Ánh nắng mặt trời gây “cháy” da (sunburn) và có thể ung thư da

Thursday, June 29, 2006

Bác sĩ Phùng Hữu Chí, M.D.

Ðiện thoại: 714 537 8487

Sau một năm làm việc, học hành mệt nhọc, ai cũng muốn thư giãn, nhất là khi mùa Hè đến.

Gần nhà thì đi ra công viên, đi tắm biển, hoặc đi du lịch Yosemite, Yellow Stone... hoặc đi Hawai, đi Cruise... hoặc đi xa hơn nữa qua Âu châu, Trung Quốc hay về thăm quê hương Việt Nam.


Chị Út: Mình à! Cuối tuần nầy dự báo thời tiết cho biết sẽ nóng lắm, có thể lên đến 90 độ. Chúng mình sẽ đi biển nhé?

Anh Út: Ðồng ý ngay. Chúng mình tổ chức đi picnic ngoài bờ biển hóng gió mát và hít không khí trong lành.

Chị Út: Hay quá! Hay quá! Em sẽ chuẩn bị các thức ăn và nước uống đầy đủ.

Anh Út: Còn anh sẽ lo tìm dù dựng để ngồi nghỉ mát và đem theo kem chống nắng.

Chị Út lấy tay vỗ nhẹ lên vai chồng: À mình! Em thấy kem chóng nắng ghi SPF 15 nghĩa là gì?

Anh Út: SPF (Sun Protective Factor) là yếu tố bảo vệ chống ánh sáng mặt trời, là tỷ lệ giữa số năng lượng cần để gây cháy nắng nhẹ (sunburn) ở người dùng kem so với số năng lượng cần cũng để gây tổn thương giống như vậy ở người không dùng kem. Ví dụ: Em bị cháy nắng nhẹ sau 20 phút ở ngoài nắng nếu không dùng kem gì cả. Bây giờ em dùng kem loại SPF 15, thì trên lý thuyết em cũng dễ bị cháy nắng nhẹ sau khi ở ngoài nắng 20x15=300 phút, hay là 5 tiếng đồng hồ.

Chị Út: Hay quá há!.. À còn trên lọ kem còn ghi chống cả UVA và UVB?

Anh Út: Mặt trời phát ra 3 loại tia cực tím (ultraviolet rays): UVA, UVB và UVC. Loại UVC này rất độc hại cho con người, thú vật, cây cỏ, nhưng rất may là UVC đã được hấp thu ở vùng ozone trong khí quyển trước khi đến trái đất. UV B có thể xâm nhập 2 lớp trên của da, gây tổn thương tức thời như đỏ, nóng rát... UVA có thể xâm nhập đến lớp thứ 3 của da gây tác hại nguy hiểm lâu dài...

Chị Út: Phải thoa kem bao lâu thì mới được ra nắng và kem bảo vệ bao lâu?

Anh Út: Nên dùng kem loại SPF 15 hay cao hơn.Thoa khoảng 30 phút trước khi ra nắng.

Thoa trên da mát và khô.

Dùng khoảng 0.5 muổng cà phê kem thoa da mặt và cổ, 0.5 muổng cho mỗi tay, 1 muổng cho ngực và bụng, 1 muổng cho lưng, 1 muổng cho mỗi chân.

Nên tránh ra trời nắng từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều, vì lúc khoảng thời gian đó tia mặt trời sẽ tác hại nhất.

Nên thoa lại kem mỗi 2-3 tiếng đồng hồ, hoặc sau khi bơi hay ra mồ hôi nhiều, mặc dù kem ghi là không thấm nước

Ngoài ra nên đeo kính mát chống tia cực tím.

Chị Út: Nếu lỡ bị cháy da thì phải làm sao?

Anh Út: Nên tắm nước mát hoặc đắp khăn ướt, lạnh lên chỗ cháy nắng.

Tránh dùng Vaseline, Lidocaine à.

Có thể dùng kem loại gây ẩm. (moisterizing cream)

Có thể dùng Ibuprofen (như Advil,Motrin) để trị đau nhức nếu không có đau bao tử. Trường hợp bị sốt cao, nổi mụn nước nhiều,chóng mặt, đau mắtà nên đi khám bác sĩ.

Chị Út: Em có nghe nói ánh sáng mặt trời có thể gây ung thư da? Em có nốt ruồi ở tay, sợ ra nắng sẽ thành ung thư da không?

Anh Út lấy tay xoa nhẹ nốt ruồi của vợ rồi mỉm cười: Không sao đâu.

Ánh sáng mặt trời có thể làm da nhăn nheo, mau già (nổi đồi mồi) và là nguyên nhân gây ung thư da. Tại Hoa kỳ hàng năm có khoảng 1 triệu người mắc phải ung thư da. Nếu được chẩn đoán sớm và điều trị đúng, ung thư da có thể khỏi được.


Những dấu hiệu đầu tiên báo động nghi ung thư da gồm có:

- Asymetry(không đối xứng): Thông thường nốt ruồi lành tính sẽ tròn và đều.

- Border (ung thư da bờ không đều, lồi lõm).

- Color (xem chừng da có đổi màu: Nâu, đen, hoặc đỏ, trắng hay xanh).

- Diameter (nếu nốt ruồi lớn hơn đầu cục tẩy của bút chì/pencil eraser=6mm).

Trường hợp nốt ruồi có những đặc điểm kể trên thì nên gặp bác sĩ.

Hai vợ chồng cùng nắm tay, vui cười nói: Chúng mình chuẩn bị đầy đủ, kỹ càng sẽ ra biển vui chơi thoải mái!


http://www.nguoi-viet.com/absolutenm/anmviewer.asp?a=45475&z=14




Lời bàn:
Ánh nắng mặt trời có lợi vì cơ thể hấp thụ Vitamin D từ ánh sáng mặt trời ( sẽ có dịp post về vấn đề nầy)

Xương - Bệnh còi xương

Nguyên nhân của bệnh còi xương là do thiếu vitamin D. Ánh sáng mặt trời có vai trò quan trọng trong việc chế tạo VITAMIN D cho cơ thể, loại vitamin rất cần thiết cho việc hấp thụ chất Can-xi. Trẻ thiếu Can-xi là thiếu nguyên liệu chính cho việc chế tạo các tế bào xương. Ở Châu Âu, các trẻ sinh vào mùa thu hay bị còi xương vì 6 tháng đầu không có ánh nắng mặt trời. Chúng ta nên nhớ rằng, kính ngăn cản không cho các tia cực tím của mặt trời đi qua. Bởi vậy, nếu cho trẻ nằm sau cửa kính để tắm nắng thì cũng bằng không.

Trẻ em bị bệnh còi xương, tùy theo lứa tuổi mà có các triệu chứng như sau: xương sọ mềm, xương cổ tay, cổ chân to, bẹt; thóp lâu không đóng lại; chậm biết ngồi, biết đi; chậm mọc răng; hay bị chân vòng kiềng, méo cột sống, xương lồng ngực và xương hông. Thành phần máu của cháu bé có lượng Can-xi dưới mức bình thường có thể dẫn tới chứng co giật.

Ðể đề phòng chứng còi xương, bác sĩ thường cho các cháu uống thuốc có từ 1000 - 1500 đơn vị VITAMIN D mỗi ngày liền trong hai năm đầu. Các cháu bú sữa mẹ cũng cần phải uống thêm vitamin D.

Các cháu có mầu da sẫm dễ bị còi xương hơn các cháu khác vì các chất mầu ở da có tác dụng cản các tia tử ngoại của mặt trời. Bởi vậy, các cháu này càng cần phải được chú ý săn sóc nhiều hơn.

http://www.suckhoecongdong.com/content/view/366/59

27 Tháng 7 2006 - Cập nhật 14h12 GMT

Mỗi năm 60.000 người chết vì cháy nắng




Tổ chức Y tế Thế giới cảnh báo mỗi năm có tới 60.000 người thiệt mạng vì tiếp xúc quá lâu và quá nhiều với ánh nắng mặt trời.
Nguyên nhân chủ yếu là ung thư da vì tiếp xúc với tia tử ngoại (UVR).

Báo cáo của WHO cũng nói UVR còn gây ra cháy nắng, mụn nước và làm da chóng già.

Theo tổ chức này, chỉ cần có biện pháp đơn giản như che đầu khi đi ngoài nắng có thể giúp giảm nguy cơ tử vong.

Tiến sỹ Maria Neira, Giám đốc Y tế công cộng và Môi trường của WHO, nói: "Chúng ta ai cũng cần ánh nắng nhưng nhiều nắng quá thì có hại hơn là có lợi, thậm chí có thể gây tử vong".

Hơn một triệu rưởi trường hợp giảm chức năng vì nắng cũng được WHO ghi nhận mỗi năm.

WHO và Tổ chức Du lịch Thế giới thuộc LHQ kêu gọi mọi người cảnh giác khi ra ngoài nắng để tự bảo vệ mình.

Mức độ tia tử ngoại cao nhất là vào thời gian từ 10 giờ sáng tới 2 giờ chiều.

Điều thú vị là đặc điểm địa hình cũng ảnh hưởng tới việc tán xạ. Đi trên cỏ, đất hay nước thì chỉ 10% xạ tán, trong khi trên tuyết thì tỷ lệ này là 80%, trên cát khô là 15%.

http://www.bbc.co.uk/vietnamese/worldnews/story/2006/07/060727_sun_kills.shtml