Nhìn Xa
Dân Việt Nam mình xưa kia đa số làm nghề trồng cấy nên hiểu rõ định luật tự nhiên của câu cổ ngôn trong Kinh Thánh, "You reap what you sow" (Bạn gặt hái những gì bạn gieo). Gieo lúa thì gặt lúa, gieo dưa thì được dưa, trồng dừa thì hái dừa. Cũng gần như luật nhân quả của nhà Phật.
Trong ngày có hai mươi bốn tiếng đồng hồ, bỏ ra tám giờ làm việc ở sở, ở trường, tám giờ ngủ nghỉ, hai giờ đi lại tới trường, tới sở, còn lại sáu giờ, mình làm gì, lo cho gia đình, hay đọc sách giải trí, hay làm thơ, viết văn hay làm vườn, làm việc từ thiện là ở mình. Người giàu kẻ nghèo cũng không thể có hơn hai mươi bốn tiếng trong một ngày, nên không thể nói họ có nhiều giờ hơn, có thể họ giảm giờ làm, hay giờ ngủ hay giờ làm việc để làm một việc gì đó theo sở thích của họ, chứ chẳng ai mua được thời giờ trong cuộc đời này.
Đôi lúc nghĩ cũng bật cười, có người không trồng mà đòi gặt. Họ đi ngược lại tự nhiên mà không biết họ có nhận ra điều đó không. Phàm chuyện gì cũng vậy, có nhân mới có quả, có trồng mới mong tới ngày gặt hái, có thương mới có yêu, theo luật tuần hoàn của tự nhiên. Chỉ có anh khờ khạo, lười biếng thứ thiệt mới nằm chờ sung rụng hay những người vô ý vô tứ hay cố tình ăn trộm mới vào Community Garden (Vườn Cộng Đồng) hái rau trái bị hỏi nói trại rằng hiểu lầm tưởng bất cứ người nào cũng có thể cắt rau hái trái (Xin đọc Bên Cánh Vườn Xanh của Nguyên Đỗ trong Trinh Nữ)
Thế giới này là của chung, địa cầu này là của nhân loại, kho tàng văn hóa cổ kim là của tất cả mọi người, nhưng không thể ai cũng có thể nhận cái này, cái nọ là của riêng mình. Tài sản trí thức cũng như tài sản vật chất là của một cá nhân, hay một nhóm người đóng góp vào kho tàng văn hóa nhân loại, vào sự thịnh vượng chung của thế giới nên ta không thể và không nên xâm phạm bản quyền dù là biểu lộ hay không để tổn hại danh tiếng cá nhân hay nhóm người hay quốc gia của mình.
Hãng thảo chương cho các máy vi tính Microsoft dưới sự lãnh đạo của ông Bill Gate là người giàu có nhất thế giới hằng năm vẫn mất rất nhiều tiền thu nhập vì sự xâm phạm bản quyền ở Trung Quốc chưa duy trì được luật bản quyền kỹ càng. Các hãng DVD hay đĩa ca nhạc cũng phàn nàn vì sự xâm phạm bản quyền trên mạng lưới hay thu lại mặc dù luật bản quyền ở Hoa Kỳ rất kỹ. Ở trên các Diễn Đàn Việt Nam trong thời kỳ trăm hoa đua nở hay đúng hơn vạn hoa đua nở thỉnh thoảng cũng thấy những bài thơ văn được ký dưới nhiều tên khác nhau cũng làm người đọc cảm thấy ngờ ngợ, có thể là một người có nhiều bút hiệu khác nhau, mỗi diễn đàn một tên mới, hay cũng có khi là cầm nhầm bài thơ, bài văn của nhau... Thậm chí có nhạc sĩ lại cuỗm luôn nhạc của người khác, đặt lời của mình cả bao nhiêu năm không ai biết cho đến khi bị thưa kiện. Văn thơ có thể trùng hợp một câu, hay thậm chí hai câu, nhưng toàn bài thì chẳng có, và nốt nhạc thì chắc chắn là không trừ phi đồng chung trí óc khi khoa học và luật pháp cho phép ghép người đi ngược lại luật tự nhiên.
Nhạc, thơ, văn, hình ảnh, phim.... là tài sản riêng cũng như tài sản chung, mình nghe, đọc, nhìn, xem... để thăng tiến trí thức bản thân và làm giàu theo khả năng mình... Chúng ta nên tránh nạn cầm nhầm hay cố tình mạo nhận hay xâm phạm luật bản quyền của các tác giả, nhạc sĩ, người viết thảo chương... tránh tiếng cho mình, cho nhóm, cho đất nước của mình. "Trâu chết để da, người ta chết để tiếng". Chúng ta có thể, nói theo lời của vị tổng thống thứ 16 của Hoa Kỳ đã ban hành Luật Giải Phóng Nô Lệ:
You can fool some of the people all of the time, and all of the people some of the time, but you can not fool all of the people all of the time.
Abraham Lincoln, (attributed)
16th president of US (1809 - 1865)
Bạn có thể lừa một số người mãi mài, và tất cả mọi người một thời gian, nhưng bạn không thể lừa tất cả mọi người mãi mãi được.
Tốt nhất tự lực cánh sinh, tự mình sáng tác, soạn nhạc, đem sức, tài mình ra làm việc cho mình, không biết thì học hỏi thêm, bỏ tiền ra để mua giúp cho các nhạc sĩ, nhà văn, nhà thơ, nhà thảo chương có cơ hội bỏ tâm vào việc họ đang làm để vốn liếng tài sản nhân loại được tăng lên làm vẻ vang cho cá nhân, công ty, và đất nước, quê hương của họ.
Nguyên Đỗ