VÔ HƯƠNG TỰ
Tháng giêng phật rủ thăm chùa
hẹn nhau ở núi tịch thừa ngộ nhau
chợt đâu giang vĩ giang đầu
trên cây giác hạnh dưới cầu chúng sinh
*
giữa giòng hoan lạc bòng bềnh
con thuyền tam bảo tròng trành ngược xuôi
bến bờ luân kiếp loạn hồi
áo chùng ni khép lại trời ý yên
*
bỏ ta lạc giữa cổng thiền
em trôi vào suối lâm tuyền thỏa thuê
nhành lan dưới cội bồ đề
ngàn năm đợi đủ nhau về mới thơm (thơ nhã thảo )
một
Nhà tôi ở xóm đạo nhỏ dưới chân đèo .
Vô Hương Tự ở lưng chưng núi . Đi về cũng ba bốn cây số đường chim bay . Từ nhỏ lớn đến giờ tôi chẳng mặn mòi chuyện chùa chiền lắm , chỉ mang máng hồi cấp một có đôi ba lần trốn học lên chùa chơi , toàn cảnh còn nhớ lại nơi cúng bái thờ lạy là căn chính điện tường xây mai ngói với dãy ba gian nhà ăn ngủ phía sau bằng lá nứa tre .Tất cả lồ lộ ra một vẻ hoang tàn cũ nát. . .
Chùa chẳng có cổng cũng chẳng có bảng tên chùa nhưng dân xóm tôi gọi là Vô Hương Tự . Đơn giản và cũng đặc biệt một lẽ : trên chùa có rất nhiều hoa . màu sắc hoa thì lông lẫy đẹp nhưng tất cả các loại hoa , từ hoa rừng hoa dại đến hoa do người ươm giống gieo trồng đều không hương không mùi . Chuyện này dân xóm đạo chúng tôi ai cũng biết . Đã từng có người thử - và nhà chùa cũng chẳng ngăn cản - mua nguyên cả hai ba gốc hoa lên chùa trồng . Hoa sống tươi tốt màu sắc lộng lẫy nhưng nhất định không toát ra một chút tí ti mùi vị gì .
Đúng là Vô Hương tự
Rồi tôi đi thành phố học .
Nghỉ hè về , chưa đày năm thôi mà cả cái xóm đạo quê tôi thay da đổi thịt . Tất cả là nhờ Vô Hương tự !
Mẹ tôi bảo chùa nổi tiếng vì linh nghiệm .
Ngày nào cũng có người hành hương ghé chùa . Riêng mùng một và rằm thì khỏi nói .
Người ta đến chùa thờ cúng khấn bái với chỉ vẻn vẹn một mục đích : hỏi xin về chuyện vợ chồng .
Chị tôi ,
( sau khi nửa đùa nửa thật hỏi đã kiếm được anh chàng nào có hậu khổ thành phố chưa thì đưa về đây chị ấy sẽ dắt lên chùa xem quẻ . Kết quả chắc chắn 99/99% chuẩn xác với đáp số cụ thể chỉ hoặc là được hoặc là không được lấy nhau thôi ) đã kể cho nghe cách xin quẻ ở Vô Hương tự hoàn toàn khác hẳn tất cả những hình thức bói toán xin xăm mà tôi đã biết hoặc nghe nói lại . Những đôi tình nhân nào thực lòng yêu nhau muốn kết hôn ăn ở lâu dài hạnh phúc với nhau thì cứ lên chùa .
Chỉ một điều kiên là phải có lòng thành và niềm tin . . Người nữ bắt buộc phải sức một mùi nước hoa thật nồng nàn /
nhớ là chỉ cần mùi hương thật nồng nàn thôi / còn loại nào hiệu nào không quan trọng . Cả hai người sau khi hành lễ ở bàn thờ chính điện sẽ phải trở ngược lại cái ranh giới cổng chùa đựơc mặc định ở chỗ eo thắt lại hẹp nhất trên cái lối dẫn vào chùa . Ngang vạch đó , bên trái là một cội bồ đề sum xuê nhánh lá . Từ trong bụng cây bồ đề ký sinh ra một gốc Lan thường là rất xanh tốt . . Đối diện cây bồ đề có một ngôi mộ nhỏ nằm dưới một tảng đá nhỏ . Đằng trước ngôi đá mộ - thay tấm bia - là một miễu thờ nhỏ bên cạnh có một chum ( vại ) nước trong veo mát lạnh dành cho khách hành hương hoăc những người đi rừng giã khát . Đôi tình nhân , mỗi người sẽ đốt ba cây nhang lấy lửa từ ngọn đèn dầu đỏ trong cái miễu . một nhang gửi lai miễu . một nhang cắm ở cội bồ đề . Tiếp theo , mỗi người cầm một nhang nắm tay nhau và thong thả. đi vào chính điên . Sau khi cây nhang cuối cùng đựoc cắm lại ở bàn thờ chính điện cả hai bước ra ngoài và đây chính là lúc Vô Hương tự cho câu trả lời : Đôi tình nhân này có ăn ở lâu dài được với nhau hay không . ĐƯỢC là khi trên thân thể người nữ không còn một chút tí ti nào mùi nứoc hoa ( vô hương ) Còn ngược lại tuyệt đối đừng bao giờ nghĩ đến chuyện cưới xin ăn ở .
Kỳ nghỉ hè ấy tôi đã chứng kiến khoảng vài trăm cặp tình nhân từ chùa trở về ngang qua nhà mình và cứ tiếc hùi hụi là không có được cái camera để lưu chụp lại hàng trăm những khuôn mặt với những trạng thái hỷ nộ ái ố ưu . .
Nghe bà chị kể chuyện , tôi chẳng bày tỏ cò kiến gì trong lòng chỉ có mổi một suy nghĩ : dị đoan . Hình như hiểu ý . Chị dẫn đủ lý chứng . Và rõ ràng đó là những chứng lý rất thuýet phục :
- Mới năm ngoái đây thôi chùa còn xơ xác thế mà bây giờ . . . em thấy nè nhà chùa không kinh doanh buôn bán gì hết , không thu bất kỳ một đồng nào của ai hết , củng không kêu gọi quyên góp . tất cả hoàn toàn là do những cặp vơ chồng . . những người đến xin quẻ trở lại ta. lễ thôi . .
Rồi bất chợt nhớ ra một chứng nhân cụ thể nhất chị kéo tôi tới một cái tháp chuông :
- Đây ! em nhớ chị Thuân con bác T chứ . Cái chuông này là của chị ấy cúng chùa đấy .
Chị Thuận là chị họ con của bác ruột tôi đã hơn ba chục tuổi . Một hai năm nay chị làm ăn phất lên có tiếng . Nghe nói cũng nhờ một đối tác - sau là phụ tá thân cận và cuối cùng trở thành vị hôn phu của chị . Hai người đã chọn được tháng tốt ngày lành và đánh tiếng rùm beng về cái đám cưới sẽ tương đối hoành tráng mai này . Đùng cái . Nhân chuyến du lịch nho nhỏ , chợt nghĩ đến ruột rà máu mủ một hai chị đòi người yêu trên đường về phải ghé vào thăm bà thím với mấy đứa em họ cơ hàn - thật ra chủ yếu là khoe ông chồng tương lai bảnh bao của mình - Thế là nảy sinh ra cái vụ lên chùa xin xăm .
Lần thứ nhất anh đổ thừa là do tai chị sài nước hoa Chane chính hiệu Phăngxe nên thần thánh gốc Việt không đủ sức làm cho bay hết mùi .
Quýêt định ngủ lại ngay tai nhà tôi một đêm .
Sáng hôm sau , anh chị ra lùng khắp chơ huyện kiếm một loại nước hoa nội địa và phải rất nhẹ mùi .
Hỡi ơi dù đã đốt đến cả gần nửa bó nhang trầm thượng hạng cũng như dấm dúi nhét thêm cái phong bì nho nhỏ nữa dưới đáy chén nhang nhưng cái mùi nước hoa tuy rất thoang thoảng nhẹ mà chị phải nhăn nhó chịu đựng cũng nhất định không chịu lìa bỏ cái thân thề nõn nường nồng cháy ấy .
Chắng kể gì quê mùa ít hoc như mẹ tôi , chị tôi mà ngay đến cả tôi đi nữa nếu có được chứng kiến cái tâm trạng anh chị Thuận trở về nhà tôi sau phán quyết của Vô Hương tự lúc ấy thì cũng chẳng thể nào kể lể trọn vẹn chuẩn xác ra đây được . Chị tôi mô tả lại thế này :
- Thê lương lắm mi ơi . Cả nhà như còn hơn là có đám tang nữa . Chẳng một ai biết nói và dám nói năng gì .
Chị Thuân về thành phố tốn mớ tiền lớn tiêu lòn với ông thày bói vốn là phe nhà rất thân cận với người yêu chỉ để xin thày một lời khuyên (cho cả hai người ) phải di dờì đám cưới lại sau một tháng .
Hai mươi bốn ngày sau . Có một người đàn bà dắt ba đứa con
từ bắc vô nam đi tìm bố đây Cũng may nếu chậm một tuần nữa chưa chắc Vô Hương tự đã có được cái chuông rỗn rang ngân vọng như thế
.
Vài năm sau tôi dắt người lạ về với ý định lên chùa xin quẻ . Than ôi ! Vô Hương tự không còn nữa .
Người ta đang chuẩn bị xây ở đó một ngôi chuà thật lớn . Mai sau sẽ là điểm di tích văn hoá cấp tỉnh !
*
Hai
(chuyện của một việt kiều )
Chưa hết nửa cái bản án muời năm tù người ta đưa tôi một cái đơn đăng lính .
Rồi cuộc chiến cũng đến ngày tàn , từ Đà Nẵng chúng tôi rút chạy xuống tàu chỉ cầu mong về được tới Saigòn . Nhưng đó là cái nơi mà phải hơn hai chục năm sau tôi mới có dịp trở lại . Đơn giản tôi chẳng còn bất kỳ ai gọi là thân thuộc ở lại đây nữa cả
Quanh quẩn nhiều ngày với mấy người bạn đã về đây .trước . Ăn nhậu chơi bời mãi hoài . Chán quá . Đang tính trở về Mỹ thì tình cờ một ai đó cũng tình cờ nói đến một địa danh nào đó có thể làm ăn được . Thế là bất chợt trong tôi nhớ lại : đó là một địa danh mà vài ba chục năm trước tôi có lần mơ hồ nghe nói .
Chúng tôi ghé thẳng vào văn phòng uỷ ban . Chủ tịch huyện vốn là anh em họ với một người trong nhóm . Ông ta nói về cái anh dũng nhất trong chiến tranh cũng bằng với cái nghèo nhất hiện nay của huyện mình . Tôi hỏi ông ta về một địa danh nổi tiêng nhất huyện . Câu trả lời vỏn vẹn Vô Hương tự . Hỏi thêm nữa về Vô Hương tự ông lắc đầu rồi như chợt nhớ ra lại sởi lởi bảo để kêu anh lái xe lên nói hết cho nghe . Bởi theo ông ta biết , thì nó nổi tiếng bởi những tin đồn và tin đồn thì lái xe là giới đồn thổi và thành thao nhất .
Nghe qua anh tài xế nói chuyện , tôi lập tức ngỏ ý đi tham quan Vô Hương tự . Cả nhóm đồng ý và ông chủ tịch cũng vui vẻ đòi làm trưởng đoàn hướng dẫn theo luôn .
Sau bữa cơm trưa rôm rả rượu thịt chúng tôi leo vào chiếc xe công 12 chỗ ngồi của uỹ ban huyện phom phom chạy ngược lên hướng cao . Dù là buổi trưa nhưng miền trung vào những ngày đầu đông trời dịu mát . Phong cảnh thôn quê miền núi cùng với âm thanh rù rù rù rù đằm điệu trong xe khiến tôi ch ìm vào giấc ngủ lúc nào không hay.
Tôi ngủ gật trong xe !
Lần đầu tiên từ chục năm nay trong giấc ngủ tôi nằm mơ !
Và cũng là lần đầu tiên từ hơn hai chục năm nay trong giấc mơ tôi nói mớ .
Tiêng nói mớ quá lớn khiến nguời tài xế phải thắng gấp tắp xe vào lề . Trên dưới chục đôi mắt đổ dồn vào tôi kỳ quặc ngạc nhiên .
- Xin lỗi ! xin lỗi ! vô cùng xin lỗi . Tôi vừa bị thiếp đi và có một cơn ác mộng về thời . . .chiến tranh .
Anh bạn ngồi sát cạnh thì thầm :
- Anh thét lên đòi lá thư . . . lá thư .
Tôi nhìn hắn cười cầu cạnh : giấc mơ mà .
Người bạn nói đúng . tôi chẳng có cơn ác mộng nào về chiến tranh cả . Chỉ là một giấc mơ
hai đứa trẻ mồ côi được một gia đình giàu có đem về nuôi nấng làm người ăn kẻ ở trong nhà . mười năm sau , một buổi tối định mệnh khi cã nhà chũ đi vắng . Trong ngôi biệt thư rộng mênh mông gã tuỳ phái và cô người ở chợt nhận ra rằng họ đã và sẽ là của nhau trọn đời trọn kiếp ! Trao thân xong chẳng biết nói gì với nhau cả . Trong vòng tay của người tình cô gái ngước đôi mắt đằm đẵm nhìn lên bầu trời xanh đen cao thăm thẵm . Đêm tĩnh mịch đến vô cùng . Bất chợt hai giọt lệ nóng trong đôi mắt rơi xuống bàn tay lạnh . Gã thanh niên rùng mình hoảng hốt : - Em . . . đừng khóc ! em sao vậy Cô gái nhoẻn miệng cười nắm chặt bàn tay gã : - Không sao cả . em chỉ ước mơ thôi ! - Ước mơ thôi ! em ước mơ gì mà lại khóc . Hạnh phúc dường như vừa đến đã vụt trôi đi . Trăm đứa con gái bây giờ thì cũng chỉ có mỗi một mơ ước giống nhau thôi : lấy chồng giàu , nhà cửa . vòng vàng , quần áo . . gã thanh niên ngồi chết lặng trong nỗi lo lắng hoang mang .Nhưng hai bàn tay cô gái đã ôm chặt khuôn mặt đờ đẫn dại khờ : - Anh biết em mơ ước gì hong ! em chỉ ước ao có được một lọ nước hoa . Lọ nước hoa mà bà chủ đang dùng đấy .Trời ơi . Bao giờ có được lọ nước hoa ấy em sẽ sức cho anh . . cái mùi thơm trời ơi cái mùi thơm ấy em sẽ đề cho anh . . Từ hoang mang lo lắng gã thanh niên chuyển sang ngạc nhiên sững sờ : -
Lọ nước hoa ?! em chỉ mơ ước mỗi lọ nước hoa ấy thôi . . . -
Vâng cả đời em chỉ mơ ước được một lần sức cái mùi nước hoa ấy thôi . . Ba tuần sau , một vụ trộm cắp có tính chất nghiêm trọng bị bắt quả tang ngay tại phòng riêng của bà chũ . Những viên cảnh sát sau khi lập xong biên bản đã bõ đi . Người đàn bà thễ hiện ngay sự trả thù tàn ác nhẫn tâm / không phải vì việc lọ nước hoa bị đánh cắp / mà vì cái thái độ theo bà là ăn cháo đá bát của hai kẻ làm công khi dám bày tõ ý định xin nghỉ việc để tự xây dưng cuộc sống khác : - Tôi cho cậu một cơ hộ cuối cùng để chọn lựa . Một là sẽ không có chuyện gì xảy ra ở đây tối hôm nay cả và ngày mai cậu vẫn sống bình thường như hồi nào tới giờ . cậu sẽ bảo với con Thảo là không có một tình ỵêu , một cuộc sống bên ngoài nào khác cả vào lúc tống tiễn nó ra khỏi căn nhà này vĩnh viễn. Cậu vẫn là con cháu nhà này và sau này vợ chồng tôi sẽ lo chuyên tương lai gia đình cho cậu . Hai là sự tra khảo và những năm tháng tù đày . Chắc chắn là không ngắn . Không cần chờ hết cái thời gian còn lại gả thanh niên vẫn chọn được cho mìh cái quyết định qua những suy nghĩ đơn giản : trứoc sau gì thì cũng là chia biệt . mỗi người một đường . Thà rằng cứ để cho cô gái ra đi với một niềm tin là cô ấy đang mang theo một tình yêu chung thuỷ . Chắc chắn là cô ấy sẽ đau khổ tuyệt vọng biết bao khi nghĩ rằng mình đã bị phản bội và mối tình đầu chỉ là chuyện chót lưỡi đầu môi . Sáng hôm sau gã tuỳ phái đi vào nhà giam và cô người ở bước những bước chân đầu tiên vào cuộc đời . một thân một minh . bơ vơ . với một cuộc tình và một giọt máu và đoạn cuối của giấc mơ ấy là khi chiếc xe jeep chở tên ăn cắp vừa rồ máy lao đi thì bên kia đường một cô gái phóng vụt ra giữa lộ . Trên tay cầm một cái phong thư . Rõ ràng cô gái hiểu rằng mình không thể nói gì được và ước muốn duy nhất nhất của cô là phải đưa được lá thư đến tay người nhân .
- Lá thư ! lá thư của tôi các ông làm ơn . . .
*
Cả phái đoàn và nhất là ông chủ tịch huyện tỏ ra thất vọng chán nản và bực bội vì cái sự viên tịch chẵng đúng lúc tí nào của nhà sư trụ trì Vô Hương tự . Thật ra ông ta đã chết bốn ngày rồi và hình như đêm hoặc chiều nay sẽ làm lễ hoả táng .Trong lúc cả nhóm còn lúng túng thì ông chủ tịch huyện lại thể hiện được cái bản lãnh láu cá vặt vốn có . Bảo tài xế ghé ngay vào cái xóm đạo nơi có khả năng tập trung đông người ta nhất , ông dấu béng cái vai vế của mình và sai anh tài xế tiếp xúc với cư dân :
- Các ông đây toàn là Việt kiều ở Mỹ . Họ có dự án đầu tư lớn giúp địa phương mình
giàu sang hoá đấy . Chuyên Vô Hưong tự linh thiêng nổi tiêng đến cả nước mỹ cũng nghe nói nữa .
Sự ma mãnh của thày trò ông chủ tịch níu kéo người dân lại làm chúng tôi cũng vui vui . Xe đỗ ngay bãi trống gần cái chợ nhỏ khiến chúng tôi nhanh chóng thân cận được vối tất cả từng lớp cư dân và câu chuyện về Vô Hương tự có vẻ thật hơn , chơn chất hơn và bớt đi nhiều hơn tính chất đồn thổi phóng đại . Duy có điều đây là xóm đạo . chín mươi phần trăm không là phật tử nên tuy trong thâm tâm vẫn có sự thầm kín tri ân những ích lợi từ Vô Hương tự ban cho nhưng giáo dân thì lại hoàn toàn thờ ơ về cái đám ma - theo nghi thức nhà Phật - đang diễn ra lặng lẽ mấy ngày nay trên ngôi chùa .
Nghe nói tôi ngò ý nhờ ai đó dẫn đi đường mòn tắt lên chùa . Ông chủ tịch huyện chẳng biết ngay hay giả cũng làm bộ ngộ ra một vấn đề bèn gọi ngay viên tài xế nổ máy xe
- Không leo đường mòn được . Tôi đi với ông . Dầu gì tôi cũng phải thực hiên một công vụ có tính mặt trận ở đây thôi . Ông ta bề nào cũng là một chức sắc tôn giáo mà . .
Xuống xe . đi thêm vài chục bước chúng tôi đến cội bồ đề và do càng vô sâu là càng lên cao nên từ đây toàn cảnh khuôn viên ngôi chùa đã hiên ra trước mắt .
Và trước mắt tôi là một cõi thê lương lịm người .
Từ cội bồ đề bất chợt tôi quay lưng nhìn sững vào ngôi miễu nhỏ , vẫn leo lét một vạt khói mỏng manh từ chân nhang sắp cạn . Tôi vừa thắp thêm cây nhang khác cho miễu thì một cái quặn mình trong bụng , một vết nhói ngang ngực và một vạt sướt ở thái dương làm cả thân người lảo đảo . . .
Gượng người lên được và như một kẽ mông du tôi đi thẳng lai nơi đặt quan tài. Những ngọn nến leo lét phập phù níu kéo . Những vạt áo nâu lập lò qua lại chào mời . Một khuôn mặt người chết khô dét mỉn cười quyến rũ
- Lá thư ! lá thư của tôi . . .
*
Ba
( chuyện nhà chùa )
Ta chỉ xin các người một điều duy nhất / Hãy cho ta thêm bốn ngày chờ đợi . Đến đúng giờ thân của cái ngày thứ tư / nếu người ấy không đến các người hãy làm tang lễ . Hãy nhớ và phải nhớ bỏ lá thư này vào tro bụi xác thân ta . . thuộc lòng từng câu một lời dăn dò của vị trụ trì . Viên sư phó sự - bây giờ là trụ trì của Vô Hương tự - khi nghe tiếng xe hơi từ xa rồi thấy bóng dáng của ông khách lìm lịm đi vào thì biết ngay rằng
người ấy đã đến .
- Thưa quan chủ ! Đây là lá thư của
Người . . Một tay cầm lá thư , một tay vén miếng khăn liệm , Ông khách nhìn khuôn mặt người chết hiện ra trong góc quan tài . Không có bất kỳ một dấu hiệu xúc cảm nào hiên lên trên da thịt . Thật lâu . Lâu lắm trong khoé mắt ông ngân ngấn rồi rỉ ra hai giọt lệ . Hai giọt lệ từ mi mắt lăn hết chiều dài khuôn mặt ông rồi nhiễu xuống rơi vào quan tài và chạm lên khuôn mặt người chết . . .
- Nam mo a di đa phật
- Nam mô a di đà phật
- Nam mô a di đà phật
Khi những tiếng tụng kinh dồn dập vang lên thì cách khoảng hơn muơi bước chân gần đấy thày trò ông chủ tịch cũng cùng lúc lần túi rút khăn . . Không chùi nước mắt cũng không lau mặt cả hai cùng lúc đưa khăn lên bụm mũi rồi bất chợt đưa mắt nhìn nhau :
- Thơm quá ! không biết loại hoa gì mà có một hương thơm cực kỳ . . .
Vô Hương tự không còn là vô hương tự kể từ giờ phút ấy ! - Thưa quan chủ ! ngài có sáng ý gì về việc tang . . .
- Không ! Các vị cứ làm bình thường tất cả những gì các vị đã sắp đặt . Kể cả việc bỏ lá thư này vào tro bụi xác thân người .
Không được mở ra . Lá thư từ trong tay ông khách được thận trong kính cẩn đặt trở lại vào bên trong cỗ quan tài .
Chiếc xe đổ xuống đèo .
Vô Hương tự bốc lên một vạt khói trăng trắng
Cái đồng hồ trên kiếng xe chỉ bốn giờ chiều .
(cáo lỗi /còn một kỳ )
[image]http://diendan.vnthuquan.net/upfiles/25823/8BDB6415142F4CEE9B17825868FC8CD2.jpg[/image]