Những tục lạ kén chồng
Thứ bảy, 10/2/2007, 07:00 GMT+7
 

 
Ca múa của người Mông. Ảnh: vnagency.com.vn.
 
Nếu người Mông có tục vỗ mông kén chồng hay "cướp vợ" thì người Tà Ôi có tục đi sim, thanh niên Jơrai ngủ chung bên bếp lửa để chọn bạn đời.
Tục cướp vợ của người Mông.
 
Theo truyền thống, các chàng trai người Mông ở Tây Bắc, muốn có vợ (hoặc vừa ý cô nào đó và thường là đôi trai gái đã yêu nhau) phải tổ chức cuộc phục kích cướp vợ. Cuộc cướp vợ được chuẩn bị sẵn, chàng trai và bạn bè cùng đến dò la và "phục" dưới nhà sàn cô gái và biết rõ cô ở buồng nào. Thường thì kế hoạch này được cô gái đồng ý và làm nội ứng để người yêu "cướp" được nhanh chóng. Kế hoạch diễn ra ban đêm, cô gái bị bắt cóc về nhà chàng trai và giữ lại ở đây. Sau đó, chàng trai đến thông báo cho gia đình nhà gái và xin phép được tổ chức hôn lễ theo nghi thức truyền thống.
 
Tục ngủ chung của người Jơrai
Thanh niên nam nữ người Jơrai ở Tây Nguyên có lệ vào buổi tối sáng trăng lại tập trung quanh bếp lửa, trò chuyện, uống rượu, ca hát rồi ôm nhau ngủ suốt đêm. Qua những đêm đó, có những ánh mắt đã tìm đến nhau, trao nhau điệu múa giao duyên tha thiết "Nếu anh lấy được em, anh sẽ mua cho em chiếc váy hoa có nhiều viền đẹp của Plơi Bảo, lọ nước thơm của Pleiku...". Hát mệt thì cùng nằm quanh bếp lửa ngủ, nhưng luôn giữ đúng giới hạn, ai vi phạm sẽ bị phạt rất nặng, có khi bị đuổi khỏi làng. Cũng chính vì tục ngủ chung này mà người Jơrai quan niệm vợ chồng mới cưới xong phải một năm sau mới được động phòng, tránh tình trạng người phụ nữ mang thai trước. Tục ngủ chung như vậy, nhưng nếu không ưng nhau thì có thể chia tay để bắt đầu một cuộc tình mới.
 
Tục vỗ mông kén chồng
 
Ở Hà Giang, người Mông cư trú khá đông. Họ thích sống trên núi cao và ở nhà đất. Những phiên chợ vùng cao ngày cuối năm bao giờ cũng là điểm hẹn lý tưởng để trai gái đến tìm nhau. Ngoài tập tục cưới vợ, còn tập tục vỗ mông tìm bạn đời. Ngày tết, đám đất ở đầu làng được cánh trẻ dọn sạch để diễn ra trò ú tim. Sáng đầu năm, nam nữ nhất loạt về đây tề tựu. Sau những chén rượu chúc tụng cho một năm mới tốt lành, họ đưa mắt dò tìm bạn đời. Khi đã có đối tượng, họ đưa mắt, làn mi và tiếng khèn "tuyên chiến" với cô gái, nếu có ý chấp nhận lời thỉnh cầu thì cô gái sẽ bỏ chạy. Chỉ chờ có vậy, chàng trai rượt theo ngay. Ai cũng phải gắng chạy với hết khả năng của mình. Luật chơi buộc phải vậy. Khi nào chàng trai đuổi kịp cô gái và đưa bàn tay vỗ đánh đét một cái thì cô gái khuất phục. Họ chỉ còn chờ đến ngày ăn hỏi rồi đưa nhau về nhà nên vợ nên chồng.
 
Tục "đi sim" của người Tà ôi
 
Ở miền Tây Quảng Trị và Thừa Thiên Huế, thanh niên Tà ôi có tục đi sim. Vào buổi tối, trăng sáng, cũng là lúc các chàng trai mang đàn dây hoặc khèn bè đi tìm bạn tình. Chàng trai cầm khèn thổi dưới sân hoặc trước cổng nhà cô gái để dò xem cô có đồng ý đi sim với mình hay không. Hai người sẽ trò chuyện thông qua các loại nhạc cụ - khèn bè (con trai) và uren (một loại tiêu chỉ dùng cho người con gái khi yêu). Nếu cô gái đồng ý, hai người hẹn nhau tại một nhà kho hoặc khu đồi, khu rừng gần làng. Những lời hát làm quen được thổ lộ: Em ơi trời đẹp lắm, trăng sáng ngời, đôi ta thấy mặt nhau, em ơi mau đi cùng anh...
(Theo Tiền Phong)
 
http://www.vnexpress.net/Vietnam/Doi-song/2007/02/3B9F3284/