TU SĨ TRONG PHÒNG THÍ NGHIỆM 
His Holiness the Dalai Lama 
Tuệ Uyển Việt dịch
---
 
Đấy là thời gian, khi mà những cảm xúc tiêu cực như giận dữ, sợ hãi và thù ghét được dịp lớn mạnh như nhứng vấn đề tàn phá xuyên qua thế giới của chúng ta. 
 
Trong khi tin tức hằng ngày đã truyền đi những nhắc nhở về mãnh lực tàn phá dữ dội của những cảm xúc như vậy, câu hỏi mà chúng ta phải nêu lên cho vấn đề này là: Chúng ta có thể làm gì, từ mỗi cá nhân, để vượt khỏi những vấn nạn này. 
 
Dĩ nhiên những cảm xúc phiền toái như vậy luôn luôn là một phần của đời sống nhân loại. Một số người - có xu hướng không tin tưởng bất cứ điều gì sẽ "bào chữa" sự thôi thúc thù ghét của chúng ta hay sự áp bức kẽ khác - có thể nói rằng đấy chỉ đơn giản là cái giá của nhân loại. Nhưng quan điểm này có thể tạo nên tính lãnh đạm thờ ơ trên bề mặt của những cảm xúc tiêu cực, và hướng chúng ta đến kết luận rằng những cảm xúc tàn hoại ấy là ngoài tầm kiểm soát của chúng ta.
 
Phật học - Thực tại - Khoa học 
 
Chúng tôi tin tưởng rằng có những con đường thiết thực cho chúng ta cũng như những cá nhân để hạn chế những động cơ thôi thúc nguy hiểm của chúng ta - Những thúc đẩy mà tập đoàn có thể hướng đến chiến tranh hay sự bạo động tập thể. Như một minh chứng chúng tôi không chỉ có sự thực tập tâm linh của mình và sự thấu hiểu về sự tồn tại của loài người căn bản trên lời Phật dạy, mà ngày nay, đấy còn là sự hoạt động của những ngành khoa học.
 
Trong 15 năm vừa qua chúng tôi đã tham dự những cuộc đối thoại với những nhà khoa học phương Tây. Chúng tôi đã trao đổi những quan điểm trên những chủ đề của các lĩnh vực từ khoa học lượng tử và vũ trụ học đến từ bi thương yêu và những cảm xúc tiêu cực. Chúng tôi thấy rằng trong khi khoa học khám phá và cống hiến một sự hiểu biết sâu hơn về lĩnh vực vũ trụ chẳng hạn, thì dường như rằng Phật học diễn giải có thể thỉnh thoảng trao cho những nhà khoa học phương Tây một phương pháp mới để họ quán sát trên chính những lĩnh vực của họ - đặc biệt trên sự nhận thức về sinh vật học và khoa học về não bộ. 
 
Dường như hơi lạ là một lĩnh đạo tôn giáo lại quá liên hệ với khoa học, nhưng những lời Phật dạy đã nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hiểu biết thực tại, và vì vậy điều mà chúng ta nên để tâm đến là, các nhà khoa học đã học được gì về thế giới chúng ta qua thể nghiệm và đo lường.
 
Tu sĩ - Bác sĩ - Phòng thí nghiệm 
 
Cũng tương tự như thế, Phật giáo đã có lịch sử hơn 2.500 năm tìm hiểu khám phá sự hoạt động của tâm ý. Qua hàng thiên niên kỷ nhiều hành giả đã phát kiến ra điều mà chúng ta có thể gọi là "những kinh nghiệm" trong điều để làm thế nào vượt thắng những xu hướng của chúng ta trước những cảm xúc tiêu cực. 
 
Chúng tôi đã khuyến khích các nhà khoa học thể nghiệm những hành giả tâm linh cấp cao Tây tạng, để thấy những lợi ích gì mà những thực hành tâm linh có thể cống hiến cho những người khác, ngoài phạm vi tôn giáo. Mục tiêu ở đây là để phát triển sự hiểu biết của chúng ta về thế giới của "tâm", của ý thức, và của những cảm xúc của chúng ta. 
Vì lý do này, chúng tôi đã viếng thăm phòng thí nghiệm thần kinh học của bác sĩ Richard Davidson tại viện đại học Wisconsin. Xử dụng những dụng cụ phản ảnh những gì xãy ra trong não bộ trãi qua thời gian thiền định, bác sĩ Davidson đã có thể học hỏi những ảnh hưởng của sự thực hành Phật giáo để phát triển từ bi thương yêu, tính trầm tỉnh thanh thản hay chính niệm. Qua bao thế kỷ Phật tử tin tưởng rằng theo đuổi những thực hành như thế dường như làm con người chúng ta trầm tĩnh hơn, hạnh phúc hơn và yêu thương hơn. Đồng thời người ta ngày càng bớt đi những xu hướng thiên về những cảm xúc tiêu cực tàn phá. 
 
Theo bác sĩ Davidson, khoa học hiện tại nhấn mạnh điều tin tưởng này, bác sĩ Davidson nói với chúng tôi rằng sự nảy sinh của những cảm xúc tích cực có thể thông qua điều này: thiền định chính niệm làm củng cố hệ thống thần kinh, nó làm trầm tĩnh thanh thản một phần của não bộ nơi hoạt động như yếu huyệt của sợ hãi và giận dữ. Điều này tăng trưởng khẵ năng để chúng ta có một phương pháp tạo nên một vùng đệm giữa sự thúc đẩy bạo động của não bộ và những hành động của chúng ta. 
 
Những cuộc thử nghiệm đã phát kiến ra chỉ rằng một số hành giả có thể đạt đến trạng thái tĩnh lặng nội tại ngay cả khi đối diện với những tình trạng quấy rầy tột độ. Bác sĩ Paul Ekman của trường đại học California tại San Francisco đã nói với chúng tôi rằng tiếng động chói tai (như tiếng súng nổ) đã thất bại trong việc làm giật mình một tu sĩ Phật giáo khi đang thể nghiệm. Bác sĩ Ekman nói, ông ta chưa bao giờ thấy một ai có thể trầm tĩnh trong sự hiện diện của một sự quấy rầy như vậy. 
 
Một tu sĩ khác, một vị viện chủ một trong những tu viện của chúng tôi ở Ấn độ, đã được thử nghiệm bởi bác sĩ Davidson bằng máy ghi điện não để đo lường những làn sóng của não bộ. Theo bác sĩ Davidson, vị viện chủ đã có khối lượng cao nhất của hoạt động trong những trung tâm não bộ liên hệ với những cảm xúc tích cực mà chưa bao giờ được đo lường bởi sự thí nghiệm của bác sĩ này.
 
Thiền tập - Lợi ích - Cuộc sống bình thường 
 
Tất nhiên, những lợi lạc của những thực tập này không chỉ cho những tu sĩ, những người đã dành hàng tháng thời gian trong những khoá tu thiền định. Bác sĩ Davidson nói về sự nghiên cứu của ông ta với những người hoạt động trong những việc căng thẳng cao độ. Những người đấy không là Phật tử - được dạy thiền tập chánh niệm, trạng thái tỉnh giảc trong điều mà tâm không bị vướng bận với những tư tưởng hay cảm giác nhưng để chúng đến và đi, giống như xem một dòng sông chảy qua. Sau 8 tuần, bác sĩ Davidson nhận thấy rằng trong những người này, những phần trong bộ não của họ đã giúp hình thành những cảm xúc tích cực trở nên hoạt động một cách tiến triển.
 
Sự quan hệ mật thiết của tất cả những điều này thì rõ ràng: thế giới ngày nay cần những công dân và những lãnh tụ, những người cần hành động trong sự kiên định bảo đảm và dấn thân đối thoại với "kẽ thù"- không kể là bất cứ loại gây hấn hay sự công kích nào mà họ có thể chịu đựng hay kéo dài. 
 
Thật giá trị để mở ngoặc rằng đây là những phương pháp không chỉ rất hữu ích, mà lại không mắc mõ. Chúng ta không cần phải dùng thuốc uống hay thuốc tiêm. Chúng ta không phải trở thành Phật tử, hay phải tiếp nhận bất cứ một tín ngưỡng tôn giáo đặc biệt nào. Mỗi người có khã năng để hướng đến một đời sống yên bình và đầy đủ ý nghĩa. Chúng ta phải khám phá càng sâu xa như có thể để làm thế nào có thể đem đến thanh bình tịnh lạc trong đời sống. 
 
Chúng tôi cố gắng để đặt những phương pháp này ảnh hưởng trong cuộc sống chính chúng tôi. Khi nghe một tin tức xấu, đặc biệt thường là những câu chuyện về thảm kịch từ những người dân Tây tạng , một cách tự nhiên phản ứng của chính chúng tôi là buồn bã. Tuy vậy, bằng sự thay thế trạng thái hay thái độ, chúng tôi tìm thấy và có thể bao phủ băng một lý trí tốt lành. Và những cảm giác của giận dữ lạc lõng, điều đơn giản đầu độc "tâm" và làm chua xót trái tim, ích kỷ vươn lên, chúng cũng liền cuốn đi luôn theo với những tin tức xấu.
 
Mặt trận nội tâm
 
Nhưng sự phản ánh chỉ rằng trong đời sống của chúng ta rất nhiều những khổ đau của chúng ta không chỉ bởi những nguyên nhân ngoại tại mà còn bởi những sự kiện nội tại như sự phát triển của những cảm xúc tiêu cực quấy nhiễu. Loại thuốc giải tốt nhất cho sự đổ vở ấy là làm vượt trội khã năng của chúng ta để có thể kiểm soát và điều khiển những cảm xúc ấy.
 
Có phải rằng loài người là để tồn tại, hạnh phúc, và sự quân bình nội tại là cốt yếu. Nếu khác đi đời sống của con cháu chúng ta và cháu con của chúng thì quả là trở nên kém hạnh phúc hơn, hay không hạnh phúc, tuyệt vọng và ngắn ngũi. Sự phát triển của vật chất chắc chắn đóng góp cho hạnh phúc - trong vài chừng mực nào đấy - và một cách sống thoãi mái. Nhưng điều ấy không đủ. Để đạt trình độ cao hơn của hạnh phúc chúng ta không thể hờ hửng với sự phát triển nội tại.
 
Thảm kịch 9/11 minh chứng rằng kỷ thuật hiện đại và sự thông minh của nhân loại hướng dẫn bởi thù hận có thể đưa đến những sự tàn phá to tát. Những hành động khủng khiếp như vậy là triệu chứng của một trạng thái tinh thần ưu phiền khổ não. Để đáp ứng một cách thông minh và hiệu quả, chúng ta cần được hướng dẫn bởi một trạng thái tâm linh khoẻ mạnh hơn, không phải chỉ tránh châm ngòi cho những đóm lửa của thù hận, mà đáp ứng một cách thiện nghệ tinh xảo. Chúng ta nên nhớ rõ rằng cuộc chiến chống lại thù hận và khủng bố cũng có thể được tiến hành trên điều này, mặt trận nội tâm.
 
 
SINH TỬ VÔ THƯỜNG SIÊU TRẦN TÍNH

NIẾT BÀN CỰC LẠC PHỔ NHÂN TÂM

PHẬT GIÁO VÀ MÔI TRƯỜNG THIÊN NHIÊN
 
"Vì vậy cho dù nó là môi trường là nơi để cho sự sống hiện diện, hay cư dân, cả hai được cấu thành bởi bốn hay năm yếu tố căn bản.  Những yếu tố này là đất, gió, lửa, nước và không, đấy là khoảng không. Về khoảng không gian, trong Mật điển Kalachakra có một đề cập về điều được biết như nguyên tử của không gian, những hạt không gian. Vì điều đấy tạo thành năng lực trung tâm của  toàn bộ những hiện tượng.  Khi toàn bộ hệ thống của vũ trụ lần đầu tiên tiến hóa, nó tiến triển từ năng lực trung tâm này là hạt của không gian, và cũng là một hệ thống của vũ trụ và  cuối cùng sẽ hòa tan vào trong hạt này của vũ trụ. Vì nó ở trên căn bản của năm yếu tố chính nên có một sự quan hệ gần gũi hay sự tương quan giữa địa bàn là môi trường thiên nhiên và cư dân, những chúng sinh sống trong nó. "

MÔI TRƯỜNG, NHẬN THỨC CỦA PHẬT GIÁO VỀ THIÊN NHIÊN
His Holiness the Dalai Lama 
Tuệ Uyển chuyển ngữ

-----------------------------------------------------------------------------------------
 
Tối nay chúng tôi sẽ nói nhận thức của Phật Giáo về thiên nhiên.
 
Tổ Long Thọ nói rằng cho một hệ thống nơi mà tính không là có thể, nó cũng có thể có chức năng, và vì chức năng là có thể, tính không cũng có thể.  Vì thế khi chúng ta nói về thiên nhiên, căn bản thiết yếu của thiên nhiên là tính không.  Tính không hay shunyata nghĩa là gì?  Nó không là tính không của sự tồn tại (không đối với có) nhưng đúng hơn là tính không của chân lý (chân không) hay sự tồn tại độc lập, điều này nghĩa là những sự vật khác tồn tại bởi sự lệ thuộc trên những nhân tố khác.
 
Vì vậy cho dù nó là môi trường là nơi để cho sự sống hiện diện, hay cư dân, cả hai được cấu thành bởi bốn hay năm yếu tố căn bản.  Những yếu tố này là đất, gió, lửa, nước và không, đấy là khoảng không. Về khoảng không gian, trong Mật điển Kalachakra có một đề cập về điều được biết như nguyên tử của không gian, những hạt không gian. Vì điều đấy tạo thành năng lực trung tâm của  toàn bộ những hiện tượng.  Khi toàn bộ hệ thống của vũ trụ lần đầu tiên tiến hóa, nó tiến triển từ năng lực trung tâm này là hạt của không gian, và cũng là một hệ thống của vũ trụ và  cuối cùng sẽ hòa tan vào trong hạt này của vũ trụ. Vì nó ở trên căn bản của năm yếu tố chính nên có một sự quan hệ gần gũi hay sự tương quan giữa địa bàn là môi trường thiên nhiên và cư dân, những chúng sinh sống trong nó.
 
Cũng thế, khi chúng ta nói về những yếu tố có những yếu tố nội tại tồn tại một cách vốn có trong những chúng sinh, chúng cũng có những mức độ khác nhau – có những thứ tinh tế và có những thứ thô thiển.
 
Vì căn bản theo giáo nghĩa Phật Giáo những tâm thức tinh tế tận cùng là loại duy nhất tạo nên,  tự nó bao gồm năm yếu tố, những hình thức rất vi tế của những yếu tố.  Những yếu tố vi tế này phục vụ như những điều kiện để sản sinh những yếu tố nội tại, hình thành nên chúng sinh, và nó biến thành nhân của sự tồn tại hay phát triển của những yếu tố ngoại tại.  Như vậy có một sự tùy thuộc tương liên hay mối quan hệ hổ tương rất gần gũi giữa môi trường và sự sống (cư dân).
 
Trong ý nghĩa của sự phụ thuộc lẫn nhau có nhiều trình độ khác nhau rằng những thứ lệ thuộc trên những nhân tố tự nhiên bình thường, hay trên chính những phần của nó, hay trên tâm nhận thức, điều thật sự mang đến nhãn hiệu, mệnh danh.
 
Chủ đề mà chúng ta đang thảo luận hôm nay là sự phụ thuộc lẫn nhau hay mối quan hệ hổ tương giữa môi trưởng thiên nhiên và những chúng sinh sống với nó.
 
Bây giờ đây, quý vị thấy, vài người bạn của chúng tôi nói với chúng tôi rằng căn bản của loài người là những gì bạo động.  Rồi thì chúng tôi nói với những người bạn ấy rằng.  Chúng tôi không nghĩ như vậy.  Nếu chúng ta thể nghiệm những động vật có vú khác nhau, những thú vật như sư tử, cọp, beo sống tùy thuộc rất nhiều trên mạng sống của những loài khác cho sự tồn tại căn bản của chúng do bởi căn bản tự nhiên của chúng có một cấu trúc đặc biệt, răng và móng dài, như thế.  Thế, những thú vật hiền lành, như nai, hoàn toàn ăn cỏ, răng và móng của chúng thì là những gì khác hơn, hiền dịu hơn.  Cho nên từ quan điểm ấy, loài người chúng ta thuộc vào những chủng loại hiền hòa, có đúng thế không?  Răng, móng chúng ta rất mềm mại.  Vì thế chúng tôi nói với những người bạn rằng, chúng tôi không đồng ý với quan điểm của các bạn.  Một cách căn bản loài người là tự nhiên bất bạo động.
 
Cũng vậy, câu hỏi về sự tồn tại của loài người, loài người là những động vật xã hội.  Để sống còn chúng ta cần sự hợp quần với những người khác;  không có những con người khác thì đơn giản không có sự tồn tại khả dĩ;  đấy là luật tự nhiên, đấy là thiên nhiên.
 
Vì chúng tôi tin tưởng sâu xa rằng căn bản của con người là tự nhiên hiền hòa vì thế chúng tôi nghĩ thái độ của con người đối với môi trường của chúng ta nên hiền hậu.  Vì vậy cho nên chúng tôi tin tưởng rằng không chỉ chúng ta  giữ gìn mối quan hệ với những đồng loại nhân sinh rất hiền diệu và bất bạo động, nhưng cũng rất quan trọng để mở rộng thái độ ấy đến môi trường thiên nhiên.  Chúng tôi nghĩ nói năng một cách đạo đức chúng ta có thể nghĩ giống như thế ấy và tất cả chúng ta nên quan tâm về môi trường của chúng ta.
 
Rồi thì chúng tôi nghĩ có một quan điểm khác.  Trong cách này nó không là một câu hỏi về đạo đức hay luân lý, không phải câu hỏi đấy; nó là câu hỏi về sự sống còn của chính chúng ta.  Không chỉ cho thế hệ hiện tại, mà cho những thế hệ khác nữa,  môi trường là những gì rất quan trọng. Nếu chúng ta khai thác môi trường thiên nhiên trong một cách cực đoan, hôm nay chúng ta có thể tiếp nhận một số lợi nhuận nhưng về lâu về dài chính chúng ta sẽ khổ đau và những thế hệ khác sẽ đau khổ.  Vì khi môi trường đổi thay, điều kiện khí hậu cũng thay đổi, ngay cả cơ thể vật lý của chúng ta.  Vì chúng ta có thể góp phần nung nấu ảnh hưởng to lớn trong sự thay đổi đó.  Vì từ quan điềm ấy điều này không chỉ là một câu hỏi của sự tồn tại của chính chúng ta.
 
Do vậy, để đạt được những kết quả tác động hơn và để thành công trong việc bảo vệ, bảo tồn và duy trì môi trường thiên nhiên, trước tiên, chúng tôi nghĩ thật cũng quan trọng để mang về một sự cân bằng nội tại trong chính những con người chúng ta.  Vì cẩu thả lơ đểnh với môi trường – điều sẽ mang lại hậu quả tai hại vô cùng đến cộng đồng nhân loại – đã đến từ sự thiếu hiểu biết về tầm quan trọng vô cùng đặc biệt của môi trường, chúng tôi nghĩ nó là rất quan trọng trên trước tất cả để làm thấm nhuần tri thức này trong loài người.  Thế thì, thật hệ trọng để hướng dẫn hay nói với mọi người về tầm quan trọng của nó mang lại chính lợi ích cho chúng ta.
 
Rồi thì, một trong những thứ quan trọng nhất, một lần nữa, như chúng tôi luôn luôn nói, là tầm quan trọng của tư tưởng từ bi.  Như chúng tôi đã đề cập lúc sớm, ngay cả từ những quan điểm của những người vị kỷ, chúng ta cần những người khác.  Thế thì, bằng sự biểu lộ lưu tâm cho quyền lợi những người khác, chia sẻ khổ đau những người khác, và bằng sự giúp đở những người khác, một cách căn bản một người sẽ đón nhận được lợi lạc.  Điều này cũng là những gì giống như luật lệ tự nhiên.  Chúng tôi nghĩ là nó rất đơn giản.  Nếu chúng ta không hé một nụ cười đến người khác, và biểu lộ một cái nhìn không thiện cảm hay giống như thế, người đối diện cũng sẽ đáp ứng tương tự như vậy.  Có đúng thế không?  Nếu bạn biểu lộ đến người khác với một thái độ rất cởi mở và chân thành thì cũng sẽ có một sự đáp ứng giống như thế.  Vì nó là một sự hợp lý hợp tình hoàn toàn đơn giản.
 
Mọi người muốn bạn và không muốn kẻ thù.  Một cách thích đáng để tạo thêm bạn là qua một trái tim nồng ấm và không phải đơn giản là tiền bạc hay quyền lực.  Bạn của tiền và quyền là những gì khác.  Những điều đó không phải là bạn.
 
Một người bạn chân chính nên là một người bạn thật sự của trái tim, có đúng không?  Chúng tôi luôn luôn nói với mọi người rằng những người bạn đó  đến với quý vị khi quý vị có tiền và quyền không phải là những người bạn chân chính nhưng là bạn của tiền và quyền.  Bời vì chẳng bao lâu khi tiền và quyền của quý vị biến mất, những người bạn đó cũng đã sẵn sàng nói lời giả biệt, bye-bye.  Vì thế, những người bạn đó không đáng tin cậy.  Những người bạn nhân loại thật sự và chân thành sẽ luôn luôn chia sẻ nổi buồn khổ của quý vị, gánh nặng của quý vị và sẽ luôn luôn đến với bạn cho dù bạn thành công hay thất bại.  Vì vậy, phương cách để tạo nên một người bạn như thế không qua giận dữ, không qua học vấn, không chỉ thông minh, nhưng bằng một trái  tim – một trái tim tốt, một tấm lòng tốt, hảo tâm, thiện ý.
 
Vì thế, như chúng tôi luôn luôn nói nếu  quý vị suy nghĩ trong một phương thức sâu sắc hơn nếu quý vị sẽ vị kỷ, thế thì quý vị nên vị kỷ một cách thông tuệ, không là một tâm vị kỷ hẹp hòi.   Từ quan điểm ấy, vấn đề then chốt là một cảm giác trách nhiệm toàn cầu, đấy là một nguồn gốc thật sự của sức mạnh, nguồn gốc thật sự của hạnh phúc an lạc.
Từ viễn tượng ấy, nếu trong thế hệ chúng ta khai thác mọi thứ có thể:  cây cối, nguồn nước, khoáng sản hay bất cứ thứ gì, mà không lo lắng đến thế hệ tiếp theo, về tương lai, đó là tội lỗi của chúng ta, có đúng không?  Vì thế, nếu chúng ta có một cảm xúc chân thành về trách nhiệm toàn cầu như một động lực trung tâm chính yếu, rồi thì từ hướng  dẫn ấy những mối quan hệ của chúng ta với môi trường sẽ cân bằng tốt đẹp.  Tương tự với mỗi khía cạnh của những mối quan hệ, sự tương quan của chúng ta với láng giềng, và những láng giềng của gia đình, của những quốc gia lân bang, sẽ được cân bằng từ hướng dẫn ấy.
 
Thực tế, trong thời xưa nhiều tư tưởng gia, cũng như những bậc đạo sư tâm linh vĩ đại được sản sinh trong xứ sở này, Ấn Độ.  Vì thế, chúng tôi cảm thấy trong thời nay nhưng tư tưởng gia vĩ đại Ấn Độ, chẳng hạn như Thánh Gandhi cũng như một số chính trị gia, thi hành những ý tưởng quý báu này như bất bạo động trong lãnh vực chính trị.  Trong một cách nào đấy đường lối ngoại giao của Ấn Độ là không liên kết thì cũng liên quan đến nguyên tắc đạo đức.  Vì thế chúng tôi nghĩ sự mở rộng hơn, hay phát triển xa hơn những tư tưởng cao quý này, hay những hành động cao quý này, trong xứ sở này rất thích hợp và rất quan trọng.
 
Bây giờ trong sự tôn trọng này, một điều khác mà chúng tôi cảm thấy rất quan trọng là  thức là gì, tâm là gì?  Cho đến bây giờ, đặc biệt chúng tôi nghĩ trong thế giới phương Tây, trải qua một hai thế kỷ cận đại khoa học và kỷ thuật đã từng nhấn mạnh rất nhiều và là điều chính yếu ấy đối diện với vấn đề.
 
Hôm nay đây, một vài nhà vật lý nguyên tử và thần kinh học đã bắt đầu khảo sát và phân tích những hạt trong một phương thức rất sâu sắc và chi tiết.  Trong khi làm như thế, họ tìm ra những  loại liên hệ từ phía những nhà quán sát điều mà thỉnh thoảng họ gọi là "thức giả" (knower).  "Thức giả" là gì?  Đơn giản nói nó là chúng sinh, nhân sinh, như những nhà khoa học qua những phương thức nào đấy làm cho những nhà khoa học biết (cách làm khoa học)?  Chúng tôi nghĩ qua bộ não.  Bây giờ về não bộ.  Những khoa học gia phương Tây đã chưa thể hoàn toàn nhận dạng tất cả hơn hàng trăm tỉ tế bào não.  Chúng tôi trù tính chỉ một trăm tỉ vài trăm đã được nhận diện.  Bây giờ tâm, cho dù quý vị gọi nó là tâm hay một năng lượng đặc biệt của não bộ, hay thức.  Quý vị sẽ thấy rằng có một mối liên  hệ giữa bộ não và tâm cũng như tâm và vật.  Điều này chúng tôi nghĩ là những gì quan trọng.  Chúng tôi cảm thấy nên có một loại đối thoại nào đấy giữa  triết gia phương Đông và khoa học gia phương Tây trên căn bản của sự liên quan giữa tâm và vật.
Trong bất cứ trường hợp nào, ngày nay tâm thức nhân loại thì quán sát rất nhiều hay liên hệ rất nhiều với thế giới ngoại tại.  Chúng tôi nghĩ chúng ta đang quên lãng việc chăm sóc hay học hỏi về thế giới nội tại.
 
Chúng ta cần cải thiện khoa học và vật chất để sống còn, để thu nhận những lợi lạc và để có thêm sự thịnh vượng phồn vinh.  Cũng như thế chúng ta cần sự an bình tinh thần.  Bất cứ bác sĩ nào cũng không thể tiêm thuốc bình an tinh thần, không chợ búa nào có thể bán món yên ổn tinh thần hay hạnh phúc an lạc.  Với hàng triệu triệu rupi (tiền Ấn Độ) quý vị có thể mua bất cứ món gì nhưng nếu quý vị đến một siêu thị và nói rằng tôi muốn mua một tâm bình an, thế là mọi người sẽ cười phá lên.  Và nếu quý vị yêu cầu bác sĩ, chúng tôi muốn sự bình an chân thành của tâm hồn,  không phải là một tâm hồn u tối,  quý vị có thể uống  một viên thuốc ngủ, hay mũi thuốc tiêm nào đấy.  Mặc dù quý có thể ngơi nghĩ, sự nghĩ ngơi ấy không đúng ý nghĩa, có phải thế không?
 
Vì thế, nếu quý vị muốn một tinh thần bình an chân thành hay một tinh thần tĩnh lặng bác sĩ không thể cung cấp nó.  Một máy móc như máy điện toán, dù nó tinh vi phức tạp thế nào, cũng không thể cung cấp cho quý vị sự bình an của tâm hồn.  Tinh thần an ổn phải đến từ tâm thức.   Vì mọi người muốn hạnh phúc an lạc, vui sướng.  Bây giờ so sánh niềm vui sướng thân thể và niềm đau đớn thân thể với sự khổ đau tinh thần hay hoan hỉ tinh thần và chúng ta sẽ tìm thấy rằng tâm thức là siêu tuyệt, tác động hơn và ưu thế hơn.  Vì thế cho nên nó đáng giá để tăng gia sự bình an tinh thần qua những phương pháp nào đấy.  Để làm thế thật quan trọng để hiểu biết hơn về tâm thức.  Cũng vì lẽ đấy, chúng tôi luôn luôn cảm thấy rằng, nó là rất quan trọng.  Chúng tôi nghĩ đấy là tất cả.
 
Vì thế khi chúng ta nói môi trường, hay bảo tồn môi trường, nó liên hệ với nhiều thứ.  Căn bản sự quyết định phải đến từ trái tim loài người, tấm lòng nhân loại, có đúng thế không?  Thế cho nên chúng tôi nghĩ điểm then chốt là cảm giác chân thành của trách nhiệm toàn cầu điều đặt căn bản trên tình thương yêu, từ bi, và sự tỉnh thức trong sáng.
 
 

TỊNH CẢNH CAO SƠN TUYỆT DIỆU THỊ THIỀN TÒA
TỪ PHONG MINH ĐIỂU HÒA ÂM GIAI NIỆM PHẬT
 

MÔI TRƯỜNG ĐỊA CẦU VÀ TRÁCH NHIỆM TOÀN CẦU


Khi thế kỷ hai mươi kéo màn kết thúc, chúng ta thấy rằng thế giới trở nên nhỏ hơn và loài người trên thế giới đã trở thành gần như một cộng đồng. Những liên minh quân sự và chính trị đã được tạo thành những nhóm đa quốc gia rộng lớn, công nghiệp kỷ nghệ và mậu dịch quốc tế đã sản xuất một nền kinh tế toàn cầu, và sự đối thoại toàn thế giới đang xóa đi những hàng rào cũ kỷ của khoảng cách, ngôn ngữ, và chủng tộc. Chúng ta cũng đang bị lôi cuốn với nhau bởi hàng khối vấn đề chúng ta đối diện; nạn nhân mãn, tài nguyên thiên nhiên ngày càng cạn dần, và vấn nạn môi trường đang đe dọa không khí, nước, và cây cối của chúng ta, cùng với số lượng lớn những hình thức sinh sống xinh đẹp là nền tảng của sự tồn tại trên hành tinh nhỏ bé mà chúng ta đang chia xẻ. Chúng tôi tin tưởng rằng để đối diện với thử thách của thời đại chúng ta, loài người sẽ phải phát triển một nhận thức to lớn rộng rãi hơn về trách nhiệm toàn cầu. Mỗi chúng ta phải học để hành động không chỉ cho chính lợi ích của gia đình, xứ sở mỗi cá nhân, mà cho lợi ích của toàn thể loài người. Trách nhiệm toàn cầu thật sự là chìa khóa cho sự tồn tại của nhân loại. Nó là một nền tảng tuyệt hảo cho hòa bình thế giới, việc sử dụng công bằng vô tư tài nguyên thiên nhiên, và qua việc quan tâm đến những thế hệ tương lai, việc bảo hộ đúng đắn đến môi trường.
 
Chúng tôi đến cuộc hội họp quốc tế của những vị lãnh đạo môi trường trong một tâm linh lạc quan và hy vọng. Sự hội họp ở đây tiêu biểu cho một ngưỡng cửa của nhân loại; cơ hội thúc đẩy cộng đồng nhân loại hợp tác trong hình thức chưa từng có. Mặc dù Hội nghị Thượng đỉnh Địa Cầu hiện hữu có thể, trong một vài sự tôn trọng, lại thiếu vắng những gì cần thiết, nhưng sự kiện chính là nó đã xảy ra tiêu biểu cho một thành tựu kỳ lạ. Đấy là tại sao nó thật sự khích lệ vì có rất nhiều tổ chức phi chính phủ hiện diện ở đây . Vai trò của nó trong tiến triển đến một tương lai chắc chắn quan yếu, nó đang mở rộng; và trong khi vai trò này đối với Liên Hiệp Quốc lại hạn chế.
 
Thế thì nhiều tổ chức phi chính phủ được xây dựng bằng sự thiện nguyện biểu hiện sự chân thành quan tâm đến đồng loại con người chúng ta. Ý chí của quý vị đại diện những tiến trình hàng đầu về xã hội và môi trường. Tất cả những tổ chức hiện diện ở đây có những ước muốn đặc biệt và cần thiết chính yếu, thực tế, như những cá nhân hành động. Tuy thế, nếu không có sự tập họp những nổ lực của chúng ta, sự những thành tựu ở đây sẽ bị lu mờ.
 
Cho dù chúng ta thích nó hay không, chúng ta đã sinh ra trên trái đất này như thành phần của một gia đình vĩ đại. Giàu hay nghèo, học vấn hay không, thuộc nước này hay nước kia, tư tưởng này hay khác, một cách căn bản mỗi chúng ta chi là một người như tất cả những người khác. Hơn thế nữa, mỗi chúng ta có cùng một quyền để theo đuổi hạnh phúc và né tránh khổ đau. Khi chúng ta nhận ra rằng tất cả chúng sinh là bình đẳng trong sự tôn trọng này, chúng ta tự động cảm thấy tình cảm và sự gần gũi đến tất cả. Tiếp đến, ngoài điều này, chúng ta đến với nhau trong một cảm xúc chân thành của trách nhiệm toàn cầu; nguyện ước để tích cực giúp đở những người khác vượt thắng những vấn nạn khó khăn.
 
Dĩ nhiên, loại từ bi yêu thương này bởi tự nhiên, hòa bình và tế nhị, nhưng nó cũng rất mạnh mẻ. Nó là dấu hiệu thật sự của một sức mạnh nội tại. Chúng ta không cần phải trở nên những người theo tôn giáo, cũng không cần phải tin tưởng ở một học thuyết tư tưởng nào. Tất cả sự cần thiết cho chúng ta là để phát triển những phẩm chất tốt đẹp của con người.
 
Sự cần thiết cho một ý nghĩa trách nhiệm toàn cầu ảnh hưởng lên mọi khía cạnh của đời sống hiện đại. Ngày nay, những sự kiện nổi bật là một phần của thế giới tác động đến toàn thể hành tinh. Vì thế, chúng ta phải giải quyết những vấn đề khu vực như một quan tâm của cả địa cầu từ khởi đầu của nó. Chúng ta không thể tiếp tục viện cớ về những hàng rào quốc gia, chủng tộc, hay tư tưởng hệ đã chia cắt chúng ta mà không có phản ứng phá hoại ngược lại. Trong bối cảnh của sự liên hệ hổ tương mới của chúng ta, quan tâm đến niềm hạnh phúc của kẻ khác rõ ràng là hình thức tốt nhất của những hạnh phúc chính chúng ta.
 
Dĩ nhiên sự liên hệ hổ tương là định luật nền tảng của tự nhiên. Không chỉ trong nhiều hình thức của đời sống, nhưng trình độ tế nhị nhất của hiện tượng vật chất, cũng được điều khiền bởi sự liên hệ hổ tương. Tất cả những hiện tượng, từ hành tinh chúng ta sinh sống đến đại dương, mây trời, rừng cây, và bông hoa chung quanh chúng ta, phát sinh trong sự lệ thuộc trên những mô thức vi tế của năng lượng. Không có sự tác động hổ tương thích hợp của chúng, chúng sẽ tan rã và hư hoại.
 
Ngày nay chúng ta cần biết ơn sự kiện này của thiên nhiên nhiều hơn trong quá khứ. Sự thiếu hiểu biết của chúng ta với nó là trách nhiệm trực tiếp cho nhiều những vấn đề mà chúng ta đối diện. Thí dụ, tiêu dùng quá mức những tài nguyên hạn chế của thế giới –đặc biệt ở những quốc gia phát triển- đơn giản như sự tiêu dùng năng lượng, là tai hại. Nếu nó tiếp tục không được kiểm soát, cuối cùng tất cả chúng ta sẽ khổ đau. Chúng ta phải tôn trọng khuôn mẫu phức tạp tế nhị của đời sống và cho phép nó tự tái tạo bổ sung. Tôi được nghe nói rằng, Chương trình Môi trường Liên Hiệp Quốc cảnh báo, chúng ta đang đối diện làn sóng rộng lớn nhất của sự hủy diệt trong 65 triệu năm. Sự kiện này đáng sợ thật sự. Nó phải làm chúng ta mở rộng tâm tư của mình đến những liên hệ rộng lớn bao la của sự khủng hoảng mà chúng ta đối diện.
 
Thiếu hiểu biết về sự liên hệ hổ tương không chỉ làm tổn hại đến môi trường thiên nhiên, nhưng cũng tai hại đến xã hội loài người.
 
Thay vì lo lắng đến mỗi người, chúng ta đặt hầu hết những nổ lực của chúng ta vì hạnh phúc trong sự theo đuổi sự tiêu thụ vật chất cá nhân. Chúng ta trở nên quá mãi mê trong sự theo đuổi này mà không cần biết nó, chúng ta đã lơ là nuôi dưỡng những cấn thiết cơ bản của nhân loại như yêu thương, tử tế ân cần, và hợp tác. Điều này thật đáng buồn. Chúng ta phải quan tâm nhân loại chúng ta thật sự là gì. Chúng ta không phải là những đối tượng máy móc làm nên. Nếu chúng ta chỉ là những thực thể hay sự tồn tại như cái máy, không có suy tư, thế thì máy móc chính nó có thể hoàn toàn là máy móc, thế thì máy móc có thể làm nhẹ tất cả những khổ đau của chúng ta và đáp ứng những sự cần thiết của chúng ta. Tuy thế, vì chúng ta không đơn thuần là những tạo vật vật chất, thật sai lầm để tìm kiếm sự đáp ứng ở những sự phát triển bên ngoài mà thôi.
 
Về căn bản, tất cả chúng ta yêu mến sự tĩnh lặng. Thí dụ, khi mùa xuân đến, ban ngày dài hơn, có nhiều ánh nắng hơn, cỏ cây sống lại và mọi thứ tươi mát. Con người cảm thấy hạnh phúc. Trong mùa thu, một lá rơi, rồi thì một lá khác, rồi thì tất cả những bông hoa xinh đẹp chết đi cho đến khi chúng ta bị bao quan bời đất đai trơ trụi. Chúng ta không cảm thấy vui lắm. Tại sao thế? Bởi vì sâu trong lòng, chúng ta khao khát dựng xây, đơm hoa kết trái và không thích những gì sụp đổ, chết chóc hay bị tàn phá. Mỗi hành động tàn phá chống lại căn bản tự nhiên của chúng ta; xây dựng, được xây dựng, là con đường của nhân loại.
 
Để theo đuổi sự lớn mạnh chính đáng, chúng ta cần làm mới nguyện ước, cố gắng của chúng ta đến những giá trị nhân bản trong nhiều lãnh vực. Đời sống chính trị, dĩ nhiên, đòi hỏi một nền tảng đạo đức, nhưng khoa học và tôn giáo cũng thế, nên được theo đuổi từ một căn bản đạo đức. Không có nó, khoa học không thể phân biệt giữa những lợi ích kỷ thuật và những thứ chỉ đơn thuần là lợi ích vì mục đích cá nhân. Môi trường chung quanh chúng ta bị thiệt hại là những kết quả rõ ràng nhất của sự nhầm lẫn này. Trong trường hợp tôn giáo, nó là sự cần thiết đặc biệt.
 
Mục tiêu của tôn giáo không phải là để xây dựng những thánh đường, chùa viện xinh đẹp, nhưng là để phát triển những phẩm chất tích cực của con người, như tha thứ, bao dung, rộng rãi và yêu thương. Mỗi tôn giáo thế giới, không kể quan điểm triết lý được xây dựng nên trước nhất và đầu tiên trên nhận thức là chúng ta phải giảm thiểu sự vị kỷ của chúng ta và phụng sự người khác. Bất hạnh thay, đôi khi nhân danh tôn giáo, người ta lại làm nên nhiều mối bất hòa hơn là chúng ta giải quyết. Hành giả của những tín ngưỡng khác nhau nên nhận thức rằng mỗi tôn giáo có những phẩm chất rộng lớn bao la đấy là một ý nghĩa cung cấp sự tăng tiến tinh thần và sức khỏe tâm linh.
 
Có một tiết tuyệt vời trong Kinh Thánh về biến chuyển những lưỡi kiếm thành lưỡi cày. Nó là một ý tưởng đáng yêu, chuyển hóa một vũ khí thành một dụng cụ phục vụ cho những cần thiết của nhân loại, một biểu tượng của một thái độ giải trừ quân bị nội tại và ngoại tại. Trong tinh thần của thông điệp cổ điển này, chúng tôi nghĩ thật quan trọng mà chúng ta nhấn mạnh hôm nay về sự cấp bách của một chính sách quá chậm chạp từ lâu; đó là sự tài giảm vũ khí toàn cầu.
 
Sự phi quân sự hóa là giải thoát những tài nguyên nhân loại một cách rộng lớn cho việc bảo vệ môi trường, giải trừ nghèo đói, và có thể chứng minh được cho sự phát triển của nhân loại. Đây là hy vọng của chúng tôi rằng Liên Hiệp Quốc có thể mau mắn hổ trợ cho điều này trở thành hiện thực.
Chúng tôi luôn luôn hình dung tương lai xứ sở chính chúng tôi, Tây Tạng, được xây dựng trong căn bản này. Tây Tạng sẽ là một nơi tôn nghiêm phi quân sự và trung lập, nơi mà vũ khí bị cấm đoán và con người sống hài hòa với thiên nhiên. Đây không chỉ là một ước mơ – nó đúng là con đường mà người Tây Tạng cố gắng để sống qua hàng nghìn năm trước khi xứ sở chúng tôi bị thảm họa xâm lược. Ở Tây Tạng, đời sống hoang dã được bảo vệ trong sự phù hợp với những nguyên tắc của đạo Phật. Vào thế kỷ mười bảy, chúng tôi bắt đầu ban hành những sắc lệnh để bảo vệ môi trường và vì thế chúng tôi có thể là một trong quốc gia đầu tiên có những quy tắc môi trường cưỡng bức khó khăn! Tuy thế, chính yếu môi trường được bảo vệ bởi tín ngưỡng chúng tôi, điều được thấm nhuần trong chúng tôi từ khi còn bé. Cũng thế, ít nhất ba trăm năm trở lại đây, chúng tôi gần như không có quân đội. Tây Tạng đã từ bỏ sự tiến hành chiến tranh như một phương tiện của chính sách quốc gia trong thế kỷ thứ tám.
Chúng tôi muốn kết luận bằng sự tuyên bố rằng, tổng quát, chúng tôi cảm thấy lạc quan về tương lai. Những sự thay đổi nhanh chóng trong thái độ của chúng ta đối với trái đất cũng là một căn nguyên của hy vọng. Mới một thập niên vừa qua, chúng ta ngấu nghiến một cách khinh suất tài nguyên thế giới, giống như chúng là vô tận. Chúng ta thiếu nhận thức rằng không kiểm soát chủ nghĩa tiêu dùng là một thảm họa cho cả ích lợi của môi trường lẫn xã hội. Bây giờ, cả những cá nhân và chính phủ đang tìm kiếm một trật tự mới cho sinh thái học và kinh tế.
 
Chúng tôi thường đùa rằng mặt trăng và sao trời trông xinh đẹp những nếu bất cứ ai trong chúng ta cố gắng để sống ở đấy chúng ta sẽ khổ sở vô cùng. Hành tinh xanh này của chúng ta là một nơi cư trú thích thú mê ly. Sự sống của nó là đời sống của chúng ta; tương lai của nó là hậu vận của chúng ta. Thực thế, trái đất hành động như một bà mẹ của tất cả chúng ta. Như những đứa trẻ, chúng ta tùy thuộc vào bà ta. Trong sự kiện của những vấn nạn địa cầu như thế như hiệu ứng nhà kính tác động, sự cạn kiệt tài nguyên, hay vấn đề tầng ozone, những tổ chức cá nhân hay những quốc gia đơn độc không thể làm gì được. Ngoại trừ tất cả chúng ta cùng hành động với nhau, hoặc không có giải pháp nào có thể tìm thấy. Bà mẹ đất của chúng ta đang dạy cho chúng ta một bài học về trách nhiệm toàn cầu.
 
Chúng tôi nghĩ chúng ta nói rằng, do bởi những bài học chúng ta bắt đầu học, thế kỷ tới sẽ thân hữu hơn, hòa hiệp hơn, và ít tổn hại hơn. Từ bi yêu thương, hạt giống của hòa bình sẽ có thể được nở hoa. Chúng tôi rất hy vọng. Cùng lúc, chúng tôi tin tưởng rằng mỗi cá nhân có một trách nhiệm để hổ trợ việc hướng dẫn gia đình địa cầu chúng ta trong một chiều hướng đúng đắn. Những ước nguyện đơn thuần thôi chưa đủ; chúng ta phải gánh vác trách nhiệm. Những chuyền động rộng lớn của nhân loại xuất phát từ những sáng kiến cá nhân.
 
Hổ trợ cho những sự kiện này, Liên Hiệp Quốc, đã thấy sự cần thiết để ngăn ngừa những xung đột quân sự. Chúng tôi rất phấn khích rằng sứ mệnh của nó đã trưởng thành để nhận lãnh một sự thử thách mới – của việc bảo vệ thể chất lâu dài của hành tinh này và chính chúng ta. Chúng tôi hy vọng và nguyện cầu rằng những ngày tới đây, mỗi chúng ta hành động tất cả những gì chúng ta có thể làm để thấy răng mục tiêu tạo dựng một thế giới hạnh phúc hơn, hòa hiệp hơn, và khỏe mạnh hơn sẽ được thành tựu.
---
 
Universal Responsibility and Global Environment
 
The full text of the address on June 7, 1992 to the Parliamentary Earth Summit (Global Forum) of the United Nations Conference on Environment and Development (UNCED) held in Rio de Janeiro. Brazil.