Bệnh Tâm Thần
HongYen 06.03.2009 00:18:24 (permalink)



Tìm hiểu bệnh tâm thần: Tầm quan trọng của việc chữa trị


04/03/2009


Đời sống thời hiện đại đầy rẫy những áp lực, từ công ăn việc làm, sinh hoạt hằng ngày, những mất mát về vật chất lẫn tinh thần, thiên tai, môi trường và sức khỏe luôn luôn đặt con người trước những lo toan không thể tránh. Những áp lực như vậy, đôi khi vượt quá sức chịu đựng của chúng ta. Đó là lúc mà con người cần đến sự giúp đỡ nhất của ngành tâm bệnh học. Tuy nhiên, đại đa số chúng ta, nhất là người Á Đông rất ngần ngại khi phải đến bác sỹ chữa trị bệnh tâm thần, và ngay cả trong y khoa, địa vị của ngành tâm thần vẫn chưa được công nhận đúng mức.

Với mục đích tìm hiểu về những thể bệnh tâm thần và đánh tan những thành kiến về các chứng bệnh này, bác sỹ Lê Phương Thúy, chuyên khoa về bệnh tâm thần, tốt nghiệp tai St. Mary Hospital and Medical Center tại San Francisco, hiện đang hành nghề tại San Jose, bang California, đã vui lòng chia sẻ những kiến thức của bà với ban Việt ngữ đài VOA trong lãnh vực này.

Trước khi đi vào một số các thể bệnh tâm thần, mời quí vị nghe lời trình bày của bác sỹ Lê Phương Thúy về những thành kiến mà mọi người vẫn thường có đối với các chứng bệnh tâm thần và tầm quan trọng của việc chữa trị. Mời quí thính giả theo dõi với Lan Phương sau đây.

Càng ngày người ta càng có nhiều chứng cứ cho thấy tinh thần ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe con người, những thất bại, đau khổ, buồn phiền, lo lắng tột cùng có thể là những nguyên nhân tiềm ẩn gây ra các chứng bệnh thể chất. Tuy nhiên, nếu bị những chứng bệnh thể chất thì bệnh nhân không ngần ngại tìm đến bác sỹ chữa trị, trong khi vẫn không có ít người mang mối e dè đối với các chứng tâm bệnh.

BS Thúy: Tâm trí của con người coi như trung tâm đầu não của cả đời sống của con người. Càng ngày người ta càng thấy rằng stress, tức là những căng thẳng trong đời sống, mà mình có những triệu chứng về tiêu hóa, tim mạch, đau nhức...Và những thống kê cho thấy rằng những người mắc bệnh tim mạch là đến từ những căng thẳng torng đời sống, những buồn phiền, những bệnh về tâm trí, trầm cảm, depresion; cho nên một trong những phương pháp trị liệu những bệnh về cơ thể là phải quan tâm đến những vấn đề tâm lý, tình cảm, những yếu tố ảnh hưởng lên toàn diễn đời sống của con người. Ngày nay cái quan niệm về 'mind and body continuum' là sự tập hợp toàn diện về tâm trí, về bộ óc và cơ thể là một quan niệm mà hầu như là ai cũng công nhận.

Cũng liên quan đến ngành tâm thần, một số trong y giới cho rằng chữa dứt bệnh cho một người mang chứng bệnh thể chất như tim mạch, lao phổi...thì họ đã giúp giải quyết một vấn đề về sức khỏe của một người, nhưng nếu như chữa trị cho một người mang bệnh tâm thần để người đó có thể sống một cuộc sống bình thường trở lại thì không những chỉ giúp cho bệnh nhân đó mà còn giúp cho cả gia đình họ và cho nguyên cuộc đời của bệnh nhân.

BS Thúy: Lấy ví dụ một em 17, 18 tuổi chẳng hạn, bị những bệnh về tâm trí mà nếu không trị thì cả cuộc đời của em có thể sẽ chìm đắm trong căn bệnh và đi về một hướng khác, chẳng hạn như trở thành một gánh nặng cho gia đình và xã hội, không làm việc được, không học được, mất đi tương lai của mình, bởi vì tâm trí của mình là trung tâm để học hỏi, để thăng tiến, để thi cử, để giao thiệp, để xông xáo ngoài cuộc đời. Nhưng nếu mình bị bệnh tâm trí thì chắc chắn mình không thực hiện được những điều đó, và tương lai đi về một ngả khác hoàn toàn. Trong khi nếu một em 17 tuổi được hướng dẫn về mọi phương diện, về tâm lý, có những bệnh tâm trí và được điều trị thì em ấy có thể không những trở thành một người hữu dụng cho xã hội mà còn hạnh phúc và sống một đời sống rất bình thường mà còn có thể thành công trong xã hội nữa. Như vậy chắc chắn là em trở thành niềm vui cho gia đình và an toàn, hữu ích cho xã hội.

Trong con mắt của bác sỹ, bệnh tâm thần cũng là một chứng bệnh như không biết bao nhiêu chứng bệnh thể chất khác như tim mạch, tiểu đường, v..v... tuy nhiên một số rất đông công chúng có những thành kiến sai lầm về bệnh tâm thần, nhất là những người Á châu, trong số này có người Việt.

BS Thúy: Riêng về người Việt Nam của chúng ta thì phải nói rằng chúng ta đi sau những nước tây phương về quan niệm bệnh tâm trí bởi vì chúng ta có những thành kiến, những niềm tin từ ngàn xưa chẳng hạn như là bệnh tâm thần là do thiếu phúc đức, cho rằng chắc rằng ông bà mình ngày xưa làm điều gì ác đức lắm nên bây giờ con mình mới mắc bệnh điên, mới bị chậm khôn...Đó là một thành kiến làm cho người ta rất là dè dặt khi mà cho người khác biết là mình có bệnh tâm trí hoặc là con cháu mình bị bệnh tâm trí và từ đó cũng ngại đến bác sỹ để khám. Nếu mình bị bệnh tim, hay té gãy tay gãy chân thì nhiều khi mình rất thích tâm sự với mọi người để được thương yêu và chăm sóc, nhưng nếu mình có những xáo trộn trong đời sống tâm lý thì lại ngậm đắng nuốt cay, một mình mình biết, một mình mình hay.

Kính thưa quí vị, Bác sỹ Lê Phương Thúy vừa trình bày về tầm quan trọng của việc chữa trị bệnh tâm thần và một số những thành kiến sai lầm về các chứng bệnh này. Trong kỳ tới chúng tôi sẽ đề cập đến đề tài 'bệnh tâm thần phân liệt'.

http://www.voanews.com/vietnamese/2009-03-04-voa34.cfm
 
#1
    Như Ý P 10.03.2009 00:15:16 (permalink)




    Tìm hiểu bệnh tâm thần: Tầm quan trọng của việc chữa trị


    04/03/2009


    Đời sống thời hiện đại đầy rẫy những áp lực, từ công ăn việc làm, sinh hoạt hằng ngày, những mất mát về vật chất lẫn tinh thần, thiên tai, môi trường và sức khỏe luôn luôn đặt con người trước những lo toan không thể tránh. Những áp lực như vậy, đôi khi vượt quá sức chịu đựng của chúng ta. Đó là lúc mà con người cần đến sự giúp đỡ nhất của ngành tâm bệnh học. Tuy nhiên, đại đa số chúng ta, nhất là người Á Đông rất ngần ngại khi phải đến bác sỹ chữa trị bệnh tâm thần, và ngay cả trong y khoa, địa vị của ngành tâm thần vẫn chưa được công nhận đúng mức.








    Thất bại, đau khổ, buồn phiền, lo lắng tột cùng có thể là những nguyên nhân tiềm ẩn gây ra các chứng bệnh thể chất
    Với mục đích tìm hiểu về những thể bệnh tâm thần và đánh tan những thành kiến về các chứng bệnh này, bác sỹ Lê Phương Thúy, chuyên khoa về bệnh tâm thần, tốt nghiệp tai St. Mary Hospital and Medical Center tại San Francisco, hiện đang hành nghề tại San Jose, bang California, đã vui lòng chia sẻ những kiến thức của bà với ban Việt ngữ đài VOA trong lãnh vực này.

    Trước khi đi vào một số các thể bệnh tâm thần, mời quí vị nghe lời trình bày của bác sỹ Lê Phương Thúy về những thành kiến mà mọi người vẫn thường có đối với các chứng bệnh tâm thần và tầm quan trọng của việc chữa trị. Mời quí thính giả theo dõi với Lan Phương sau đây.

    Càng ngày người ta càng có nhiều chứng cứ cho thấy tinh thần ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe con người, những thất bại, đau khổ, buồn phiền, lo lắng tột cùng có thể là những nguyên nhân tiềm ẩn gây ra các chứng bệnh thể chất. Tuy nhiên, nếu bị những chứng bệnh thể chất thì bệnh nhân không ngần ngại tìm đến bác sỹ chữa trị, trong khi vẫn không có ít người mang mối e dè đối với các chứng tâm bệnh.

    BS Thúy: Tâm trí của con người coi như trung tâm đầu não của cả đời sống của con người. Càng ngày người ta càng thấy rằng stress, tức là những căng thẳng trong đời sống, mà mình có những triệu chứng về tiêu hóa, tim mạch, đau nhức...Và những thống kê cho thấy rằng những người mắc bệnh tim mạch là đến từ những căng thẳng trong đời sống, những buồn phiền, những bệnh về tâm trí, trầm cảm, depresion; cho nên một trong những phương pháp trị liệu những bệnh về cơ thể là phải quan tâm đến những vấn đề tâm lý, tình cảm, những yếu tố ảnh hưởng lên toàn diễn đời sống của con người. Ngày nay cái quan niệm về 'mind and body continuum' là sự tập hợp toàn diện về tâm trí, về bộ óc và cơ thể là một quan niệm mà hầu như là ai cũng công nhận.

    Cũng liên quan đến ngành tâm thần, một số trong y giới cho rằng chữa dứt bệnh cho một người mang chứng bệnh thể chất như tim mạch, lao phổi...thì họ đã giúp giải quyết một vấn đề về sức khỏe của một người, nhưng nếu như chữa trị cho một người mang bệnh tâm thần để người đó có thể sống một cuộc sống bình thường trở lại thì không những chỉ giúp cho bệnh nhân đó mà còn giúp cho cả gia đình họ và cho nguyên cuộc đời của bệnh nhân.

    BS Thúy: Lấy ví dụ một em 17, 18 tuổi chẳng hạn, bị những bệnh về tâm trí mà nếu không trị thì cả cuộc đời của em có thể sẽ chìm đắm trong căn bệnh và đi về một hướng khác, chẳng hạn như trở thành một gánh nặng cho gia đình và xã hội, không làm việc được, không học được, mất đi tương lai của mình, bởi vì tâm trí của mình là trung tâm để học hỏi, để thăng tiến, để thi cử, để giao thiệp, để xông xáo ngoài cuộc đời. Nhưng nếu mình bị bệnh tâm trí thì chắc chắn mình không thực hiện được những điều đó, và tương lai đi về một ngả khác hoàn toàn. Trong khi nếu một em 17 tuổi được hướng dẫn về mọi phương diện, về tâm lý, có những bệnh tâm trí và được điều trị thì em ấy có thể không những trở thành một người hữu dụng cho xã hội mà còn hạnh phúc và sống một đời sống rất bình thường mà còn có thể thành công trong xã hội nữa. Như vậy chắc chắn là em trở thành niềm vui cho gia đình và an toàn, hữu ích cho xã hội.

    Trong con mắt của bác sỹ, bệnh tâm thần cũng là một chứng bệnh như không biết bao nhiêu chứng bệnh thể chất khác như tim mạch, tiểu đường, v..v... tuy nhiên một số rất đông công chúng có những thành kiến sai lầm về bệnh tâm thần, nhất là những người Á Châu, trong số này có người Việt.

    BS Thúy: Riêng về người Việt Nam của chúng ta thì phải nói rằng chúng ta đi sau những nước tây phương về quan niệm bệnh tâm trí bởi vì chúng ta có những thành kiến, những niềm tin từ ngàn xưa chẳng hạn như là bệnh tâm thần là do thiếu phúc đức, cho rằng chắc rằng ông bà mình ngày xưa làm điều gì ác đức lắm nên bây giờ con mình mới mắc bệnh điên, mới bị chậm khôn...Đó là một thành kiến làm cho người ta rất là dè dặt khi mà cho người khác biết là mình có bệnh tâm trí hoặc là con cháu mình bị bệnh tâm trí và từ đó cũng ngại đến bác sỹ để khám. Nếu mình bị bệnh tim, hay té gãy tay gãy chân thì nhiều khi mình rất thích tâm sự với mọi người để được thương yêu và chăm sóc, nhưng nếu mình có những xáo trộn trong đời sống tâm lý thì lại ngậm đắng nuốt cay, một mình mình biết, một mình mình hay.

    Kính thưa quí vị, Bác sỹ Lê Phương Thúy vừa trình bày về tầm quan trọng của việc chữa trị bệnh tâm thần và một số những thành kiến sai lầm về các chứng bệnh này. Trong kỳ tới chúng tôi sẽ đề cập đến đề tài 'bệnh tâm thần phân liệt'.

     
    Mời quí vị bấm vào đường dẫn bên phải để nghe.

    http://www.voanews.com/vietnamese/2009-03-04-voa34.cfm
     
    <bài viết được chỉnh sửa lúc 10.03.2009 01:32:23 bởi Như Ý P >
    #2
      Như Ý P 10.03.2009 01:30:16 (permalink)
      Tìm hiểu bệnh tâm thần: Những chứng bệnh tâm thần phân liệt

      09/03/2009

      Với mục đích giúp mọi người tìm hiểu về các chứng bệnh tâm thần, chúng tôi sẽ đem đến quí vị loạt bài nói về những chứng bệnh tâm thần phân liệt, trầm cảm và hưng trầm cảm, những thể bệnh tâm thần thường gặp. Người đem đến cho quí vị những thông tin trong loạt bài này là Bác sĩ Lê Phương Thúy, chuyên khoa về bệnh tâm thần, được đào tạo tại St. Mary Hospital and Medical Center, San Francisco, hiện đang hành nghề ở San Jose, bang California. Hôm nay, chúng tôi sẽ đi vào câu chuyện với bệnh tâm thần phân liệt, một chứng bệnh mà chúng ta được nghe nói tới rất nhiều, cũng như một câu hỏi thường đi kèm là chứng bệnh này có chữa khỏi được hay không? Mời quí vị theo dõi câu chuyện với bác sĩ Lê Phương Thúy sau đây.



      Trong gần như tất cả mọi trường hợp, bệnh nhân bệnh tâm thần
      hông bao giờ tự ý xin chữa trị

      Chứng tâm thần phân liệt thường bắt đầu phát tác trong lứa tuổi 16,17 đến 25, tức là lứa tuổi đầy sức sống nhất trong đời người, với những biểu hiện được bác sĩ Phương Thúy mô tả như sau.

      Bác sĩ Thúy: Mặc dù là cái nhân tố, cái gene di truyền nó đã nằm trong người từ lúc chào đời, nhưng tới cái khoảng tuổi đó nó mới bắt đầu xuất hiện. Xuất hiện như thế nào? Như một cái cây héo dần đi, có nghĩa là nếu em ấy khoảng 15 tuổi, đang học lớp 9, lớp 10, khoảng đó, đang sinh hoạt bình thường, ăn ngủ bình thường thì các phụ huynh than phiền rằng con tôi càng ngày càng sống thu hẹp lại, đi học về chỉ ở trong phòng thôi, không có nói chuyện với ai, nhiều khi còn ngồi nói chuyện một mình nữa, điểm hạng bất đầu sút giảm, không còn tha thiết gì đến việc học, không tập trung được nữa. Đó là về phương diện trí thức. Còn về phương diện cư xử giao thiệp thì càng ngày càng xa cách bạn bè không muốn giao thiệp với ai, đầu tiên là cha m và những người trong gia đình, rồi sau đó ngay cả những sinh hoạt của một em trong lứa tuổi từ 15 cho tới 25, lứa tuổi mà bình thường đầy nhựa sống, tức là xông xáo ra ngoài đời, đi sinh hoạt, nhiều khi còn đòi cha mẹ cho đi party, đi khuya, đi chơi với bạn bè mua sắm, yêu thích âm nhạc, chơi một môn thể thao nào đó, nhưng người bắt đầu bị bệnh tâm thần phân liệt phát tác không còn quan tâm đến những điều đó nữa và cuối cùng một trong những triệu chứng mà các em có thể có là bắt đầu đa nghi, có những dấu hiệu hoang tưởng, nghĩ rằng có người đầu độc mình, có người theo dõi ám hại mình, có em nghĩ rằng mình nói chuyện được với thế giới siêu hình, rồi có thể nghe những tiếng nói, tức là ảo thanh, ảo giác, ảo tưởng. Những tiếng nói không có thật, như là bị xúi giục tự tử hay làm một điều gì đó hại cho chính mình hoặc cho người khác, cuối cùng khi bệnh trở nặng, bệnh nhân không còn ngủ được nữa, không ăn uống, không giữ vệ sinh thân thể nữa, rồi có thể trở thành một hình ảnh mà người Việt Nam chúng ta thường thấy và thường nghĩ đến một khi nói đến bệnh tâm trí là: dơ bẩn, đầu óc bù xù, đi lang thang ngoài đường,nói chuyện lảm nhảm một mình. Nói chung đó là những dấu hiệu của bệnh tâm thần phân liệt. Tuy nhiên, trên thực tế có những trường hợp nhẹ hơn và có những trường hợp rất nặng, điều này thay đổi tùy theo gia đình, khung cảnh xã hội và văn hóa.

      Trong gần như tất cả mọi trường hợp, bệnh nhân bệnh tâm thần không bao giờ tự ý xin chữa trị, chính vì vậy mà vai trò của cha mẹ và những trong gia đình vô cùng quan trọng. Thứ nhất thân nhân của bệnh nhân phải đủ tinh tế để nhận biết sớm, thứ nhì, cần phải dỗ dành và có khi cần phải dùng áp lực để đưa bệnh nhân đến gặp bác sĩ. Cho dù bệnh nhân có chịu đến bác sĩ đi chăng nữa, việc chữa trị cho bệnh nhân tâm thần khó khăn ngay từ khởi đầu.

      Bác sĩ Phương Thúy giải thích: Buổi gặp đầu tiên là buổi quan trọng nhất. Như tôi vừa thưa, một trong những triệu chứng có thể có của bệnh tâm thần phân liệt là không tin ai hết, nhiều khi còn nghĩ rằng người ngoài tìm cách ám hại mình, chẳng hạn như ăn cơm cũng nghĩ rằng cơm có thuốc độc. Đến gặp bác sĩ tâm trí được bác sĩ cho thuốc uống thì nghĩ rằng đó là thuốc độc. Cho nên rất là khó, buổi gặp đầu tiên với bác sĩ tâm trí rất quan trọng. Nếu bác sĩ được gia đình thông báo từ trước về những triệu chứng thì sẽ biết cách làm cho người bệnh chịu uống thuốc. Cái khó ở đây là làm sao cho người bệnh uống những viên thuốc đầu tiên. Sau khi uống vài ngày thì những triệu chứng như đa nghi thuyên giảm thì một trong những phương pháp trị liệu là làm sao cho bệnh nhân hợp tác với mình mà chịu uống thuốc thì coi như đã đi được từ 50% đến 80% con đường trị bệnh rồi.

      Chữa trị bệnh tâm thần, nói chung, và bệnh tâm thần phân liệt nói riêng, bao gồm 3 lãnh vực. Thứ nhất là thuốc men. Trong 5, 10 năm trở lại đây, đã có những khám phá khoa học cho thấy nguyên nhân của bệnh tâm thần là do sự xáo trộn của các chất dẫn truyền thần kinh, thiếu quân bình của các hóa chất trong não bộ. Thuốc men giúp tái lập mức quân bình đó.

      Bác sĩ Thúy: Bác sĩ phải cho thuốc uống, tức là cung cấp cho não bộ những chất trong não bộ thiếu, và như vậy những ảo giác, những hoang tưởng, những ảo thanh có thể giảm đi và biến mất thì người bệnh trở lại bình thường, tập trung tư tưởng được, và lúc đó có thể suy nghĩ và lý luận một cách hợp lý, đó là điều đầu tiên. Những triệu chứng này có thể thuyên giảm từ 50% đến 80% và có thể 100% tùy theo từng bệnh nhân và tùy theo từng trường hợp. Cho nên vai trò của thuốc rất là quan trọng.

      Ngoài thuốc men, bệnh nhân còn cần phải được trị liệu về tâm lý để thuyết phục bệnh nhân uống thuốc và giúp bệnh nhân phân biệt thực tế với ảo giác, ảo thanh.

      Bác sĩ Thúy: Cách trị thuốc tương đối là dễ dàng vì nó rất rõ ràng và đơn giản, một viên thuốc uống vô là xong, nhưng mà cái khó, cái thử thách ở đây là làm sao cho người bệnh chịu uống thuốc. Chính vì vậy mà vấn đề tâm lý rất là quan trọng. Phải có những chuyên gia tâm lý và bác sĩ tâm trí cũng vậy, cần phải hiểu được tâm trạng của bệnh nhân. Muốn hiểu được là phải hiểu từ cái lối suy nghĩ, từ khung cảnh gia đình, bệnh nhân được nuôi dưỡng, lớn lên như thế nào, và hợp tác với gia dình để thiết lập niềm tin, không cần nhiều lắm, chỉ cần tin đủ để bệnh nhân uống thuốc thôi., ít nhất là trong giai đoạn đầu. Dùng những thông cảm về tâm lý để an ủi bệnh nhân. Chẳng hạn như bệnh nhân có những ảo thanh, tiếng nói đe dọa trong óc nói rằng 'em hãy nhảy cầu đi, em hãy tự tử đi, em hãy đánh người đó đi'. Một mặt thuốc sẽ giảm những triệu chứng đó, một mặt tâm lý trị liệu giúp cho người bệnh hiểu được rằng đó là những tiếng nói không có thật, những ý ghĩ không có thật, để giúp cho người bệnh tự chống lại. Nếu nghe tiếng nói bảo rằng hãy tự tử, hãy đánh một người nào đó đi, thì chuyên gia tâm lý sẽ giúp cho bệnh nhân hiểu rằng 'không phải đâu, đây chỉ là một tiếng nói không có thật, nên mình đừng có làm, đừng thèm nghe những tiếng nói đó'. Đó là phương điện tâm lý trị liệu.

      Lãnh vực thứ ba trong việc chữa trị là, trong điều kiện lý tưỏng nhất, tạo môi trường xã hội để nâng đỡ cho bệnh nhân tiếp tục việc học hay công ăn việc làm.

      Bác sĩ Thúy: Phần thứ ba nữa là xã hội, hoàn cảnh môi trường rất là quan trọng. Nếu bệnh nhân trong lứa tuổi thanh thiếu niên bị bệnh này thì không thể đi học được. Về phương diện môi trường sẽ có những chuyên gia tâm lý xã hội làm sao để giúp cho em vừa có thể uống thuốc vừa có thể tiếp tục việc học. Điều này rất quan trọng. Cho nên trong trường cũng như là xã hội, chính quyền có những phương cách để, thay đổi cách giáo dục cho các em mắc bệnh vẫn có thể đi học, dù là khi đi học thì ngihĩ rằng ngừi bạn ngồi gần mình sẽ hại mình, hoặc những tiếng động bình thường trong lớp, tiếng nói chuyện hoặc đám đông làm cho các em sợ thì nhà trường có thể uyển chuyển, cho các em ngồi trong phòng có thể chỉ có 2-3 người thôi, ít tiếng động. Chương trình học cũng phải thay đổi. Thay vì người ta học 1 lần 5, 10 lớp thì em ấy có thể học 2,3 lớp thôi tùy theo khả năng chịu đựng của em. Đó là về phương diện học hành. Còn về phương diện làm việc, nếu bệnh nhân lớn tuổi đang đi làm mà vì bệnh này mà không đi làm bình thường được, thì ở sở có thể có những chuyên gia có thể làm việc với sở để tạo một môi trường làm việc như thế nào để cho những người này có thể làm việc được, tuy không bằng những người khác, nhưng với những phương cách giúp đỡ để đi làm, hoặc nếu bệnh nhân đã mất việc thì cũng có những phương cách mà xã hội có thể giúp đỡ để cho người này có thể tự lo lắng cho chính mình được.

      Theo bác sĩ Phương Thúy, thuốc chữa bệnh tâm thần có nhiều phản ứng phụ, hầu hết những phản ứng này thường gây khó chịu cho người bệnh như khô miệng, ăn nhiều, ngủ nhiều, lên cân, có khi lại mất ngủ, cứng tay chân, nhưng những triệu chứng này, theo bác sĩ Phương Thúy, sẽ qua đi sau một thời gian cơ thể làm quen với thuốc. Thuốc trị bệnh tâm thần không hề gây nghiện, tuy nhiên, cũng giống như nhiều chứng bệnh thể chất như máu cao, tiểu đường, bệnh nhân phải dùng thuốc trong một thời gian nhiều năm, có khi suốt đời, với sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ. Vậy có hy vọng là bệnh nhân được trị liệu sẽ dứt bệnh hay chăng?

      Bác sĩ Thúy: Có thể tôi là một người lạc quan, tôi cho rằng 70%, 80% bệnh tâm trí có thể trị dứt hẳn. Dứt là dứt như thế nào? Theo tôi định nghĩa, hết bệnh và khỏi bệnh có nghĩa là mình trở lại với đời sống bình thường. Lấy thí dụ, một năm turóc mình là một sinh viên y khoa, một bác sĩ hay một kỹ sư mà vì bệnh tâm trí mà trong năm đó không tập trung tư tưởng được, không đi làm được, thì với sự điều trị ngừơi này có thể khỏi hẳn bệnh. Khỏi hẳn có nghĩa là trở lại với sinh hoạt bình thường, ngày xưa làm gì thì bây giờ làm như thế, lo chu toàn bổn phận của một người chồng, một người vợ, một người con trong gia đình thì đó là định nghĩa về hết bệnh của tôi. Và tôi cho rằng nhiều người đồng ý như vậy. Tuy nhiên, người này có thể vẫn phải tiếp tục uống thuốc, tiếp tục những chương trình trị liệu. Nếu qúi vị so sánh với bệnh cao máu hạy bệnh tiểu đường chẳng hạn thì chúng ta vẫn phải uống thuốc dài dài thôi, miễn rằng thuốc đó giúp cho chúng ta kiểm sóat được những triệu chứng và vẫn sinh hoạt bình thường thì tôi quan niệm rằng không phải cứ phải ngừng thuốc mới gọi là dứt bệnh, tôi cho rằng ăn thua là cái chức năng của mình trở lại với nếp sống bình thường thì đó là dứt bệnh.

      Quí vị vừa theo dõi bác sĩ Lê Phương Thúy trình bày về chứng tâm thần phân liệt, trong kỳ tới chúng tôi sẽ gửi đến quí thính giả bài nói chuyện của bác sĩ Phương Thúy về chứng Trầm cảm. 

      http://www.voanews.com/vietnamese/2009-03-09-voa15.cfm

      #3
        Quang Khôi 23.03.2009 09:24:00 (permalink)




        Tìm hiểu bệnh tâm thần: Bệnh trầm cảm


        18/03/2009


        Ðể tiếp nối loạt bài về sức khỏe tâm thần, hôm nay chúng tôi sẽ đề cập đến căn bệnh trầm cảm qua bài nói chuyện của bác sỹ Lê Phương Thúy, chuyên khoa về bệnh tâm thần hiện hành nghề tại San Jose, bang Callifornia.








        Nguyên nhân của bệnh trầm cảm có khi là do hoàn cảnh, có khi là do thể chất của người bệnh
        Bác sỹ Lê Phương Thúy: Buồn là một trạng thái tâm lý mà đã là người thì không ít thì nhiều, ai cũng trải qua. Thế nhưng trong trường hợp nào thì trạng thái tâm lý buồn rầu, ủ rũ được coi là bệnh trầm cảm.

        Chúng tôi phải có những tiêu chuẩn để định bệnh chứ không phải cứ thấy buồn, thấy khóc thì bảo rằng đó là bệnh trầm cảm. Sau đây là những yếu tố:

        -Thứ nhất, những triệu chứng phải kéo dài trên 14 ngày. Con số 14 này rất quan trọng. Những triệu chứng là gì? Đó là mất ăn, mất ngủ,lên cân, có người khi mắc bệnh trầm cảm lại ăn nhiều, có người mắc bệnh trầm cảm thì không ăn, sụt cân, không tập trung tư tưởng được, cảm thấy buồn bã, nhiều khi có những ý tưởng muốn hủy mình, không cảm thấy cuộc sống có ý nghĩa, không thấy có tương lai, và những triệu chứng này phải liên tục trong suốt 14 ngày trở lên.

        -Trong triệu chứng lên cân xuống cân thì con số quan trọng ở đây là 5% trọng lượng cơ thể, nếu bị mất đi hay tăng thêm 5% số cân trong vòng 14 ngày trở lên thì đó là những triệu chứng mà chúng ta phải quan tâm.

        -Không tập trung tư tưởng được. Nếu đang đi học thì điểm hạng xuống.

        Bác sỹ Lê Phương Thúy cho biết trên thực tế các bác sỹ tâm thần ít khi nào gặp được một bệnh nhân chỉ mới mang triệu chứng sau 14 ngày. Nếu một bệnh nhân có hiểu biết rộng và quan tâm đến sức khỏe của mình thì sớm nhất cũng phải mất 3 tháng mới chịu tìm đến bác sỹ xin chữa trị. Còn đa số chỉ chịu tìm đến bác sỹ thì đã mắc bệnh cả năm, hai năm hay hơn, như một cái hoa tàn héo dần, đến khi chính đương sự nhận ra sự sa sút của chính mình về khả năng học hỏi hay làm việc rồi thì người nhà đưa họ đi, hay chính họ mới tìm cách chữa trị.

        Nguyên nhân của bệnh trầm cảm có khi là do hoàn cảnh, có khi là do thể chất của người bệnh, vậy thì làm sao phân biệt được nguyên nhân nào?

        Bác sỹ Lê Phương Thúy: Thường thường là do cả hai, cho nên chúng ta không cần phân biệt, bao giờ cũng vậy, bệnh tâm trí nói chung và bệnh trầm cảm nói riêng, bao giờ cũng phải do 3 yếu tố, đó là di truyền, tức là trong cơ thể của bệnh nhân đã có sẵn mầm bệnh rồi. Yếu tố thứ nhì là tâm lý, khi người đó gặp một biến chuyển trong đời sống mà họ không đối phó được, chẳng hạn như mất mát rất lớn lao, thí dụ như người chồng hay người vợ qua đời, hoặc phải đi tỵ nạn vì mất nước, và thứ ba là hoàn cảnh xã hội, bao giờ cũng phải hội đủ 3 yếu tố: cơ thể đã có sẵn mầm bệnh di truyền, tâm lý tương đối mong manh, yếu đuối, không có khả năng đối phó với những biến động của đời sống thì bệnh mới phát, cho nên chúng ta không cần phân biệt nguyên nhân.

        Vì các yếu tố như vậy nên vấn đề chữa trị bệnh trầm cảm nói riêng và các chứng bệnh tâm thần nói chung đều phải nhắm tới cả ba lãnh vực.
         
        Đầu tiên là chữa trị bằng thuốc. Theo sự hiểu biết về y khoa hiện đại thì bệnh trầm cảm là do thiếu hoặc mất quân bình trong các chất Neuro Transmitters(chất dẫn truyền thần kinh) như serotonin, là chất được nói đến nhiều nhất, rồi Dopamin và Norepinephrine. Bệnh nhân dùng thuốc để kích thích bộ óc tạo ra những chất đó để đem lại sự thăng bằng giúp vui sống, lạc quan, giúp bệnh nhân ăn ngon, ngủ yên để có thể vượt qua hoặc nguôi ngoai đi những chuyện buồn, tập trung được tư tưởng để lo công việc, làm chủ được sự suy nghĩ của mình.

        Theo bác sỹ Thúy, thuốc chữa trị rất công hiệu, nhưng cái khó ở đây là người bệnh có chịu dùng thuốc hay không, và trong rất nhiều trường hợp, bệnh nhân không chịu uống thuốc cho đủ phân lượng. Bác sỹ Thúy nhấn mạnh đến chuyện bệnh nhân cần phải theo đúng với lời chỉ dẫn của bác sỹ.

        Ngoài chữa trị bằng thuốc, cần phải có chuyên gia tâm lý trị liệu làm việc với bệnh nhân để giúp bệnh nhân đối phó với những áp lực của đời sống. Lấy ví dụ, bệnh nhân gặp khó khăn trong công ăn việc làm, gặp những bực bội trong sở, hoặc bị thất tình,chuyên gia tâm lý sẽ tìm hiểu nguyên nhân nào mà người bệnh bị gặp khó khăn hay thất bại, để giúp cho bệnh nhân những khả năng đối phó hay biết cách cư xử như thế nào hầu hướng dẫn bệnh nhân đạt tới thành công trong công việc hoặc trong cách cư xử và đồng thời đối phó với căn bệnh trầm cảm.

        Lãnh vực thứ ba là thay đổi hoàn cảnh.

        Bác sĩ Lê Phương Thúy: Lấy ví dụ, một người đang đi làm, bị áp lực căng thẳng trong sở thì một cách trị liệu mà tôi cho rằng đơn giản nhất mà vô cùng hiệu nghiệm là nghỉ hè, để ra khỏi những áp lực trong công việc, để nghỉ ngơi, rồi về nhà thoải mái, và khi trở lại làm việc mình sẽ nhìn vấn đề một cách sáng suốt hơn, bình tĩnh hơn, và sẽ đối phó tỉnh táo hơn. Có khi gặp một mất mát, như người phối ngẫu qua đời chẳng hạn, thì đấy là một chấn động rất mạnh, một sự mất mát lớn làm cho người ta buồn khổ, và nếu như trong cơ thể đã có sẵn nhân tố trầm cảm thì chắc chắn là những triệu chứng sẽ nặng hơn và phát bệnh, để so sánh với những người có thể có những mất mát như thế nhưng không mắc bệnh. Trong trường hợp đó bệnh nhân bệnh trầm cảm cần được người thân an ủi, bác sỹ tâm trí an ủi, chuyên gia tâm lý trị liệu giúp đỡ, và cuối cùng nếu gặp khó khăn trong việc thu xếp những công việc hằng ngày hoặc khó khăn về tài chính, bệnh nhân cần được người thân giúp đỡ về những lãnh vực đó. Đó là phương pháp toàn bộ để chữa trị cho một bệnh nhân, gồm thuốc men, tâm lý trị liệu và thay đổi hoàn cảnh, chứ không chỉ đơn thuần ở một lãnh vực mà thôi.
         
        Quí vị vừa theo dõi bài nói chuyện của bác sỹ Lê Phương Thúy về bệnh trầm cảm. Trong kỳ tới, và cũng là phần cuối của loạt bài về một số các chứng bệnh tâm thần, bác sỹ Lê Phương Thúy sẽ trình bày về bệnh hưng trầm cảm, mời quí vị đón nghe.


         
        http://www.voanews.com/vietnamese/2009-03-18-voa16.cfm
        #4
          Học Sinh 24.03.2009 10:39:21 (permalink)



          Tìm hiểu bệnh tâm thần: Bệnh hưng trầm cảm
          23/03/2009
          Thưa quí thính giả trong phần cuối của loạt bài nói về một số các thể bệnh bệnh tâm thần, hôm nay bác sỹ Lê Phương Thúy sẽ trình bày về chứng hưng trầm cảm, một thể bệnh tâm thần khiến bệnh nhân đi từ thái cực này sang thái cực khác, vui buồn bất thường.









          Người mang bệnh hưng trầm cảm (bipolar disorder) có những cảm xúc thái quá, có thể là quá vui, quá hào hứng và cũng có thể là quá buồn

          Trước hết, mời quí vị theo dõi định ngnhĩa về về bệnh hưng trầm cảm.
           
          Bác sĩ Thúy: Bệnh hưng trầm cảm là tên tiếng Việt của một bệnh tâm trí, tiếng Anh gọi là bipolar disorder. Hưng là hưng phấn, là cao lên, trầm là hạ xuống, và cảm là cảm xúc của con người. Người mang bệnh này có những cảm xúc thái quá. Thái quá có thể là quá vui, quá phấn khởi, quá hào hứng và cũng có thể là quá buồn.

          Khi bệnh nhân trong trạng thái hưng họ làm việc không biết mệt, nói nhiều, cảm thấy vui một cách tột độ, đôi khi có ý nghĩ ngạo mạn, ngông cuồng. Một người với một khả năng bình thường nhưng trong trạng thái hưng có thể nghĩ mình tài giỏi, có thể trở thành tổng thống. Hoặc một người với khả năng tài chính bình thường nhưng lại nghĩ rằng mình sẽ trở thành một tỉ phú như Bill Gates chẳng hạn.

          Một bệnh nhân hưng trầm cảm có thể mang một số trong những nét tâm lý độc đáo như sau:

          -Tính khí bất thường, thường xuyên chuyển từ trạng thái tâm lý hưng phấn sang buồn rầu rũ rượi (mood swing).

          Về điểm này bác sỹ Lê Phương Thúy giải thích thêm: Nếu đúng tiêu chuẩn thì triệu chứng hưng cảm kéo dài từ 4 ngày trở lên và liên tiếp, có thể kéo dài từ 2 tuần đến một tháng, rồi sau đó đổi sang cái giai đoạn buồn nản, cũng kéo dài 2 tuần trở lên. Đó là trường hợp rõ ràng. Khi có trường hợp này thì không cần phải bác sỹ cũng nhận thấy. Tuy nhiên trên thực tế hiện tượng hưng và trầm quyện lấy với nhau, có thể thay đổi từ phút, từ giờ, hoặc từ ngày. Điểu quan trọng nhất là nó làm cho người chugn quanh bối rối, không biết người này muốn cái gì, và lúc nào cũng tạo ra bối rối và khó xử cho những người chung quanh.

          Trong trạng thái hưng, người bệnh có thể có những dấu chứng như sau:

          - Ngỡ rằng mình là người tài ba xuất chúng vượt bực, có khi nghĩ mình là thánh nhân giáng trần, hơn tất cả mọi người (grandiosity).

          - Tiêu xài phí phạm vượt quá khả năng,vung tay quá trớn không suy nghĩ, mua những thứ không cần thiết, hoặc như Thúc Sinh 'trăm nghìn đổ một trận cười như không' (spendthrift). Có người không tiêu tiền như vậy nhưng lại đánh bạc, sát phạt đỏ đen đến nỗi cháy túi, mang công, mắc nợ, mất nhà, mất cửa.

          - Suy nghĩ thiếu mạch lạc, cách xử sự và hành động thường không thích hợp trong nhiều tình huống (poor judgement).

          - Sắc dục quá độ, lang chạ (hypersexuality, promiscuity).
           
          Một điểm rất đặc biệt là bệnh nhân khi rơi vào trạng thái hưng, đêm họ thường không ngủ, nếu có dự tính gì thì bệnh nhân cuống cuồng làm việc một cách say sưa, không biết mệt. Nếu nhìn vào triệu chứng hưng này thì một người không chuyên môn ở ngoài có thể rất lầm lẫn với một trường hợp bình thường và cho rằng người này quá hạnh phúc, tại sao lại cho họ là bất bình thường? Còn chính đương sự lại rất thích ở trong trạng thái này. Chúng ta có thể so sánh một người đang trong trạng thái hưng với một người đang sử dụng cần sa ma túy. Điều đáng lưu ý là trạng thái này thường kéo dài 4 ngày rồi sau đó lại đổi sang chu kỳ buồn rầu, rã rượi, có khi còn có ý định quyên sinh, đa nghi, và đôi khi có ảo thanh, ảo giác nữa.

          Bác sỹ Thúy nhấn mạnh rằng bệnh nhân mang chứng hưng trầm cảm không nhất thiết là có đủ mọi triệu chứng kể trên, mà thường thường chỉ có một số mà thôi, mỗi bệnh nhân một biểu hiện khác nhau.
           
          Một bệnh nhân trong trạng thái hưng khác với một người bình thường, khỏe mạnh, lạc quan, yêu đời như thế nào?

          Bác sĩ Thúy: Người có bệnh thì có những tai hại về chức năng, chẳng hạn như mê sắc dục đến độ không còn học được, không còn làm việc được, xài tiền phung phí, nợ nần, mất hết nhà cửa, hoặc có những ý nghĩ ngông cuồng, không thực tế, làm đêm làm ngày nhưng rốt cuộc những công việc đó không tới đâu cả, mà nó chỉ làm cho người này tiêu hao sức khỏe. Trong một vài trường hợp nặng, người này sẽ có một số ảo thanh, ảo tưởng, hoang tưởng, nghĩ rằng mình nói chuyện được với thượng đế, có một quyền lực ở trên cao truyền cho mình một khả năng làm những chuyện đội đá vá trời chẳng hạn. Nghe những tiếng nói xúi dục mình làm chuyện này chuyện kia, đôi khi còn nghi ngờ người khác ám hại mình vì mình tài giỏi qua nên kẻ thù muốn ám hại. Bệnh nhân có thể có những hành động nhắm mục đích chống trả hoặc tự vệ trước những hoang tưởng đó. Chính vì vậy mà kết quả thực tế là đi làm thì không làm được việc vì cứ quay cuồng với những ý ghĩ. Ý tưởng hiện ra trong đầu họ rất nhanh (flight of ideas) và họ đi từ chuyện này sang chuyện kia cũng rất nhanh, và chính vì vậy mà họ không tập trung được để làm những việc đang làm, cần làm, và là những người được gọi nôm na là 'đánh trống bỏ dùi', bỏ dở chuyện này rồi lại bắt đầu một chuyện khác.
           
          Và vì thế ảnh hưởng tai hại đến chức năng của người bệnh, học trò thì không học được, đi làm thì không làm được, liên hệ tình cảm giữa vợ chồng, con cái, anh em sẽ bị đổ vỡ vì những hành động tự hủy hoại của người đó.

          Cách chữa trị bệnh, trước hết, là bằng thuốc men.

          Bác sĩ Thúy: Tin mừng là bệnh này có thể chữa được 100%. Cái khó ở đây không phải là chữa. Cái khó là làm sao cho người bệnh thấy được cái vấn đề của mình để đồng ý hợp tác với bác sỹ để chữa trị. Cũng như đa số các bệnh tâm trí khác, bệnh hưng trầm cảm là do sự xáo trộn các hóa chất (chemical imbalance ), các chất dẫn truyền thần kinh (neuro transmitters) trong bộ óc của mình. Cách trị bệnh về thuốc men thì có những loại thuốc gọi là mood stabilizer, để ổn định cảm xúc của mình. Đúng thuốc thì trong vòng chừng 4 ngày, và ngay ngày đầu tiên đã có thể bớt rồi. Chẳng hạn như người bệnh không ngủ được thì viên thuốc đầu tiên giúp cho họï ngủ. Triệu chứng không ngủ là triệu chứng rất rõ ràng hầu như người nào mắc bệnh này ai cũng có. Họ thức liên tục đêm này qua đêm khác mà không biết mệt, nói liên miên và sẽ bị kiệt lực. Thuốc sẽ giúp cho họ ngủ được, chậm lại những sinh hoạt của họ, chậm dòng ý tưởng của họ. Từ 4 ngày trở lên đã có thể giảm được khoảng 30%. Thường thì 2 tuần hay một tháng có thể giảm 70%. Với thời gian thì sẽ giảm hẳn, với điều kiện là bệnh nhân uống thuốc đều đặn và tuân theo lời dặn của bác sỹ.

          Còn về hệ quả phụ của thuốc thì sao?

          Bác sĩ Thúy: Hệ quả phụ của thuốc thực ra không đáng gì so với hiệu quả của nó. So với việc trở lại được với đời sống bình thường, phục hồi lại chức năng. Những hệ quả phụ như thuốc có thể làm cho mình mệt mởi, lừ đừ, khô miệng, mờ mắt, hơi buồn nôn,đôi khi bị nhức đầu, đau bụng, cứng tay, cứng chân., có thể bị buồn ngủ, lên cân nữa. Những hệ quả phụ đó chỉ ngắn hạn, nó chỉ là những bất tiện và sẽ qua đi trong vòng một tuần, hai tuần. Nhiều lắm thì trong vòng một tháng người bệnh sẽ quen. Điều quan trọng nhất ở đây là người bệnh hợp tác với bác sỹ để chọn cho mình một loại thuốc hợp với cơ thể của mình. Ngày nay khoa học đã tiến bộ rất nhiều và có những loại thuốc mới, hiệu nghiệm mà hệ quả phụ rất nhỏ.

          Ngoài bác sỹ tâm thần (psychiatrist) điều trị thuốc men, bệnh nhân còn cần được các chuyên gia tâm lý (psychologist) trị liệu, hướng dẫn.

          Bác sĩ Thúy: Phương diện điều trị tâm lý rất quan trọng. Chuyên gia tâm lý sẽ giúp bệnh nhân hiểu được, chấp nhận là mình có bệnh để hợp tác với các nhà trị liệu, và hiểu được là bệnh không phải do thiếu phúc đức hay tà ma quỉ ám. Bệnh này rất dễ bị coi là một hiện tượng bị tà ma quỉ ám, vì sao? vì tự nhiên đang vui đó, thì ngày hôm sau lại buồn thảm rũ rượi, người thường cho rằng chỉ có ma ám hay bị thư mới thay đổi như vậy. Cho nên tâm lý trị liệu rất là quan trọng để cho người bệnh đánh tan mặc cảm là mình thiếu phước đức, mình yếu đuối không chống cự được với căn bệnh.

          Thưa quí thính giả, bài nói chuyện của bác sỹ Lê Phương Thúy về bệnh hưng trầm cảm đã kết thúc loạt bài về một số các thể bệnh tâm thần. Trên thực tế còn rất nhiều những bệnh hoặc các chứng rối loạn tâm lý, tâm thần khác nhưng vì thời giờ hạn hẹp, chúng tôi xin dừng nơi đây. Lan Phương xin kính chào quí vị.

          http://www.voanews.com/vietnamese/2009-03-23-voa15.cfm

          #5
            Chuyển nhanh đến:

            Thống kê hiện tại

            Hiện đang có 0 thành viên và 2 bạn đọc.
            Kiểu:
            2000-2024 ASPPlayground.NET Forum Version 3.9