Hai người ngồi uống rượu dưới giàn bông giấy.
Đôn Cao đến lúc mười giờ sáng. Trọng lớn tiếng đốc thúc Kim Hoa chạy kiếm rượu và mồi đưa cay. Phải chạy dài vì nhà không còn tiền, túi khô như suối cạn. Nhưng biết tới đâu bây giờ. Những nơi quen lớn Hoa đều đã đến thăm, vay mượn nhiều lần. Nợ nần đã cao lút đầu. “Rồi lấy gì để trả đây” Hoa nói với mình.
Nhưng Kim Hoa vẫn phải đi kiếm rượu, dù khi dắt xe ra ngõ chị cũng chưa biết nên đi đâu. Chị nghe người bải hoải, chân tay mỏi như vừa làm một việc cực nặng… Trọng uống quá nhiều, nay với bạn này, mai bạn khác, tuần nào cũng dự hai, ba “trận” lớn, bốn ngày vừa qua thì uống liên tiếp, chẳng nghỉ ngày nào.
Đạp xe vòng quanh ngoài phố, từ bến xe xuống chợ, rồi từ chợ lên bến xe – nửa vòng thị trấn – cuối cùng Kim Hoa tấp vào nhà Xuân Dung. “Biết đi đâu nữa, khổ thân tôi!” Đây là lần thứ ba trong tháng, Hoa tới cầu viện nhà này. Chỉ là chỗ bạn bè, không bà con cật ruột gì, nhưng Xuân Dung thương quý Hoa, như chị em. “Vay mượn, khốn khổ quá chừng… Cứ thế này mãi rồi sẽ tới đâu?” Hoa lại độc thoại.
Chỉ có Phước – chồng Xuân Dung – ở nhà. Kim Hoa ấp úng trình bày lý do “thăm hỏi” và mừng rỡ khi thấy Phước sốt sắng lấy cho mượn ngay hai trăm ngàn đồng, đúng như chị mong. Phước mở tủ lạnh bê ra một đĩa chôm chôm, nho, mời Hoa. Phước nhìn khách bằng ánh mắt trìu mến, mơn vờn. “Xưa nay Phước không nhìn mình như vậy”. Hoa lấy một chùm nho, tới đứng bên cửa sổ. Dường như Phước nói nhiều, cười to hơn mọi lần. Cục hầu ở cổ anh ta nhảy như quả lắc đồng hồ. Sao anh ta vui vậy?
Tối qua, Trọng tổng kết các khoản cần chi dùng: “Mình cần gấp bảy triệu để thanh toán viện phí và tiền thuốc cho má, và chín triệu chuộc chiếc xe. Anh bí. Em coi chỗ nào có thể nhờ cậy được thì xoay giùm. Anh sẽ trả, vài tuần, hoặc vài tháng nữa anh trả.”. Nghỉ một lúc, Trọng nói thêm: “Hiện giờ ta đang đứng ngay ở điểm “cùng”, nghĩa là không còn xuống được nữa. Sẽ lên, anh tin thế. Lẽ nào chúng mình cứ chúi mũi xuống mãi?”. Mười sáu triệu bạc. Tìm đâu ra đủ số tiền đó? Trước đây, chừng ấy tiền là nhẹ như bông, chẳng đáng để Trọng quan tâm.
“Trông em có vẻ lo lắng quá. Có gì khó khổ, trở ngại nói anh nghe xem.”
Giọng của Phước như giọng cụ già hiền từ, nhưng ánh mắt anh ta là mắt của diều hâu nhìn chú gà con. Kim Hoa thành thực kể hết tình cảnh của mình. Phước nghe chăm chú, tặc lưỡi luôn miệng: “Tay Trọng bê bối, hư quá, bậy quá!”.
Tiễn Hoa ra sân, Phước nói: “Nay mai nếu còn cần tiền tiêu em cứ tới đây, đừng ngại. Xuân Dung đi Cai Lậy chơi mười ngày, anh tự do, không sợ bà ấy giám sát. Nhớ nghe.”.
Anh ta vỗ lưng Hoa: “Tội nghiệp em!”.
“Em tới đây… Xuân Dung đi Cai Lậy… Anh ta nói gì vậy, hở trời!” Đi khỏi cổng nhà Phước một quãng, Hoa dựng xe bên vệ đường, ngồi thụp xuống, gục đầu vào gối, khóc. “Mẹ ơi!” Tiếng kêu than bất lực bật ra, nhưng Hoa cứ ngỡ như tiếng ai nói. Tính chị cứng rắn, thường ít khi lùi bước trước các loại khó khăn của cuộc sống, nhưng giờ đây chị xuống tinh thần. “Không buông xuôi, nhưng mình phải làm gì?... Khi gặp hiểm nguy tắc kè đổi màu da, thỏ nai chạy, rùa thụt đầu vào mai, con người thì than van, cầu nguyện. Ta không muốn than, chưa cầu nguyện”.

Đã 6 giờ chiều, hai người vẫn ngồi uống dưới giàn bông giấy. Chưa thấy có dấu hiệu chứng tỏ cuộc rượu sắp tàn, cả hai đều còn tỉnh táo.
Đôn Cao kể một chuyện vui. Kể xong anh cười lớn, tán thưởng mình. Nhưng Trọng không nhếch mép.
“Không buồn cười à?” – Đôn Cao hỏi.
“Tếu lắm, nhưng bụng này đang chứa nhiều mối lo, chẳng vui được”.
“Đâu có gì quan trọng, mọi trục trặc trong cuộc đời đều là nhất thời”.
“Xin hỏi, khi gặp hết thất bại này đến thất vọng khác, anh có oải không?”.
“Đương nhiên là oải”.
“Khi cả trời và người cùng hùa vào xí gạt ta liên tục hàng chục keo, anh cáu không?”.
“Cáu, tất nhiên! Nhưng coi lại, có phải các vị đó gạt ta, hay do ta bước đi xiên xẹo?”.
“Anh biết đấy, tôi không phải hạng người dễ chịu thua, nhưng khi rơi vào trận đấu suốt 90 phút ta co chân sút mãi mà bóng cứ trúng cột dọc với sà ngang…”.
“Sút tiếp, rồi sẽ “vào”, chắc chắn như thế, vì sà ngang cột dọc chỉ cách thắng lợi vài phân… Đừng lo, tôi sẽ hiến cho mấy kế mới để bạn bắt đầu làm lại”.
Đôn Cao cười thật giòn, và lại kể một chuyện vui khác… Trọng nắm tay Kim Hoa, bảo chị ngồi xuống cạnh Đôn.
“Em ngồi đây, châm rượu cho anh Đôn”.
“Em bận nấu nướng, dọn dẹp”.
Trọng cười hềnh hệch:
“Đôn là tri kỷ của anh, em biết đó… Có gì đâu, chỉ rót rượu thôi. Đừng làm anh buồn. Em có còn coi anh là… là chồng không?”.
“Thôi nào, Trọng, để Hoa lo bếp núc”.
“Hoa coi thường tôi. Thời còn làm ở quán Chiêu Anh, cô ấy phục vụ biết bao người… mà nào chỉ rót rượu thôi đâu, còn táy máy, mơn trớn và chớp nháy nữa kia!”.
“Anh Trọng!” - Kim Hoa kêu lên.
“Bạn say rồi, Trọng ạ” – Đôn Cao đứng dậy, nhưng anh lảo đảo, muốn té, nên lại ngồi xuống – “Chúng mình nghỉ là vừa, tôi cũng mềm rồi”.
Đèn đường bật sáng. Kim Hoa đến mở đèn thềm. Trọng ngồi chống cằm. Anh nói chậm, rành rọt như chưa uống giọt rượu nào:
“Tôi đâu còn là tôi nữa. Tôi kém cỏi, bất hạnh, sờ vào đâu hư hỏng đấy… Qụy ngã, thua lỗ, xúi quẩy” – Anh chỉ Hoa, và chỉ vào nhà “Tài sản của tôi chỉ còn có cô này, và cái nhà trống huếch”.
Hoa cảm thấy, dường như mấy tháng gần đây tính Trọng đổi khác. Anh nói điệu đàng, ý tứ hơn trước, nhiều lúc giọng nói lộ rõ chất dịu ngọt, đãi bôi quá đà... Đổi thay, có phải đây là dấu hiệu một sự đổi mới? “Hay Trọng quay lại nhìn ta bằng ánh mắt ông khách sang của quán Chiêu Anh trước kia?”.
“Trọng, làm hớp nước chanh, giải nhiệt”.
“Xin lỗi, cho tôi nói thực, khi xuống chó thì người ta xuống cấp… thành một thứ người loại hai! Kim Hoa kia, anh biết không, mới năm nào cô ấy còn coi tôi là ân nhân đáng kính, phu quân vĩ đại, nay thì sao?” – Trọng đưa ly rượu cho Hoa “Em mời anh Đôn ly này, nhá”.
Trọng lại nhắc tới quán Chiêu Anh và chuyện cũ.
“Anh nên tin tôi, khi say người ta thường nói thực, Đôn ạ... Tôi vẫn yêu thương Kim Hoa… Đúng thế, kép Văn Trọng sắp thở hơi cuối cùng nhưng vẫn yêu đào Kim Hoa mê đắm!”
Trọng cười sằng sặc, sắc lạnh, như gã tướng cướp trên sân khấu. Cười chán, anh gào to: “Hoa, lúc sáng em mượn tiền ở đâu?”

Năm đó Kim Hoa là ngôi sao sáng của quán Chiêu Anh. Quán có nhiều chiêu đãi viên, nhưng Hoa là người xinh đẹp nhất, nổi nhất. Quán thu hút khá đông khách, phần lớn thuộc giới khá giả. Các cô gái bán bia, rượu, tiếng cười, và cả mấy “món cấm”. Các đấng mày râu thì mua vui, mua sắc, và mua cả những vầng hào quang hão huyền. Người ta không tiếc thời gian, công sức, tiền bạc. Dường như ai cũng muốn cố vượt lên để tới một cái đích nào đó, cố nhảy qua những bậc cấp, những chiếc thang mơ hồ nào đó.
Trọng đến Chiêu Anh thường xuyên. Lúc này bạn bè gọi anh là Trọng Bụng. Anh đang ăn nên làm ra, đang phất. Anh làm gì cũng trúng, nhúng tay vào đâu cũng êm xuôi, trôi chảy, lời to. Ở Chiêu Anh, Trọng Bụng được các nàng kiều quý trọng, chiều chuộng. Anh xài sang hơn Tây, vui tính, hào phóng. Cùng nhiều hảo hớn khác, Trọng lao vào cuộc đua tranh nhằm chiếm đoạt minh tinh Kim Hoa, và anh đạt được mục đích sau hai năm chiến đấu quyết liệt.
Trọng Bụng bứng Kim Hoa ra khỏi động Chiêu Anh tối tăm cũng khó khăn, chật vật như viên tướng chiến thắng trong một trận đánh mà đối thủ là kẻ tài trí chẳng kém mình bao nhiêu. “Tao vớt nàng ra khỏi vũng lầy. Tao sẽ cưới nàng… Hoa sẽ coi tao như thiên thần sáng láng, hào hoa.” Trọng Bụng nói với các bạn thân, và sau đó anh cưới Hoa ồn ào, linh đình như đã nói. Hai người sống với nhau êm ấm, hạnh phúc như những cặp vợ chồng trẻ tân, như là Trọng chưa hề trải qua một đời vợ, như Hoa mới cởi bỏ áo học trò tháng trước. Thời gian tươi đẹp ấy kéo dài được ba năm. Nhưng từ khi bị mấy vụ thất bại, thua lỗ nặng liên tiếp ập xuống đầu hồi cuối năm kia, Trọng đã biến thành một người khác. Anh mất tinh thần, không còn thiết gì đến việc làm ăn, và trở nên một kẻ nóng nảy, hời hợt. Biết vợ vụng về, không có một nghề chắc chắn, nhưng chẳng mấy khi anh hỏi các món tiền chị mang về thời gian qua thu được từ nguồn nào?

Chỉ hai ngày sau lần nhậu trước, Đôn Cao lại đến. Cùng đi với anh có một người đàn ông tuổi chừng năm mươi, tướng sang trọng. Ông ta mang kính mát, ria mép rậm, mặt ngầu, như mấy tay trùm xã hội đen trong các phim truyền hình. Đôn gọi người này là anh Năm với giọng kính nể. Trọng lăng xăng đón khách. Anh vội vã lau qua bàn ghế, pha trà, và vác chiếc bàn thấp ra đặt dưới giàn bông giấy.
Trọng nói nhỏ với Kim Hoa: “Có anh Năm Phán đến chơi. Anh ấy ở Quận 6, là dân xịn, làm ăn minh bạch, đứng đắn… Đây là khách đặc biệt, có thể mang hy vọng đến cho chúng ta… Hoa ạ, anh đang cần một chiếc phao, một bàn tay vững chãi để bám víu… Giờ em chạy tìm chai rượu và đồ nhắm, ráng kiếm chai Mạcten”.
Kim Hoa ngẩn người. Moi đâu ra tiền để mua! Số tiền mượn của Phước đã chi cho cuộc rượu hôm đó và trả mấy món nợ lặt vặt. Mua rượu bạc triệu, Trọng không đùa, nhưng nghe giống như chuyện người ăn cơm độn dự tính đi du lịch châu Âu! Trọng ôm Kim Hoa: “Không tiền? Hết từ lâu rồi, anh biết…”
Trọng vuốt tóc vợ:
“Ta tiếp anh Năm chu đáo, em ạ… Anh phải đứng lên, nhập vào vai mới. Anh muốn được mạnh khỏe trở lại”.
Trọng nhìn quanh phòng:
“Em coi còn có gì bán được chăng… Không à? Chỉ còn bàn, ghế…”.
Kim Hoa cười:
“Còn em với cái nhà!”.
“Sao em cười?… Đừng cười anh!”.
Trọng thở phì phì như những lúc say. Anh vỗ nhẹ lưng vợ, động viên:
“Em cố chạy lần nữa, ráng lên… kiếm chai rượu xịn, mồi thì gà, mực, hay khô sặc, khô thiều”.
Anh khích lệ, và cười gượng, nói đùa. Anh vỗ lưng Kim Hoa giống hệt như hôm nọ Phước đã vỗ. Hoa chết lặng… Cố gắng, Hoa cố được. Nhưng khi sự chạy tiền chỉ có nghĩa vay mượn thì phạm vi của sự cố gắng hết sức hạn hẹp. Hoa đau đớn thấy mình bất lực. Cái xui xẻo của Trọng đã lan rộng, hay có một ông trời tai quái theo rình rập, quyết hại gia đình chị? Mấy món tiền cuối cùng, cộng với số tiền bán nữ trang, Hoa đổ ập vào mấy đầu huê, mới đây đã rơi vào tay hai mụ lừa đảo. Mất êm ái, trong chớp mắt, như bọt tan, như bốc hơi.
Kim Hoa yêu kính Trọng, muốn anh bước ra khỏi vùng u ám. Chị biết rõ Trọng siêng năng, tháo vát, và rộng lượng, tốt bụng, thường giúp đỡ những kẻ thất thế, nghèo khổ. Một người như vậy chắc thế nào cũng vượt qua được hoạn nạn, sẽ gặp nhiều may mắn, sẽ có đường hậu vận tốt lành… Nhưng còn chuyện này, bây giờ tính sao, đến gõ các cửa nào?
Họ ngồi bên chiếc bàn nhỏ dưới giàn bông giấy. Đôn Cao nói liền miệng, tiếng khàn khàn. Năm Phán nói nhỏ, chậm rãi. Trọng thì luôn miệng vậng dạ, mau mắn, ngọt ngào.
Kim Hoa lấy giỏ, dắt xe đi ra cửa sau. Chị đứng mấy phút trước cánh cửa mở hé, ôn lại trong đầu những tên người, những gương mặt thân, sơ có thể đến nhờ vả. Cuối cùng thì nổi nhất vẫn là Phước. Anh ta cười cười, giả vờ lắng nghe, giả vờ thương xót. Nhưng khi anh ta đưa tiền ra, đúng là những xấp tiền thật, không phải “giả vờ”. Mặt Phước đung đưa, lấp lóa, lúc mờ lúc sáng như trên màn ảnh. Anh ta nhíu mày, nghiêng tai lắng nghe, rồi cười tít mắt. Và anh ta nói: “Tội nghiệp em… nếu cần tiền em hãy tới đây”.
Kim Hoa ra đường, đạp xe, nặng trĩu. Đất trời nhạt nhòa. Thật là khổ nhọc phải ra đi khi con đường trước mặt vừa nhỏ hẹp vừa gập ghềnh ./.