Canh bạc
"Khi đồng tiền là tất cả,
con người sẽ trở thành nhỏ bé"
Căn phòng trở nên lặng lẽ. Ngọn đèn dầu leo lét đặt giữa chiếu, hắt lên tường. Những bóng người trầm mặc bất động, chỉ còn tiếng trang bài xoàn soạt. Bảy tám đôi mắt hướng theo tay nhà cái tạo thành một vòng tròn bí ẩn.
- Chín nước đây!
Hắn dè dặt đặt những lá bài lên chiếu, mắt nhìn chiếc đồng hồ đặt cửa.
- Mười ông cụ!
Tiếng nói khô khốc, kèm theo với tiếng kêu đét của những quân bài quật xuống chiếu. Gã trước mặt vơ những đồng tiền trên chiếu về phía mình cả chiếc đồng hồ cuối cùng của hắn cũng nhẹ nhàng lướt về phía gã. Năm sáu đôi mắt thèm thuồng cay cú, ánh mắt hằn học như muốn nặn bóc toàn bộ cơ thể gã được bạc. Ở đây sự mất còn, niềm vui sướng khổ đau, hy vọng và tắt ngấm, tất cả cái mớ hỗn độn ấy đang nháo nhào hoà quện vào nhau, cô đọng lại trên “bãi chiến trường” - chiếc chiếu mỗi bề hai mét. Ở đây tất cả được nén xuống, dồn ép lại để rồi lại bùng lên trong đôi mắt sung sướng hay hằn học thất vọng. Ở đây tất cả phải tuân theo kỷ cương của cỗ bài! Đó là luật pháp của những người khi đặt chân vào chiếu. Họ tự quan sát lẫn nhau chặt chẽ và tự nguyện, kề vai sát cánh bên nhau mật thiết song
giữa họ là một vực thẳm ngăn cách, là những tinh cầu riêng biệt, những linh hồn cô độc.
Cứ thử chơi bẩn xem! Nó sẽ bị bóp chết tức khắc trước sự đoàn kết của những kẻ còn lại.
Ôi! Thứ luật pháp thật hoàn hảo trong cái xã hội vuông vắn bốn mét vuông! Ở đó tất cả đều riêng biệt, tất cả đều cô lập, giữa họ chỉ có một mục đích chung là băm chặt lẫn nhau. Họ lạnh lùng, bình tĩnh chờ đợi sự ban phát của may rủi.
Một thoáng suy nghĩ lướt qua trong óc! Ở đây hắn chẳng có gì để mất! Hắn đã để lại trên chiếu bạc đến đồng tiền cuối cùng, cả áo rét đang mặc và chiếc đồng hồ vàng đeo tay. Đối với hắn thua thế cũng là quá! Tặc lưỡi đứng dậy khỏi chiếu, hắn không quên ném về phía mấy ông bạn cái nhìn sắc lạnh. Một ý nghĩ thoáng qua trong óc: “Có kẻ vào cầu thì có kẻ ra cầu!” Trên môi hắn đọng lại nụ cười mai mỉa! Hắn đã chơi đúng luật, “Không cần ai thương hại và cũng chẳng thương hại ai”.
Rời khỏi chiếu với những bước đi mệt mỏi, đối với hắn đâu phải lần đầu! Trong óc hắn một canh bạc mới đang đến! Phải chăng sự ham mê tuổi trẻ đã phú cho hắn cái sức mạnh ghê người đến thế. Trong hắn! Cuộc đời là sự lặp lại bất tận - Hắn như viên bi nằm trong một vòng bi quay tít. Sự đói rách, mách bảo hắn phải giành giật! Chính sự đói rách, đã chỉ cho hắn thấy quyền lực vạn năng của đồng tiền đối với người đời. Hắn đốt cháy giai đoạn, đi đến nắm bắt quyền lực tối cao ấy, đó là:
“Sấp, ngửa, đỏ, đen”. Với hắn cuộc đời là một canh bạc, sự sống là thắng bại, được ăn cả ngã về không. Ở đâu hắn cũng chỉ thấy sự thắng bại. Trong gia đình, hắn là người kiếm ra tiền. Trong tiệm, ăn hắn là kẻ giàu có. Trước bạn bè hắn là ngôi sao sáng may mắn, nói chung hắn là kẻ không biết lùi bước trong đời.
Đẩy mạnh tấm cửa gỗ, luồng gió lạnh như trăm ngàn mũi kim xuyên suốt cơ thể, hắn rùng mình nghĩ đến chặng đường hai mươi cây số!
- Này ông bạn! Có khép hộ cái cửa, chết rét cả lũ bây giờ!
Lời nói của kẻ chiến thắng như đẩy hắn ra ngoài mưa gió, không chần chừ, hắn bước vào đêm tối.
Đi được một quãng, hắn ngoái lại, căn nhà chứa bạc chỉ còn là một khối đen sì giữa cánh đồng mờ ảo đầy gió lạnh. Trong chiếu bạc hắn đã trở thành bé nhỏ, giờ đây giữa cánh đồng tối sẫm hun hút gió, hắn càng thêm nhỏ bé.
Đồng vắng hoang vu chỉ còn những bước đi tung hoành của gió. Những tiếng vun vút trong không trung, như những cây roi quất vào bóng đêm giá lạnh, cả không gian trở nên sóng sánh tê buốt, vạn vật như lắng xuống, đắm chìm trong lòng đất, nhường chỗ cho gió mùa tung hoành cắn xé.
Hắn chuyệnh choạng co ro, miệng luôn cằn nhằn số phận. Gió từ mọi phía bủa vây lấy hắn, gió luồn qua tóc qua cổ, qua lần áo mỏng như muôn ngàn mũi kim châm chích vào cơ thể. Gió lạnh làm chùng những sợi gân trong cơ bắp, thân thể hắn rã rời, đầu nóng như lửa, những bước ân trở nên ngắn dài, bồng bềnh không định hướng. Đoạn đường đồng bốn cây số với hắn giờ đây sao dài thế! Tưởng chừng như vô tận. Hắn thấy, cứ tốc độ này thì sức chịu đựng chẳng được mấy chốc! Đường cái chắc còn xa vì hắn chưa thấy đèn pha ôtô qua lại.
Hắn dừng lại cố gắng trấn tĩnh rồi bắt đầu co cẳng chạy!
- Phải chạy thôi! Óc hắn có vẻ minh mẫn ra đôi chút, nhưng chân hắn thì cứng đơ, nặng trịch và tê dại. Hai bàn chân như đang lội trong bùn nhão nhoẹt. Chạy được một quãng hắn không sao chịu nổi, mặt đất như níu chân hắn lại.
- Mẹ kiếp! - Câu chửi thề méo mó văng qua cửa miệng. Hắn lại lầm lũi bước thấp, bước cao. Hắn đã thấu hiểu thân phận giữa đêm đông giá lạnh. Đối với hắn sòng bạc, con đường đều đen tối và khủng khiếp như nhau. Hắn thèm khát ngọn lửa, dù ngọn lửa hắn cho là thấp hèn nhất ngọn lửa con hắn đốt rác trong vườn mùi khói khét lẹt bẩn thỉu, mỗi khi nghĩ đến hắn thường lợm giọng:
- Mẹ kiếp! Số phận hắn giờ đây cũng chẳng khác gì ngọn lửa ấy.
Buổi sáng lúc ra đi, trong bộ quần áo liền mũ ấm áp, cả cơ thể chỉ hở cái mặt, lúc ấy mùa đông thích thú làm sao? Cưỡi xe máy hắn lao vào gió lạnh như một lời thách đố. Giờ đây trong gió lạnh, hắn trở thành méo mó rách nát. Hắn như lão ăn mày khi xưa trên hè phố bị hắn khước từ lời khẩn cầu, lúc ấy vợ hắn hỏi:
- Sao anh không cho ông lão? Mình chỉ bớt điếu ba số thì người ta đỡ tủi bao nhiêu!
Cả ngày hôm ấy gia đình hắn kém vui, lúc đó cơn lốc đỏ đen như phủ kính linh hồn, những ảo ảnh đang chờ đợi hắn!…
Những vệt sáng trên đường cái, dứt khỏi óc hắn dòng suy nghĩ mông lung, mong ước của hắn giờ đây là con đường và những vệt sáng.
Xa xa tiếng động cơ dội lại, trong ngực hắn trái tim cồn cào thổn thức, hắn muốn chạy muốn thở, hắn muốn gào đến vỡ cổ “Chờ tôi với!”
Con đường đang nằm dưới chân hắn - một con đường trải nhựa hút vào đêm tối, vài bóng cây ven đường vật vã trong gió thổi, hắn ngồi nép dưới thân cây lớn tránh gió, hắn ngồi xổm co ro hai tay ôm lấy gối, cổ lún sâu trong ngực, hắn cảm thấy đỡ lạnh hơn và dễ lao ra đường khi có xe đi tới. Không hoạt động, hắn càng lạnh hơn, hai hàm răng đánh vào nhau lập cập, tất cả mọi thứ trên cơ thể chừng như chẳng còn cảm giác, người hắn tê dại đau đớn, hắn không còn đủ sức lê thêm bước nào nữa. Những khốn cùng đã giáng xuống đời hắn. Nỗi cô đơn, lạc lõng, sự day dứt muộn màng, tất cả đang dồn ép trái tim hắn. Hắn muốn cào, muốn xé, muốn nguyền rủa tất cả mọi thứ đã đi qua đời hắn. Hắn khao khát một hơi ấm, một đốm lửa, một cuộc sống bình thường như vợ con hắn, những con người bình thản trước những thắng bại của hắn. Những con người hắn tưởng họ không còn ước muốn trong cuộc sống đỏ đen này. Giờ đây hắn đã hiểu! Sự lạc lõng, nỗi cô đơn trong cáI thế giới riêng biệt mà hắn đang sống. Hắn ao ước con đường kia ngắn lại, hình ảnh căn nhà hiện lên lung linh trong hắn như nỗi thất vọng muộn màng.
- Đây rồi! Hắn bật dậy! Rồi ngã lăn quay ra đất, chân hắn không còn cảm giác gì nữa, tất cả mọi chỗ trong cơ thể đều phản lại hắn. Tay bò, chân lết, hắn cố lê ra vệ đường. Từ xa, hai vệt pha đèn lung linh trong đêm tối, tiếng động cơ đều đều mỗi ngày mỗi gần, tim hắn muốn nhảy ra khỏi lồng ngực, hắn nhổm dậy hai tay nhoài về phía trước!
- Cứu tôi với! - Hắn gào lên với tất cả sức lực còn lại trong cơ thể, khi luồng ánh sáng bỏ lại hắn trong bóng tối. Tiếng động cơ xa dần chỉ còn tiếng gào man dại của hắn trong đêm trường giá lạnh! Hắn gục xuống và ngất đi trong tê dại!…
Hà Nội 1980