Giọng hát vượt thời gian Thái Thanh đã qua đời tại Mỹ vào lúc 11h20 ngày 17-3 (giờ địa phương), hưởng thọ 86 tuổi. Thông tin này đã được người thân gia đình cố nhạc sĩ Phạm Duy thông báo.
Thái Thanh tên thật là Phạm Thị Băng Thanh, sinh năm 1934, là giọng ca tiêu biểu nhất của tân nhạc Việt Nam. Bà được công chúng yêu mến, được giới âm nhạc tôn vinh là "giọng hát vượt thời gian".
Bà đi hát từ năm 14 tuổi trong vùng kháng chiến, nổi tiếng cùng ban hợp ca Thăng Long của gia đình, trước khi chính thức lấy nghệ danh Thái Thanh từ thập niên 1950. Thái Thanh không qua học một trường lớp nào, tự luyện thanh theo lối dân ca đồng bằng Bắc Bộ và các sách nhạc tiếng Pháp và sau này tạo ra một cách hát pha trộn Đông - Tây của riêng mình.
Gia đình Thái Thanh có nhiều người thành danh trong lĩnh vực âm nhạc, chị của bà là Phạm Thị Quang Thái cũng là ca sĩ nổi tiếng với nghệ danh Thái Hằng. Anh trai bà Phạm Đình Chương, là một nhạc sĩ lớn của tân nhạc Việt Nam và cũng là một ca sĩ với nghệ danh Hoài Bắc.
Thái Thanh trở thành em vợ của nhạc sĩ Phạm Duy sau khi ông lấy Thái Hằng làm vợ. Năm 1951, bà theo gia đình Phạm Duy vào Sài Gòn lập nghiệp trong gánh hát Thăng Long, được nhạc sĩ Phạm Duy huấn luyện. Tiếng hát của Thái Thanh sau đó thực sự được chắp cánh, chinh phục cả giới trí thức lẫn bình dân.
Thái Thanh được coi là "Đệ nhất danh ca" của dòng nhạc tiền chiến cũng như nhạc tình miền Nam giai đoạn 1954-1975, và tên tuổi của bà cũng đặc biệt gắn liền với các nhạc phẩm của nhạc sĩ Phạm Duy.
Năm 2000 Thái Thanh bị tai biến mạch máu não, năm 2002 bà tuyên bố giải nghệ, dẫu sau đó vẫn tham gia một số chương trình.
Sự ra đi của bà là một mất mát lớn với nền âm nhạc Việt Nam.
Dẫu biết, thời gian gần đây, sức khoẻ danh ca Thái Thanh đã yếu, dẫu vẫn biết, sinh ly là chuyện thường hằng, nhưng sự ra đi của tiếng hát vượt thời gian này không khỏi để lại một ngậm ngùi…
Ngậm ngùi là bởi, tiếng hát Thái Thanh, không định khung trong những danh vị, như danh ca, tiếng hát vượt thời gian, hay "chẳng cần làm thơ cũng đã là thi sĩ", như nhận định của Thuỵ Khuê trong một tiểu luận, nay ra đi để lại một khoảng trống không thể bù đắp.
Nhạc sĩ Ngô Tín, trong cuộc trả lời phỏng vấn với BBC News Tiếng Việt, thì gọi Thái Thanh là 'Tiếng hát trường cửu', theo cái nghĩa, đó là tiếng hát không thể và không bao giờ bị vượt qua. Hơn thế, bà là một tượng đài nghệ thuật thực sự, cũng theo lời nhạc sĩ Ngô Tín, hiện sống tại Mỹ.
"Khóc cười theo mệnh nước nổi trôi" Tự luyện giọng theo các lối dân ca và tự đọc sách nhạc tiếng Pháp, rồi đi hát và thành công từ năm 14 tuổi trong vùng kháng chiến, rồi vang danh cùng ban hợp ca Thăng Long của gia đình. Thái Thanh, nghệ danh mà bà lấy từ thập niên 1950 gắn liền với những bài hát của nhạc sĩ Phạm Duy, cũng như những bản nhạc tiền chiến, nhạc tình miền Nam.
<bài viết được chỉnh sửa lúc 19.03.2020 00:14:02 bởi Thanh Vân >