Hắn đã biến đi đâu?
Bạn bè gọi điện, vẫn bắt máy, vẫn cười hềnh hệch hi ha, và nói qua loa đại khái. Đang ở Sài Gòn. Thành phố bát ngát những con đường. Hắn chui vào ngõ hẹp.
Từng buổi chiều tà như thế này, ngồi trong căn nhà nhỏ nhìn về phía con đường đất đỏ cũng chẳng lớn hơn một bàn chân thiếu nữ bao nhiêu, đang tung bụi cát từ đất đỏ khô queo mù mịt, càng thấy cuối đường dường như trở nên xa mù hơn bao giờ. Những chiếc xe đạp, xe máy thi thoảng đi ngang qua cũng lẫn vào trong đám khói hồng lãng đãng ngang mặt đường, không nhìn thấy bóng người. Hàng cây gần nhà bị chặt trụi, chỉ còn những khóm tre chỉa những mũi nhọn trơ vơ lên bầu trời màu tím nhạt buổi chiều. Hình như có tiếng bìm bịp kêu đâu đó. Có hay không?
Vào ngồi bên cửa sổ, tách cafe nguội đắng lạ. Nhưng yên ổn lạ. Lạt lẽo, đạm tịch là cái hắn thích. Bâng quơ nhìn qua bên kia vườn nhà người khác, những cái lá mít, những lá đậu rồng, khô đỏ rụng đầy mặt đất. Có những chiếc lá đã mục, biến thành màu nâu hòa chung với màu đất như muốn ôm chầm lấy nhau. Trở về là một cách khác để ra đi?
Chiều rơi chậm rãi. Mùa đông thật sự đã về đâu đó trên đầu. Hắn dừng lại và đi đâu?  

Nặng quá những ngửa ngang hỗn loạn.
Không biết đặt con mắt vào đâu để có thể nhìn ra cuộc chơi mà không thấy thua cuộc?
Chung cuộc sẽ thua. Thua trắng. Về tay không. Cơ mà, có được cái gì trước khi bắt đầu?
 

Ừ, mai đã là... trung tâm mùa đông. Ở phương trời nào đó, có lẽ sẽ có tuyết rơi và những đèn néon rực rỡ trên cây thông đặt gần hang Belem rơm phủ. Những bông tuyết bay, những đóa hoa trắng lạnh giá không xua nổi cái ấm áp vì một sự đản sinh của thiên thần.
Mai đã là Giáng Sinh. Lạnh lẽo nhất của hắn. Đoạn bơ vơ đi hoài nghẹt thở. Những con người ấy vẫn thế, vẫn đầy khốc liệt khát khao và tàn nhẫn vùi dập! Đối với hắn thì cái lạnh chủ yếu phát ra từ đó, từ những mùa bay mãi lá thư xuân.
Nhận được lời chúc mừng từ cô. Cô khác nhiều rồi, mà hắn cũng không giống trước. Thời gian nhanh lắm.
Không biết tại sao không còn có thể viết được gì nữa, bấn loạn. Hồi hộp khó chịu...
Ngồi im lặng nhìn màn hình, màu sắc mờ dần, mờ dần, cuối cùng chỉ còn là một màu trắng xác đờ đẫn nhoè nhoẹt, trắng như tuyết. Trắng như đêm giáng sinh lạnh lẽo năm nào, giữa đồi thông Đà Lạt, có hai người tuổi trẻ mải mê lang thang qua những cơn gió lạnh, lãng đãng lùa sương mù từ cuối dốc phân vân...

Hắn ngồi chìm trong cơn mê.
Viết rằng: "Anh đã chạm bờ thanh xuân bối rối, làn cỏ tơ dìu tình mộng êm trôi"
Nhớ rằng, tình hóa cánh thiên di, vù bay mất giữa những chân trời nghi ngại sinh hóa khôn cùng...
Biết rằng, mình đang ngồi chìm trong cơn mê...

Giáng Sinh đến rồi. Chuông nhà thờ ngân vang trên buổi chiều tối. Con đường nhỏ cũng đông dần lên theo những nhịp chân người. Cả xóm đạo nhỏ bé này náo nức cho một đêm đông lạnh. Lòng vòng trên phố, nhìn những đôi bạn trẻ bên nhau, cười như chim bay, hắn thấy lạnh hơn.
Không hiểu cảm giác bó buộc vẫn cứ thắt chặt. Mỏi.
Giáng Sinh cứ đông. Phố vẫn cứ thênh thang trong mắt hắn.
 

 
Người con gái đứng giữa đất trời và hoa, cái gì đẹp hơn?

Xin chào người đi trong cơn mê, con đường mùa xuân bơ vơ hơn. Bỏ lại mùa đông trôi qua tay. Khôn cùng về hương nhu thơm mi.
Trưa nắng quá, không còn hình dáng của mùa đông ở đâu cả. Hắn thì yêu cái lạnh. Chỉ có lạnh mới đưa hết cái tinh tủy ra ngoài được. Lạnh có khi vì khí trời, có khi vì lòng người, có khi vì những ghê rợn gặp phải đâu đó trên những quãng đường đã qua.
Mà, hình như rồi ai cũng phải một lần đi qua cái lạnh.

Ngồi bên nắng úa, ly cafe lóng lánh nắng quái buổi chiều. Bạn hỏi bâng quơ:
- Bao giờ về?
- Còn xa
- Sao vẫn nghe nói mãi?
- Ước mong mà
- Làm đi chứ!
- Muốn được sao
- Ừ, cứ nghĩ là mình chết rồi đi
- Ừ, giá mà ai cũng nghĩ được như thế thì hay.
Đá tan hết. Hắn ghét uống cafe có đá. Thói quen chỉ mới bắt đầu gần đây. Cô hàng cafe lỡ mang ra, hắn đành nhấp vài ngụm, rồi để đấy. Thật ra, vì hắn tiếc cho đá. Viên đá trong veo, phải chịu sự đeo bám của chất đắng đen đặc, phải hòa tan vào đấy làm thứ nước cho người ta nhấp môi. Có lần, bạn hắn chỉ cho hắn cách làm cho nước cafe văng vào áo bằng đá, chườm vào chỗ bẩn. Đá sẽ mang theo cafe ra khỏi sợi vải. Đá phải chăng mang theo một tình yêu cứu rỗi cao thượng lắm. Sự gột rửa hoàn toàn tự thân, không toan tính. Tìm ở đâu trong cõi người một cái gì tương tự?
 

Ngơ ngác nhìn thiên hạ. Biết đâu là dở là hay?
Biết đâu, chính mình tự đày đoạ mình trong những niệm tưởng?
Thế nhưng, nhìn lại cuộc phong du đã qua, có một chút như đằng chát hoà trộn trong muối mặn sương mù đẫm đẫm. Thù nghịch là gì? Phải chăng là nhăng nhít nói cười, phá phách và ngu độn giữa những thằng hề với nhau trong cuộc đời mặt nạ?
Không biết. Đành ngửa mặt, cười với bầu xanh. Chiều nay tiếng mưa tạnh trong vườn, dế kêu rất lạ. Chợt liên tưởng với chuông chùa.
Lòng bỗng thành hồ nhỏ không gió làm lăn tăn...

Đường xa quá. Mỗi ngày thấy thêm xa khi về gần được thêm chút. Xé nát từng bức thư quê nhà.
Biền biệt những bờ môi đã từng chớm thơm tho. Môi là chỗ người ta vẫn hay phát ra lời hứa? Hay là chỗ để người ta đưa nhau vào cùng tận oan khiên?
Xin một chút thời gian để nhìn ngó lại, năm hết đến nơi.
Cuống cuồng vội vã tìm, chỉ trắng một màu ghê rợn. Cái màu trắng quá trắng. Nói cách khác, trắng kì cục! Cũng là trắng, sao ngày xưa mình yêu?
Chợt lời TCS về rùng lạnh:
Ta thấy em trong tiền kiếp với mặt trời lẻ loi
Ta thấy em đang ngồi hát khi rừng về nhiều mây
Rừng đông cuốn gió...
Ta vẫn mong ta chờ mãi...
Ta vẫn mong em về đấy cho đời bày cuộc vui...

Hắn ngồi đón Giao thừa lặng lẽ trong một căn phòng nhỏ ngoại vi Sài Gòn. Ánh nến leo lét, phả cái mùi sáp nồng ngái cổ lổ pha trong màu khói xam xám sầu u, làm hắn thấy dễ chịu. Như xa cách với cả thế gian vậy. Như chỉ còn mình với mình trong vòi või những ưu tư dị hợm lỗi thời. Người ta đã đi rất xa, hắn còn ngồi đây đọc sách cũ, tập viết Hán thư, và lễnh đễnh nhìn ngó mọi thứ với một con mắt trừng trừng rỉ máu...
Khỉ thật, người ta vẫn bảo nếu năm mới qua và chưa tìm được ý nghĩa gì thì cố mà nghĩ gì đấy cho những dự định của năm sau. Cơ mà, hắn chẳng bao giờ nghĩ đến những ngày mai, thì sao?
Nhớ về những năm đã qua. Thường thì ngồi ngó trời xa đất gần đi về trên đường phố nhỏ quê hương, những cành mai vàng đã chẳng thể làm vàng hơn nỗi nhớ vốn đã xa xôi mù mịt. Thời Sinh viên nông nổi, những buổi tối khuya lặng lẽ một mình lang thang trên cảng rộng với gian ngoan con người để đưa những lô hàng chẳng thanh bạch gì cho lắm ra nước ngoài... Dường như chiều nay tất cả những thứ ấy đi về trong hắn với nhưng giày vò kì lạ về quá khứ. Vẫn biết đã xa xăm...
Thì ai cũng thế, có nhiều thứ biết năm năm rõ mười là đã bay đi. Còn đứng ngó cho đến khi mất hút, rồi lại lừ lừ chiều chiều ra đứng ngõ sau...?
Chậc, năm mới năm me, nói buồn cũng không được, mà nói vui chẳng biết nói gì. Hình như, thế cũng là một cái mới? Từng ngày lướt thướt qua...

Có người bạn tốt đưa cho anh mù một cái lồng đèn. Anh ta cáu:
- Ông tưởng tui cần cái này ah? Chọc quê hả?
- Không, đi trong đêm, người ta thấy đèn sáng sẽ tự tránh ông. Tui muốn tốt cho anh thôi.
- Ự, cũng có lý.
Mù ta phỡn chí, dông thẳng về nhà. Đoạn đường lúc đầu chẳng có sự cố gì. Gần đến nhà, cậu chàng bị một anh kia đâm sầm vào. Mù ta chửi nhặng:
- Mày đếch thấy ông ah, thằng kia?
- Tối thui, thấy gì nổi?
- Mù ah? Không thấy cái đèn tao cầm trên tay sao?
- Nó tắt từ lâu!

Bốn Mùa Như Như
 
 
 
Giấc mơ đầu năm
giữ nguyên niềm bí ẩn
và ta cười thầm
(Sho-u)
Giấc mơ đầu năm của Sho-u, của mỗi người hay là giấc mơ của trăm năm?
Giấc mơ đầu năm trong nguyên văn tiếng Nhật là hatsu yume (sơ mộng- Hán ngữ) - giấc mộng ban sơ. Từ giấc mộng đầu tiên đến giấc mộng cuối cùng, dài bao nhiêu? Khoảng giữa có thể gọi là gì? Cũng là một giấc mộng, giấc mộng mở mắt (khai nhãn mộng). Điều mà Nguyễn Du viết:  Bách niên trần thế khai nhãn mộng...
Tố Như là nhà thơ của mộng. Bạn thân vẫn thường cười ông hay mộng (Tri giao quái ngã sầu đa mộng). Ông có đôi mắt tuyệt vời của mộng và ông biết "mở đôi mắt mộng" mà nhìn đời. Nhìn sớm hôm thay đổi, cổ kim xô giạt bằng đôi mắt ấy, như nhìn cái bóng của chính mình. Đôi mắt thâm trầm ấy hiện lên trong thi phẩm kì tuyệt: La Phù giang thủy các độc tọa (Ngồi một mình nơi thủy các trên sông La Phù):
Thủy các các hạ, giang thủy ngâm
Thủy các các thượng, nhân trầm ngâm
Du du vân ảnh biến thần tịch
Cổn cổn lãng hoa phù cổ câm
Trần thế bách niên khai nhãn mộng
Hồng sơn thiên lý ỷ lan tâm 
Bồi hồi đối ảnh độc vô ngữ
Bạch phát sở hành thùy ngã khâm
Nhà thơ đang ngồi nhìn sông La Phù, dòng đời đang trôi, lịch sử, nhìn bóng của trần thế và cái bóng bản thân mình.
Xin tạm dịch liều lĩnh:
Dưới chân thủy các, nước đầy vơi
Trầm ngâm thủy các bóng ai ngồi
Mây đổi hình hài hôm sớm đổi
Sóng trôi cuồn cuộn cổ kim trôi
Mở đôi mắt mộng trăm năm hỡi
Nén nỗi lòng đau cố lý ơi
Một mình đôi bóng im không nói
Tóc trắng như đang rũ trắng trời
Tố Như không nói nhìn bóng, chỉ giản dị "mở đôi mắt mộng" hay "mộng khi mắt đang mở".
Sho-u trong bài haiku trên cũng vậy, không nói mà cươi thầm, cười một mình (hitotri emu)
Một người đang tưởng tới giấc mộng trăm năm, kẻ mơ giấc mơ đầu năm sơ mộng. Cái đối bóng của Tố Như đang nói gì và nụ cười niêm hoa của Sho-u đang nói gì? Đó là niềm bí ẩn của họ, của những giấc mộng. Đó là niềm bí ẩn của những cái bóng.
Tố Như cũng đứng giữa bốn mùa, cổ kim cuồn cuộn trôi qua trước mắt ông. Trôi như giấc mộng. Sho-u thì mơ một giấc mơ xuân. Họ có thể bị giễu cợt như những người đa đoan mộng huyễn. Nhưng cũng Tố Như:
Tri giao quái ngã sầu đa mộng
Thiên hạ hà nhân bất mộng trung
(Bằng hữu thân vẫn cười ta buồn lắm mộng
Thiên hạ ai đà chẳng ở trong?)
Thiên hạ ai là thoát được chuyện vào ra trong mộng? Hay nói như Shakepeare, ta và giấc mộng thật ra đồng chất, đồng thể, đồng sắc:
We are such stuff
As dream are made on, and our little life
Is rounded wiht a sleep.
Xin được chuyển những câu ấy với sương ý mù mộng:
Chúng ta cùng một chất xây từ những giấc mơ
Giấc mơ cùng một chất xây nên ta bao giờ
Và đời ta nhỏ nhặt cũng tàn theo một giấc thu
Vì mộng và ta là bất nhị nên Basho nói:
Mi là Bướm ư?
Ta là giấc mộng
Trong hồn Trang Chu.
(Kimi ya cho
Ware ya soshi no
Yume gokoro)
Biết bao những cánh bướm đã bay lên từ những Trang Chu, Basho, Shakespeare, Tố Như, Nguyễn Trãi:
Người ảo hóa khoe thân ảo hóa
Thuở chiêm bao thốt chuyện chiêm bao...
 
(còn nữa)
 
 

Kì lạ thay những con người!
Hôm nọ về nhà, thấy chềnh ểnh trong phòng ngủ của mình những cóc nhái. Hỏi bóng đèn:
- Sao chứa chấp ?
- Không, tự động ấy! Mà có đuổi cũng không được. Nó giết tôi chết mất. Mà tôi chẳng tội tình gì vấy vào. Tắt đèn là âm mưu của chúng. Tối trời nhà ngói như nhà tranh mà.
- À, ừ, có lý!
- Đừng nói có lý. Chẳng ăn nhập gì đâu!
- Vì sao?
- Chẳng ai chết vì chân lý, huống chi là lý!
- Khó nghe thật!
- Anh có biết Galileo?
- Thằng cha bị Giáo hội đòi xử tử hử?
- Tý nữa thôi. Lúc buộc thằng chả tuyên bố, Trái Đất là trung tâm hay Mặt Trời là trung tâm, thằng chả đáp ngon lành là Trái Đất. Sao buộc thằng chả chết được?
- Ừ, chết ai cũng không dám. Nhưng vì sao thằng chả không chết sống với tâm huyết tìm tòi đấy nhỉ? Chả lẽ nó không giá trị?
- Sai rồi. Giá trị là gì? Có nói sao thì vẫn thế. Há gì chẳng nói ngược lại để được sống? Cuối cùng lời nói về chân lý có giúp ai sống được đâu?
- Liên quan gì đến chuyện bọn cóc nhái này?
- Cũng có chút liên quan...
- Thế nào?
- Bọn chúng không dám chết vì chân lý. Chúng bắt chước Galileo. Chúng muốn thiên hạ biết rằng, tụi nó chả dại gì. Thực tiễn vẫn sinh động hơn. Cây đời mãi xanh, chúng nói với nhau thế đấy.
- Cây đời mãi xanh, nhưng thế nào là cây đời mãi xanh?
- Chắc là cây đời xanh mãi? Mà cậu hỏi ngốc thế?
...

Tỉnh giấc. Chiều đi trên ngọn dưa tây cạnh nhà. Nắng vàng như mỡ, hoen hoét màu vàng thẫm. Ngó, đu mình theo những giọt tà huy linh lung...
Chả ai còn hiểu hắn nghĩ gì, khi sự im lặng chín nẫu trong hắn với vẻ mặt đăm đăm như những thằng điên những lúc đắm trong cơn mê.
Không hiểu tại sao có những cơn mê chấm dứt trong những cơn mê trong những cơn mê trong những cơn mê...không bao giờ chấm dứt?
Nhân vật chính trong cơn mê của hắn cũng nhì nhằng loạn đả như cơn mê. Chấm dứt hoặc chết giẫm đâu đó trong những giấc mơ...
Người ta vẫn thường buồn trơ trọi mỗi lúc vừa thức giấc. Cái âm thanh xung quanh dịu nhạt và cô đơn lặng lẽ. Tưởng như mùi chua chua của ngày tháng đọng lại như tiếng thở dài xa xôi như bấc. Tiếng ru mơn mơn da thịt của đìu hiu, xoa lên xúc giác âm ỉ nhưng dai dẳng như bệnh mãn tính.
Hắn muốn viết cái gì, nhưng chẳng có cái gì ra cái gì. Những khoảng không rộng lớn vây quanh. Rợn ngợp bồng bềnh.
Gió vẫn thì thầm nhưng buổi chiều trông lặng lẽ như cô gái buồn buồn ra ngõ sau trông về quê mẹ. Từ khi lấy chồng, biền biệt một chân trời, dù đây tời đó có bao xa?...