THÍCH-NHẤT-HẠNH


DẶN DÒ

Xin hứa với tôi hôm nay
Trên đầu chúng ta có mặt trời
Và buổi trưa đứng bóng
Rằng không bao giờ em thù hận con người
Dù con người
Có đổ chụp trên đầu em
Cả ngọn núi hận thù
Tàn bạo,
Dù con người
Giết em,
Dù con người
Dẫm lên mạng sống em
Như là dẫm lên giun dế,
Dù con người móc mật moi gan em
Đày ải em vào hang sâu tủi nhục,
Em vẫn phải nhớ lời tôi căn dặn:
Kẻ thù chúng ta không phải con người,
Xứng đáng chỉ có tình xót thương
Vì tôi xin em đừng đòi điều kiện
Bởi không bao giờ
Oán hờn lên tiếng
Đối đáp được
Sự tàn bạo con người.
Có thể ngày mai
Trước khuôn mặt bạo tàn
Một mình em đối diện.
Hãy rót cái nhìn dịu hiền
Từ đôi mắt
Hãy can đảm
Dù không ai hay biết
Và nụ cười em
Hãy để nở
Trong cô đơn
Trong đau thương thống thiết
Những người yêu em
Dù lênh đênh
Qua ngàn trùng sinh diệt
Vẫn sẽ nhìn thấy em.
Tôi sẽ đi một mình
Đầu tôi cúi xuống
Tình yêu thương
Bỗng trở nên bất diệt
Đường xa
Và gập gềnh muôn dặm
Nhưng hai vầng nhật nguyệt
Sẽ vẫn còn
Để soi bước cho tôi
~Thích-Nhất-Hạnh~
Thơ Từng Ôm và Mặt Trời Từng Hạt




TRẦN-THÚC-VŨ
                  1941
Quê Thái-Bình, thiếu tá QLVNCH,
Tù cải tạo 12 năm, 1999 bị trục xuất
khỏi VN, định cư tại California HK,
làm thơ, viết truyện.


TRƯỜNG CA MẶT TRỜI

Kính tặng hương hồn những anh em đã nằm
xuống cho Tự Do, gửi đến những chiến hữu
thân yêu, những đại bàng “ gẫy cánh.....

Ðã trổi dậy bạt ngàn như thqc vỡ
Mấy nghìn xưa tụ xuống thảo nguyên này
Và gió từ sông biển cũng về đây
Nghiêng cánh rộng cho khiếp loài muông thú

Các anh đến kiêu hùng như bí sử
Trời chợt xanh, mái tóc chợt hoang đường
Và cỏ gai choàng tỉnh giấc đêm sương
Núi chợt thấp, mảnh ồn xưa chợt rộng

Các anh đến, đường xôn xao lắng động
Và mặt trời mang bão táp ra đi
Nhữn glinh thiêng thăm thẳm của nghìn khuya
Vừa tỉnh thức những triền sông đã cạn

Từ bầy chim thênh thang vùng biển lớn
Vẫy tay chào, nương cánh gió về đây
Từ sớm mai, chiều tối giấc mưa bay
Các anh đến, lửa hừng đông rực cháy
Niềm căn giận bừng bừng cơn sóng dậy
Ðem sức hùng xẻ núi ,bạt rừng thiêng
Ðây gió bình nguyên, bát ngát nắng lâm tuyền
Và ánh mắt ngút ngàn đêm dã sử

Hỡi chiến binh, lòng kiêu hùng muôn thủa
Triệu bàn tay, máu chẩy một lòng son
Chiều mưa sa, đêm bão táp không sờn
nắng bỏng cháy những trưa vào đất địch
Trong mạch gió bừng bừng tay súng thép
đây Plei-Me, đây Thạch Trụ, Phù Ly
Từ Tam Quan, Phù Cũ đến Tam Kỳ
Sức huyền nhiệm, gió nồng tanh máu giặc.

Các anh đến xác thù phơi chật đất
Này Ðức Cơ, đây An Lão Bồng sơn
Ðây Vũng Rô, Quảng Trị, Cửu Long Giang
Trời Bến Hải ngút nghìn trang chiến sử

Các anh đến cho đẹp từ hoa lá
Mồ hôi này, nước mắt đó quê hương
Ruộng đồng khô, đây chòm xóm tan hoang
Rêu phong đã vúi chen hàng cỏ rối
cánh tay sắ, chẻ nguồn sông, vạch suối
Cho hoa bướm khỏa lấp lối đi xưa
Cho hồn nhiên nở giữa những lời thơ
Và tiếng hát chĩu mùa vui tình tự

Ðây bình nguyên, nắng nhung vàng như lụa
Bé yêu ơi, yên giấc ngủ thiên thần
đã qua rồi ngày lửa ngất quê hương

Hông bếp ấm những giao thừa rộn rã
Các anh đến òa vui từ sỏi đá
Cho bình nguyên nở biếc chín từng xuân
Cho cao nguyên mạch sống đẫm vai rừng
Và bản Thượng tiếng khèn đêm huyền diệu

Khi anh đến ngất ngây ngàn cung điệu
Mắt long lanh mây tỏa trán vô cùng
đây đồng bằng, đây núi thẳm biên cương
Chân đạp vỡ những u hờn chất ngất

Và từ đó trăm ngàn sông khởi mạch
Ngọt gào thay tiếng gió sớm mai đầy
Cánh phượng hoàng nghiêng dặm nắng tung mây
Cho thèn thẹn má hồng em thắp lửa
Cho bát ngát một trời thơ hải đảo
Chiến binh ơi! Mê hoặc đến ngàn sau
Lửa vô biên ngời sáng mấy tinh cầu
Bỗng ngự xuống giữa hồn ta ngưỡng vọng
~Trần-Thúc-Vũ~
Ðầu gió, 1967
(Cho cuộc hành quân Ðại Bàng 800-
Bình Ðịnh Qui Nhơn 1967)

NGUYỄN-THANH-KHIẾT


TRÊN NÚI BÀ ĐEN

Ta trở giấc trong giao thông hào cũ
Của bạn bè xưa đào vội bên rừng
Dưới trăng vàng sương rơi thật dửng dưng
Trên cái nón sắt còn in dấu đạn
Ta sờ soạng dưới lá khô vùi đống
Một mảnh bom làm lạnh cóng bàn tay
Tự hỏi nơi nầy còn có xác ai
Thù hay bạn, hoặc mai đây ta chết

Chỗ nầy che thân cho hai cuộc chiến
Một mới vừa qua và một hôm nay
Ta tới đây dù cho cũng chỗ nầy
Thêm nắm xương bón để rừng xanh mãi
Phía xa xa trong sương mờ gió núi
Phố phường xưa giặc mới chiếm hôm nào
Có một đời ta ném bỏ thương đau
Và bè bạn chết dần trong tù ngục

Ta tới đây, chờ đoàn quân còn lại
Đang vượt rừng trở lại chiến hào xưa
Kèn thúc quân sẽ vang át rừng mưa
Cờ sẽ cắm trên cổ thành như trước
Ta tới đây dù không cùng hẹn ước
Bạn bè ta còn nhiều đứa hiên ngang
Dí súng vào đầu, thà chết không hàng
Nói chi là buộc cúi đầu dâng mạng

Ta tới nơi đây, ta đón chỗ nầy
Trên cao điểm của thành trì biên giới
Đêm sáng trăng chờ, còn ta đứng đợi
Đoàn quân nào? Ai đó gọi tên ta
~Nguyễn-Thanh-Khiết~
      tháng 6 -1975


NGÀY QUA BIÊN GIỚI

Chỗ đó ta tựa lưng vào nỗi chết
Trên đồng hoang lau lách trổ đầy bông
Đêm lạnh lùng, đêm căng mắt, đêm đông
Giặc kín lối bốn bề không đất sống

Bò trên bãi sình tanh mùi xác chết
Cắn răng nhìn bạn nát bấy hai chân
Cuộc chơi không ngang sức, không hậu cần
Thiếu đạn, thiếu ăn, thiếu trăm ngàn thiếu

Những cái đầu tóc che không thấy mặt
Trên bộ xương khô khốc ngả nghiêng đi
Rừng tràm xanh, như nấm mộ xanh rì
Đang lấp kín dần dần đời tráng sĩ

Qua biên giới, đêm này qua biên giới
Đoàn quân còn lác đác mấy tay dao
Áo trận còn đâu, súng đạn năm nào?
Ta đi nữa, đi cho đời chảy máu

Ta đã nợ một trời quê tang tóc
Nợ gió sương khi lỡ kiếp nam nhi
Nợ bạn bè đã ném tuổi xuân thì
Trong cuộc chiến có thằng không trở lại

Qua biên giới đêm đông buồn tê tái
Hai năm rồi chưa thấy ánh đèn xưa
Hai năm rồi trời vẫn nắng vẫn mưa
Ta vẫn chưa làm gì cho chí cả

Sau lưng ta, quê hương giờ xa lạ
Giặc về thành, ta đổi chỗ vô bưng
Sẽ bao lâu mới chuốt chén rượu mừng
Thôi mặc kệ đêm này qua biên giới
~Nguyễn-Thanh-Khiết~
(nhớ Tịnh-Biên tháng 12-76)



          
THẦY QUẢNG-ĐỘ
      27-11-1928
Vũ Đoài, Vũ Thư, Thái Bình. Di cư
vào Nam. Đệ ngũ Tăng-Thống
GHPGVNTN bị cấm hoạt động.


ĐÊM MƯA NGHE TRẺ KHốC

Đêm khuya rồi
Trời mưa gió lạnh
Bé thơ ơi
Hãy ngủ ngon đi
Và đừng khóc nữa
Bé đang nằm tù trong nhà giam của
Việt Nam anh hùng
Quang vinh độc lập
Bé được chào đời vào những ngày đầu
của kỷ nguyên hạnh phúc ấm no
Rồi mai này
Bé sẽ là ‘‘cháu ngoan Bác Hồ’’
Và được đọc những lời vàng ngọc
‘‘Không có gì quý hơn độc lập tự do’’
Bé biết không
Đó là niềm vinh hạnh rất to
Mà hôm nay, vì còn thơ ngây
Bé chưa hiểu nổi
Niềm vinh hạnh ấy sẽ to gấp bội
Khi bé lớn lên với tuổi thanh niên
Cùng với hàng vạn trẻ đồng trang
Bé sẽ được ‘‘đảng ta’’ đào tạo luyện rèn
Để xứng đáng là thanh niên
của thế hệ ‘‘Hồ Chí Minh’’ vĩ đại
Rồi noi gương ‘‘Bác’’
Bé sẽ không từ chối ngần ngại
Hiến cả đời mình cho sự nghiệp
‘‘giải phóng loài người’’
Ôi! Vinh dự làm sao
Và tự hào biết mấy
Một sứ mệnh cao cả thiêng liêng
Thôi nhé
Bé thơ ôi
Đêm khuya lắm rồi
Và mưa vẫn còn rơi
Hãy ngủ cho ngon
Và đừng khóc nữa
~HT Quảng-Độ~


ÁC MỘNG

Vào một đêm
Trời không trăng sao
Bóng tối ngập tràn
Tôi bắt đầu cuộc hành trình từ đó
Tôi thấy những nấm mồ nằm la liệt
Giữa những đám cỏ uá vàng.
Tôi thấy những người mà không ra người
Những giống đười ươi
Nằm trong gông cùm xiềng xích cũi sắt kẹp kìm
Trên tường,
Tôi thấy những vết máu đào loang lổ
Trông như những con vật không đầu
Hay những hình thù ma quái
Mặt ngựa đầu trâu
Phồng mang trợn mắt
Như muốn ăn tươi nuốt sống khách bàng quan
Và từ đâu đây vọng lại
Tiếng kêu cầu cứu thất thanh
Tiếng rên la quằn quại
Và những tiến kêu ‘‘oan’’
~HT Quảng-Độ~

THỤC-VŨ
 

SAO ANH VẪN CÒN Ở ĐÂY
 
Em ở Sài-gòn, anh ở đây,
Đồi phơi cát trắng kẽm gai dày.
Ngẩn ngơ dăm chuyến tầu xuôi ngược,
Đất chuyển mình thương kiếp đọa đày.
Hằng đêm anh vẫn nhớ con,
Thương em tình nghĩa vẫn vuông tròn.
Thương nhà, thương nước giờ tan nát,
Thương bạn thương anh chuyệnmất còn.
Anh ở đây bạn bè anh cũng ở đây,
Áo rách xác xơ thân gầy,
Cùng chung số kiếp lưu đãy.
Anh ở đây mỗi ngày cơm không đầy chén,
Chiều buồn ra trông đàn én,
Kiếm mồi thấp thoáng bay qua.
Toa liền toa, tàu đi trong bóng hoàng hôn,
Tiếp nối những dư âm buồn,
Lòng nghe ray rứt căm hờn.
Chiều Suối Máu xót xa buồn nhớ con,
Chiều Long Giao đèo cao heo hút gió,
Nắng phai mờ, dật dờ cuối chân mây.
Anh ở đây, bạn bè anh vẫn ở đây,
Vẫn giếng nước sâu bên cầu,
Tìm trăng, trăng vướng dây gàu.
Anh ở đây, mỗi ngày bên trong rào sắt,
Ngày ngày ưu tư chồng chất,
Giữa lòng núi cũ sông xưa.
Anh ở đây?
Sao anh vẫn còn... ở đây?
~Thục-Vũ~
      1976



 
HOÀNG-NGỌC-LIÊN
 
         
BỨC TRANH TÙ
 
Mấy trăm tù khổ sai biệt xứ,
Trên hiện trường lao động thi đua
Có trống kèn, có loa, đài cổ vũ
Khí thế ra quân tích cực làm mùa!
 
Tù, tuổi tác có anh trên bảy chục,
Cũng có anh vừa mới mười lăm!
Mẹ gửi vô đây cho công an...giáo dục
Để nếm mùi địa ngục trần gian!
 
Tù chính trị có anh làm tự quản
Chửi bạn tù như đào đất đổ đi.
Tên bảo vệ chĩa A.K., dọa bắn
Một trại viên can tội...gan lì!
 
Vài bạn trẻ cuốc vung mặt đất,
Trút nỗi đau tức tưởi chuyện tan hàng.
Mấy ông già tranh thủ hốt phân vàng,
Quản giáo đứng bên không cho nhăn mặt!
 
Tù hình sự lũ trẻ con ngơ ngác,
Chỉ thấy đầu dính với tay chân.
Dăm bảy đứa còn trên mình manh áo,
Rách tả tơi không đủ che thân!
 
Xương từng lóng phơi bày, da xám ngoét,
Đầu lưa thưa vài nhúm tóc gà bươi.
Một thằng nhỏ mười ba, hai mắt toét,
Thồ trên lưng trái bí nặng hơn người.
 
Bọn ác quỷ bắt làm, không được mệt!
Tiếng thi đua nhức nhối cả khu rừng.
Thêm một nỗi đau lòng hơn cái chết:
Chiến hữu người mình đâm mãi phía sau lưng!
~Hoàng-Ngọc-Liên~
  Tân Lập 31-10-1979



 
AN-SƠN
       
               
HẮN, TÔI
 
Hắn tôi hai đứa học trường làng
Mấy độ mạ non, lúa chín vàng
Giẫm nát sương mai mòn lối cỏ
Bao lần Đông đến lại Xuân sang
 
Tình quê mộc mạc dễ thân thương
Gắn bó hắn tôi với ruộng vườn
Giò, bẫy bắt chim nơi ruộng lúa
Thả lờ, tát cá dọc bờ mương
 
Chẳng than khó khổ kiếp chăn trâu
Sáng thả Gò Bông, xế Vũng Cầu
Bày trận cỡi trâu, xua ngựa tiến
Như Đinh Bộ Lĩnh phất cờ lau
 
Hắn tôi hai đứa cùng đi thi
Thầy giáo kiểm tra cuối học kỳ
Lên bảng dò bài hắn chẳng thuộc
Thầy lôi tai hắn kéo ra quỳ
 
Tôi thương vì hắn tính hiền lành
Không biết đua đòi, chẳng cạnh tranh
Trong lớp hắn, tôi tình bạn hữu
Sụt sùi tôi khóc những ngày xanh
 
Hận thù, sông núi cách xa nhau
Mấy độ mạ non lúa chuyển màu
Xuân đến, Thu qua rồi Đông lại
Nỗi buồn ngăn cách, nỗi thương đau
 
‘‘Xa nhà biền biệt mấy mươi năm
‘‘Tổ chức’’ cho tôi ghé lại thăm
Cải tạo khuyên anh lo thật tốt
Khoan hồng chỉ với kẻ ăn năn’’
 
Không ngờ hắn nói những lời trên
Luận điệu tôi nghe đã cũ mèm
Nhức óc đinh tai tôi chán nản
Búa niềm chặt nát cả con tim
 
Tôi nghe không biết có lầm không
‘‘Tổ chức’’ nào xen tận cõi lòng
Tình cảm con người còn cưỡng đoạt
Tình tôi với hắn thế là xong.
~An-Sơn~

NGUYỄN-TRẦM-NGUYÊN                             
                    1961
Năm 1975 Nguyễn Trầm Nguyễn mới 14 tuổi,
ba là một Đại Tá trong quân lực VNCH bị bắt
đi cải tạo. Sau 5 năm mòn mỏi chờ cha về trong
vô vọng, cô đã viết bài thơ này khi cô vừa 19 tuổi.

 
BÀI THƠ CỦA ĐÊM           

Con viết cho Ba bài thơ của Đêm
Vắng bóng trăng hiền soi hàng hiên lặng
Bên cạnh con, sách triết Marx-Lénine
Nhưng trước mặt, sau lưng là tối tăm vây hãm
Bữa cơm chiều ăn sắn khoai no tạm
Ba ơi,
Nước mắt không rơi, con chỉ khóc trong lòng
Thương Mẹ già nua, bán buôn lao nhọc
Mưa trút, nắng thiêu...ngồi chắt góp từng đồng .
Con trưởng thành bằng nhọc nhằn của Mẹ
Để đến trường ca ngợi "Bác kính yêu"
Mẹ vẫn già đi, vẫn cực khổ sớm chiều
Nuôi con lớn, để kéo cày
đền đáp "ơn dưỡng nuôi của Đảng"
Ba ạ,
Thu đã sang
đêm nay mưa rơi lạnh
Tội em con, áo mỏng ngủ không giường
Nhưng thương cho em nỗi buồn vẫn nhỏ
Nghĩ đến Quê hương uất nghẹn đến vạn lần
Biết có bao giờ tìm lại được mùa Xuân, hở Ba
Cho dân tộc đã trăm cay nghìn đắng ?
 
Có những lúc con nghe lòng chết lặng
Nhìn bên đường nằm la liệt những người
Nhìn trên đường ,vẫn ngựa xe xuôi ngược
Thảm cảnh hôm nay bày ra giữa phố phường ...
Những mẹ già ngồi im như thạch tượng
Nhìn người dạo qua, nhìn tháng ngày qua
Những bé thơ chưa một ngày vui sướng
Hạnh phúc bỏ quên em, chỉ đến với Uy quyền
Họ có quyền, Ba ạ ,kể cả quyền chém giết
Không bằng súng gươm, nhưng với ...Búa và Liềm!
Chân Lý
Nằm trong tay kẻ có chức ,có tiền Và Chân Lý
"Cụ thể", "Tương đối", "Khách quan"
...nên trăm chiều thay đổi
Tương lai ,hở Ba?
Con xin Ba đừng hỏi
Sống hôm nay, làm sao con có thể trả lời
Những đôi tay, dù đen sạm rã rời
Vẫn chưa đủ tô thắm màu cờ đỏ
Và vẫn trắng, nỗi xót xa nghèo khổ
Nhà nước thương dân ,ngưng bán gạo rồi, Ba!
Nhà nước thương dân,bắt lính, xét nhà
Trăm lo lắng, ngàn ưu tư chồng chất
Con đã viết, trải lòng con rất thật
Dù để rồi chỉ dấu kín riêng con
Năm năm qua..đã chai sạn tâm hồn
Nước mắt không rơi,
Ba ơi,
con không còn biết khóc!

Mưa bay nghiêng vào đậu trên sách học
Nhưng không làm ướt được triết Mác-Lê
Đêm đang qua nhưng ánh sáng không về
Con sống tựa kẻ mù, và câm, và điếc
Giải băng đỏ ngày một thêm vòng xiết
...Nhưng không bao giờ trói được óc tim con!
Nhưng không bao giờ diệt được sức sống còn
Con đã sống, Ba ạ
Và sẽ sống, vươn lên từ nỗi chết!
Năm năm rồi, Ba xa xôi biền biệt
Con đợi mong ngày Ba được trở về
Nếu đổi đời sống con để Ba được "tha" về
Con xin nhận, không đắn đo ngần ngại
Những ngày tháng qua, mỗi khi nhìn lại
Con xót xa nhưng cũng rất tự hào
Con buồn nhiều nhưng hãnh diện biết bao
Con gái Ba đã cứng cỏi hơn ngày xưa nhiều lắm
Và Dân tộc, vui đi, Ba!
Vẫn sống
Vẫn lớn như rừng chân đạp chông gai
Đan chặt tay nhau vững bước đường dài
Chung bước chân, xẻ chia từng lao nhọc
Viết cho Ba, đêm nay con trọn thức
Bài thơ của Đêm ,mưa lạnh ngoài trời
Quanh đây bao người cầu mong chút ấm vui
Ba!
Ba ạ,
Con thế này, đã là vô cùng hạnh phúc
Vâng, thưa Ba
Giờ đây con đang hạnh phúc
Vì cùng Ba con nói thật được lòng mình
Không phải kết thúc
và mở đầu bằng xưng tụng Đảng quang vinh
Như công thức con thuộc lòng năm năm nay ở lớp
"Họ" dạy chúng con phải biết ơn người đi trước
Là "Bác Hồ,đưa ta tới trời xa"
Là Đảng Mác-Lê rất "yêu nước thương nhà"
"đã trả cho ta trời cao, áo cơm, linh hồn và đất rộng"
Tuổi thơ Việt Nam phải gặp trong giấc mộng
Bác Hồ cười, râu tóc Bác bạc phơ
(Các em con sắn khoai không no bụng
Ngủ không an, biết có mơ thấy được Bác Hồ?)

Con dừng nơi đây, bài thơ của Đêm
Mưa vẫn rơi ngoài, lạnh qua song lặng
Con ép vào đây,trang sách Marx-Lenine
Giọt nước mắt đen
Sau đêm thức trắng
Giọt nước mắt đen rơi từ tim thầm lặng
Con khóc thương Đêm, ôi Đêm đẩy xe tang...
Không rõ rồi mai trời sẽ mưa hay nắng
Chỉ biết hôm nay, Ba ơi, bóng tối ngập tràn
Chỉ biết hôm nay, Ba ơi,
Dân tộc mình khát khao ánh sáng...
~Nguyễn-Trầm-Nguyên~
               07-1980



THỤY ANH       


MÙA THU CHO EM

Em có nghe mùa thu mưa giăng lá đổ
Em có nghe nai vàng hát khúc thương yêu
Em có nghe mùa thu nói
Hai chúng ta cùng chung lối
Mình yêu nhau nhé!
Em có hay mùa thu sương bay gió nhẹ
Em có hay thu về xóa dấu cô liêu
Em có hay mùa thu tới
Bao trái tim vương màu xanh mới
Tình ta ngất ngây!
Nắng úa vờn mi em
Mây xanh hay tóc rối
Đẹp môi em thơm nồng
Tình yêu vương má hồng
Anh hát bài cho em
Ru em yên giấc tối
Ngày mai mưa lưng đèo
Chờ em mùa thu tới
Em có mơ mùa thu cho ai nức nở
Em có mơ mùa mắt ướt hoen mi
Em có mơ mùa thu tới
Hai chúng ta sẽ cùng chung lối
Tình ta ngát hương!
~Thụy-Anh~




HÀ-THÚC-SINH
           1943
Quê Thanh-Hóa
 

LỄ LAO ĐỘNG Ở HÀM TÂN

Rắc trấu lưng người mặt trời lửa
Mây sà xuống suối vướng cành buông
Tiếng cuốc tiếng búa im một cõi
Hai ngàn tù đội nắng giữa sân

Anh cán bộ đôi giầy khập khiễng
Chui khỏi mồm lời như bầy giun
Lao động là thước đo yêu nước
Tù ngu ngơ uống lấy vinh quang

Bài diễn văn giữa trại tù lao động
Là tặng phú ông thêm một đồng xèng
Chới với có thằng đổ sập xuống
Thêm bộ xương bị chứng nắng ăn

Chen giữa kẻng tù tiếng trống lễ
Buồn như hạ huyệt kẻ đồng hành
Lao xao khói bếp chuyển mùi mỡ
Lễ vào thấm thía trong tâm can
~Hà-Thúc-Sinh~

 
QUÁN BÊN ĐƯỜNG

Nằm chui khóm lá chiếc bàn thấp
Lề đường một lũ tụm quanh nhau
Ếm sâu hơi thuốc vào gan mật
Bất giác phà ra nỗi dãi dầu

Trung tá xích lô thầm hỏi bạn
Chợ trời dược sĩ sao về không
Cười như nước mắt nói như bỡn
Nó bố trưa nay còn cái quần

Ông giáo sử mấy năm vá lốp
Đồ nghề lỉnh kỉnh nặng trên lưng
Một anh văn sĩ ngồi lê hỏi
Thời xưa phong kiến kém hơn chăng

Gió chiều thổi tốc người nghi ngại
Mỗi hồn hiện một nét công an
Lá khô thôi chạy cây thôi động
Vừa lúc đêm lên khắp Sài Gòn
~Hà-Thúc-Sinh~



 
ẨN DANH
 
    
THĂM NUÔI
 
Anh ngồi bên kia bàn
Em ngồi bên này bàn
Chính giữa là công an
Nhìn nhau mà ứa lệ
 
Năm năm trời cách biệt
Muôn dặm đi tìm chồng
Lặn lội vượt núi sông
Được thăm ba mươi phút
 
Thằng công an còn nhắc
Cấm không đổi chỗ ngồi
Không nói tiếng nước ngoài
Không nắm tay hôn hít
 
Chuyện buồn không được nói
Cấm khóc lóc ồn ào
Chưa nói đã nghẹn ngào
Nhìn nhau thôi cũng đủ
 
Trời cao xanh ông hỡi
Còn đau đớn nào hơn
Nuốt nước mắt căm hờn
Đợi ngày ta rửa hận
~Ẩn danh~
(Chị vợ của một anh cựu SV/QGHC)

TRẦN-MINH-HẢI    



TẾNG ĐỖ QUYÊN
 
Qua rồi mấy giấc chiêm bao
Tưởng đâu mộng mị kiếp nào tới đây
Gió mưa sông núi dạn dày,
Ngục tù bốn cõi đọa đầy xác thân.
Xuân xưa cỏ nội hoa ngàn
Nước non mây núi, ngõ tràn sắc hương
Hạ xưa nắng nhuộm mái trường
Hoa bay cánh phượng, nhạc lừng tiếng ve
Thu xưa lá rụng bên hè
Nhớ nàng Chức Nữ vụng về đường tơ.
Vén mây mở lối hẹn hò,
Thời gian sương khói ỡm ờ sang đông
Vội vàng mây rũ rèm song
Tuy riêng hai bến mà chung một dòng.
Xuân đây rừng núi vạn trùng
Đồng hoang cỏ dại ngượng ngùng đơm bông.
Hạ đây nắng rực lửa hồng
Bắt người đổ lệ tưới đồng cho xanh.
Thu đây thôi hết chuyện tình,
Bỏ nàng thui thủi một mình sao đang?
Nhác trông hai sắc xanh vàng
Sắc xanh mồ cỏ, sắc vàng nước da.
Đông sang rét buốt sơn hà
Khói sương phủ trắng tưởng là vải tang.
Lòng chư nhạt đá phai vàng
Một trời riêng một, hai đàng chia hai
Thời gian không chắp cánh bay
Nghĩ mình mòn mỏi thương ai mỏi mòn.
Quốc kêu nhớ nước thương nguồn
Tàn hơi bóng rũ, cạn hồn máu khô.
Quốc kêu cho đến bao giờ,
Gió trăng thơ mộng sông hồ thảnh thơi.
Sông in bóng núi mây trời
Hồ soi bóng liễu, liễu dài tóc xanh
Lòng này gửi chút tinh anh,
Thân này bụi cát làm xanh núi rừng.
~Trần-Minh-Hải~
(Trại tù Tân Lập, Vĩnh Phú 1981)  




PHAN-LẠC-PHÚC             


NỖI NHỚ
 
Có nghĩa gì chia xa
Có nghĩa gì cách trở
Anh phải sống bằng tình xưa
Anh sống bằng nỗi nhớ
Anh nhớ em buổi sáng
Anh nhớ em buổi trưa
Nhớ em khi trời nắng
Nhớ em khi trời mưa
Nhớ em trong giấc ngủ
Thấy em đầy trong mơ
Nhớ em đêm thức giấc
Từ quy hót rừng xa
Nhớ em trong cơn sốt
Gọi tên em bất ngờ
Nhớ gay gắt mùa Hạ
Nhớ âm thầm mùa Thu
Nhớ sắt se mua lạnh
Nhớ nồng nàn Xuân qua
Nỗi nhớ như cỏ mọc
Đầy đồi xanh núi xa
Nỗi nhớ là lương thực
Nuôi sống anh trong tù...
~Phan-Lạc-Phúc~
 (Bè bạn gần xa)




KHÔNG-BIẾT       


ANH LÀ LÍNH

Giã từ nghiên bút mang đồ trận,
Lưng vác ba lô giữ nước nhà,
Nón sắt như nửa vầng trăng lạnh,
Tay súng - anh giày trận bước ra.
Chân giẫm đường quê giữa bóng đêm,
Rừng khuya sương lạnh ướt vai mềm,
Rền trời đại bác không ngừng nổ,
Anh thức cho người dân ngủ yên.
Mặc cho đạn réo, mặc mưa bom,
Gian khổ theo anh khắp nẻo đường,
Hy vọng, tình yêu và nỗi nhớ,
Đặt trên đầu khẩu súng thân thương.
Xa lạ anh qua những địa danh:
A Shau, A Lưới, La Drang,
Dòng sông Thạch Hãn trôi lừng lững,
Ấp Bắc, Đồng Xoài tới Phước Long.
Máu tươi anh đổ cho đồng xanh,
Những lóng xương khô, những chí tình,
Trải khắp đường quê hương muôn ngã,
Cho người dân no ấm, an lành.
Hạnh phúc của anh rất giản đơn,
Mái gia đình nhỏ để yêu thương,
Tiếng khóc con thơ, người vợ trẻ,
Hình ảnh anh mơ giữa chiến trường.
Dù anh chết trên cao nguyên lộng gió,
Hay bước cuối đời cổng thủ đô,
Cuộc chiến đổi thay không báo trước,
Hàng binh buông súng thật không ngờ.
Trái tim người lính như tan vỡ,
Lịch sử sang trang - nước thái bình,
Ai biết tháng Tư ba mươi ấy,
Cả đất trời vần vũ hãi kinh!
Anh lưu vong giữa lòng dân tộc,
Anh lưu đày ở chính quê hương,
Mẹ Việt Nam đoạn trường tiếng khóc,
Con - hàng binh - chịu kiếp trầm luân.
Chiến trường mới không nghe tiếng súng,
Từ trong tim, trong óc tù nhân,
Người chiến sĩ sức cùng lực kiệt,
Treo cuộc đời trên mốc thời gian.
Đói trên vồng khoai, khát nơi suối sâu,
Anh chết cuộc đời cô đơn buồn tủi,
Chết gữa trùng vây hai chữ căm hờn,
Không!...
Anh sống chờ qua ngày tăm tối.
Trả cho tròn món nợ non song,
Cám ơn anh và các bậc cha ông,
Một phút ngẩng đầu - Vinh danh người lính.
~Không-Biết~

THỤY AN NGUYỄN VĂN HẠP



LỬA OAN CỪU *

Lời thưa trước:
Bài thơ này được làm trong thời gian tác giả
bị giam tại các trại tù ở Hoàng-Liên-Sơn (nháp
và sửa đi sửa lại chỉ trong đầu chớ không viết
trên giấy). Nay ngồi nhớ và ghi chép lại, y như
đã làm hồi đó. Những cảm nghĩ và suy luận của
bài thơ là những cảm nghĩ, suy luận, rồi kết luận
chỉ có trong thời gian đó, chưa bị ảnh hưởng bởi
những biến cố sau này.
Xin bạn đọc coi bài thơ này như một chứng tích
của một thời điểm lịch sử. Tác giả hy vọng rằng
lời kết luận viết vào thời điểm đó sẽ là những lời
ứng nghiệm, như những biến cố dồn dập sau đó
đã chứng minh, một phần lớn, rằng: ta có thể
vững tin vào những thắng lợi sau cùng của những
giá trị nhân bản và văn minh đối với sự ác độc.
Thụy An Nguyễn Văn Hạp

* Mượn chữ trong bài văn tế của cụ Phan Bội
Châu viếng cụ Phan Chu Trinh trong đó có câu
"đảo Côn Lôn rực lửa oan cừu”

LỬA OAN CỪU

Kính tặng các chiến hữu VNCH, với ước vọng là
các bạn không bao giờ quên những ngày tủi hận
và đau xót nghẹn nấc của cuộc đời chúng ta ...

1
Tiết cuối thu mưa ngàn tầm tã,
Hàng nối hàng lã chã tuôn rơi,
Mây chì phủ kín bầu trời
Núi rừng Việt bắc xa xôi ngàn trùng
2
Ếch nhái kêu não nùng văng vẳng
Hòa tiếng mưa dai dẳng nghẹn ngào.
Cây rung lá đổ xạc xào,
Màn mưa giăng trắng một màu thê lương .
3
Nghe mưa rơi tiếng buồn day dứt
Tưởng tiếng lòng u uất bấy nay.
Gục đầu đếm bước đọa đầy,
Con đường lao lý đã dài tháng năm...
4
Nhớ từ buổi ầm ầm giông tố,
Hồng thủy dâng!... hung dữ bạo tàn!
Móng nền rường cột tan hoang,
“Ngọn cờ ngơ ngác” bẽ bàng đổ xiêu!
5
Non sông đã sớm chiều đổi chủ
Khung trời Nam vụn vỡ tả tơi,
Thảm thương thay cuộc đổi đời!
Biết bao “cát dập, sóng vùi từ đây” (1)
6
Bọn đắc thế tác oai tác quái ...
Lệnh truyền: cho “học tập” mấy tuần,
Gọi là “cải tạo bản thân
Rồi về sống với nhân dân, hòa đồng”
7
Trong cảnh ngộ đường cùng nghẽn lối,
Cũng đành thôi...khăn gói “nhập trường” (2)
Tâm hồn trĩu nặng bi thương,
Tư duy tràn ngập chán chường mênh mông...
8
Bỗng giữa khuya đùng đùng súng nổ,
Lùa lên xe lũ lũ tàn binh
Tin lời bịp bợm gian manh,
”Hàng thần lơ láo” thật thành tù nhân !(3)
9
Ngao ngán nỗi sa chân vào bẫy
Nhìn chân trời chỉ thấy phong ba,
“Một phen thay đổi sơn hà
Mảnh thân chiếc lá biết là đi đâu?” (4)
10
Ðời phát vãng lao đao trôi nổi,
Qua bao lần thay đổi trại giam,
Lặc lè vai gánh hành trang,
Chân chồn thất thểu trên đàng lưu ly
11
Nơi đâu cũng bốn bề giăng lưới
Kẽm gai cùng rừng núi bao la...
Thôi thì thân thế tiêu ma,
”Lênh đênh đâu nữa cũng là lênh đênh “ (5)
12
Nơi đâu cũng điêu linh khổ ải,
Cũng cuộc đời tê tái thảm thê.
Nơi đâu cũng cảnh não nề,
dày vò thể xác, ê chề tâm tư.

Chú Thích: (1) truyện Kiều - (2) anh Hà thượng
Nhân đề nghị sửa : “thôi thì thôi” cho đúng luật thơ 
- (3) Truyện Kiều - (4) văn tế Thập Loại Chúng Sinh
- (5) Truyện Kiều

13
Nơi đâu cũng ngục tù đày đọa
Cũng làm thân trâu ngựa khổ sai
Lê thê ngày tháng kéo dài,
Sống theo tiếng kẻng như loài vô tri!
14
Nơi đâu cũng khoai mì, bo, bắp,
Chút muối, rau, mắm ruốc cầm hơi,
Nhà xiêu mái dột tả tơi,
Chỗ nằm ổ rệp, lèn người như nêm.
15
Quần áo mặc luốc lem, nhơ nhớp,
Lấm phân, tro, vá đụp vá chằng,
Ðồ dùng nhặt nhạnh lăng nhăng,
Bới trong đống rác như thằng ăn xin.
16
Ðau yếu chẳng thuốc men chạy chữa,
Nước lá cây, rễ cỏ, uống liều,
Nhọc nhằn tủi hận trăm chiều,
Cai tù hành hạ đủ điều khắt khe.
17
Ngày chí tối nặng nề lao tác,
Quần quật làm, kiệt sức tàn hơi,
Miếng ăn “trả đến hình hài” (a)
Cơ hàn “khắc phục”, khổ sai không ngừng (b)
18
Mặc nắng rát, sương rừng, mưa lũ,
Cực hơn xưa “Trấn thủ lưu đồn”
”Chém tre, đẵn gỗ trên ngàn,
Ðèo trơn, vác nặng, phàn nàn cùng ai ?”(c)
19
Khuân tảng đá, đường dài gối mỏi,
Nước ngâm mình vớt sỏi dưới khe,
Ðắp đường đào giếng, kéo xe
Vét mương, hái củi, hái chè, hót phân ...
20
Cắt cỏ xắc tay chân cứa nát,
Ði ngày đường xúc cát ven sông,
Cưa cây, rén sắt, phạt rừng
Tắm heo, nấu cám, rửa chuồng, chăn trâu ...
21
Khai hoang rẫy, trồng rau, nung gạch,
xây cất nhà, dựng vách, đan phên,
Nấu, đun, bất kể ngày đêm,
Xẻ đồi, đắp đập, san nền, đào ao ...
22
Còn nhiều nữa kể sao cho hết,
Ðủ khổ hình một kiếp lao lung,
Thương thay cá chậu, chim lồng,
Cuộc đời đến mức tột cùng khổ đau!
23
Thể xác đã lao đao khổ cực,
Còn khổ tâm cái nhục “học hành”!
Mấy thằng ngọng líu trẻ ranh
Dạy cho mình sớm trở thành... ngựa trâu!
24
Ðã bao người ngủ sâu lòng đất,
Nắm xương khô vùi lấp xó rừng,
Thương bao Tô-Thị mong chồng,
Vẫn nuôi ảo vọng chờ trông ngày về!

Chú thích: (a) Văn tế Trận Vong Tướng Sĩ
- (b) muốn hành hạ tù nhân trong bất cứ khó
khăn thiếu thốn nào bọn cán bộ cũng tung ra
một câu nghe chán tai: “phải khắc phục!”
- (c) thơ dân gian

25
Kẻ vẫn sống kéo lê cuộc sống,
Kiếp cừu non trong móng sài lang,
Chết mòn thể xác tinh thần,
Ðể rồi gục ngã khỏi cần gươm đao.
26
Trong canh huống thương đau dường ấy...
Tự nguyện lòng giữ lấy chữ “Tâm”,
Thiên lương, nhân cách vẹn toàn,
Niềm tin “thiên lý” không sờn mảy may.
27
Cảnh ngộ cũng chua cay bi đát
Trái tim càng ăm ắp tình thương
Ngày đêm nung nấu tâm hồn,
Chưa nguôi thương cảm đã dồn cảm thương.
28
Có những đêm canh trường thao thức
Lọt phên thưa gió bấc từng cơn,
Thương người nội trợ cô đơn
Một mình chèo chống biết còn nổi không?
29
Có những trưa oi nồng nắng hạ
Tay rã rời đập nứa đan phên,
Thương con chân yếu tay mềm,
Giờ đang quần quật kiếm tiền độ thân.
30
Có những bữa miếng ăn chẳng đủ
Nghĩ đến thằng cháu nhỏ phương xa,
Ðói cơm, rách áo, thiếu quà,
Ghê thay “cải tạo” không chừa trẻ thơ! (1)
31
Có những buổi trời mưa tầm tã
Khom lưng gầy khuân đá, vác cây,
Nhìn quanh: bạn cũng tù đầy
Cũng đang ngựa kéo, trâu cày,...vinh quang! (2)
32
Chiêm bao đẹp họa hoằn, chợt tới
Thấy nhà xưa sớm tối đi về,
Thấy con, thấy cháu đề huề,
Trở mình thức giấc, buồn tê tái lòng!
33
Nhớ thương chẳng vơi cùng năm tháng,
Mà ngày càng đè nặng tâm tư,
Trong vùng bóng tối ngục tù,
Ngày về khuất nẻo mịt mù thời gian...!
34
Chỉ gượng vui mỗi lần thư đến,
Những tờ thư gói ghém nỗi lòng,
Ưu tư, hoài vọng thương mong,
Của người xa cách muôn trùng quan san.
35
Ðọc lời thư ngại ngần e ấp
Cũng thấy niềm u uất từng trang,
Tờ thư đôi chữ ố vàng,
Tưởng như trên giấy động hàng lệ rơi...!
36
Xếp mớ thư để hoài túi áo,
Ngàn vàng không quí báu cho bằng
Ðọc đi, đọc lại trăm lần
Nếp thư càng rách, càng hằn lòng đau!

Chú thích: (1) Cán bộ quản giáo thường nói:
cải tạo trước tiên là phải cải tạo cái dạ dày
- (2) câu đầu lưỡi của bọc CS là “lao động là
vinh quang” để dụ và buộc mọi người phải
lao động thật nhiều để phục vụ ý đồ bọn chúng

37
Vui nhận thư mà sầu khôn dứt,
Mừng nhận quà cũng thắt ruột gan,
Thương nhà đói phải nhịn ăn,
Ốm đau nhịn thuốc. tiện tằn từng xu...
38
Trong bao nhỏ gói đồ nhật dụng,...
Là gói bao chịu đừng hy sinh,
Mồ hôi, nước mắt gia đình,
Gói niềm thương xót nghĩa tình bao la.
39
Giọt sữa ngọt, như pha giọt lệ,
Trong miếng đường có vị chua cay,
Lại còn...thực quá mỉa mai:
Món quà “kim chỉ” gửi người ...“kiếm cung”!
40
Tàn thân thế long đong đất trích
Bao thâm tình chia cách hai phương,
Nhà tan, nước mất thảm thương
Cao xanh thấu nỗi đoạn trường này chăng?
41
Ngày sườn núi chang chang nắng Hạ
Ðêm đỉnh đồi buốt giá mưa Ðông
Xuân, Thu sương vẫn mịt mùng,
Bốn mùa tẻ ngắt, lạnh lùng, buồn tênh ...
42
Tù hãm giữa rừng xanh núi đỏ
Quẩn quanh cùng cây cỏ hoang sơ,
Chuyện trò: chỉ áng mây đưa,
Thở than: chỉ ánh sao thưa cuối trời.
43
Những đêm lạnh ngập đồi sương phủ
Co ro bên ánh lửa bập bùng,
Thẫn thờ nghe tiếng chim rừng
“bắt cô trói cột” não nùng kêu than.
44
Liều sáu khắc miên man sầu xứ
Dài năm canh giấc ngủ vật vờ
Giải buồn gọt giũa câu thơ
Tìm quên ngày tháng đã thừa đắng cay.
45
Nhưng thơ dẫu gieo hoài trăm vận
Mà thành sầu trơ vẫn một thành
Cuộc đời vẫn núi vây quanh
Thời gian vẫn chảy, vô tình vô tâm...!
46
Nỗi tức tưởi âm thầm vẫn đó,
Căm giận quân dã thú mặt người,
Gây bao tội ác tầy trời
Nhân luân chà đạp, chôn vùi tự do.
47
Một chế độ con đồ hiểm ác
Xây dựng trên: máu sắt, lọc lừa
Dân tình thống khổ xác xơ
Bắc, Nam: một trại khổng lồ tù nhân ...
48
Một chế độ bạo Tần, Kiệt, Trụ
Một vết nhơ lịch sử ngàn đời,
Biển đông sóng cũng thở dài,
Trường Sơn, gỗ cũng cau mày nghiến răng...!
49
“Nhớ nước” bầm gan “con quốc quốc”
Thương nhà thắt ruột “cái gia gia” (1)
Giờ đây tâm sự người xưa
Phổ vào cảnh mới càng chua xót lòng!
50
Bao ai oán căm hờn, phẫn nộ...
Giữ riêng mình, biết ngõ cùng ai?
“Chắc chi thiên hạ đời nay
Mà đem non nước làm rầy chiêm bao!” (2)
51
Có những chiều rừng gào gió thét
Lưới mưa giăng mù mịt núi đồi
Nhớ câu “thiêng võng khôi khôi” (3)
Mà suy tưởng tới Lẽ Trời Chí Công
52
Ngẫm triều đại xuôi dòng lịch sử
Có hôn quân bạo chúa nào bền?
Những phường bạo địa nghịch thiên
Cái ngày đền tội nhãn tiền không lâu:
53
Triều bạo Tần tưởng đâu muôn thuở
Chỉ một anh lính thú châm ngòi
Lửa thù bùng cháy khắp nơi
Mộng muôn đời mới hai đời đã tan!
54
Robespiere hung tàn điên loạn
Xô bao người lên đoạn đầu dài
Kinh hoàng gieo rắc một thời,
Ðược hai năm...cũng đầu rơi pháp trường
55
Sử cận đại tên trùm Quốc Xã
Gây vô vàn thảm họa chiến tranh
Xây lò thiêu đốt sinh linh,
Cuối cùng, mình tự thiêu mình thành tro!
56
Gương kim cổ sờ sờ trước mặt
Mà chúng còn quá quắt hơn xưa,
Quàng thêm cái ách vong nô
Rước voi về để dày mồ ông cha !
57
Vâng thượng lệnh Nga Hoa quỷ quyệt
Chúng thẳng tay ức hiếp đồng bào
Ðống xương vô định chất cao (4)
Mồ hôi nhão đất,lệ trào dềnh sông

Chú thích:
(1) thơ bà Huyện Thanh Quan - (2) thơ
Nguyễn Trãi - (3)Lưới trời lồng lộng
(4) Kiều dịch từ Ðường thi: khả lân
vô định hà biên cốt

58
Nòi giống này: con Hồng cháu Lạc
Núi sông này: nhân kiệt địa linh,
Thì bầy chiên ghẻ lưu manh
Sớm chiều ắt phải tan thành bụi tro...
59
Chẳng còn nữa những trò man rợ,
Chẳng còn “quân cờ đỏ” cướp ngày,
Chẳng còn tà thuyết ngoại lai,
Chẳng còn khẩu hiệu chiêu bài viển vông.
60
Chim lạc đàn lại càng hợp nhất,
Cùng chung lưng đâu cật, gắng công,
Tiếng nhau dựng lại non sông,
Tự do no ấm lại cùng chung vai
61
Ðồng lúa mướt xanh tươi hy vọng,
Vườn hoa thơm trái mọn tình người,
..........................................
Một cơn ác mộng tàn rồi!
Tung tăng cá nước chim trời cao bay ...

Làm tại trại tù Hoàng Liên Sơn 1977 – 1978
~Thụy-An Nguyễn-Văn-Hạp~


THỤY AN NGUYỄN VĂN HẠP

Hà-Thượng-Nhân cảm Ðề khi đọc tập
“Lửa Oan Cừu” (thơ viết trong tù của
Thụy-An Nguyễn-Văn-Hạp)

Nguyễn-văn-Hạp là người tử tế
Suốt cuộc đời ưu thế ưu dân
Yêu người chẳng nghĩ đến thân
Là tay trí thức dù dân võ biền *
Nguyễn Văn Hạp kẻ hiền sĩ ấy....
Là bạn anh tôi lấy làm vinh
Muôn sau lưu lại chút tình
Văn chương chữ nghĩa chúng mình có nhau
Ta cùng đau nỗi đau Cộng sản
Hoàng Liên Sơn đọc bản thơ anh
Anh đi thôi thế cũng đành
Còn lời thơ ấy thì dành cho ai?
Duy một tiếng than dài gửi lại
Ðể chứng cho thời đại chúng ta
Hồn anh dù ở đâu xa
Cầu xin chứng giám lòng ta nghẹn ngào
Tập thơ có nhờ vào họ Ðỗ **
Nhờ cô Bùi là chỗ yêu thơ ***
Tay này đọc đến không ngờ
Con người dạo ấy bây giờ lại đây

* Anh Nguyễn-Văn-Hạp Ðạ-tá giám đốc nha
Hành-Chánh bộ Quốc-Phòng vốn là Tham-tá
thông-sứ Bắc kỳ. Anh phụng sự trong quân đội
ngành Quân-Nhu và Hành-Chánh
** Ðỗ-Kế-Hoàn là bạn thân thiết với tôi, anh
rất yêu thơ và hiểu thơ
*** bùi ht
Hà-Thượng-Nhân

HUỲNH-VĂN-NGHỆ
           1914-1977
Sinh tại TânTịch, Tân-Uyên, Biên-Hòa,
Tư lệnh Quân khu VII, tập kết ra Bắc,
phó Thủ trưởng cục Quân Huấn.
 
       
ĐÁM MA NGHÈO
 
Đám ma ai giữa mưa dầm gió lạnh!
Bốn người khiêng lắt lẻo chiếc quan tài
Người vợ kêu trời khan cả giọng
Ẵm con thơ lần bước dưới mưa rơi.
Sau góa phụ còn hai con trẻ dại
Dắt díu nhau, nheo nhóc khóc không thôi.
Và sau nữa... không còn ai nữa hết.
Bầy chó theo sủa mãi đám ma côi.
~Huỳnh-Văn-Nghệ~
    Biên Hòa 1938
 
 
BÀ MẸ VIỆT NAM
 
Có mặt nước bốn ngàn năm lịch sử
Bốn ngàn năm tranh sống với thời gian
Máu anh hùng tô non sông cẩm tú
Mồ hôi dân kết đọng ngọn lúa vàng

Mẹ Việt Nam tuổi bốn mươi thế kỷ
Gót Cà Mau đầu tận ải Nam Quan
Cửu Long Giang, buông dài làn sóng tóc
Dựa Trường Sơn, đứng gác Thái Bình Dương.

Ngàn thuở trước làm dâu nhà Hồng Lạc
Một giòng con hăm lăm triệu Tiên Rồng
Con trung hiếu, trai khôn và gái đẹp
Cùng mẹ hiền lo xây dựng non sông

Có biển rộng, sông dài, rừng núi đẹp
Đồng phì nhiêu, lúa mía ngập mênh mang
Và âm thầm bao nhiêu vàng, than thép
Dưới mỏ sâu chờ đợi bước vinh quang.

Giặc cướp nước đánh hơi từ bốn phía
Kéo về đây thực hiện mộng tham tàn
Tên núi sông trờ thành tên chiến địa
Chống xâm lăng thành truyền thống nhân dân.

Gặp thời loạn, mẹ phất cờ khởi nghĩa
Bầy con ngoan đứng dậy diệt quân thù.
Lũ cướp nước đã bao phen khiếp vía
Trở về quê không rửa kịp máu đầu.

Nay giặc Pháp lại mang đầu trở lại.
Dù tầm vông phải chọi với xe tăng
Mẹ vững tin nơi bầy con trung hiếu
Ngày mai đây diệt chúng cứu giang sơn.
Rồi Việt Nam của rừng vàng biển bạc
Của bình yên sáng lạng tiếng chim quyên
Sẽ nguyên vẹn, mẹ nghe chăng khúc hát
Khải hoàn ca từng nhịp đã vang lên.
~Huỳnh-Văn-Nghệ~
Chiến khu Đ, cuối 1946
 

BÊN BỜ SÔNG XANH
 
Bờ sông xanh hôm nay buộc ngựa
Kiếm gối đầu theo gió thổi hồn cao
Thơ tôi đây cũng hoa bướm muôn màu
Lòng tôi đây ,cũng vui sầu như bạn
Tôi cũng biết nhớ thương tơ tưởng
Nào chỉ là võ tướng hay thi nhân
Tôi là người lăn lóc trên đường trần
kông phân biệt lúc mài gươm múa bút
Đời chiến sỹ máu hoà lệ mực
Còn yêu thương là chiến đấu không thôi
Suốt một đời gươm chẳng ráo mồ hôi
Thì không lẽ bút phải chờ kiếp khác
Trên lưng ngựa múa gươm vừa ca hát
Lòng ta say chiến trận đã thành thơ
Máu quân thù chảy đỏ quê hương yta
Còn vần thơ nào hay hơn nữa
Bạn dừng ngại vì người thơ mê ngủ
Quên cuộc đời,tìm mộng để làm thơ
Bạn đừng lo tôi say máu quân thù
Quên ghi chép những vần thơ huyền diệu
có chiến đấu thơ mới thêm vần điệu
Càng hát ca gươm càng sắc bén thêm
Nợ kiếm cung nghiên bút biết sao đền
Nếu không biết vừa làm thơ, giết giặc
gửi lại bạn những vần thơ trên cát
Và giờ đây tôi qua bến,lên đường.
~Huỳnh-Văn-Nghệ~
       15/10/1948
 

DU KÍCH ĐỒNG NAI
Kính tặng anh Chín Quỳ - người chỉ huy
du kích Đồng Nai.
 
Chiến khu Đ có từ thuở ấy
Có một anh đồng chí
Sau Nam Kỳ khởi nghĩa năm bốn mươi
Đưa chi bộ về rừng Đồng Nai
Lập chiến khu nuôi chí lớn.
 
Nước ngọt, dân thương, rừng rộng
Tiếng súng đêm đêm phá mộng bọn lính, tề
Bạn với núi rừng, trái cam, măng le.
 
Đêm lắng nghe gió trời muôn dặm:
Thuyền Hít-le chìm đắm.
Biển Liên Xô sóng đỏ dâng trào
Pháp mở cửa Đông Dương quỳ gối
Rước Nhật vào
Hơn hai triệu đồng bào chết đói...
Chi đội vũ trang mới tròn tiểu đội
Cơ sở nhân dân chỉ nội huyện Tân Uyên.
Phải chống ngụy, tề bố ráp ngày đêm
Suất năm năm, hai chính quyền Pháp, Nhật.
Ngày đói ăn rau, đêm lo thao thức
Mỗi năm thêm nấm mộ giữa rừng:
Ba Tôn, Bảy Chiếp, Út Liễng, Tư Mừng...
 
Bỗng một chiều sương
Gió thu đang tơ vàng lá cám.
Động bước chân ai, giật mình rừng thẳm.
Anh Giỏi về, người thợ xưởng Ba Son.
Lá cờ son
Tay anh hé mờ
Lệ du kích Đồng Nai thấm vào vải đỏ.
Giữa mùa thu mà hoa nở thình lình.
 
Đọc truyền đơn như đọc bức thư tình
Từng chữ một đánh vần đến thuộc
Chiến khu xanh đêm vui đỏ đuốc
Suối mừng reo, tiếng guốc nhịp đều đều.
Chợ Tân Uyên bỗng lên giá lụa điều
Mua lụa đỏ cũng bị tra, bị đánh.
Cờ Việt Minh, ngôi sao năm cánh
Như tim vàng ngự giữa lòng son.
Cách mạng đến giữa mùa trăng tháng Tám
Chiến khu Đ, rừng vắng bóng tưng bừng.
Sợi dây thừng thắt bao đạn quanh lưng
Áo rách vai, đầu trần, đi khởi nghĩa.
 
Những tròng mắt bừng bừng ánh lửa
Gót chân chai giậm vỡ nhựa đường.
Cờ đỏ sao vàng
Đã ngập trời Nam Bộ:
Những đoàn người như thác đổ
Tiếng hò reo đất lở nghiêng trời
Bọn giặc Nhật rụng rời
Quỳ dâng lại Sài Gòn và lục tỉnh
 
Người du kích Đồng Nai gác tòa thị sảnh
Ngỡ từ nay hết nghe lạnh rừng sâu.
~Huỳnh-Văn-Nghệ~
     Bắc-Sơn 1954
  



HÀ-LIÊN-TỬ



CUỐNG RÚN CHƯA LÌA?
 
Gầy gõ  
Đường đêm
Tiếng giày dạ khách.
Chập chờn
Chiếc bóng phong sương.
Tâm tư lê nặng phố phường,
Lầu hoa cửa khép
Trầm hương mơ hồ!
Trăng gầy loáng áo
Nàng thơ...
Gặp nhau
Thêm mấy dại khờ hồn si.
Cầm bằng như gió bay đi
Giang hồ, mình lại xa gì với ta!
Em ngùi son phấn phôi pha,
Đời tôi nghệ sĩ tài hoa phong trần!
Thoáng nhìn đã vội bâng khuâng.
Ngược xuôi, đôi kẻ rời chân ngậm ngùi!
Vắng đêm
Lọt nửa tiếng cười
Nhẹ tan trong gió,
Ai người chợt nghe? …
~Hà-Liên-Tử~





XUÂN-TÂM & BẢO-UYÊN

 
      
MẤT MẸ

Năm xưa tôi còn nhỏ
Mẹ tôi đã qua đời!
Lần đầu tiên tôi hiểu
Thân phận trẻ mồ côi.

Quanh tôi ai cũng khóc
Im lặng tôi sầu thôi
Để dòng nước mắt chảy
Là bớt khổ đi rồi...

Hoàng hôn phủ trên mộ
Chuông chùa nhẹ rơi rơi
Tôi thấy tôi mất mẹ
Mất cả một bầu trời.
~Xuân-Tâm & Bảo-Uyên ~

NGUYỄN-PHÚC SÔNG-HƯƠNG
                   1941
Năm 1966, với bút hiệu Thái Luân, từng xuất bản
tập “Vùng Tủi Nhục”, thơ phản chiến. Sau thảm
cảnh người dân Huế bị CS chôn sống trong dip Tết
Mậu Thân,  Bút hiệu Thái Luân đã đi vào bóng tối.
Nguyễn Phúc Sông Hương  thực sự ra chiến trường.
Trước giờ thứ 25 của Saigon, nhà thơ là Thiếu Tá
Tiểu Đoàn Trưởng Sư Đoàn 18 BB, người trực tiếp
cầm tiểu đoàn dự trận Xuân Lộc ngày 29 Tháng Tư.
Sau 30-4-75, nhà thơ lính đi tù gần 10 năm.


MẶC KỆ AI BỎ NHÀ BỎ BỎ NƯỚC
(Kíng tặng Thiếu Tướng Lê Minh Đảo)

Chiều 29 tháng tư, Tư Lệnh hỏi:
Tiểu đoàn em còn lại bao nhiêu?
Về Long Bình có ai đào ngũ?
Đạn dược mang theo được ít nhiều?

Dạ, Tiểu đoàn còn ba trăm bảy,
Với đầy cấp số đạn trên lưng,
Không ai khai bệnh, không đào ngủ
Thừa sức chờ chơi trận cuối cùng.

Cùng Thiết Đoàn 5 trụ Tân Hiệp
Đợi chờ bắn cháy bọn xe tăng,
Mười hai giờ khuya, vang trong máy
Huấn lệnh gì đâu thật lạ lùng!*

Chiều nay đôi mắt Tư Lệnh đỏ
Mình tưởng giống mình mất ngủ thôi.
Bây giờ mới biết vì đau khổ
Thượng cấp bỏ đi, chạy hết rồi.

Dạ, Tiểu Đoàn còn ba trăm bảy
Toàn những thằng em rất chịu chơi.
Mặc kệ ai bỏ nhà, bỏ nước,
Còn lính gan lì Tư Lệnh ơi!
~Nguyễn-Phúc-Sông-Hương~
(*) Lời giã từ của Tướng Vĩnh Lộc,
Tân Tổng Tham Mưu Trưởng.


NỬA HỒN XUÂN-LỘC
(Kính tặng quý chiến hữu SĐ 18, 
anh chị LH, ông Nhữ Văn Úy,
Cựu dân biểu VNCH)

Nếu được như bố già thượng sĩ
Nghe tin lui quân, ngước nhìn trời,
Ném bi đông đế, cười khinh bạc
Chắc hẳn lòng ta cũng thảnh thơi.

Còn ta nhận lệnh rời Xuân Lộc,
Lại muốn tìm em nói ít lời,
Nhưng sợ áo mình đầy khói súng
Cay nồng đôi mắt gục trên vai,

Giây phút cầm tay em sẽ khóc,
Khóc theo, vợ lính biết bao người,
Ta biết dù tim mình sắt đá
Cũng vỡ theo ngàn giọt lệ rơi.

Mây xa quen kiếp đời phiêu bạt,
Bỏ núi ra đi cũng ngậm ngùi,
Huống chi bóng với hình tha thiết;
Hình nghiêng chao đổ, bóng chơi vơi!

Bí mật lui quân nên đành phụ
Mối tình Long Khánh, tội người ơi!
Cao nguyên bài học đầy xương máu;
Một bước chân đi một xác người!

Sáng mai thức dậy em buồn lắm
Sẽ khóc trách ta nỡ phụ rồi.
Lòng ta như trái sầu riêng rụng
Trong vườn em đó vỡ làm đôi.

Bao nhiêu gai nhọn sầu riêng đó,
Ta sẽ quỳ lên chịu suốt đời!
Nếu thật lui quân là bại trận
Thì ta nhất quyết chẳng xa người.

Đêm nay Xuân Lộc vầng trăng khuyết;
Một mãnh khăn tang khóc giống nòi!
Chân theo quân bước hồn ta ở
Sông nước La Ngà  pha máu sôi.

Trách mình quên rót ly từ giả
Những hồn anh kiệt đã nằm nơi...
Ôi cuộc giao tranh buồn bã quá,
Hạ bao nhiêu địch vẫn không cười.

Nếu được tràn quân lên Định Quán,
Đánh vùi một trận để đời vui.
Núi Chứa Chan kia sừng sừng đứng
Sư đoàn 18 sao quân lui?

Ngựa lồng bãi chiến mà không hí,
Phải chăng ngựa chiến đã tàn hơi?
Tay vung kiếm bén mà không chém.,
Phải chăng kiếm chủ chẳng còn người?

Không! không! ta hiểu lòng ta lắm
Sông núi bao ngày đã tả tơi!
Người lính miền Nam đi chiến trận
Luôn khắc trong tim nghĩa giống nòi.

Bước chân lững thững vào Quân sử,
Nghe trống trận xưa giục liên hồi!
Đây giáo Chi Lăng, gươm Vạn Kiếp,
Tiếng hò đuổi giặc dậy ngàn nơi.

Đạp chốt nghe đau lòng tĩnh lộ,
Nhìn lui, lữa đỏ nhuộm góc trời,
Cao su trùng điệp rừng che mộ,
Thị trấn hoang tàn, pháo địch rơi...

Em ơi Xuân Lộc, ơi Xuân Lộc,
Người lính hôm qua tạ lỗi Người.
Chao ơi tiếng tắc kè thê thiết
Gọi giữa đêm dài sợ lẻ loi.

Chân bước nửa hồn chinh chiến giục,
Nửa hồn Xuân Lộc gọi quay lui!
Dưới hầm, ta biết em đang khóc,
Thét, gầm...pháo địch dập không thôi!

Em ơi Xuân Lộc, em Xuân Lộc
Xích sắt nghiến qua những xác người!
~Nguyễn-Phúc Sông-Hương~


CHÉN CƠM LÀNG THẠNH-
LONG-MỸ NGÀY 30/4

Tiểu Đoàn hai hàng đều bước
Tay không súng đạn,
Vẫn ngước cao đầu,
Dân làng bên đường
Vỗ tay chào đón,
Người được thắng trận
Ngơ ngác nhìn nhau.

Ba trăm người sát vai ngồi xuống,
Cởi giày, vắt vớ, nói, cười.
Nghe trong đám đông
Tiếng ai sụt sịt
Các chú lính ơi!

Mẹ già đem cơm, canh, cá,
Các con ăn nhiều cho no,
Nhìn bầy con ăn ngon quá,
Mẹ vui, cảm động khóc òa.

Sư già rộng mở cửa Phật,
Đêm nay thầy không thĩnh kinh
Các con vào chùa yên ngủ*
Quên ngày gian khổ chiến chinh.

Chuyện xưa nhiều khi nhớ lại,
Tưởng chừng như mới hôm qua,
Chén cơm làng Long Thạnh Mỹ
Chan canh với hạt lệ nhòa...
~Nguyễn-Phúc Sông-Hương~
*Chùa xã Long Thạnh Mỹ, Thủ Đức


LẼ RA PHẢI CHẾT
TẠI SÀI GÒN

Từ khi bỏ tuyến thép Xuân Lộc
Tiểu đoàn còn lại hơn ba  trăm
Lội ruộng, băng đồng về tiếp cứu,
Tiếc thay chưa đến được Sài Gòn!
Sài Gòn đã mất, tay còn súng
Anh em muốn kéo hết lên rừng.
Ta lắc đầu: đừng thêm máu đổ,
Họ với mình đều là Việt Nam.

Rồi tự đun đầu vào cửa ngục
May ra được làm kẻ... đàng hoàng!
Mười năm tù ngục ta thường hỏi
Họ với mình cùng là Việt Nam?

Tại sao lại dừng chân, buông súng?
Tại sao không chiếm lại Sài Gòn?
Lẻ ra đừng bao giờ buông súng
Lẻ ra phải chết tại Sài Gòn.
~Nguyễn-Phúc Sông-Hương~




NGUYỄN-TẤT-NHIÊN
            1952-1992
Tức Nguyễn Hoàng Hải, sinh tại Bình Trước,
Đức-Tu, Biên Hòa. Sau 5-1975 sống tại Hoa Kỳ.
 
 
HAI NĂM TÌNH LẬN ĐẬN

1.
Hai năm tình lận đận
Hai đứa cùng xanh xao
Mùa đông, hai đứa lạnh
Cùng thở dài như nhau
Hai năm tình lận đận
Hai đứa cùng hư hao
Em không còn thắt bím
Nuôi dưỡng thời ngây thơ
Anh không còn lính quýnh
Giữa sân trường trao thư
Hai năm tình lận đận
Hai đứa đành xa nhau
Em vẫn còn mắt biếc
Anh vẫn còn nôn nao
Ngoài dườøng em bước chậm
Trong quán chiều anh ngóng cổ cao
 
2.
Em bây giờ có lẽ
Toan tính chuyện lọc lừa
Anh bây giờ có lẽ
Xin làm người tình thua
Chuông nhà thờ đổ mệt
Tượng Chúa gầy hơn xưa
Chúa bây giờ có lẽ
Rơi xuống trần gian mưa
Dù sao thì Chúa cũng
Một thời làm trai tơ
Dù sao thì Chúa cũng
Là đàn ông… dại khờ
Anh bây giờ có lẽ
Thiết tha hơn tín đồ
Nguyện làm cây thánh giá
Trên chót đỉnh nhà thờ
Cô đơn nhìn bụi bậm
Làm phân bón rêu xanh
Dù sao cây thánh giá
Cũng được người nhân danh
 
3.
Hai năm tình lận đận
Em đã già hơn xưa!
~Nguyễn-Tất-Nhiên~


LINH M ỤC

1.
dĩ vãng là địa ngục
giam hãm đời muôn năm
tôi - người yêu dĩ vãng
nên sống gần Satan
ngày kia nghe lời quỉ
giáng thế thêm một lần
trong kiếp người linh mục
xao gầy cơn điên trăng!
2.
vì tôi là linh mục
không mặc áo nhà giòng
nên suốt đời hiu quạnh
nên suốt đời lang thang!
vì tôi là linh mục
giảng lời tình nhân gian
nên không có thánh kinh
nên không có bổn đạo
nên không có giáo đường
(một tín đồ duy nhất
vừa thiêu hủy lầu chuông!)
vì tôi là linh mục
phổ lời tình nhân gian
thành câu thơ buồn bã
nên hạnh phúc đâu còn
nên ngưo=`i tình duy nhất
vừa thiêu hủy lầu chuông
vì tôi là linh mục
không biết mặt thánh thần
nên tín đồ duy nhất
cũng là đấng quyền năng!
3.
tín đồ là người tình
người tình là ác quỉ
ác quỉ là quyền năng
quyền năng là tín đồ
tín đồ là người tình
(vì tôi là linh mục
giảng lời tình nhân gian!)
4.
vì tôi là linh mục
không biết rửa tội người
nên âm tah^`m lúc chết
tội mình còn thâm vai ...
~Nguyễn-Tất-Nhiên~
            (1970)


CHIỀU MỆNH DANH TỔ QUỐC

Người yêu tôi khóc ngất
Chiều quân đội nghĩa trang
Rạt rào hơi gió nóng
Cho đau tà áo tang
Người yêu tôi khóc ngất
Chiều quân đội nghĩa trang
Ngập ngừng hơi xác ướp
Bay pha mùi áo nhang
Người yêu tôi khóc ngất
Trước quan tài sĩ quan
Trước hai chàng lính đứng
Thao diễn nghỉ lạnh lùng
Người yêu tôi khóc ngất
Trung úy thản nhiên cười
Lồng trong khung ảnh đẹp
Dựng sau bình bông tươi
Sự vinh thăng bất ngờ
Là đem theo nước mắt
Là danh dự xót xa
Là một lần đắp mặt
Một lá cờ quốc gia
Tờ thư nào cuối cùng
Nơi chiến trường Cam Bốt
Tờ thư nào cuối cùng
Dùng làm câu trăn trối
"Nhớ gởi lời giùm anh
Ai cũng thăm nhắn hết
Nhớ cho Duyên hai nghìn
Nó mừng hôm sinh nhật!..."
Chiều quân đội nghĩa trang
Chiều mệnh danh tổ quốc
Có muôn ngàn câu kinh
Có muôn ngàn tiếng khóc
Có chuyến xe nhà binh
Đưa "Thiên Thần" xuống đất
Còn ai, còn ai chăng?
Mua cờ bằng tính mệnh
Cho tôi đừng biết tên
Cho tôi đừng nhận diện
Cho tôi đừng chứng kiến
Xác "thiên thần" rã manh
Người yêu tôi khóc ngất
Chiều quân đội nghĩa trang
Vài dặm bụi lang thang ...
~Nguyễn-Tất-Nhiên~
            (1971)


MA SOEUR

đưa em về dưới mưa
nói năng chi cũng thừa
phất phơ đời sương gió
hồn mình gần nhau chưa?

tay ta từng ngón tay
vuốt lưng em tóc dài
những trưa ngồi quán vắng
chia nhau tình phôi thai
xa nhau mà không hay

(hỡi em cười vô tội
đeo thánh giá huy hoàng
hỡi ta nhiều sám hối
tính nết vẫn hoang đàng!)

em hiền như ma soeur
vết thương ta bốn mùa
trái tim ta làm mủ
ma soeur này ma soeur
có dịu dàng ánh mắt
có êm đềm cánh môi
ru ta người bệnh hoạn
ru ta suốt cuộc đời

(cuộc đời tên vô đạo
vết thương hành liệt tim!)

đưa em về dưới mưa
xe lăn đều lên dốc
chở tình nhau mệt nhọc!

đưa em về dưới mưa
áo dài sầu hai vạt
khi chấm bùn lưa thưa

đưa em về dưới mưa
hỡi em còn nít nhỏ
chuyện tình nào không xưa?

vai em tròn dưới mưa
ướt bao nhiêu cũng vừa
cũng chưa hơn tình rụng
thấm linh hồn ma soeu
~Nguyễn-Tất-Nhiên~
 
 
HAI HÀNG ME Ở ĐUỜNG
GIA LONG

Hôn rách mặt mà sao còn nghi ngại?
Nhớ điên đầu sao cứ sợ chia tan?

Mỗi lòng người một lý lẽ bất an
Mỗi cuộc chết, có một hình thức, khác
Mỗi đắm đuối có một mầm gian ác
Mỗi đời tình, có một thú, chia ly

Chiều nắng âm thầm chào biệt lũ lá me
Lá me nhỏ, như nụ cười hai đứa, nhỏ
Tình cũng khó theo thời cơm áo, khó
Ta dìu nhau đi dưới bóng nợ nần

Em bắt đầu thấy ân hận, chưa em?
Vì lỡ nói thương anh, cái thằng quanh năm túng thiếu
Ân hận, có, thì hãy nên, ráng chịu
Hãy xem như cảnh ngộ đã an bài
Như địa cầu không thể ngược vòng quay
Như Chúa, Phật phải gay go trước giờ lên ngôi Phật, Chúa

Tình cũng khó theo thời cơm áo, khó
Nên mới yêu, mà cư xử rất vợ chồng
Rất thiệt tình khi lựa quán bình dân
Khi nói thẳng: "Anh gọi cà phê đen bởi hụt tiền uống cà phê đá"

Mỗi cuộc sống thăng trầm, phải mua bằng nhục nhã
Mỗi mặt trời, phải trả giá một hoàng hôn
Đêm, chẳng còn cách khác tối tăm hơn
Nên mặt mũi ta đây, bùn cứ tạt

Môi thâm tím bận nào tươi tắn, hát
Em nhớ vờ hoan hỉ vỗ tay khen
Để anh còn cao hứng cười duyên
Còn tin tưởng nụ hôn mình, vẫn ngọt

Khăn tăm tối hãy ngang đầu quấn nốt
Quấn cho nhau, quấn bạo, quấn cuồng điên
Vòng sau cùng sẽ gặp quỷ Sa Tăng
Bởi hạnh phúc mơ hồ như, Thượng Đế

Đời, vốn không nương người thất thế
Thì thôi, ô nhục cũng là danh

Mình nếu chọn đời nhau làm dấu chấm
Mỗi câu văn đâu được chấm hai lần
~Nguyễn-Tất-Nhiên~
            (1973)


MƯA TRONG NẮNG

Trên đường đến nhà em
Trời tháng ba mưa nhỏ
Mưa lóng lánh nắng vàng
Nắng mưa đùa ướt phố
Người yêu gặp người yêu
Nắng mưa đẹp cả chiều ...
Trên đường đến nhà em
Trời tháng xuân óng ả
Nắng không nhịn mưa lên
Mưa không nhường nắng tỏ
Người yêu gặp người yêu
Xôn xao mưa nắng gió ...
Trên đường đến nhà em
Chuông giáo đường quyện lấy
Xóm đạo nắng mưa chuông
Chuông nắng mưa từ ái
Người yêu gặp người yêu
Lâng lâng cả khung chiều ...
Nhưng sao em vắng nhà
Đã qua giờ tan lễ ...
Người yêu đợi người yêu
Mưa gì dai dẳng thế?
Sao em đâu mất tiêu
Mưa khua thềm nho nhỏ ...
Người yêu đợi người yêu
Tiêu điều nghe tiếng vỡ!
Quốc Lộ 1 buồn hiu
Trên đường về đi bộ
Người yêu giận người yêu
Mưa trên đầu trên cổ!
~Nguyễn-Tất-Nhiên~


KHÚC TÌNH BUỒN

(1)
người từ trăm năm
về ngang sông rộng
ta ngoắc mịn tay
trùng trùng gió lộng
(thà như giọt mưa
vỡ trên tượng đá
thà như giọt mưa
khô trên tượng đá
có còn hơn không
mưa ôm tượng đá)
người từ trăm năm
về khơi tình động
ta chạy vòng vòng
ta chạy mòn chân
nào hay đời cạn
(thà như giọt mưa
vỡ trên tượng đá
thà như giọt mưa
khô trên tượng đá
có còn hơn không
mưa ôm tượng đá)
người từ trăm năm
về như dao nhọn
ngọt ngào vết đâm
ta chết âm thầm
máu chưa kịp đổ
(thà như giọt mưa
vỡ trên tượng đá
thà như giọt mưa
khô trên tượng đá
có còn hơn không
mưa ôm tượng đá)
(2)
thà như giọt mưa
gieo xuống mặt người
vỡ tan vỡ tan
nào ta ân hận
bởi còn kịp nghe
nhịp run vồi vội
trên ngọn lông măng
(người từ trăm năm
vì ta phải khổ)
~Nguyễn-Tất-Nhiên~
           (1970)

 
MINH KHÚC 12
 
Bây giờ em đã xa tôi
Hay là sông núi xa đời lãng du
Bây giờ đêm đã nghìn thu
Hay là nhật nguyệt thôi bù đắp nhau
Bây giờ tình đã chai đau
Hay là cây cỏ bạc đầu tuyết sương
Bây giờ ảnh đã lìa gương
Hay hoa vạn thọ trong lòng thu đông
Bây giờ chín khúc cửu long
Hay sông vẫn một dòng trăng không là…
Bây giờ mây của hôm qua
Tiếng con quạ khản kêu ca một mình
Sương hoàng hôn đẹp bình minh
Nắng ban mai mới tinh trên nấm mồ
Á à lệ vẫn chưa khô
A ha trời đất mơ hồ hay tôi
~Nguyễn-Tất-Nhiên~
 

ĐÔI MẮT NÀO LINH HIỂN

Mùa đông đã về rồi đó nhỏ.
Đồng bằng miền Nam trở trời trái gió
Anh chợt nghe hồn thánh thót tiếng chuông
Vừa đủ hồi sinh miền giáo đường buồn
Mùa đông đã về rồi đó nhỏ.
Anh mặc áo len quấn khăn quàng cổ.
Bồng ẵm tim mình đi lễ tình yêu
Đồng bằng miền nam dù chẳng lạnh bao nhiêu
Nhưng cũng phải ra cái điều rét mướt
Làm chiên ngoan, cả đời, tôn vinh hạnh phúc
Cả đời tin sự thật có, thiên đàng
Đôi mắt nào của Chúa ở trần gian
Bóng tôi ngã hướng thâm cùng đời sống khó
Mùa đông đã về rồi đó nhỏ.
Phúc âm mừng ngân vọng được bao lâu?
Tôi cả tin, nên rất dễ nghi ngờ
Tôi vụng tính, nên vẫn thường do dự.
Tình chảy xiết qua đời như thác lũ
Tội thân tôi bầm dập, mủn như bùn
Đôi mắt nào của Chúa ở trần gian
Có soi thấu tận cùng miền u uẩn?
Đôi mắt nào sáng như trời quang đãng
Hay ân cần chuyên chở lụy phiền tôi
Chẳng bao giờ thần thánh chịu hở môi
Tôi cũng thế nên sầu say lúy túy
Tôi cũng thế nên hờn cao ngất núi
Chờ em qua, rồi, để qua luôn…
Đôi mắt nào của Chúa ở trần gian
Hãy phán đoán tâm hồn tôi, thánh thiện
Đôi mắt nào tuyệt vời linh hiển
Hãy tò mò thêm chút nữa, tình tôi!
Chẳng bao giờ thần thánh chịu lìa ngôi
Tôi cũng thế nên tượng hình rêu phủ.
Tôi cũng thế nên xương tàn cốt rũ
Nơi miếu đền hoang rợn cánh dơi bay
(Hãy một lần định bụng đến thăm tôi
Thần thánh cô đơn rất sẵn sàng đãi ngộ!)
Mùa đông đã về rồi đó nhỏ.
Anh lặng mình thấm thía tiếng chuông
Làm cây thông già đứng lặng hưởng mù sương
Còn bao nhiêu đèn và bao nhiêu nến
Hãy một lần mang ra thắp hết
Hãy một lần khôi phục lại, niềm vui
Đôi mắt nào của Chúa ở lòng tôi
Nhỏ ơi, ơi nhỏ, và nhỏ ơi…
~Nguyễn-Tất-Nhiên~


HỒNG TRẦN

Em mùa thi diện cũng xênh xang
Áo mới còn bay mùi tơ hàng
Ta tiếc dùm ai từng sợi tóc
Rụng lẻ loi sầu trên vai ngang
Em mùa thi khua đôi guốc cao
Bàn chân Nam Định rất chiêm bao
Ta sợ bùn đen vây nếp chỉ
Bởi vì tháng bảy có mưa mau
Em mùa thi mơn như trái cam
Con mắt kiêu kỳ rất Việt Nam
Ta đợi hôm nào em chợt khóc
Dù đượm u hoài hay hân hoan
Em mùa thi ưng ửng phấn hồng
Đôi má làm duyên cùng bướm ong
Ta lo ngàn cánh môi tàn nhẫn
Chờ gió giông nào rớt nụ hôn
Em mùa thi xanh màu lá non
Ve vẩy cười trên cành lộc thơm
Toan ghé tay phàm ai trộm ngắt
Đau đớn trong ta mấy trận đòn
~Nguyễn-Tất-Nhiên~


CHO NHỎ NGÀY THI
 
Ngày thi sắp gần kề rồi đó nhỏ
Nhỏ lo năm mà ta ngại tới mười
Sợ bài thi làm nhỏ biếng môi cười
Ta thật sự nghe lòng đau khôn xiết
Ta tưởng tượng nếu nhỏ mà thi rớt
Nhỏ sẽ buồn như những lá thu bay
Lệ thắm nồng ướt đẫm chiếc khăn tay
Như có dạo nhỏ buồn ta phải dỗ
Ta tưởng tượng nếu nhỏ mà thi đỗ
Nhỏ có mừng chưa chắc đã hơn ta
Nụ nhỏ cười sẽ rực rở như hoa
Nỗi sung sướng ửng hồng đôi má đỏ
Ngày thi đã gần kề rồi đó nhỏ
Ta không thi nhưng hồi hộp lạ thường
Đêm ta nằm cầu mong Chúa xót thương
Cho nhỏ đỗ dẫu ta… người ngoại đạo
~Nguyễn-Tất-Nhiên~

 
THIÊN THU
 
sao thiên thu không là xa nhau?
nên mưa xưa còn găng ngang hồn sầu
tôi đứng như cây cột đèn gẫy gập
và một con đường cúp điện rất lâu!
sao thiên thu không là chôn sâu?
nên nắng xưa còn hanh mái tóc nhầu
tôi đứng như xe tang ngừng ngập
và một họ hàng khăn trắng buồn đau!
sao thiên thu không là đường chim?
nên mây năm xưa còn trên tay phiền
tôi đứng như tường vôi luống tuổi
và những tàng xanh chùm gởi quê hèn!
sao thiên thu không là lãng quên?
nên tình xưa còn cháy âm thầm
tôi đứng như căn nhà nám lửa
và những người thân trốn chạy vội vàng!
sao thiên thu không là sương tan?
nên mặt trời xưa còn gượng huy hoàng
tôi đứng như dòng sông im lặng
và những cánh buồm kiệt sức lang thang!
sao thiên thu không là thiên thu?
nên những nhười yêu là những ngôi mồ
tôi đứng một mình trong nghĩa địa
và chắc không đành quên khổ đau!
~Nguyễn-Tất-Nhiên~
            1970



 
NGUYEN-XUÂN-HUY
   

GIẬN NHAU

Hôm nọ em biếng học
Khiến cho anh bất bình
Khẽ đánh em cái thước
Vào bàn tay xinh xinh

Anh nhiếc em "biếng lười"
"Rắn mặt", cùng "khó dạy"
Rồi lệ em chan hoà
Rồi lòng anh tê tái...

Giận anh, em ủ rũ
Từ hôm đó mà đi
Anh hỏi, em không đáp
Anh cười, em ngoảnh đi;

Chơi "đi trốn đi tìm",
Em không chơi với nữa,
Khăn đào em đang thêu
Cho anh, em bỏ dở.

Hôm nay em đã cười
Nũng nịu đến "xin lỗi"
Được thể anh làm cao:
"Sao em không giận mãi?"
~Nguyễn-Xuân-Huy~




HÒANG-THI-THƠ



TÀ ÁO CƯỚI

Tôi đi trong nắng Thu mầu nhớ
Ngơ ngẩn vì tiếng gió Thu buồn
Tôi đi trong lá Thu vàng úa
Cứ ngỡ là muôn lá tình thư
 
Hôm nay sao áo bay nhiều thế
Tôi tưởng ngàn cánh bướm khoe màu
Ô hay! tiếng pháo đâu buồn quá
Xác đỏ làm xao xuyến đường hoa
 
Những tà áo cưới thướt tha
bay bay trong nắng chiều
Đưa người em gái bước chân
đi đi về bến nao
Ôi buồn làm sao!
Em có nhớ Thu nào
 
Những tà áo cưới tiễn em đi
em lấy chồng
Chim trời theo gió biết nơi
đâu đâu mà ước mong
Cung đàn thầm rơi rơi mãi tiếng tơ lòng
 
Bâng khuâng trông gió bay tà áo
Gió hỡi làm sao bớt lạnh lùng
Tô đi đi mãi theo mầu nắng
Nắng để lòng tôi bớt quạnh hiu.
~Hoàng-Thi-Thơ~





TƯỜNG-LINH


QUÊ TÔI

Quê tôi bên ni đèo Ải
Nhấp nhô con thuyền cửa Đại
Già nua bóng phố Hội An
Ngũ Hành Sơn năm cụm ngắm sông Hàn
Chùa Non Nước trầm tư hương khói quyện
Đêm Đà Nẵng vọng về cơn sóng biển
Bún chợ Chùa thương nước mắm Nam Ô
Ai có về Trung Phước giữa mùa ngô
Thăm quê ngoại Đại Bường cam đỏ ối
Sáng, Duy Xuyên tơ vàng giăng nghẽn lối
Chiều, Điện Bàn xe đạp nước thay mưa
Sông Thu chẳng thiếu đò đưa
Bùi khoai chợ Được, mát dừa Kiến Tân
Quế Sơn, núi liếp mây vần
Thương bòn bon Đại Lộc
Nhớ rượu cần Trà Mi
Trăm người đi, vạn người đi
Đưa chân bốn hướng mà ghi vết đời.
~Tường-Linh~




THIẾU-KHANH

Tức Nguyễn Huỳnh Điệp, nguyên quán
Bình-Thạnh, Tuy-Phong, Bình-Thuận.
Trước 31.4.75 dạy học tại Đà-Nẵng, sau
Đó chuyên về phiên dịch.


TRƯỜNG CA VIỆT NAM:
(cho Thu Lâm và Trương Lợi, Canada)

Ta phá xiềng Bắc Thuộc
Một ngàn năm nếm mật nằm gai
Một ngàn lần quặn mình đứng dậy
Ngạo nghễ trước móng vuốt
cường bang bạo lực
Gọi thức giống người đoạn phát văn thân
Giết chết con thuồng luồng quấn cổ
Khơi rộng biển ngòi
Mở rộng giang sơn.

Từ đó
Bàn chân ta khai núi
phá rừng
Bàn tay xua loài thú dữ
Mang quả tim lửa bỏng yêu thương
Ta đi về phương Nam
Mặt trời rực rỡ
Đặt mình trên bờ bát ngát trùng dương
Hát bài ca gió nồm
Trong hơi thở nồng ấm
mặn mà
ngào ngạt
Của biển của sông
Và khí phách mấy ngàn năm
phấn đầu
Để sinh tồn.

Đã từng phen hưng phế thăng trầm
Đớn đau thân thể
Ta bùi ngùi kể lể
Bằng gió Thái Nguyên
Rừng Lạng Sơn
Sông Nhị núi Nùng
Nghe từng đàn con tức tưởi
Từng bàn chân dã thú ngoại nhân
Giẫm nát những vùng tóc xanh máu đỏ
Mà nhớ thương đêm Chí Linh
tiếng thét oai hùng.

Cũng nhiều phen ta hò reo
Đẫm mồ hôi thạch mã
Đỏ ngọn sóng Hồng Hà
Lời Hịch vang lừng nhát gươm chém đá
Ta cựa mình đứng dậy
Nhìn hai mươi vạn quân thù tan tác trôi sông.

Đêm Mê Linh
Núi Lam Sơn
Ngọn Bạch Đằng
Gò Đống Đa
Thân ta dựng nên thành cao
bất khuất.

Từ buổi sơ sinh trên sông Dương Tử
Ta khôn lớn ở Thăng Long nghiêm cần
Về Phú Xuân trang trọng hào hoa
Nhìn ra trùng dương sóng vỗ
Ngọn gió hồng hào thổi suốt châu thân
Thơm mùi biển khơi
rừng sâu
Phù sa quyện tràn hơi thở
Chín con rồng hát khúc bình ca
Trên thân thể ta mượt xanh châu thổ
Bản hùng ca bốn ngàn năm khí phách
Bốn ngàn năm bứt phá nanh vuốt bạo tàn
của con hổ dữ
Dựng một trời chiến công
Ngút tỏa hào quang
Trên bờ Đông Hỉa
Với những trường canh nhịp phách lẫy lừng
Ngô Quyền
Lê Lợi
Hưng Đạo
Quang Trung.

Ta vừa hát vừa đi
Từ Bắc xuống Nam
Gõ nhịp trên những tháp Chiêm Thành đất đỏ.

Nhưng một buổi
Bản hùng ca bỗng dứt
Ta đau thương tủi cực
Nghẹn lời trầm ca thê thiết xuýt xoa
Ngọn lửa thù hằn nung cháy làn da
Ta nhức nhối nằm nghe chín từng thớ thịt
Ngọn sóng Linh Giang
Xô lấp tiếng thét Bạch Đằng
Ta buông rời từng chiếc tóc xanh
Cánh tay cằn cỗi
Không che hết những vết rạch ròi
Bao nhiêu nhát dao bầm trên thân thể.

Kể từ đó
Ta thành con người-một-nửa
Con mắt bên này
Nhìn chới với  con mắt bên kia
Trong vết tử thương xả đôi hình hài
Ta nhìn ta
xương thịt
mũi tẹt da vàng
Đã dựng chung lịch sử.

Từ thuở sơ sinh trên bờ sông Dương Tử
Theo cánh chim Lạc
Bay về với nắng phương Nam
Ta cất tiếng hùng ca
Khai rừng đuổi thú
Bốn ngàn năm khôn lớn đứng dậy
làm người.

Bây giờ một nửa thân ta thương tích
Nằm nhìn con sông Bến Hải
Nằm nhìn hai phần thân thể buông nhau
Bởi chính một dòng huyết mạch!
~Thiếu-Khanh~

NHÃ-CA
      1939
Tức Trần-Thị-Thu-Vân, sinh tại Huế,
sống ở Sài-gòn, làm thơ từ năm 1960,
được giải Thi Ca Quốc Gia, năm 1970
đặc công CS Sàigòn buộc tội Biệt kích
Văn hóa và tuyên án tử hình, là vợ
Trần-Dạ-Từ, năm 1975 cả hai vợ chồng
cùng đi cải tạo, được quốc tế can thiệp
và đươc Thụy- Điển bảo trợ sang nước
họ, hiện định cư và làm báo tại Cali
Hoa-Kỳ.
                    
 
TIẾNG CHUÔNG THIÊN MỤ

Tôi lớn lên bên này sông Hương
Con sông chẻ đời ra những vùng thương nhớ
Cây trái Kim Long, sắt thép cầu Bạch Hổ
Cửa từ bi vồn vã bước chân sông
Mặt nước xanh, trong suốt, tuổi thơ hồng
Tháp cổ chuông xưa sông hiền sóng mọn
Những đêm tối bao la, những ngày tháng lớn
Những sáng chim chiều dế canh gà
Tiếng chuông buồn vui dợn thấu trong da
Người với chuông như chiều với tối

Tôi bỏ nhà ra đi năm mười chín tuổi
Đêm trước ngày đi nằm đợi tiếng chuông

Cuối cơn điên đầu giấc ngủ đau buồn
Tiếng chuông đến dịu dàng lay tôi dậy
Tiếng chuông đến và đi chỉ mình tôi thấy
Chỉ mình tôi nhìn thấy tiếng chuông tan
Tiếng chuông tan đều như hơi thở anh em
Tiếng chuông tan rời như lệ mẹ hiền
Tiếng chuông tan lâu như mưa ngoài phố
Tiếng chuông tan dài như đêm không ngủ
Tiếng chuông tan tành như tiếng vỡ tôi

Từ dạo xa chuông khôn lớn giữa đời
Đổi họ thay tên viết văn làm báo
Cơm áo dạy mồm ăn lơ nói láo
Cửa từ bi xưa mất dấu đứa con hư
Tháp cổ chuông xưa sông nhỏ sương mù
Giòng nước cũ trong mắt nhìn ẩm đục
Con đường cũ trong hồn nghe cỏ mọc
Chuông cũ bây giờ bằn bặt trong da
Tuổi hồng sa chân chết đuối bao giờ
Ngày tháng cũ cầm bằng như nước lũ

Nhưng sao chiều nay bỗng bàng hoàng nhớ
Tiếng chuông xưa bừng sống lại trong tôi
Tiếng chuông xưa kìa tuổi dại ta ơi
Chuông oà vỡ trong tôi nghìn tiếng nói
Những mảnh đồng đen như da đêm tối
Những mảnh đồng đen như tiếng cựa mình
Những mảnh đồng đen như máu phục sinh
Những mảnh đồng đen kề nhau bước tới

Tôi thức dậy rồi đây chuông ơi chuông hỡi
Tôi thức dậy đây tôi thức dậy rồi
Thức dậy thực sự rồi
Thức dậy cùng giông bão, thức dậy cùng tan vỡ
Thức dậy cùng lịch sử

Mẹ hiền ơi thành phố cũ chiều nay
Có tiếng chuông nào rơi như lệ trên tay
Trên mặt nước trên mặt người mặt lộ
Cho con trở về đứng mê sảng ngó.
~Nhã-Ca~


NĂM MỘT CHÍN SÁU NĂM

Mùa xuân đã qua
mùa hạ cũng qua dần
trong mắt em hạnh phúc thôi vồn vã
đời sống lại đều đặn như đồng hồ
duỗi hết tay chân suốt ngày dục dã

Căn nhà mỗi ngày mỗi quen
cửa sổ mỗi ngày mỗi mở
bữa cơm mỗi ngày mỗi đầy
con cái ta mỗi ngày một lớn
và đời ta mỗi ngày mỗi thống khổ
trong trí nhớ bắt đầu thiu
cũng đừng cố vùng vẫy

Anh cũng đã biết chải đầu
biết thắt cà-vạt, biết bắt tay
mỗi buổi sáng, thành phố đông
dậy bảy giờ, đạp xe nổ
và quay cuồng trong sở làm
biết ngồi biết nhịn
vã những ngày cũ của ta
vẫn vô cùng im lặng

Hãy để yên và đừng nhắc tới
đồng tiền và lương tâm
sự mệt mỏi vô tận

Đừng nhắc tới và cũng đừng tưởng nhớ
thảm cỏ xưa, dấu chân xanh
tập thư tình cũ
thời anh biết em

Đừng nhắc tới và cũng đừng than thở
thành phố xưa, đường về
những toa tàu đã nổ
và chiếc đầu máy đã ngủ quên
trên đường sắt rỉ

Đừng nhắc tới và cũng đừng nhớ nữa
mặt trời bốn mùa, tuổi trẻ, tình yêu ngông cuồng
cây sầu đông và tiếng guốc
những buổi chiều buổi mai
những ngày đêm không thiết gió

Đừng nhắc tới và cũng đừng mơ ước
vì con cái chúng ta
sẽ tìm thấy
sẽ đọc
sẽ bắt đầu diễn lại.
~Nhã-Ca~



NHẤT-TUẤN

 
LÁ THƯ KHÔNG GỬI

Từ độ xa em thư không bao giờ gửi nữa
Anh vui đời sương gió
Nuốt hận thù trong lòng súng hờn căm
Đêm ngày say máu giặc
Nhọc nhằn gian khổ đã mười năm

Khăn em trao từ độ lên đường
Trải bao dãi nắng dầm sương vẫn còn
Hết Ninh Bắc công đồn
Qua thượng Lào Sầm Nứa
Từng vùng bom rơi đạn nổ
Điện Biên Phủ anh gian khổ từng giờ
Mơ ngày chiến thắng dựng cờ
Anh về quê cũ em chờ đợi anh
Đôi lúc hành quân qua đèo
Nhìn mây đầu núi , lòng tương tư về
Sầu dưng vời vợi
Không biết quê người em gái
Có gì đổi thay
Những đêm mưa bay bay
Nằm nghe gió về rung lá chết
Nhớ thương sao mà da diết
Sầu núp mặt bàn tay
Anh về mong gặp người em gái
Biết nói làm sao khỏi nghẹn lời
Từng chiều xôn xao nhớ
Từng chiều nao nao buồn
Những mộng đêm đêm đầu gối súng
Những vần thơ yêu nóng bỏng
Viết trong chiến dịch mùa Đông
Bao nhiêu là nhớ là mong
Bao nhiêu là đợi là trông là chờ

Nhưng anh nào có đâu ngờ
Lệnh Đảng về giải phóng (**)
Gia đình em bị qui phản động!
Vì năm mẫu ruộng ngày xưa
Cưới em không được nữa
Bây giờ ai đợi ai chờ ai đây?
Sầu dưng lệ đẫm bàn tay
Thư không gửi nữa từ ngày xa nhau ...
~Nhất-Tuấn~

 
CẦU NGUYỆN

Con quỳ lạy chúa trên trời
Để cho con thấy được người con yêu
Đời con đau khổ đã nhiều
Kể từ thơ dại đủ điều đắng cay
Số nghèo hai chục năm nay
Xây bao nhiêu mộng trắng tay vẫn nghèo
Mối tình đầu trót bọt bèo
Vì người ta thích chạy theo bạc tiền
Âm thầm trong mối tình điên
Cầm bằng Chúa định nhân duyên bẽ bàng
Bây giờ con đã gặp nàng
Không giàu, không đẹp, không màng lợi danh.
Chúng con hai mái đầu xanh
Chấp tay khấn nguyện trung thành với nhau.
Thề rằng sóng gió biển dâu,
Đã yêu… trước cũng như sau… giữ lời

Người ta lại bỏ con rồi,
Con quỳ lạy Chúa trên trời thương con
~Nhất-Tuấn~

 
LỠ MỘT MÙA THI

Tặng những người lỡ một mùa thi,
nhưng không lỡ một mùa hoa

Suốt năm ấy hai đứa mình yêu nhau
Xé vở học viết thư tình tâm sự
Bài không xem, khi yêu ai cần nữa
Cửa Thiên Ðàng mở rộng đón hai ta
Hồn lâng lâng nghe tấu nhạc tình ca
Hoa gặp bướm lần đầu tiên say đắm
Nên dẫu bảo ái tình là trái cấm
Thì chúng mình vẫn hái thản nhiên ăn
Từng kề môi, áp má biết bao lần
Vẫn thiếu thốn như linh hồn cô độc
Yêu như thế hỏi còn ai thèm học
Em mãi mê định nghĩa chữ yêu đương
Định viết bài thơ âu yếm lên tường
Ðan hai chữ (tên nhau) đầy sách vở
Không lo lắng không phút giây buồn khổ
Và thời gian ngắn ngủi biết bao nhiêu
Ai bảo tình yêu như sớm nắng mưa chiều
Chúng mình chỉ thấy danh-từ “chung thủy”
Vả chăng yêu nhau thì ai còn suy nghĩ
Phí thời gian đi tính toán điên rồ.

Rồi phượng về mùa thi lại bất ngờ
Nhưng hai đứa nghe tin không sửng sốt
Lẽ dĩ nhiên bài thi không điểm tốt
Và tên người bị trượt lúc thi xong
Có chúng mình (nhưng cũng chả thèm trông)
Và thầm nhủ kể gì tên trên bảng
Miễn hai đứa vẫn thương yêu nồng thắm
Và tên còn khắc đậm ở trong tim
Thì ngàn năm nhớ mãi chuyện thần tiên
Và đẹp mãi tình xanh thời trẻ dại .
~Nhất-Tuấn~


XIN TRẢ LẠI EM

Anh xin trả lại em
Những thư yêu ngày trước
Năm trăm lá còn nguyên
Cho đúng lời giao ước

Anh xin trả lại em
Tập khăn yêu xanh đỏ
Cuốn lưu bút bìa đen
Và đôi vòng tay nhỏ

Anh xin trả lại em
Cặp gối hồng em tặng
Bây giờ đi ở riêng
Chắc hẳn em cần lắm

Anh xin trả lại em
Những lời cùng khấn nguyện
Ngày ấy chắc em quên
Nên vội vàng thề hẹn

Anh xin trả lại em
Những môi cười sóng mắt
Những kỷ niệm êm đềm
Khi mình thương nhau nhất

Còn một trái tim yêu
Trọn đời anh giữ lại
Trọn đời anh mang theo
Cho đẹp tình thơ dại
~Nhất-Tuấn~

 


PHAM-VĂN-BÌNH

 
HÀNH TRÌNH THỦY QUÂN
LỤC CHIẾN

Tháng Giêng xuôi quân ra Huế
Cố đô hoang vu điêu tàn
Bãi học chiều em vắng bóng
Tóc thề đã quấn khăn tang

Tháng Hai về trấn ven đô
Chong mắt hỏa châu giữ cầu
Gió thoảng vào hơi rượu mạnh
Qua làn sương ánh đèn màu

Ba-lô lên vai tới miền Tây Ðô
Quê hương em xanh xanh ngợp bóng dừa
Ðêm ngủ bìa rừng thèm làn môi ấm
Ngọt trái sầu riêng nay lúc giao mùa

Bây giờ trời mây vào Hạ
Mẹ em bận đi lễ chùa
Em cầu nguyện cho chiến sĩ …
Chiến trường sớm nắng chiều mưa

Tháng năm theo vì sao biếc
Hoa phượng nở quanh sân trường
Ngày xưa những tờ nhung nhớ
Bây giờ phong thư gói quà

Tháng Sáu anh vẫn miệt mài
Hành quân chưa về thăm em
Ðừng khóc ve sầu mùa Hạ
Ta thì xa vẫn chưa quên

Sang Thu mưa ngâu
Nước mù bay mau
Ô hay ta sao
Trong lòng vẫn sầu
Tráng sĩ chưa về
Vườn sau sông ấy
Người đứng đầu sông
Người cuối sông này

Bây giờ còn đâu huyền thoại
Hằng Nga của em bé thơ
Tất cả bầu trời thơ ấy…
Ai làm tháng Tám cằn khô

Tháng Chín ta về Cửu Long
Vú sữa căng , lòng mẹ hiền
Anh đi cho đồng quê thắm
Tặng em này chiến công đầu

Về Cà Mâu
Một sớm Thu
Gởi cho em
Lời gió thương mây
Lời chim nhớ rừng
Lời ta chờ nhau

Cuối năm mùa đông đan áo
Cuối năm trời gío lạnh về
Thiên hạ đua may áo cưới
Ta thì hẹn đến năm sau

Hoa mai nở đầy
Em đang chờ đợi
Mười hai tháng dài
Dài ước mơ say
Nhớ má cho hồng
Nhớ môi cho ngọt
Anh về cùng em
Vui đón giao thừa
~Phạm-Văn-Bình~


NĂM NĂM RỒI KHÔNG GẶP

... Năm năm rồi không gặp
Từ khi em lấy chồng
Anh dặm trường mê mải
Đời chia hai nhánh sông

Phong thư tình ngây dại
Và vai môi rất mềm
Những hẹn hò cuống quýt
Trên lối xưa thiên đường

Ngày nhà em pháo nổ
Anh cuộn mình trong chăn
Như con sâu làm tổ
Trong trái vải cô đơn

Ngày nhà em pháo nổ
Tâm hồn anh rớm máu
Ôi nhát chém hư vô
Ôi nhát chém hư vô

Năm năm rồi đi biệt
Đường xưa quên lối về
Trong đìu hiu gió cuốn
Nằm chơ vơ gác chuông

Năm năm rồi trở lại
Một màu tang ngút trời
Chúa buồn trên thánh giá
Mắt nhạt nhòa mưa qua

Năm năm rồi không gặp
Từ khi em lấy chồng
Thương người em năm cũ
Thương góa phụ bên sông
~Phạm-Văn-Bình~

QUÁCH-THOẠI


TRĂNG THIẾU PHỤ

Ðã mấy đêm trường tôi không ngủ
Nằm thao thức nhớ mảnh trăng thu
Ðã biết bao lần tôi tự nhủ
Rằng cho tôi chết giữa âm u

Cớ sao trăng sáng ngoài kia nhỉ
Làm động tình tôi giữa buổi đêm
Tôi nhắm mắt nằm không dám nghĩ
Sợ nhìn trăng lạnh rớt bên thềm.

Tôi muốn phòng tôi luôn mãi tối
Xin trăng đừng chiếu lướt qua song
Tôi muốn hồn tôi chìm lạc lối
Cho tàn chết hết cả hoài mong

Cơ khổ cho tôi còn nuối mộng
Làm đau chăn gối giữa đêm thu
Chỉ tội hồn tôi thêm náo động
Mà thương mà sợ mảnh trăng lu

Tôi sợ ngày mai trời sẽ sáng
Trăng thu mơ mộng sẽ không còn
Tôi gặp mặt người người đã bán
Cả mùa xuân đẹp thuở sắc son.

Chao ơi trăng hỡi trăng thu đẹp
Trăng của lòng tôi hay của ai
Tôi mở hồn thơ - thôi khó khép
Gửi cả lên trăng tiếng thở dài


Và cho tôi ngủ cho tôi ngủ
Thao thức làm chi mãi thế này?
Trăng tội tình chi mà ấp ủ
Mảnh lòng thi sĩ quá thơ ngây

Bởi đâu lệ nhỏ lăn trên gối
Tôi thấy cô đơn lạnh lắm rồi
Tôi biết đời tôi e hấp hối
Mà trăng thì sáng tận trên đồi

Không người thiếu phụ đứng bên tôi
~Quách-Thoại~




THANH-NAM


BÀI HÀNH ĐÓN TUỔI BỐN MƯƠI

Én nhạn về nam, xuân rồi đây
Chợt thèm ly rượu, chút mưa bay
Gọi về trong đáy hồn lưu lạc
Những bước chân xưa nhạt dấu giầy
Bạn cũ hay nương theo rét lạnh
Về đây cùng nhập một cơn say
Uống ly thứ nhất mừng tao ngộ
Cho tiếng cười lên vỡ tháng ngày

Vào cuộc hành hương tìm gặp nhau
Cõi trời xanh ngắt tuổi thơ ngây
Trong veo cặp mắt chưa vương bụi
Chăn chiếu còn thơm ngát mộng trai
Chí lớn chia nhau đầy gác nhỏ
Bụi hồng chưa khiến tóc xanh phai
Đồng tiền mừng tuổi ngày Nguyên Đán
Canh bạc đời chưa lột trắng tay
Dăm bẩy lòng sông ôm biển cả
Coi đời dưới mắt nhẹ không ai
Cơn mê nhập cuộc sầu chưa bén
Thân thế chưa đau cát bụi này
Gió nổi mười phương trời buổi đó
Với ngày như tháng, lá như mây
Lầu sương từng buổi đùa nhan sắc
Giấc ngủ thềm khuya rộn tiếng hài

Chiều xuống đã nghe lòng rổn rã
Gió lên hồn ngỏ phố vui mời
Ca trường, hý viện, xuân như hạ
Đời thả trôi vào nhịp phách lơi
Lãng đãng khói sương trời tưởng nhớ
Ly này xin cạn hết chua cay
Mười lăm năm đó từ phiêu bạt
Đứa vợ con yên, đứa lạc loài
Viết mướn đã bao thằng mệt mỏi
Sang giàu đếm được những ai đây?
Lưới đời chân đã bùn nhơ vướng
Mắt vẫn trời cao rướn cánh tay
Cuộc chiến nay chừa dăm bẩy mạng
Thôi thì ly rượu đó uống say
Rót thêm ly nữa chào năm cũ
Tuổi bốn mươi rồi, thương lắm thay .

Lận đận lý nào theo trọn kiếp
Tối tăm không lẽ mãi đêm dài?
Niềm thê nhi đó giờ an phận
Nợ áo cơm này nặng trĩu vai
Năm tháng sức trai mòn mỏi mãi
Nụ xuân đời đã lánh tầm tay
Vỡ tuồng nhạt nhẽo màn chưa hạ
Vai kép hề kia vẫn riễu hoài
Nhìn lại trời xuân vừa khép kín
Thơ hồng, tuổi ngọc tiếc thương ai
Ngiêng chai thêm một ly này nữa
Trên vách sầu ta đối bóng gầy
Chợt tiếng con thơ cười lảnh lót
Nhìn con, lòng bỗng thấy xuân đầy
Lại đây con nhỏ, con yêu dấu
Bố uống cho con ly rượu này
Ly rượu mừng con tròn mộng đẹp
Niềm vui hoa nở tháng năm dài
Ngủ đi con hỡi, mai khôn lớn
Đời sẽ bình yên không lửa gai
Trong vắt hồn con nguyên khối ngọc
Lượng xuân đời chẳng khép vòng tay
Nhìn con giây phút lòng tan biến
Những chuyện ân thù, những đắng cay
Tiếng bạc đời cha gieo đã lỡ
Chiều tà khôn gỡ nước cờ sai
Trắng tay nhìn lại còn con đó
Hy vọng đời cha mẹ kiếp này
Tăm tối căm phần cha đã chịu
Cánh hồng con hẳn sẽ xa bay!
Ngủ đi con, ngủ đi yên giấc
Cha ru con bằng hơi rượu say
Cha ru con bằng lời thống khổ
Trong nhục nhằn mê sảng đêm nay .

Chếnh choáng lòng khuya men đã ngấm
Nghe ngoài đêm tối tiếng mưa rơi
Vọng lời sao xác hồn năm tháng
Chuyển nhịp mùa xanh lại đất trời
Bắt chước cổ nhân nâng chén rượu
Mừng xuân thay áo mới cho đời
Mười năm thêm một bài thơ nữa
Viết tặng riêng mình tuổi bốn mươi
~Thanh-Nam~
Sàigòn 1970




TÔ-THUỲ-YÊN


CHIỀU TRÊN PHÁ TAM-GIANG
Phá Tam Giang ngày rày đã cạn
                           (Ca dao)
1.
Chiếc trực thăng bay là mặt nước
Như cơn mộng nhanh
Phá Tam Giang, phá Tam Giang
Bờ bãi hỗn mang, dòng bát ngát
Cát hôn mê, nước miệt mài trôi
Ngó xuống cảm thương người lỡ bước
Trời nước mông mênh, thân nhỏ nhoi
Phá Tam Giang, phá Tam Giang
Nhớ câu ca dao sầu vạn cổ
Chiều dòn tan, nắng đọng nứt ran ran
Trời thơm nước, thơm cây, thơm xác rạ
Thơm cả thiết tha đời
Rào rào trận gió nhám mặt mũi
Rào rào trận buồn ngây chân tay
Ta ngó thấy ghe thuyền quần tụ
Từng đoàn như trẻ nhỏ ghê ma
Ta ngó thấy thùy dương gãy rủ
Từng cây như nỗi bất an già
Ta ngó thấy rào chà cản nước
Từng hàng như nỗ lực lao đao
Ta ngó thấy nhà cửa trốc nóc
Từng ngôi như mặt đất đang gào
Vì sao ngươi tới đây?
Hỡi gã cộng quân sốt rét, đói
Xích lời nguyền sinh Bắc, tử Nam
Vì sao ta tới đây?
Lòng xót xa, thân xác mỏi mòn
Dưới mắt người làm tên lính ngụy
Ví dầu ngươi bắn rụng ta
Như tiếng hét
Xé hư không bặt im
Chuyện cũng thành vô ích
Ví dầu ngươi gục
Vì bom đạn bất dung
Thi thể chẳng ai thâu
Nào có chi đáng kể
Nghĩ cho cùng, nghĩ cho cùng
Ví dầu các việc ngươi làm, các việc ta làm
Có cùng gom góp lại
Mặt đất này đổi khác được bao nhiêu?
Ngươi há chẳng thấy sao
Phá Tam Giang, phá Tam Giang ngày rày đâu đã cạn?
Ta phá lên cười, ta phá lên cười
Khi tưởng tượng ngươi cùng ta gặp gỡ
Ở cõi âm nào ngươi vốn không tin
Hỏi nhau chơi thỏa chút tính bông đùa:
Ngươi cùng ta ai thật sự hy sinh
Cho tổ quốc Việt Nam – một tổ quốc…?
Các việc ngươi làm
Ngươi tưởng chừng ghê gớm lắm
Các việc ta làm
Ta xét thấy chẳng ra chi
Nên ngươi hăng điên, còn ta ảm đạm
Khi cùng làm những việc như nhau
Ta tự hỏi vì sao
(Còn ngươi, có bao giờ ngươi tự hỏi?)
Và ta tự trả lời
(Có bao giờ ngươi tự trả lời?)
Chúng ta khác nào cánh quạt phi cơ
Phải quạt, phải quạt
Chỉ vì nó phải quạt
Ta thương ta yếu hèn
Ta thương ngươi khờ khạo
Nên cả hai cùng cam phận quay cuồng
Nên cả hai cùng mắc đường Lịch Sử
Cùng mê sa một con đĩ thập thành
Chiều trên phá Tam Giang rộn ràng tiếng chiến trận
Chiều trên phá Tam Giang im lìm âm cảm thông
2.
Chiều trên phá Tam Giang
Anh sực nhớ em
Nhớ bất tận
Giờ này thương xá sắp đóng cửa
Người lao công quét dọn hành lang
Những tủ kính tối om
Giờ này thành phố chợt bùng lên
Để rồi tắt nghỉ sớm
(Sài Gòn nới rộng giờ giới nghiêm
Sài Gòn không còn buổi tối nữa)
Giờ này có thể trời đang nắng
Em rời thư viện đi rong chơi
Dưới đôi vòm cây ủ yên tĩnh
Viền dòng trời ngọc thạch len trôi
Nghĩ tới ngày thi tương lai thúc hối
Căn phòng cao ốc vàng võ ánh đèn
Quyển sách mở sâu đêm
Nghĩ tới người mẹ đăm chiêu, đứa em quái quỷ
Nghĩ tới đủ thứ chuyện tầm thường
Mà cô gái nào cũng nghĩ tới
Rồi nghĩ tới anh, nghĩ tới anh
Một cách tự nhiên và khốn khổ
Giờ này có thể trời đang mưa
Em đi nép hàng hiên sướt mướt
Nhìn bong bóng nước chạy trên hè
Như những đóa hoa nở gấp rút
Rồi có thể em vào một quán nước quen
Nơi chúng ta thường hẹn gặp
Buông tâm trí bập bềnh trên những đợt lao xao
Giữa những đám ghế bàn quạnh quẽ
Nghĩ tới anh, nghĩ tới anh
Cơn nghĩ tới không sao cầm giữ nổi
Như dòng lệ nào bất giác rơi tuôn
Nghĩ tới, nghĩ tới một điều hệ trọng vô cùng
Của chiến tranh mà em không biết rõ
Nghĩ tới, nghĩ tới một điều hệ trọng vô cùng
Một điều em sợ phải nghĩ tới
Giờ này thành phố chợt bùng lên
Chiều trên phá Tam Giang
Anh sực nhớ em
Nhớ bất tận
Anh yêu em, yêu nuối tuổi hai mươi
Rực chiếu bao nhiêu giấc mộng đua đòi
Như những mặt trời con thật dễ thương
Sẽ rơi rụng dọc đường lên dốc tuổi
Mỗi sáng trưa chiều tối đêm khuya
Anh yêu em, yêu nuối tuổi hai mươi
Coi chuyện đó như lần đi tuyệt tích
Trong nước trời lãng đãng nghìn trùng
Không nghe thấy cả tiếng mình độc thoại
Anh yêu em, yêu nuối tuổi hai mươi
Thấy trong lòng đời nở thật lẻ loi
Một cành mai nhị độ
Thấy tình yêu như vận hội tàn đời
Để xé mình khỏi ác mộng
Mà người đàn ông mê tưởng suốt thanh xuân
Ôi tình yêu, bằng chứng huy hoàng của thất bại!
3.
Chiều trên phá Tam Giang
Mày nhìn con nước xiết
Chảy băng bờ bãi ngổn ngang câm
Nghĩ tới, nghĩ tới những công trình mày có thể hoàn thành
Mà rồi mày bỏ dở
Nghĩ tới kiếp người đang lỡ độ đường
Trên mịt mùng nghi hoặc
Nghĩ tới thanh xuân mất tích tự đời nào
Còn lưu hậu chua cay hoài vọng
Nghĩ tới khu vườn ẩn cư cỏ cây khuất lấp
Căn nhà ma ám chầy ngày gió thổi miên man
Đụt tuổi già bình an vô tích sự
Như lau lách bờm xờm trên mặt sông nhăn
Cùng cái chết
Cái chết lâu như nỗi héo hon dần
Làm chính mình bực bội
Gió muôn ngàn năm thổi lẽ tuần hoàn
Cho cỏ cây thay đời đổi kiếp
Và mày kinh sợ nghe nhắc điều vượt sức bình sinh
Bởi mày không đủ dạn dày trình diễn tới lui cơn thất chí
Như gã hề cuồng mưu sinh giữa chốn đông người
Với từng ấy tấn tuồng bần tiện
Rút ra từ lịch sử u mê
Gió thổi thêm đi, gió thổi thêm đi
Cho cỏ cây mau chết, mau hồi sinh
Mày mặc kệ
Chiều trên phá Tam Giang
Có gã hề cuồng buông tiếng cười lạnh rợn
Khiến bầy ác thú mà lịch sử sanh cầm cũng chợt hãi hùng
Dớn dác ngó
~Tô-Thùy-Yên~
      6-1972


TRƯỜNG-SA HÀNH

Trường Sa! Trường Sa! Đảo chếnh choáng
Thăm thẳm sầu vây trắng bốn bề
Lính thú mươi người lạ sóng nước
Đêm nằm còn tưởng đảo trôi đi

Mùa Đông Bắc, gió miên man thổi
Khiến cả lòng ta cũng rách tưa
Ta hỏi han hề Hiu Quạnh Lớn
Mà Hiu Quạnh Lớn vẫn làm ngơ

Đảo hoang, vắng cả hồn ma quỉ
Thảo mộc thời nguyên thủy lạ tên
Mỗi ngày mỗi đắp xanh rờn lạnh
Lên xác thân người mãi đứng yên

Bốn trăm hải lý nhớ không tới
Ta khóc cười như tự bạo hành
Dập giận, vác khòm lưng nhẫn nhục
Đường thân thế lỡ, cố đi nhanh

Sóng thiên cổ khóc, biển tang chế
Hữu hạn nào không tủi nhỏ nhoi?
Tiếc ta chẳng được bao nhiêu lệ
Nên tưởng trùng dương khóc trắng trời

Mùa gió xoay chiều, gió khốc liệt
Bãi Đông lở mất, bãi Tây bồi
Đám cây bật gốc chờ tan xác
Có hối ra đời chẳng chọn nơi?

Trong làn nước vịnh xanh lơ mộng
Những cụm rong óng ả bập bềnh
Như những tầng buồn lay động mãi
Dưới hồn ta tịch mịch long lanh

Mặt trời chiều rã rưng rưng biển
Vầng khói chim đen thảng thốt quần
Kinh động đất trời như cháy đảo ...
Ta nghe chừng phỏng khắp châu thân

Ta ngồi bên đống lửa man rợ
Hong tóc râu, chờ chín miếng mồi
Nghe cây dừ ngất gió trùng điệp
Suốt kiếp đau dài nỗi tả tơi

Chú em hãy hát, hát thật lớn
Những điệu vui, bất kể điệu nào
Cho ấm bữa cơm chiều viễn xứ
Cho mái đầu ta chớ cúi sâu

Ai hét trong lòng ta mỗi lúc
Như người bị bức tử canh khuya
Xé toang từng mảng đời tê điếng
Mà gửi cùng mây, đỏ thảm thê

Ta nói với từng tinh tú một
Hằng đêm tất cả chuyện trong lòng
Bãi lân tinh thức âm u sáng
Ta thấy đầu ta cũng sáng trưng

Đất liền, ta gọi, nghe ta không?
Đập hoảng vô biên, tín hiệu trùng
Mở, mở giùm ta khoảng cách đặc
Con chim động giấc gào cô đơn

Ngàỵ Ngày trắng chói chang như giũa
Ánh sáng vang lừng điệu múa điên
Mái tóc sầu nung từng sợi đỏ
Kêu giòn như tiếng nứt hoa niên

Ôi! Lũ cây gầy ven bãi sụp
Rễ bung còn gượng cuộc tồn sinh
Gắng tươi cho đến ngày trôi ngã
Hay đến ngày bờ tái tạo xanh

Sa hô mọc tủa thêm cành nhánh
Những nỗi niềm kia cũng mãn khai
Thời gian kết đá mốc u tịch
Ta lấy làm bia tưởng niệm Ngườị
~Tô-Thùy-Yên~
 Tháng 3 năm 1974

TRẦN-VĂN-LƯƠNG


CON ĐƯỜNG KHÓI THUỐC

(Để tưởng nhớ hương linh những điếu
Bastos đã một thời sưởi ấm thân xác gầy
còm của những chàng sinh viên nghèo Đà
Lạt. Và cũng để xót thương cho bao mối
tình học trò ngày xưa đã phải dở dang vì
chiến cuộc.)

Hồn thất thểu lang thang,
Mơ màng theo tiếng guốc.
Tay bút nghiên gầy guộc,
Đường khói thuốc mong manh.

Con phố đổ chênh vênh,
Sầu lênh đênh đỉnh dốc.
Đốm lửa buồn cô độc,
Chiều Đại Học xót xa.

Lần lữa tháng ngày qua,
Xác hoa tàn nhạt vết,
Tuổi học trò mỏi mệt,
Màu khói chết bơ vơ.
              x
Đà Lạt vắng, trời thưa,
Phố dài, mưa trăn trở.
Quán bên đường hé mở,
Người bỡ ngỡ quen nhau.

Đèn gác trọ xanh xao,
Đêm hư hao, giấc vỡ,
Bụi quen dần sách vở,
Tình trót lỡ trao nhau.

Trầu đã bén hơi cau,
Ngọt ngào câu hẹn ước.
Ngõ khuya về trơn trượt,
Nhè nhẹ bước bình yên.

Hồ lạnh đắm sao đêm,
Chân khuya mềm dấu cỏ.
Con trăng già tróc vỏ,
Nhìn gió, sắt se lòng.

Từng đốm thuốc đỏ hồng,
Nở bừng cong ánh mắt.
Khói tình thơ đắng ngắt,
Lần khóa chặt bờ môi.

Người mải bận rong chơi,
Trong khung trời bướm mộng,
Nên nửa đời thi hỏng,
Đành tuyệt vọng lên đường.
               x
Thân vất vả chiến trường,
Khói buồn vương dấu đạn.
Rồi theo chân bè bạn,
Người gặp nạn, xuôi tay.

Thiên cổ, áng mây bay,
Có còn hay chốn cũ,
Cánh hoa vàng héo rũ,
Vẫn ấp ủ chờ mong.

Gió lạ hú đồi thông,
Sương đông bồng nắng quái.
Chân xanh mùi cỏ dại,
Lòng biết mãi xa nhau.

Kỷ niệm tự năm nao,
Thầm lao xao trăn trối.
Mắt đong đầy bóng tối,
Hương khói giỗi hờn tan.

Lời lệ nhỏ miên man,
Mảnh hồng nhan lem luốc.
Trên lối về quen thuộc,
Khói thuốc chẳng còn bay.  
~Trần-Văn-Lương~
    Cali, 12/2005




TRANG-THẾ-HY


ĐẮNG VÀ NGỌT

Ngày xưa hồi còn thơ
Một chiều nắng đẹp khoe màu tơ
Tôi cùng em hai đứa
Thơ thẩn ngồi chơi trên ngạch cửa.
Tóc em chừa bánh bèo
Môi chưa hồng, da mét.
Đầu tôi còn hớt trọc
Khét nắng hôi trâu, thèm đi học
Em cầm một củ khoai
Cạp vỏ bằng răng rồi chia hai
Thứ khoai sùng lượm mót
Mà sao nó ngọt thôi là ngọt.

Bây giờ giữa đường đời
Kỷ niệm ngày xưa mù khơi
Gặp nhau chiều mưa lạnh
Hai đứa đều sang trong bộ cánh
Dung nhan em còn tươi
Anh mừng tưởng đâu đời em vui.
Dè đâu đây là quán
Em bẹo hình hài rao lên bán!
Đang thời đông khách mua
Chợ thịt còn sung được vài mùa.
Nghe nói anh cầm viết
Nghệ thuật là gì em muốn biết.
- “Mùi hôi nói mùi thơm
Cây bút cầm tay: cần câu cơm
Đó em ơi! Nghệ thuật:
Nhắm mắt quay lưng chào sự thật.”
Rồi đôi ta nhìn nhau
Không có ai đánh mà lòng đau
Em mời ăn bánh ngọt
Nhắc củ khoai sùng mình lượm mót
Đường bánh tươm vàng mơ
Như nắng chiều xưa khoe màu tơ
Mới cầm tay chưa cắn
Mà sao nó đắng thôi là đắng!

Xin anh một nụ cười
- Cười là sao nhỉ? Quên rồi!
Xin em chút nước mắt
- Mạch lệ em từ lâu đã tắt!
Hỏi nhau: buồn hay vui?
- Biết đâu? Ta cùng hỏi cuộc đời.
~Trang-Thế-Hy~

* Bài thơ này đăng trên tuần báo VUI SỐNG
Sàigòn năm 1959 với bút hiệu Minh Phẩm và
nhan đề CUỘC ĐỜI. Nhan đề này do tòa
soạn VUI SỐNG đặt
* Bài thơ này cũng được nhạc sĩ Phạm Duy
phổ nhạc, ca khúc “Quán Bên Đường”




TRỊNH-CÔNG-SON
         1939-2001
Sinh tại Lạc-Giao cao nguyên Trung Phần.Học
Chasseloup Laubat Saigon, tốt nghiệp Tú tài,
tự học nhạc, sáng tác hơn 600 tác phẩm.


BÀ MẸ Ô LÝ

Một sớm lên đường
Mẹ ra sau vườn
hỏi thăm trái bí
trên giàn còn xanh

Một sớm bên hè
Vườn sao vắng vẻ
này thôi bí nhé
lên đường cùng Mẹ

Bí nằm bí ngủ đường xa
Trên vai mẹ già bao nhiêu vốn liếng
Nhớ tới một đời đã xới vun
Hôm nay bỏ vườn với xóm thôn
Chân Mẹ già sao run quá
Qua sương trắng với máu hồng

Một sớm đã về
Dừng chân phố thị
Mẹ ôm trái bí
Mắt còn ngẩn ngơ

Đường vắng bên lề
Một thân rất nhỏ
Mẹ mang trái bí
Đi về chợ xa

Mẹ nhớ mái nhà
hàng cau sau hè
còn riêng trái bí
nhớ giàn đầy hoa

Mẹ nhớ mái nhà
hàng cau sau hè
còn riêng trái bí
nhớ giàn đầy hoa
~Trịnh-Công-Sơn~

TRỊNH-CUNG


CUỐI CÙNG CHO MỘT TÌNH YÊU

Ừ thôi em về
chiều mưa giông tới
bây giờ anh vui
hai bàn tay đói
bây giờ anh vui
hai bàn chân mỏi
thời gian nơi đây
bây giờ anh vui
một linh hồn rỗi
tình yêu xứ này
một lần yêu thương
một đời bão nổi
gĩa từ gĩa từ
chiều mưa giông tới
em ơi, em ơi!

sầu thôi xuống đầy
làm sao em nhớ
mưa ngoài song bay
lời ca anh nhỏ
nỗi lòng anh đây
~Trịnh-Cung~
(Thương Nguyệt)
       1958




TRƯỜNG-ANH


MƯA CẨM GIANG

Thăm thẳm đường trường tôi người cô độc
Mòn gót giầy cắm trọ quán đêm nay
Mưa Cẩm Giang như niềm đau ai khóc
Đường sụt sùi qua mấy nẻo truông lầy…
Cho cốc cà phê cô hàng xanh tóc
Ta uống đắng cay hay mắt em say
Nghe đâu đây ai cười lên vỡ ngọc
Thấy đau chúng mình một kiếp trắng tay
Thăm thẳm đường trường tôi người cô độc
Mòn gót giày cắm trọ quán đêm nay
Cẩm-Giang ơi đây ngày xưa tang tóc
Xiềng khua chân rổn rảng kiếp đi đày
Cô hàng xanh tóc, cà phê đầy cốc
Miệng em cười nhạt đắng chở màu cay
Cẩm-Giang ơi đây nhà xiêu tróc nóc
Mồ những ai nằm trăng lạnh gió lay…
Cổng biên thùy lòng tham luôn dời cọc
Rồi với thời gian người chết phơi thây
Cho thêm nữa cà phê sao em khóc
Ta hiểu rồi lòng đã cảm thương vay
Nước sông Vàm Cỏ nguồn xuôi trong lọc
Chắc có mang hoa về quán ngày mai
Cho thêm nữa và em thôi dừng khóc
Trời hết đêm rồi nắng sẽ dâng ngày
Tôi, tôi là khách lữ hành cô độc
Vỡ lệ nằm nghe mưa quán đêm nay
~Trường-Anh~

* Trường Anh là một nhà giáo ở Gò Dầu . Đã
xuất bản tập thơ “Mưa Đêm Nay” - 1964 do
Vũ Hoàng Chương đề tựa), khá nổi tiếng thời ấy.




TỪ-KẾ-TƯỜNG


SƠN CA HÓT GIỮA ĐỒNG

Nắng thúc bông lúa chín
Đẩy bầu trời lên cao
Sơn ca hót xôn xao
Đường cỏ xanh ngút mắt

Tôi nằm nghe hương đất
Dẫn lối về ngày xưa
Có khoảng trời nắng mưa
Thả cánh chuồn bay vút

Tuổi thơ tôi xa ngút
Nơi tiếng trâu gọi đồng
Nơi chú dế hát rong
Túi áo đầy gió cát

Có con sông tắm mát
Có bãi đất nằm chơi
Có tôi trong mặt trời
Hoa trái vườn lộng lẫy

Ôi cái thời thơ dại
Ngây ngất giọng sơn ca
Con chim của bao la
Nhỏ nhoi như nắm cỏ

áo vướng đầy bụi cỏ
Tha phương trở gót về
Giũ mộng trên triền đê
Thấy sơn ca lồng lộng
Hót giữa trời cao rộng
Gọi lúa chín vàng thêm

Tôi bứt cọng cỏ mềm
Nghe mùi thơm ngai ngái
Nơi tôi thời thơ dại
Cùng chim chóc đùa vui.
~Từ-Kế-Tường~




TÚ-KẾU
1937-2002
Sinh 1937 Sơn-Tây, di cư vào Nam,
dạy học, viết báo, làm thơ trào phúng
đả kích các hiện tượng tiêu cực, đi tù cải
tạo 12 năm 1976-1989.


BÀI HÁT KHAI ÐAO

Sống không thù nhau hề…chết không oán nhau (1)
Một phút khai đao hề, rụng mấy trăm đầu
Ba hồi trống giục càng hăng máu
Miệng hát tay khua hề, ánh thép bay mau!

Ánh thép bay mau, ánh thép bay mau
Lạnh buốt xương da hề, lấp loáng muôn màu
Ðao ta mài sắc lia ngon xớt
Ta chém treo ngành hề, ngươi chẳng thấy đau!

Lưỡi đao ta hề, sấm sét tung hoành
Chém đông chém tây hề, thoăn thoắt đưa nhanh
Phạt trái đầu lâu gập xuống…
Quật ngang, hồn bổng mây xanh!

Ta tiến ta ca hề, khi tiến khi lui
Chân trước nhịp nhàng, lòng ta bùi ngùi
Ngửa mặt nhìn trời mong đừng ai oan khuất
Phật, Chúa đưa đường hề, siêu thoát các ngươi!

Này bọn tham quan hề, cổ đã rửa chưa?
Ăn đút như ranh, dù chết cũng vừa
Yêu nước thương dân ngoài cửa miệng
Hồn về chín suối nhớ đi tu!

Này bọn nhiễu nhương, khuấy cho nước đục
Mưu danh cầu lợi hề, thác đà phải lúc
Một nhát đao bay hề, có lên thiên đường
Chừa thói lưu manh hề, kẻo rồi hoàn tục!

Này lũ gian thương buôn bán lọc lừa
Ðầu cơ tích trữ theo nắng theo mưa
Loáng ánh đao bay hề, nghìn tia máu vọt
Hỡi các ngươi, có sống cũng như thừa!

Này những tên cường hào, ác bá
Thôn quê hẻo lánh hiếp dân lành
Lương tâm mất hiện nguyên hình thú dữ
Chớp đao bay máu vọt sặc mùi tanh!

Này bọn lọc lừa chính trị
Ngoại lai xâu xé dân ta
Ta chém vòng quanh trái đất
Ðưa các ngươi hồn quỉ biến thành ma!

Sống không thù nhau hề chết không oán nhau
Một phút khai đao hề rụng mấy trăm đầu
Ta múa ta ca hề chân đi theo nhịp
Phạt ngang chém dọc hề kẻ trước người sau!
~Tú-Kếu~
(1) Lấy trong bài “Chém treo ngành” của
Nguyễn Tuân

TRẦN-DẠ-TỪ
        1940

Tức Lê-Hà-Vĩnh, sinh tại Hải-Dương, di cư vào
Nam năm 1954, sau 1975 đi cải tạo nhiều năm,
năm 1988 và gia đình được chính phủ Thụy- Điển
bảo lãnh sang sống tại Thụy- Điển, năm 1992 sang
quận Cam Hoa-Kỳ làm báo.Chồng Nhã-Ca.


THƠ CŨ CỦA NÀNG
 
Người đi qua đời tôi
Trong những chiều đông sầu
Mưa mù lên mấy vai
Gió mù lên mấy trời
Mây mù lên mấy biển

Người đi qua đời tôi
Hồn lưng mùa rét mướt
Đường bay đầy lá mùa
Vàng xưa đầy dấu chân
Lòng vắng như ngày tháng
Đen tối vùng lãng quên

Người đi qua đời tôi
Chiều ầm vang tiếng sóng
Bàn tay mềm khói sương
Tiếng hát nào hơ nóng

Người đi qua đời tôi
Nghe những lời linh hồn
Phi lao dài tiếng ru
Êm ái lòng hối tiếc
Trên lối về nghĩa trang
Trong mộ phần tối đen

Người đi qua đời tôi
Không nhớ gì sao người

Em đi qua đời anh
Không nhớ gì sao em.
~Trần-Dạ-Từ~


DẠ KHÚC MỘT HAI BA

I.
Khi buổi chiều rụng xuống, lũ cột đèn đứng lên
Con phố này nỗi đau buồn bật sáng
Làm sao anh không thể nhớ em ngày tóc chẻ đôi
Mùa đông dài, tiếng guốc nhỏ,
Khua mãi vào vô thức

Làm sao anh không thể nhớ em
Dù chỉ một lần
Đã đi qua đây không nhìn ai
Và gọi tên anh

Đêm rũ rượi bài hát buồn, cánh tay
Rồi nước mắt

II.
Một vòng hoa trôi tới chân anh
Với con mắt trên lầu cao lén ngó
Khi hạnh phúc vỡ tan như bóng đèn
Dơ tay lên, che mắt nhìn
Quá khứ

Một vòng hoa trùm lấy thân anh
Bàn ghế thoi thóp thở
Hai người bên cạnh, những người xung quanh
Thoi thóp nhớ.

Một vòng hoa đặt xuống đời anh
Rồi cỏ mọc lên không nói gì
Không nói gì, không, không còn thiết nói gì
Cả bài thơ, cả tuổi thơ này nữa

Người ca sĩ già ôm chiếc máy phóng thanh
(vòng hoa trôi tới vòng hoa trùm lấy
và vòng hoa đặt xuống)
Ôi tiếng nào ru anh vào giấc ngủ em
Bài ca ấy hay vòng hoa phúng viếng.

III.
Anh đi qua đó lần thứ hai
Giấc mơ quen tựa bàn tay bỏ thõng
Hai dãy lầu cao chiếc bóng lẻ loi
Dấu vết em không còn lại chút gì
Như đời sống
Đi qua đó lần thứ hai
Này
Người đàn bà đứng trên bao lơn nhìn xuống kia
Nhớ tôi không
Một cái đầu to hai cánh tay dài
Và những cơn bão vọng
~Trần-Dạ-Từ~
(Trích Thủa Làm Thơ Yêu Em)

  
MÙA NGÔ CŨ

Đuổi bắt trên đồi cao
Trời mưa dầm gió rét
Hai đứa níu kéo nhau
Té lăn cù tưởng chết

Tỉnh dậy dưới chân đồi
Ruộng ngô ai ngào ngạt
Chạy khắp ruộng tìm coi
Nào ngờ em trốn mất

Tháng Ba ngô kết trái
Một mình ta giận thay
Bắt đền ruộng ngô đấy
Bẻ về cho biết tay

Ôm về em bó ngô
Hai đứa cười khúc khích
Đêm nay ta nhóm lửa
Nướng ngô vui bằng thích

Hạt ngô thơm mùi sữa
Nở đều như răng em
Ta ghé môi cắn vỡ
Ăn mãi chưa đã thèm

Ngô chín vàng đêm đêm
Giục lòng ta cháy đỏ
Gío mưa gieo ngoài thềm
Giật mình biết đâu đó

Lời muốn nói yêu em
Như than hồng trong miệng
Nhai dập nghìn hạt mềm
Vẫn cất không thành tiếng

Muốn nương nhờ vai em
Hai bàn tay bão dậy
Vật vã trăm nghìn phen
Vẫn dằn lòng mai vậy

Mai rồi mai lần lữa
Thoáng chốc mười mấy năm
Bao nhiêu mùa ngô vàng
Bấy nhiêu muà nhung nhớ

Hôm nay qua đồi xưa
Trượt chân bàng hoàng mãi
Ôi ngày thơ tình thơ
Mất về đâu tuổi dại

Tháng Ba ngô kết trái
Một mình ta buồn thay
Ruộng ngô vàng vẫn đấy
Nhưng bẻ về với ai

Về với ai giờ nữa
Một mình ta ngẩn ngơ
Nghe hạt ngô đầu mùa
Vỡ trong răng nức nở
~Trần-Dạ-Từ~




PHẠM-HỮU-QUANG
                      
Học ĐHSP/SG, sống tại Long-Xuyên


GIANG HỒ

Tàu đi qua phố , tàu qua phố
Phố lạ mà quen ta giang hồ
Chẳng lẽ suốt ngày bên bếp vợ
Chẻ củi , trèo thang với … giặt đồ

Giang hồ đâu bận lo tiền túi
Ngày đi ta chỉ có tay không
Vợ con chẳng kịp chào xin lỗi
Mây trắng trời xa trắng cả lòng

Giang hồ ta ghé nhờ cơm bạn
Đũa lệch mâm suông cũng gọi tình
Gối trang sách cũ nằm nghĩ bụng
Cười xưa Dương Lễ với Lưu Bình

Giang Hồ có bữa ta ngồi quán
Quán vắng mà ta chửa chịu về
Cô chủ giả đò nghiêng ghế trống
Đếm thấy thừa ra một gốc si

Giang hồ mấy bận say như chết
Rượu sáng chưa thưa đã rượu chiều
Chí cốt cầm ra chai rượu cốt
Ừ . Thôi . Trời đất cứ liêu xiêu

Giang hồ ta chẳng hay áo rách
Sá gì chải lược với soi gương
Sáng nay mới hiểu mình tóc bạc
Chợt tiếng trẻ thưa ở bên đường

 
Giang hồ ba bữa buồn một bữa
Thấy núi thành sông biển hoá rừng
Chân sẵn dép giày trời sẵn gió
Ngựa về . Ta đứng . Bụi mù tung …

Giang hồ tay nải cầm chưa chắc
Hình như ta mới khóc hôm qua
Giang hồ ta chỉ giang hồ vặt
Nghe tiếng cơm sôi cũng nhớ nhà
~Phạm-Hữu-Quang~


QUA HÀM LUÔNG

Qua Hàm Luông lòng ta như say
Con sông trắng màu sương khói vỡ
Hơn mười năm ta về chốn cũ
Lãng đãng chiều một bờ cây nghiêng
Chắc gì không lạ bến lạ thuyền

Đã lâu rồi ta nhớ ta quên
Hàm Luông – bến ta quen ghé
Bến Hàm Luông có em có mẹ
Bến bờ này một sắc trời trong
Ta gối ta ru giấc trưa nồng

Qua Hàm Luông em nhớ gì không?
Chiếc kẹp rơi vai chiều vỡ sóng
Chiếc kẹp rớt bên trời lá mỏng
Nụ hôn đầu, thuở ấy mười lăm
Gương mặt em biêng biếc trăng rằm

Qua Hàm Luông ta sẽ về thăm
Vườn dừa cũ âm thầm dáng mẹ
Bầy chìa vôi ríu ran giọng kể
Rằng nắng mưa mẹ bạc mái đầu
Cứ mơ hoài tiếng trẻ vườn sau

Qua Hàm Luông qua dòng sông sâu
Tiếng bìm bịp giăng giăng bờ bến
Dòng sông trôi trôi về phía biển
Rằng nơi đây ta gởi hồn mình
Hàm Luông ơi Hàm Luông…
~Phạm-Hữu-Quang~




LINH-PHƯƠNG


Sinh trưởng tại Sàigòn, Cha người Phong-Điền
Thừa-Thiên Huế. Nguyên thư ký tòa soạn báo
Tinh Hoa Nữ Sinh suất bản ở Sàigòn 1967.


DÒNG SÔNG SÀIGÒN NGÀY NÀO

Những sợi lông măng ngày nào
Bên dòng sông Sài Gòn
Anh đã hôn
Lên chiếc cổ trắng ngần của em
Lúc tiễn anh xuống tàu ra ngoài Côn Đảo xa xăm
Những giọt nước mắt âm thầm
Rơi trên vòng thép kẽm gai
Những giọt nước mắt đỏ như màu máu
Từ trái tim bé bỏng của em
Vỡ oà nỗi đau và nỗi nhớ
Với chừng đó tháng năm
 
Những sợi lông măng rất mịn màng
Như sương mù buổi sáng
Bay dật dờ giữa dòng sông Sài Gòn
Dòng sông hẹn hò- em nhớ không?
Lúc em còn trẻ dại ngồi khóc bên anh
Mỗi lần nhìn thấy những cánh hoa lửa hàng đêm thắp
sáng bầu trời
Mỗi lần nghe tiếng đại bác vọng về thành phố thân yêu
Nơi em cắp sách đến trường
Nơi anh sống đầy âu lo- cảnh giác
Nơi cuối cùng của sự bình yên
Nơi em vẫn thường cầu nguyện
Rằng chiến tranh hãy còn xa lắc- xa lơ
Trong trí tưởng tượng của anh
Trong trí tưởng tượng của em
                
Những sợi lông măng dễ thương và rất mềm
Mềm và dễ thương như bờ vai trần trụi của em
Bờ vai theo anh qua bao cánh đồng khói lửa
Qua bao dòng sông đạn bom
Qua bao cánh rừng khô cằn cháy xém
Ôi chiến tranh!
Chiến tranh mang niềm tin- hy vọng của anh
Một mai đất nước hòa bình
Trên chuyến tàu thống nhất Bắc- Nam
Anh còn sống trở về
Được yêu em bằng cả tấm lòng
Được làm thơ bằng cả tấm lòng
Dù tấm lòng chưa đủ
Trước cuộc đời phù phiếm xa hoa
 
Ôi! Cuộc chiến tranh mấy mươi năm trôi qua
Dài bằng thời gian chờ đợi
Dài bằng nỗi đau và nỗi nhớ
Của anh
Của em
 
Ôi! Anh vẫn mong những ngày tháng còn lại sẽ êm đềm
Em đềm như dòng sông Sài Gòn ngày nào
Chúng mình hò hẹn
Về tương lai của anh
Của em
Một mai đất nước hòa bình
~Linh-Phương~
        1973

]THICH NHÂT HANH



DẶN DÒ

Xin hứa với tôi hôm nay
Trên đầu chúng ta có mặt trời
Và buổi trưa đứng bóng
Rằng không bao giờ em thù hận con người
Dù con người
Có đổ chụp trên đầu em
Cả ngọn núi hận thù
Tàn bạo,
Dù con người
Giết em,
Dù con người
Dẫm lên mạng sống em
Như là dẫm lên giun dế,
Dù con người móc mật moi gan em
Đày ải em vào hang sâu tủi nhục,
Em vẫn phải nhớ lời tôi căn dặn:
Kẻ thù chúng ta không phải con người,
Xứng đáng chỉ có tình xót thương
Vì tôi xin em đừng đòi điều kiện
Bởi không bao giờ
Oán hờn lên tiếng
Đối đáp được
Sự tàn bạo con người.
Có thể ngày mai
Trước khuôn mặt bạo tàn
Một mình em đối diện.
Hãy rót cái nhìn dịu hiền
Từ đôi mắt
Hãy can đảm
Dù không ai hay biết
Và nụ cười em
Hãy để nở
Trong cô đơn
Trong đau thương thống thiết
Những người yêu em
Dù lênh đênh
Qua ngàn trùng sinh diệt
Vẫn sẽ nhìn thấy em.
Tôi sẽ đi một mình
Đầu tôi cúi xuống
Tình yêu thương
Bỗng trở nên bất diệt
Đường xa
Và gập gềnh muôn dặm
Nhưng hai vầng nhật nguyệt
Sẽ vẫn còn
Để soi bước cho tôi
~Nhất-Hạnh~

Thơ Từng Ôm và Mặt Trời Từng Hạt




TRÂN THUC VU
1941
Quê Thái-Bình, thiếu tá QLVNCH,
Tù cải tạo 12 năm, 1999 bị trục xuất
khỏi VN, định cư tại California HK,
làm thơ, viết truyện.


TRƯỜNG CA MẶT TRỜI

Kính tặng hương hồn những anh em đã nằm
xuống cho Tự Do, gửi đến những chiến hữu
thân yêu, những đại bàng “ gẫy cánh.....

Ðã trổi dậy bạt ngàn như thqc vỡ
Mấy nghìn xưa tụ xuống thảo nguyên này
Và gió từ sông biển cũng về đây
Nghiêng cánh rộng cho khiếp loài muông thú

Các anh đến kiêu hùng như bí sử
Trời chợt xanh, mái tóc chợt hoang đường
Và cỏ gai choàng tỉnh giấc đêm sương
Núi chợt thấp, mảnh ồn xưa chợt rộng

Các anh đến, đường xôn xao lắng động
Và mặt trời mang bão táp ra đi
Nhữn glinh thiêng thăm thẳm của nghìn khuya
Vừa tỉnh thức những triền sông đã cạn

Từ bầy chim thênh thang vùng biển lớn
Vẫy tay chào, nương cánh gió về đây
Từ sớm mai, chiều tối giấc mưa bay
Các anh đến, lửa hừng đông rực cháy
Niềm căn giận bừng bừng cơn sóng dậy
Ðem sức hùng xẻ núi ,bạt rừng thiêng
Ðây gió bình nguyên, bát ngát nắng lâm tuyền
Và ánh mắt ngút ngàn đêm dã sử

Hỡi chiến binh, lòng kiêu hùng muôn thủa
Triệu bàn tay, máu chẩy một lòng son
Chiều mưa sa, đêm bão táp không sờn
nắng bỏng cháy những trưa vào đất địch
Trong mạch gió bừng bừng tay súng thép
đây Plei-Me, đây Thạch Trụ, Phù Ly
Từ Tam Quan, Phù Cũ đến Tam Kỳ
Sức huyền nhiệm, gió nồng tanh máu giặc.

Các anh đến xác thù phơi chật đất
Này Ðức Cơ, đây An Lão Bồng sơn
Ðây Vũng Rô, Quảng Trị, Cửu Long Giang
Trời Bến Hải ngút nghìn trang chiến sử

Các anh đến cho đẹp từ hoa lá
Mồ hôi này, nước mắt đó quê hương
Ruộng đồng khô, đây chòm xóm tan hoang
Rêu phong đã vúi chen hàng cỏ rối
cánh tay sắ, chẻ nguồn sông, vạch suối
Cho hoa bướm khỏa lấp lối đi xưa
Cho hồn nhiên nở giữa những lời thơ
Và tiếng hát chĩu mùa vui tình tự

Ðây bình nguyên, nắng nhung vàng như lụa
Bé yêu ơi, yên giấc ngủ thiên thần
đã qua rồi ngày lửa ngất quê hương

Hông bếp ấm những giao thừa rộn rã
Các anh đến òa vui từ sỏi đá
Cho bình nguyên nở biếc chín từng xuân
Cho cao nguyên mạch sống đẫm vai rừng
Và bản Thượng tiếng khèn đêm huyền diệu

Khi anh đến ngất ngây ngàn cung điệu
Mắt long lanh mây tỏa trán vô cùng
đây đồng bằng, đây núi thẳm biên cương
Chân đạp vỡ những u hờn chất ngất

Và từ đó trăm ngàn sông khởi mạch
Ngọt gào thay tiếng gió sớm mai đầy
Cánh phượng hoàng nghiêng dặm nắng tung mây
Cho thèn thẹn má hồng em thắp lửa
Cho bát ngát một trời thơ hải đảo
Chiến binh ơi! Mê hoặc đến ngàn sau
Lửa vô biên ngời sáng mấy tinh cầu
Bỗng ngự xuống giữa hồn ta ngưỡng vọng
~Trần-Thúc-Vũ~
Ðầu gió, 1967
(Cho cuộc hành quân Ðại Bàng 800-
Bình Ðịnh Qui Nhơn 1967)





Dòng thơ miền nam
sau 30.4.75:


NGUYỄN-THANH-KHIẾT



TRÊN NÚI BÀ ĐEN

Ta trở giấc trong giao thông hào cũ
Của bạn bè xưa đào vội bên rừng
Dưới trăng vàng sương rơi thật dửng dưng
Trên cái nón sắt còn in dấu đạn
Ta sờ soạng dưới lá khô vùi đống
Một mảnh bom làm lạnh cóng bàn tay
Tự hỏi nơi nầy còn có xác ai
Thù hay bạn, hoặc mai đây ta chết

Chỗ nầy che thân cho hai cuộc chiến
Một mới vừa qua và một hôm nay
Ta tới đây dù cho cũng chỗ nầy
Thêm nắm xương bón để rừng xanh mãi
Phía xa xa trong sương mờ gió núi
Phố phường xưa giặc mới chiếm hôm nào
Có một đời ta ném bỏ thương đau
Và bè bạn chết dần trong tù ngục

Ta tới đây, chờ đoàn quân còn lại
Đang vượt rừng trở lại chiến hào xưa
Kèn thúc quân sẽ vang át rừng mưa
Cờ sẽ cắm trên cổ thành như trước
Ta tới đây dù không cùng hẹn ước
Bạn bè ta còn nhiều đứa hiên ngang
Dí súng vào đầu, thà chết không hàng
Nói chi là buộc cúi đầu dâng mạng

Ta tới nơi đây, ta đón chỗ nầy
Trên cao điểm của thành trì biên giới
Đêm sáng trăng chờ, còn ta đứng đợi
Đoàn quân nào? Ai đó gọi tên ta
~nguyễn thanh-khiết~
tháng 6 -1975


NGÀY QUA BIÊN GIỚI

Chỗ đó ta tựa lưng vào nỗi chết
Trên đồng hoang lau lách trổ đầy bông
Đêm lạnh lùng, đêm căng mắt, đêm đông
Giặc kín lối bốn bề không đất sống

Bò trên bãi sình tanh mùi xác chết
Cắn răng nhìn bạn nát bấy hai chân
Cuộc chơi không ngang sức, không hậu cần
Thiếu đạn, thiếu ăn, thiếu trăm ngàn thiếu

Những cái đầu tóc che không thấy mặt
Trên bộ xương khô khốc ngả nghiêng đi
Rừng tràm xanh, như nấm mộ xanh rì
Đang lấp kín dần dần đời tráng sĩ

Qua biên giới, đêm này qua biên giới
Đoàn quân còn lác đác mấy tay dao
Áo trận còn đâu, súng đạn năm nào?
Ta đi nữa, đi cho đời chảy máu

Ta đã nợ một trời quê tang tóc
Nợ gió sương khi lỡ kiếp nam nhi
Nợ bạn bè đã ném tuổi xuân thì
Trong cuộc chiến có thằng không trở lại

Qua biên giới đêm đông buồn tê tái
Hai năm rồi chưa thấy ánh đèn xưa
Hai năm rồi trời vẫn nắng vẫn mưa
Ta vẫn chưa làm gì cho chí cả

Sau lưng ta, quê hương giờ xa lạ
Giặc về thành, ta đổi chỗ vô bưng
Sẽ bao lâu mới chuốt chén rượu mừng
Thôi mặc kệ đêm này qua biên giới
~nguyễn thanh-khiết~
(nhớ Tịnh-Biên tháng 12-76

THÀY QUẢNG-ĐỘ
27-11-1928
Vũ Đoài, Vũ Thư, Thái Bình. Di cư
vào Nam. Đệ ngũ Tăng-Thống
GHPGVNTN bị cấm hoạt động.


ĐÊM MƯA NGHE TRẺ KHÓC

Đêm khuya rồi
Trời mưa gió lạnh
Bé thơ ơi
Hãy ngủ ngon đi
Và đừng khóc nữa
Bé đang nằm tù trong nhà giam của
Việt Nam anh hùng
Quang vinh độc lập
Bé được chào đời vào những ngày đầu
của kỷ nguyên hạnh phúc ấm no
Rồi mai này
Bé sẽ là ‘‘cháu ngoan Bác Hồ’’
Và được đọc những lời vàng ngọc
‘‘Không có gì quý hơn độc lập tự do’’
Bé biết không
Đó là niềm vinh hạnh rất to
Mà hôm nay, vì còn thơ ngây
Bé chưa hiểu nổi
Niềm vinh hạnh ấy sẽ to gấp bội
Khi bé lớn lên với tuổi thanh niên
Cùng với hàng vạn trẻ đồng trang
Bé sẽ được ‘‘đảng ta’’ đào tạo luyện rèn
Để xứng đáng là thanh niên
của thế hệ ‘‘Hồ Chí Minh’’ vĩ đại
Rồi noi gương ‘‘Bác’’
Bé sẽ không từ chối ngần ngại
Hiến cả đời mình cho sự nghiệp
‘‘giải phóng loài người’’
Ôi! Vinh dự làm sao
Và tự hào biết mấy
Một sứ mệnh cao cả thiêng liêng
Thôi nhé
Bé thơ ôi
Đêm khuya lắm rồi
Và mưa vẫn còn rơi
Hãy ngủ cho ngon
Và đừng khóc nữa
HT Quảng-Độ


ÁC MỘNG

Vào một đêm
Trời không trăng sao
Bóng tối ngập tràn
Tôi bắt đầu cuộc hành trình từ đó
Tôi thấy những nấm mồ nằm la liệt
Giữa những đám cỏ uá vàng.
Tôi thấy những người mà không ra người
Những giống đười ươi
Nằm trong gông cùm xiềng xích cũi sắt kẹp kìm
Trên tường,
Tôi thấy những vết máu đào loang lổ
Trông như những con vật không đầu
Hay những hình thù ma quái
Mặt ngựa đầu trâu
Phồng mang trợn mắt
Như muốn ăn tươi nuốt sống khách bàng quan
Và từ đâu đây vọng lại
Tiếng kêu cầu cứu thất thanh
Tiếng rên la quằn quại
Và những tiến kêu ‘‘oan’’
~HT Quảng-Độ~




THỤC-VŨ


SAO ANH VẪN CÒN Ở ĐÂY

Em ở Sài-gòn, anh ở đây,
Đồi phơi cát trắng kẽm gai dày.
Ngẩn ngơ dăm chuyến tầu xuôi ngược,
Đất chuyển mình thương kiếp đọa đày.
Hằng đêm anh vẫn nhớ con,
Thương em tình nghĩa vẫn vuông tròn.
Thương nhà, thương nước giờ tan nát,
Thương bạn thương anh chuyệnmất còn.
Anh ở đây bạn bè anh cũng ở đây,
Áo rách xác xơ thân gầy,
Cùng chung số kiếp lưu đãy.
Anh ở đây mỗi ngày cơm không đầy chén,
Chiều buồn ra trông đàn én,
Kiếm mồi thấp thoáng bay qua.
Toa liền toa, tàu đi trong bóng hoàng hôn,
Tiếp nối những dư âm buồn,
Lòng nghe ray rứt căm hờn.
Chiều Suối Máu xót xa buồn nhớ con,
Chiều Long Giao đèo cao heo hút gió,
Nắng phai mờ, dật dờ cuối chân mây.
Anh ở đây, bạn bè anh vẫn ở đây,
Vẫn giếng nước sâu bên cầu,
Tìm trăng, trăng vướng dây gàu.
Anh ở đây, mỗi ngày bên trong rào sắt,
Ngày ngày ưu tư chồng chất,
Giữa lòng núi cũ sông xưa.
Anh ở đây?
Sao anh vẫn còn... ở đây?
~Thục-Vũ~
1976




HOÀNG-NGỌC-LIÊN


BỨC TRANH TÙ

Mấy trăm tù khổ sai biệt xứ,
Trên hiện trường lao động thi đua
Có trống kèn, có loa, đài cổ vũ
Khí thế ra quân tích cực làm mùa!

Tù, tuổi tác có anh trên bảy chục,
Cũng có anh vừa mới mười lăm!
Mẹ gửi vô đây cho công an...giáo dục
Để nếm mùi địa ngục trần gian!

Tù chính trị có anh làm tự quản
Chửi bạn tù như đào đất đổ đi.
Tên bảo vệ chĩa A.K., dọa bắn
Một trại viên can tội...gan lì!

Vài bạn trẻ cuốc vung mặt đất,
Trút nỗi đau tức tưởi chuyện tan hàng.
Mấy ông già tranh thủ hốt phân vàng,
Quản giáo đứng bên không cho nhăn mặt!

Tù hình sự lũ trẻ con ngơ ngác,
Chỉ thấy đầu dính với tay chân.
Dăm bảy đứa còn trên mình manh áo,
Rách tả tơi không đủ che thân!

Xương từng lóng phơi bày, da xám ngoét,
Đầu lưa thưa vài nhúm tóc gà bươi.
Một thằng nhỏ mười ba, hai mắt toét,
Thồ trên lưng trái bí nặng hơn người.

Bọn ác quỷ bắt làm, không được mệt!
Tiếng thi đua nhức nhối cả khu rừng.
Thêm một nỗi đau lòng hơn cái chết:
Chiến hữu người mình đâm mãi phía sau lưng!
~Hoàng-Ngọc-Liên~
Tân Lập 31-10-1979