Dòng thơ cổ

NGÔ-THÌ-NHẬM

(1746-1803)

VỊNH-GIÁNG-HƯƠNG

Bách thế nhân duyên nghĩ tục hoàn
Tiên trần lộ quỷnh khước vô đoan
Ngọc tiêu hưởng đoạn thương phi phượng
Bích động đài thâm trướng biệt loan
Đáo để anh tài đa mạnh lãng
Do lai tiên tử nại u nhàn
Thùy thông Quỳnh đảo ngư thư sứ
Kim mã đường trung hũu mẫu đan
~Ngô-Thì-Nhậm~

Dịch:

Giáng Hương

Duyên trăm năm ngỡ đã xe
Ngờ đâu tiên tục lối về chẳng chung
Phượng vừa khuất bóng tiêu ngưng
Oanh xa để động rêu phong phủ mờ
Tài danh phóng đãng thuở giờ
Cõi trên là chốn tiên du thanh nhàn
Ai về Quỳnh đảo nhờ mang
Tin hoa mẫu nở lan tràn nhà Kim
~Nguyễn-Tâm-Hàn~

GANG THIÊN VÃN THIẾU

Vạn khoảnh yên ba tẩm bích liên,
Bình phân sơn sắc hốt du nhiên.
Thương mang vọng ngoại trùng sơn nhạc,
Khiết oánh hồ trung nhất thủy thiên.
Đào độ phong cao ngư phố địch.
Hàn sa nguyệt đạm viễn thôn yên.
Thanh quang nhãn khoát nùng ngâm hứng,
Bán bức vân hà lạc chiếu biên.
~Ngô-Thì-Nhậm~

Dịch:

Ngắm cảnh trời nước buổi chiều

Sen xanh dầm sóng, ngát muôn vùng,
Ngang vạch sườn non, nét thoáng trông.
Đồi núi sắp thành bao lớp thẳm,
Nước trời thu cả một bầu trong.
Sáo chài vẳng gió, đào tươi bến,
Tre xóm mờ trăng, cát giãi sông.
Ngắm cảnh thiên nhiên, thơ đượm hứng,
Chân trời lơ lửng áng mây hồng.
~Nguyễn-Sỹ-Lâm~

XUÂN NGÂM

Dã ngoại hữu phàm điểu,
Loạn khiếu: kí lão đáo.
Hiên trung hữu ban cưu,
Trường minh: hoài thử đô!
Vấn nễ hoài đô, hoài phú quí,
Cơ bão tùy nhân hà đắc ý.
Tiễn cừ lão đáo, đáo điền viên,
Cao tường do ngã trường hân phiên.
Nhân sinh tại thế tam vạn lục thiên nhật,
Thiều hoa tự tiễn, đẳng nhàn bạch liễu thiếu niên đầu.
Bất tri dã ngoại ngư hà hảo,
Thiên hướng hiên trung túc mễ cầu.
Quân bất kiến:
Ban cưu trường minh ngẫu dục trác,
Cựu chủ hoan hân tân chủ bạc.
Hựu bất kiến:
Phàm điểu loạn khiếu hốt cao phi,
Túng hữu tăng chước hà sở thi.
Khuyến quân thả phủ Uyên Minh cầm.
Đình tiền oanh yến giai tri âm.
Nguyện cấp nam minh bất trọc thủy,
Vị quân tẩy nghiễn thư hạo chỉ:
Nhân giam lạc sự cánh hà như,
Danh giáo cương thường nhi dĩ hĩ.
~Ngô-Thì-Nhậm~

Dịch:

Khúc Ngâm Ngày Xuân

Đồng xa có cái chim trời,
Nó kêu rằng: Đã tới thời già nua.
Trước hiên có cái chim cu,
Nó kêu rằng: Nhớ cố đô não nùng.
Giàu sang khao khát nặng lòng chửa vơi?
Đói no trông cậy cửa người,
Tự do chẳng có mong hoài mà chi!
Tuổi già nhớ cảnh làng quê,
Khen chim trời biết tìm về điền viên.
Bao la non nước dặm nghìn,
Lượn bay mặc sức, lọ phiền mảy may.
Kiếp: ba vạn sáu nghìn ngày,
Bóng thiều như bóng tên bay bay vèo.
Lần lừa ngày tháng trôi theo,
Tóc xanh để lụy mái đầu sương pha.
Chẳng tìm tôm cá đồng xa,
Thóc xin gạo mướn bê tha cửa người.
Anh xem, cu gáy kêu hoài,
Chẳng qua những muốn chờ mồi đợi ăn.
Vốn xưa chủ cũ ân cần.
Mà nay chủ mới tình dần bạc phai.
Kìa anh xem cái chim trời,
Kêu xong chắp cánh tuyệt vời cao bay.
Mặc cho nỏ cứng căng dây,
Nhởn nhơ chẳng ngoại thân này xem không.
Cung cầm nối gót Đào công (1) ,
Trước sân hôm sớm bạn cùng yến oanh.
Tôi xin gánh nước Nam minh,
Rửa nghiên, chọn giấy vì anh đề lời.
Việc đời chi đó là vui,
Cương thường danh giáo đạo người là hơn.
~Nguyễn-Văn-Bách~

Chú thích:
(1) Đào Uyên Minh (đời Tấn) rất yêu
đàn cầm mặc dù không biết gảy.

CỔ TÙNG

Đình đình đặc lập tuế hàn thân,
Hảo tự Hy Hoàng dĩ thượng nhân.
Loa kế phạm vương trường độ lĩnh
Kê bì tiên tẩu kiện đằng vân.
Xuân hồi lạc cộng mai sinh tử
Thu tĩnh hoan yêu quế tác tân
Ngạo tận tuyết sương hoàn tự tín
Hồng quân phú dữ bất vi bần.
~Ngô-Thì-Nhậm~

Dịch:

Cây tùng cổ

Ba đông giá rét, một chồi cây,
Người thuở Hi Hoàng hóa lại đây.
Bụt tóc ốc đâu đang vượt núi,
Tiên da gà nọ, muốn tung mây.
Duyên mai xuân tới sinh nòi giống,
Nghĩa quế thu sang kết bạn bầy.
Khinh tuyết ngạo sương, riêng bẩm tính,
Khuông thiêng khéo đã đúc nên dày.
~Nguyễn-Sỹ-Lâm~

CÔ CHU

Nhân nghĩa vị cao trung tín đà
Niên niên phiếm tác Đẩu quang xa
Tiên nguyên bất dụng thiên tao phóng
Phật hải hà phương nhất diệp qua.
Tải đạo khứ lai, nhàn áp lãng,
Bình tâm hành chỉ, đẳng doanh khoa
Tế xuyên dĩ cụ Thương Nham tiếp
Thả thính ngư nhi khuyến tửu ca.
~Ngô-Thì-Nhậm~

Dịch:

Con thuyền đơn lẽ

Sào nghĩa chèo trung, lái sẳn đà,
Bè giong sao Đẩu bến trời xa.
Nguồn Tiên lọ phải nghìn thuyền rõi,
Biển Phật cầm như một mái qua.
Đạo chở đầy khoang, càn sóng cả,
Nước chờ ngoi vũng, vững lòng ta.
Sang sông sẵn có chèo ông Phó,
Mời rượu nghe chài cất giọng ca.
~Nguyễn-Sỹ-Lâm~

<bài viết được chỉnh sửa lúc 24.09.2011 09:49:37 bởi Anh Nguyên >

#31

NGUYỄN-BÁ-DƯƠNG

Dưới Thời Hậu Lê, quê Nguyên-Xá, Thần-Khê,
Thái-Bình, thông minh, đậu Tiến Sĩ năm 1766,
Có người thử tài, bảo ông vịnh cây thông bằng
đá treo trên tường, ông liền ngâm:

THẠCH TÙNG

石松

石上青松百尺長，
飛花滿洞水生香，
丁寧小子休經伐，
留始他年作棟梁。

Thạch tùng

Thạch thượng thanh tùng bách xích trường,
Phi hoa mãn động thuỷ sinh hương,
Đinh ninh tiểu tử hưu kinh phạt,
Lưu thuỷ tha niên tác đống lương.
~Nguyễn-Bá-Dương~

Dịch nghĩa:

Cây tùng đá

Trăm thước thông trên đá vững vàng,
Hoa bày đầy động nước sinh hương,
Đinh ninh dặn chú tiều đừng đẵn,
Dành để mai sau chuột cột rường.

TRẦN-DANH-ÁN
1754-1794
Bảo-Triệu, Gia-Bình, Kinh-Bắc (Bắc-Ninh)

LẠNG SƠN CẢM ĐỀ II

Biệt thời thiên ngữ kỷ đinh ninh
Xã tắc tồn vong hệ thử hành
Hoa thảo đối nhân như tố oán
Giang sơn tự khách bất tri danh
Tam thiên chinh lộ yên lam lão
Nhất phiến cô trung nhật nguyệt minh
Bạt thiệp cần lao thần tử chức
Quốc gia ân trọng cố thân kinh
~Trần-Danh-Án~

Dịch:

Lời vua lúc biệt vẳng đâu đây,
Xã tắc tồn vong ở chuyến này.
Hoa cỏ thấy người sa giọt lệ,
Non sông tựa khách biết tên ai?
Ba ngàn đường núi sương mây lấp,
Một tấm lòng trung nhật nguyệt soi.
Thần tử sá chi điều vất vả,
Nhẹ coi thân thế, nghĩ ơn đầy ...
~Vô Danh~

<bài viết được chỉnh sửa lúc 09.10.2011 09:03:39 bởi Anh Nguyên >

#32

Bà Huyện THANH-QUAN
              1755-17...

Sinh tại Nghi Tàm, Hoàn Long, Hà Đông.
Vợ ô. Lưu-Nghị đỗ Cử nhân 1821 (Minh
Mạng 2) làm Tri huyện Thanh Quan (Thái
Ninh, Ninh Bình. Dưới tiều Tự Đức được
mời vào kinh nhậm chức Cung trung giáo
tập để dạy các công chúa, cung phi.

CẢNH CHIỀU HÔM

Chiều trời bảng lảng bóng hoàng hôn
Tiếng ốc xa đưa lẫn trống dồn
Gác mái, ngư ông về viễn phố
Gõ sừng, mục tử lại cô thôn
Ngàn mai gió cuốn, chim bay mỏi
Dặm liễu sương sa, khách buớc dồn
Kẻ chốn chương đài nguời lữ thứ
Lấy ai mà kể nỗi hàn ôn
~Bà huyện Thanh-Quan~

THĂNG LONG HOÀI CỔ

Tạo hóa gây chi cuộc hý trường,
Đến nay thấm thoát mấy tinh sương.
Lối xưa xe ngựa hồn thu thảo,
Nền cũ lâu đài bóng tịch dương.
Đá vẫn trơ gan cùng tuế nguyệt,
Nước còn cau mặt với tang thương.
Ngàn năm gương cũ soi kim cổ,
Cảnh đấy người đây luống đoạn trường!
~Bà huyện Thanh-Quan~

ĐÈO NGANG

Bước tới đèo Ngang bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom khom dưới núi tiều vài chú,
Lác đác bên sông chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng ta với ta.
~Bà huyện Thanh-Quan~

NGUYỄN-ĐỀ
    1761-1805

Anh ruột của Nguyễn Du, nhưng ra
cộng tác với vua Quang Trung, giữ
chức Hàn Lâm Viện thị thư, được cử
đi sứ nhà Thanh hai lần 1790, 1795.
Bài này ông làm khi đi sứ và được lưu
giữ trong văn thơ nhà Thanh.

THỨ ĐÔNG SƠN NGẪU
ỨC LAN KHÊ NGƯ GIẢ

Đông Lỗ hành xa vũ tuyết phi，
Ngẫu hoài nhàn khách điếu ngư ky.
Nhị luân tình nghị tâm tương hợp，
Thập tải cùng thông mệnh mỗi vi.
Bất thẩm dịch hình đương thế sự，
Hà như thức mục khán thời ky.
Thủ Dương kim nhật vô nhân vấn，
Dã nhậm Di Tề thái tận vi.
~Nguyễn Đề~

Dịch:

Đến Đông Sơn bỗng nhớ người
câu cá ở Lan Khê

Đông Lỗ xe vào mưa tuyết bay
Nhớ về nhàn khách thả câu xưa
Hai bên tình bạn lòng tương hợp
Được mất mười năm vận cách chia
Đừng xét hình hài danh lợi buộc
Mà ngắm thời cơ sẽ có khi
Thủ Dương giờ đã ai thèm hỏi
Làm Di Tề tạm hái rau vi
~Phan Lang~

Dịch hình: chỉ hình hài bị công danh lợi
lộc câu thúc chi phối. (Đào Tiềm - Quy
khứ lai từ: Ký tự dĩ tâm vi hình dịch, hề
trù trướng nhi độc bi?: Đã tự đem lòng
cho thể hình sai khiến, sao lại buồn bã,
đau thương một mình?)

NGÔ-THỜI-SĨ
     1762-1780

Thanh-Oai, Hà-Tây. Nhà thơ, Sử gia

DU LỤC VÂN ĐỘNG

Toản ngoan thúy nghiễn phủ thương ba，
Động khẩu oanh hồi ủng lệ la.
Nham thúy tạo công thi tạc xảo，
Cảnh u ngư phủ chiếm nhàn đa.
Cổ kim lịch duyệt anh hùng kỷ，
Thúc hốt kỳ như hỗn độn hà.
Khai tịch bất ưng nguy sạn khoáng，
Cố tăng nhất tọa thạch di đà.
~Ngô-Thời-Sĩ~

Dịch:

Đi chơi động Lục Vân*

Núi biếc cao cúi mình vào sóng trắng
Nước dội về cửa động phủ nữ la
Tài tạc đá ông xanh đào hang núi
Cảnh u nhàn thuyền ngư phủ xa xa
Những anh hùng qua đây xưa nay mấy
Trước và sau mờ mịt bóng thời gian
Mở cửa ra đường núi treo chớn chở
Sư ngồi thành di đà đá bên đàng
~Phan-Lang~

* Lục Vân động : phía bắc Tượng Sơn 象山,
thuộc Ninh Ba 寧波, Chiết Giang .

<bài viết được chỉnh sửa lúc 28.10.2011 10:39:02 bởi Anh Nguyên >

#33

NGUYỄN-DU
1765-1820

Quê Tiên-Điền, Nghi Xuân, Nghệ-An, sinh ở Thăng-
Long, sớm mồ côi, ở với anh, vẫn kiên trì học tập rèn
luyện tài năng, được triều Gia-Long vời ra làm quan,
Tri huyện Phù-Dung, Tri Phủ Thường-Tín, Cần Chánh
Đại Học Sĩ, Chánh sứ đi Tầu, thăng Hữu Tham Tri Bộ
Lễ, được cử đi sứ lần hai, nhưng chưa đi đã mất, mới
55 tuổi.

TRUYỆN KIM VÂN KIỀU

1/- Tài sắc Thuý Kiều

Trăm năm trong cõi người ta,
Chữ tài, chữ mệnh, khéo là ghét nhau.
Trải qua một cuộc bể dâu.
Những điều trông thấy mà đau đớn lòng.
Lạ gì bỉ sắc tư phong,
Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen.
Cảo thơm lần giở trước đèn,
Phong tình cổ lục còn truyền sử xanh.
Rằng: năm Gia Tĩnh triều Minh,
Bốn phương phẳng lặng, hai Kinh vững vàng.
Có nhà Viên Ngoại họ Vương,
Gia tư nghĩ cũng thường thường bậc trung,
Một trai con thứ rốt lòng,
Vương Quan là chữ, nối dòng nho gia.
Đầu lòng hai ả Tố Nga,
Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân.
Mai cốt cách. Tuyết tinh thần.
Một người một vẻ, mười phân vẹn mười.
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.
Hoa cười, ngọc thốt, đoan trang,
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da.
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc, lại là phần hơn.
Làn thu thủy, nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một, tài đành họa hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung, thương, lầu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt Hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên xoang,
Một thiên bạc mệnh lại càng não nhân.
Phong lưu rất mực hồng quần,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.

<bài viết được chỉnh sửa lúc 10.05.2012 11:51:21 bởi Anh Nguyên >

#34

2/- Thuý Kiều viếng mộ Đạm Tiên,
gặp Kim Trọng

Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa
Thanh minh, trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ, hội là Đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước, áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng hồ rắc, tro tiền giấy bay

Tà tà bóng ngả về tây,
Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
Bước lần theo ngọn tiểu khê,
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh
Nao nao dòng nước uốn quanh,
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang
Sè sè nấm đất bên đường,
Dầu dầu ngọn cỏ, nửa vàng nửa xanh,
Rằng: Sao trong tiết Thanh minh,
Mà đây hương khói vắng tanh thế mà?
Vương Quan mới dẫn gần xa:
Đạm Tiên nàng ấy xưa là ca nhi
Nổi danh tài sắc một thì,
Xôn xao ngoài của, hiếm gì yến anh.
Phận hồng nhan có mong manh,
Nửa chừng xuân, thoắt gẫy cành thiên hưong
Có người khách ở viễn phương,
Xa nghe cũng nức tiếng nàng tìm chơi
Thuyền tình vừa ghé đến nơi,
Thì đà trâm gẫy bình rơi bao giờ!
Buồng không lạnh ngắt như tờ,
Dấu xe ngựa đã rêu lờ mờ xanh
Khóc than khôn xiết sự tình,
Kẻo vô duyên ấy là mình với ta.
Đã không duyên trước chăng mà,
Thì chi chút ước gọi là duyên sau.
Sắm sanh nếp tử, xe châu,
Vùi nông một nắm, mặc dầu cỏ hoa.
Trải bao thỏ lặn, ác tà,
Ấy mồ vô chủ, ai mà viếng thăm!

Lòng đâu sẵn món thương tâm
Thoạt nghe Kiều đã đầm đầm châu sa:
Đau đớn thay, phận đàn bà!
Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung.
Phũ phàng chi bấy Hoá công!
Ngày xanh mòn mỏi, má hồng phôi pha
Sống làm vợ khắp người ta
Hại thay! Thác xuống làm ma không chồng!
Nào người phượng chạ, loan chung,
Nào người tích lục tham hồng là ai?
Đã không kẻ đoái, người hoài,
Sẵn đây ta kiếm một vài nén hương
Gọi là gặp gỡ giữa đường,
Họa là người dưới suối vàng biết cho.

Lâm râm khấn khứa nhỏ to
Sụp ngồi, vài gật trước mồ, bước ra.
Một vùng cỏ ấy bóng tà,
Gió hiu hiu thổi một và bông lau.
Rút trâm sẵn dắt mái đầu
Vạch da cây, vịnh bốn câu ba vần.
Lại càng mê mẩn tâm thần,
Lại càng đứng lặng tần ngần chẳng ra
Lại càng ủ dột nét hoa
Sầu tuôn đứt nối, chân sa vắn dài!

Vân rằng: Chị cũng nực cười,
Khéo dư nước mắt, khóc người đời xưa!
Rằng: Hồng nhan tự nghìn xưa,
Cái điều bạc mệnh có chừa ai đâu
Nỗi niềm tưởng đến mà đau,
Thấy người nằm đó, biết sau thế nào?
Quan rằng: Chị nói hay sao,
Một lời là một vận vào khó nghe!
Ở đây âm khí nặng nề,
Bóng chiều đã ngã, dậm về còn xa.
Kiều rằng: Những đấng tài hoa,
Thác là thể phách, còn là tinh anh
Dễ hay tình lại gặp tình,
Chờ xem, ắt thấy hiển linh bây giờ.

Một lời nói chửa kịp thưa,
Phút đâu trận gió cuốn cờ đến ngay,
Ào ào đổ lộc, rung cây,
Ở trong dường có hương bay ít nhiều
Đè chừng ngọn gió lần theo,
Dấu giày từng bước in rêu rành rành
Mặt nhìn ai nấy đều kinh,
Nàng rằng: Này thực tinh thành chẳng xa
Hữu tình ta lại gặp ta,
Chớ nề u hiển, mới là chị em.
Đã lòng hiển hiện cho xem,
Tạ lòng, nàng lại nối thêm vài lời
Lòng thơ lai láng bồi hồi,
Gốc cây, lại vạch một bài cổ thi

Dùng dằng nửa ở nửa về,
Nhạc vàng đâu đã tiếng nghe gần gần
Trông chừng thấy một văn nhân
Lỏng buông tay khấu, bước lần dặm băng.
Đề huề lưng túi gió trăng,
Sau lưng theo một vài thằng cỏn con.
Tuyết in sắc ngựa câu dòn,
Cỏ pha mùi áo nhuộm non da trời.
Nẻo xa mới tỏ mặt người,
Khách đà xuống ngựa, tới nơi tự tình
Hài văn lần bước dặm xanh,
Một vùng như thể cây quỳnh, cành giao
Chàng Vương quen mặt ra chào,
Hai Kiều e lệ nép vào dưới hoa.
Nguyên người quanh quất đâu xa,
Họ Kim tên Trọng vốn nhà trâm anh.
Nền phú hậu, bậc tài danh,
Văn chương nết đất, thông minh tính trời
Phong tư tài mạo tuyệt vời,
Vào trong phong nhã, ra ngoài hào hoa

Chung quanh vẫn đất nước nhà,
Với Vương Quan trước vẫn là đồng thân.
Trộm nghe thơm nức hương lân,
Một nền đồng tước, khoá xuân hai Kiều.
Nước non cách mấy buồng thêu,
Những là trộm dấu, thầm yêu chốc mòng.
May thay giải cấu tương phùng,
Gặp tuần đố lá thỏa lòng tìm hoa.
Bóng hồng nhác thấy nẻo xa,
Xuân lan, thu cúc, mặn mà cả hai

Người quốc sắc, kẻ thiên tài,
Tình trong như đã, mặt ngoài còn e.
Chập chờn cơn tỉnh, cơn mê,
Rốn ngồi chẳng tiện, dứt về chỉn khôn.
Bóng tà như giục cơn buồn
Khách đà lên ngựa, người còn ghé theo
Dưới dòng nước chảy trong veo,
Bên cầu tơ liễu bóng chiều thướt tha.
~Nguyễn-Du~

<bài viết được chỉnh sửa lúc 09.02.2012 10:40:55 bởi Anh Nguyên >

#35

3/- Thuý Kiều mơ Đạm Tiên,
tưởng nhớ Kim Trọng

Kiều từ trở gót trướng hoa
Mặt trời gác núi chiêng đà thu không
Gương Nga chênh chếch dòm song
Vàng gieo ngấn nước, cây lồng bóng sân
Hải đường lả ngọn đông lân,
Giọt sương gieo nặng, cành xuân là đà
Một mình lặng ngắm bóng Nga
Rộn đường gần với nổi xa bời bời:
Người mà đến thế thì thôi,
Đời phồn hoa cũng là đời bỏ đi
Người đâu gặp gỡ làm chi,
Trăm năm biết có duyên gì hay không?
Ngổn ngang trăm mối tơ lòng,
Nên câu tuyệt diệu ngụ trong tính tình
Chênh chênh bóng nguyệt xế mành
Tựa ngồi bên triện, một mình thiu thiu.
Thoắt đâu thấy một tiểu kiều,
Có chiều phong vận, có chiều thanh tân
Sương in mặt, tuyết pha thân,
Sen vàng lãng đãng, như gần như xa

Rước mùng, đón hỏi dò la:
Đào nguyên lạc lối đâu mà đến đây?
Thưa rằng: Thanh khí, xưa nay,
Mới cùng nhau lúc ban ngày đã quên?
Hàn gia ở mái tây thiên,
Dưới dòng nước chảy, bên trên có cầu
Mấy lòng hạ cố đến nhau,
Mấy lời hạ tứ ném châu gieo vàng.
Vâng trình hội chủ xem tường,
Mà xem trong sổ đoạn trường có tên
Âu đành quả kiếp nhân duyên,
Cũng người một hội, một thuyền đâu xa.
Này mười bài mới, mới ra,
Câu thần lại mượn bút hoa vẽ vời.
Kiều vâng lĩnh ý đề bài,
Tay tiên một vẫy, đủ mười khúc ngâm
Xem thư nấc nở khen thầm:
Giá đành tú khẩu, cẩm tâm khác thường!
Ví đem vào tập đoạn trường,
Thì treo giải nhất, chi nhường cho ai!

Thềm hoa khách đã trở hài,
Nàng còn cầm lại một hai tự tình
Gió đâu sịch bức mành mành,
Tỉnh ra mới biết rằng mình chiêm bao
Trông theo nào thấy đâu nào,
Hương thừa dường hãy ra vào đâu đây.
Một mình lưỡng lự canh chầy,
Đường xa, nghĩ nỗi sau này mà kinh!

Hoa trôi, bèo giạt, đã đành,
Biết duyên mình, biết phận mình, thế thôi!
Nỗi riêng lớp lớp sóng giồi,
Nghĩ đòi cơn, lại sụt sùi đòi cơn
Giọng Kiều rền rỉ trướng loan,
Nhà huyên chợt tỉnh, hỏi: Cơn cớ gì?
Cớ sao trằn trọc canh khuya,
Màu hoa lê hãy đầm đìa giọt mưa?
Thưa rằng: Chút phận ngây thơ,
Dưỡng sinh đòi nợ tóc tơ chưa đền
Buổi ngày chơi mả Đạm Tiên,
Nhắp đi, thoắt thấy ứng liền chiêm bao
Đoạn trường là số thế nào?
Bài ra thế ấy, vịnh vào thế kia
Cứ trong mộng triệu mà suy
Phận con thôi có ra gì mai sau!
Dạy rằng: Mộng triệu cứ đâu?
Bỗng không mua não chuốc sầu, nghĩ nao!
Vâng lời khuyên giải thấp cao
Chưa xong điều nghĩ, đã đào mạch Tương
~Nguyễn-Du~

<bài viết được chỉnh sửa lúc 09.02.2012 10:42:07 bởi Anh Nguyên >

#36

4/- Kim Trọng gặp Thuý Kiều,
Hai bên nặng lời thề thốt

Ngoài song thỏ thẻ oanh vàng
Nách tường bông liễu bay sang láng giềng
Hiên tà bóng gác nghiêng nghiêng
Nỗi riêng, riêng chạnh tấc riêng một mình.
Cho hay là giống hữu tình
Đố ai gỡ mối tơ mành cho xong
Chàng Kim từ lại thư-song
Nỗi nàng canh cánh bên lòng biếng khuây
Sầu đong càng khắc càng đầy,
Ba thu dọn lại một ngày dài ghê!
Mây tần khóa kín song the
Bụi hồng lẽo đẽo đi về chiêm bao
Tuần trăng khuyết, điã dầu hao,
Mặt mơ tưởng mặt, lòng ngao ngán lòng.
Buồng văn hơi lạnh như đồng
Trúc se ngọn thỏ, tơ trùng phím loan
Mành tương phơn phớt gió đàn
Hương gây mùi nhớ, trà khan giọng tình:
Ví chăng duyên nợ ba sinh,
Làm chi những thói khuynh thành trêu ngươi?
Bâng khuâng nhớ cảnh, nhớ người,
Nhớ nơi kỳ ngộ vội dời chân đi
Một vùng cỏ mọc xanh rì,
Nước ngâm trong vắt, thấy gì nữa đâu!

Gió chiều như gợi cơn sầu
Vi-lô hiu hắt như mầu khơi trêu
Nghề riêng nhớ ít, tưởng nhiều,
Xăm xăm đè nẻo Lam kiều dần sang
Thâm nghiêm, kín cổng, cao tường,
Cạn dòng lá thắm; dứt đường chim xanh.
Lơ thơ tơ liễu buông mành
Con oanh học nói trên cành mỉa mai
Mấy lần cửa đóng then cài
Đầy thềm hoa rụng, biết người ở dâu?
Tần ngần đứng suốt giờ lâu
Dạo quanh chợt thấy mái sau có nhà
Là nhà Ngô Việt thương gia,
Buồng không để đó, người xa chưa về
Lấy điều du học hỏi thuê
Túi đàn, cặp sách, đề huề dọn sang
Cỏ cây, cỏ đá sẵn sàng
Có hiên Lãm thúy, nét vàng chưa phai.
Mùng thầm chốn ấy chữ bài
Ba sinh âu hẳn duyên Trời chi đây!
Song hồ nửa khép cánh mây
Tường đông ghé mắt ngày ngày hằng trông
Tấc gang đồng tỏa nguyên phong
Tịt mù nào thấy bóng hồng vào ra
Nhận từ quán khách lân la,
Tuần trăng thấm thoát nay đà thêm hai
Cách tường phải buổi êm trời,
Dưới đào dường có bóng người thướt tha
Buông cầm, xốc áo, vội ra,
Hương còn thơm nức, người đà vắng tanh
Lần theo tường gấm dạo quanh
Trên đào nhác thấy một cành kim thoa
Giơ tay với lấy về nhà:
Này trong khuê các, đâu mà đến đây?
Gẫm âu người ấy, báu này
Chẳng duyên chưa dễ vào tay ai cầm!
Liền tay ngắm nghía biếng nằm
Hãy còn thoang thoảng hương trầm chưa phai.
Tan sương đã thấy bóng người
Quanh tường ra ý tìm tòi ngẩn ngơ
Sinh đà có ý đợi chờ,
Cách tường lên tiếng xa đưa ướm lòng:
Thoa này bắt được hư không,
Biết đâu Hợp phố mà mong châu về?
Tiếng Kiều nghe lọt bên kia:
Ơn lòng quân tử sá gì của rơi,
Chiếc thoa nào của mấy mươi,
Mà lòng trọng nghĩa, khinh tài xiết bao!
Sinh rằng: Lân lý ra vào,
Gần đây nào phải người nào xa xôi
Được rày nhờ chút thơm rơi
Kể đà thiểu não lòng người bấy nay!
Bấy lâu mới được một ngày
Dừng chân gạn chút niềm tây gọi là.
Vội về thêm lấy của nhà,
Xuyến vàng đôi chiếc, khăn là một vuông
Bậc mây đón bước ngọn tường,
Phải người hôm nọ rõ ràng chẳng nhe!
Sượng sùng giữ ý rụt rè
Kẻ nhìn rõ mặt, người e cúi đầu
Rằng: Từ ngẫu nhĩ gặp nhau,
Thầm trông, trộm nhớ, bấy lâu đã chồn
Xương mai tính đã rủ mòn
Lần lừa ai biết hãy còn hôm nay!
Tháng tròn như gửi cung mây
Trần trần một phận ấp cây đã liều!
Tiện đây xin một hai điều,
Đài gương soi đến dấu bèo cho chăng!
Ngần ngừ nàng mới thưa rằng:
Thói nhà băng tuyết, chất hằng phỉ phong
Dầu khi lá thắm chỉ hồng
Nên chăng thì cũng tại lòng mẹ cha
Nặng lòng xót liễu vì hoa
Trẻ thơ đã biết đâu mà dám thưa!
Sinh rằng: Rày gió, mai mưa
Ngày xuân đã dễ tình cờ mấy khi!
Dầu chăng xét tấm tình si
Thiệt đây mà có ích gì đến ai?
Chút chi gắn bó một hai
Cho đành rồi sẽ liệu bài mối manh
Khuôn thiêng dầu phụ tấc thành
Cũng liều bỏ quá xuân xanh một đời
Lượng xuân dầu quyết hẹp hòi
Công đeo đuổi chẳng thiệt thòi lắm ru!
Lặng nghe lời nói như ru
Chiều xuân dễ khiến, nét thu ngại ngùng
Rằng: Trong buổi mới lạ lùng,
Nể lòng có lẽ cầm lòng cho đang!
Đã lòng quân tử đa mang
Một lời vâng tạc đá vàng thủy chung.

Được lời như cởi tấm lòng
Giở kim thoa với khăn hồng trao tay
Rằng: Trăm năm cũng từ đây,
Của tin, gọi một chút này làm ghi.
Sẵn tay khăn gấm, quạt quì,
Với cành thoa ấy tức thì đổi trao
Một lời gắn bó tất giao
Mái sau dường có xôn xao tiếng người
Vội vàng lá rụng hoa rơi
Chàng về viện sách, nàng dời lầu trang
Từ phen đá biết tuổi vàng
Tình càng thấm thía dạ càng ngẩn ngơ
Sông Tương một dải nông sờ
Bên trông đầu nọ, bên chờ cuối kia
Một tường tuyết trở sương che
Tin xuân đâu dễ đi về cho năng
Lần lần ngày gió đêm trăng
Thưa hồng, rậm lục, đã chừng xuân qua
Ngày vừa sinh nhật ngoại gia,
Trên hai đường, dưới nữa là hai em
Tưng bừng sắm sửa áo xiêm
Biện dâng một lễ xa đem tấc thành
Nhà lan thanh vắng một mình
Ngẫm cơn hội ngộ đã đành hôm nay
Thì trân thức thức sẵn bày
Gót sen thoăn thoắt dạo ngay mái tường
Cách hoa sẽ dặng tiếng vàng
Dưới hoa đã thấy có chàng đứng trông
Trách lòng hờ hững với lòng
Lửa hương chốc để lạnh lùng bấy lâu
Những là đắp nhớ đổi sầu
Tuyết sương nhuốm nửa mái đầu hoa râm.
Nàng rằng: Gió bắt mưa cầm,
Đã cam tệ với tri âm bấy chầy
Vắng nhà được buổi hôm nay
Lấy lòng gọi chút ra đây tạ lòng.

Lần theo núi giả đi vòng,
Cuối tường dường có nẻo thông mới rào;
Xắn tay mở khoá động đào,
Rẽ mây trong tỏ lối vào thiên thai.
Mặt nhìn mặt, càng thêm tươi
Bên lời vạn phúc, bên lời hàn huyên
Sánh vai về chốn thủ hiên
Góp lời phong nguyệt, nặng nguyền non sông
Trên yên bút giá thi đồng
Đạm thanh một bức tranh tùng treo lên
Phong sương được vẻ thiên nhiên
Mặt khen nét bút càng nhìn càng tươi
Sinh rằng: Phác họa vừa rồi
Phẩm đề xin một vài lời thêm hoa.

Tay tiên gió táp mưa sa,
Khoảng trên, dừng bút thảo và bốn câu
Khen: Tài nhả ngọc phun châu,
Nàng Ban, ả Tạ cũng đâu thế vầy!
Kiếp tu xưa ví chưa dày,
Phúc nào nhắc được giá này cho ngang!
Nàng rằng: Trộm liếc dung quang,
Chẳng sân ngọc bội thời phường kim môn
Nghĩ mình phận mỏng cánh chuồn
Khuôn xanh biết có vuông tròn mà hay?
Nhớ từ năm hãy thơ ngây,
Có người tướng sĩ đoán ngay một lời:
Anh hoa phát tiết ra ngoài
Nghìn thu bạc mệnh một đời tài hoa
Trông người lại nghĩ đến ta
Một dày, hai mỏng, biết là có nên?
Sinh rằng: Giải cấu là duyên,
Xưa nay nhân định thắng thiên cũng nhiều
Ví dầu giải kết đến điều
Thì đem vàng đá mà liều với thân.

Đủ điều trung khúc ân cần
Lòng xuân phơi phới, chén xuân tàng tàng
Ngày vui ngắn chẳng đầy gang
Trông ra ác đã ngậm gương non đoài
Vắng nhà chẳng tiện ngồi dai
Giã chàng, nàng mới kíp dời song sa
Đến nhà vừa thấy tin nhà
Hai thân còn giở tiệc hoa chưa về
Cửa ngoài vội rủ rèm the
Xăm xăm băng lối vườn khuya một mình
Nhặt thưa gương giọi đầu cành
Ngọn đèn trông lọt trướng huỳnh hắt hiu
Sinh vừa tựa án thiu thiu
Giở chiều như tỉnh, giở chiều như mê
Tiếng sen sẽ động giấc hòe
Bóng trăng đã xế hoa lê lại gần
Bâng khuâng đỉnh Giáp non Thần
Còn ngờ giấc mộng đêm xuân mơ màng
Nàng rằng: Khoảng vắng đêm trường,
Vì hoa nên phải đánh đường tìm hoa
Bây giờ rõ mặt mặt đôi ta
Biết đâu rồi nữa chẳng là chiêm bao?
Vội mầng làm lễ rước vào
Đài sen nối sáp, song đào thêm hương
Tiên thề cùng thảo một chương
Tóc mây một món, dao vàng chia đôi
Vầng trăng vằng vặc giữa trời
Đinh ninh hai miệng một lời song song
Tóc tơ căn vặn tấc lòng
Trăm năm tạc một chữ đồng đến xương
Chén hà sánh giọng quỳnh tương
Dải là hương lộn bình gương bóng lồng
Sinh rằng: Gió mát trăng trong

Bấy lâu nay một chút lòng chưa cam;
Chày sương chưa nện cầu Lam
Sợ lần khân quá ra sờm sỡ chăng?
Nàng rằng:? Hồng điệp, xích thằng
Một lời cũng đã tiếng rằng tương tri
Đừng điều nguyệt nọ hoa kia
Ngoài ra ai lại tiếc gì với ai.
Rằng: Nghe nổi tiếng Cầm đài
Nước non luống những lắng tai Chung Kỳ

Thưa rằng: Tiện kỹ sá chi!
Đã lòng dạy đến, dạy thì phải vâng.
Hiên sau treo sẵn cầm trang
Vội vàng sinh đã tay nâng ngang mày
Nàng rằng: Nghề mọn riêng tay
Làm chi cho bận lòng này lắm thân?
So dần dây vũ dây văn
Bốn dây to nhỏ theo vần cung thương
Khúc đâu Hán, Sở chiến trường
Nghe ra tiếng sắt tiếng vàng chen nhau
Khúc đâu Tư Mã Phượng cầu
Nghe ra như oán như sầu phải chăng?
Kê Khang này khúc Quảng Lăng
Một rằng Lưu thủy, hai rằng Hành vân
Quá quan này khúc Chiêu quân
Nửa phần luyến chúa, nửa phần tư gia
Trong như tiếng hạc bay qua
Đục như nước suối mới xa nửa vời
Tiếng khoan như gió thoảng ngoài,
Tiếng mau sầm sập như trời đổ mưa
Ngọn đèn khi tỏ khi mờ
Khiến người ngồi đó cũng ngơ ngẩn sầu
Khi tựa gối, khi cúi đầu
Khi vò chín khúc, khi chau đôi mày
Rằng: Hay thì thật là hay,
Nghe ra ngậm đắng, nuốt cay thế nào!
So chi những bậc tiêu tao
Dột lòng mình cũng nao nao lòng người
Rằng: Quen mất nết đi rồi
Tẻ vui thôi cũng tính trời biết sao!
Lời vàng vâng lĩnh ý cao,
Họa dần dần bớt chút nào được không.
Hoa hương càng tỏ thức hồng
Đầu mày, cuối mắt, càng nồng tấm yêu
Sóng tình dường đã xiêu xiêu
Xem trong âu yếm có chiều lả lơi
Thưa rằng: Đừng lấy làm chơi,
Để cho thưa hết một lời đã nao!
Vẻ chi một đóa yêu đào
Vườn hồng chi dám ngăn rào chim xanh
Đã cho vào bậc bố kinh
Đạo tòng phu, lấy chữ trinh làm đầu
Ra tuồng trên Bộc trong dâu
Thì con người ấy ai cầu làm chi!
Phải điều ăn xổi ở thì
Tiết trăm năm, nỡ bỏ đi một ngày!
Ngẫm duyên kỳ ngộ xưa nay
Lứa đôi ai lại đẹp tày Thôi, Trương
Mây mưa đánh đổ đá vàng
Quá chiều nên đã chán chường yến anh
Trong khi chắp cánh liền cành
Mà lòng rẻ rúng đã dành một bên!
Mái tây để lạnh hương nguyền,
Cho duyên đằm thắm ra duyên bẽ bàng
Gieo thoi trước chẳng giữ giàng
Để sau nên thẹn cùng chàng bởi ai?
Vội chi ép liễu hoa nài
Còn thân còn một đền bồi có khi.

Thấy lời đoan chính dễ nghe
Chàng càng thêm nể, thêm vì mười phân.
Bóng tàn vừa lạt vẻ ngân
Tin đâu đã thấy cửa ngăn gọi vào.

<bài viết được chỉnh sửa lúc 09.02.2012 10:43:26 bởi Anh Nguyên >

#37

5/- Kim Trọng về hộ tang,
Thúy Kiều khóc đau thương

Nàng thì vội trở buồng thêu
Sinh thì dạo gót sân đào vội ra
Cửa sài vừa ngỏ then hoa
Gia đồng vào gởi thư nhà mới sang
Đem tin thúc phụ từ đường
Bơ vơ lữ thấn tha phương đề huề
Liêu dương cách trở sơn khê
Xuân đường kíp gọi Sinh về hộ tang
Mảng tin xiết nỗi kinh hoàng
Băng mình lẻn trước đài trang tự tình
Gót đầu mọi nỗi đinh ninh
Nỗi nhà tang tóc, nỗi mình xa xôi:
Sự đâu chưa kịp đôi hồi,
Duyên đâu chưa kịp một lời trao tơ
Trăng thề còn đó trơ trơ
Dám xa xôi mặt, mà thưa thớt lòng
Ngoài nghìn dặm chốc ba đông
Mối sầu khi gỡ cho xong còn chầy!
Gìn vàng giữ ngọc cho hay
Cho đành lòng kẻ chân mây cuối trời.
Tai nghe ruột rối bời bời
Ngập ngừng nàng mới giãi lời trước sau:
Ông tơ gàn quải chi nhau
Chưa vui sum hợp đã sầu chia phôi!
Cùng nhau trót đã nặng lời
Dẫu thay mái tóc, dám rời lòng tơ!
Quản bao tháng đợi năm chờ
Nghĩ người ăn gió nằm mưa xót thầm
Đã nguyền hai chữ đồng tâm
Trăm năm thề chẳng ôm cầm thuyền ai
Còn non, còn nước, còn dài,
Còn về, còn nhớ đến người hôm nay.
Dùng dằng chưa nỡ rời tay
Vầng đông trông đã đứng ngay mái nhà
Ngại ngùng một bước một xa
Một lời trân trọng, châu sa mấy hàng
Buộc yên, quảy gánh, vội vàng
Mối sầu xẻ nửa, bước đường chia hai

Buồn trông phong cảnh quê người
Đầu cành quyên nhặt, cuối trời nhạn thưa
Não người cữ gió tuần mưa
Một ngày nặng gánh tương tư một ngày.
Nàng còn đứng tựa hiên tây
Chín hồi vấn vít như vầy mối tơ

<bài viết được chỉnh sửa lúc 09.02.2012 10:45:00 bởi Anh Nguyên >

#38

6/- Vương ông hàm oan chịu tội,
Thúy Kiều bán mình chuộc tội cho cha

Trông chừng khói ngất song thưa
Hoa trôi giạt thắm, liễu xơ xác vàng
Tần ngần dạo ngót lầu trang
Một đoàn mùng thọ ngoại hương mới về
Hàn huyên chưa kịp dãi dề
Sai nha bỗng thấy bốn bề xôn xao:
Người nách thước, kẻ tay dao,
Đầu trâu, mặt ngựa, ào ào như sôi
Giã giang một lão một trai
Một dây vô lại buộc hai thâm tình

Đầy nhà vang tiếng ruồi xanh
Rụng rời khung cửi, tan tành gói may.
Đồ tế nhuyễn, của riêng tây
Sạch sành sanh vét cho đầy túi tham
Điều đâu ai buộc ai làm?
Này ai đan dập, giật giàm bỗng dưng?
Hỏi ra sau mới biết rằng:
Phải tên xưng xuất tại thằng bán tơ.
Một nhà hoảng hốt, ngẩn ngơ

Tiếng oan dậy đất, án ngờ lòa mây
Hạ từ van lạy suốt ngày,
Điếc tai lân tuất, phũ tay tồi tàn
Giường cao rút ngược dây oan,
Dẫu là đá cũng nát gan lọ người!
Mặt trông đau đớn rụng rời
Oan này còn một kêu Trời nhưng xa
Một ngày lạ thói sai nha
Làm cho khốc hại chẳng qua vì tiền
Sao cho cốt nhục vẹn tuyền?
Trong khi ngộ biến tùng quyền biết sao?
Duyện hội ngộ, đức cù lao
Bên tình, bên hiếu, bên nào nặng hơn?
Để lời thệ hải minh sơn
Làm con trước phải đền ơn sinh thành
Quyết tình, nàng mới hạ tình:
Dẽ cho để thiếp bán mình chuộc cha!
Họ Chung có kẻ lại già,
Cũng trong nha dịch, lại là từ tâm,
Thấy nàng hiếu trọng tình thâm
Vì nàng, nghĩ cũng thương thầm xót vay
Tính bài lót đó luồn đây,
Có ba trăm lượng, việc này mới xuôi,
Hãy về tạm phó giam ngoài,
Dặn nàng qui liệu trong đôi ba ngày.
Thương lòng con trẻ thơ ngây
Gặp cơn vạ gió, tai bay bất kỳ.
Đau lòng tử biệt sinh ly!
Thân còn chẳng tiếc, tiếc gì đến duyên!
Hạt mưa sá nghĩ phận hèn
Liệu đem tấc cỏ quyết đền ba xuân
Sự lòng ngỏ với băng nhân
Tin sương đồn đại, xa gần xôn xao
Gần miền có một mụ nào
Đưa người viễn khách tìm vào vấn danh
Hỏi tên rằng: Mã Giám Sinh;
Hỏi quê, rằng: Huyện Lâm Thanh cũng gần
Quá niên trạc ngoại tứ tuần,
Mày râu nhẵn nhụi, áo quần bảnh bao
Trước thầy, sau tớ, xôn xao
Nhà băng đưa mối, rước vào lầu trang
Ghế trên ngồi tót sỗ sàng;

Buồng trong mối đã giục nàng kíp ra
Nỗi mình thêm tức nỗi nhà
Thềm hoa một bước, lệ hoa mấy hàng
Ngại ngùng dín gió e sương
Ngừng hoa bóng thẹn, trông gương mặt dày
Mối càng vén tóc bắt tay
Nét buồn như cúc, điệu gầy như mai
Đắn đo cân sắc cân tài
Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ
Mặn nồng một vẻ một ưa
Bằng lòng khách mới tùy cơ dặt diù

Rằng: Mua ngọc đến Lam kiều,
Sinh nghi, xin dạy bao nhiêu cho tường.
Mối rằng: Đáng giá nghìn vàng,
Dớp nhà nhờ lượng người thương dám nài!
Cò kè bớt một thêm hai
Giờ lân ngã giá vàng ngoài bốn trăm
Một lời thuyền đã êm giầm
Hãy đưa cánh thiếp trước cầm làm ghi
Định ngày nạp thái vu qui
Tiền lưng đã có, việc gì chẳng xong!

Một lời cậy với Chung công,
Khất từ tạm lĩnh Vương ông về nhà
Thương tình con trẻ cha già
Nhìn nàng, ông những máu sa, ruột dầu
Nuôi con những ước về sau
Trao tơ phải lứa, gieo cầu đáng nơi
Trời làm chi cực bấy trời!
Này ai vu thác, cho người hợp tan?
Búa riù bao quản thân tàn,
Nỡ đày doạ trẻ, càng oan khốc già

Một lần sau trước cũng là
Thôi thì mặt khuất, chẳng thà lòng đau!
Theo lời càng chảy dòng châu
Liều mình, ông đã gieo đầu tường vôi
Vội vàng kẻ giữ người coi
Nhỏ to, nàng lại tìm lời khuyên can:
Vẻ chi một mảnh hồng nhan
Tóc tơ chưa chút đền ơn sinh thành
Dâng thư đã thẹn nàng Oanh,
Lại thua ả Lý bán mình hay sao?

Cỗi xuân tuổi hạc càng cao,
Một cây gánh vác biết bao nhiêu cành
Lòng tơ dầu chẳng dứt tình
Gió mưa âu hẳn tan tành nước non
Thà rằng liều một thân con
Hoa dầu rã cánh, lá còn xanh cây
Phận sao đành vậy cũng vầy
Cầm như chẳng đỗ những ngày còn xanh
Cũng đừng tính quẩn lo quanh
Tan nhà là một, thiệt mình là hai.

Phải lời ông cũng êm tai
Nhìn nhau giọt ngắn, giọt dài ngổn ngang
Mái ngoài họ Mã vừa sang
Tờ hoa đã ký, cân vàng mới trao
Trăng già độc điạ làm sao!
Cầm dây chẳng lựa, buộc vào tự nhiên!
Trong tay đã sẵn đồng tiền
Dầu lòng đổi trắng thay đen khó gì,
Họ Chung ra sức giúp vì!
Lễ tâm đã đặt, tụng kỳ cũng xong
Việc nhà đã tạm thong dong
Tinh kỳ giục giã đã mong độ về

<bài viết được chỉnh sửa lúc 09.02.2012 10:46:02 bởi Anh Nguyên >

#39

7- Thuý Kiều liều thân cho trọn hiếu,
Nhờ duyên em để trọn chữ tình

Một mình nàng, ngọn đèn khuya
Áo dầm giọt lệ, tóc se mái sầu
Phận dầu, dầu vậy cũng dầu
Xót lòng đeo đẳng bấy lâu một lời!
Công trình kể biết mấy mươi
Vì ta khắng khít cho người dở dang
Thề hoa chưa ráo chén vàng
Lỗi thề thôi đã phủ phàng với hoa!
Trời Liêu non nước bao xa,
Nghĩ đâu rẽ cửa, chia nhà tự tôi!

Biết bao duyên nợ thề bồi
Kiếp này thôi thế thì thôi còn gì?
Tái sinh chưa dứt hương thề,
Làm thân trâu ngựa đền nghì trúc mai
Nợ tình chưa trả cho ai
Khối tình mang xuống tuyền đài chưa tan!
Nỗi riêng, riêng những bàn hoàn
Dầu chong trắng diã, lệ tràn thấm khăn
Thúy Vân chợt tỉnh giấc xuân
Dưới đèn ghé đến ân cần hỏi han:

Cơ trời dâu bể đa đoan
Một nhà để chị riêng oan một mình
Cớ gì ngồi nhẫn tàn canh
Nỗi riêng còn mắc với tình chi đây?
Rằng: Lòng đương thổn thức đầy,
Tơ duyên còn vướng mối này chưa xong
Hở môi ra cũng thẹn thùng
Để lòng thì phụ tấm lòng với ai!
Cậy em, em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa

Giữa đường đứt gánh tương tư
Giao loan chắp mối tơ thừa mặc em
Kể từ khi gặp chàng Kim,
Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề
Sự đâu sóng gió bất kỳ
Hiếu tình có lẽ hai bề vẹn hai?
Ngày xuân em hãy còn dài
Xót tình máu mủ, thay lời nước non
Chị dầu thịt nát xương mòn
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây

Chiếc vành với bức tờ mây
Duyên này thì giữ, vật này của chung
Dầu em nên vợ, nên chồng,
Xót người mệnh bạc, ắt lòng chẳng quên
Mất người còn chút của tin
Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa
Mai sau, dầu có bao giờ,
Đốt lò hương ấy, so tơ phím này;
Trông ra ngọn cỏ lá cây
Thấy hiu hiu gió thì hay chị về

Hồn còn mang nặng lời thề
Nát thân bồ liễu, đền nghì trúc mai
Dạ đài cách mặt khuất lời
Rảy xin chén nước cho người thác oan
Bây giờ trâm gãy, gương tan
Kể làm sao xiết muôn vàn ái ân!
Trăm nghìn gửi lạy tình quân!
Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi
Phận sao phận bạc như vôi?
Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng
Ôi Kim lang! Hỡi Kim lang!
Thôi thôi! Thiếp đã phụ chàng từ đây!
Cạn lời, hồn ngất máu say
Một hơi lạnh ngắt, đôi tay lạnh đồng
Xuân, huyên chợt tỉnh giấc nồng
Một nhà tấp nập, kẻ trong người ngoài
Kẻ thang, người thuốc bời bời
Mới giầu cơn vụng, chưa phai giọt hồng
Hỏi: Sao ra sự lạ lùng?
Kiều càng nức nở, mở không ra lời

Nỗi nàng, Vân mới rỉ tai:
Chiếc vành này với tờ bồi ở đây...
Này cha làm lỗi duyên mày,
Thôi thì nỗi ấy sau này đã em!
Vì ai rụng cải, rơi kim
Để còn bèo nổi, mây chìm vì ai?
Lời con dặn lại một hai
Dẫu mòn bia đá, dám sai tấc vàng!
Lạy thôi, nàng lại rén chiềng:
Nhờ cha trả được nghiã chàng cho xuôi

Sá chi thân phận tôi đòi
Dẫu rằng xương trắng quê người, quản đâu!
Xiết bao kể nỗi thảm sầu!
Khắc canh đã giục nam lâu mấy hồi
Kiệu hoa đâu đã đến ngoài,
Quản huyền đâu đã giục người sinh ly
Đau lòng kẻ ở, người đi
Lệ rơi thấm đá, tơ chia rũ tằm
Trời hôm, mây kéo tối rầm
Dầu dầu ngọn cỏ, đầm đầm cành sương
Rước nàng về đến trú phường,

Bốn bề xuân tỏa, một nàng ở trong
Ngập ngừng thẹn lục, e hồng
Nghĩ lòng, lại xót xa lòng đôi phen
Phẩm tiên rơi đến tay hèn
Hoài công nắng giữ, mưa gìn với ai!
Biết thân đến bước lạc loài
Nhị đào thà bẻ cho người tình chung!
Vì ai ngăn đón gió đông
Thiệt lòng khi ở, đau lòng khi đi
Trùng phùng dầu họa có khi

Thân này thôi có còn gì mà mong!
Đã sinh ra số long đong,
Còn mang lấy kiếp má hồng được sao?
Trên yên sẵn có con dao
Giấu cầm nàng đã gói vào chéo khăn
Phòng khi nước đã đến chân,
Dao này thì liệu với thân sau này.

<bài viết được chỉnh sửa lúc 09.02.2012 10:46:57 bởi Anh Nguyên >

#40

8/- Thuý Kiều nhờ cha đền trả nghĩa chàng,
Chữ tiết bỏ đi, càng căm nỗi khách

Đêm thu một khắc một chầy,
Bâng khuâng như tỉnh như say một mình
Chẳng ngờ gã Mã Giám Sinh,
Vẫn là một đứa phong tình đã quen

Quá chơi lại gặp hồi đen
Quen mồi lại kiếm ăn miền nguyệt hoa
Lầu xanh có mụ Tú Bà,
Làng chơi đã trở về già hết duyên
Tình cờ chẳng hẹn mà nên
Mạt cưa mướp đắng, đôi bên một phường
Chung lưng mở một ngôi hàng
Quanh năm buôn phấn bán hương đã lề
Dạo tìm khắp chợ thì quê
Giả danh hầu hạ, dạy nghề ăn chơi
Rủi may, âu cũng sự trời

Đoạn trường lại chọn mặt người vô duyên
Xót nàng chút phận thuyền quyên
Cành hoa đem bán vào thuyền lái buôn
Mẹo lừa đã mắc vào khuôn
Sính nghi rẻ giá, nghinh hôn sẵn ngày
Mầng thầm cờ đã đến tay
Càng nhìn vẻ ngọc, càng say khúc vàng
Đã nên quốc sắc, thiên hương
Một cười này hẳn nghìn vàng chẳng ngoa!
Về đây nước trước bẻ hoa

Vương tôn, quí khách, ắt là đua nhau
Hẳn ba trăm lạng kém đâu
Cũng đà vừa vốn, còn sau là lời.
Miếng ngon kề đến tận nơi
Vốn nhà cũng tiếc, của trời cũng tham
Đào tiên đã bén tay phàm
Thì vin cành quít cho cam sự đời
Dưới trần mấy mặt làng chơi,
Chơi hoa, đã dễ mấy người biết hoa!
Nước vỏ lựu, máu mào gà
Mượn màu chiêu tập lại là còn nguyên

Mập mờ đánh lận con đen,
Bao nhiêu cũng bấy nhiêu tiền, mất chi?
Mụ già hoặc có điều gì
Liều công mất một buổi quì mà thôi
Vả đây đường sá xa xôi
Mà ta bất động, nửa người sinh nghi.
Tiếc thay một đoá trà mi!
Con ong đã mở đường đi lối về
Một cơn mưa gió nặng nề
Thương gì đến ngọc, tiếc gì đến hương
Đêm xuân một giấc mơ màng

Đuốc hoa để đó, mặc nàng nằm trơ
Giọt riêng tầm tã tuôn mưa
Phần căm nỗi khách, phần dơ nỗi mình
Tuồng chi là giống hôi tanh!
Thân nghìn vàng để ô danh má hồng!
Thôi còn chi nữa mà mong
Đời người thôi thế là xong một đời!
Giận duyên, tủi phận, bời bời
Cầm dao, nàng đã toan bài quyên sinh
Nghĩ đi nghĩ lại một mình:

Một mình thì chớ, hai tình thì sao?
Sau dầu sinh sự thế nào
Truy nguyên chẳng kẻo lụy vào song thân
Nỗi mình âu cũng giãn dần
Kíp chầy thôi cũng một lần mà thôi!
Những là đo đắn ngược xuôi
Tiếng gà nghe đã gáy sôi mái tường
Lầu mai vừa rúc còi sương
Mã Sinh giục giã vội vàng ra đi
Đoạn trường thay lúc phân kỳ

Vó câu khập khểnh, bánh xe gập ghềnh
Bề ngoài mười dặm tràng đình
Vương ông mở tiệc tiễn hành đưa theo
Ngoài thì chủ khách dập dìu
Một nhà huyên với một Kiều ở trong
Nhìn càng lã chã giọt hồng
Rỉ tai, nàng mới giải lòng thấp cao:
Hổ sinh ra phận thơ đào,
Công cha, nghiã mẹ kiếp nào trả xong?
Lỡ làng nước đục, bụi trong

Trăm năm để một tấm lòng từ đây
Xem gương trong bấy nhiêu ngày
Thân con chẳng kẻo mắt tay bợm già:
Khi về, bỏ vắng trong nhà,
Khi vào đôi đóa, khi ra vội vàng
Khi ăn, khi nói lỡ làng
Khi thầy, khi tớ, xem thường, xem khinh
Khác màu kẻ quí, người thanh
Ngắm ra cho kỹ, như tình con buôn
Thôi con, còn nói chi con,

Sống nhờ đất khách, thác chôn quê người!
Vương bà nghe bấy nhiêu lời
Tiếng oan đã muốn vạch trời kêu lên
Vài tuần chưa cạn chén khuyên
Mái ngoài, nghỉ đã giục liền ruổi xe
Xót con lòng nặng chề chề
Trước yên ông đã nằn nì thấp cao:
Chúng thân yếu liễu, thơ đào
Dớp nhà đến nỗi giấn vào tôi ngươi
Từ đây góc bể chân trời

Nắng mưa thui thủi, quê người một thân
Nghìn tầm nhờ bóng tùng quân
Tuyết sương che chở cho thân cát đằng
Cạn lời khách mới thưa rằng:
Buộc chân, thôi cũng xích thằng nhiệm trao
Mai sau dầu đến thế nào
Kìa gương nhựt nguyệt, nọ dao quỉ thần!
Đùng đùng gió giục, mây vần
Một xe trong cõi hồng trần như bay
Trông vời, gạt lệ, phân tay
Góc trời thăm thẳm, ngày ngày đăm đăm.
Nàng thì dặm khách xa xăm
Bạc phau cầu giá, đen rầm ngàn mây
Vi-lô san sát hơi may
Một trời thu để riêng ai một người
Dặm khuya ngất tạnh mù khơi
Thấy trăng mà thẹn những lời non sông
Rừng thu từng biếc chen hồng
Nghe chim như nhắc tấm lòng thần hôn.

<bài viết được chỉnh sửa lúc 09.02.2012 10:48:07 bởi Anh Nguyên >

#41

9/- Tú bà nổi ghen,
Thuý Kiều huỷ thân.

Những là lạ nước, lạ non
Lâm Chuy vừa một tháng tròn tới nơi
Xe châu dừng bánh cửa ngoài
Rèm trong đã thấy một người bước ra
Thoạt trông lờn lợt màu da
Ăn gì cao lớn, đẫy đà làm sao?
Trước xe lơi lả han chào
Vâng lời, nàng mới bước vào tận nơi
Bên thì mấy ả mày ngài
Bên thì ngồi bốn năm người làng chơi
Giữa thì hương lửa hẳn hoi
Trên treo một tượng trắng đôi lông mày
Lầu xanh quen thói xưa nay

Nghề này thì lấy ông này tiên sư
Hương hoa hôm sớm phụng thờ
Cô nào xấu vía, có thưa mối hàng
Cổi xiêm, lột áo chán chường
Trước thần, sẽ nguyện mảnh hương lầm rầm
Đổi hoa lót xuống chiếu nằm
Bướm ong bay lại ầm ầm tứ vi
Kiều còn ngơ ngẩn biết gì,
Cứ lời lạy xuống, mụ thì khấn ngay:
Cửa hàng buôn bán cho may
Đêm đêm hàn thực, ngày ngày nguyên tiêu

Muôn nghìn người thấy cũng yêu
Xôn xao anh yến, dập dìu trúc mai
Tin nhạn vẫn là thư bài
Đưa người cửa trước, rước người cửa sau!
Lạ tai nghe chửa biết đâu
Xem tình ra cũng những màu dở dang
Lễ xong hương hỏa gia đường
Tú Bà vắt nóc lên giường ngồi ngay
Dạy rằng: Con lạy mẹ đây,
Lạy rồi sang lạy cậu mày bên kia.

Nàng rằng: Phải bước lưu ly,
Phận hèn vâng đã cam bề tiểu tinh
Điều đâu lấy yến làm anh
Ngây thơ chẳng biết là danh phận gì?
Đủ điều nạp thái vu qui;
Đã khi chung chạ, lại khi đứng ngồi
Giờ ra thay bậc đổi ngôi
Dám xin gửi lại một lời cho minh.
Mụ nghe nàng nói hay tình
Bấy giờ mới nổi tam bành mụ lên:

Này này sự đã quả nhiên
Thôi đà cướp sống chồng min đi rồi!
Bảo rằng: Đi dạo lấy người
Đem về rước khách kiếm lời mà ăn
Tuồng vô nghĩa, ở bất nhân
Buồn mình trước đã tần mần thử chơi
Màu hồ đã mất đi rồi
Thôi thôi vốn liếng đi đời nhà ma!
Con kia đã bán cho ta
Nhập gia phải cứ phép nhà tao đây
Lão kia có giở bài bây,

Chẳng văng vào mặt mà mày lại nghe?
Cớ sao chịu tốt một bề
Gái tơ mà đã ngứa nghề sớm sao!
Phải làm cho biết phép tao!
Chập bì tiên, rắp sấn vào ra tay
Nàng rằng: Trời thẳm đất dày
Thân này đã bỏ những ngày ra đi!
Thôi thì thôi có tiếc gì!
Sẵn dao tay áo, tức thì giơ ra
Sợ gan, nát ngọc liều hoa
Mụ còn trông mặt, nàng đà quá tay

Thương ôi, tài sắc bậc này
Một dao oan nghiệt, dứt dây phong trần!
Nỗi oan vỡ lở xa gần
Trong nhà người chật một lầu như nêm
Nàng thì bằn bặt giấc tiên
Mụ thì cầm cập, mặt nhìn hồn bay

<bài viết được chỉnh sửa lúc 09.02.2012 10:49:02 bởi Anh Nguyên >

#42

10/- Lầm tưởng thư hương,
Thuý Kiều mắc mưu Sở Khanh.

Vực nàng vào chốn hiên tây
Cắt người coi sóc, rước thầy thuốc men
Nào hay chưa hết trần duyên
Trong mê đường đã đứng bên một nàng
Rỉ rằng: Nhân quả dở dang,

Đã toan trốn nợ đoạn trường được sao!
Số còn nặng nghiệp má đào
Người dầu muốn quyết, trời nào đã cho?
Hãy xin hết kiếp liễu bồ
Sông Tiền đường sẽ hẹn hò về sau.
Thuốc thang suốt một ngày thâu
Giấc mê nghe đã giầu giầu vừa tan
Tú Bà chực sẵn bên màn
Lựa lời khuyên giải mơn man gỡ dần:
Một người đễ có mấy thân!

Hoa xuân đương nhụy, ngày xuân còn dài
Cũng là lỡ một lầm hai
Đá vàng sao nỡ ép nài mây mưa!
Lỡ chân trót đã vào đây
Khóa buồng xuân, để đợi ngày đào non
Người còn thì của hãy còn
Tìm nơi xứng đáng là con cái nhà
Làm chi tội báo oan gia
Thiệt mình mà hại đến ta hay gì?
Kề tai mấy nỗi nằn nì
Nàng nghe dường cũng thị phi rạch ròi

Vả trong thần mộng mấy lời
Túc nhân âu cũng có trời ở trong
Kiếp này nợ trả chưa xong
Làm chi thêm một nợ chồng kiếp sau?
Lặng nghe thấm thía gót đầu
Thưa rằng: Ai có muốn đâu thế này
Được như lời thế là may
Hẳn rằng mai có như vầy được chăng?
Sợ khi ong bướm đãi đằng
Đến điều sống đục, sao bằng thác trong!

Mụ rằng: Con hãy thong dong
Phải điều lòng lại dối lòng mà chơi!
Mai sau ở chẳng như lời
Trên đầu có bóng mặt rời rạng soi.
Thấy lời quyết đoán hẳn hoi
Đành lòng, nàng cũng sẽ nguôi nguôi dần
Trước lầu Ngưng bích khóa xuân
Vẻ non xa, tấm trăng gần ở chung
Bốn bề bát ngát xa trông
Cát vàng cồn nọ, bụi hồng dặm kia

Bẽ bàng mây sớm đèn khuya
Nửa tình, nủa cảnh, như chia tấm lòng
Tưởng người dưới nguyệt chén đồng
Tin sương luống những rày trông mai chờ
Bên trời góc bể bơ vơ
Tấm son gột rửa bao giờ cho phai?
Xót người tựa cửa hôm mai
Quạt nồng ấm lạnh những ai đó giờ?
Sân Lai cách mấy nắng mưa?
Có khi gốc tử đã vừa người ôm
Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?
Buồn trông ngọn nước mới sa
Hoa trôi man mác biết là về đâu?
Buồn trông nội cỏ dầu dầu
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh
Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi
Chung quanh những nước non người
Đau lòng lưu lạc nên vài bốn câu.

Ngậm ngùi rủ bức rèm châu
Cách tường nghe có tiếng đâu họa vần
Một chàng vừa trạc thanh xuân
Hình dung chải chuốt, áo khăn dịu dàng
Nghĩ rằng cũng mạch thư hương
Hỏi ra mới biết rằng chàng Sở Khanh
Bóng Nga thấp thoáng dưới mành
Trông nàng, chàng cũng ra tình đeo dai
Than ôi! Sắc nước hương trời!
Tiếc cho đâu bỗng lạc loài đến đây!

Giá đành trông nguyệt trên mây
Hoa sao, hoa khéo đọa đày bấy hoa?
Nỗi gan riêng giận trời già
Lòng này ai tỏ cho ta, hỡi lòng?
Thuyền quyên ví biết anh hùng
Ra tay tháo cũi sổ lồng như chơi!
Song thu đã khép cánh ngoài
Tai còn động vọng mấy lời sắt đanh
Nghĩ người thôi lại nghĩ mình
Cám lòng chua xót, lạt tình chơ vơ

Những là lần lữa nắng mưa
Kiếp phong trần biết bao giờ là thôi?
Đánh liều nhắn một hai lời
Nhờ tay tế độ vớt người trầm luân
Mảnh tiên kể hết xa gần
Nỗi nhà báo đáp, nỗi thân lạc loài
Tan sương vừa rạng ngày mai
Tiện hồng nàng mới nhắn lời gửi sang
Trời tây lãng đãng bóng vàng
Phúc thư đã thấy tin chàng đến nơi
Mở xem một bức tiên mai

Rành rành Tích Việt có hai chữ đề
Lấy trong ý tứ mà suy:
Ngày hai mươi mốt, tuất thì phải chăng?
Chim hôm thoi thót về rừng
Đóa trà mi đã ngậm trăng nửa vành
Tường đông lay động bóng cành
Rẽ song đã thấy Sở Khanh lẻn vào
Sượng sùng đánh dạn ra chào
Lạy thôi, nàng mới rỉ trao ân cần
Rằng: Tôi bèo bọt chút thân

Lạc đàn mang lấy nợ nần yến anh
Dám nhờ cốt nhục tử sinh
Còn nhiều kết cỏ ngậm vành về sau!
Lặng ngồi lẩm nhẩm gật đầu:
Ta đây phải mượn ai đâu mà rằng!
Nàng đà biết đến ta chăng
Bể trầm luân lấp cho bằng mới thôi!
Nàng rằng:? Muôn sự ơn người
Thế nào xin quyết một bài cho xong.
Rằng: Ta có ngựa truy phong

Có tên dưới trướng, vốn dòng kiện nhi
Thừa cơ lẻn bước ra đi
Ba mươi sáu chước, chước gì là hơn?
Dầu khi gió kép mưa đơn
Có ta đây cũng chẳng can cớ gì!
Nghe lời, nàng đã sinh nghi
Song đà quá đỗi, quản gì được thân
Cũng liều nhắm mắt đưa chân
Mà xem con Tạo xoay vần đến đâu!
Cùng nhau lẻn bước xuống lầu
Song song ngựa trước, ngựa sau một đoàn

Đêm thu khắc lận canh tàn
Gió cây trút lá, trăng ngàn ngậm gương
Lối mòn cỏ lợt mùi sương
Lòng quê đi một bước đường một đau

<bài viết được chỉnh sửa lúc 09.02.2012 11:22:42 bởi Anh Nguyên >

#43

11/- Thuý Kiều lưu lạc vào chốn lầu xanh

Tú Bà dạy nghề, Thuý Kiều nhắm mắt đưa chân.

Tiếng gà xao xác gáy mau
Tiếng người đâu đã mái sau dậy dàng
Nàng càng thổn thức gan vàng
Sở Khanh đã rẽ dây cương lối nào!
Một mình khôn biết làm sao
Dặm rừng bước thấp bước cao hãi hùng
Hóa nhi thật có nỡ lòng

Làm chi giày tía, vò hồng, lắm nau!
Một đoàn đổ đến trước sau
Vuốt đâu xuống đất, cánh đâu lên trời?
Tú Bà tốc thẳng đến nơi
Hăm hăm áp điệu một hơi lại nhà
Hung hăng chẳng hỏi chẳng tra
Đang tay vùi liễu giập hoa tơi bời
Thịt da ai cũng là người
Lòng nào hồng rụng thắm rời chẳng đau!
Hết lời thú phục khẩn cầu
Uốn lưng thịt đổ, giập đầu máu sa

Rằng: Tôi chút phận đàn bà
Nước non lìa cửa, lìa nhà đến đây
Bây giờ sống thác ở tay
Thân này đã đến thế này thì thôi!
Nhưng tôi có sá chi tôi
Phận tôi đành vậy, vốn người để đâu?
Thân lươn bao quản lấm đầu
Chút lòng trinh bạch từ sau cũng chừa!
Được lời mụ mới tùy cơ
Bắt người bảo lĩnh làm tờ cung chiêu
Bày vai có ả Mã Kiều

Xót nàng ra mới đánh liều chịu đoan
Mụ càng kể nhặt kể khoan
Gạn gùng đến mực, nồng nàn mới tha
Vực nàng vào nghỉ trong nhà
Mã Kiều lại ngỏ ý ra dặn lời:
Thôi đà mắc lận thì thôi!
Đi đâu chẳng biết con người Sở Khanh?
Bạc tình nổi tiếng lầu xanh
Một tay chôn giết mấy cành phù dung!
Đà đao lập sẵn chước dùng
Lạ gì một cốt một đồng xưa nay!

Có ba mươi lạng trao tay
Không dung chi có truyện này trò kia!
Rồi ra trở mặt tức thì
Bớt lời liệu chớ trây chi mà đời!
Nàng rằng: Thề thốt nặng lời
Có đâu mà lại ra người hiểm sâu!
Còn đương suy trước nghĩ sau
Mặt mo đã thấy ở đâu dẫn vào
Sở Khanh lên tiếng rêu rao:
Nọ nghe rằng có con nào ở đây
Phao cho quyến gió rủ mây

Hãy xem có biết mặt này là ai?
Nàng rằng: Thôi thế thì thôi!
Rằng không thì cũng vâng lời là không!
Sở Khanh quát mắng đùng đùng
Bước vào vừa rắp thị hùng ra tay
Nàng rằng: Trời nhé có hay!
Quyến anh, rủ yến, sự này tại ai?
Đem người giẩy xuống giếng thoi
Nói rồi, rồi lại ăn lời được ngay!
Còn tiên Tích Việt ở tay

Rõ ràng mặt ấy, mặt này chứ ai?
Lời ngay, đông mặt trong ngoài
Kẻ chê bất nghĩa, người cười vô lương!
Phụ tình án đã rõ ràng
Dơ tuồng nghĩ mới kiếm đường tháo lui
Buồng riêng, riêng những sụt sùi
Nghĩ thân mà lại ngậm ngùi cho thân
Tiếc thay trong giá trắng ngần!
Đến phong trần cũng phong trần như ai
Tẻ vui cũng một kiếp người
Hồng nhan phải giống ở đời mãi ru!
Kiếp xưa đã vụng đường tu
Kiếp này chẳng kẻo đền bù mới xuôi!
Dầu sao bình đã vỡ rồi
Lấy thân mà trả nợ đời cho xong!

Vừa tuần nguyệt sáng gương trong
Tú Bà ghé lại thong dong dặn dò:
Nghề chơi cũng lắm công phu
Làng chơi ta phải biết cho đủ điều
Nàng rằng: Mưa gió dập dìu
Liều thân thì cũng phải liều thế thôi!
Mụ rằng: Ai cũng như ai
Người ta ai mất tiền hoài đến đây?
Ở trong còn lắm điều hay
Nỗi đêm khép mở, nỗi ngày riêng chung

Này con thuộc lấy tấm lòng
Vành ngoài bảy chữ, vành trong tám nghề
Chơi cho liễu chán hoa chê
Cho lăn lóc đá, cho mê mẩn đời
Khi khóe hạnh, khi nét ngài
Khi ngâm ngợi nguyệt, khi cười cợt hoa
Đều là nghề nghiệp trong nhà
Đủ ngần ấy nết, mới là người soi.
Gót đầu vâng dạy mấy lời
Đường châu nét nguyệt, đường phai vẻ hồng

Những nghe nói, đã thẹn thùng
Nước đời lắm nỗi lạ lùng khắt khe!
Xót mình cửa các buồng khuê
Vỡ lòng, học lấy những nghề nghiệp hay!
Khéo là mặt dạn mày dày!
Kiếp người đã đến thế này thì thôi!
Thương thay thân phận lạc loài!
Dầu sao cũng ở tay người biết sao?
Lầu xanh mới rủ trướng đào
Càng treo giá ngọc, càng cao phẩm người

Biết bao bướm lả, ong lơi!
Cuộc say đầy tháng, trận cười suốt đêm
Dập dìu lá, gió cành chim
Sớm đưa Tống Ngọc, tối tìm Tràng Khanh
Khi tỉnh rượu, lúc tàn canh
Giật mình, mình lại thương mình xót xa
Khi sao phong gấm rủ là
Giờ sao tan tác như hoa giữa đường?
Mặt sao dày gió dạn sương?
Thân sao bướm chán ong chường bấy thân?

Mặc người mưa Sở mây Tần
Những mình nào biết có xuân là gì?
Đòi phen gió tựa hoa kề
Nửa rèn tuyết ngậm, bốn bề trăng thâu
Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu?
Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ!
Đôi phen nét vẽ câu thơ
Cung cầm trong nguyệt, nước cờ dưới hoa
Vui là vui gượng kẻo là
Ai tri âm đó mặn mà với ai?
Thờ ơ gió trúc mưa mai

Ngẩn ngơ trăm nỗi, giùi mài một thân
Nỗi lòng đòi đoạn xa gần
Chẳng vò mà rối, chẳng giần mà đau!
Nhớ ơn chín chữ cao sâu
Một ngày nột ngả bóng đâu tà tà
Dặm ngàn, nước thẳm, non xa
Nghĩ đâu thân phận con ra thế này?
Sân hòe đôi chút thơ ngây
Trân cam, ai kẻ đỡ thay việc mình?
Nhớ lời nguyền ước ba sinh
Xa xôi ai có biết tình chăng ai?

Khi về hỏi liễu Chương đài
Cành xuân đã bẻ cho người chuyên tay?
Tình sâu mong trả nghĩa dày
Hoa kia đã chắp cây này cho chưa?
Mối tình đôi đoạn vò tơ
Giấc hương quan, luống lầm mơ canh dài
Song sa vò võ phương trời
Nay hoàng hôn đã, lại mai hôn hoàng
Lần lần thỏ bạc ác vàng
Xót người trong hội đoạn tràng đòi cơn!

Đã cho lấy chữ hồng nhan
Làm cho, cho hại, cho tàn, cho cân!
Đã đầy vào kiếp phong trần
Sao cho sỉ nhục một lần mới thôi!

<bài viết được chỉnh sửa lúc 10.05.2012 11:53:51 bởi Anh Nguyên >

#44

12/- Thúc Sinh gặp Thuý Kiều,
trăm năm tính cuộc vuông tròn.

Khách đâu bỗng có một người
Kỳ Tâm họ Thúc, cũng nòi thư hương
Vốn người huyện Tích, châu Thường
Theo nghiêm đường mở ngôi hàng Lâm Chuy
Hoa khôi mộ tiếng Kiều nhi
Thiếp hồng tìm đến hương khuê gởi vào
Trướng tô giáp mặt hoa đào
Vẻ nào chẳng mặn, nét nào chẳng ưa?
Hải đường mơn mởn cành tơ
Ngày xuân càng gió, càng mưa càng nồng!
Nguyệt hoa, hoa nguyệt não nùng
Đêm xuân ai dễ cầm lòng được chăng?
Lạ gì thanh khí lẽ hằng
Một dây một buộc, ai giằng cho ra?
Sớm đào, tối mận lân la
Trước còn trăng gió, sau ra đá vàng
Dịp đâu may mắn lạ dường!
Lại vừa gặp khoảng xuân đường lại quê
Sinh càng một tỉnh mười mê
Ngày xuân lắm lúc đi về với xuân
Khi gió gác, khi trăng sân
Bầu tiên chuốc rượu, câu thần nối thơ
Khi hương sớm, khi trà trưa
Bàn vây điểm nước, đường tơ họa đàn
Miệt mài trong cuộc truy hoan
Càng quen thuộc nết, càng dan díu tình
Lạ cho cái sóng khuynh thành
Làm cho đổ quán xiêu đình như chơi
Thúc sinh quen thói bốc trời
Trăm nghìn đổ một trận cười như không!

Mụ càng tô lục, chuốt hồng
Máu tham hễ thấy hơi đồng thì mê
Dưới trăng quyên đã gọi hè
Đầu tường lửa lựu lập lòe đâm bông
Buồng the phải buổi thong dong
Thang lan, rủ bức trướng hồng tắm hoa
Rõ màu trong ngọc trắng ngà
Dày dày sẵn đúc một tòa thiên nhiên
Sinh càng tỏ nét càng khen
Ngụ tình tay thảo một thiên luật Đường
Nàng rằng: Vâng biết lòng chàng
Lời lời châu ngọc, hàng hàng gấm thêu
Hay hèn lẽ cũng nối điêu
Nỗi quên nghĩ một hai điều ngang ngang
Lòng còn gửi áng mây hàng
Họa vần, xin hãy chịu chàng hôm nay.
Rằng: Sao nói lạ lùng thay!
Cành kia chẳng phải cỗi này mà ra?
Nàng càng ủ dột thu ba
Đoạn trường lúc ấy dở mà buồn tênh:
Thiếp như hoa đã lìa cành
Chàng như con bướm lượn vành mà chơi
Chúa xuân đành đã có nơi
Ngắn ngày thôi chớ dài lời mà chi!
Sinh rằng: Từ thuở tương tri
Tấm riêng, riêng những nặng vì nước non
Trăm năm tính cuộc vuông tròn
Phải dò cho đến ngọn nguồn lạch sông.
Nàng rằng: Muôn đội ơn lòng
Chút e bên thú, bên tòng dễ đâu
Bình Khang nấn ná bấy lâu
Yêu hoa, yêu được một màu điểm trang
Rồi ra lở phấn phai hương
Lòng thêm giữ được thường thường mãi chăng?
Vả trong thềm quế cung trăng
Chủ trương đã có chị Hằng ở trong
Bấy lâu khăng khít dài dòng
Thêm người, người cũng chia lòng riêng tây
Vẻ chi chút phận bèo mây
Làm cho bể ái, khi đầy khi vơi
Trăm điều ngang ngửa vì tôi
Thân sau ai chịu tội trời ấy cho?
Như chàng có vững tay co
Mười phân cũng đắp điếm cho một vài
Thế trong dầu lớn hơn ngoài
Trước hàm sư tử gửi người đằng la
Cúi đầu luồn xuống mái nhà
Giấm chua lại tội bằng ba lửa nồng
Ở trên còn có nhà thông
Lòng trên trông xuống biết lòng có thương?
Xá chi liễu ngõ hoa tường
Lầu xanh lại bỏ ra phường lầu xanh!
Lại càng dơ dáng dại hình
Đành thân phận thiếp, nghĩ danh giá chàng
Thương sao cho vẹn thì thương
Tính sao cho vẹn mọi đường thì vâng.
Sinh rằng: Hay nói đè chừng
Lòng đây, lòng đấy, chưa từng hay sao?
Đường xa chớ ngại Ngô, Lào
Trăm điều hãy cứ trông vào một ta

Đã gần chi có đường xa
Đá vàng cũng quyết, phong ba cũng liều.

<bài viết được chỉnh sửa lúc 10.05.2012 11:54:47 bởi Anh Nguyên >

#45

Thống kê hiện tại