Vài câu ca dao sưu tầm

Vài câu ca dao sưu tầm

Ai về anh dặn lời này
Phượng hoàng chỉ quyết đậu cây ngô đồng
Song le còn chút ngại ngùng
Biết rằng thầy mẹ thương cùng cho chăng?
Nẻo xa thấp thoáng bóng trăng
Cũng mong nhờ gió cát đằng(1) dưa dây
Quảng Hàn(2) cách mấy lần mây
Để cho duyên hiệp đấy đây cho gần.
---------
(1) Cát đằng: loài dây leo phải bám vào những cây to khác. Trong văn học cổ thường dùng cát đằng để chỉ sự phụ thuộc, lẽ mọn.
(2) Quảng Hàn:nghĩa gốc là rộng và lạnh, theo Long thành lục, vua Đường Minh Hoàng, nhân đêm rằm tháng tám, được nhà thuật sĩ làm phép lạ đưa lên mặt trăng chơi, thấy cửa vào cung trăng có biển đề "Quảng hàn thanh hư chi phủ" (cái phủ trống rỗng, trong suốt, lạnh và rộng) do đó Quảng Hàn, Cung Quảng Hàn, Cung Quảng, Cung Hàn,v.v. đều dùng để chỉ mặt trăng.

Ai về đằng ấy hôm mai
Gửi dăm cái nhớ, gửi vài cái thương
Gửi cho đến chiếu đến giường
Gửi cho đến tận quê hương chàng nằm
Vắng chàng em vẫn hỏi thăm
Nơi ăn đã vậy, nơi nằm làm sao?
-------------

Ai về Đồng Tỉnh, Huê Cầu
Để thương để nhớ để sầu cho ai
Để sầu cho khách vãng lai
Để thương để nhớ cho ai chịu sầu.
-------------

Ai về đợi với em cùng
Thân em nay bắc mai đông một mình
Chi bằng ruộng tốt rừng xanh
Vui cha vui mẹ, vui anh em nhà
Ai làm cái nón quai thao
Để cho anh thấy cô nào cũng xinh.
-----------

Ai làm cho bể kia đầy
Cho ao kia cạn cho gầy cò con.
-----------

Ai làm cho bến xa thuyền
Cho Trăng xa Cuội, bạn hiền xa nhau
Cha mẹ sao chẳng nghĩ sâu
Để thương để nhớ để sầu cho cả hai ta.
-----------

Ai làm cho cực tấm lòng
Càng nhắc càng nhớ, càng trông càng sầu
Hễ về nhớ đến lời nhau
Bắc cầu mà chả được cầu ái ân
Dầu xa nhích lại cho gần
Làm thân con nhện mấy lần vương tơ.
-----------

Ai làm cho bướm lìa hoa
Cho chim xanh nỡ bay qua vườn hồng
Ai đi muôn dặm non sông
Để ai chứa chất sầu đong vơi đầy.
-----------

Ai làm cho nước chảy xuôi
Cho thuyền xuôi ngược cho người nhớ nhau
Chàng đi để thiếp sao đành
Thiếp xin khóa cửa, buông mành thiếp theo.
-----------

Ai làm Ngưu Chức (1) đôi đàng
Để cho quân tử đa mang nặng tình
Thuyền quyên lấp ló dạng hình
Em đành chẳng chịu gởi mình cho anh
Trách ai nỡ phụ lòng thành
Đêm nằm thổn thức tam canh ưu sầu
Ai làm ra cuộc biển dâu (2)
Gối luông chẳng đặng giao đầu từ đây.

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

(1) Ngưu Chức: Chức Nữ là (tên một ngôi sao ở phía bắc sông Ngân Hà, đối diện với sao Khiên Ngưu). Theo Kinh Sở tuế thời ký, Chức Nữ (Ả Chức) là cháu Trời, làm nghề dệt vải rất siêng năng. Trời đem gả cho Khiên Ngưu (chàng Ngưu) làm nghề chăn trâu. Hai vợ chồng quá âu yếm nhau không giữ đúng phép trời. Trời phạt đem đày mỗi người ở một bên sông Ngân Hà. Mỗi năm, Trời chỉ cho phép hai vợ chồng qua sông gặp nhau một lần vào đêm mồng bảy tháng bảy âm lịch (thất tịch), đi qua cái cầu của chim Ô Thước (chim quạ và chim khách) bắc (cầu Ô). Vợ chồng gặp nhau than khóc về cảnh ly biệt, nước mắt chan chứa, rơi xuống trần gian thành mưa dầm tầm tã, tục gọi là "mưa Ngâu tháng Bảy". Điển tích này còn được dùng là: Ngưu Lang, Chức Nữ, Cầu Ô.

(2) Biển dâu: từ câu chữ Hán "Thương hải biến vi tang điền" nghĩa là biển xanh biến thành ruộng dâu, chỉ sự đổi thay lớn trong thiên nhiên và xã hội.

Ai bì anh có tiền bồ
Anh đi anh lấy bảy cô một lần
Cô hai buôn tảo, bán tần (1)
Cô ba đòi nợ chỗ gần chỗ xa
Cô tư dọn dẹp trong nhà
Cô năm sắc thuốc mẹ già dưỡng nuôi
Cô sáu trải chiếu, treo mùng
Một mình cô bảy nằm chung với chồng

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

(1) Buôn tảo bán tần: buôn bán tần tảo.

Ai đi đâu đấy hỡi ai
Hay là trúc đã nhớ mai đi tìm
Tìm em như thể tìm chim
Chim ăn bể bắc đi tìm bể đông
Tìm bể đông thấy lông chim nhạn
Tìm bể cạn thấy đàn chim bay
Hôm qua là chín, hôm nay là mười
Tìm em đã mướt mồ hôi
Lại đứt nút áo, lại rơi khăn đầu
Tìm em chẳng thấy em đâu
Lội sông thì ướt, quanh cầu thì xa.

Ai đi giống dạng anh đi
Giống chân anh bước, ruột em thì quặn đau

Ai đi qua đò Do (1) mới biết
Dòng nước trong, xanh biết là bao
Gái thời da đỏ hồng hào
Mắt đen lay láy người nào chẳng yêu.

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

(1) Đò Do: thuộc xã Hoằng Phương, huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa.

Ai về đường ấy hôm mai
Gởi dăm điều nhớ gởi vài điều thương
Gởi cho đến chiếu đến giường
Gởi cho đến chốn buồng hương em nằm.

Ai về đường ấy hôm nay
Ngựa hồng ai cỡi, dù tay ai cầm
- Ngựa hồng đã có tri âm
Dù tay đã có người cầm thì thôi.

Ai về em gởi bức thư
Hỏi người bạn cũ, bây giờ nơi nao
Non kia ai đắp mà cao
Sông kia, biển nọ ai đào mà sâu?
---------
Ai về em gửi bức tranh
Có con chim sáo đậu nhành lan chi
Ai làm nên bước phân ly
Cám công mưa nắng kẻ đi, người về.

Ai về nhắn hỏi cô Ba
Năm nay mười tám hay là đôi mươi?
Để ta so tuổi hai người
Thử xem có được tốt đôi chăng là?
---------
Ai về nhắn khách biên thiềm
Hỏi thăm đá luộc đã mềm hay chưa?
---------
Ai về nhắn nhủ cô hay
Có thương anh, thì đợi cho đầy ba đông
Hay là cô vội lấy chồng
Mặc ý tùy lòng anh chẳng dám ngăn.
Ai về nhắn với bà cai
Giã gạo cho trắng, đến mai dâu về
Dâu về dâu chẳng về không
Ngựa ô đi trước, ngựa hồng đi sau
Ngựa ô đi tới vườn cau
Ngựa hồng chậm rãi đi sau vườn dừa.
-----------
Ai về nhắn với bạn nguồn
Mít non gửi xuống cá chuồn gửi lên
Đôi đàng nhân ngãi có nên.
-----------
Ai về nhắn với ông câu
Cá ăn thì giật để lâu hết mồi

Ai về Phú Lộc gửi lời
Thư này một bức nhắn người tri âm
Mối tơ chín khúc ruột tằm
Khi tháng, tháng đợi mà năm năm chờ
Vì tình, ai lẽ làm ngơ
Cắm sào chỉ quyết đợi chờ nước xuân
Ước sao chỉ Tấn tơ Tần
Sắt cầm hảo hợp lựa vần quan thư
Đôi bên ý hợp lòng ưa
Mới phu công thiếp mới vừa lòng anh
Thiếp thời tần tảo cửi canh
Chàng thời nấu sử sôi kinh kịp thì
Một mai chiếm bảng xuân vi
Ấy là đề diệp tinh kỳ từ đây
Ai ơi nghe thiếp lời này.
-----------

Ai về tôi gửi buồng cau
Buồng trước kính mẹ buồng sau kính thầy
Ai về tôi gửi đôi giày
Phòng khi mưa nắng cho thầy mẹ đi.
-----------
Ai về tôi gửi đôi giày
Phòng khi mưa gió để thầy mẹ đi.
-----------
Ai xui anh lấy được mình
Để anh vun xới ruộng tình cho xanh
Ai xui mình lấy được anh
Bõ công bác mẹ sinh thành ra em.
-----------
Ai xui em có má hồng
Để người quân tử chưa trông đã thèm.
-----------
Ai xui má đỏ hồng hồng
Để anh nhác thấy đem lòng thương yêu.
-----------

Anh ăn cơm cũng thấy nghẹn
Uống nước cũng thấy nghẹn
Nghe lời em bậu hẹn, ra bãi đứng trông
Biển xanh bát ngát, nhìn không thấy người
Mênh mông sông nước xa vời
Biết rằng còn nhớ những lời thề xưa
Trông ai như cá trông mưa
Ngày đêm tưởng nhớ, như đò đưa trông nồm
Bậu ơi! bậu có nhớ không?
Anh trông ngóng bậu, như rồng ngóng mưa.
-----------
Anh Ba yêu đến tôi chăng?
Gió đưa trăng là trăng đưa gió
Thung thăng cá vượt qua đăng
Xin đừng lắm chốn, nhiều nơi nhỡ nhàng.
-----------
Anh bắt tay em cho thỏa tấm lòng
Chừng nào nam đáo nữ phòng sẽ hay
- Anh cũng đã hay:
Tôi ngay phò chúa thánh
Gái chẳng lấy hai chồng
Biết em buông mối chỉ hồng
Tiếc anh đi chậm nên đứng ngoài phòng bơ vơ.

Anh bởi mảng lo nghèo
Nổi trôi như cánh bèo mặt nước
Biểu cho em hay trước: anh đã có vợ rồi
Đôi ta vụng chẳng xứng đôi
Em khá về chốn kiếm lựa người trao thân.
----------------
Anh buồn có chốn thở than
Em buồn như ngọn đèn tàn thắp khuya.
----------------
Anh buồn có lẽ than ra
Em buồn như quạt tháng ba long lài.
----------------
Anh bứng cây trúc
Anh trồng cây trắc
Chẳng may gặp chỗ đất xấu
Sùng đục
Trắc mục, trúc tàn
Anh ở sao cho đá nọ thành vàng
Trước hiển vinh cha mẹ, sau đến nàng anh mới ưng.