Chương 30-THƯƠNG TRƯỜNG LÀ CHIẾN TRƯỜNG.
 Nguyễn Thị Nga là con thứ ba của Nam Sao, ngay từ bé ở nhà với mẹ đã tỏ ra là một cô gái thông minh, nhanh nhẹn  và có trí. Hồi còn nhỏ ở quê ngoại, ngoài việc đi học ra, hàng ngày em còn giúp đỡ mẹ đắc lực  trong việc buôn thúng bán mẹt ở các chợ quê trong xóm ngoài làng. Khi thì bánh đa, bánh tráng, lúc củ sắn củ khoai, hoặc mớ rau mớ cỏ, con cá con tôm…Nga đặc biệt tỏ ra là có năng khiếu buôn bán từ nhỏ, nên cũng đã giúp mẹ được nhiều trong việc chạy chợ nuôi sống một gia đình, chồng đi bộ đội xa vắng, một mình vợ ở nhà  nuôi 5 đứa con lóc nhóc, trong thời buổi chiến tranh, đạn bom ác liệt.  Học hết cấp hai, năm 16 tuổi, thấyhoàn cảnh gia đình khó khăn .Nga xung phong đi bộ đội để bớt gánh nặng cho mẹ, nuôi các em ăn học tiếp.  Vì  Nga có dáng người cao ráo xinh đẹp, nên cô được tuyển chọn vào bộ phận văn thư hành chính của Học viện quân sự Đà Lạt. Một năm sau cô lại được chuyển sang  phân hiệu học viện quốc tế ( chuyên đào tạo cho Căm pu chia và Lào ) . Cô đã tích cực học tập và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ trên giao, được cấp trên tín nhiệm và đồng đội tin yêu.Sau ba năm cô đã được phong quân hàm thượng sỹ, là người tiến nhanh nhất trong số các chị em cùng lứa năm ấy. Nhưng cô không muốn ở lại, lấy binh nghiệp làm nghề lâu dài, mà xin ra quân với lý do gia đình khó khăn , xin về để giúp đỡ mẹ nuôi sống gia đình và trông nom các em nhỏ. Đơn vị rất tiếc cho cô, đang trên đà phát triển, nhưng cô nằn nỉ mãi nên đơn vị cũng chấp nhận cho cô ra quân, với chế độ phục viên. Với số vốn ít ỏi mấy chục ngàn đồng khi ra quân. Cô rủ hai cô bạn thân lên Hà Nội, tìm cách buôn bán sinh sống. Họ góp vốn, mở một cửa hàng ăn nhỏ, từ lòng lợn tiết canh, đến bánh cuốn giò chả, tiến lên  cơm phở, rồi đặc sản… Cửa hàng các cô được phát triển khá nhanh, được nhiều khách hàng mến mộ và tín nhiệm. Sau ba tháng làm thử, hạch toán thấy có lãi ngoài chí phí  ăn uống và thuê nhà ra, số vốn còn được tăng lên gấp đôi, các cô rất phấn khởi, bàn nhau yên trí ở lại làm ăn lâu dài. Nhưng riêng  Nga thì thấy tốc độ này còn quá chậm, cô rút ra được mấy điều:- Một là, ở đất đô thành đây, nếu không có vốn lớn thì không thể cạnh tranh được với thị trường sôi động này. Hai là bán hàng ăn với vốn nhỏ thì cũng chỉ làm ăn  theo kiểu ba cọc ba đồng, tuy có lãi gấp đôi gấp ba, nhưng không  thể gấp bốn gấp năm lần như làm các mặt hàng khác được. Vì thế nên Nga bàn giao lại cửa hàng ăn  cho hai bạn gái tiếp tục . Còn mình xung phong lao đi tìm một hướng mới.
 Qua thăm dò nghe ngóng, cô nhận thấy: Chỉ có làm ăn với nước ngoài thì mới phát triển nhanh được. Mà muốn làm ăn với nước ngoài thì cần phải có ngoại ngữ. Mà gần mình nhất là nước láng giềng. Nên cô quyết tâm giành thời gian học tiếng Trung, vừa học trên sách vở, vừa học trong thực tế thương trường giao tiếp, lúc nào cô cũng có cuốn sách học tiếng Trung cầm tay. Mới đầu cô theo xe các bạn bè bộ đội ra ngoài cửa khẩu Móng Cái để học tập và tìm hiểu, cô sang cả  các chợ đầu mối gần biên giới của nước bạn để nghiên cứu học tập và tìm cách buôn bán . Trước hết cô chạy hàng sách chỗ này bỏ chỗ kia để kiếm sống trước mắt. rồi dần dần làm những việc lớn hơn. Chỉ sau một thời gian tích cực học tậpvà tìm tòi, cô đã giao tiếp được với người Trung quốc và tìm được nhiều đối tác làm ăn. Họ kết hợp với cô mở công ty liên doanh ngay tại thị trấn Móng Cái. Đầu tiên cô đi thuê đất để làm mặt bằng sản xuất xí nghiệp bia nhỏ, lúc đó chưa ai làm . Công xuất nâng dần từ 1.000 lít đến 10.000 lít, rồi phát triển lên. Chỉ hơn  một năm sau nữa cô  đã mua được trên 1 nghìn m2 đất, dựng thêm được 57  gian hàng bằng  gỗ lá  cho thuê. Bán đủ các loại. Rồi mua máy phát điện công xuất lớn để kinh doanh điện. Xây trạm bơm lọc nước để kinh doanh nước.Mở xưởng kem và một vài cửa hàng ăn uống đặc sản liền kề…Mô hình khu chợ tập trung theo kiểu siêu thị đã bước đầu hinh thành trong ý tưởng của cô từ những năm đầu tiên đó. Cô đã mua được một xe con Lada cũ để chạy giao dịch và 2 xe vận tải  nhỏ để chở hàng hóa.Nga cũng đã huy động được trên 20 anh chị em trong gia đình và họ hàng ở quê chưa có công ăn việc làm, ra đây  làm  ăn theo kiểu làm  khoán, ngoài ra thuê nhân công tại chỗ, tất cả đều làm khoán mọi người đều vui vẻ hồ hởi theo cô làm ăn, để xóa đói giảm nghèo. Công ty kinh doanh được dăm năm ổn định và phát triển, hàng năm thu lãi hàng trăm triệu đồng. Số vốn của công ty đã được nâng lên bốn năm trăm triệu đồng.
   Xưởng mì khô ,mứt hồng xuất khẩu
 Nga không tự mãn dừng lại ở đó, cô muốn phát triển nhanh hơn nữa, nhiều hơn nữa, bằng cách làm hàng xuất khẩu .Cô đã đầu tư và vay vốn thêm để mua ba dàn máy và xây dựng nhà xưởng sản xuất mì khô, bún khô để xuất sang Trung quốc, với công xuất từ  10 tấn đến 30 tấn /ngày. Công việc đang tiến hành thuận lợi, sắp hoàn thành thì có sự cố diễn ra.Tình hình biên giới lại trở nên căng thẳng. Một số người Hoa có vấn đề chính trị bị đuổi về nước, số còn lại chỉ làm ăn tuy chưa bị đuổi ,nhưng run sợ cũng tìm cách  rút về. Chính quyền địa phương lại mâu thuẫn ,đấm đá lẫn nhau. Cửa khẩu bị đóng cửa, kinh tế bị đình đốn.Nhiều công ty  bị ngừng trệ và phá sản.Cô Nga chèo chống mãi cũng chỉ được một thời gian ngắn, rồi cũng phải bán rẻ bán tháo tài sản đi, để trả nợ.Thế là cái công ty liên doanh, cái siêu thị mơ ước của cô cũng đành sụp đổ tan tành.Khi ra đây với hai bàn tay trắng, sau gần chục năm quay trở về, cũng lại với hai bàn tay trắng. Thất bại lần thứ nhất. Nhưng cô không nản lòng bởi cô đã  rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm,và cái vốn giá trị nhất của cô là: Bản lĩnh đã được tôi luyện !
                                                   *
 Thua keo này bày keo khác!Thất bại là mẹ thành công!Ông cha ta từ đời xưa đã nói như vậy rồi  mà.Nga chỉ về quê thăm các con nhỏ, thăm bố già và gia đình ít ngày, rồi một mình  cô lao thẳng lên Lạng Sơn, đến cửa khẩu Tân Thanh. Lại tiếp tục quan sát thăm dò, cô ngồi  li  ở cửa khẩu hàng tuần lễ liền để xem người ta buôn bán những gì giá cả ra sao, mua ở đâu, bán ở đâu. Lần này khác với lần trước ở Móng Cái, vì cô đã thành thạo tiếng Trung nên cô có thể hỏi trực tiếp những người Hoa, không bị người ta lừa dối như hồi trước, và nhờ họ  chỉ đường đi sâu vào nội địa Trung quốc như Bằng Tường, Ninh Minh… để tham quan, tìm hiểu thị trường. Sau hai tuần lễ cô đã móc nối được với đối tác : chuyên mua hồng, rút hạt ép sấy khô, làm mứt hồng đóng hộp xuất khẩu sang Đài Loan. Cô đến tận nhà máy tham quan, học tập. Rồi hợp đồng mua thiết bị  và thuê thợ kỹ thuật về Việt Nam sản xuất. Lần này vì không còn nhiều vốn nên không thể sản xuất tại  cửa khẩu Tân Thanh được nữa, mà đem hẳn về quê tại Kim Anh để mở xưởng sản xuất. Cô nói với bố, xin bố cho cô được mở xưởng tại sân, vườn trong nhà.Ông Nam Sao thấy hoàn cảnh con gái  khó khăn bị thua lỗ mà vẫn quyết tâm làm ăn để phục hồi kinh tế . Sân ,vườn nhà lại rộng , nên ông tán thành cho con được sử dụng.Ông cũng hỗ trợ cho con trong việc quan hệ với cấp ủy và chính quyền địa phương, cho phép  Nga được mở xí nghiệp kinh doanh tại địa phương và nộp thuế theo đúng chế độ của nhà nước. Lúc đầu chính quyền cũng đều hoan nghênh,vì kinh tế của xã được mở ra, giải quyết được một số công ăn việc làm cho bà con. Mà địa phương cũng có nguồn thu theo tỷ lệ quy định của ngành thuế. Nga tranh thủ thời gian vừa sản xuất vừa xây dựng nhà xưởng, vừa thu mua hồng ở trong nước và ngoài nước, xe cộ ùn ùn kéo về, hàng chục, rồi hàng trăm tấn, làm chật cả đường xá trong làng .Chẳng bao lâu việc sản xuất đã vào nề nếp.Mẻ hàng đầu tiên được ra đời, những gói mứt hồng to nhỏ từ hai lạng đến một cân đóng gói đẹp, mang nhãn hiệu : “Kim Anh;Made in Việt Nam”, có dấu kiểm định vệ sinh thực phẩm của quốc gia, được khách hàng  nước ngoài về tận nơi kiểm tra chất lượng và tiếp nhận, sản phẩm là niềm tự hào cho quê hương được xuất khẩu..Chuyến hàng đầu tiên thuê xe công tơ nơ 10 tấn chở xuống Hải Phòng, làm thủ tục xuất khẩu sang Đài Loan, chỉ hơn mười ngày sau thì tới nơi. Được thị trường đón nhận và  ưa thích. Nga đã thu về  vài trăm ngàn đô la bước đầu, làm  mọi người trong xưởng đều phấn khởi, bà con trong làng xóm cũng vui lây, yên trí sẽ phát triển tốt. Rồi chuyến công tơ nơ xuất khẩu thứ hai thứ ba cũng đều chót lọt. Khách hàng nước ngoài ưa chuộng, yêu cầu tăng sản lượng, và có triển vọng từ Đài Loan xuất sang nước thứ ba. Nga liền cho tăng thu mua và tăng nhập khẩu nguyên liệu hồng lên nhiều hơn, Đồng thời tăng công xuất của xưởng, tăng thêm công nhân, tăng giờ sản xuất, ngày làm hai ca đến ba ca.
   Nếu chỉ làm ăn nhỏ lẻ thì chưa sao, nhưng khi tăng công xuất lên gấp hai ba lần thì sảy ra vấn đề:  là cơ  sở hạ tầng của làng quê, vẫn còn là nông thôn cũ, chưa được cải tạo  phù hợp với công xuất làm ăn lớn của xí nghiệp. Hiện tượng tắc đường , ùn xe cộ, đường xá bị lún vỡ, lầy lội. Môi trường, cống rãnh cũng chưa được khai thông  kịp thời, nước bẩn hôi thối lan tràn. Bà con dân làng kêu ca  phàn nàn nhiều. Chính quyền địa phương phải lên tiếng; Cấm không cho xe công tơ nơ vào trong làng, mà phải để ở  ngoài đường  số 5, vận chuyển hàng bằng xe  thô sơ  vào, ra cách gần 3 cây số.Yêu cầu xí nghiệp phải cải tạo ngay một số cống rãnh để bảo vệ môi trường và sửa chữa lấp vá ổ gà trên đường làng mà xe của xí nghiệp làm hư hỏng . Giám đốc Nga xin nhận khuyết điểm và sẵn sàng chấp hành các ý kiến của chính quyền địa phương. Cô đã cho  mua một số vật liệu:xi măng, đá, cát để chuẩn bị sửa đường. Chờ xuất khẩu xong đợt bốn nàỳ gồm 50 tấn hàng  xong ,thì dừng xe cộ lại một tuần để tập trung sửa đường một thể. Sau gần một tháng lao động khẩn trương  tích cực của toàn thể xí nghiệp  đợt xuất khẩu lớn ,5 công tơ nơ  hàng cũng đã hoàn thành chở xuống cảng và bốc lên tàu biển  đi Đài Loan, trước  sự vui mừng phẩn khởi của toàn bộ xí nghiệp. Nhưng một tình huống bất trắc đã sảy ra :Tàu biển mới ra khơi được năm ngày thì gặp một cơn bão ập đến. Trên tàu chở 50 tấn mứt Kim Anh xuất khẩu và 1.000 tấn xi măng xuất khẩu của Hải Phòng, nhưng xi măng không chở bằng công tơ nơ, mà chỉ chở bằng bao xếp dưới sàn và trên boong, việc che mưa lại không được làm chu đáo, nên bị mưa gió, sóng tràn, nước ngập, làm ướt hết xi măng ,trọng tải cứ tăng đột biến,  đến nỗi tàu bị nghiêng , nước tràn vào làm tàu bị chìm,.chết cả kíp lái tàu và thủy thủ 10 người. Xí nghiêp mứt xuất khẩu của Nga đang đà làm ăn phát triển, toàn bộ vốn liếng vay mượn đều đổ dồn vào chuyến hàng thứ  tư này, bị tai họa mất hết, phải đình đốn. Một lần nữa Nga lại trắng tay. Thất bại lần thứ hai (!)
                                                         *
Xưởng thức ăn gia súc.
 Nhưng bản lĩnh của Nga là người không dễ chịu đầu hàng. Chỉ  khoảng một tháng sau vụ  đắm tàu ấy Nga lại triển khai một đề án mới làm thức ăn gia súc.Thực ra đề án này Nga cũng đã có sẵn trong tay rồi. trong thời gian sang Trung quốc, tìm mối quan hệ làm ăn. Nga cũng đã gặp đối tác về chuyên đề này, và Nga cũng đã sơ bộ ký hợp đồng liên doanh làm rồi, với điều kiện khi nào Nga chuẩn bị xong thì sẽ báo cho họ sang. Con người hiếu động của Nga không chịu dừng bước, còn nước còn tát. Nga liền điện sang cho đối tác bên Trung quốc. Chỉ mười ngày sau, một giám đốc kinh doanh của nhà máythức ăn gia súc Ninh Minh và một tổ kỹ thuật, sang Việt Nam , về tận nhà Nga để kháo sát và ký hợp đồng liên doanh sán xuất. Trên cơ sở nhà xưởng sẵn có, Nga cho cải tạo để đặt một  máy nghiền xàng và dây truyền   đầu tiên với quy mô nhỏ để sản xuất thử, rồi sẽ phát triển dần sau. Chỉ một tháng sau thì sản phẩm thức ăn gia súc được tung ra thị trường trong nước, chủ yếu là quanh tỉnh Hải Dương. Nga cũng cho xây một số chuồng trại chăn nuôi gà, nuôi khoảng 500 đến 1.000 con, bằng sản phẩm của xí nghiệp nhà mình để làm  minh  chứng cho bà con xung quanh làng xã nhìn thấy chất lượng sản phẩm của mình là tốt, trăm nghe không bằng một thấy, họ mới tin và mua. Quả nhiên thức ăn gia súc xí  nghiệp của Nga làm ra là tốt thật, đàn gà trong sân trong chuồng  nhà Nga hay ăn chóng lớn, béo tốt cứ mơn mởn ra, hơn hẳn đàn gà xung quanh trong làng xã, nuôi bằng thức ăn mua của nơi khác quanh vùng.Thế là khách hàng đổ xô vào mua thức ăn gia súc của xí nghiệp Nga, đến nỗi không có mà bán, vì mới sản xuất thử còn  ít. Liên doanh của Nga tiếp tục cho tăng công xuất  sản xuất và ký hợp đồng mua thêm máy và giây chuyền mới nữa. Nhưng một tình huống mới lại sảy ra: Xung quanh khu vực đồng bằng sông Hồng này đã có  hàng chục nhà máy thức ăn gia súc, hầu hết các tỉnh lớn đều có. Các nhà máy này đang cạnh tranh nhau quyết liệt để tranh giành thị trường. Nhà máy nào cũng  chỉ chiếm giữ được thị phần chính trong tỉnh mình, dưới sự bảo trợ của chính quyền và ngân hàng địa phương, còn cạnh tranh ra chiếm một ít thị  phần  tỉnh ngoài cũng đều  là rất khó khăn. Nên họ chỉ bảo đảm sản xuất  đủ  thức ăn  cho đàn gia súc của tỉnh mình theo chỉ đạo của ngành nông nghiệp là chính thôi. Rất ít nhà máy, xí nghiệp vươn ra được tới các tỉnh ngoài . Vì thế, nhân tố  mới nào nẩy nở ra, đều bị các nhà máy xí nghiệp độc quyền tìm cách bằng mọi giá  bóp chết không thương tiếc. Sau khi tim hiểu nghiên cứu một số trại chăn nuôi và xí nghiệp  thức ăn gia súc nhỏ  quanh vùng, Nga mới nhận ra điều đó. Mặc dầu sản phẩm của Nga làm ra là có chất lượng thực tế được thị trường chấp nhận, nhưng chưa có sự kiểm chứng của cơ quan ngành nghiệp vụ và bảo lãnh của chính quyền thì vẫn chưa được lưu hành rộng.Nga có muốn làm lớn cũng không được vì lúc này, không có vốn lớn, không có mặt bằng  rộng , và cái chủ yếu là  chạy được giấy phép và sự bảo lãnh của chính quyền lúc này chẳng khác gì chui vào hang cọp mà thôi.Nếu chỉ sản xuất để nuôi đàn gà của mình trong chuồng thì  phải trả giá  quá đắt, ngay các vị chính quyền địa phương cũng đã và đang hạch sách đủ điều (!) Thể là Nga phải tự giải thể  xí nghiệp và cả đàn gà của mình, để tìm một hướng  làm ăn khác . Chịu thất bại lần thứ ba !
                                                    *
Phi thương bất phú và bài học của mẹ
 Lại thua keo này bày keo khác một lần nữa. Máu trong người còn nóng, còn phải kinh doanh.  Khát vọng làm giầu của Nga chưa dừng lại.Trước mắt là để mưu sinh và để hỗ trợ cả  gia đình đang gặp khó khăn.Và Nga thấy rằng, mình phải làm một cái gì đó, để bù đắp lại cho bố mẹ phải trải qua những ngày cực khổ và thua thiệt trong chiến tranh và cả những ngày cuối đời.Nga cũng suy nghĩ nhiều và tự mình tổng kết lại những lần  thất bại vừa qua:Mình nóng vội , lần nào cũng muốn làm ăn lớn ngay từ đầu, thích đi vào hướng sản xuất  mang tính lâu dài, nên phải đầu tư vay mượn nhiều, vốn  bị đọng,vì phải mua trang thiết bị, quay vòng chậm. Đồng thời, mình có bao nhiêu vốn là tung hết ra tất cả mà không có dự  trữ, đề phòng hệ số dủi do bất ngờ ập đến, làm mình mất trắng luôn.”Quân tử phòng thân, tiểu nhân phòng bị gậy”, các cụ ta  từ xưa tới nay đã chẳng nói thế rôi sao?Nga cũng  nhớ lại lời  bố nói: “Phi thương bất phú” cơ mà, tức là kinh doanh là chủ yếu, lên nhanh ,giầu nhanh.Còn sản xuất, chỉ khi nào có vốn nhiều mới đầu tư  lâu dài. Nga nhớ lại hồi cô còn nhỏ, mẹ cô chỉ có cái thúng và cái mẹt, làm gì có đồng vốn nào,Vậy mà mẹ đã bươn trải, chỉ buôn đầu chợ, bán cuối chợ, mà đã nuôi được một đàn con nhỏ 5 đứa ăn học hẳn hoi và sống khỏe, rồi cũng trưởng thành như ngày nay. Bài học của mẹ thật là thấm thía.Nghĩa là không cần vốn mà vẫn ra lãi, đó mới là  phương châm của người buôn bán giỏi. Bài học của mẹ làm Nga trăn trở suy nghĩ mãi :- Mình phải vươn lên bằng bài học của mẹ, ở tầm cao hơn hàng chục hàng trăm lần và cao hơn nữa !
 Với hai bàn tay trắng lần thứ ba, lúc này Nga đã 34 tuổi, mang theo vốn liếng bằng “bài học của mẹ”, lại một mình sách chiếc túi  rỗng toòng teng lên tàu đi  lên Lào Cai,với hy  vọng vùng đất mới này sẽ đem lại nhiều may mắn cho cô.Các bạn bè buôn bán thân thiết của cô đều thông cảm và thương hại cô, đã  hùn nhau dúi cho cô khoảng hai mươi triệu đồng để cô làm lộ phi tàu xe đi đường, cô định không cầm nhưng các bạn  cứ mắng cô xơi xơi :- Đồ sỹ hão,cứ cầm lấy! -Không phải trả đâu mà lo!-Kiếm được nguồn nào thì gọi, chúng tao sẽ xoay sở đem vốn lên ! Các bạn vẫn tin tưởng vào tính kiên trì  nhẫn nại  và tài tháo vát của cô sẽ thành công, những cuộc đổ vỡ vừa qua  chẳng qua là cái số vất vả không may của cô mà thôi, nên họ vẫn thương yêu và quý mến Nga, lấy cô làm tấm gương bền bỉ nhẫn nại và tài xoay sở của cô cho chị em noi theo.
Khác với những lần trước, lần này cô ngồi ở cửa khẩu Lào Cai hàng tháng trời xem người ta làm ăn kiểu gì, rồi mới làm dần dần.Trước hết thấy dân mình nhập rau từ Trung quốc về không bị đánh thuế.Hàng ngày từng đoàn người gồng gánh và đẩy xe thô sơ đầy rau mua từ bên kia biên giới về bán. Vì biết tiếng Trung thạo, cô sang tận các chợ đầu mối, hợp đồng với chủ rau tập trung hàng và xếp trên từng xe ô tô tải . Mỗi buổi sáng cô sang nhận cả xe, và hàng mấy tấn rau đưa về Việt Nam, phân phối cho các sạp rau đầu mối ở các chợ ta trong khắp thành phố , cô đã hợp đồng trước. Mà không phải tiền trao cháo múc gì hết, mãi đến chiều, cuối ngày, cô mới đi thu tiền từ các xạp rau bên ta, rồi tập trung mang sang trả cho  chủ rau bên nước bạn. Tất cả đều  theo gía cả đã hợp đồng từ trước, không phải cò kè bớt một thêm hai gì cả. Số tiền còn thừa là tiền lãi của cô. Thế là Nga đã thực hiện được bài học của mẹ, nhưng phát triển cao hơn, ngay từ đợt buôn rau đầu tiên  trên đất Lào Cai này. Cô không cần bỏ một đồng vốn nào ,mà hàng ngày cô vẫn  có lãi từ 1đến 1,5 triệu đồng. Chỉ phải mất công lao động một giờ buổi sáng và một giờ buổi chiều, đi giao nhận hàng và thu trả tiền mà thôi. Nga  buôn rau được vài tháng ,số tiền lãi cô đã thu được hàng 100 triệu đồng.Nhưng cô không  dừng lại ở đấy, vẫn tiếp tục buôn rau, mà còn  nghiên cứu thêm các mặt hàng khác. Đó là mặt hàng hoa quả  từ Trung quốc sang Việt Nam. Cô giao dịch với  chủ hàng hoa quả cũng với phương thức nhận từng xe ô tô một về bán, bán xong trong vòng một hai ngày mới   trả tiền đợt trước, nhận hàng đợt sau. Thuế má của bên nào bên ấy chịu. Chủ hàng hoa quả đều  thống nhất với Nga,việc buôn bán được thuận lợi, gây được lòng tin và tín nhiệm với nhau. Mới đầu Nga mới đưa hoa quả về Lào Cai bán thử. Rồi cô mở đại lý ở Hà Nội và các tỉnh lân cận. Chỉ trong vòng bốn tháng buôn hoa quả cũng không mất một tý vốn nào,Nga đã thu được trên 500 triệu tiền lãi, quả là  như  mơ được ước thấy.Cô rất phấn khởi, cho mở rộng địa bàn bán hoa quả.Đang đà làm ăn thuận lợi  thì một sự cố lại sảy ra.Số là trong thời gian buôn bán hoa quả, cần phải tuyển thêm  nhân viên thạo tiếng Trung để thay cô đi giao dịch. Cô nói chuyện đó với ông chủ hoa quả  thì được ông ta giớí thiệu cho một  thanh niên là người Việt gốc Hoa tên là  Tân, kém cô dăm tuổi, nên cô coi là cậu em, người cao ráo, nhanh nhẹn. Qua một  vài chuyến làm  thử, Nga thấy cậu ta  tháo vát linh hoạt nên tin tưởng sử dụng như một  chân tay thân tín đắc lực nhất.Nào ngờ đến tháng thứ năm, nhân một dịp Nga giao cho cậu ta đi thu tiền hàng rồi đem  sang thanh toán với chủ hoa quả. Nhưng cậu ta không thanh toán, mà  đã cuỗm toàn bộ số tiền 500 triệu đồng rồi chuồn mất tăm, biệt vô âm tín (!) Hàng tuần lễ liền Nga tìm kiếm mà chẳng thấy tăm hơi đâu cả. Lúc này, cô mới ngã ngửa người ra về bài học dùng người, mất của mà chẳng kiện cáo với ai được.Mãi sau này nghe nói tên Tân đã chuồn sang Trung quốc ẩn náu trốn chạy, có trời tìm (!) Nga rất cay đắng về chuyện này. Bài học về thiếu cảnh giác với  việc dùng người Việt gốc Hoa với cô là bài học đắt giá và đau đớn nhất.
                                                      *

Hãy làm như Nga Tây
Nga sang Trung quốc gặp chủ hàng hoa quả, nói rõ tình hình và xin khất nợ. Chủ Tàu nhìn Nga một lúc khá lâu, tỏ vẻ thông cảm với hoàn cảnh không may của cô, rồi cũng đồng ý cho cô nợ và tiếp tục buôn bán với cô. Ông còn động viên cô:-Thua keo này bày keo khác, ! Chừng đó đáng gì, phải làm nhiều hơn để bù lại sự mất mát chẳng đáng là bao đó !-Cô nghĩ thầm: đối với đại gia như các ông thì chẳng đáng là bao thật, nhưng với tôi, nó là mồ hôi nước mắt hàng năm trời đấy. Phải chăng ông đã lừa tôi trong vụ mô giới người này chăng?  Để ép tôi phải phụ thuộc làm ăn với ông ? Dù đúng hay không đúng như thế thì buộc tôi cũng vẫn phải hết sức cảnh giác với cách làm ăn nham hiểm  của các vị Tàu khựa này mới được . Sau đó cô liền bàn với chủ Tàu tiếp tục mở rộng quy mô buôn bán sâu hơn và xa hơn .Hoa quả  đều chỉ buôn các loại  quả ngon, to, như hồng, nho, cam quýt , táo, toàn loại  đặc sản… Vận chuyển toàn bằng xe công tơ nơ, trọng tải lớn vài chục tấn một xe. Hàng lấy từ sâu trong nội địa Trung quốc, có nơi cách biên giới hàng chục ngàn km, mãi tận đông bắc, tây bắc,Tân Cương, Nội Mông…rồi chạy thẳng sang Việt Nam, vào tận Sài Gòn, đến tận  chợ đầu mối Thủ Đức, Bến Thành… Mọi thủ tục đều phải bảo đảm đầy đủ  chứng từ hóa đơn hợp lệ theo quy định hàng xuất, nhập khẩu qua cửa khẩu Lào Cai. Mọi quy tắc về chất lượng, số lượng được bảo hành theo quy định quốc tế, kể cả giấy tờ về xét nghiệm không có độc hại và giấy phép xe quá cảnh phải đầy đủ… Về thanh toán  cũng làm theo từng đợt,  từ 15 tới 20 ngày một đợt, tức là thanh toán đợt một, nhận hàng đợt hai, mà không phải ứng vốn mua hàng và cước xe cộ trước. Nga với chủ hàng lớn đã ký kết giấy tờ hợp đồng chặt chẽ, nghiêm ngặt và bắt tay  cùng hợp tác lâu dài hai bên đều có lợị. Để chuẩn bị cho đợt nhập khẩu hoa quả lớn này, Nga đã phải huy động một nguồn lực khá đông về đại lý, giao nhận , kiểm tra, áp tải, quản lý bảo quản kho tàng và giao nhận tiền…khá  đông, có lúc tới hơn hai mươi người.Gồm anh chị em trong nhà và cả các bạn bè buôn bán quen thuộc.Nhưng cũng đều phải bổ túc tay nghề, tập huấn cho anh chị em biết cách làm việc, ở cửa khẩu, dọc trên đường và nơi giao nhận hàng. Khi đợt buôn hoa quả đường dài này bắt đầu.Cả hai bên, chủ hàng và khách hàng đều phải huy động số lượng xe công tơ nơ khá đông của cả hai nước, luôn luôn có từ 40 đến 50 xe chạy trên đường, chạy liên tục. Giống  như một chiến dịch kéo dài  hàng năm trời. Mà tư lệnh chiến dịch là Nguyễn Thị Nga, tại sở chi huy  Lào Cai gọi điện đi  chỉ huy, điều khiển hai cánh quân đường dài: Một  cánh từ phía  bắc Trung quốc , đội  hình gồm 20 đến 25 xe công tơ nơ, hành quân hàng chục ngàn cây số tới biên giới Việt Trung.Một cánh  từ biên giới  Việt Trung qua cửa khẩu Lào Cai, đội hình  cũng 20 đến 25 xe công tơ nơ,   hành quân gần hai ngàn cây số vào tới Sài Gòn.Tại sở chỉ huy, Nga điều binh khiển tướng giao nhận hàng nghìn tấn hoa quả đi đến nơi về đến chốn an toàn.Bảo đảm doanh thu hàng mấy trăm tỷ đồng,và thu về  năm đó , trừ mọi chi phí ,còn hơn sáu chục tỷ đồng tiền lãi.Thế là bài học của mẹ đã được Nga phát huy đến cao độ. Chỉ bằng hai bàn tay trắng, trong vòng hai năm trời cô đã kiếm được gần một trăm tỷ đồng.Đến nỗi dân buôn bán Lào Cai lúc bấy giờ đã gọi cô bằng một cái tên  rất đáng tự hào và khâm phục là “Nga Tây”,bởi vì dáng người cô cao ráo trắng trẻo đẹp đẽ như  gái Tây và tài xoay sở buôn bán, tháo vát nhanh nhẹn, cũng như Tây (!).Có thể nói,trên thương trường Nga cũng xông pha trận mạc,lên voi xuống chó,lúc thắng lúc bại ,đánh đông dẹp bắc như ở chiến trường .Đã mấy người được như cô, ngay cả các đấng mày râu, huống chi là đàn bà con gái ?
                                                         *
 

Buôn bất động sản và kinh doanh khoáng sản
Sau khi Nga  khởi đầu việc buôn bán hoa quả đường dài qua biên giới thành công.Thì thiên hạ trong ngoài nước mới đổ xô vào, đua nhau làm .Mặt hàng hoa quả tràn ngập thị trường suốt trong Nam ngoài Bắc . Lúc đó Nga lại dừng lại, bởi lẽ viêc cạnh tranh đã không còn được độc quyền nữa, vả lại cô cũng còn cảnh giác với  các ông chủ Tàu khựa (!) Cô lại chuyển sang một hướng mới hơn. Đó là thị trường bất động sản. Khi đó ở Lào Cai thị trường này xem ra còn  im ắng lắm .Đó chính là thời cơ cho những kẻ có tiền tung ra mua bất động sản để chờ thời.Người ta thấy  chỗ nào bán đấu giá đất đai, nhà cửa, cô cũng nhảy vào đấu giá và mua cho kỳ được; hay những nơi đất còn hoang hóa, nhưng gần đường giao thông , gần chợ, gần khu du lịch, cô cũng tìm mua. Có chỗ cô vừa  mua xong lại bán lại  ngay, vì được giá cao hơn, bán xong lại mua chỗ khác rẻ hơn.Có chỗ cô cứ găm lại chờ thời.Bỏ ra gần một trăm tỷ đồng, cô mua được vài nghìn m2 đất giá trị trong thành phố,và hàng chục biệt thự, khách sạn, nhà hàng, chỉ sau một thời gian ngắn, giá trị đã tăng lên gấp đôi, gấp ba . Đến khi cơn sốt  bất động sản ở thành phố này đã chừng lại. Thì cô cũng đã kiếm được vài chục tỷ rồi,và tạm thời găm đất lại không bán nữa, để chờ thời cao hơn.
                                                         *
 

.

                                                       *
Đề án trồng chuối “mô” xuất khẩu
Còn cô cùng một vài chuyên gia kỹ thuật  khác lại đang nghiên cứu một đề án mới:Đề án trồng chuối “mô” xuất khẩu, mà trong một dịp nghiên cứu thị trường ở Trung quốc cô đã tham quan, thấy rất phù hợp với đồng đất mình và đã sơ bộ ký kết hợp đồng liên doanh với họ. Đề án này không chỉ có ý nghĩa kinh tế, mà còn có ý nghĩa cả dân sinh, nhân đạo rất thực tiễn cho nông thôn miền núi vùng cao, trên khu vực biên giới này .Sau khi suy nghĩ kỹ càng cô viết đề cương về thực hiện đề án này, để  báo cáo với lãnh đạo tỉnh.  Sau đó cô gọi điện thoại cho văn phòng Ủy ban tỉnh, hẹn xin gặp chủ tịch tỉnh để báo cáo trình bày về “Đề án trồng chuối mô xuất khẩu”.
Vào một ngày đẹp trời, theo đúng hẹn;Nga tự lái xe ô tô con, qua cầu Cốc Lếu đến  thẳng văn phòng .Vừa tới nơi, đã thấy ông chủ tịch tỉnh đứng ở  tiền xảnh, dơ tay tươi cười vẫy chào và nói vui vẻ:- Sớm nay đẹp trời, mát mẻ, lại có cô Nga đến gõ cửa nhà Ủy ban thế này,  thì chắc là có nhiều tin vui đây!-Nga cũng tươi cười nói:- Kính chào đồng chí chủ tịch tỉnh, được bác hẹn cho gặp sớm  là điều may mắn  cho công ty  chúng em rồi, chúc bác khỏe! –Sau cái bắt tay nồng nhiệt với Nga và một  trợ lý  đi cùng, chủ tịch mời khách vào trong phòng .Ở  đây cũng đã có mấy chuyên viên do chủ tịch tỉnh triệu tập vừa đến.Sau một loạt chào hỏi theo nghi thức xã giao.Chủ tịch mời Nga bắt đầu trình bày đề án.Cậu kỹ sư trợ lý kỹ thuật dở  một bản đồ và một sơ đồ vẽ to treo lên trên bảng.Các cử tọa đều nhìn lên bảng và nghe Nga bắt đầu trình bày, thỉnh thoảng cô lại cầm lấy thước chỉ huy, chỉ vào sơ đồ,và bản đồ, vừa chỉ đến đâu nói đến đó .Cứ như một sinh viên đang báo cáo đồ án tốt nghiêp của mình, trước hội đồng giám khảo. Nga nói rõ ràng mạch lạc, cô có một giọng nói đầm ấm cuốn hút  người nghe đến lạ kỳ, làm cho các cử tọa đều rất chăm chú,  nghe  không sót một lời, thỉnh thỏang lại gật gật đầu  tán thưởng thì thầm với nhau :-Hay!-Rất hay!... Cứ thế liên tục trong hơn một giờ đồng hồ Nga trình bày khá tỷ mỷ và đầy đủ về đồ án của cô. Bao gồm các phần về tổ chức, về  kỹ thuật trồng trọt, về thiết kế quy hoạch, dự kiến trước mắt xin đầu tư trồng trên diện tích 1.000 ha đất đồi hoang hóa để  làm thử ,…Cô dừng lại nhấp một ụm nước rồi  nói tiếp:
- Phương pháp trồng chuối mô, ở nước ngoài , một số nơi người ta đã làm thành công, riêng ta chưa có ai làm. Công ty Hoàng Lan chúng tôi xung phong làm đầu tiên để rút kinh nghiệm rồi có thể nhân rộng ra khắp miền núi biên giới. Nói xong, cô nhìn tất cả các cử tọa một lượt và hỏi:- Ai có hỏi gì, xin các đồng chí cứ hỏi ạ? – Đồng chí chủ tịch tỉnh nói luôn : - Về mặt  kỹ thuật và kinh tế thì đã rõ rồi,còn về mặt lợi ích dân sinh ,thì cô nhắc lại lần nữa xem nào ! – Vâng ạ!,tôi xin nhắc lại- Nga trả lời :
- Đề án này không những đem lại lợi ích kinh tế xuất khẩu cao, mà còn đem lại lợi ích dân sinh rất thiết thực. Góp phần vào công cuộc xây dựng nông thôn mới trên miền núi .Cụ thể là:
1-Tạo công ăn việc làm cho đồng bào miền núi ở trên núi cao, nhất là người  Mông(trước đây thường gọi là người Mèo) rất phù hợp với lối canh tác này.Trước mắt đề án này tạo việc làm cho 1.000 đến 1.500  lao động chính, chưa kể người già trẻ em là lao động phụ cũng có thể góp công sức với bố mẹ hoặc con cái, mà vẫn có tiền công thu nhập, vì sẽ thực hiện theo chế độ  khoán sản phẩm cho từng hộ gia đình. Làm nhiều ăn nhiều làm ít ăn ít không hạn chế .
2- Tạo điều kiện ổn canh, ổn cư cho từng bản người Mông được ổn định lâu dài, tạo cơ sở cho việc quản lý  đăng ký nhân khẩu, hộ khẩu và tổ chức  bảo vệ trị an, an ninh  của chính quyền các cấp.
3-Góp phần xây dựng nông thôn mới trên miền núi cao.Vì đề án phải mở hàng trăm km đường các loại đến từng tổ đội sản xuất, cũng là đến từng bản của nhân dân.Đề án phải đắp đập làm nhiều hồ chứa nước, và xây nhiều bể chứa nước lớn trên các đỉnh núi. Rồi xây dựng những trạm bơm công xuất lớn, đưa nước từ các hồ lên các bể chứa trên cao.Thiết kế, lắp đắt hệ thống ống dẫn nước tưới cây tự động quanh năm đến từng gốc chuối, đồng thời dẫn nước sinh hoạt đến từng gia đinh trong làng bản.Tổng cộng các loại đường ống dẫn nước tưới tiêu và sinh hoạt cũng phải dài tới vài chục nghìn mét.
4- Góp phần phát triển điện khí hóa nông thôn trên vùng rẻo cao, Xây dựng hệ thống đường điện tới các khu vực sản xuất trồng trọt, và đến các làng bản.
5-Để bảo đảm ổn định đời sống cho nhân dânvà lao động , công ty chúng tôi sẽ thiết kế quy hoạch từng làng bản theo từng tổ đội, cho máy san ủi mặt bằng dân cư và hỗ trợ cho mỗi gia đình vay10đến 20 triệu đồng và cấp đủ nguyên vật liệu: gạch ,xi măng, cát và tấm lợp đến tận nơi, để bà con hợp tác nhau tự xây lấy nhà ở  vững chắc cho mỗi gia đình theo ý muốn của mình, mỗi  căn hộ từ 50 đến 70 m2, xây 2 đến 3 gian .Mỗi gia đình còn được hỗ trợ cho vay tiền mua xe máy để đi lại và lao động kịp thờì . Và hàng tháng ứng trước tiền công cho mỗi gia đình 3-4 triệu đồng để bảo đảm đời sống.Cuối vụ  thu hoạch chuối ( chu kỳ là 8 đến 9 tháng một vụ ) nộp sản phẩm rồi mới thanh toán tiền.Sau đó lại ứng tiêp cho vụ sau.- Một đại biểu khác  hỏi tiếp:
- Vấn đề bảo vệ rừng và bảo vệ  môi trường thế nào ?- Nga trả lời:
- Đề án này góp phần cải tạo đồi trọc và rừng hoang hóa thành rừng trồng, quanh năm phủ xanh tươi tốt. Còn giúp cải tạo đất bạc màu cằn cỗi thành đất phì nhiêu vì thay đổi hệ sinh thái trồng trọt lại tưới nước quanh năm và bón nhiều phân:đạm ,lân và hữu cơ nữa…
- Có thể nói đây giống như một tổ chức các nông trường trước đây hay một hợp tác xã toàn xã? –Một cử tọa hỏi nữa. Nga  chưa kịp trả lời thì một vị chuyên viên nói thay luôn:
- Chằng giống nông trường , cũng chẳng  giống hợp tác xã , trước đây nông trường là do nhà nước quản lý,  hợp tác xã là do tập thể quản lý. Đã một thời kinh tế tập thể được đề cao, nhưng rồi dần dần cha chung không ai khóc biến thành vô chủ rồi tan rã và quan điểm đó hoàn toàn bị thất bại.Vậy mà bây giờ vẫn còn một số vị lãnh đạo chính quyền  cố bám lấy quan điểm lỗi thời đó để làm môi trường sống cho  tệ tham nhũng phát triển… Bỗng Nga đứng lên dơ tay xin lỗi :
- Chúng tôi chỉ là kinh tế tư nhân,  kinh tế cá thể mà nhà nước  ta  đang khuyến khích phát triển. Đề án của tôi chỉ là một trang trại có chủ mà thôi.Nhưng muốn tồn tại được, chúng tôi phải chăm lo tới đời sống của người lao động luôn được nâng cao,  coi họ như những người thân của mình thì người ta mới gắn bó được với Công ty lâu dài.! – Cuối buổi làm việc  là một bữa tiệc liên hoan nhỏ tại một nhà hàng đặc sản nổi tiếng.Mọi người đều hồ hởi chúc mừng đề án táo bạo của Nga, hứa sẽ ủng hộ mạnh mẽ cho đề án  mau chóng được thực hiện.
Quả nhiên chỉ một tháng sau, thì lãnh đạo tinh phê duyệt đề án này.Tỉnh nhất trí đầu tư cho 1.000 ha đất rừng hoang hóa với phương thức : bán quyền sở hữu trong  thời hạn  50 năm.Trước mắt công ty phải  bỏ tiền ra mua quyền sở hữu đất đó  khoảng 100 tỷ đồng , hàng năm còn phải đóng thuế đất đai và hàng hóa  theo luật hiện hành.Nga sẵn sàng bỏ tiền ra để mua đứt bán đoạn ngay.Tuy vậy cũng phải mất gần một năm sau mới hoàn thành các thủ tục giấy tờ hợp pháp: từ thành lập Công ty Hoàng Lan mới với chức năng :trồng chuối mô xuất khẩu.Rồi  hàng trăm  thủ tục hành chinh khác: về  rừng, về điện, về giao thông vận tải , về dân cư, xây dựng, môi trường, an toàn lao động , trật tự trị an vv… Công ty còn phải tổ chức bộ máy quản lý điều hành , nhẹ gọn cũng phải có hàng chục kỹ sư, vài chục thợ kỹ thuật, xe máy các loại, hàng chục nhân viên hành chính kế toán. Tổng cộng khoảng năm sáu chục người… Phải mua xắm hàng chục xe máy vận tải và công trình: xúc ,húc, gạt, lu.. để bảo đảm chủ động lâu dài .Trước mắt là thuê, mướn, rồi mua dần...
 Có thể nói đây cũng là một công trường xây dựng lớn, diễn ra trong phạm vi một ngàn hecta đồi núi có nhiều khe sâu núi cao, rừng rậm.Giám đốc Nga  quả là một cô gái có tài chỉ huy, tổ chức thi công rất tháo vát và quán xuyến. Các công việc cứ xen kẽ với nhau: vừa phát quang rừng, vừa làm đường vừa đắp đập, xây dựng nhà cửa, tiến hành ươm trồng trại giống chuối mô  làm trước.., Với hàng ngàn nhân công thuê mướn ở khắp nơi dồn về . Chỉ trong vòng hơn một năm, vừa thi công vừa chạy thủ tục vừa hợp đồng liên kết. Từ một khu rừng hoang hóa rậm rạp, đã biến thành khu rừng trồng chuối đồng màu xanh tốt, trông rất đẹp mắt.
Năm đầu tiên mới huy động 40 gia đình người Mông vào làm chuối. Thấy làm ăn  được, lại bảo đảm  đời sống no đủ, có nhà cửa đàng hoàng, có điện có nước, có ti vi  có xe máy… Tin lành đồn xa, những đồng bào Mông ở các làng bản rải rác ở xa  tự động rủ nhau về, xin làm công nhân  trồng chuối.Hai năm sau đã lên tới  hơn 200 gia đình , với trên 1.000 nhân khẩu. Định cư thành bốn tổ sản xuất,hình thành bốn bản.Năm đầu tiên ,mỗi gia đình mới chỉ nhận trông nom khoảng 200 gốc chuối,lao động hàng ngày là : chăm sóc chuối, dọn cỏ, tỉa cây con, vun gốc,kiểm tra vòi nước tưới tự động, bao phủ ni lông khi chuối ra buồng để bảo vệ , chống sâu bệnh … Khi thu hoạch chuối,  thì đổi công đi chặt chuối cho từng gia đình và gùi xuống địa điểm tập trung. Bộ phận kỹ thuật nghiệm thu, rồi làm các việc:lựa chọn ,cắt tỉa, rửa sạch lau chùi bảo quản, xếp hộp đóng gói, xếp lên xe vận chuyển về kho, chuẩn bị xuất khẩu. Sau này, nhiều gia đình đông người, nhận chăm sóc bốn năm trăm gốc, hoặc hơn nữa. Cuối năm thu hoạch, bình quân mỗi gia đình thu  được
 200 triệu đồng , từ tiền bán chuối và công vận chuyển xuống xe,Trừ   ứng tiền công 36 triệu (12 tháng),còn lại  150 đến 160 triệu ăn tiêu và tích lũy .Có nhà còn thu hoạch nhiều hơn. Hàng năm thu hoạch 300- 400 triệu đồng.Do đó đời sống của các gia đình người Mông làm chuối không những đã  xóa đói giảm nghèo mà được nâng cao, vươn lên làm giầu hơn hẳn các gia đình ở nơi khác.
Song song với trồng chuối mô xuất khẩu, Nga còn cho trồng thêm cao xu, trông cây lấy gỗ  quý như gỗ lát, gỗ sưa, và trồng cả cam, chanh nữa… Mỗi loại trồng thử  trên diện tích  từ vài chục  đến hàng  trăm hecta nữa  để thí điểm và cũng là để xen canh gối vụ, khi cần thì chuyển hướng kịp thời.Mỗi đề án đều có cán bộ kỹ thuật chỉ huy theo dõi theo rõi riêng.
 Công ty Hoàng Lan trong mấy năm qua đã được lãnh đạo địa phương biểu  dương  ca ngợi, nhiều khách tham quan, nhiều đài, phóng viên  đến quay phim chụp ảnh, đăng tin bài trên nhiều báo chí và phát trên các đài truyền hình trung ương và địa phương.Giám đốc Nguyễn Thị Nga đã được mời đi báo cáo điển hình tại hội nghị toàn quốc, chuyên đề về chuối, do bộ nông nghiệp triệu tập.Tại hội nghị ,giám đốc công ty Hoàng Lan đã được hoan nghênh nhiệt liệt.Nga cũng đã được chủ tich nước gặp gỡ và tuyên dương là một trong hàng ngũ những doanh nhân tiên tiến xuất sắc trong cả nước.

.

Hơn cả vua Mèo
Do đem lại công ăn việc làm ổn định và bảo đảm đời sống cho đồng bào dân tộc Mông,Nên bà con từ già tới trẻ ai cũng kính trọng và quý mến  bà Giám đốc công ty, họ coi Nga như một bà chủ đã cưu mang cho đồng bào một cuộc sống ấm no.Có người còn tôn sùng Nga hơn cả  vua Mèo trước đây.Họ nói : - Ây dồ,người già nó bảo là vua Mèo trước đây chỉ bắt dân  đi theo để trồng thuốc phiện và cầm súng đi làm thổ phỉ thôi, chạy hết nơi này đến nơi khác, không cho dân ổn định làm ăn đâu lố. Còn phải nộp rượu thịt và gái  cho vua nữa lố.Không có thì cho quân lính đánh đập tàn nhẫn đến chết !... - Còn giám đốc Nga mỗi lần xuống bản đều  đến thăm và cho quà ngườì gìà trẻ em.- Câc cụ già thường bảo-Cho cả quần áo ấm và chăn ấm nữa vớ ! Cho cả ti vi để xem nữa-Một bà nói:- Cái giám đốc Nga nó còn mời cả bà con dân tộc mình đến ăn cưới con gái nó ở khách sạn to nhất Lào Cai nữa cơ  đấy. Dân bản chúng tôi kéo nhau xuống mấy xe ô tô tải.Nhà ai ốm yếu hoặc bận không đi được ,nó còn cho xe mang cỗ đến tận nhà lố.Cỗ to lắm, rượu tha hồ uống, cả rượu Tây nữa ngon lắm ! . Sự tin yêu đối với giám đốc Nga là trên hết.Người khác nói họ không tin, chỉ có giám đốc Nga nói là tin ngay. Tạo được một niềm tin  tuyệt đối như thế không phải là dễ dàng.Phải thực sự yêu thương và kính trọng đồng bào thì mới được như vậy.
                                                      *
Một trái tim thép
  Đang đà thuận lợi hái ra tiền này thì  đùng một cái, thủ tướng chính phủ ta ra sắc lệnh cấm không cho xuất khẩu quặng nữa. Đồng thời với việc suy thoái kinh tế toàn cầu, mà kinh tế Việt Nam còn đang yếu kém , nên càng bị ảnh hưởng nặng nề hơn. Hàng  trăm tập đoàn và công ty lớn bị đình đốn .Hàng ngàn công ty vừa và nhỏ bị vỡ nợ,  phá sản .Bọn buôn bạc trong nước tha hồ khuấy đảo thị trường, các ngân hàng trong và ngoài nước dựa vào thế của chính quyền bao che, ra sức cướp tiền , cướp tài sản của các con nợ một cách trắng trợn. Nhiều người bị bắt bị tù hoặc phải tự tử, có khi phải tự đốt nhà mình đi, mà vẫn không thoát nợ (!)
 Công ty Hoàng Lan của Nga cũng rơi vào trào lưu suy thoái kinh tế đó. Chủ yếu là việc xuất khẩu quặng bị đình đốn. Thiệt hại lớn nhất trong đợt này của Nga là mất gần 2.000 tỷ đồng tiền quặng xuất cho tập đoàn thép An Huy chưa thanh toán và không đòi nợ được.Bởi lẽ tập đoàn đó bị phá sản,cái ô bảo trợ lớn nhất của tập đoàn này là, bộ trưởng  bộ Công an Trung quốc Chu Vĩnh Khang vừa bị bắt và bị xử trí vì tội tham nhũng, cả ban quản trị tập đoàn cũng bị  xử theo(!).Nga bị mất trắng không kêu cứu vào đâu được. Trong khi đó Nga còn nợ các ngân hàng trong nước trên 400 tỷ đồng.Họ đang thúc đòi nợ,hoặc ép bán đấu gía tài sản để họ thu lợi bất chính trong lúc chủ nợ đang khó khăn Đó là mánh lới của bọn buôn bạc, mà hầu hết ngân hàng nào cũng vậy .  Hàng mấy chục công ty lớn nhỏ quanh cửa khẩu Lào Cai đều bị điêu đứng trong  giai đoạn suy thoái này, nhiều người bị phá sản phải bán cả tài sản để trả nợ vẫn không đủ.Đành phải đem vợ con bán sới trốn chạy ,chui lủi nơi khác để trốn nợ, hàng chục năm sau đã chắc gì khôi phục lại được  (?) Quanh thành phố Lào Cai, nhiều người quen biết, ai cũng lo cho Nga liệu có qua được đận này không. Người thương hại, kẻ chê bai dè bỉu :- Phen này  cái Nga phá sản  là cái chắc(?)- Cứ tham ăn lớn vào, cho chết !-Nhưng Nga vẫn bình tâm như vại.Bài học của mẹ, và những lần thất bại trước đây đã dậy cho Nga  có được bản lĩnh luôn luôn phải thủ thân, không bao giờ chơi bài ngửa tất cả nữa .Nga bị mất trong việc xuất khẩu quặng, dù là rất lớn đối với Nga.Nhưng Nga vẫn còn đề án trồng chuối mô xuất khẩu  đang tồn tại và phát triển tốt.Chỉ tiếc rằng không có thêm tiền để phát triển gấp đôi gấp ba đề án này lên nữa.Chỉ riêng đề án này,vừa qua tập đoàn Wincom ở Hà Nội lên xem xét thấy thích thú , đã trả Nga gần 400 tỷ đồng , và để lại cho Nga 20% cổ phần,nhưng Nga chưa muốn bán.Vì đây là hướng sản xuất lâu dài,Nga đã phải mất bốn,năm năm trời mới xây dựng thành công .Bây giờ  chỉ việc sản xuất  như hiện nay, hàng năm cũng  thu được dăm chục  tỷ tiền lãi. Tuy không được như xuất khẩu quặng nhưng lại chắc ăn. Vả lại Nga còn muốn phát triển lên gấp đôi gấp ba nữa,thì hàng năm cũng có thể tính được hàng vài trăm tỷ  nữa chứ. Nên Nga vẫn kiên trì để lại để sản xuất  như các cụ đời xưa đã nói: “Dĩ nông vi bản  cơ mà”.  Nhưng còn đám nợ ngân hàng gần nửa nghìn tỷ thì xử lý sao đây?Nga bình tĩnh bởi vì Nga còn cái vốn của bất động sản còn lại,Nga cũng chưa muốn bán,vì bất động sản để lại càng lâu càng có giá cao. Biết vậy, nhưng cánh ngân hàng muốn bắt bí mình, cứ thúc ép đòi nợ hoặc bày đặt ra những điều khoản vô lý để buộc con nợ phải chịu lãi cắt cổ của cánh buôn bạc  lợi dụng tiền của nhà nước để làm ăn bất chính thu lợi  vào túi các vị ấy . Sau nhiều đêm suy nghĩ: con rô cũng tiếc ,con riếc cũng giữ, không thể được nữa.Nga đành phải bỏ một bên .Cô quyết định bán một số bất động sản để trả nợ. cho thanh thản: - Cô đã bán 3 khoảnh đất ở Sa Pa  được 70 tỷ đồng (trước đây cô mua chỉ có 20tỷ) - Bán khách sạn ở gần cửa khẩu,và đất ở phố ga được 61 tỷ đồng( trước mua và xây dựng hết 25 tỷ )- Bán biệt thự nhà gồ ở Cốc Lếu được 42 tỷ( trước mua 20 tỷ) và bán một số mảnh đất khác nữa. Tổng cộng thu về  gần 400 tỷ ( trước  chỉ mua hết hơm 100 tỷ).Nga trả ngay cho ngân hàng, chỉ còn nợ lại trên 10 tỷ nữa, để giữ đầu mối làm ăn. Sau khi trả xong gần hết nợ ,Nga thở phào nhẹ nhõm.Nga vẫn ung dung như thường không mấy ai biết gì cả. Đến nỗi dân làm ăn ở Lào Cai đều gọi Nga Tây là người có “trái tim thép”.Công nợ như thế mà vẫn bình tĩnh ,xử lý an tòan .

Tôn trọng và sử dụng người tài:
Nga nhớ lại mấy năm đầu trồng chuối xuất khẩu Nga liên doanh và mua kỹ thuật của Trung quốc,  rồi xuất khẩu sang Trung quốc, nhưng chỉ được hơn một năm, thì chủ hàng bên đó dở chứng bỗng nhiên lại cắt hợp đồng, để Nga bị ế chuối, bán trong nước không xuể, nên bị lỗ vốn.Nhưng Nga đã chuyển biến kịp thời, cho “ma két ting” sang các nước, đi chào hàng khắp  nơi,và đã ký được hợp đồng , xuất khẩu chuối sang một số nước ở châu Phi, nên đã giữ được rừng chuối tồn tại và phát triển.Sau đó Nga  còn tìm nguồn xuất khẩu mới sang các nước châu Âu, là nơi xứ lạnh, rất thích chuối của Việt Nam.Bài học với ông bạn láng giềng quả là nhớ đời, không bao giờ họ muốn cho ta được bằng họ.Trên thương trường , hẳn bà con ta không bao giờ quên những vụ mua bán lật lọng và tráo trở, họ mua những thứ oái oăm như :móng trâu,rễ thông, gỗ sưa… ,chỉ để nhằm phá hoại sản xuất của ta, mà những bà con nông dân vì hám lợi  trước mắt mới đem bán,Bản thân Nga hàng chục năm qua cũng đã bị dân Tàu khựa cho đo ván  mấy lần, đã có lúc bị trắng tay.Ngay kỹ thuật trồng chuối mô này, Nga đã tìm mọi cách làm chủ kỹ thuật, không lệ thuộc hoàn toàn vào họ như những lần trước. nữa .Nga tự biết mình văn hóa kém, trước đây chỉ học hết cấp hai rồi đi bộ đội, sau đó vì mải kiếm sống ,không có điều kiện học nữa.Nên cô rất tôn trọng và biết sử dụng nhân tài. Trong công ty cô luôn có hàng chục kỹ sư, kỹ sư trưởng làm việc hết mình, lương tối thiểu cô trả 15-20 triệu/tháng, hoặc hơn nữa, chưa kể khen thưởng.
Ở một chi cục nọ, xảy ra một vụ tham nhũng lớn, trên 20 người bị bắt ra tòa và bị xử tù, trong đó có cả Cục trưởng Tường và bốn chân tay giỏi khác, mà Nga đã phát hiện ra .Cô liền tìm cách bỏ tiền hàng chục tỷ ra chạy cho cả năm   vị đó được ra tù.Đã chạy được bốn nhân viên,  còn cục trưởng  chưa ra được, Nga lại tiếp tục đầu tư thêm để chạy bằng được. Nhưng  sau khi được ra tù rồi, lại bị thế lực cao  nhất ở đó nẫng tay trên mất  cục trưởng Tường.Buộc lòng Tường phải làm chân tay cho  người đó, phải nhận xây dựng bến xe mới do ông cốp đó làm chủ đầu tư và Tường làm kỹ sư trưởng. Tường đang cố gắng làm xong công trình này, rồi tìm cách trở về với công ty Hoàng Lan của Nga, người đã cứu vớt và cưu mang mình.Còn bốn tay chân giỏi của Tường hiện đã làm việc đắc lực cho công ty của Nga.Ngoài  việc tìm người tài giúp mình và học tập họ, Nga cũng mua Lát tốp và Ai pát để tự mình học vi tính nhờ bạn bè và con cái dậy, nay đã sử dụng thành thạo trong mọi việc kinh doanh.
                                                            *
Của trời cho:
Trong lúc Nga đang buồn phiền vì đối tác nước ngoài bị sụp đổ,  làm Nga bị vạ lây, mất trắng số tiền lớn.Lại bị cánh ngân hàng o ép đòi nợ.Trước nguy cơ bị phá sản,Ngàn cân treo sợi tóc đó, thì may sao, phát hiện ra trong số 1.000 hecta  đất của Nga đã mua và đang trồng chuối bốn năm nay, có mỏ cao lanh,một loại khoáng sản quý hiếm hiện nay, ở nước ta trước đây cũng có nhiều nhưng đã khai thác sử dụng gần hết.Nga mừng quá liền  bí mật, thuê kỹ sư nước ngoài sang khảo sát cụ thể .Chỉ mới ba via gần trên mặt đã có trữ lượng trên một triệu tấn,còn  mười vỉa ở sâu thì còn nhiều triệu tấn.Riêng ba vỉa ở trên ,khách nước ngoài đã  trả 1.500 tỷ đồng .Nhưng Nga chưa bán.  Nga đã xin Chính quyền tỉnh cho phép được tận thu trên đất đang canh tác.  Nga cũng đã hợp đồng chia cho  bốn doanh nghiệp địa phương:  = 40%, với quan điểm “lộc bất tận hưởng”riêng Nga chỉ cần 60% là ổn .
 Lại nữa, Cũng trên mảnh đất khoảng 1.000 hecta của Hà Giang mà Nga đang làm thủ tục mua ( 50 năm) để trồng chuối, cũng có mỏ.Nga cũng đã hợp đồng cho năm doanh nghiệp ở đó =50% cổ phần Nga còn 50% cũng đã đạt.Vì được vay vốn toàn bộ tiền của ngân hàng Hà Giang,coi như mình chỉ đầu tư nước bọt,không phải bỏ tiền vốn ra một đồng nào (!).Một lần nữa ,bài học của mẹ đã được Nga áp dụng và nâng cao đến tột đỉnh.

Lời trăng trối của cha: 
 Trước khi ông Nam Sao mất, ông liền bảo người nhà ngồi gần đó gọi điện cho Nga, để ông nói chuyện lần cuối.Khi Nga cầm máy và thưa rồi.Ông thở khó nhọc, chậm rãi nói :- Con ơi… ! con chịu khó đọc báo, nghe tin trên đài, để nghe ngóng tình hình kinh tế của toàn cầu, đang bị suy thoái đấy, để mà liệu.Bố mẹ sinh ra năm đứa con, có ngón dài , có ngón ngắn.Bố tin tưởng vào con ở đầu sóng ngọn gió, để lo liệu làm ăn hỗ trợ cả gia đình.Bố thương con lắm, con phải  bình tĩnh vững vàng, để vượt qua khó khăn bão tố, mà đứng vững rồi đi lên.Con là điểm tựa của cả gia đình.Hãy vững tâm bền trí con nhé!
Ở bên kia đầu máy, Nga vừa khóc vừa trả lời cha :- Bố ơi ,con xin nhớ lời bố dặn.Bố cứ yên tâm, con sẽ cố gắng vượt qua mọi khó khăn để tồn tại và vươn lên. Bố hãy tin ở con, từ bé đến nay, con đã trải qua bao nhiêu gian nan vất vả, có lúc thành công , có khi thất bại  đắng cay, mà con vẫn kiên trì nhẫn nại vượt qua, rồi vươn lên được, làm ăn phát triển và hỗ trợ cho cả gia đình!
Hai cha con nói chuyện với nhau được khoảng mười lăm phút.Chiều hôm đó người cha đã nhẹ nhàng ra đi, trông nét mặt ông rất là thanh thản . Nga được điện báo vội vàng ngay trong đêm, vợ chồng con cái đánh xe về quê xa trên 300 cây số để chịu tang cha ngay.
 Trước đó hai năm,khi cha còn sống,Nga đã xin phép cha cho cô  được bỏ ra gần ba mươi tỷ  để xây dựng nhà thờ tổ của  gia đình ở quê,  trong khuôn viên  gần2.000 m2.Khu vườn hoa cây cảnh , có cả  quán hội thơ bên hồ câu bán nguyệt, phong cảnh hữu tình. Rất đẹp đẽ khang trang nhất vùng đó. Làm nơi để bố Nam Sao, mời các cụ trong tổ thơ trong làng xã hàng ngày sinh hoạt câu lạc bộ vui vẻ.Nguyễn Thị Nga cũng đã công đức để xây dựng nhiều đình chùa và góp phần vào quỹ xóa đói giảm nghèo ở các địa phương  hàng tỷ đồng, được nhiều nơi hoan nghênh và kính trọng.  Chồng Nga là Dương Văn Chinh,một bác sỹ giỏi, trưởng khoa của bệnh viện tỉnh Lào Cai.Nhưng cũng góp sức cho nghề kinh doanh cuả vợ một cách tích cực. Ba con gái và một con trai.Con gái lớn là Phạm Thị Thoa đã  tốt nghiệp đại học vừa mới  lấy chồng và theo nghề kinh doanh của mẹ.Hai con gái  là  Ly và Việt Anh  đang học đại học sắp tốt nghiệp, còn một trai nhỏ là Hiếuiếu  đang học phổ thông.Gia đình đầm ấm, thuận hòa, hạnh phúc, là gương sáng cho bạn bè hàng xóm xung quanh.
                                                             *
Ông Nam Sao luôn luôn sống vui vẻ hồn nhiên, có tài kể chuyện tiếu lâm làm mọi người cười.Đặc biệt có tài chuyển vấn đề ngược lại, như hồi còn nhỏ, có lần thằng Phong hay lấy chì bố mua về để kẹp lưới ra nghịch làm quả tạ chơi, bị mẹ mắng không cho chơi sợ hỏng chì.Nhưng ông Sao lại bảo: -Thì cứ để nó tập thể dục cho khoẻ mạnh. Hoặc Phong hay mải chơi đánh khăng đánh đáo với bọn trẻ, cũng bị mẹ mắng, ông Sao lại lại bảo:-Cứ để nó va chạm với bạn bè, với đời, rồi mới có kinh nghiệm cuộc sống  chứ.
 Thỉnh thoảng con gái về nhà lại cho bố tiền để tiêu.Ông Sao mỉm cười bảo cô Nga:-Đại gia mà cho bố phải đếm từng tờ  thế à, thì cứ vơ một nắm xem nào. Nga liền nói:-Nhưng bố hay đem cho người khác – Thì tao lấy của người giầu cho người nghèo, chứ có tiêu hoang phí gì đâu-Ông Sao trả lời, rồi cười khà khà, làm Nga cũng cười theo .
 Khi bà Ngữ  mất mới ngoài 50 tuổi, ông Sao mới 62 tuổi.Sau ba năm  đoạn tang bà Ngữ, con cái và gia đình đều  nhất trí khuyên ông Sao nên lấy vợ kế để trông nom nhà cửa theo như các cụ nói “con nuôi cha không bằng bà nuôi ông”Nhưng ông Sao đặt ra  điều kiện:-Không chửa đẻ nữa, tuổi sấp sỉ bà Ngữ , sắc tương đối khá, kinh tế  phải tự lập được, không dựa vào chồng con, không vướng mắc gì về con cái, và không đòi chia nhà (!).Mục đích để các con không tìm được ai cả.Ông không muốn lấy vợ để con cái phiền lòng.Ông muốn sống thanh thản , thủy chung với bà Ngữ đến cuối đời. Con cái và mọi người trong gia đình đều cảm phục tấm lòng và tâm niệm của người cha.Nhưng  các con đều đã trưởng thành,  mỗi người mỗi ngả làm ăn, không có ai ở nhà trông nom bố  ngày càng già yếu được. Cuối cùng cô Nga đã tìm được giải pháp thích hợp,  vận động thuê được chị Giang  ngoài 50 tuổi, người trong làng ở  cùng xóm, chồng chết, có một con trai đã trưởng thành đi làm ở nơi xa, đến làm người giúp việc,  cho ông  Sao và hai con nhỏ của cô Nga ở nhà với ông cho vui cửa vui nhà, ngoài cơm nuôi cô Nga còn  trả lương  3 triệu đồng /tháng,ngoài ra còn thưởng thêm.  Chị Giang là người hiền lành chất phác và cần cù chăm chỉ, thực sự là người quản gia trong gia đình, chăm sóc cho ba ông cháu chủ nhà được chu đáo, lúc khỏe mạnh cũng như lúc ốm đau, còn trông nom nhà cửa , vườn tược, chuồng trại chăn nuôi.. được sạch sẽ đẹp đẽ .Sau này khi đã xây xong nhà từ đường khang trang to đẹp, chị Giang đã trở thành người  phụ trách thủ từ và quản lý bảo vệ lâu dài ở đó với hai nhân viên nữa, được mọị người trong gia đình tin tưởng và tín nhiệm.

Con  thứ tư của Nam Sao là Nguyễn Thị Châm  ,thời gian đầu cùng đi làm với chị Nga được mươi năm,  khá nhanh nhẹn và tháo vát.Sau lấy chồng, có con, đã  xin tách ra  làm doanh nghiệp riêng ở quê chồng.Nay cũng là doanh nhân hàng tỷ phú ở thành phố Hải Dương, cùng chồng và con trai hạnh phúc.
 Con gái út của Nam Sao là Nguyễn Thị  Luyến, tuy bé nhất , nhưng lại là một cô gái thành đạt nhanh nhất.Từ một cô gái 17 tuổi học hết lớp 12, lên Hải Dương ở nhờ  nhà anh chị Phong, xin vào làm công nhân cho một doanh nghiệp nước ngoài ở địa phương, Cô không chịu dừng lại với mức lương ba cọc ba đồng.Mà đã phấn đấu vươn lên, vừa học,vừa làm, trở thành thợ giỏi.Một công nhân trung bình chỉ làm được 18 cái cổ áo,nhưng Luyến đã làm được 40 cái. Ngày đi làm ở xưởng,tối về  lại đi học: học tiếng Trung Quốc, học tiếng Anh, học vi tính, chưa biết để làm gì nhưng cứ tích cực học.Sau hơn một năm học tương đối thành thạo ngoại ngữ và vi tính.Được nhà  máy tuyển vào làm văn phòng của công ty, chuyên giao dịch kinh doanh may mặc. Vào miền Nam,lúc đầu cũng vẫn làm cho Trung quốc, sau được tuyển vào công ty của Mỹ, đầu tiên làm nhân viên, ít lâu sau, làm trưởng phòng kinh doanh của  công ty ,lương vài ngàn đô/tháng.Thường xuyên đi các nước giao dịch Chỉ trong vòng ba,bốn năm  từ một cô công nhân học việc đã trở thành Giám đốc một xí nghiệp đại lý, của doanh nghiệp Mỹ  tại Sài Gòn,có  năm  sáu trăm công nhân.Doanh thu hàng tháng vài chục tỷ đồng.Luyến còn say mê nghề hội họa,vừa làm xí nghiệp, còn học hàm thụ và đã tốt nghiệp đại học mỹ thuật loại khá.Vừa sản xuất kinh doanh may mặc, cô còn vẽ tranh tham gia nhiều triển lãm của thành phố nữa.  Nhưng về mặt hạnh phúc gia đình, cô không gặp thuận lợi. Chồng cô là Trần Lưu, người gốc Thái Bình, một  tiến sỹ khoa học trẻ tuổi có tài, chuyên nghiên cứu chế tạo nhựa  ê -bô –nít để sản xuất máy bay. Hai người rất yêu nhau, họ đã có một con trai kháu khỉnh, thông minh.Ngay từ bé đã  thích vẽ tranh theo gien của mẹ.Nhưng anh chồng chỉ suốt ngày, suốt tháng, mải mê đọc sách ,nghiên cứu khoa học theo lý tưởng của anh, mà không màng gì đến việc của vợ và gia đình.Thậm chí cả đến con trai cũng ít được sự chăm sóc của bố, hàng tuần dành thời gian hai vợ chồng đưa con đi chơi cũng không được mấy, mà chỉ phó thác cho người giúp việc, nên tình cảm cha con bị nhạt nhẽo.Mà vợ thì suốt ngày ở xí nghiệp đầu tắt mặt tối không hết việc.Việc nhà cũng chỉ sai khiến người quản gia. Đã nhiều lần hai vợ chồng bàn nhau  phân công việc gia đình.Nhưng không ai chịu ai. Vợ thì ham làm giầu, chồng thì ham nghiên cứu khoa học .Họ sinh hoạt tình yêu như một cái máy không còn hứng thú gì cả, mà cũng chẳng  động viên giúp  đỡ  gì nhau được nữa .Tiền đối với họ thì quá thừa, kể cả hai người, mà không mua nổi tình yêu hạnh phúc (!)  Cực chẳng đã  Nguyễn Thị Luyến phải chủ động xin ly hôn.Anh chồng cũng chấp nhận ngay mà chẳng hối tiếc gì, kể cả đứa con trai ba tuổi. Họ không hề cãi cọ nhau hay nặng lời với nhau gì cả, cứ êm thắm như không ,đến nỗi cả xí nghiệp cũng chẳng ai biết cô giám đốc ly dị chồng(!) Một mình Luyến nhận nuôi con, không cần gì đến người bố.Mặc dầu phải nuôi con một mình, một thằng bé đẹp trai, rất kháu khỉnh, nhưng bị bệnh tự kỷ,mà rất thông minh, học vẽ rất khá.Ngoài việc bận rộn về kinh doanh, lại chăm nuôi và dậy học cho con khá vất vả.Luyến còn theo học một lớp trên cao học (tương đương phó tiến sỹ) theo chương trình của nước ngoài, do giáo sư nước ngoài đến dậy tại Việt Nam, cũng đã sắp hoàn thành.Luyến quả là một cô gái có nghị lực phi thường, mà lại có một định mệnh giống cha Nam Sao ,vô cùng gian khổ, nhưng lại thành đạt hơn bố nhiều.Âu cũng là thiên phú và tình thương của cha để lại cho đứa con út giống bố cả về hình thức cao đẹp và nghị lực không chịu khuất phục .
 Định luật khoa học về  lĩnh vực điện học, bao giờ  cũng có cực âm và cực dương  khác dấu thì mới hút vào nhau được .Ngược lại nếu cùng là hai cực âm hoặc hai  cực dương cả, thì tất nhiên sẽ đẩy nhau  mà thôi.  Trong hôn nhân và gia đình cũng vậy .Đó cũng là bài học ở đời cho lớp trẻ ngày nay!

 .

.

 
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                

...                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                   

...