Oscar Wilde (1854-1900), nhà thơ, nhà viết kịch, nhà văn nổi tiếng của Ireland, tác giả của những tác phẩm như Lady Windermere's Fan, The Importance of Being Earnest, The Picture of Dorian Gray, The Happy Prince... Bên cạnh những thành công về sự nghiệp, Oscar Wilde có một cuộc sống riêng tư đầy bi kịch.

Những vở kịch của Oscar Wilde, đặc biệt là "The Importance Of Being Earnest" đã đem lại cho tác giả người Ireland này một vị trí vững chắc trên văn đàn Anh quốc. Đó cũng là lý do khiến mà các nhà viết tiểu sử trước đây thường chỉ tập trung vào văn nghiệp của ông. Tuy nhiên, những biểu hiện không bình thường về giới tính đã đem đến cho ông một cuộc đời đầy kịch tính. Dựa trên những tư liệu ghi lại những cuộc phỏng vấn và nhiều cuốn hồi ký và nhật ký chưa xuất bản của nhà văn, tác giả Neil McKenna đã xây dựng nên bức chân dung mới của một trong những nhà văn có cuộc sống bi kịch nhất thế kỷ 19.

Neil McKenna bắt đầu bằng một sự thật gây shock: "Ít ai biết được rằng Oscar Wilde có mặt trong một nhóm nhỏ gồm những người đàn ông đấu tranh cho sự chấp nhận về mặt luật pháp cũng như về mặt đạo đức xã hội tình yêu của những người đồng giới". Thông tin này đã làm đảo ngược những điều mà trước đây người ta từng biết về nhà văn, đồng thời đặt ông vào vị trí trung tâm của cuộc đấu tranh của những người đồng tính.

Wilde sinh năm 1854 ở Bublin (Ireland). Ông sống trọn cuộc đời dưới triều đại của Nữ hoàng Victoria - một triều đại đặc trưng bởi những quan niệm đạo đức chặt chẽ và cực kỳ bảo thủ, trong đó quan hệ đồng giới được coi là tội ác nghiêm trọng hơn cả tội giết người. Tuy nhiên ở thời đó, giới gay xuất hiện khá nhiều trong tầng lớp thượng lưu ở Anh.

Theo John Addington Symonds, một nhà thơ đồng tính, từng học tập tại trường Trung học Harrow thì hầu như "những cậu bé có gương mặt xinh xắn ở đây đều có một cái tên con gái và ít hay nhiều đều có những biểu hiện đồng tính", trong khi Lord Alfred Douglas, "bạn" sau này của Wilde (thường được biết đến với cái tên là Bosie), ước tính "có khoảng 90% bạn bè cùng tuổi ông tại Winchester có quan hệ tình dục đồng tính".

Mẹ của Wilde là một người phụ nữ từng xuất bản hàng trăm bài thơ rực lửa cổ vũ ý chí đấu tranh của người Ireland chống lại kẻ thù đàn áp. Wilde rõ ràng là được thừa hưởng từ mẹ ông tinh thần đấu tranh đó nhưng trên một "mặt trận" hoàn toàn khác. Ông sống trong một thời đại mà châu Âu lần đầu tiên được chứng kiến những thách thức của những luận điểm khoa học chống lại sự dị nghị của giáo hội và nhà thờ đối với tình yêu đồng giới.

Trong thập kỷ 60 của thế kỷ 19, Karl Heinrich Ulrichs, một luật sư người Đức, được coi là người đầu tiên ở châu Âu công khai trạng thái giới tính "hai pha" của mình. Ulrichs đã viết đến hàng chục cuốn sách dẫn đến những cuộc tranh cãi trên những vấn đề chủ yếu như: Sự ham muốn đồng giới có phải là một căn bệnh di truyền và nếu như thế thì nó không thể bị coi là tội ác. Ông dùng khái niệm "Uranian" với nghĩa như "Tình dục đồng giới" như bây giờ và ngay từ thời đó ông đã đề nghị luật pháp cho phép những người đồng giới được cưới nhau. Dần dà những nhà tư tưởng cấp tiến ở Đức, Áo và Pháp bắt đầu bị thuyết phục bởi luận điểm: tình dục đồng giới là một loại bệnh lý và cần được điều trị bởi các bác sĩ tâm lý chứ không phải bởi sự trừng phạt của giáo hội và tòa án. Từ đó, Wilde và những bạn bè cùng "cảnh ngộ" với ông thường sử dụng khái niệm "psychological" để chỉ chung cho tất cả những hiện tượng liên quan tới giới đồng tính.

Cũng giống như những người đồng tính cùng thời với ông, Wilde tìm cách trốn chạy "căn bệnh" của mình bằng một đám cưới năm 1884 với Constance Mary Lloyd, cuộc hôn nhân nhanh chóng cho ra đời hai đứa con trai vào năm 1885 và 1886. Nhưng việc áp dụng cuộc hôn nhân như một phương thuốc chữa bệnh của nhà văn đã hoàn toàn thất bại.

McKenna tiếp tục chứng minh, Wilde xây dựng nên những nhân vật hư cấu để thể hiện thế giới tình cảm thật vốn bị kìm nén của bản thân. 5 năm sau cuộc hôn nhân của mình, những bí mật về giới tính của ông dần dần được hé lộ trong tác phẩm The Portrait of Mr. W.H . , một tác phẩm về một nhân vật bí ẩn được Shakespeare đề tặng thơ, tác phẩm của Wilde đưa ra giả thuyết rằng nhân vật bí ẩn đó là một nam diễn viên dưới thời Elizabeth. Tác giả McKenna viết: "Nhân vật nam trong tác phẩm mang tâm hồn và tình yêu của một người đàn ông dành cho những người đàn ông khác". Một năm sau đó, Wilde cho xuất bản The Picture of Dorian Gray, trong đó nhân vật của ông đã có một tuyên bố đã trở thành câu trích dẫn cửa miệng cho giới gay cả thế kỷ sau đó: "Cách duy nhất để loại bỏ sự cám dỗ đó là khuất phục nó".

Những ảnh hưởng của cuộc sống đời thường vào trong những sáng tạo nghệ thuật của Wilde đặc biệt thể hiện rõ từ sau khi ông quen biết "Bosie" (Lord Douglas), người sở hữu một thân hình mảnh dẻ, mái tóc vàng và đôi mắt xanh mơ màng "có sức hấp dẫn khủng khiếp đối với đàn ông cũng như phụ nữ" (lời của George Bernard Shaw). Mối tình này đã khiến ông phải chịu 2 năm tù lao động khổ sai vì "tội" quan hệ tình dục đồng giới.

Dù sao cuốn sách của Neil McKenna cũng đã hé lộ phần nào những khía cạnh chưa từng được biết tới của cuộc đời nhà văn Oscar Wilde.


Theo The Washingtonpost