CHƯƠNG 15: NỖI LÒNG THÁI SỬ



Cáo vừa bước trờ tới trảng tranh thì bất ngờ bị một con Gấm Sao đứng sẵn đó nhảy ào tới chụp. Hụt, Cáo nhảy trớ qua một bên, hớt hải la lên:

- Chụp đây mà! Cháu là Cáo đây. Chú lầm với ai sao?

Gấm Sao gừ lên:

- Không lầm. Tao quyết giết mày.

- Cháu có làm gì chú đâu?

- Ờ, không làm gì.

Nói xong, Gấm Sao lại nhào tới. Lần này thì trúng. Vuốt sắc bấu vào thịt, Cáo hét lớn:

- Trời ơi! Chết cháu! Đau quá!

Tiếng hét chói tai làm Gấm Sao khựng lại một phút. Thừa dịp, Cáo tung mình vọt lên cành ô rô gần đó. Gấm Sao nhảy theo, thét lên. Cáo hoảng vía lúng túng rớt bịch xuống đất, ngã ngửa mặt nghểnh lên trời. Gấm Sao nhảy xuống chụp được. Sẵn miệng hả, Cáo cắn một miếng vào chân. Gấm Sao rụt chân lại, Cáo lăn mình ra xạ Gấm Sao nhảy theo, chụp trọn Cáo đè xuống. Cáo vùng vẫy nhưng thân Gấm Sao to lớn đè trọn không có lối thoát. Cáo xoay qua trở lại, cắn bên tả nhá bên hữu, lộn đầu ra sau xoay đầu ra trước, còn Gấm Sao thì cứ lổm ngổm phủ phục lên trên, vuốt sắc tới tấp bấu vào mình Cáo.

Hỗn đả một lúc, Gấm Sao kẹp được thân Cáo giữa hai chân sau và vậy là vuốt sắc của hai chân trước cứ tha hồ mà đâm, mà cào, mà xước. Cáo bị khóa chặt giữa hai khối thịt vạm vỡ, cứ hét lên đau đớn từng hồi khi vuốt của Gấm Sao cấu vào mình.

Gấm Sao chủ động vừa cào xé vừa kể tội, cứ nói xong một câu là cào một cái:

- Mày nói không làm gì. Không làm gì nè!

- Ái chà đau! Cháu oan thật mà.

- Oan! Hôm tháng trước tao ngồi nói chuyện với cô bé Gấm hàng xóm, mày rình mò ngồi nghe. Rình nghe nè!

- Ái cha! Cháu có đi ngang qua nhưng cháu nhắm mắt, không thấy. Rồi cháu đi thẳng luôn.

- Mày nói chuyện Phong Thần. Đi qua mà nhắm mắt. Mày mách lẻo với vợ tao. Khiến nó ghen nó cắn tao cả đêm. Không mày thì ai vô đó mà mách lẻo? Nè, mách lẻo, nè!

- Ối cha! Tội quá chú ơi! Bấu nhè nhẹ dùm chú ơi! Cháu thề không có mách. Cháu chỉ nói có gặp chú đang ngồi chơi một mình ở gốc cây dầu Đồng Bà Thìn.

Gấm Sao cười gằn:

- Lại có chuyện ngồi chơi một mình. Cái miệng mày, có một mày nói tới ba, tới năm. Chớ ở đó mà “một mình”. Mày phá gia cang sự nghiệp nhà người tạ Tao phải giết mày phen này.

Nói xong, Gấm Sao siết mạnh hai đùi, hai chân trước đập tới tấp, vuốt sắc cào tới tấp. Cáo lăn lộn la khóc, xoay tới lộn lui, vừa khóc vừa năn nỉ lạy chú tha tội, lạy chú tha mạng. Gấm Sao thì thích chí, vừa siết vừa kẹp vừa đập, vừa cào, miệng thì đánh nhịp:

- Này tha mạng này! Này nhắm mắt này! Này ngồi chơi một mình này!

Còn phần Cáo thì lăn lộn đủ phương đủ kiểu.

Chợt bất ngờ Gấm Sao hét to:

- Ái cha!

Rồi nặng nhọc ngồi dậy, sải mạnh, phóng tuốt. Lá cây rừng lao xao trên lối chạy qua của Gấm Sao.

Kẻ ngạc nhiên đầu tiên là Cáo. Không hiểu vì sao mà đang siết chặt mình giữa hai đùi, chặt đến nghẹt thở, bỗng nhiên Gấm Sao lại la lên hốt hoảng bỏ chạy. Kẻ ngạc nhiên thứ hai là những thú rừng kế cận đã tụ hội về dự cuộc quần thảo.

Thỏ nói trước:

- Cũng lạ. Đang không, Gấm bỗng bỏ chạy. May cho anh Cáo. Nhưng Cáo liền vênh mặt:

- Sao lại may? Thắng hay bại đều có cơ sở tất yếu. Sao lại có may rủi? Phàm ra giữa ba quân, hễ giỏi thì thắng, dở thì bại.

Heo rừng ngứa miệng:

- Giỏi chỗ nào? Mới xáp vô đã nhảy vọt lên cành cây chạy trốn.

- Sao ông biết là tôi chạy trốn? Ông có hiểu thế nào là “phi thân du lịch” không?

- Phi thân thì có, ai cũng thấy anh thót lên cây. Còn “du lịch” thì không. Gấm nhảy lên theo và anh sợ quá lăn cù xuống đất.

Cáo lắc đầu chầm chậm nhiều lần, tỏ ý miệt thị:

- Hiểu chỉ đến vậy thì “yếu” quá. Tôi vừa nhảy lên thì chợt nhớ là loài Beo Gấm chuyên môn leo trèo. Giỏi hơn tôi. Tôn Ngô binh pháp có dạy biết người biết ta, trăm trận trăm thắng. Tôi phải vội đảo người hạ xuống theo thế “Thu phong diệp lạc”. Lá rụng lượn theo gió thu, nhẹ nhàng.

Nhím:

- Thu phong nhẹ nhàng chỗ nào? Té ngửa một cái “rầm”. Tôi ngồi gần đó, lật đật nhảy tránh, sợ Ông té rớt, đè trúng.

Cáo cười lạt:

- Lại một sự đánh giá nông cạn! Một thế lừa địch tinh tế mà không mấy ai thấy. Gấm sao nó cũng lầm như quý vị.

Gấu:

- Nó nhào theo cắn gần chết mà còn lầm còn lỡ cái chỗ nào?

- Nhưng há quý vị không để ý thấy tôi té nằm ngửa là cố ý, là một thế võ đã nghiên cứu kỹ? Nó chụp lên là sẵn răng tôi cắn liền.

Lại Gấu:

- Ừ, thì thấy có cắn đó. Nhưng nó hất cho một cái lăn cù.

- Tưởng dễ lăn lắm hả? Hễ muốn lăn là lăn ngay được hả? Thử vô đó mà lăn.

Đến đây Beo Già đằng hắng một tiếng khiến Mèo rừng mới mở miệng vội rụt lại. Beo Già nhớ tuần trước Cáo nó có ghé biếu mình một con cuốc. Nhằm con cuốc mái đang ấp trứng, ốm nhom, nhiều lông mà ít thịt. Nhưng dẫu sao cũng là lòng thành của nó. Nên Beo già phải góp lời:

- Té ngửa, cái thế đó dễ bị đối phương áp đảo lắm... hừ hừ... các môn phái đều kỵ.

Cáo cung kính:

- Dạ thưa Cố, Cố dạy như vậy chí phải. Đúng kinh điển. Con rất chú ý đề phòng nên khi nằm ngửa, con hé rộng hai môi, hé tét ra cho lòi răng lởm chởm. Thằng Gấm Sao nhìn thấy phải thất đảm.

Đến lượt Mèo rừng:

- Mình biết tài cậu. Té ngửa cũng là thế võ. Lăn cù cũng thế võ. Để người ta cào mặt chảy máu cũng thế võ. Đưa ngực cho người ta đập bình bịch cũng thế võ. Tất cả đều thuộc hạng võ thượng thừa.

Chị Sóc vừa hươ đuôi phủi đít đứng dậy, vừa chêm một câu:

- Thôi đừng nói nữa bà con. Mới xáp lại ảnh đã la “Trời ơi... Chết cháu. Đau quá”, chỉ bấy nhiêu đó đã đủ biết là võ nghệ ảnh cao cường.

Cáo đưa mắt liếc nhanh về phía Sóc. Tự nhủ: “Địch thủ này lợi hại đây. Vì nó đẹp. Sắc đẹp làm cử tọa có cảm tình với nó hơn với mình”. Nghĩ vậy nên Cáo mỉm cười nhã nhặn:

- Rõ ràng đó là một lời phê bình thâm thúy. Chị Sóc đã tinh tế lưu ý đến đòn chiến tranh tâm lý, chiến tranh cân não phủ đầu của tôi. Vừa xáp chiến là tôi lung lạc tinh thần của đối phương ngay bằng tiếng hét lên, xé tai, khiến đối phương hoang mang ít nhất một phút. Trong thời gian đối phương lấy lại bình tĩnh, tôi đã thừa thế tấn công. Xin chân thành cám ơn chị.

Vậy là Cáo trả lời trót lọt. Hùng biện hay ho nữa. Có điển tích văn chương, có binh pháp chiến lược chiến thuật đủ hết. Nhưng khi cử tọa giải tán, riêng mình đối diện với mình, riêng mình thành thật với mình, thì Cáo ngẩn ngơ tự hỏi không biết do đâu mà Gấm Sao vụt hét lên bỏ chạy. Do đâu? Do đâu?

Cáo, đương sự, chịu thua không trả lời được. Câu trả lời giấu nơi miệng của Gấm Sao, ở nơi hang của Gấm Sao.

Sau khi hét lên đau đớn và nén dằn cơn đau để phóng chạy về hang, Gấm Sao nằm vật ra rên rỉ. Vợ lật đật chạy lại hỏi lý do:

- Sao vậy? Bị thương hả?

Gấm Sao chỉ còn đủ sức để lắc đầu.

- Bị Sư tử vồ hả? Bị Cọp chụp hả? Bị rắn hổ mang mổ hả?

Gấm Sao lại lắc đầu. Miệng rên hừ hừ. Mặt nhăn nhó vì những cơn đau.

Vợ Gấm bắt đầu hốt hoảng:

- Chớ tại đâu? Đâu, đưa coi vết thương? Hay là đau dạ dày? Hay là sưng túi mật? Hay là sạn ở bàng quang? Đâu, coi có sốt không?

Gấm vợ đưa chân trước ra rờ trán chồng, nhưng Gấm Sao giựt phắt ra. Gấm vợ nói:

- Lạnh ngắt mà. Đâu có sốt?

Gấm Sao gắt:

- Thì tôi đâu có nói là tôi sốt?

- Chớ sao ngó tệ hại vậy?

Gấm Sao rên hừ hừ vừa trả lời đứt quãng:

- Tôi trị tội thằng Cáo... chụp, cắn nó... kẹp chặt nó... quyết bóp cổ cho chết. Nó bị nghẹt thở, giãy dụa... hừ hừ... bất ngờ cái mỏ nhọn của nó thúc trúng nhằm cái nhọt lở trong háng của tôi... trời ơi, đau thấu mây xanh... hừ hừ... tôi phải bỏ chạy...

CHƯƠNG 16: LÂU ĐÀI TRÊN CÁT



Không còn nhớ rõ vào trường hợp nào và do miệng ai mà Khỉ Thọt có ý niệm “Khỉ là Tổ tiên của loài Người”. Người là thứ gì. Khỉ Thọt không hề biết, vì chưa bao giờ thấy. Khu rừng này nằm sâu giữa một vùng rừng rậm hoang vụ Ý niệm mơ hồ về loài người có lẽ bắt nguồn một phần từ một cuốn sách mà cha của Khỉ Thọt đã giữ lại được từ một ngày xa xưa, khi Khỉ Thọt còn nhỏ. Ngày đó có một chiếc phi cơ bay qua khu rừng, ngộ nạn đâm nhào xuống đất. Cả hành khách và phi hành đoàn đều chết. Thú rừng một phen hoảng vía vì những tiếng nổ long trời. Mãi một, hai ngày sau thấy yên tĩnh mới mon men tới chỗ tai nạn. Ban đầu rụt rè, sau bạo dạn lần. Chúng lượm những vật văng rớt vung vãi, ban đầu sợ sệt, sau yên tâm, đấm đá giành giựt. Cha của Khỉ Thọt yếu đuối và nhút nhát chỉ lượm được một cuốn sách văng nằm ở một khe đá. Cố nhiên chẳng biết đó là vật gì và dùng để làm gì. Cạp ăn thử, biết ngay không phải là đồ ăn. Quay qua xoay lại, lật từng tờ, tiếng rèn rẹt nghe hay hay, Khỉ cha cứ lật đi lật lại hoài. Nhìn những chữ in rậm đen, chen chúc, thoạt đầu tưởng là kiến, rờ tay thấy không phải, liền hích hích cười một mình. Nhiều trang có hình vẽ tô màu. Không biết đó là cái gì. Nhìn thế này thì ngó như con nai, mà quay ngược lạïi thì con nai đâu mất. Lật thêm vài trang thấy có hình gì giống con gấu. Cũng đứng hai chân và đôi tay buông thõng. Và cũng vậy, khi xoay ngang xoay ngửa thì con gấu cũng đâu mất. Lật tiếp lật tiếp một hồi, thấy những hình gì lạ hoắc, xanh xanh đỏ đỏ.

Nghịch chơi một lát thấy chán, Khỉ cha ném cuốn sách vào một bụi rậm bỏ đi về. Thong dong như một đồ đệ Lão Trang, quay lưng lại Văn minh. Nhưng đi một đỗi chợt nhớ thằng con ở nhà. Có lẽ nên lượm lại đem về cho nó chơi. Nó sẽ không thích vì bỏ vào miệng không ăn được, nhưng mình sẽ giải thích rằng đó không phải là lỗi do mình.

Như vậy đó, cuốn sách hiện diện trong gia định khỉ Thọt, bắt đầu lịch sử Thư tịch trong giới Linh Trưởng.

Như vậy đó, cuốn sách hiện diện trong gia định. Khỉ Thọt, bắt đầu lịch sử Thư tịch trong giới Linh Trưởng.

Ban đầu Khỉ Thọt chơi với cuốn sách như trước đây vẫn thường chơi với một cái vỏ dừa, với một hột thị khộ Phải mãi sau, bỗng một hôm Khỉ Thọt chợt nghĩ rằng con gấu đứng trong bức hình là một “loài Người”. Khuôn mặt con gấu, dáng đứng của nó có nét gì phảng phất giống mình, giống cha mình. Và vậy là Khỉ Thọt hay nghĩ mông lung về “loài Người” xa xôi, mờ ảo. Cho tới ngày Khỉ Thọt có vợ, có con có cháu nội.

Biết được loài Người thì chỉ có loài có cánh bay xạ Như Ngỗng trời. Khỉ Thọt nhiều lần tò mò hỏi, nhưng lũ này tính không bép xép. Khảo lắm mới lọt một tiếng:

-... ”nó” không lót ổ... không bay được... Ờ, hình như “nó” đứng giống gấu...

May có mấy mụ Két ngồi lê nên biết được một số chi tiết:

-... tụi nó chun vô chun ra những cái hộp có khoét lỗ... như kiến vậy đó... Hả? Lông nó ít hơn ông... Ô, mình nó nhiều màu, hoặc trên trắng dưới đen, hoạëc trên vàng dưới nâu... Ô, ngó dị hợm chớ sao...

Ngoài việc thấy sai hiểu sai, còn thêm ba hoa nói láo. Ai kiểm tra lại được đâu mà lo?

-... Ồ, tất nhiên là tụi nó quý cháu... Có chớ, nó mời cháu dự tiệc hoài... Món ăn ngon khỏi chê... Hẳn nhiên là có khế, ớt, chuối... Hôm về nó tặng quà cả đống... Nhận đâu được, vì làm sao đem về?... trời ơi, bay mỏi cánh thấy mồ...

Khỉ Thọt sung sướng đến mê người mỗi lần được nghe Két nói về loài Người, lũ cháu xa của mình. Cháu? Chớ sao? Mình là Tổ tiên thì lũ nó phải là cháu.

Khi Két chào từ giã, luôn luôn Khỉ Thọt kéo Két ra một chỗ riêng để hỏi riêng.

- Mày thấy mặt mũi lũ nó có giống tao không?

Tức thì Két lia liạ:

- Y như đúc khuôn. Giống sao mà giống như cắt cái mặt ông mà lắp vô vậy.

- Nói nho nhỏ. Nó có nói với mày nó nhớ tổ tiên của nó trên này không?

- Ui cha, nó bỏ ăn quên ngủ. Nó nhớ quá đến nỗi phải làm ca dao:

Chim có tổ, người có tông

Cây có cội, nước có nguồn.

- Bữa nào gặp lại tụi nó, mày nói dùm, tao cũng nhớ tụi nó lắm. Nhưng tao làm sao đi thăm được?

- Chớ sao! Con cháu, ai lại không nhớ? Ông mà xuống đó, tụi nó cưng, nó chìu, nó để trên đầu trên cổ.

- Khỉ Thọt thích quá, cười híp đôi mắt.

Một lần khác Khỉ Thọt bẻ tặng Két một trái chuối chín trước khi hỏi chuyện. Vừa nói:

- Tặng mầy trái chuối. Vừa hái chiều qua.

Thực tế thì đã đễ dành hơn bốn bữa, thấp thỏm đợi Két tới. Phải quà cáp chút ít cho nó.

Lần tặng Két trái ổi, nó khoái quá, mổ những miếng thật bự rồi cái lưỡi cứ nhăm nhăm lia lịa. Ăn xong, cười toe toét:

- Ngon quá! À, bữa trước cháu có dặn tụi nó hôm nào lên mời ông xuống ở chơi với tụi nó dưới thành phố. Tụi nó hẹn, nội trong năm nay thế nào cũng lên đón ông.

Khỉ Thọt cười híp mắt:

- Lũ nó biết ăn ở. Lễ nghĩa chu đáo.

Bao nhiêu niềm êm ái, Khỉ Thọt không thể giữ kín cho riêng mình. Ông phải tìm nơi thổ lộ. Đầu tiên là thằng khỉ cháu nội. Một lần ngồi chơi coi chừng nó, nhân nó cứ leo lên lưng ông, trèo xuống đùi ông, bám vào cổ ông, kẹp ngang hông ông, kéo tai ông, bịt mắt ông, thọc ngón tay ngoáy vào miệng ông... Ông mệt quá, ông dọa nó:

- Mày quấy tao quá, tạo chịu hết nỗi. Bữa nào tao xuống ở dưới thành phố.

- Cái thành phố ở cái chỗ nào? Mà ông đi lạc đường, beo nó chụp ông liền.

- Xì! Có “loài Người” nó lên đón ông.

- Loài Người là cái gì? Nó lớn bằng con Ngựa vằn hả? Ông leo ngồi trên lưng nó hả?

- Không. Nó là cháu. Cháu cũng như mày vậy.

- Vậy thì nó cũng leo lên lưng ông, cũng thọc ngón tay ngoáy vào miệng ông.

Khỉ Thọt cười to, cười ngoặt ngoẽo.

- Nó lễ nghĩa. Có đâu như mày?

Tỉ tê ngồi nói chuyện với mụ Khỉ vợ thì cứ bị mụ nạt ngang:

- Dẹp! Dẹp! Ngày nào cũng bấy nhiêu chuyện đó. Đi khoe cả đầu trên ngõ dưới. Ngày nào cũng đi khoẹ Đến nỗi gặp tôi đâu là họ nói móc nói mỉa. Có ham lắm thì xuống dưới đó mà ở với tụi nó.

- Chớ ở đây mỗi ngày bà thí cho tôi có hai ba trái chuối, bốn năm trái ổi, sáu bảy trái sim.

- Bộ tưởng kiếm cho ra bấy nhiêu đó, dễ lắm? Thử đi kiếm coi.

Khỉ Thọt hết nhịn được:

- Nếu Tao không bị thọi cái tay thì tao chấp. Chẳng qua không bám vào cây được, không leo trèo được, tao đành phải...

Khỉ vợ bất nhẫn, dịu giọng an ủi:

- Thì tôi đâu có trách chi ông. Thôi cũng mong ông gặp được con cháu.

- Con cháu tôi thì cũng là con cháu bà. Tôi sướng thì bà sướng. Có điều tôi đang băn khoăn là cứ chun ra chun vô cái hộp...

- Ai nói với ông vậy? Mà... cái hộp nào vậy?

- Mụ Két nói. Mụ nói lũ cháu sang lắm, chúng ở trong những cái hộp chớ không ở hang ở ổ như lũ mình.

Khỉ vợ giơ hai tay lên trời:

- Trời ơi! Ngồi mà nghe con mẹ đó! Nói láo một cây. Nói dốc một cây. Nói láo quá, mác lẻo quá, bị chúng vả miệng, cong queo cái mỏ lại, không thấy à?

Thỉnh thoảng có cụ Gấu tạt ghé chơi. Khỉ Thọt cũng thường lái câu chuyện hướng về loài Người. Chẳng hạn:

- Trưa hôm kia có con chim gì bay lên trời, bay ngang qua rừng mình, tiếng la rầm rầm, rung rinh cả núi.

Giọng Gấu đủng đỉnh:

- Tôi tưởng sấm nheo mắt nhìn hoài, chẳng thấy gì. Mắt tôi bị hột cườm.

- Nào ai có biết là gì. Có đứa tưởng sập trời. Hồi sáng gặp chị Ngỗng trời cho biết: đó là máy bay của loài Người.

- Máy?... Bay?...

- Ngỗng trời đi đó đi đây nhiều nên chị ta biết rõ. Nhất là chị ta nói: tháng trước bầy Ngỗng trời của chị đang bay, gặp cái máy bay gì gì đó, nó hút cả vài chục con vô trong máy, chết luôn.

- Nghe nói có cái máy hút... bụi thôi mà?

Khỉ Thọt cười, đập nắm tay vào lưng Gấu, tỏ dấu hiệu thân mật.

- Ngỗng trời nó nói loài Người có nhiều máy lắm. Nó đi, nó chạy toàn bằng máy.

Gấu ngồi xích lại gần, nói nhỏ:

- Chạy bằng máy thì chắc mau bằng Ngài sư tử.

- Hơn nhiều chớ. Sư tử sức mấy mà chạy mau bằng.

Cứ như vậy đó, những chuyện về loài Người tha hồ kéo dài, nối dài, không hẹn bao giờ sẽ dứt. Khả năng và phạm vi của tưởng tượng và nói láo thì vô biên.

Một ngày nọ chợt có tiếng nỗ rầm rầm ở khu rừng. Thú vật hoảng hốt chạy loạn xạ. Sau đó một ngày, chị Sóc thoăn thoắt chuyền cành tới báo tin:

- Có một lũ gì lạ lắm. Tới đốt lửa ở gần hồ nước.

Thú rừng lao xao. Có ý kiến nên chạy trốn. Có ý kiến nên ở lại. Một khi đã ở lại thì tự nhiên có sự thập thò tới gần, gần thêm, gần nữa. Trong số tò mò có Khỉ Thọt.

Núp trong lùm cây, Khỉ Thọt nhìn. Nhìn kỹ. Rồi về vỗ đùi một cái mạnh. Đúng rồi! Loài Người! Nó đứng trên hai chân như trong hình này. Nó bước đi, hai cái chân rộng mà dài như hai tàu lá chuối đây nè! (ống quần của người ta mà nó nói vậy đó!). Miệng nó ngậm một lóng sậy, lặp lòe cháy một đầu, có khói baỵ Kìa, rõ ràng hai bàn chân của nó bó trong hai cái bắp chuối hột. Rõ quá rồi! Đầu đứa nào cũng để trần, cũng được chụp kín bằng một cái gì gì... Thôi, rõ ràng là lũ Người, lũ cháu đi lên đón mình về thành phố y như lời chúng nó đã hẹn với Két. Muốn kiếm Két để hỏi lại cho kỹ, nhưng không biết Két hiện ở đâu. Mà sao... lũ nó không đi thẳng tới ổ mình để mời?... Ô, chắc tụi nó không biết đường. Chắc tụi nó đang đợi.

Khỉ Thọt bàn với vợ sắp đặt hôm sau xuống gặp lũ cháu để chúng đón về thành phố. Mụ vợ quen với nếp sống thường nhật, không muốn đi. Mụ đưa ra bao nhiêu lý lẽ, bị lão bác hết. Thằng khỉ cháu nội thì mừng không để đâu cho hết. Bởi cả mấy tháng nay ông Nội nó cứ vẽ ra những cảnh sung sướng khi nó theo ông nội về thành phố. Thấy nó ôm một của nâu héo, món đồ chơi, đứng đợi. Khỉ Thọt gắt:

- Ném đi! Qúi gì! Xuống thành phố mày chơi... bằng máy thiếu gì?

Chẳng có chí để mà sắp đặt. Hôm sau cả gia đình Khỉ Thọt đi về hướng hồ nước. Đáng lễ có cả thằng con trai và con dâu, - cha mẹ của thằng Khỉ nhỏ nhưng thằng con trai chết vị bệnh ỉa chảy, con dâu xin tái giá, ẳm con giao trả về cho ông bà nội. Nghĩ thương hai đứa, chỉ hưởng được cái khổ, nay bắt đầu sướng thì...

Đi ngang qua hang Gấu, Khỉ thọt kêu:

- Bác Gấu ơi! Xin tạm biệt. Bác ở lại mạnh giỏi. Tôi xuống thành phố với lũ cháu. Chúng nó đã lên đón.

Giọng Gấu chậm chạp:

- Ò... Ò... chúc thượng lộ bình an. Lâu lâu nhớ về thăm chơi.

- Khỏi lo, cứ rằng là mỗi tháng sẽ về thăm một lần. Đi bằng... máy mà.

Đi ngang hang chị Chồn Mướp, Khỉ Thọt bảo cháu:

- Mày vô chào từ giã thằng Mướp Tí đi. Nó là bạn chơi của mày.

Nhưng thằng cháu lắc đầu:

- Để hôm nào cháu về thăm nó bằng... máy. Cho nó lé mắt.

Bà Nội giục:

- Thôi! Cứ dằng dai. Thăm hỏi chào mời! Rộn người ta!

Khỉ Thọt:

- Cái bà này. Động một tí là gắt. Xuống dưới thành phố, ai chịu bà nổi? Kém văn minh.

- Xuống đó mà văn minh. Xuống đó kiếm một con khỉ cái gì văn minh mà ở với nó.

Qua hang Nhím. Nhím thò cái mỏ nhọn ra hỏi:

- Về thành phố đó hả? Cho mình theo với.

Khỉ Thọt đứng lại phân trần:

- Lũ cháu nó đón bằng... mấy. Không dư chỗ. Bác cảm phiền.

- Không đi được thì mình ra đó tiễn ông.

Vậy là Nhím đi theo. Lát sau gặp Thỏ, và Thỏ cũng xin theo tiễn. Lần lượt trên đường đi, những con vật khác gặp được, nghe nói, cũng rủ nhau đi theo tiễn: chuột đồng, chồn, hươu, rùa... kể cả chim: chèo bẻo, bìm bịp, cuốc, chìa vôi, cu cườm, quành quạch, sáo sậu... Vì tò mò nhiều hơn vì tình nghĩa. Chỉ có Két là không hiểu vì sao mà trốn biệt.

Cả đoàn đi tới chỗ loài Người dựng lều. Khách tiễn đưa vốn nhút nhát. Xin dừng lại nơi xa xa để bắt tay, ôm hôn, chúc, hứa, gạt nước mắt. Chỉ gia đình Khỉ Thọt tiến tới.

Đoàn thám hiểm gồm bốn người đang loay hoay dùng đục, búa để tách những mẫu nham thạch. Nghe tiếng động, họ chợt ngừng nhìn lên. Khỉ Thọt cất tiếng:

- Khẹt khẹt khọt khọt khịt khịt (= Chào mấy cháu... Ông nghe Két nó nói mấy cháu lên đón ông... )

Thấy ba vị khách cứ xăm xăm bước thẳng tới, vừa “khọt khẹt khịt”, bốn nhà thám hiểm đều nhất loạt đứng dậy đề phòng. Khỉ Thọt tiếp tục:

- Khịt khẹc khẹc khọt khò khè... (= bữa nay ông, bà và anh Út mới tới được).

Vị trưởng đoàn có hàm râu quai nón khoát tay đuổi đi. Nhưng cả gia đình “tổ tiên” cứ bình tĩnh bước tới, bài huấn từ cứ thao thao tiếp tục:

- Khọt khọt khịt khẹc... (= Phàm cây có tổ, nước có tông... )

Bây giờ thì cả bốn “đứa cháu” đều khoát tay, vừa dậm chân, trợn mắt, vừa la hét: “Đi đi! Đi chỗ khác”. Nhưng tổ tiên không hiểu. Tổ tiên cứ tưởng đó là cách chào mừng văn minh. Nên tổ tiên cứ đi tới, sợ trễ giờ, cái máy nó... mất công đợi.

Một người lượm đá ném. Tổ tiên hơn ngạc nhiên, khựng lai, nhưng rồi cũng đi tới nữa. Cả bốn người cùng lượm đá ném tới tấp. Tổ tiên đứng lại. Có cách nào để hiểu rằng đó cũng là dấu hiệu chào mừng nồng nhiệt? Khó quá. Trí óc Khỉ Thọt đen mò, chịu không nghĩ được.

Như theo một phản xạ. Khỉ Thọt lại cứ bước tới. Vợ và cháu nội cũng bước tới. Có điều lúc này thì miệng không còn nói huấn từ.

Một người trẻ nhất trong đoàn quay nhanh vào lều, xách ra cái súng săn lên cò. Đưa lên mắt nhắm. Tổ tiên không hiểu đứa cháu đang làm gì. Nhưng bỗng Khỉ Thọt nghĩ: “Có thể đó là một thứ... máy đón tiếp”. Nên càng vững mạnh bước tới. Chợt:

“Đoàng!” Giật mình. Cái gì? Có tiếng đập cánh bay tan tác của lũ chim chóc đi tiễn đưa ở đằng sau. Khỉ Thọt quay lại. Uở, có cái cảm giác đau nhói ở cánh tay phải. Cúi xuống nhìn. Có máu từ đâu chảy dính trên đám lá cỏ dưới chân. Máu còn ướt.

Khỉ Thọt quay lên nhìn mấy đứa cháu, ngơ ngác không hiểu. Chợt một tiếng “Đoàng” nữa. Lũ chồn, thỏ, cáo, hươu đi tiễn cất tiếng la hoảng hốt và chân chạy rầm rập. Mụ khỉ vợ nhảy thót lên cành cây, tay chân siết cỗ, lão gần nghẹt thở.

Cái chân bên mặt sao bỗng nhức buốt như xé. Khỉ Thọt nhăn mặt. Đau rát đến nổi không khóc mà sao nước mắt cứ chảy tuôn thành dòng.

Khỉ Thọt thẫn thờ nhìn bốn loài Người. Nhìn chăm chăm. Rồi chầm chậm quay lưng, bước lảo đảo trên những lối cũ. Những giọt máu rơi lộp độp trên tầng lá, màu đỏ tươi, như đánh dấu con đường trở về.

CHƯƠNG 17: TINH THẦN ÁI HỮU



Trăm bản vạn sự cũng do anh Gà Cồ Chuối bày ra hết. Vẽ vằn vẽ vện, vẽ rắn vẽ rồng cũng do anh ta.

Tính ba hoa, ưa huyênh hoang, muốn tỏ ra cái gì mình cũng biết, cũng thạo, thậm chí có lần anh lấy cánh chỉ vào cái đầu của anh mà khoe với mấy mụ Vịt mái: “Cái hội đầy những ý kiến”.

Bữa đó nhằm vào giờ ăn, sân gà việt rộn ràng. Sau khi các chậu, các mang đã vơi, các cái bụng cũng đã đầy ứ. Cồ Chuối ợ liên tiếp hai cái rồi dõng dạc nói:

- Chúng ta sống kề cận nhau, phải thương yêu nhau.

Vịt đực ngớ ngẩn hỏi:

- Tôi thương yêu mụ Vịt mái của tôi chớ đâu có ghét?

Cả sân cười rộ lên. Mụ Vịt mái mắc cỡ đỏ mặt, lườm chồng. Phải năm phút mới dẹp yên trận cười. Cồ Chuối ân cần giải thích:

- Ý tôi muốn nói là các loài thương yêu nhau. Đừng có gây sự cãi cọ, cắn đá nhau. Chẳng hạn gà đá vịt, bò húc heo, ngỗng mổ bồ câu...

Thỏ đang nhấm cỏ trong chuồng, thò đầu ra hỏi:

- Còn gà đá gà thì có được không? Bò rượt bò thì có được không?

Có vài tiếng cười lác đác. Heo:

- Hẳn nhiên là không được rồi. Khác loài còn thương, huống chi cùng loài!

Nhiều tiếng vỗ tay tán thưởng câu nói của Heo. Lâu lâu Heo cũng bật ra thông minh.

Cồ Chuối tiếp tục: - Nhiều khi cũng cần nhường cơm xẻ áo.

Bò:

- Cái đó thì không được rồi. Tôi nhường rơm cỏ cho gà, nhưng gà nó chỉ ăn lúa. Vả chăng món ăn có chủ lọ Sức mấy mà chủ nó dám cho ăn thiếu? Nó còn cầu mong mình ăn nhiều gấp ba, gấp năm để mau mập, đẻ sai, nặng cân, dày mặt mỡ.

Cồ Chuối bí. Đứng khựng. Heo đang hứng chí vì vừa được vỗ tay, nói:

- Khỏi cần nhường. Nó nhào vô nó giựt cơm của ông, chớ ở đó mà nhường. Máng cám của tôi, nó ào tới cả bầy, lựa miếng nào ngon, mổ ráo trọi. Lũ con của ông, chớ ai. Mấy con gà con quỷ sứ, ai chịu cho nổi.

Cả sân lại cười rộ lên. Cồ Chuối:

- Thôi, trở lại cuộc họp. Tôi đề nghị chúng ta lập một Hội Ái Hữu.

Mọi khuôn mặt ngơ ngác. Chị Ngỗng đẻ mới đầy tháng nên tại còn lùng bùng nghe tiếng được tiếng mất, ngớ ngẩn hỏi Chồng:

- Ông nói cái hũ gì?

Tưởng mình nói nhỏ, ngờ đâu cả sân đề nghe rõ. Lại một trận cười ngả nghiêng. Thằng Thỏ lém lỉnh lại khỏe tô đậm nét hài hước bằng cách hét to:

- Ái Hữu chớ không phải cái hũ!

Cồ Chuối nghiêm mặt:

- Hội ta sẽ lấy tên “Hội Ái Hữu gia súc!”

Bồ câu đậu ở cửa chuồng trên cao, thò cổ xuống:

- Tôi nghe người ta gọi gà, vịt, ngỗng... là gia cầm mà. Gia súc thì như bác Bò, chú Dê, dượng Heo...

Cồ chuối vội chụp ngay:

- Vâng, thì Hội Ái Hữu gia súc và gia cầm!

Một chị Gà mái:

- Phàm theo tôn ti thì “Thượng cầm hạ thú”. Vậy phải để gia cầm lên trước gia súc.

Một con Heo Dooc-sia (Yorkshire) lông trắng hếu, mập cả tạ, đến nỗi mở mắt không ra, nói giọng lơ lớ:

- Noi vệi khâm diệc. Ai lơn hơn, mện hơn thi đưa đo đươnh trư-ac (Nói vậy không được. Ai lớn hơn, mạnh hơn thì đứa đó đứng trước).

Một chú Gà Tre bé choắt nhảy phóc ra, nhanh tựa một trái banh ten-nít vụt tới, cất giọng the thé nghe như có ai đâm một cái dùi vào tai:

- Nói sao? Lớn là sao? Mập ù là lớn hả? Là mạnh hả? Đứa nào “lơn, mện” ra đây thử sức coi chơi!

Bò vội dàn hòa:

- Thôi. Chuyện không đâu. Đang lập Hội Ái Hữu, lại nổi đánh lộn.

Gà Tre lúc lắc lia lịa bộ lông đuôi:

- Nghe giọng nói dễ ghét! Nếu không vì tình “ái hữu” thì tôi đã mổ rồi.

Rồi vừa bước lui, vừa hầm hầm nhìn mặt Heo Dooc-sia:

- Để lát nữa xong buổi họp Ái hữu, tao sẽ cho mày biết tay.

Nhìn “tạ thịt” đang cúi mặt xuống nhịn và “ba lạng lông” đang hiu hiu nghếch cái mặt, lão Ngỗng Đực bỗng bật cười không nín được. Nào ngờ con vợ thằng Gà Tre đang đứng gần đó the thé hỏi liền:

- Mày cười chồng tao cái gì? Hở thằng mặt ngu?

Ngỗng nạt, giọng ồ ồ:

- Đồ hỗn! Tao mổ một cái thấy cha mày.

Tức thì như một cơn lốc thổi tới, cả người con Gà Tre mái tung lên, loáng loáng, xoay vòng, dán chặt vào lưng, bám quanh cái cổ... và cứ tọa chỉ thấy Ngỗng Đực chạy lạch bạch, chạy quáng quàng, miệng la quang quác:

- Thôi! Thả ra! Thả ra! Tao chịu thuạ Thả ra!

Với tinh thần “ái hữu”, các gia cầm phải chạy lại gỡ giùm.

Cồ Chuối lại tiếp tục thuyết trình:

- Hội Ái Hữu gia cầm và gia súc...

Mới nói tới đó, Ngựa đã “hí” lên hỏi:

- Như con chó Mực có được vô Hội không?

Cồ chuối:

- Được chớ! Nó cùng gia súc.

Ngựa cười khẩy:

- Nó “ái hữu” với ai mà mày biểu người ta “ái hữu” với nó?

Tao đây, xác to hơn ông nội nó mà nó rượt, nó sủa, nó cắn, coi như đồ bỏ. Sá gì lũ gà, vịt, ngỗng.

Nó bước tới đâu là cả sân tê tái sợ chạy. Cả mày nữa, tao thấy mày cũng bị rượt chạy có cờ.

Dê thêm:

- Nó nịnh theo chủ, liếm tay và vẫy đuôi. Nó vâng lệnh chủ rượt đuổi mình. Nó thuộc “Hội Ái hữu những nịnh thần tay sai”.

- Còn con Mèo Tam Thể?

Thỏ hỏi.

Dê:

- Nó cũng một húi với con Mực. Để hai đứa lập riêng một Hội.

Bò thắc mắc:

- Lấy tư cách là gia súc, chúng nó có thể kiện. Hỏi tại sao không cho nó vô Hội. Tên Hội là “gia súc”, nói trổng, chớ có ghi là “gia súc cao thượng, gia súc quân tử” gì đâu?

Thỏ:

- Nếu vậy thì cũng dể. Mình thêm “Hội Ái Hữu gia cầm và gia súc cao thượng”.

Cả sân lại có dịp cười rộ. Cồ Chuối:

- Thôi, xin im lặng! Để giải quyết thắc mắc vừa rồi, xin đọc phần “Điều kiện gia nhập” ghi ở chương Hai.

A! Té ra ông này sắp đặt mưu mô, bày mâm cỗ sẵn rồi. Vậy mà làm như bất chợt, tùy hứng. Cồ Chuối tiếp tục:

- Hội Ái Hữu gia cầm và gia súc của chúng ta...

Lại mới nói tới đó thì đã có một cái chân giơ lên ngăn lại xin nói của cụ Dê:

- Cho tôi xin có ý kiến. Mình phải ghi rõ là gia cầm gia súc ở đâu. Chẳng hạn mình ở số nhà...

51 đường Hồng Bàng thì ghi là Hội Ái Hữu gia cầm và gia súc ở số nhà 51 đường Hồng Bàng Chớ chẳng lẽ bắt tôi “ái hữu” với một chị gà mái ở tận số nhà 31 đường Cửu long, phường Phước Hải?

Lại có dịp để cả sân cười.

Cồ Chuối bắt đầu cảm thấy bực bội. Ý kiến phát biểu cái kiểu đâm họng này thì cha ai mà chủ trì cho nổi. Cứ tưởng tượng phải treo một cái bảng hiệu chữ nghĩa dài thoàng “Hội Ái Hữu gia cầm và gia súc ở số nhà 51 đường Hồng bàng Nha trang” thì còn gì khôi hài hơn? Mà lý luận cách nào để lũ nó tán thành cho cắt ngắn bớt Tam ngu thành hiền, ba đứa ngu cộng lại thành một đứa khôn, vậy mà trong sân này, lớn nhỏ đâu có dưới sáu chục đứa?

Hy vọng mãi cười không ai để ý, Cồ Chuối nhẹ lướt qua mục khác.

- Về cái danh hiệu, sau này có nhiều thì giờ chúng ta sẽ thảo luận thêm. Bây giờ thì bầu ban chấp hành. Tôi xin đưa ra một liên danh để quý vị dễ chọn. Hội trưởng: Tôi!

Nhiều tiếng cười ồn ào. Có tiếng hòn đá gõ lốc cốc xuống hòn đá. Có tiếng huýt sáo nữa. Cồ Chuối gằm mặt khkông dám ngửng nhìn lên, lật đật nói tiếp thật mau như đọc thuộc lòng:

- ... Phó Hội trưởng: Bò. Tổng thư ký: Ngỗng. Cố vấn: Dê.

Ngựa phát biểu:

- Trong bốn tên đưa ra, chỉ có ngỗng là xứng hợp với chức vị. Lông nó được vót thành ngòi viết. Nên cử nó làm Tổng thư ký là phải. Hội mình sẽ đỡ tốn tiền mua ngòi viết.

Có tiếng cười rúc rich. Thỏ:

- Ông Dê tài cán gì mà đề cử làm cố vấn? Chẳng lẽ chỉ vì có bộ râu?

Lại có tiếng cười. Gà tre:

- Còn chức Phó Hội trưởng?

Loài người nó đã khen ông là “ngu như Bò”.

Bị sỉ nhục, Bò không tự chế được, chửi liền:

- Mồ tổ mày, thằng ranh con hỗn hào!

- Mồ tổ mày, thằng to đầu mà dại!

Vừa nói Gà Tre vừa vỗ cánh bay tót lên đầu Bò, mổ lia lịa, chân đá tới tấp. Bò xoay trở lung túng, không biết trả đòn lại bằng cách nào, đành sải chạy, khiến cả sân náo loạn, tiếng la quang quác. Giữa tiếng ồn ào, chợt có tiếng Thỏ ré lên:

- Trời ơi! Bớ hội nghị Ơi! Thằng Dê xồm nó lé nó đá ngang hông tôi. Trời ơi!

Tại hồi nãy tôi chê nó bất tài, không xứng chức Cố vấn. Bớ làng xóm ơi, thằng cố vấn Dê xồm nó thù, nó đá tôi trặc xương hông rồi. Trời ơi!

Cả sân càng náo loạn dữ. Nhân cảnh lộn xộn, Vịt Cồ bước lại gần Vịt Xiêm:

- Này thằng hủi kia! Tao để ý cả nửa tháng nay mày lẽo đẽo theo tán tỉnh con vợ tao. Mày tán tỉnh đủ khắp mười mấy con Vịt mái trong sân này. Tao biết hết. Mà tưởng mấy cục thịt đỏ lòm, sần sùi nơi mặt mày là đẹp lắm? Như phong cùi, biết chưa? Bữa nay phải trị tội mày.

Nói xong, nhào tới mổ, rỉa. Thọc mỏ vào bụng dưới của Vịt Xiêm mà rỉa. Cánh đập phành phạch. Nhưng Vịt Xiêm kháng cự hùng dũng. Nó to con, mạnh hơn. Qua đi nửa phút ngỡ ngàng, nó đè được Vịt Cồ, mổ loạn xạ. Vịt Cồ kêu cứu:

- Hỡi tất cả Vịt Cồ của Hội! Hãy nhào tới mà giết con Vịt ngoại lai này. Nó tán tỉnh vợ các bạn không bỏ sót chị nào.

Mấy anh Vịt Cồ nổi cơn ghen, lạch bạch nhào tới. Một trận xấp chiến hung hãn không thể tưởng tượng. Trong giới động vật, đòn ghen cũng được liệt vào hạng đòn ác liệt thượng thặng.

Nhìn thấy bà con náo loạn trong cảnh đấm đá hăng say, một chú Gà Tía thấy ngứa chân tay, chợt thấy dũng khí lên cao và tức khắc hạ quyết tâm trả thù thằng... Cồ Chuối. Thằng này chuyên môn chơi cha, ỷ mạnh cứ ăn hiếp Gà tía. Có món ăn ngon, nó chạy tới giành. Đang dè dè một con gà mái tơ, nó chạy tới giành. Rồi nó đạp mái luôn trước mắt mình.

Gà Tía rón rén đến sau lưng Cồ Chuối. Rồi bất ngờ nhảy lên mổ đầu và đá một cái mạnh vào mặt. Cồ Chuối tá hỏa. Đá tiếp một cái nữa rồi bỏ chạy về phía Bò và Gà Tre đang đứng nghỉ lấy hơi. Cồ Chuối la bai bải:

- Đồ cắn trộm! Thằng hèn nhát cắn trộm. Tao giết mày!

Và chạy rượt theo. Gà Tre thấy Cồ Chuối hùng hổ xăm xăm chạy tới, tưởng nó tấn công mình liền nhảy tung lên đá vào mặt một cái như trời giáng, vừa la:

- Tao đang “ái hữu” ông Hội trưởng đây, bây ơi! Lại coi!

Gà Tía thấy Cồ chuối mắc mưu mình rồi liền quay lại nhào vô đá tiếp. Ba bạn Gà Cồ khác trong đó có một anh Gà Ri bé choắt, cũng từng bị Cồ chuối hiếp đáp, lật đật chạy tới bao vây Cồ chuối đá như điên. Cứ đá một cái “rẹt” kèm theo một câu hạch tội:

- Này, Hội trưởng!... này, hống hách!... Này, giành ăn!

Thấy bốn chú gà thanh niên dư sức để Cồ chuối xiểng liểng, Gà Tre bỏ chạy đi tìm thằng Heo Dooc-sia. Hồi nãy đã hứa cho nó một trận kia! Nó kia!

Heo Dooc-sia đang say mê nhìn cảnh chiến trường hỗn loạn, cười híp mắt, miệng ba hoa với mấy con vịt mái, chợt thấy Gà Tre tê tái chạy tới. Hoảng quá, Heo vụt bỏ chạy, tống vào nhóm này, đẩy vào nhóm khác.

Nhiều chị Gà Mái hiền lành vội vã tránh đường, bưới lui, đạp nhằm chân các chị đứng phía sau, hoặc ngã dúi vào mình họ.

Vậy là nhen lên những lò lửa chiến tranh mới: Cãi cọ, chửi bới, giằng xé. Khắp sân rộn rịp.

Lũ Gà Giò hăng máu cũng sẵn sàng nhớ lại những mối bất hòa cũ, những vụ tranh chấp chưa ngã ngũ... và vậy là những cuộc đọ sức nổ rải rác đó đây. Khắp sân rộn rịp trong một không khí đấm đá tưng bừng. Không còn ai đứng ra tuyên bố Hội Ái hữu gia cầm và gia súc ở số 51 Hồng Bàng sẽ tái nhóm ngày vào.

CHƯƠNG 18: BÌNH ĐẲNG LÝ TƯỞNG



Kiến Đen bò thong dong trên sàn nhà phòng ăn, bò ngang bò dọc, bò chậm rãi như một kẻ nhàn dụ Có kinh nghiệm, Kiến Đen biết phòng ăn là nơi đem lại nhiều bất ngờ lý thú cho loài Kiến. Thỉnh thoảng ngẫu nhiên gặp một miếng “ăn được” Rơi nằm đâu đó.

Kìa, có món gì nằm lù lù kia! Bay mùi thơm béo. Kiến Đen bò gấp lại gần. Trời! Một cái xác ruồi mập ú còn nóng hổi. Kìa! Một cái xác nữa! Xác này đang còn thở thoi thóp. Ủa, còn kia nữa! Này, phía này cũng có. Kiến Đen bắt đầu bấn loạn, chạy quáng quàng, phát hiện thêm nhièu tử thi, toàn là tử thi, đầy dẫy, ngổn ngang. Mà toàn là ruồi, no ú, mập béo, có con đã nát bẹp, có con còn rên khừ khừ.

Chiến trường nào đây? – Kiến Đen tự hỏi. Giao chiến với ai đây mà không thấy xác địch quân?

Sau vài phút ngẩn ngợ Kiến Đen biết mình phải làm gì. Chọn một xác ruồi còn non, thịt mềm, xơi cho ngon miệng cái đã. Sau đó, bò về ổ, kêu bà con ra khiêng.

Cả ổ rùng rùng chạy ra. Thật là tấp nập. Vô cùng hào hứng. Thịt ngon và mỡ béo, dẫu chưa bỏ vào miệng, dẫu mới lởn vởn trong óc, cũng đủ năng lực thổi bùng ngọn lửa hăng hái. Hăng hái nhất vẫn là Kiến Đen. Nghĩ mình là kẻ có công lớn. Kiến Đen báng nháng luôn miệng.

- Chạy mau lên. Chỉ khiêng miếng ăn bỏ vô miệng mà cũng rề rề.

- Này, không có cái điệu vừa đi vừa nói chuyện kiểu đó. Làm ra làm, chơi ra chơi.

- Sao cứ đi tụt ra sau? Cái cẳng cà nhắc chi vậy? Hồi nãy tao thấy mày đi với tốp trước, một lát mày lọt xuống tốp hai, rồi bây giờ mày lai rai ở tốp ba.

Có phản ứng lại liền:

- Bộ đui không thấy cái cẳng sưng đây sao? Hôm qua con Mèo Mướp trời đánh nó làm rớt cái thớt, rớt nhằm cái cẳng.

- Làm tàng hoài! Lánh nặng tìm nhẹ là mày, ai còn lạ. Hễ thấy công việc là tránh, khai bệnh khai đau, mà lựa toàn thứ bệnh khó thấy: đau dạ dày, tim nhói, tắc cuống mật...

Cả bọn cười hô hố. Kiến Đen tái mặt; nhưng quả bất địch chúng, thôi, nhịn. Để tốp đó đi qua, mình ve ve với tốp sau. Phải luôn luôn nhắc cho lũ nó nhớ rằng món bổng này do mình mà có.

- Ê! Chạy lẹ lẹ lên. Tốp trước người ta sắp về rồi đó.

Một cụ kiến bướng bỉnh:

- Nó vẽ trước thì nó ăn trước. Cơm Vua ngày Trời. Tao làm theo kiểu chấm công, kiểu công nhật.

Kiến Đen nạt:

- A! Thằng già này khéo ăn nói! Tao tâu lên...

- Thì cứ chạy về mà tâu.

Khi đàn kiến ra đến bãi chiến trường thì tất cả đều khiếp đảm: ngổn ngang những xác ruồi. Ý kiến rào rào:

- Trời ơi, khiêng sao cho hết?

- Chứ mắc cái dịch gì mà rũ nhau đến một chỗ vậy, hở các ông Ruồi?

Chà! Cái mụ Ruồi này mập quá. Thịt thơm lựng. Để mình nếm thử một miếng. Tức thì Kiến Đen chạy lại kéo ra:

- Mày muốn chết. Chỉ khiêng về không được ăn tại trận.

Có vài con ruồi bị thương chưa chết, hễ thấy kiến thò thò râu đụng tới là rẫy, là hất. Nhiều chú kiến ngã lăn kềnh. Chúng liền hò nhau nhào vô một lượt. Lại rẫy, lại hất. Có anh kiến lì lợm cứ đeo chặt chân ruồi. Hai bên giằng co, bám nhau mà lăn. Nơi chân ghế có một tên ruồi chỉ bị thương nơi cánh, cố bay lên nhưng lại không nổi. Một chú kiến nhỏ lại gần, lừa thế xông vào chụp ngay cổ, nhưng ruồi hất mạnh. Kiến ngã bắn ra xạ Hoẳng quá, chú lảo đảo chạy lung tung, chạy thành vòng. Thấy vậy. Kiến Đen hét:

- Cứ nhào đại vô! Nhào ào vô!

Kiến nhỏ nổi khùng:

- Lại đây nhào! Chỉ giỏi cái miệng.

Nhưng Kiến Đen đã chạy ra xa, kêu gọi viện trợ. Miệng inh ỏi:

- Có bạn nào vô phụ lực để triệt con ruồi này. Mau mau. Có bạn nào...

Vừa lúc đó có mấy con kiến đang lễ mễ khiêng một xác ruồi mà chạy. Kiến Đen hét to:

- Cánh nào đó? Các anh ở từ đâu đến? Không phải là cánh của bọn tôi mà.

Một tiếng trả lời:

- Đúng là ta không phải. Tụi tôi ở ổ khác. Dưới chân cầu thang.

- Vậy thì không được khiêng ruồi. Về đi. Ruồi này thuộc quyền sở hữu của ổ chúng tôi.

- Đưa giấy chứng minh chủ quyền ra coi. Khéo nói giỡn! Của trời cho “tiên chiếm giả đắc”, ai chiếm trước thì được.

- Nói vậy mà nghe được hả? Này anh em! Xông vô trị tội bọn này. Bỏ ruồi lại đó, nhào vô trị tội bọn trộm cướp này trước đã.

Nghe có chuyện đánh nhau. Một tốp kiến trẻ đang chán ngấy cái việc khiêng xác, liền ùa tới, nhào vào, cắn đàn kiến lạ. Hai bên giao chiến. Ban đầu còn hưỡn đãi, một lát hăng máu, nhào lộn cắn xé như điên. Ban đầu chỉ một đám, một lát nhiều đám xảy ra. Nơi này nơi khác, tùm lum. Bởi chưng có nhiều ổ kiến lạ khác cũng được báo động là có xác ruồi, mau đến mà khiêng. Mạnh ai nấy khiêng, và bây giờ xác ruồi cứ bỏ đó, mạnh ai nấy đánh cắn nhau cái đã. Một nhà luân lý cỡ nhỏ than: cốt nhục tương tàn!

Kiến Đen bỗng nhiên đóng vai thị sát chiến trường. Do việc tự coi mình là quan trọng và thầm kín hơn, do tính nhát gan. Kiến Đen hùng hổ bỏ ngược bò xuôi miệng không ngớt cổ vũ hò hét.

Bò đến chân bàn chợt một cảnh tượng lạ lùng khiến Kiến Đen trố mắt ra nhìn: một con ruồi chỉ còn cái đầu và cái ức đang mải mê liếm một hột đường. Cái gì lạ vậy? Còn cái bụng đâu? Liền hỏi:

- Sao mày không có cái bụng:

Trả lời:

- Tao đang nhấm nháp hạt cơm rơi. Đột nhiên có tiếng “Rầm” như trời giáng. Tối tăm mặt mày, thấy văng đâu ra mất cái bụng. Bò kiếm hoài không ra.

Nghe giọng quen quen, nhìn kỹ, thì ra con ruồi này mình đã đụng độ mấy lần. Có mấy lần mình đang liếm miếng cá, miếng thịt rơi, nó bay vù tới, ỷ mạnh, đá hất mình, chiếm lấy miếng ăn. Bấy giờ nhìn nó tàn tật, thật mát ruột. Hỏi móc:

- Mày liếm đường rồi nuốt vô đâu, khi mà không có cái bụng?

- Thấy ngon miệng thì liếm cái đã. Còn vô đâu, thây kệ. Tao đâu còn được sống lâu nữa, vậy thì tìm hiểu để làm gì?

- Mày cũng nên sám hối đi thì vừa. Hồi nào mày hống hách hà hiếp tao.

- Đó là luật tranh sống mạnh được yếu thuạ Đem chi chuyện Đạo đức vô đó?

- Đúng là lý luận của đứa tiểu nhân. Hèn chi lũ người đó ghét mày.

- Tiểu nhân hay quân tử, lũ nó cũng đều ghét, khi món ăn của lũ nó mình nhào vô liếm.

- Mày còn đem bệnh truyền nhiễm cho chúng: Bệnh tả, bệnh thương hàn...

Ruồi cười lạt:

- Còn mày, dễ thương mày đem lại hạnh phúc cho chúng? Tao thấy chúng nó cũng giết mày, ghét mày, ghê tởm mày. Rắc bột ĐT vào ổ mày, rắc vôi bột, rắc tro... chắc chắn đó không phải là lễ vật, là sơn hào hải vị.

- Mày quên rằng loài người ca tụng tao, lấy họ hàng tao làm tấm gương sáng cho chúng nó noi theo, bắt chước.

Ruồi nghếch mắt không hiểu.

- Trong những cuốn sách hay trẻ con, người ta hay vẽ hình tao, còn kiến khuân một hạt gạo, và dưới hình vẽ ghi hàng chữ “Gương kiên nhẫn” hoặc “Phải chăm chỉ làm việc”.

- Tao có nghe nói.

- Trong khi những cuốn sách Vệ sinh người ta vẽ mày, con Ruồi, tay xách va ly trong có chứa những vi trùng bệnh truyền nhiễm.

Ruồi cười:

- Nó nói kệ nó, mình lo việc mình. Chỉ khi nào nó đút miếng ăn vô miệng mình thì mình mới tin. Khi mày đói, mày có lấy cái hàng chữ khen này “Gương kiên nhẫn... siêng năng làm việc” nhét đút vô miệng cho no, hay cũng phải đi kiếm hạt cơm rơi như tao?

Kiến Đen mắng:

- Đồ thiển cận. Mắt mày không thấy xa hơn miếng mỡ. Loài người có quý trọng tao rành rành, mày cố ý không tin cũng được. Nó đặt bài thơ “Con Ve và con Kiến”, trẻ em nào cũng thuộc. Trẻ em nào cũng chê Ve khen Kiến. Lớn lên, làm cha mẹ, chúng lại dạy con học tính tốt của Kiến. Khắp cả giới Động vật hàng chục vạn loài, hàng trăm vạn loài, thử hỏi con người nó quý trọng ai, lấy ai làm gương giáo dục cho con cháu nó? Ờ, còn thêm con Ong, cầu cù hút mật. Chỉ có Kiến và Ong. Mày thấy không? Tao hãnh diện là phải quá, mà quả thật tao đáng hãnh...

Vừa nói tới đó chưa dứt câu thì chợt từ đâu trên cao, một bàn tay cầm bó chổi đập mạnh xuống, đập liên tiếp nhiều lần, thật mạnh, thật lực, đập xuống bầy kiến dông đen đang say sưa giao chiến, đập xuống lũ ruồi bị thương nặng và bị thương nhẹ, đập luôn con Ruồi bị thất lạc cái bụng tìm mãi không ra, đập luôn vị Kiến Đen đang ba hoa rằng mình được loài người quý trọng, rằng thế hệ nào cũng nêu cao họ Kiến làm tấm gương kiên nhẫn dạy cháu dạy con.

CHƯƠNG 19: NIỀM ÂN HẬN CỦA NGƯỜI QUÂN TỬ



Khu vườn này có trồng nhiều hoa và cây cảnh đứng xúm xít cạnh nhau. Có cây đứng trong chậu, có cây trồng thẳng dưới đất. Dáng uy nghi sang trọng là cây Bách Tùng. Cao mà không gầy, thân thẳng đơn độc, cành không nứt ngẫu nhiên, rườm rà, mà có qui luật chặt chẽ. Cây như một bậc quân tử tự tại, biết tự kiềm chế, tự kiểm soát mình, biết phải làm gì để giữ phẩm cách độc lập của mình.

Cách chừng ba, bốn thước có cây Tường Vi dáng đứng cũng thẳng, cũng không nứt cành xum xuê, và chỉ nở hoa ở chót đỉnh. Hai cây có nét giống nhau nên kết bạn cùng nhau và thường trò chuyện với nhau. Khoảng giữa hai câu là những chậu cúc, thược dược, đinh lăng, mẫu đơn, tóc tiên... Có những chậu Bông giấy được ông cai vườn uốn thành hình vòng tròn. Có mấy cây Chùm rụm được uốn thành con kỳ lân, con rùa, con phượng.

Bách Tùng có nghe chủ nhà khoe với khách rằng gốc gác mình ở xứ Nhật Bản. Cũng qua lời chủ nhà mà biết đại cương những nét về phong cảnh, phong tục, sinh hoạt của cố hương nên nhiều khi Bách Tùng tưởng tượng cảnh núi Fuji tuyết phủ, cảnh trà đạo, cảnh phụ nữ Kimono đi lễ đến chùa. Thật thơ mộng. Nhưng mang cốt cách của dòng họ. Bách Tùng khiêm cung cẩn trọng. Cây Tường Vi thì vì có hoa đẹp và thơm nên hơi tự mãn kiêu căng. Trước đây có lần cây hoa Tứ quí cất lời hỏi:

- Chị Hường! Chị Hường! Hồi hôm gió to, chị có sợ không?

Tường Vi không trả lời. Làm như không nghe. Cây Tứ quí thiệt thà kêu to hỏi nữa. Đành phải bực bội trả lời:

- Tên tôi không phải là Hường. Không phải là bông Hường. Tên tôi là Tường Vi.

Cây Tứ quí lí nhín xin lỗi:

- Tôi nghe quanh đây người ta kêu vậy, nên...

- Đó là những người dốt nát. Người lịch sự hơn kêu là hoa Hồng. Chỉ người quí phái mới biết mà kêu đúng. Tường Vị Khang Hi từ điển có ghi rõ: Tường vi.

Buổi tối, nhân có ngọn gió mạnh thổi nghiêng đọt Tường Vi lại gần. Bách Tùng khẽ nói:

- May mà Tứ quí ít thông chữ nghĩa, chớ gặp người thông thái thì cô bị chê đó. Người Trung Hoa, người Nhật Bản gọi cô bằng Tường Vi.

Người Việt miền Nam gọi bằng bông Hường. Người Việt miền Bắc gọi là hoa Hồng. Người Mỹ gọi là X, người Nga gọi là Y, người Etxki-mô gọi là Z hay là W các tên gọi đó có tên nào là quí phái hơn tên nào.

Cây Tường Vi im lặng. Nể anh Bách Tùng có tổ tiên quí phái ở xứ hoa Anh Đào chớ trong lòng vẫn còn nặng trọng khinh.

Một hôm nghe bụi Lài kề bên chắc lưỡi kêu đau và khóc thút thít. Tường Vi hỏi:

- Sao vậy?

Trả lời:

- Hồi chiều người cô của bà chủ ở từ quê Phước Lãnh xuống thăm. Đi ngang thấy mình nở hoa, hõi ngắt xin để về uống nước trà. Thanh lam bứt nhiều, bức vội vàng, làm tướt da mình, đau nhức.

Tường Vi nổi giận:

- Học đòi! Trước khi đến với ông chủ này, tôi đã từng bị hành hạ bởi cái thói học đòi ngắt hoa Tường Vi bỏ vào bình trà của một tên xấu xí ngu độn. Nó bẩn thỉu, thô tục, tàn bạo... và xin hãy tưởng tượng mắt nó nhìn tôi sáng rực lửa thèm muốn. Chị chịu đựng nổi sự phũ phàng đó không.

Bụi Lài:

- Em dư sức chịu. Em bị ngắt hoa hàng ngày. Hoa em bị sấy khô ướp trà bán ngoài chợ.

Buổi tối Bách Tùng bảo Tường Vi:

- Hồi chiều nghe cô nói chuyện với bụi Lài, và tôi tự hỏi: có thật một người giàu sang quí trọng cô, thưởng thức cô hơn một người nghèo hèn dốt nát không?

Tường Vi:

- Hơn hẳn đi, phải biết giá trị của em, phải tinh tế biết cách thưởng thức em... , những cái “biết” đó đâu có phổ thông như những tờ giấy bạc?

- Nhưng cô không nghĩ rằng kẻ tinh tế kia có quá nhiều cái đẹp để thưởng thức, còn người dung tục này thì chỉ độc có cô làm mặt trời rọi sáng tâm hồn nó? Nhưng thôi, giải thích tâm lý thì đâu có luật nào tuyệt đối? Cứ để hai cách nghĩ nghịch nhau song song có mặt, bổ khuyết cho nhau. Như cô luôn luôn nở những cái hoa đẹp và tôi thì mãi mãi không hoa.

Im lặng một phút, rồi chợt giọng Tường Vi:

- Này anh Bách Tùng, anh thông minh mà đôn hậu. Nếu em không bị chôn chân dưới đất, nếu em đi lại được thì em sẽ tới hôn anh một cái.

Sau một tuần mưa dầm đầu mùa, một buổi sáng hánh nắng, ông cai vườn miệng ngậm thuốc lá phì phèo, tay cầm cái kéo lớn, thong dong bước giữa những lối hoa. Cái kéo, dụng cụ giáo hình vênh vang thấy giá trị của mình đang cao vọt: Khắp các loài hoa vội vã cúi nhìn xuống đất run sợ. Đao phủ cai vườn đưa một cái nhìn bao quát rồi đi lại phía mấy chậu cây bắt hình phụng hình lân.

Những nhánh mới nứt đã dài trội khiến hình thù con vật không còn rõ. Con Rùa này đã um tùm phủ mai phủ đầu như sắp trở thành một tảng đá. Con Phụng kia nét cong uyển chuyển những ngày trước, nay dày ra, nặng nề, nhác trông không khác một cụ cá voi. Vậy là lưỡi kéo say sưa cắt xoạc xoạc, bén ngọt, chính xác, đầy tự tin.

Bách Tùng từ trên cao đưa mắt nhìn xuống đau lòng nhìn những nhánh nhỏ vừa rồi bị cắt rời ra, nằm ngổn ngang dưới đất. Những cuộc vĩnh biệt không có tang lễ!

Cái kéo có nhiều ngập ngừng khi đứng trước một chậu bắt hình con Két đang đứng. Đao phủ đã khéo lấy một cái muỗng nhựa cong màu đỏ từ một lon sữa bột Hòa lan, cắt gọt làm thành cái mỏ. Hai hột cườm lắp làm hai con mắt. Gốc cây tẽ hai, vỏ sù sì, màu xám mốc thật giống hệt đôi chân của một con Két.

Buổi tối Tường Vi lại khẽ gọi Bách Tùng:

- Một ngày đau đớn, anh Bách tùng ơi!

- Đúng vậy.

- Cái cây chùm rụm quỷ tha ở từ xó núi nào về! Nó đã làm cho bao nhiêu cây hoa hồi hộp lo sợ cả buổi.

Bách Tùng thầm nghĩ: “xó núi” thì đâu có gì là xấ? Thậm chí nếu muốn khen thì có dư yếu tố để khen. Nên Bách tùng chỉ nói:

- Xét cho công bằng thì dù không có chùm rụm, ông làm vườn cũng vẫn cứ đến. Nghề nghiệp sinh nhai mà. Có chùm rụm thì có thể là ông đến cần mẫn hơn, và vậy là làm phiền các bạn. Cô nói đúng. Nó cứ vui tay cắt cái chùm lá này của bụi Dạ Lý hương, xén cái cành kia của cây Vạn Thọ. Có tiêu chuẩn nào đâu? Cái gọi là nghệ thuật đâu có ranh giới để gọi là tôn trọng hay vi phạm?

- “chùm rụm”, cái tên đã quê mùa.

- Đừng nói vậy. Chị ấy không tự chọn tên.

- Nhưng em tức lắm, chị ta chịu cong lưng uốn mình. Ông cai vườn thử uốn cây Hồng môn coi thử! Cô ấy gãy ngaỵ Thử uốn cong Thổ lan coi thử! Cô ấy gãy liền tay.

Giọng Bách Tùng điềm đạm:

- Đúng. Hồng môn, Thổ lan không chịu để bàn tay người uốn đâu. Hai cô ấy thà chịu gãy.

Nhiều cây hoa khác cũng vậy. Cây Hoàng mai đó, muốn chặt về cắm lọ thì chặt, nhưng đừng hòng uốn cành theo hình Phụng, hình Long. Cây Cúc đó, cây Thược dược đó, cây Huệ đó, cây Cẩm chướng đó... biết bao nhiêu cây đều như vậy, hầu hết các cây đều như vậy.

- Đó, anh đồng ý với em rồi đó. Em trách chị ta là phải.

- Thì cũng đáng trách. Cong lưng uốn mình, chìu theo ý thích của người ta thì đúng là không hay.

- Như em, động đến em là em đâm lủng tay.

Bách Tùng phì cười:

- Nhờ cô có gai. Hơi nhiều gai là khác. Gai đã bén mà còn quấu cong lại, mà còn bám chắc vào vỏ cây, có đời nào chịu gãy đâu?

- Đâu phải vì nhờ có gai mà em được miễn sự khuất phục. Do nơi tinh thần đó chớ. Giả như thân em không gai đi nữa mà bắt em uốn cong, em cũng gãy liền, chết luôn, không cần.

Thoáng thấy giọng Tường Vi có chút bất bình, Bách Tùng cười xòa:

- Dĩ nhiên. Dĩ nhiên. Tôi không nói trái lại ý cô là Chùm rụm không đáng trách. Và cô không đáng quí trọng.

Buổi xế chủ nhật vắng vẻ. Cả nhà ông chủ về quê, khóa cổng. Đường phố cũng vắng. Có một con Két ở đâu bất thần bay ngang qua vườn hoa. Nhìn thấy con Két đứng dưới đất, nó quay lại, hạ cách đậu xuống. Hỏi:

- Sao đứng đó? Mát trời mà không bay chơi đây đó?

- Tôi thèm bay lắm, thèm bay hơn anh mà bay không được. Tôi bị dính chặt dưới đất.

- Tội hình gì vậy?

- Tôi là cây. Cây Chùm rụm. Được mang hình két nhưng đâu sống được đời Két?

- Két nhìn lại kỹ, biết hết sự việc.

- Như vậy thì mang hình Két để được gì?

Tôi đâu muốn mang? Tôi cứ muốn được sống đời Chùm rụm. Không phải chùm rụm đứng ở trong chậu kiểng có đất thịt, có phân, có nước tưới... mà muốn sống ở xó núi như ngày xưa, vật lộn với nắng gió, len rễ giữa sỏi đá mà sống, sống khốn khổ, sống nghèo đói, nhưng mà được thong dong.

- Lời chị hợp với ý tôi. Chính tôi đây cũng vừa từ giã cái lồng đẹp có đầy chuối, ổi mà chủ nhà cung phụng, có bát nước mát để tắm vào buổi trưa. Có cột đoạn cây nhiêu mắc nhiều cảnh để tôi dùng mỏ bâu vào mà leo xuống leo lên tiêu khiến. Nói chung, đó là một cuộc sống vật chất đầy đủ.

Cây chùm rụm ngăn lại:

- Tôi biết anh sắp nói gì, để tôi nói thay anh coi có đúng không. Anh thèm khoảng rộng, muốn bay muốn nghỉ tùy ý, cho dẫu kiếm được chuối để ăn không phải dễ, và kỷ niệm những bữa nằm nhịn đói cũng làm anh ngại ngùng. Nhưng cuối cùng cái ý muốn thong dong tự tại nơi anh đã thắng.

Két gật đầu:

- Đúng. Sao chị biết rõ vậy?

- Vì đó là những ý nghĩ, những ước mơ, những thèm muốn... tuyệt vọng của tôi.

- Tôi cứ tưởng là chị thích được đứng trong một cái chậu to tráng men sứ vẽ hình bát tiên quá hải này. Có đất pha phân đạm phân lân, phân u rê này.

Chùm rụm thou dài:

- Nhiều cây đứng cạnh cũng tưởng vậy và có cây còn nặng lời khinh khị Nhưng tôi biết giãi bày thế nào? Lòng mình đâu phải trái chuối, trái cam để lột vỏ ra phơi bày cái ruột? Tôi còn thêm mang tiếng là đứa quê mùa xó núi may về được nơi đây.

Két gật gù:

- Lại còn thêm chị cong lưng uốn cổ nịnh theo bàn tay người mà khoe hình Phượng, hình Long.

- Anh mà cũng nỡ nghĩ rằng tôi hãnh diện khoe khoang sao? Này anh Két, trẹo lưng trặc cổ, thân thể bị cắt xẻo, đứt thịt nát da, nhưng than thở có ích gì? Mấy lần tôi quyết định tự hủy hoại: khi người ta cầm cành tôi uốn cong, tôi mượn đà tự bẻ cho cong thêm, cong nữa, cho gảy tiện đi. Những lão làm vườn tưởng tay nó vụng về, nó nắn lại và mình không gãy được.

Có tiếng còi ô tô bấm gọi trước cổng và tiếng người nhà cầm chìa khóa chạy ra. Két vội nói:

- Thôi, mình bay đây. Ở lại nghe!

- Chúc anh mạnh khỏe. Có dịp bay qua đồi núi Lò gốm thôn Ngân sơn xin nhắm lời dùm với mấy bụi chùm rụm nơi đó rằng tôi nhớ bà con, thèm về ở cạnh bà con. Nhưng biết làm sao? Mang hình dáng lố lăng này về, bà con sẽ nghĩ sao, liệu có chấp nhận tôi không?

Nói tới đó, nước mắt Chùm rụm tuôn lả chả. Vừa lúc đứa con ông chủ đi giày sào sạo lại gần và Két vỗ cánh bay lên, bay vút.

Bách Tùng nghe rõ đầu đuôi cuộc chuyện vãn. Bách Tùng ân hận có lần mình đã nghĩ không hay về cây chùm rụm. Dẫu chỉ nhẹ nhàng là “... không hay... cũng đáng trách... ” Mình vốn cẩn trọng, bao dung mà sao mình nỡ có nhận xét nông nỗi bất công như vậy. Mình dẫu, quá biết “không nên nhìn bề ngoài để định giá trị”, nhưng khi va vào thực tế mới thấy không dễ gì thực hiện. Mình vẫn bị cái đáng xấu xí của Chùm rụm ảnh hưởng. Dẫu không nhiều, thái độ im lặng bất chấp lời thị phi, nếu của cô Phong lan, bám nơi đọt cây cao thì mình sẽ tìm hiểu và giải thích một cách trân trọng. Còn đối với cô Chùm rụm, mình coi nhẹ không để ý. Bị xuyên tạc, bị chê bai, bị hiểu lầm mà không lên tiếng giãi bày, đính chính. Gặp tay dữ như Móc Ó, Móc Mèo thì sao tránh khỏi đôi cọ đằng này Chùm rụm cho qua đi những nỗi bất bình. Âm thầm lắng chịu. Một phẩm cách cao hơn mình. Cao hơn mình...

Có tiếng Tường Vi:

- Anh có nghe chùm rụm nó ba hoa triết lý không?

Lần đầu tiên Bách Tùng nói đối:

- Không.

Bách Tùng muốn được yên lặng suy nghĩ tự xét, tự vấn. Không nỡ làm phật ý Tường Vi, vừa tránh bị quấy rầy. Bách tùng nói dối thêm:

- Lúc nãy tôi mệt nằm ngủ lơ mợ Nên không có nghe. Cô nghỉ đi. Tôi cũng cần một chút yên tĩnh để nghỉ ngơi một lát.

CHƯƠNG 20: CHÌA KHOÁ HẠNH PHÚC



Lũ chuột này thật mất dạy. Chúng nó sục sạo cả đêm. Rượt nhau chạy có luồng trên đòn dông, trên đòn tay, cắn nhau chí chóe. Rồi lại rúc rích men theo mấy cây cột chạy xuống đất, chạy khắp các xó xỉnh. Đố có để cho cụ Trâu được ngủ yên. Đang lơ mơ chợp mắt thì có tiếng cắn nhau làm cụ giật mình. Chúng nó còn đuổi nhau chạy cả lên mình cụ nữa. Có đứa hốt hoảng cứ nhằm vào tai cụ mà rúc vào trốn, tưởng như đó là một cái hang. Thật bực bội. Cả ngày làm lụng cực nhọc chỉ mong đêm về nghỉ ngơi, vậy mà cứ bị mất ngủ liên miên. Làm cách nào đây?

Cụ Trâu suy nghĩ những đêm và những đêm. Âm thầm lý luận: lũ này đang sống đầy đủ, thỏa mãn, bằng lòng nên mới sinh những hiện tượng rửng mỡ như vậy. Bây giờ phải làm sao cho chúng mơ ước cảnh sống khác, làm xáo trộn tâm tư chúng, dằn vặt chúng thường xuyên.

Một buổi chạng vạng tối, cụ gọi bọn chuột lại gần. Nhập đề bằng một lời khen:

- Các cháu ngoan quá. Cháu nào đứng lên giới thiệu các bạn cho ông được làm quen?

- Dạ đây là anh chuột Vá. Gọi như vậy vì trên lưng anh có một tiếng vá màu trắng lợt.

Nhiều tiếng cười rúc rích:

- Anh này là anh Bốn ngón, hồi nhỏ anh bị một khúc gỗ rơi đè nát một ngón chân. Anh này là anh Cà lăm. Chị này là chị Đương Nhiên, chị ưa dùng chữ “đương nhiên” trong khi nói chuyện. Anh này là anh Ngáo Ngổ, trên đời chẳng biết sợ cái gì anh này là anh Triết gia, ưa nói triết lý. Anh này là anh Hỏa tiễn, mõm dài và nhọn như cái hỏa tiễn. Chị này là chị Bông Bụt trắng, vì có lần chị chỉ cái hoa huệ trắng mà gọi là bông bụt...

Cụ Trâu đưa chân ngăn lại:

- Thôi, bấy nhiêu đó đủ rồi. Lần lần ông sẽ biết sau. Cháu nói một lát, ông lộn tùng phèo, quên ráo trọi.

Cả bọn cười rộ, thích thú vì cụ Trâu coi vậy mà vui tính.

- Bây giờ ông hỏi: các cháu ở đây có thích không?

Nhiều tiếng nói nổi lên rào rào.

- Thích lắm. Thích lắm ạ. Có nhiều món ăn ngon.

- Chiều qua mẹ cháu tha về một miếng thịt bò nướng thơm điếc mũi.

- Hồi trưa cháu lén ăn cắp được một miếng mỡ của bà chủ nhà. Bả lơ đễnh quên đậy.

- Còn cháu, cháu liếm cái lòng trắng gà ở ngoài chuồng gà. Thằng con bà chủ lượm trứng, nghe bạn kêu, lật đật làm rớt cái trứng xuống đất, để hai.

Cụ Trâu lại đưa chân ngăn:

- Thôi, bấy nhiêu đó tạm đủ. Ông biết là các cháu rất sung sướng, đầy đủ ở đây. Bây giờ ông hỏi: có cháu nào đã đi ra cánh đồng chưa?

Nhiều tiếng cùng hỏi:

- Cánh đồng là cái gì vậy ông?

- Đó là một nơi có nhiều hoa nở. Không phải chỉ có hoa huệ và bông bụt. Có nhiều con bướm màu vàng, màu trắng, hoặc lốm đốm đỏ, nâu.

- Bướm là cái gì vậy ông? Nâu là cái gì vậy ông?

- Ờ, bướm là... là... Thôi, để ông kể cho hết đã. Chúng nó đẹp lắm, bay rập rình trên những đóa hoa. Có nhiều con chim đứng hót, hay hơn tiếng nhạc trong máy truyền hình của ông chủ. Có gió ban mai, có gió ban chiều thổi mát, đưa hương thơm của hoa, mát và thơm hơn gió mát nơi cái quạt máy trong phòng bà chủ.

- Trời ơi!

- Trời ơi! Thích quá!

Cụ Trâu làm bộ không để ý.

- Có những ruộng lúa mênh mông, lúa ngậm sữa, lúa chín vàng. Có những đồng bắp cũng mênh mông, bắp ngậm sữa, bắp non, bắp già. Lúa và bắp ngậm sữa thì vừa mềm, vừa ngọt, vừa thơm.

Có nhiều tiếng nuốt nước miếng. Một chú chuột không nén nổi. Cất tiếng hỏi:

- Ngon hơn lúa và bắp ở đây sao?

- Dĩ nhiên. Dĩ nhiên ngon gấp trăm lần. Chưa hết. Có những cây ổi rừng trái chín đầy cành, trái chín rụng xuống đầy đất.

Chuột Ngổ ngáo thúc vào hông chuột Vá:

- Nếu gặp tao...

Chuột Triết gia:

- Im! Để nghe ông nói.

Cụ Trâu đằng hắng:

- Nào phải chỉ có ổi? Có bụi sim chín...

Chuột Hỏa Tiễn:

- Chúng cháu chưa biết “sim” là gì.

- Cũng ngọt như ổi. Ngọt hơn. Có những bụi chà là chín từng chìm trái đen...

Chuột Bốn ngón:

- Chà là là cái gì vậy ông?

- Cũng ngon như sim. Vỏ mềm hơn. Hột to hơn. Còn nhiều món nữa. Nói không hết.

Mà đó mới là chuyện ăn. Còn chuyện “chơi” nữa mới chứa chớ. Tha hồ mà rượt chạy giữa cánh đồng thênh thang. Có ao, có hồ sen, có mương nước.

Nhiều cậu chuột nhúc nhích tỏ vẻ muốn hỏi. Trâu đưa cao chân trước, đập đập xuống, tỏ ý bảo im, nhẫn nại.

- Để ông nói hết. Khoái chí, chạy luôn lên núi gần đó. Núi! Núi! Trời ơi, cao chót vót! Đứng ở đó nhìn xuống, thấy hết.

Chuột Cà Lăm không nhịn được, “cà” lên một cách nặng nhọc.

- thấy... thấy... thấy cả cái... cái... cái nhà mình đây?

- Đã nói thấy hết mà còn hỏi. Rộng rãi, khoáng đãng chớ có đâu tù túng như ở đây?

Còn bạn bè thì vô số. Chim bay trên trời và đậu trên cành: quạ, sáo, chèo bẻo, chích chòe, bìm bịp, bói cá, bạc mả, ác là, tu hú, cưởng két, cú, công, cò, cuốc, cồng cộc, cu cườm...

Chuột Đương Nhiên nói nhỏ với Chuột Vá:

- Nhiều quá hả? Ở đây mình chỉ quen có chim Sẻ.

- Đâu đã hết? Còn thú rừng nữa: hươu, cáo, nhím, heo rừng, thỏ, beo, cọp... Dưới đồng thì có bờ, heo, dê, ngựa...

Chuột Bốn Ngón rụt rè hỏi:

- Có Trâu không, hở ông?

Câu hỏi bất ngờ làm Trâu bật cười, cười sằng sặc.

- Hẳn nhiên là có. Nếu không thì làm sao mà ông biết?

Sau phần giới thiệu, Trâu trả lời những câu hỏi của bầy chuột. Giảng thế nào là rừng, thế nào là ao bèo, thế nào là bãi cát, thế nào là con suối... thế nào là cày ruộng, là chặt củi, là chèo ghe... vân vân... thật không phải dễ. Trâu không hùng biện, số vốn tư ø ngữ không giàu, đã vậy còn phải tùy theo cái hiểu biết quá hẹp của lũ chuột. Dù vậy, khi chia tay, Trâu cũng ngạc nhiên thấy mình không đến nỗi kém thông minh như mình hằng đinh ninh. Và sau bốn, năm ngày thì, dù bản chất khiêm tốn đến mức tự ti, Trâu cũng phải tự khen là mình quả thông minh thật. Vì kế sách của mình có kết quả hoàn mỹ.

Những con chuột không còn hào hứng đùa giỡn nữa. Chúng trở nên trầm lặng suy tự Cả con chuột mang danh Ngáo Ngổ. Chúng đi lại nhẹ nhàng, ăn uống khoan thai. Con Triết Gia thì còn đi quá trớn, nó gần như thẫn thờ quên ăn, khiến Chuột mẹ cứ băn khoăn lo lắng:

- Sao vậy con? Bệnh hả?

Triết Gia lắc đầu.

- Hay là mày tương tư con nhỏ nào?

Triết Gia đồ khùng:

- Bà này!

Con Bông Bụt Trắng và con Bốn Ngón thường rủ nhau lên tận hồ nước, nhìn ra xa rồi thủ thỉ tâm sự. Bông Bụt Trắng:

- Kia chắc là núi.

- Bốn Ngón:

- Không phải đâu. Ông Trâu nói trên núi có cây mà. Mình thấy phía đó không có cây.

- Nhưng mà có chim bay kia kìa. Ông Trâu nói trên núi có chim bay.

- Ồ, vậy là núi rồi.

Thực tế thì không phải núi, mà chỉ là một đàn cò bay ngang qua một đám mây màu xám đậm.

- Mình thích được ở nơi một cánh đồng, - Bông Bụt mơ màng nói.

- Mình cũng vậy. Mình thích ăn những trái sim và trái thà là.

Chuột Đương Nhiên thì cứ cau có hục hặc mỗi khi chui ra chui vô cái hang:

- Chật quá. Xoay qua cạ đuôi, chồm lên cụng đầu. Tối đen như hũ nút.

Chuột cha tức:

- Nó chật hồi giời. Mới biết đây à? Chịu chật không được thì kiếm chỗ khác rộng mà ở.

- Lẽ đương nhiên là như vậy.

- Tao vác cái hột mãng cầu tao ném một cái, chết cha mày. Học thói hỗn ở đâu đem về đó?

Chuột vợ vội can:

- Thôi đi ông. Con nó dại.

Trâu nằm lắng nghe, bấm bụng mà cười. Vậy là lũ chuộc nghịch ngơm, xông xáo, ồn ào... bây giờ chuyển sang im lặng, ưu tư, cáu kỉnh, bực dọc. Để yên cho cụ ngủ, nghỉ, thoải mái.

Từ sự thành công bất ngờ đó. Trâu muốn đem thí nghiệm thử nơi lũ chuột đồng. Lũ này cũng phá phách kinh khủng, đã ăn hột lúa lại còn ngứa răng...

Còn ngứa cắn choi những giẻ lúa mới làm đòng, những bụi lúa còn ở mã con gái. Lại còn đùa giỡn rượt nhau chạy, thách nhau nhảy cao nhảy xa, bày trò chơi đủ loại... khiến ruộng lúa rối tung góc này, bị cắn nát góc kia. Thu hoạch sút kém, khẩu phần của Trâu bị giảm đi. Nay thí nghiệm mà thành công thì... (Trâu bí, không biết dùng chữ gì ở đây để diễn ý cho hay).

Một buổi trưa cày xong, Trâu nằm nghỉ ở góc bờ ruộng dưới bóng một cây mù ụ Thấy đó đây im lặng, mấy con chuột thập thò nơi cửa hang. Trâu cất lời:

- Ra đây chơi các bạn nhỏ! Mình là bà con với nhau mà. Thấy không? Thân mình cũng màu đen mốc như mấy bạn. Bữa nào mình thuê ai cưa phăng cặp sừng là mình giống y các bạn.

Chuột Còi bò lại gần:

- Ông to như hòn núi mà giống Chuột.

Trâu cười, chỉ một chú Chuột Phệ đang mon men bò tới:

- Hồi nhỏ mình cũng mập như bạn kia thôi. Càng lớn mình càng to, cuối cùng to như thế này. Ôm còi như bạn, chắc bị cam tích đấy.

Nghe giọng vvui vẻ hòa nhã của Trâu, nhiều chuột khác tụ hội bao quanh.

Một chuột bé lắc nhắc hỏi:

- Sao cháu chỉ thấy ông ở đây ban ngày? Còn buổi tối ông ở đâu?

- Buổi tối mình về chuồng ở dưới xóm.

Một chú chuột Thọt Chân:

- Chuồng là gì, ông?

- Nó là một cái nhà... , không là một cái gì gì... mà nằm trong đó khỏi bị mưa ướt. Một cô chuột xinh xắn tròn xoe mắt.

- Khỏi bị mưa ướt! Sung sướng quá! Ổ của cháu cứ bị mưa xối xuống ào ào. Lạnh run.

- Mình biết. Đến mùa lụt nước tràn mênh mông thì còn bị đe dọa chết đuối. Chớ ở chỗ mình thì cho lụt thả cửa, chuồng mình ở trên cao.

Chuột Còm:

- Mà ở chỗ ông có chuột như cháu không?

Trâu cười ngon lành:

- À quên, quên hỏi. Chỗ mình ở cũng có chuột như ở đây. Có điều sung sướng hơn. Khỏi bị mưa, khỏi bị nước lụt.

Ngửng con mắt mơ màng, Chuột Phệ rụt rè hỏi:

- Chuột ở... đó có lúa để ăn không?

Trâu lại cười ngất:

- Trời ơi, lúa mà sá gì? Chúng nó ăn thịt nướng, mỡ heo, pa tê, xúc xích, bánh ngọt, bánh kem, trái nho, trái táo.

- Mấy món đó... ngon lắm hả?

- Khỏi phải nói. Ăn một miếng rồi chết, cũng ăn.

Những con mắt nhìn xuống đất.

- Chưa hết. Tối tối nằm ở kẹt trần nhà, dòm xuống coi truyền hình. À, cái “truyền hình” thì mình chịu không biết giảng sao cho các bạn hiểu. Nó đẹp quá sức, hay quá cỡ. Có nhạc độc tấu, hòa tấu, đơn ca, đồng ca...

Bầy chuột cắn môi suy nghĩ.

Vừa lúc đó ông nhà nông đi lại, ra lệnh bằng máy tiếng “nha... nhạ.” ngụ ý: dậy đi! Lo cày buổi chiều. Bầy chuột nhanh nhẹn rút vào ổ.

Những hôm sau, các cô cậu chuột cứ đợi cụ. Trâu lại nằm nghỉ là lân la hỏi chuyện. Toàn những chuyện sung sướng ở cái nơi thần tiên mà lát chiều Trâu sẽ về. Có hôm Chuột còi hỏi:

- Ở cái nơi của ông chắc không có chuột nào còi như cháu.

Trâu gật đầu, vẽ ân cần thương xót.

- Đúng vậy, ăn sang thì chỉ sợ mập chớ không còi nổi.

Có hôm Chuột Phệ hỏi:

- Nơi lũ nó có trái sim và chà là không ông?

- Vô khối. Nhưng lũ nó đâu có thèm ăn. Đã nói lũ nó ăn toàn táo toàn nho.

Có hôm cô Chuột nhỏ xinh xắn hỏi:

- Tối tối lũ nó có ra, ngồi hóng mát không ông?

Trâu ngắt lời:

- Luôn luôn mát có sẵn ở cái quạt máy thì việc gì mà phải hóng? Còn các bạn mê hóng mát, coi chừng có bữa Cú Mèo nó bay qua nó xớt.

Cô Chuột nhỏ le lưỡi.

Ngày qua ngày, nọc độc ngấm ngầm cắn rỉa tâm hồn của lũ chuột. Một hôm nằm nghỉ, trâu nghe văng vẳng ở một cái hang gần đó:

- Sao mày không ăn? Miếng ổi thơm lừng.

- Cứ ăn ổi hoài! Mẹ không kiếm cho con một miếng thịt nướng.

- Thịt nướng là cái gì? Ở đâu? Mẹ đâu hề biết “trái thịt nướng”.

Trâu cười sằng sặc.

Một buổi chiều mát trời. Trâu gọi thằng Trâu Nghé lại gần, chầm chậm nói:

- Này con, muốn có hạnh phúc ở đời, phải biết hạn chế ham muốn, khi không có cái mình thích, hãy thích cái mình có.

CHƯƠNG 21: KẺ TRÍ CHẾT VÌ NGƯỜI NGU



Loài người gọi chúng là Thiêu Thân, nhưng trong ngôn ngữ của loài Mô-xí chắc có một tên riêng tương đương với chữ Thanh Linh để chỉ cô Côn trùng mảnh mai, xinh đẹp này. Thân nhỏ như Muỗi, màu xanh nhạt, cánh mỏng. Dáng bay nhẹ nhàng.

Một anh Muỗi Cỏ dành trọn tâm hồn để nghĩ về cộ Họ có nhiều dịp cùng bay cạnh nhau, một phần do cả hai đều sống bằng mật hoa. Chỉ Muỗi cái mới hút máu. Phần khác do Muỗi Cỏ biết nhiều và có cách nói chuyện thâm trầm hòa nhã.

Một lần Thanh Linh bay gần một đóa hoa trắng nở tròn như bánh xe, có tràng nhị đực xếp vòng thật đều đặn, có vòi nhị cái tẻ hình chữ thập. Muỗi Cỏ dặn:

- Đừng hút mật hoa này. Nó là hoa Nhãn lồng. Có ảnh hưởng đến tim.

- Sao anh biết?

- Một lần anh bay lảng vảng ở nhà một ông thầy thuốc Nam. Nghe ổng dặn thân chủ cắt dây hoa nhãn lồng phơi, sao, khử thổ, sắc cho uống trị bịnh tim.

Một hôm bay qua gần một con Cú, thấy đôi mắt tròn vo và cái mỏ quắm của nó, Thanh Linh hoảng quá, bay loạng choạng gần té. Muỗi Cỏ vội vàng lại dìu rồi giảng:

- Chứ Mãnh cầm này không ăn côn trùng đâu. Lũ Ma-tước như Yến, Sẻ mới đáng sợ. Hơn nữa, đôi mắt dẫu mở thao láo nhưng cóc thấy gì. Ban ngày nó đui. Trong bóng tối mắt mới sáng.

- Sao anh biết?

- Một lần bay lảng vảng ở một lớp học nghe ông thầy giáo giảng cho học trò như vậy.

Một buổi chiều ráng vàng rực cả núi đồi trông như có đám cháy lớn. Thanh Linh sợ hãi nói:

- Anh Muỗi Cỏ ơi, chắc là điềm sập trời.

Muỗi cỏ cười:

- Bậy! Ngày mai có gió to.

- Sao anh biết?

- Bữa nay anh bay lảng vảng về nhà một ông lái ghẹ Ổng nhìn ráng vàng rồi dặn trai bạn: "Mai có gió lớn. Không ra khơi."

Có một người bạn am hiểu nhiều điều, thật cũng thích thú. Nhất là Thanh Linh, nàng nhỏ nhắn mảnh mai nên có mặc cảm thua sút. Lúc nào cũng cam phận lùi lại sau, nhường bước cho kẻ khác. Muỗi Cỏ phải kể rằng trước đây có nghe một cậu nhỏ học bài ngụ nôn "Cây Sồi và cây Sậy". Trong một trận bão lớn, cây sậy yếu nằm rạp xuống tránh gó nên yên lành. Cây Sồi vạm vỡ đứng hiên ngang bị gió thổi làm bật rễ, ngã chổng gộng, chết khô luôn. Thanh Linh chớp mắt nghe, thích câu chuyện hay nhưng không nhờ vậy mà thấy mình mạnh.

Một hôm đôi bạn bay gần một con Cọp. Muỗi Cỏ hỏi:

- Đố em trong rừng có con thú nào dữ hơn Cọp không?

Thanh Linh lắc đầu.

- Dạ không.

- Em trả lời đúng. Cọp là chúa sơn lâm. Nó đang rình mồi kia. Con vật nào cũng nơm nớp sợ. Nhưng anh, anh không sợ. Anh sẽ phá cái dáng ngự trị uy nghi của nó. Anh sẽ làm cho nó trở nên lố lăng, thậm chí xấu xí. Đây, em coi!

Thanh Linh la lên, ngăn lại, nhưng không kịp. Muỗi Cỏ đã vút bay, bay thẳng lại phía Cọp. Cọp đang ngồi nghiêm, chầm chậm quay đầu nhìn qua trái qua phải, thưởng thức quyền uy nghi của mình. Chợt nghe tiếng muỗi vo ve bên tai, Cọp nhíu mày tỏ dấu khó chịu. Tiếng vo ve gia tăng. Cọp lúc lắc đầu lia lịa. Muỗi vẫn vo vẹ Cọp nhí nhổm xoay trở thế ngồi. Muỗi vẫn vo vẹ Cọp đưa chân mặt bất thần đập mạnh vào tai một cái. Muỗi vút bay đi rồi quay vòng lại vã vào mắt. Cọp lại lấy chân trái đập vào mắt. Muỗi bay vút rồi trở lại vo vẹ Cọp nổi cáu gầm lên rồi nhảy thót xuống chạy vòng vòng, miệng gầm gừ.

Muỗi Cỏ bay về phía Thanh Linh đang hồi hộp. Nói:

- Em xem đó, nó có còn uy nghi một đấng chí tôn nữa không?

Cả hai bay về phía một đàn Voi. Muỗi Cỏ hỏi:

- Trong muôn loài có con vật nào to lớn hơn Voi không?

Thanh Linh lắc đầu:

- Dạ không.

- Bây giờ anh làm cho nó nhỏ lại.

Thanh Linh kêu lên:

- Đừng anh.

Nhưng muỗi Cỏ đã vút bay rồi. Đàn Voi đang đứng quây quần, con lớn con nhỏ. Hình như đang có một cuộc hội họp gì đó, bởi hai con Voi đều quay nhìn về một con vóc to lớn, cặp ngà dài đứng giữa. Muỗi Cỏ bay thẳng vào vị nguyên thủ, bay thẳngvào mắt. Voi vội vã nhắm kín hai con mắt xếch của nó lại. Muỗi Cỏ bay ngay vào lỗ tai. Vo ve vo vẹ Voi ngúc ngắc đầu để tránh, hai vành tai to đập lia lịa để đuổi. Muỗi Cỏ bay lộn ngược trở lại mắt. Voi lật đật gục gặc đầu vừa hươ vòi để đưổi. Những con Voi thủ hạ nghếch mặt lên nhìn và tự hỏi: " Đức Voi đầu đàn hôm nay sao bỗng... " thì chợt Đức Voi xoay nhanh người mấy vòng vừa giơ cao vòi, rít tọ Muỗi Cỏ vụt bay ra tìm cô bạn. Gặp nhau, Muỗi Cỏ ôm bụng cười:

- Có ai tưởng tượng nổi không? Voi dáng bề thế như vậy, nghiêm trang như vậy! Còn anh, không lớn cái vảy ghèn trong mắt của nó.

Hai bạn dừng cánh giải khát ở một bụi hoa mút mật. Gió nhẹ và nắng vàng trong. Lòng vui lâng lâng. Muỗi cỏ rủ cô bạn bay vào thành phố nào đó.

Bay vào một dinh thự sang trọng. Vào một thư phòng trang nghiêm. Muỗi Cỏ chỉ một người nho nhã đang ngồi nơi bàn, nói nhỏ:

- Ông này học giỏi, chữ nghĩa nhiều lắm. Hàn Lâm Hàn liếc gì đó. Nghiên cứu sử sách và trứ tác nhiều sử sách. Em đậu đây, để anh lại đùa với ông một chút.

Nhà trí thức đang cầm bút thảo những dòng chữ ngoằn ngoèo. Từng chặp, ông ngừng tay, nét mặt trầm tư, bàn tay trái xoa xoa cái trán bóng loáng. Muỗi Cỏ bay vù tới vo ve bên tai. Nhà trí thức đang tập trung suy nghĩ , không hề biết. Muỗi Cỏ vo ve to hơn ngay lỗ tai. Ông chợt giật mình quay đầu hất đi cái tiếng khó chịu. Muỗi Cỏ vo ve mạnh thêm. Ông đưa tay trái ra phẩy. Vo ve mạnh hơn nữa. Ông nhíu mày. Muỗi Cỏ bay vút đi rồi quày lại vo ve tiếp bên tai kia. Mặt ông đanh lại. Lộ vẻ bất bình. Ông đưa tay trái ra đập một cái nhẹ. Hụt. Cặp gương đang đeo ở sống mũi văng ra may gọng kia còn dính ở vành tai. Ông nổi giận trông thấy: da mặt bừng đỏ. Muỗi Cỏ lại xáp gần tai vo ve tiếp. Ông đứng phắt dậy, đẩy mạnh cái ghế lui ra, rời bàn viết hùng hục bước ra hiên.

Muỗi Cỏ bay về phía cô bạn gái. Thanh Linh thỏ thẻ:

- Loài Người mà cũng mau nổi giận như Cọp như Voi sao anh?

- Ông này là trí thức mà còn vậy đó. Ông còn là triết gia nữa, ổng dạy người ta tự chế, tự kiềm, tự tại... hàng chục thứ, dạy có phương pháp thâm bác cả đông, tây, kim, cổ. Bây giờ ta đi kiếm một nhà võ.

Võ tướng này đang đứng trên đài cao hiệu triệu ba quân. Uy nghi lẫm liệt. Binh sĩ sắp thành đội ngũ, hàng hàng thẳng tấp, tinh kỳ phất phới trang nghiêm. Mọi con mắt chăm chú nhìn vào từng cử chỉ của chủ tướng: giơ cao tay, hạ thấp tay, đập tay xuống bàn, cánh tay chặt mạnh vào không khí. Nhưng khi có con Muỗi cỏ vo ve bên tai thì rõ ràng ông Tướng bị lúng túng. Cái giơ tay không chính xác đúng lúc nữa, cái đập tay mạnh bỗng yếu lại nửa chừng. Nét mặt bỗng dưng nhăn nhó lại khi đáng lẽ mắt phải quắt lên và nhiều lần ông nói lắp bắp và vấp. Tệ hơn, có hồi ông còn giơ tay trái lên rồi vội vàng kéo rụt tay xuống (chắc là định chụp con muỗi!)

Không cần đợi có Muỗi Cỏ bên cạnh, lần này nhìn ông Tướng loay hoay lúng túng một mình. Thanh Linh đã bật cười không giữ được.

Hai bạn sau đó bay vào một dinh cơ khác, lọt vào một khuê phòng lộng lẫy. Một thiếu nữ nhan sắc kiều diễm đang kề vai một thanh niên tuấn tú.

- Loài người nó gọi là trai tài gái sắc - Muỗi Cỏ nói nhỏ vào tai Thanh Linh. Hai đứa kề vai như vậy gọi là tình tự. Để anh nghịch họ một chút.

Anh thanh niên đang cầm tay người thiếu nữ, nói những lời gì chắc là êm đềm, vì mắt anh say đắm và mắt nàng mơ màng. Muỗi Cỏ bay vo ve gần tai nàng. Nàng khẽ rảy tai tránh, nhưng Muỗi Cỏ cứ vo ve tiếp. Nàng rảy tai mạnh hơn. Người thanh niên ngừng nói, ngạc nhiên không hiểu. Muỗi Cỏ bay qua tai của anh để trả lời cho anh hiểu vì sao. Và tới lượt anh rảy tai. Những lời tình tự tiếp diễn nhưng hết anh lắc đầu đến nàng quay cổ. Bốn bàn tay thì đã dính chặt vào nhau, làm sao xua đuổi? Vậy đó, họ chịu đựng tiếng vo ve, khiến lời nói mất thanh tao, tai nghe mất êm ái, cái thi vị chỉ còn một nửa.

Vốn tâm nhân ái, Muỗi Cỏ thôi vo ve, tha cho họ cái hình phạt bứt rứt khó chịu. Dẫu gì họ cũng là những người hòa nhã khả ái. Giá mình có sức mạnh của một con chim én thôi, mình sẽ ngậm một cành hoa thúy cúc để tặng hai người này.

- Sau đây chúng ta vào thăm cung Vua cho đủ. Đây là Vua của loài Người. Loài Người đã tự xưng là Vua của vạn vật, vậy Vua của Vua ắt là... ghê lắm. Loài người nó sùng bái vua của nó, gọi là con Trời. Mặt Vua tôn là Long nhan, thân Vua gọi là Long thể, áo Vua gọi là Long bào, giường Vua gọi là Long sàng, râu Vua gọi là Long tu (nói bá láp đó), mắt Vua gọi là Long nhãn (nói bậy nữa! Nó là trái nhãn), óc Vua gọi là Long não (Trời ơi! Thôi!).

Vua đang ngự trên ngai. Bá quan đứng chầu. Một đoàn nhã nhạc hòa tấu, các cung phi đang múa. Muỗi Cỏ bảo cô bạn:

- Tha, họ là cung phị Mình lại chào mấy anh nhạc sĩ cung đình kia. Mình cũng là nhạc sĩ mà.

Muỗi Cỏ bay thẳng tới tai một anh thổi kèn và vo vẹ Anh này lúc lắc đầu. Sau đó nhóp nhép miệng. Vừa phải ngậm chặt cái kèn nên có hồi bất ngờ môi hở, tiếng kèn ré lên, lạc điệu. Anh hoảng quá, vội liếc về cụ nhạc trưởng. Muỗi Cỏ bay qua anh kéo Nhị . Tới lượt anh này lắc rảy, y như đang từ chối ai. Muỗi Cỏ vo ve mạnh hơn. Anh nghiêng mình để tránh, cụng đầu vào cái đầu của nhạc sĩ ngồi bên cạnh. Anh này trừng mắt. Muỗi cỏ bay qua luôn để dạy cho anh ta đừng hung bạo với bạn đồng nghiệp. Với anh này, Muỗi Cỏ vo ve mạnh gấp rưỡi. Và kết quả là chính anh cụng đầu côm cốp vào cần đàn của anh để tránh tiếng vo ve.

Vua ngạc nhiên thấy sao hôm nay các nhạc sĩ cứ luân phiên nhau mà lắc đầu, mà cựa quạy. Nhưng Ngài khỏi ngạc nhiên lâu vì câu trả lời đang đến với Ngài. Vo ve vo vẹ Vua lắc quạ Vo ve vo vẹ Vua lắc lại. Vo ve vo vẹ Mắt Vua long lên sòng sọc. Vo ve vo vẹ Vua nạt lên một tiếng, bước xuống ngai. Bá quan hớt hãi. Ban nhạc bặt tiếng. Muỗi Cỏ cứ bám sát tai Vua mà vo ve mạnh hơn. Vua vùng vằng đi xoay vòng, hai tay quơ đập lia lịa. Vừa gào thét luôn miệng "Bá quan! Thị vệ! Này: Cái gì! Bá quan! Cái... Cái... " Long bào xốc xếch, mão bính thiên xô lệch . Bá quan thì chạy xoay quanh Vua, hai tay không dám bỏ cái hốt xuống nên vị nào cũng khuỳnh khuỳnh, rất vướng víu. Thị vệ cũng chạy xoay quanh, tay không dám rời gươm bỏ dáo nên càng chật vướng hơn.

Thấy đùa nghịch bấy nhiêu đã đủ, Muỗi Cỏ bay ra gặp cô bạn gái:

- Đó, em coi. Bao nhiêu hào nhoáng điển lễ tôn ti, chỉ là cái lớp phấn son bôi phết. Chỉ một tiếng vo ve nhỏ xíu đã xáo trộn tất cả. Căn cốt tầm thường lộ nguyên hình. Bây giờ chúng ta trở về. Về lại bụi hoa mút mật của chúng mình. Anhh sẽ hút một giọt mật để tặng em. Rừng núi thiệt thà chung thủy, tựa cuốn sách mở sẵn, đọc trang trên thì biết điều ở ngoài mặt, đọc thêm trang dưới thì biết kỹ bên trong. Có sự tranh sống nhưng không lừa dối phản trắc. Nếu có kẻ vì lầm mà mang hại thì chỉ tại chưa đọc hết, chớ núi rừng không phản bội tráo trở. Thôi, chúng ta về.

Bay ngang qua chợ, chợt Muỗi Cỏ dừng lại:

- Có lẽ em nên biết cái người này. Nó khác với những người lúc nãy. Nó ngụ Nó khùng. Nó ăn xin giữa chợ. Nó làm trái ngược mọi người, lấy bùn lọ bôi lên mặt, ném cái hoa mà nhặt cục đá lên hôn. Lần đầu anh không biết, bay vo ve vào tai nó. Nó cười. Vo ve hơn, nó cười to hơn, thích thú như được nghe tiếng cố trị Em cứ bay kề anh. Không có gì đáng lo như những Vua, những triết gia, những mỹ nhân, những võ tướng đâu.

Thanh Linh vui vẻ bay cạnh Muỗi cỏ. Ờ chớ cái chú Khùng kia, áo quần tả tơi, đầu tóc bù xù. Chân có những mụt ghẻ ruồi bâu. Môi hé rộng để nở một cái cười gần như vĩnh viễn bất động màu trắng. Đôi mắt đục khờ. Chú ngồi bệch dưới đất cạnh một cái gáo dừa đựng vài tờ giấy bạc bẩn thỉu và một cục xôi.

Muỗi Cỏ và Thanh Linh bay song song lại gần. Muỗi Cỏ vo vẹ Chú Khùng vẫn cười. Muỗi Cỏ bay sang qua bên kia và khẽ bảo Thanh Linh bay tách ra trước để nhìn nét mặt hài lòng của kẻ gặp được cố trị Muỗi Cỏ vo ve thật lực và rõ ràng là chú Khùng chợt cười ngất. Cả thân người chú rung lên vì cười, chân đập nhịp và lưng nhún nhẩy. Muỗi Cỏ thích thú vo ve mạnh thêm. Thanh Linh vui lây cùng bay rập rờn. Cuộc vui tri âm diễn ra nhịp nhàng thì chợt bàn tay chú khùng giơ lên đập mạnh vào tai. Tiếng vo ve im bặt. Thanh Linh hốt hoảng bay tách ra, đưa mắt tìm Muỗi Cỏ. Không thấy. Thanh Linh cất tiếng kêu:

- Anh Muỗi Cỏ! Anh Muỗi Cỏ ơi!

Không có tiếng trả lời.

- Anh Muỗi Cỏ! Anh Muỗi Cỏ ơi!

Vẫn không có tiếng đáp lại. Chú Khùng thì cứ ngồi yên đó, như lắc đầu, cái cười màu trắng dưới đôi mắt đục khờ.

Vậy là Thanh Linh bay một mình về rừng. Nhớ lời ước mong của Muỗi Cỏ sẽ tặng mình giọt mật, nàng bay về bụi mút mật. Im lặng mênh mông. Và nàng để rơi những giọt nước mắt.

- Anh Muỗi Cỏ ơi, vĩnh viễn anh xa em. Anh thắng kẻ quyền lực tài trí nhưng lại bị bại vì đứa ngu khờ. Anh thắng kẻ thù đối mặt nhưng lại bị bại vì đứa mà anh tưởng là tri kỷ. Anh vĩnh viễn xa em!

CHƯƠNG 22: TRÁI NÚI ĐẺ CON CHUỘT



Không ai ngờ cuộc họp mặt nhẹ nhàng đã chuyển sang một nội dung nghiêm trọng quá sức tưởng tượng: lên án loài người đã tàn bạo dã man đối với loài vật . Chuyện bắt đầu khơi khơi bằng một lời trầm tĩnh của Heo Rừng:

- Cái chân đi cà nhắc hả? Bị sụp bẫy đó. Thì mình đi moi củ mì trộm chớ có làm gì thiệt hại ai đâu? Thấy một củ mì to nằm cạnh bụi é rừng, tưởng ai bỏ quên, mình lại ngoạm, đỡ công đào xới. Ai ngờ có cái bẫy gài đó, sập xuống, kẹp gần đứt ngón chân. May mình rút ra chạy được.

Cáo:

- Bẫy kẹp thì "tui" còn lạ gì. Ngày một. Vì tôi lui tới nhà cửa vườn tược của "tụi nó" thường xuyên. Lén bắt gà ngậm chạy. Còn lén ăn mật đường tại trận nữa. Tôi chưa chết vì bẫy, đồng ý, nhưng tôi thù tụi nó. Cái đuôi bị kẹp đứt một đoạn chót bằng lóng tay, thấy không? Ba cái răng cửa bị gãy vì cần bật đập trúng. May không đui con mắt.

Sóc:

- Moi củ mì của nó, nó bẫy. Lén bắt gà của nó, nó kẹp... cái đó thì cũng được đi. Đằng này chồng tôi ảnh đang leo lên cây bứa hoang kiếm trái hái ăn. Có động chạm chi tới gia tài của tụi nó? Vậy mà tụi nó cũng nhắm bắn. Bị trúng tên ảnh nhào xuống , tụi nó xách về nhà luộc, xào, nướng, um... Tôi phút chốc thành sương phụ.

Mủi lòng, Sóc khóc thút thít. Nai:

- Ăn thịt còn khá, bởi may ra còn hy vọng gặp đứa ăn chay, không sát sanh. Đằng này nó còn giết mình để làm thuốc. Chồng tôi chết cũng vì cặp sừng trên đầu. Lũ người nó rình bắn để lấy gạc nấu cao. Uống vô bổ âm bổ dương mồ tổ gì nó không biết mà nó làm cho người ta chồng xa vợ, cha xa con. Lại bắn bằng súng mới hiểm độc. Trúng thứ đạn ria, có trời cũng không thoát.

Heo Rừng:

- Nói tới đạn bắn thì thôi hết đường. Cọp mà tụi nó còn coi như phạ Bắn chết, lột da, nhồi bông để đứng coi chơi, hoặc trải ở phòng khách làm nệm lót chân. Còn xương thì nấu cao hổ cốt.

Cáo:

- To như voi, da dày như Tê-giác, tụi nó cũng chẳng từ. Bắn Voi lấy ngà, bắn Tê-giác lấy sừng.

Rái cá:

- Bắn, ngó vậy mà còn ít dã man...

Mới nghe nói tới đó, cử tọa đã rào rào. Chồn mướp:

- Chớ sao mới là dã man? Ngó bộ có ăn nhờ tụi nó nên tới đây bênh chầm chập.

Chồn Đèn:

- Kéo cổ cái thằng Rái cá phản phúc ra nện cho nó một trận.

Rái cá hoảng quá lắp bắp trình bày, nhưng ồn ào không ai nghe được. Heo Rừng phải lấy cục đá gõ gõ nhiều lần xuống cục đá:

- Im lặng! Im lặng! Để nghe nó nói. Nói đi!

- Dạ thưa... tôi nói ít dã man là so với ném lựu đạn. Tôi sống dưới nước nên biết rõ, lũ nó ném lựu đạn xuống nước, cá lớn, cá nhỏ, cá con, tôm cua ốc hến, nhện nước, nòng nọc, đỉa mén, đỉa trâu, cung quăng, niềng niềng... chết thôi đặc nước. Rái cá tôi cũng bị lây.

- Ờ... Ờ... Nó nói cũng phải.

Thỏ:

- Như tôi thân hèn yếu đuối, sợ lũ nó đã đành. Đến Voi to như hòn núi mà nó sai đi tải gỗ, chậm chạp nó đập búa lên đầu.

Cáo:

- Hành hạ động vật bắt làm tôi mọi thì thiếu gì. Con trâu, con bò, con lừa, con ngựa... Cắt cổ ăn thịt thì thiếu gì: con cừu, con dê, con heo, con vịt, con gì.. Có ghét là nó còn "triết lý" chữ Nho: "Vật dưỡng nhân", con thú dể nuôi con người.

Một con Sáo Sậu cất gọng lảnh lót:

- Em xin thay mặt toàn thể giống sáo, Cưởng, Mọa mi, Bạch yến, Hồng yến... cực lực lên án lũ nó bát bớ giam cầm chúng em để nuôi chơi làm cảnh. Chúng còn cố đồng hóa chúng em, bắt một số chúng em học nói tiếng người của chúng.

Cuốc:

- Tiếp lời chị Sáo Sậu, tôi xin nêu thêm một dã tâm của chúng. Chúng bắt con chim bị tù tội đem đặt vào bẫy để nhử chúng tôi. Tưởng đó là con chim tự do, nghe tiếng hót ngứa tai, có đứa chúng tôi nhảy tới đá mà bị sập bẫy. Thảm nhất là có khi bị nghe tiếng đồng loại cất tiếng than thở, chúng tôi bay đến tiếp cứu, thì bị sụp bẫy, chết chùm.

Cáo bứt tai chắt lưỡi:

- Thật độc ác.Thâm độc. Phải trị tội. Không tha tội.

Một con Rắn hổ mang ngoằn ngoèo lết tới, nghểnh đầu lên cao:

- Đối với loài Rắn chúng tôi, chúng tôi đâu có làm thiệt hại gì tụi nó? Chúng tôi chỉ tự vệ khi bị đe dọa. Vậy mà tụi nó gặp đâu giết đó.

Cáo nghiến răng phẫn nộ:

- Dã man. Thậm dã man.

Một chị Gầm Chì :

- Đố với loài chim trời bắt được, nó giết ác lắm. Không chịu cắt cổ cho chết liền đâu. Nó cứ để sống mà vặt lông, vặt cho trụi lông rồi bỏ lên lò than đỏ. Có đứa nhổ trụi lông rồi cho chạy chơi. Trời ơi!

Chị bỗng nghẹn ngào khóc hu hụ Cử tọa có nhiều vị ứa nước mắt. Sau đó chị bệu bạo:

- Chính chồng tôi bị hành hình kiểu đó. Chồng chị Cuốc ngồi kia cũng bị hành hình kiểu đó. Lúc ấy tôi núp ở cây cốc rậm rạp. Cử tọa xúc động, nhiều tiếng xịt mũi.

Cáo giơ cao nắm tay:

- Phải trả thù! Phải cho chúng biết tay!

Nhiều tiếng phụ họa:

- Đúng! Phải trả thù! Phải tổ chức cuộc trả thù.

Cử tọa lao xao, không khí phẫn nộ cao ngút. Bàn thẳng tới phương thức trả thù. Cáo:

- Chúng ta dẫu nhỏ, dẫu yếu nhưng cứ đoàn kết lại là thành lực lượng. Huy động cả họ hàng loài rắn ra thử coi: rắn Lục, rắn Trun, Hổ mang, Hổ lửa, Cạp nong, Thuồng luồng... xông vô mà cắn thì cả làng nó sùi bọt mép ra chết. Chồn, cáo... thì cứ nhè cổ họng chúng mà xé. Quạ, sếu, cò, bìm bịp, ác là, gõ kiến, chìa vôi... thì cứ nhằm con mắt mà mổ. Chào mào, chim sẻ, quành quạch... cứ đập cánh bay loạn xạ vào mắt mũi chúng cho tớit ối tăm mày mặt.

Cử tọa thích quá vỗ tay hoan hô hết mình, tưởng như cảnh chiến thắng đang diễn ra trước mắt. Khi yên lặng trở lại, Thỏ xin nói:

- Để chỉ huy cuộc tiêu trừ lũ Người, xét không ai hơn anh Cáo.

Cử tọa vỗ tay tán đồng. Cáo đứng dậy:

- Xin cảm tạ bà con. Nhưng tôi không dám nhận vì sức khỏe tôi bất thường lắm. Bị bẫy bị kẹp nhiều quá, ê ẩm xương cốt, mỗi khi trở trời.

Kỳ đà:

- Kính lão đắc thọ, tôi cứ xin rằng là bỏ phiếu cho cụ Heo Rừng.

Heo Rừng lắc đầu lia lịa:

- Tôi tổng quản khu rừng này thì cũng như Tổng Thống. Có hiến pháp nào lại ghi Tổng Thống cầm quân?

Két cất cao gịo.ng chua lét:

- Xin cử bà Hổ Mang, bả cắn đâu chết đó.

Hổ Mang:

- Tôi không từ chối. Nhưng làm phó thì được. Trưởng thì không. Bởi tôi là phụ nữ.

Chồn Đèn;

- Trước khi đề cử người, tôi thấy cần bàn đến lương bổng quyền lợi dành cho họ đã.

- Phải! Phải!

Chồn Đèn tiếp:

- Mỗi chúng ta đẳng đẳng đều nạp một phần mười lương thực mà mình kiếm được hàng ngày. Để nuôi Ban chỉ huy.

- Phải.

- Được.

- Nghe cũng thông.

Nghe nói được lãnh lương, Cáo chầm chậm đứng dậy:

- Nãy giờ tôi cứ ngồi suy nghĩ hoài. Bà con đã tín nhiệm, lẽ nào mình... Thôi, tôi xin hy sinh một nhiệm kỳ.

- Hoan hô! Hoan hô!

Heo Rừng cũng lại đứng dậy:

- Anh Cáo tình nguyện vậy, chẳng lẽ tôi... Và xét cho cùng thì Hiến pháp nào cũng ghi: Tổng Thống là Tổng tư lệnh quân đội. Vậy tôi xin xung phong.

- Hoan hô! Hoan hô!

Việc cử các ủy viên khác tương đối không khó. Cứ mỗi giới cử một vị, giới bốn chân cử Chồn Mướp, giới có cánh cử Bìm Bịp, giới không chân thì đã có sẵn bà Hổ Mang. Vì có hưởng lương thực nên không vị nào nỡ khoái thác. Hội nghị bế mạc hẹn tuần sau tái nhóm.

Đêm về nằm gác chân lên trán suy nghĩ, Cáo chợt sợ. Ba hoa tán dóc vậy thôi, chớ lũ Người đâu có dễ tiêu diệt kiểu đó? Hổ mang, Thuồng luồng đâu có bò chật bãi, nó ném cho một trái lựu đạn là tiêu. Còn cái kiểu gì mà chim mổ lủng mắt, canh chim đập tối mặt? Rồi còn ham dại đồng lương chui đầu xung phong. Bây giờ làm sao?

Ở một hang gần đó, Heo Rừng cũng suy nghĩ tương tự. Ở nhiều hang kế đó các ủy viên khác cũng không suy nghĩ khác hơn. Do vậy mà trong buổi tái nhóm hôm sau, Ban chỉ huy, linh hồn của cuộc họp cứ lửng lơ như kẻ thất tình. Chủ tọa Heo Rừng thì sẵn sàng nói chuyện lạc đề, để lấy cớ hội nghị còn thiếu một vài vị, chủ tọa để cho ai muốn nói gì thì nói. Mụ Chèo Bẻo mách rằng ở Xóm Chùa, sáng nay người ta khiêng chà, gánh bổi dựng che đạp mía. Vậy là tất cả rào rào kể những kỷ niệm lén uống mật mía, kể những kinh nghiệm lén ăn trộm đường. Rồi lão Trút mắt hí kể rằng hôm qua ở giữa xóm làng, nhà thằng cha Tảo bị cháy rụi, chữa không kịp. Vậy là tất cả bàn quanh chuyện củi lửa, tường thuật những vụ cháy rừng mà mình đã chứng kiến, đã nghe nói. Cho đến lúc nhiều cái miệng ngáp dài. Phải đợi mấy mụ có con dại thúc lắm, Heo Rừng mới khề khà khai mạc.

- E hèm... về cái vụ loài Người nó hành hạ chúng ta... e hèm...

Vân vân. Nói quanh co dài dòng. Khi cụt đường hết ngõ dể quanh co, chủ tọa đành phải đề cập đến việc tổ chức cuộc tiểu trừ. Đề cập chung chung kiểu này:

- Chúng ta sẽ huy động tất cả lực lượng, nhất tề tấn công, tiêu diệt lũ Người.

Thằng Thỏ Ba Chân (một chân bị đá lăn đè, què đi cà nhắc), giọng ranh mãnh:

- Tất cả lực lượng là gồm những ai? Có cả Chồn cái, Heo nái, Cu mái không?

- Có chớ. "Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh".

Tức thì các cái miệng phụ nữ the thé nổi lên như giặc:

- Giặc nào đến nhà? Mấy ông đem binh đi vấn tội người ta chớ giặc nào mà đến nhà? Có nước nào động viên đàn bà đi lính, ông nói nghe thử?

Vậy là chủ tọa bí, cứ ngồi khịt khịt. Cái viễn tượng loại bỏ phụ nữ ra, khiến lực lượng hết cả "lượng". Trong cuộc họp, phụ nữ đã chiếm đến hai phần ba rồi.

Nhím:

- Các ông định đánh giặc kiểu nào? Tướng bên mình là ông Cáo, ông Heo Rừng xông ra giữa trận tiền, xưng tên họ rồi giao phong với thằng tướng bên địch, đánh 20 hiệp, 30 hiệp... trong khi binh lính đứng hò reo... phải không?

Nghe nói kiểu đánh đó, Cáo hoảng quá, cướp lời, vừa nói vừa lắp bắp:

- Đâu có chuyện đó? Bây giờ đâu còn lối đánh thời... Xuân Thu Chiến quốc? Bây giờ thì lính... nhào ra trận, còn chỉ huy... đứng ở... sau, hoặc ngồi ở bàn giấy tham mưu.

Hội nghị lại rào rào:

- Phản đối lối đánh dân chủ đó. Phải đánh lối phong kiến.

Chủ tọa Heo Rừng khịt khịt. Bà Hổ Mang:

- Phận tôi nhi nữ, quần vận yếm mang, mà mấy vị đòi tôi phải xông tên đụt pháo...

Có tiếng vút lên, không biết của ai:

- Chớ bà Phàn Lê Huê và bà Lưu Kim Đính thì sao?

Chủ tọa Heo Rừng lại khịt khịt.

Ông Bìm bịp:

- E rằng tôi phải xin từ chức. Tôi chỉ giỏi có cái mỏ, mổ rắn thì dư sức, chớ mổ Người thì e...

- Không được. Không được. Đã bầu rồi, đã nhận chức rồi.

Hội nghị kẹt cứng. Một ông Gà Cồ Rừng:

- Tôi vốn là giống đực, nhưng tôi có chứng hen di truyền. Nói có bà con làm chứng, bữa nào trời động, tôi gáy không ra tiếng.

Câu trầm tĩnh bị bỏ lửng lơ, không ai bàn góp ý kiến. Thỏ Ba Chân:

- Tôi thì sẵn sàng xung phong. Hiềm vì bị thương tật nên không được ra trận. Cáo rủa thầm: "Cái thằng láu cá! Từ bữa bàn chuyện đánh giặc, nó cố ý nhảy bằng ba chân. Còn khi tranh nhau chạy đi đào khoai trộm thì chạy đủ bốn chân. Nhưng... Thôi, mệt quá. Gây sự với nó làm gì?

Chủ tọa Heo Rừng gằm mặt xuống đất vừa nặng nhọc đứng dậy:

- Hội nghị đã hết ý kiến. Chúng ta có thể giải tán.

Chồn Mướp:

- Rồi bữa nào họp lại? Rồi tổ chức luyện tập ra sao?

Giọng chủ tọa Heo Rừng trắng bệch như đang bệnh nặng:

- Bữa sau... Ờ... Bữa rằm trăng tròn kỳ sau. Bữa đó bàn luôn.

Vậy là thêm một số ngày suy nghĩ bần thần và một số đêm âu lo mất ngủ khiến tinh thần của ban chỉ huy rời rã thêm. Những con vật khác cũng phiền muộn, kể cả phụ nữ, vì dẫu là súc vật, chẳng ai muốn mất chồng mất con. Chỉ trừ thằng Thỏ ỷ y mình có thương tật, chắc chắn được miễn dịch.

Thấm thoát đêm rằm đã đến. Hội nghị lặng lẽ nhóm. Địa điểm họp là cái miếu Thổ thần bỏ hoang ở cuối xóm nên không khí càng thê lương hơn. Nhất là trước kỳ họp lại nghe mụ quạ mách tin ở trên xóm lũ người giáo mác, lưới săn, chó săn. Kể cả súng săn hai nòng. Mặc kệ cục đá của chủ tọa gõ lốp cốp, các tham dự viên cứ rầm rì nói chuyện, vẻ mặt lo lắng. Nhiều vị ngồi thộn ra. Đa số mắt la mày lét. Có vị cứ lổn ngổn đứng lên ngồi xuống. Vài ba vị đang không bỗng giật mình, ngó lui ra sau. Tất cả chỉ vì cái tin trên Xóm là Người huy động dáo mác, lưới săn, chó săn. Chồn Đèn lộ vẻ xao xuyến bất an hơn hết. Chắc đa số có nhiều kinh nghiệm về chó săn. Két, Sáo thậm chí Quành Quạch, Chìa Vôi cũng hay ngó láo liên, cứ như chực vỗ cánh. Chắc do có nhiều kinh nghiệm về súng.

Trên bàn thờ Thổ thần, chủ tọa loay hoay kiếm cục đá: "Uở, mới để chỗ đây mà! Đâu rồi? Đứa nào lấy giỡn, bay? Đem trả lại đây." trong khi cục đá nắm chặt trong taỵ Cáo thì đi đi lại lại miệng kêu gọi trật tự giúp chủ tọa nhưng thật tình là để nghe ngóng. Thấy cô Sóc vần cục đá lớn đang tấn cánh cửa lại gần để ngồi lên, Cáo cũng không buồn rầy lạ Lúc khác thì phải biết.

Heo Rừng đằng hắng nhiều lần. Rồi cất tiếng:

- Hôm nay... chúng ta hội... khịt khịt... chúng ta họp... Lũ Người tàn ác với súc vật... à quên... động vật... khịt khịt...

Chợt có tiếng tù và rúc lên. Tất cả nhào xuống, nằm sát đất. Cả chủ tọa. Im thin thít. Đúng là tiếng tù và tập họp của các tay săn, nhưng ở xa, ở mãi trên Xóm. Hội nghị lồm cồm ngồi dậy. Heo Rừng ngượng cúi mặt xuống, hai chân trước cứ phủi mặt bàn, làm như bây giờ mới thấy nó đầy bụi. Còn ông Cáo? Ổng nhảy đại vô núp chung với lũ Thỏ cái, Chồn cái, Sóc cái... Hồi hoảng kinh không ai chú ý, bây giờ yên lành mấy mụ mắc cỡ, xỉa xói thằng cha Bùi Kiệm.

Trên bàn, chủ tọa tiếp tục chương trình. Qua lời run run, đứt quãng, xa gần, vòng vo, hội nghị hiểu đại để là: Theo nguyện vọng của số đông, chủ tọa đề nghị hoãn cuộc "hưng binh vấn tội loài Người" vào một ngày tương lai.

Hội nghị đa số đồng ý. Có một số chống. Vậy mới rắc rối. Có tiếng hỏi:

- Chớ cái chiến thuật đập cánh vô mắt, ngoạm răng vô cuống họng của ông Cáo sao không áp dụng?

- Ngày Tương lai là ngày nào? Trước ngày Tận thế một bữa chăng?

- Đời ta không giải cho xong cái ách thì đời con cháu ta cất đầu sao nổi? Vậy tôi xin đề nghi...

Chợt một cơn gió mạnh thổi tới, tiếp theo là tiếng "Rầm" thật lớn. Có ai la: "Súng tấn công". Vậy là cả hội nghị thoát ra bằng hai ngả cửa hông. Chạy bán mạng. Có vị núp sau một bụi cây. Có vị trượt chân trên những hòn sỏi, ngã lăn cù. Nhiều vị chạy tông vào nhau.

"Rầm! Rầm!" tiếp theo.

Vội vã gia tăng tốc độ, chạy bằng bốn chân, chạy cả tám chân.

Quang cảnh miếu Thổ thần vắng hoe vắng ngắt. Chỉ có cái cánh cửa bị chị Sóc vần mất đi hòn đá tấn, cứ từng chặp gió thổi đập vào khung cửa "rầm rầm".

CHƯƠNG 23: NẾU SỚM NHÌN VŨNG NƯỚC



Có một bà mẹ khôn ngoan lanh lợi, đó mà điều đại hạnh. Nhưng không phải trường hợp của chú Khỉ muộn màn này. Tuổi đời của chú, tính theo mùa trái thị rừng thì khoảng tám lần thị rừng chín. Vậy là tương đương với ba mươi lăm, bốn mươi tuổi của đời người. Vậy mà vẫn cứ độc thân.

Nguyên do tại bà mẹ mà ra. Hồi mới bắt đầu biết yêu, một hôm cậu dẫn về một cô Khỉ xinh xắn để giới thiệu với mẹ. Khỉ mẹ quét qua một cái nhìn nhanh hơn máy tính điện tử. Các đáp số nhảy ra tới tấp. Mắt tròn xoe hau háu: được. Mũi tẹt: tốt. Hám trên dô ra: đúng tiêu chuẩn. Hai tai... hai tai không nhỏ lắm nhưng đóng quá sát đầu. Lại cao hơn đường lông mày.

Nhưng câu chuyện xã giao vẫn dòn dã:

- Cha mẹ cháu có ở xa nơi đây không?

- Dạ thưa bác nhà cháu ở dưới rừng Cấm, thôn Long Hòa.

- Ông bà vẫn sức khoẻ?

- Dạ khoẻ lắm. Cha cháu xơi tới năm trái bắp vào buổi ăn sáng.

- Lông mặt... à quên... rằng thì là... mẹ cháu... à... à cũng... ăn bắp?

- Dạ thưa Bác tùy mùa. Cũng có mùa động rừng cả nhà phải cầm cự với một nắm trái đát.

Vân vân. Câu chuyện xã giao cứ được đẩy tới, nhưng Khỉ mẹ hay ấp a ấp úng, nói hớ nói lẫn, vì vừa nói chuyện vừa âm thầm coi tướng cô gái. Đang coi tướng lông mặt thì nói hớ "lông mặt", đang coi tướng bàn chân thì nói lỡ "bàn chân". Khi cô khỉ ra về, Khỉ mẹ bảo con:

- Gia thế thì được nhưng tướng mạo con nhỏ có chỗ chưa ổn. Nó có tướng khổ. Hai tai đóng sát quá đầu. Lại thêm lông mặt sậm hơn lông taỵ Cũng là tướng khổ.

- Mẹ nói vậy chớ giàu nghèo đâu do cái tai và màu lông mặt ?

- Mày nói vậy mà nghe được! Tướng pháp dạy:

Tai nhỏ đóng sát quá đầu

Đừng hòng sang giàu, phủi lủm là may.

Lông mặt sậm hơn lông tay

Là số ăn mày, chết đói có phen.

Tao nói có sách.

Mối tình đầu như vậy là tan vỡ. Bởi chưa yêu nhiều, chưa kịp thề non hẹn biển nên cậu Khỉ cắt đứt nhẹ nhàng.

Mùa trái sim năm sau, cậu Khỉ đưa về một cô khác. Cô này lớn tuổi hơn cô trước và ngó mập mạp hơn. Cũng bắt đầu cuộc trao đổi xã giao:

- Dạ, gia đình cháu ở Phong Thăng, ở chòm cây muồng, sau chùa Bảo Sơn... Dạ một mẹ một con... Dạ cha cháu bị tai nạn ô tô chết ở Đèo Thị.

- Uở, khỉ đi đâu mà cũng đi ô tô?

- Dạ không.. Cha cháu đi nhổ trộm đậu xanh ở cái rẫy ngay Đèo Thị. Bị chủ rẫy gõ mõ rượt theo. Cha cháu phóng ngang qua đường ô tô, bị xe chạy trờ tới cán chết.

Nó nói nó nghe. Khỉ mẹ cứ đặt câu hỏi xong là lo quan sát từ đầu tới chân, từ lưng sang ngực. Khi cô khỉ chào ra về khỉ mẹ ngồi ưu tự Cậu khỉ sốt ruột, hỏi:

- Sao ? Được không, mẹ ?

Khỉ mẹ không trả lời, nheo nheo mắt nhìn ra xạ Cậu khỉ dục:

- Sao, mẹ ?

Khỉ mẹ quay lại:

- Hồi nãy mày có để ý thấy nó gãi sột sột vừa khẹc khẹc ?

Cậu Khỉ nhíu mày, tập trung trí nhớ.

- Cái hồi nãy mày thót lên nhánh bứa, lấy trái chuối mời nó...

- À, nhớ rồi. Lúc con thót lên cây, bầy kiến bù nhọt rớt xuống nhằm vai cô tạ Phải lật đật phủi.

Khỉ mẹ khoan thai lắc đầu:

- Không đơn giản như vậy. Ông Ngoại mày xưa có dạy:

Vừa khẹc vừa thò gãi hông

Lấy chín ông chồng cũng chẳng thấm đâu.

Tướng sát phu.

- Trời !

Cậu Khỉ hoảng hốt kêu lên. Khỉ mẹ giơ ngón tay trỏ lắc qua lắc lại:

- Chưa hết. Mày có để ý thấy cái tay của nó không? Bàn tay thù lù, ngón tay cụt ngủn.

- Thì sao ?

Mặt cậu Khỉ tỏ vẻ xao xuyến.

- Thì thế này:

Tay khỉ mà giống chân heo

Đời cha đã nghèo, nghèo tới đời con.

Cậu Khỉ im lặng đứng dậy bỏ đi.

Sáu mùa ổi chín tiếp tục trôi quạ Một hôm đi ra suối uống nước, Khỉ mẹ thấy cậu Khỉ ngồi cạnh một cô Khỉ ngó đã trọng tuổi. Nhác thấy Khỉ mẹ, cô Khỉ đứng dậy chào:

- Dạ thưa bác.

- Ờ, cháu ngồi chơi. Nhà cháu ở đâu?

- Dạ, cháu ở Đồng Miếu.

Đưới đó rẫy bái ra sao?

- Dạ thất lắm. Năm nay trời hạn mưa ít, cây bắp cao mới ba tấc mà đã trỗ cờ.

- Trên này cũng vậy. Tai trời ách nước. Dưới đó còn có đường sống hơn. Còn có mùa đậu phộng và mùa dưa hấu.

- Dạ...

- Lỡ có bị rượt đuổi thì nhảy qua Núi Bà cũng gần.

- Da...

Vừa nói chuyện vừa quan sát cô Khỉ. Tướng này không phải con gái. Đẻ hai lần là giá chót.

Buổi chiều khi thấy con trai vui vẻ, Khỉ mẹ chận đầu:

- Mày thương con đó ?

Cậu Khỉ im lặng đi thẳng vào ổ nằm, không trả lời.

- Sao ? Ngó bộ mày thương con đó mà.

Cậu Khỉ vẫn im lặng.

- Chớ hết con gái rồi hay sao mà đi thương một đứa nạ dòng?

Cậu Khỉ lặng lẽ gỡ những mảnh lá ghim lòi xòi nơi thành ổ. Nhìn những cử chỉ chậm chạp thẫn thờ của con, khỉ mẹ bỗng trầm ngâm. Gần đây rõ ràng là con của mụ đã trở nên lầm lì, đi đứng uể oải. Nó không còn được tính xông xáo, không thích nhập bọn cắn nhau rượt nhau với lũ khỉ cùng lứa tuổi nữa. Mỗi lần nói chuyện với mẹ với cha thì toàn giọng nhát gừng gây gổ. Nó buồn việc lứa đôi. Mấy đứa bạn cùng trang lứa với nó đều đã lập gia đình hết rồi. Thằng con chị Khỉ thọt láng giềng, vợ đang có mang. Con dâu mụ Khỉ Ghẻ ba hoa đã sinh cho mụ một đứa cháu nội bụ bẫm giống cha nó như đúc. Lòng chợt thương con, mụ lại gần vuốt ve đầu nó, dịu giọng ân cần:

- Con nói thiệt với mẹ đi, con thương nó lắm hả?

Cậu khỉ vẫn ngậm câm.

- Nó có con rồi, nó có kinh nghiệm nuôi con, vậy là nó biết chịu khó. Không còn ham vui, bỏ nhà đi chơi sa đà, bồ bịch lung tung như mấy con khỉ xí xọn mới lớn. Như vậy là mày cũng có chỗ nhờ. Mà này, mẹ hỏi thiệt, nó có hay đi lén chơi đêm với thằng khỉ độc thân nào không?

Cậu Khỉ lắc đầu.

- Vậy là tốt. Nó có lén đi chơi đêm với thằng khỉ đã có vợ nào không?

Cậu Khỉ lắc đầu.

- Ờ, vậy thì tốt. Nhớ tránh xa những con lãng mạn. Lũ người ta tranh giành gái, chúng nó tạt át xít, ném lựu đạn, tông xe cho chết, âm mưu vu khống. Nhiều thứ nữa. Lũ Khỉ nhà mình thì cứ lén ném đá cũng đủ chết nhăn răng.

Nghe cậu Khỉ thở dài.

- Dưới Đồng Miếu dễ sống hơn trên này. Hoa vụ quanh năm. Trên này đa phần trông nhờ ở trái cây rừng... Tao không được an tâm. Đó là hồi nó ngồi ăn mía với mày, tao thấy sao miệng nó nhai lia lịa mà con mắt cứ ngó láo liên.

- Sợ thằng chủ mía nó tới lén đánh bất ngờ. Mình bẻ trộm...

Khỉ mẹ ngắt lời:

- Không phải. Ai lại không sợ ? Dòng họ khỉ nhà mình chuyên môn ăn trộm ăn cắp thì phải sợ quanh năm, sợ suốt đời. Sợ người lớn. Sợ trẻ nhỏ. Sợ cả con chó. Nhưng sợ cũng có trăm cách sợ. Đằng này vừa láo liên con mắt mà cái miệng cứ cạp lia lịa không nghỉ. Tướng pháp dạy rõ ràng:

Miệng nhai mắt ngó láo liên

Đâu phải đứa hiền, nuốt sống chồng con.

Tao sợ nó ăn tươi nuốt sống mày.

Cậu khỉ im lặng, đôi môi bậm lại. Một cơn gió rừng chợt thổi lên ào ào lá khô rơi lả tả.

- Có thêm một điều này nữa khi nó nói chuyện với tao, tao thấy hàm răng không đều, không ngay ngắn. Mà xộc xệch cái nhào vô cái ngửa ra, cái cao cái thấp không thua bờ đá ngoài suối.

Mụ ngừng nói nhìn con, đợi con có ý kiến. Nhưng nó chỉ bậm môi.

- Tao lo cái mục này hơn hết. Hồi mẹ tao còn sống, bà hay sai tao đem chuối đem bắp cho cụ Khỉ Hen ở khu rừng bên đây. Cụ già yếu mà không con cháu để nương tựa. Mẹ tao nói cái tướng của cụ là tướng cô bần hình khắc hiện rõ hồi còn con gái:

Hàm răng xộc xệch vô ra

Đẻ con, con chết tuổi già cô đơn

Con bạn mày cũng có tướng đó.

Cậu Khỉ vụt đứng dậy bỏ ra ngoài. Đi luôn cả đêm. Đi luôn cả ngày hôm sau. Đi luôn suốt cả mấy mùa trăng.

Lão Khỉ cha bắt đầu sốt ruột. Thằng này hiền lành nhút nhát, nhu hòa thảo thuận mà đến nỗi phải bỏ đi hoang! Ông đành chọn một bữa ăn uống no nê xong mà nhếch mép:

- Bà... khừ khừ... cũng nên một vừa... khừ kkhừ... hai phải...

Mụ Khỉ nghếch mắt ngạc nhiên. Mới nghe "Bà... khừ khừ... ", mụ những tưởng là lão lại bị đau bụng, nhờ mụ chạy kiếm cho nắm lá trâm lá ổi. Thậm chí mụ còn định nhảy thót đi kiếm lập tức, khỏi cần nghe lão nói tiếp. Chứng đau bụng tháo dạ gắn liền với đời lão như cây rong cây rêu gắn liền với con suối. Nào ngờ lão trở chứng nói... cách ngôn !

- Chuyện vợ con... khừ khừ... lời tục đã chê... khừ khừ... Khỉ hay bắt chước... khừ khừ...

Mụ Khỉ gạt ngang:

- Dẹp, dẹp. Có cần lá ổi, lá trâm thì nói. Không thì im cái miệng. Chuyện tướng pháp là chuyện... cao, ông với không tới đâu. Này, làm sao mà không tin được? Con Khỉ Đĩ Thúi, mắt hí mà liếc trai như chớp - cô bạn gái quí ngày xưa ông mê chết đó, ông còn nhớ không - Đứa nào có chồng mà thấy nó là cà tới chơi đều đặn là phải sợ. Ông biết tướng pháp nói sao không? Gọn thôi. Có tám chữ:

Gặp đứa mắt hí

Giữ chồng cho kỹ

Nghe lão khừ khừ, mụ ngừng nói, đợi. Nhưng sau cái "khừ khừ" (chắc do một cục đờm trồi lên, phải vội đuổi xuống), lão thò tay xuống mông để gãi. Mụ liên tiếp:

- Như mụ Khỉ Chột ở dưới miễu bà Trang đó. Ngay từ hồi con gái mà không bao giờ gọn gàng. Cái đuôi cứ kéo lè phè. Ngồi lê xóm trên lết qua xóm dưới, ăn xong phủi miệng là kiếm chỗ ngồi lệ Tướng pháp nói có sai đâu?

Đứa nào đuôi kéo lè phè

Nói láo có sách, dại nghe mà lầm.

Khỉ cha "khừ khừ". Lần này thì có nói:

- Đuôi kéo lè phè... khừ khừ... thì bà chớ còn ai... khừ khừ... sách nói đúng... khừ khừ... Bà nói mười điều khừ khừ... thì chỉ nên tin hai...

- Thằng già xỏ lá - mụ nạt to, mắt long sòng sọc, ngón tay chỉ vào mặt chồng - tao ở với mày bao nhiêu năm, tao nói láo mày mấy lần?

Khỉ cha vẫn còn nhìn xuống đất, giọng chậm chậm rề rề:

- Còn miệng nhai mà... khừ khừ... con mắt láo liên thì cũng là khừ khừ... tướng của bà. Hàm răng xộc xệch... khừ khừ... thì cũng là...

Bất ngờ một trái đu đủ chín bay vụt tới đánh "bịch" một cái vào đầu lão. Đu đủ bẹt ra, nhão nhẹt, dính tùm lum lên cổ, nhét vào con mắt, vào lỗ mũi, lỗ tai. Vậy là lão lặng im lo gỡ, lo phủi, lo lau. Và lão im lặng tiếp trong suốt vài mùa ổi nữa, ngoại trừ khi đau bụng phải xin nắm lá. Miệng lão thật giống y miệng con thủy long trong truyền thuyết ông Đinh Bộ Lĩnh, năm trăm năm mới hả một lần.

Mùa Đông năm đó mưa nhiều hơn mọi năm. Con suối kề bên nước chảy đầy. Nước đổ xuống những chỗ trũng thành ao thành vũng. Rong rêu phát triển một màu xanh tối khiến các cái ao biến thành những gương lớn. Và ngẫu nhiên một hôm Khỉ mẹ nhìn xuống một trong những cái ao đó.

Thấy có một cái mặt Khỉ già nào đang nhìn mình, mụ quay lại. Không có ai hết. Chỉ có một mình mụ. Mụ tò mò nhìn lại, can đảm nhìn lại. Đây là mặt của mình? Có tin nổi không? Con mắt hí tới cỡ này? Hí hơn con Khỉ Đĩ Thúi mà mình đã nặng lời chửi rủa! Còn cái tai của mình! Trời ơi, không những nó đóng sát đầu, nó còn lọt tuốt vô trong đầu. Bởi chưng tai mình có thành quách gì đâu? Chẳng biết mắc cái tật bẩm sinh gì mà gần như không có vành tai mà chỉ có lỗ tai. Nghĩ tội nghiệp con nhỏ Rừng Gấm. Lông mặt mình quả là có lợt hơn lông tay, nhưng tại mình già rồi, đáng lẽ nó còn bạc phơ như râu tóc của lũ người. Chớ đâu phải là quí tướng?

Nhe thử bộ răng. Trời! Mụ muốn xỉu luôn. Suýt nữa thì ngã ùm xuống ao. Còn có từ ngữ nào nặng hơn, mạnh hơn từ ngữ "xộc xệch vô ra" nữa, hở mấy ông làm tự điển?

Hàm răng xộc xệch vô ra

Đẻ con, con chết...

Đâu có? Con nhỏ Đồng Miếu nghe nói sau đó nó về làm vợ nhỏ cho thằng Khỉ chúa tể rừng Ngang và đẻ thêm được với thằng này tới sáu đứa con trai. Còn mình, chính mình mới bị con bỏ đi...

Những cái gương của thiên nhiên ! Mụ đã được nhìn vào gương quá chậm. Bao nhiêu độc ác bất công đã lỡ phạm phải rồi. Mụ có quá nhiều tướng xấu, đủ mọi tướng xấu, từ sợi tóc cho tới móng chân, từ minh tiện cho tới ám tiện (#1). Miệng loa như thổi lửa: khổ suốt đời, lưỡng quyền cao: khắc phu, lộ xỉ: khắc tử, cổ ngắn, rún lồi, tiếng nói oang oang như tiếng khỉ đực, đi vẹo mình như rắn bò, bước như chim sẻ nhảy... vân vân. Thấp xa, thua xa, xấu xí hơn nhiều, hèn mạt hơn nhiều so với con nhỏ Rừng Gấm, con nhỏ Phong Thăng, con nhỏ Đồng Miếu. Tội nghiệp con nhỏ Rừng Gấm. Không ngờ nó yêu thằng Khỉ của mụ tha thiết chung thủy đến nỗi nó thề không yêu ai nữa, cứ ở vậy hầu cha mẹ, từ chối mọi chàng trai. Gần đây mụ mới biết được điều ấy.

Thằng con mụ thì lang thang chẳng biết hiện giờ ở dưới chân trời nào. Nó còn sống hay đã chết? Chết vì tình thì lũ người là ưa chết, chưa có loài vật nào bắt chước. Cả loài Khỉ. Nhưng biết đâu thằng Khỉ của mụ lại chẳng muốn làm một phát minh, mở một con đường mới ?

Vậy là mụ nhắn nhe tìm kiếm tuốt tới Đèo cả. Kiếm tuốt tới Đèo Cù Mông. Kiếm tuốt tới đèo M'drack. Trời ơi, sao rừng núi dễ ghét quá, đi hoài không hết, đi tới đâu cũng tới rừng. Chỉ có mượn người tìm xuống hướng Đông, gặp biển Tiên Châu, Phú Thịnh là yên lòng, đi quật trở lại.

Lại tiếp những mùa ổi chín, mùa sim chín, mùa thị, mùa bứa, mùa xay, mùa đát, mùa chà là. Đến hồi tuyệt vọng thì chú Khỉ trở về. Gầy rạc, ốm nhom và dáng đi phờ phạc. Hỏi không muốn trả lời. Hỏi đã đi những đâu, đi với ai, ở với ai, khoẻ đau ốm ra sao, phong cảnh đẹp xấu ra sao... cậu Khỉ đều im lặng. Tiếng "khừ khừ" của lão Khỉ cha do đó mà làm mụ Khỉ quay ra nổi xung:

- Hoài ! Ngày nào giờ nào cũng khừ khừ. Đi lên Cà Lố mà khừ khừ. Đi xuống Gành Đò mà khừ khừ.

- Chớ bà biểu tôi không khừ khừ thì tôi còn biết làm cái... khừ khừ... gì?

Cậu Khỉ cố nín mà không giữ được. Cười ngất một trận dài, và không khí căng thẳng được lắng xuống.

Cuộc sống tiếp tục. Như mọi người nữ khôn lanh khác. Khỉ mẹ không công khai nhận những lầm lỗi của mình, mà chỉ nhẹ nhàng lướt qua không nhắc đến nữa. Mụ khuyên con hãy chọn một đứa nào đó.

- Con già rồi. Nơi đỉnh đầu, tóc rụng nhiều, dấu hiệu sói bắt đầu.

Cậu Khỉ nói:

- Đâu có sao? Đàn ông mà.

- Nhiều nếp nhăn trên trán. Tuổi đã cao. Hay nhức khớp xương.

- Uống vài nắm lá lốt. Lót lá ngũ trảo mà nằm.

Mùa đào trộm củ mì năm đó, chú Khỉ - bây giờ đi đâu, lớp trẻ cũng kêu bằng chú, hết còn kêu anh - quen với một chị Khỉ góa chồng. Nhan sắc tàn tạ, thua xa những cô Khỉ. Cũng do đám rẫy đất sỏi quá cứng mà nên quen. Hai bàn tay Khỉ không đủ sức để moi, phải cần tới bốn. Chú Khỉ lỡ thời phải nhờ hai bàn tay của chị Khỉ góa chồng.

Mụ Khỉ già nghe phong phanh con mình có bạn gái, liền dịu dàng hỏi dò:

- Nó khá chớ ?

- Xấu.

- Thôi kệ. Già kén... Miễn là nó có quí tướng. Tai thế nào?

- Thua con Rừng Gấm.

- Răng ?

- Rụng ráo trọi rồi.

- Tay ?

- Thua tay con Phong Thăng. Ú na ú nần còn hơn chân Heo Đại Bạch.

- Lông mặt ?

- Cái đó thì được, không sậm hơn lông taỵ Nhưng tại vì nó lớn tuổi.

- Cái cằm ? Chìa ra hay thụt vô ?

Từ nãy đến giờ mới thấy mặt chú Khỉ tươi lên một chút. Giọng chú ngọt ngào:

- Không thụt vô như khỉ mà chìa ra như người.

Nào ngờ Khỉ mẹ nhíu mày lắc đầu:

- Đừng tưởng giống người là quí. Khỉ mà hàm vuông chìa ra, địa cát rộng thì chỉ là tướng ác khẩu. Chuyên môn dòm ngó nhà người khác rồi bươi móc nói xấu. Tướng đó... mà thôi, lạy Trời phật, lạy Đức Tề Thiên. Còn tướng đứng tướng đi ? Còn cái đuôi ?

Chú Khỉ đã tỏ dấu bực bội nhấp nhỏm muốn đứng dậy.

- Xấu hết. Khỏi nói nữa. Chỉ toàn tiện tướng.

Khỉ mẹ thở dài, giọng rời rạc:

- Thôi kệ. Nhờ phước đức ông bà. Cái tướng dẫu hèn nhưng nhờ cái tâm hiền lành thì cũng qua đi. Kệ, mày cứ ưng đi, con.

----------

Chú thích:
(1-) Theo tướng pháp có những tướng xấu hiện ra ngoài dễ thấy (minh tiện) và những tướng xấu giấu kín khó thấy (ám tiện)

CHƯƠNG 24: CHÂN DUNG HẠNH PHÚC



Heo đang nằm suy tự Không nói ngụy đâu, nó đang nằm suy tư một cách nghiêm chỉnh thiệt. Nó thuộc giống Heo Bò, chân cẳng cao, vóc dáng vạm vỡ, chắc nịch. Màu da màu lông hung hung đỏ. Ăn to, tốc độ lớn trung bình nên khoẻ mạnh cân đối. Không như heo Đại Bạch mau ú hóa ra mập bệu, nhiều mỡ, yếu xìu. Lại cũng không như Heo Cỏ, lớn chậm rì, nuôi hoài mà không nhích hơn con chuột cống. Lớn quá mau hay quá chậm cũng đều bất bình thường, trí óc ngu tối là lẽ đương nhiên. Còn như Heo Bò giữ đạo Trung Dung thì bắt buộc phải thông minh, đó cũng là lẽ đương nhiên.

Heo bò suy nghĩ mông lung về số kiếp của mình. Sao mà sung sướng quá thế này? Cả ngày chỉ ăn rồi nằm, nằm ngủ chán thì mở mắt ra mà nằm thức. Nằm hoài ê ẩm xương cốt thì đứng dậy. Chỉ có ba thế đứng cần thiết, để ăn, để tiểu tiện, để đại tiện. Còn ngoài ra toàn những thế đứng vô ích: đứng nhìn vẩn vơ ra ngoài đường, nhìn lơ đãng những bộ phận của cái chuồng, nhìn con Heo Sia và con Heo Úc nằm chung chuồng. Phải tìm mọi cách để tiêu khiển cho hết thì giờ. Cạp vào trụ rào chơi. Hất cho ngã lăn cái máng chơi. Ũi mỏ vào hai con heo, phá giấc ngủ của chúng chơi. Giành ăn với chúng chơi... Phải tìm cách hành hạ hai con heo này. Chúng nó biết khổ biết sướng thì mình hành hạ mới thích. Chớ trụ rào cắn cũng như không. Hạch xách về lai lịch của lũ nó:

- Nè, mày quê ở đâu?

- Dạ thưa anh Hai, quê em ở dưới Cửa Bé.

- Ai đem mày lên đây?

- Dạ bà chủ Nái đem em lên chợ Đầm bán. Bà chủ này mua.

- Còn mày?

- Dạ em ở Diên Phước.

Heo Bò nạt to "Bậy!" khiến hai heo kia giật mình.

- Bậy! Mày mà ở Diên Phước? Tao đây mới ở Diên Phước.

- Dạ mẹ em nói bả đẻ em ở tại làng Thanh Minh mà. Thuộc xã Diên Phước thiệt mà.

- Thanh Minh thuộc Diên An. - Heo Bò dõng dạc phán.

- Dạ, kính thưa anh Hai, da... Diên An cũng được.

Cứ nhìn ra đường là thấy mình sung sướng, nhàn nhã. Ông xích lô cong lưng đạp, trên xe có người ngồi. Ông ba gác nhoài người đẩy cái xe chất đầy hàng chông chênh. Thỉnh thoảng có con bò lịch kịch kéo cái xe cao lênh khênh trong xếp đầy gạch, đá. Buổi sáng có những bà đi chậm chạp bưng thúng miệng rao "Ai ăn xôi".

Buổi trưa có những chị gánh rao đậu hũ. Buổi tối có những bóng đen rung chuông khiêng rác. Những sự đạp, đẩy, kéo, bưng, gánh... mình được miễn hết. Mình chỉ có nằm.

Nhìn vô trong nhà lại cũng thấy mình sung sướng nhàn nhã. Bà chủ cong lưng đạp máy may từ mờ sáng. Tám giờ hối hả dắt xe đạp đi chợ. Mười giờ về lật đật vô bếp. Trưa ăn xong, ngồi lại máy maỵ May cho tới chiều. Ăn tối xong lại may dưới ánh đèn.

- Này Sia, mày có thấy bà chủ khổ không?

- Dạ thưa anh Hai, dạ có.

- Khổ thế nào?

- Dạ, mỗi khi bà chủ đi đâu về, thấy nhà cửa bề bộn, bả la hét ầm ĩ rồi chạy đi kiếm cái chổi đánh bịch bịch vô đít thằng con. Rồi bả nằm thở phèo phèo.

Heo Bò bật cười. Đúng là đồ ngụ Được đánh mà la khổ!.

- Còn mày? - Heo bò nhìn qua con Heo Úc.

- Em thì thấy bả sướng

Heo Bò và Heo Sia cùng ngạc nhiên.

- Em thấy bả ngồi đạp cái máy, nó chạy rì rì cả ngày, nghe êm tai.

Thật là ngu tột đỉnh. Nhưng cãi làm gì cho... mệt? Nằm nghĩ ngợi mông lung nó khoẻ hơn. Nói rằng thân heo sướng hơn Vua thì có sai không? Bởi ông Vua còn phải lo việc nước. Đằng này bà chủ oai quyền dường đó mà mỗi khi trời mưa, bả sợ dột ướt heo lạnh, bả chạy táo tác lội mưa kiếm ván kiếm tôn kiếm chiếu mà che cho mình. Cả ông chồng và lũ con cũng đều lội mưa và bị bà quát nạt tới tấp nếu họ làm chậm. Bữa ăn của mình được chăm sóc kỹ hơn bữa ăn của một số người. Phải có cám tổng hợp, có bột mì, có rau muống, có đầu cá, ruột cá đặt mua dưới chợ đem về nấu chín trộn vộ Có thêm cơm cho ngon miệng. Gần đây không biết do ai bày còn có thêm hèm rượu gạo. Trời ơi, bữa đầu lạ miệng, chua chua nồng nồng, giành nhau mà xộc, xộc đầy bụng say mèm nằm lăn cù ra ngáy.

- Này Sia, mày có nghĩ rằng bà chủ cưng mình hơn ông chủ không?

- Dạ thưa anh Hai, cưng hơn.

- Sao?

- Tháng trước anh Hai ham ăn cùi của trái khóm, bị tiêu chảy. Bà chủ sai ông chủ lên nhà ông Thú y Thạnh mua thuốc. Đi về tay không, nói ông Thạnh vắng. Bà sẵn cái mùng đang máy chưa kịp tra nóc, chụp luôn lên đầu ổng.

- Có cưng hơn con gái của bả không? Để cho thằng Úc nói.

- Dạ, kính thưa anh Hai: cũng cưng hơn. Hôm thứ Năm, con gái bả mê đánh chuyền với bạn Huyền, con ông Du, quên tắm heo. Bả đi chơi về hỏi. Trả lời ú ớ, bả phết cho một thanh củi.

Heo Bò cười khè khè. Nghĩ cũng lạ. Hồi mình còn ở Diên Phước, nhàn thì có nhàn, nhưng sướng thì chưa sướng. Ở thôn quê mà nuôi heo thì chủ yếu là kiếm chuối cây xắt mỏng, độn thêm rau lang, trộn thêm cám. Nuôi heo như bỏ ống, bỏ tiền bùng binh, nhưng mà nghèo thì tiền đâu mà bỏ ống? Bất ngờ có một bữa người ta rượt bắt mình bỏ vô rọ. Sợ quá. Họ làm gì mình đây? Lùa bắt cái kiểu tàn bạo như vậy thì nhất định không phải để đem mình đi phong vương. Nào ngờ mình làm vua thiệt nơi cái góc sân này. Một hôm nghe bên nhà ông ngoại Xu lũ nhỏ học bài gì nói có ông Vua Ngọa Triều. Mình tức cười. Nằm cười một mình. Mình là ngọa triều đó, chớ ai.

Tiết tháng Mười, cái lạnh của nước mưa qua đi, được thay thế bởi cái lạnh của gió bấc. Gió thổi vun vút lùa qua những khe hở, mọi lỗ hở để phải nhét giẻ vào. Hai đứa con lục tung khắp xó xỉnh tìm những quần áo cũ để xé giẻ. Xé miếng nhỏ quá bị la đã đành, xé quá to bà nhét vô không lọt cũng bị hét. Khi nhét xong vô nhà, mồ hôi nhỏ giọt, nhìn đống quần áo bừa bãi mà hai đứa nhỏ cứ bỏ đó bình tĩnh ngồi học bài, bà lại la ó. Heo Bò lại cười thầm, lại có dịp thưởng thức giá trị của mình. Quả mình sướng hơn vua.

Một hôm nhìn con chó Ca-rô đi lưỡn thưỡn cạnh chuồng, miệng ngáp dài nhe hai hàm răng trắng nhỡn. Heo Bò hỏi Sia:

- Mày nghĩ sao về con Ca-rô?

Câu hỏi cao quá trí thông minh tiêu chuẩn của Heo khiến Sia nghếch mặt lên. Hàng lông mi lợt lạt, tiệp màu với lông mặt khiến đôi mắt lờ lờ, trông xấu xí vô duyên lạ. Heo Bò:

- Ý tao muốn hỏi mày khen chê thương ghét thế nào.

- Dạ, thưa anh Hai, muốn thương mà thương không vộ Có mấy lần nó dám chõ mỏ sủa anh Hai.

Heo Bò gật gù:

- Lúc đầu nghe nó sủa, tao sợ vừa chạy vừa hộc. Thấy bà chủ vác gậy rượt theo đập, tao không hiểu vì sao. Đôi ba lần mới rõ: bả sợ tao chạy sút cân. Nghĩ lại mình ngụ Nhưng tao liền khôn ra. Trả thù. Mỗi lần nó lại gần, dù nó không sủa, tao cũng hộc. Vậy là nó bị đánh oan, tơi bời.

Cả ba khoái trá cười. Lát sau Úc rụt rè:

- Dạ thưa anh Hai, nghĩ thân nó cũng tội. Cả đêm ít ngủ. Tối phải lo canh heo. Chuồng che trước sân, sát đường cái, sợ ăn trộm. Nghe miệng thiên hạ thì heo chưa mất, đã mất ngủ. Bà này nói:

- Nó nhảy qua hàng rào này như chơi. Thò miệng cái bao gai ra, chụp vào đầu con heo. Vác đi gọn.

Lão kia thêm:

- Bao gai chứa sẵn một mớ mạt cưa. Chụp vô đầu, con heo sặc tá hỏa. Hết la.

Chị khác trề môi:

- Mạt cưa chưa thấm. Tro bếp chắc ăn hơn.

Bà chủ chống cự một cách yếu ớt:

- Có con Ca-rô, em bắt tối tối nằm cạnh bên chuồng heo.

Nhiều tiếng cùng "Ồ" lên một lượt, giành nhau:

- Trời hỡi! Còn tin ở chó! "Nó" đi ngoài đường, ném vô một miếng thịt nướng có tẩm thuốc chuột. Chó nhảy lại đớp. Xong! Trời ơi, thời này mà còn tin ở chó.

Bà chủ liền nghĩ ra một hệ thống báo động. Mắc dây chằng chịt và mắc một hệ thống lon, nhỏ như lon sữa, lớn như lon mỡ. Cả thau nhôm và thùng thiếc. Có bữa đang loay hoay gài, móc, treo, cột... một cái thùng bỗng rớt xuống đánh "rầm". Chính bà giật mình, lật đật hai tay vuốt ngực. Nhưng ông chồng đuểnh đoảng của bà mới là nạn nhân đáng thương. Một tối vui bạn nhậu nhẹt , lén mở cổng chập choạng sao đó, chợt hệ thống lon, thùng rơi ầm ầm, loảng xoảng. Phần chó sủa, phần heo hộc. Bà chủ giật mình thức giấc hoảng kinh la hoán "Ăn trộm! Ăn trộm!" Bật đèn mở cửa, gậy gộc trên taỵ Nhìn ra thấy ông chủ mặt đỏ gay, mắt ngơ ngác. Vậy là một trận rủa sả tơi bời, hai đứa con bụm miệng cười rúch rích.

- Tao ghét cái tên Ca-rộ Chó thì Vàng thì Vện, thì Mực thì Cò. Khéo bày đặt Ca-rô

- Kính thưa anh Hai, nó lấy tên Tây - Úc lí nhí thưa.

- Tây với U! Tao đây mấy tên Tây?

- Dạ.

- Bên nhà bà Mộng Lan có bầy gà lông trắng chỡn ngó như bầy mạ Vô duyên lấc cấc. Cũng nghe kêu tên Tây. Lơ co, Lơ bo gì đó.

Hai đứa tranh nhau:

- Dạ, Lơ gọ Dạ thưa anh Hai, Lơ go.

- Ờ.

Chợt Heo Úc cười rúc rích.

- Cái gì vậy?

- Da... - Úc chỉ Sia - Dạ thằng này cũng tên Tây.

Sia lật đật đứng dậy:

- Dạ kính thưa anh Hai, không phải. Em là giống heo tạ Mẹ em nói em bị cam tích rõ ràng mà. Chỉ vì thấy em lông trắng, lão chủ heo lưu manh nói dối em thuộc giống heo Sia.

Heo Bò im lặng không có ý kiến. Nói chuyện bấy nhiêu đó đã mỏi rồi. Mỏi cái miệng và mệt cái óc.

Sau mùa bấc lạnh, trời chuyển sang nóng. Heo Bò bây giờ đã lớn quá, đứng lù lù trông tựa con bò thật (khá khen ai đó đã khéo đặt tên). Bà chủ len lén xuýt xoa: "dám được tạ hai!". Thằng con hùa theo, - nó biết hễ nói tới heo, khen heo, thương heo, ca tụng heo... là mẹ nó bằng lòng, - cũng nói nho nhỏ: "con chắc tạ rưỡi". Bà chủ chụp liền: "Ờ, dám tạ rưỡi lắm". Ông chủ liếc mắt, lặng lẽ bỏ đi trớt ra sân sau. Nghe ứa gan. Thằng nhỏ tối đi đái còn sợ ma thì nó biết gì là "tạ hai" biết sao là "tạ rưỡi" mà con mẹ cũng ờ cũng ừ. Ứa gan thiệt. Mà mình có xía vô nó phang liền.

Tháng Năm trời nóng như thiêu. Sàn xi măng hắt nắng lên. Mái tôn thấp hắt nắng xuống. Ngôi nhà hướng về phía Tây, mặt tiền của nó hắt nắng ra. Nắng hắt bốn bề. Bao nhiêu tấm vải, tấm giẻ, tấm ván, tấm tôn che mưa chặn gió đều gỡ đi hết. Nhưng cái nắng không hất vô mà cái nóng nó tràn vộ Ba mẹ con chia nhau tắm heo. Mỗi ngày hai cữ: giấc nửa buổi và giấc quá Ngọ. Mùa hè nước máy nhỏ giọt nên cuộc tắm kéo dài hàng giờ. Đã vậy Heo Bò vóc vạc lại cao to bề bộn, diện tích phải kỳ cọ quá rộng so với hai bàn tay nhỏ nhắn của bà chủ. Dùng bàn chải thì sợ đau heo, mà dùng tay thì lông heo cứng đâm đau taỵ Giữa Heo và Người phải chọn hy sinh Người. Phải chà xát, phải gãi bươi, nhón chân lên cao, chồm lưng ra xa, cúi thỏm thấp xuống. Thằng con đứng dội nước. Phải nửa tháng mới có kinh nghiệm: dội nhè nhẹ. Sang đến con Sia con Úc thì tay bà chủ đã rã rời. Thằng con tiến lên thaỵ Tắm xong vẫn chưa được nghỉ ngaỵ Phải dùng xà bông kỳ cọ thật kỹ tay chân. Sau đó phải kề mũi ngửi khắp vai áo, tay áo xem nước phân có bắt tạt lên dính không.

Được tắm mát mẻ, nên chuồng sạch sẽ, ba con heo cảm thấy tột đỉnh sung sướng. Heo Bò khôn hơn, già dặn hơn thì đặt câu hỏi về Số mệnh. Thật muốn bể cái đầu. Ừ thì cũng có nhiều kẻ khác sướng đó, nhưng coi đi coi lại, ai sướng cũng có kèm cái khổ. Con Ca-rô được ăn toàn cơm thì phải thức đêm canh cửa. Con nhện nằm chơi đợi ruồi thì bị cái chổi quét, cái chổi đập, không nhẹp ruột cũng gãy chân. Mà... biết còn có nơi nào sướng hơn ở đây không cà? Ờ... Ờ có phải chuồng heo nào cũng giống nhau? Diên Phước thua đây. Còn Diên nào hơn đây? Mà... sướng hơn là sướng như thế nào? Ăn món gì nữa? Thế gian có món gì ăn ngon hơn? Uống ngon hơn? Tắm bằng dầu thơm?

Uấy, mệt. Cứ tự hỏi hoài! Nằm lăn qua cho mát cái lưng đã. Chà mát dữ. Hồi nãy ăn nhằm mớ cám mới xay, thơm và ngọt miệng quá. Ăn quên thôi. Ăn lấn qua phần của thằng Sia thằng Úc. Nhưng chúng nó biết phận, không dám hó hé. A! Mình thấy ra rồi. Muốn sướng thì phải được ăn ngon mà khỏi làm. Chưa đủ. Còn phải được xung quanh nể sợ. Vậy đích thực là mình đang sướng. Gió mát trên lưng, gió mát dưới bụng. Heo Bò thiu thiu ngủ.

Trong khi đó có một người mập ú ngồi ở xa lông nhà bà chủ.

- Thôi bớt cho tôi một trăm ngàn.

- Chắc giá một triệu rưỡi...

- Thì cũng như cho lại tiền xe tiền xăng...

- Nuôi cả năm đó... Mặt mỡ dày e có tám phân...

- Buôn bán thì có khi này khi khác chớ...

Thôi, tính vầy cho mau: bớt cho tôi năm chục. Bữa nài sả thịt, tôi biếu lại cái nọng.

Mùi phân heo bay thốc vào xa lông. Mùi kinh khủng đó chắc chẳng ai lạ. Thoảng ba mươi thước đã cảm thấy ngây ngây. Gần ba mươi thước, muốn ói mửa. Ngồi chỉ cách năm tấc thì... hãy thử tưởng tượng! Nhưng phân heo nó vốn có phép mầu. Nó hôi ở dưới gốc nhưng nó thành mùi hoa thơm ở chót cành. Nó bẩn thỉu ở nền chuồng nhưng nó thành cọc bạc giấy mới tinh ở bàn xa-lông. Vâng, nó đã thành một chồng giấy bạc mà bà chủ đang thong thả đếm.

Heo Bò vẫn thiu thỉu ngủ. Chừng như đang nằm mơ vì thỉnh thoảng cựa mình nghiến răng. Tiếng con Ca-rô sủa dội lên làm Heo Bò giật mình. Giận quá. Được, tao sẽ hộc hộc mấy tiếng để bà chủ rượt đánh mày cho bõ ghét. Này! Hộc... hộc... nhưng kìa, sao bà chủ cứ thản nhiên đứng kề ông mập... . À, có thể bà không nghe tiếng mình hộc vì tiếng một cái xe lam đang nổ ầm ĩ trước cổng. Cổng mở. Tiếng cánh cửa kéo nghe nỉ non. Thật buồn cười. Trong khu phố này mỗi cánh cổng có một lối kêu đặc biệt. Cổng 53 thì: ầm ầm oe... e... Cổng 49 thì: lục cục... rì... ì... í. chỉ cổng 51 mới nỉ non thánh thót. Uở, đi đâu mà đông vậy? Tới hai người. Hút thuốc nữa, khói um. Mình không ưa khói thuốc. Muốn hộc hộc cho bà chủ lo lắng chạy lại, tíu tít thăm hỏi bênh vực mình mà đuổi lão đi. Nhưng bực cái tiếng xe lam ồn ào. Thằng đi sau cầm cái gì kiả Cái gì hơi quen quen... Uở, nó bước vô chuồng. Bà chủ ơi, nó vô làm gì vậy? Tráng xi măng như bữa trước? Lợp lại mái tôn? Không phải, nó cầm cái gì như cái thúng... sao bà chủ cứ đứng yên cười với ông mập?

Chợt cái rọ nhanh như chớp ụp xuống đầu Heo Bò (té ra cái rọ chớ không phải cái thúng) đẩy mạnh tới. Heo Bò sụm hai chân trước. Cái rọ được đẩy mạnh nữa, lút ra sau. Phải nhích hai chân sau bước tới. Và vậy là Heo Bò chun gọn vô rọ. Một sợi dây dừa thoăn thoắt cài qua kéo lại, cột chặt miệng rọ. Khiêng qua cửa chuồng, đặt lên sàn xe.

Những hành động hối hả, chớp nhoáng hung bạo làm Heo Bò choáng váng. Sau đó, Heo Bò dần dần tỉnh hồn. Biết mình đang nằm trong cái rọ. Hồi ở Diên Phước ra đi cũng trong một cái rọ nhỏ hơn. Vậy thì cũng chẳng có gì để sợ. Hồi nãy quả là mình có sợ, sợ đến tối tăm mặt mũi, ù tai. Bây giờ thì yên tâm. Chắc chuyển đi tới ở một chuồng khác, có hy vọng sướng hơn chỗ này nữa. Ờ, sướng hơn thế nào, mình đã nghĩ đến cả hàng trăm lần mà mình vẫn không tưởng tượng ra được. Chẳng lẽ được ngồi trong cái ghế xa lông?

Còn lũ thằng Sia thằng Úc. Hồi nãy thất kinh, không kịp nói lời chào hai đứa. Hai đệ tử ngoan ngoãn dễ thương. Anh Hai giã từ tụi mày. Mong rằng ba, bốn tháng nữa tụi mày lớn bằng anh Hai hôm nay, tụi mày cũng được lên xe lam về ở chung một chỗ sướng với anh Hai. Ờ, chắc lúc đó mình đứng cao bằng cái chuồng!

Bà chủ! Em nhìn bà chủ qua cái lỗ rọ đây. Bà đẹp hơn mọi ngày, bữa nay nhìn xa em mới thấy. Đôi mắt bà ấm áp dịu dàng. Nụ cười bà nhân từ phúc hậu. Nhưng sao bà cười với ông mập nhiều vậy mà bà không lại vuốt ve em như ngày trước bà vẫn thường làm? Em muốn méo cái mũi của em để hít bàn tay bà...

Ông mập bắt tay bà chủ, nắm hơi lâu rồi mới nhanh nhẹn đi ra cổng bước lên xe. Xe rồ mạnh, vọt tới. Heo Bò nhìn bà chủ qua lỗ rọ.

... Bà nhìn theo em kìa! Nhưng sao mặt bà không buồn? hình như bà đang vui nữa. Nụ cười khi bà bắt tay ông mập, bà còn giữ đó. Trên môi. Em sẽ đến ở một cái chuồng mới. Hy vọng sung sướng. Em biết đó là do lòng thương yêu đặc biệt bà dành cho em. Nghe nói xã hội loài người đang văn minh. Cái gì cũng mã hóa và giải quyết bằng vi tính. Vậy cái chuồng mà em sắp được dọn đến ở nhất định là toàn hảo. Thực đơn sẽ không phải nước vo gạo, cơm nguội và cám, rau heo... mà là thức ăn đặc sản thải từ khách sạn 3 sao 5 sao. Bà chủ mới sẽ gãi em, tắm em bằng máy... vi tính. Trời ơi! Hạnh phúc!

Xe chạy êm. Ngã tư Ngô Gia Tự. Rồi ngã tư Hoa Lự Sang ngã tư Nguyễn Trãi. Chợt xe quẹo ngặt qua tay trái. Thoáng chốc không còn thấy bà chủ nữa. Những ngôi nhà, những khuôn mặt, những dáng người khác lạ lắp vào thay thế. Nhưng Heo Bò vẫn nghĩ tiếp những ý nghĩ dở dang. Những ý nghĩ êm đềm.

-... Bà chủ thân yêu, em sẽ mãi mãi không quên bà..

CHƯƠNG 25: NHỮNG LỚP TUỒNG CHỒNG CHẤT



Buổi xế hôm đó đúng ngày nạp tiền hụi, ông chủ bà chủ khóa trái cửa ra gọi xích lộ Vừa dặn chị bếp:

- Lát nữa bà Hải Âu có tới, mày nói vợ chồng tao đi vắng từ sáng sớm.

- Nếu bả sai đi mời về thì con đi tới đâu kiếm?

- Kiếm chỉ Đã nói dối đi từ sáng sớm. Kiếm để tế mồ tổ mày hả? Đồ ngu như bò.

Ông chủ bà chủ vừa đi chưa tàn điếu thuốc, chị bếp đã gọn gàng đầu tóc. Chị cũng đi, đi gặp anh nhân tình ở góc đường. Bước ra ngoài vừa sắp khóa cổng thì con Tô lén ra theo. Chị nạt:

- Vô! Vô coi nhà. Lát nữa tao về. Đi hết ai coi nhà? Đồ ngu như bò.

Bò nằm trong chuồng ở cuối sân nghe rõ người ta kêu tên họ mình ra nhiếc đến hai lần trong vòng không đầy mười phút. Nghĩ đến sự nhục nhã mà dòng họ bò của mình phải cam chịu, kể từ tổ tiên xa xưa, Bò mủi lòng khóc ồ ồ.

Gà Cồ đang bươi ra. gần đó nghếch mặt dáo dác đưa mắt tìm kiếm xuất xứ của tiếng lạ. Thấy Bò nước mắt ràn rụa, liền lại gần hỏi nguyên dọ Bò nấc vừa kể khúc nôi. Gà cồ an ủi:

- Lũ người nó khinh miệt mọi loài đâu phải chỉ bò. Con gái bỏ nhà đi rông thì nó kêu là đồ ngựa. Đàn ông hảo ngọt thì nó kêu là đồ dê, thằng dệ Bẩn thỉu thì nó nói dơ như heo...

Ông Heo Nọc đang nằm nghỉ mệt, nghe Gà Cồ nói động đến mình liền uể oải đứng dậy:

- Chúng nó đâu có tha tụi mày. Đứa nào đẻ nhiều đông con thì nó rủa là đẻ như gà.

Sợ có sự cãi cọ đôi co, Bò hỉ mũi, miệng bệu bạo:

- Thôi, đừng khích bác. Đúng là nó chê toàn thể súc vật chúng mình. Lấy cớ chúng mình ngụ Mà quả tình chúng mình có ngu.

Vịt Bầu:

- Bọn em thì không bị chê là ngu, mà chỉ... ngu ngợ Ngỗng mới tệ hơn: mặt nghệch ra như ngỗng đực.

Bò:

- Thì nói xa gần cũng là ngụ Quan trọng là mình phải làm sao thoát cho được cái ngu.

Sẵn cái cổ đang nghểnh cao, Ngỗng khàn khàn nói, tiếng nói như từ trên trời phán xuống:

- Phải học.

Chuyện lạ. "Phải học!". Thú vật đi học? Nghe như trái bom nguyên tử nổ. Thằng Ngỗng nghệch mặt nó nói thiệt hay nói giỡn? Có sử sách nào ghi "súc vật đi học" không? Chuyện khoa học giả tưởng?

Vốn ghét thằng Ngỗng sạch sẽ trắng trẻo, cụ Heo hỏi gặng:

- Mời anh Ngỗng nói lại. Anh vừa bảo phải đi đâu?

Ngỗng chậm rãi khoan thai:

- Tôi không nói phải đi đâu. Tôi chỉ nói "phải học".

Bò lại vội vàng hòa giải:

- Nhưng mà học bằng cách nào? Ôm cái cặp da đến trường? Ngồi trên ghế, tay cầm cây viết?

Mọi tiếng nhao nhao:

- Đâu có được! Đâu có được!

Sau một hồi bàn cãi, các con vật đồng ý với nhau là nên mời con vật nào thông thái nhất mỗi tuần đến dạy điều khôn cho anh chị em một lần. Thông thái nhất có lẽ là con Mọt Sách. Nhưng không ai biết hiện nó ở đâu. Gà Cồ nói không có Mọt Sách thì e mời con Mối nó cũng đục sách, gặm sách, nuốt sách, ăn nát cả tủ sách. Còn Ngỗng thì đề nghị mời thêm Ruồi.

- Tôi thấy Ruồi nó cũng được lắm. Mỗi lần ông chủ ngồi đọc sách là Ruồi hay đậu lên trang giấy. Bò tới bò lui nữa. Khi ông chủ không bằng lòng hươ tay, nó mới bỏ đi nơi khác. Xét ra: Mối núp ở chỗ tối, tháng này năm nọ, cứ lặng lẽ gặm nhấm, nuốt hàng đống chữ vô bụng, vậy là thuộc lòng thiên kinh vạn quyển. Ruồi có vẻ ít trì chí nghiên cứu, nhưng được cái cũng đọc lướt nhiều, biết rộng.

Cử ai đi liên lạc mời hai vị học giả? Anh Ngỗng giới thiệu Ruồi thì giao cho ảnh đi mời, điều đó hợp lý. Sang việc mời Mối...

- Mối là học giả lớn - Ngỗng nói - là nhân vật chính mà chúng ta đặt tất cả hoài bão vào. Vậy phải anh Bò thân chinh đi mời thì mới đúng lễ.

Chị Vịt:

- Em không đồng ý. Anh Bò nghiêm trang chững chạc, bề thế uy nghi, quả thật xứng đáng để tiếp xúc với các bậc thượng lưu trí thức. Chỉ hiềm thân xác anh hơi... hơi... hơi lớn. Đi với ông Mối, em sợ lỡ có lúc vô ý, anh đạp nhẹp cụ.

- Vậy thì nhờ Gà Cồ - cụ Heo đề nghị.

Lại chị Vịt:

- Em có ý kiến: anh Gà Cồ mặt mày lấc cấc, tiếp xúc với con nhà võ thì hợp. Chớ...

Bò cười khì khì, ngắt lời:

- Thôi tìm ra rồi, cử chị Vịt đi mời. Chị đi đứng lạch bạch chững chàng. Còn ăn nói thì... như thấy đó.

Coi như giải quyết xong. Đâu có lợi lộc gì mà tranh giành. Hẹn xế chủ nhật tuần sau gặp lại. Giờ đó cả nhà thường vắng. Gia đình ông bà chủ không đi coi xi nê thì cũng đi coi đá banh. Còn chị bếp thì cố nhiên là phải ôm eo ếch anh nhân tình, bắt rú ga chạy về nhà quê du hí.

Đến ngày giờ hẹn, cả sân ồn ào như một cái chợ xổm. Mời tất cả súc vật trong nhà, lớn nhỏ trọng khinh không phân biệt. Khi ông Ruồi đến, ban tổ chức mời ổng đứng ở ngoài cổng danh dự đợi ông Mối để cả hai cùng bước vào một lượt cho long trọng. Đợi hơi lâu, vì ông Mối bò rất chậm. Nhưng rồi cuối cùng ổng cũng đến. Tức thì có nhiều tiếng la: "đến rồi! đến rồi!". Và hai ông sóng bước bò vô.

Một chị kiến bước ra choàng vòng hoa danh dự vào cổ hai nhà học giả. Chị kiến này ở khu vườn bên cạnh. Thoạt tiên Bò nhờ chị Kiến ở gốc mãng cầu cạnh chuồng bò choàng vòng hoa, nhưng chị này từ chối. Vì giận lẫy. Số là hôm họp sơ bộ, chị có lén nghe cụ Heo đề nghị xếp kiến vào hàng uyên bác, vì cụ thấy kiến cũng hay bò lên trang sách của ông chủ. Nhưng thằng Ngỗng bác:

- Đồng ý là kiến có bò lên sách. Thậm chí còn làm ổ đẻ trứng, còn nằm chết giữa trang sách nữa. Nhưng như vậy không có nghĩa là nó đọc sách. Mà nó đánh hơi bò đi kiếm ăn, bò lạc vô giữa sách, vậy thôi.

Thế là được nhận làm học giả chỉ vỏn vẹn còn có hai.

Tiếng vỗ tay, tiếng hoan hô khi Ruồi và Mối, cổ choàng vòng hoa, bò lên bục - nguyên là một hòn đá phẳng mặt. Bò trịnh trọng nói mấy lời khai mạc rất rời rạc dù đã chuẩn bị sẵn mấy ngày luôn. Rồi đứng im phắc. Chẳng có ai biết vạch chương trình nên chẳng ai biết nên làm gì tiếp theo. Mặc ai nấy nói. Ồn ào, thấy vậy, Ngỗng lạch bạch bước tới giải nguy (mình coi như ở trong ban tổ chức - Ngỗng thật thà nghĩ). Ngỗng nói:

- Kính thưa nhà học giả Mối, ngài sống suốt đời trong tủ sách, lục lọi từng cuốn, chúng tôi nghĩ rằng bụng ngài chứa đầy tư tưởng, đầy kiến thức kim cổ Đông Tây, đầy chữ nghĩa. Thưa ngài, có phải vậy không ạ?

Mối lắc đầu:

- Tôi không biết. Mà... chữ nghĩa là cái gì vậy?

Câu hỏi ngớ ngẩn, nhưng Ngỗng nghĩ rằng các học giả thường giả bộ ngờ nghệch nên Ngỗng cúi mình thấp hơn, nhã nhặn:

- Dạ thưa ngài, ngài vẫn dùng bữa bằng những chữ in mà.

- Không có. Tôi ăn gỗ. Năm ngoái tôi ăn giấy.

Cả sân cười rộ. Ngỗng hơi ngượng nhưng vẫn cố gắng giữ bình tĩnh:

- Đồng ý là ngài dùng bữa bằng giấy, nhưng đây là giấy quí, giấy có in chữ, có in tư tưởng. Tư tưởng thấm vào máu ngài. Khắp cử tọa đầy thiết tha mong mỏi ngài công bố một tư tưởng mà ngài đã tự suy gẫm, mà ngài cho là uyên bác nhất, rửa nhục cho giới súc vật mà bọn người cho là ngu dốt.

Câu nói vừa rậm ri chữ nghĩa, Mối nghe không hiểu, chỉ đoán lõm bõm, nên trả lời:

- Tôi cả đời chỉ biết ăn. Đào hang trỗ ngách đi tới chỗ nào có gỗ, có vải, có giấy có thể ăn được. Ăn xong rồi... ăn nữa. Chớ có biết tơ tưởng cái gì đâu? Còn như...

Cụ Heo nhún đôi vai tỏ sự thất vọng. Gà Cồ lắc đầu làm cái mào cái tích rung rinh. Mấy chị gián cánh xì xào: "Chán quá! Bác học cái gì la... gì lạ vậy?".

Thất vọng nhất là mấy anh chị Dế. Họ đến đây dưới hình thức phái đoàn. Hôm được tin có cuộc tiếp rước nhà học giả Mối, họ bàn nhau nên thừa dịp trao tặng nhà học giả bằng "Tiến sĩ danh dự Nhạc viện Dế và mời luôn ngài làm Công dân Dế danh dự. Phải chơi cha như vậy, phải chơi qua mặt những đứa khác, kể cả Bò, Heo, Ngỗng... . Ạch đụi lo mời mọc tổ chức nhọc nhằn, rốt cuộc phần thành công rực rỡ, nổi bật là dành hết cho Dế. Nào ngờ gặp phải thằng cha học giả cù lần.

Trên bục, lại giọng hụt hơi của Mối, chẳng biết trả lời câu hỏi nào đó của Ngỗng:

- Tui từ cha sanh mẹ đẻ có sao nói vậy, ăn ngay nói thiệt. Xin bà con thương đừng chấp, đừng...

Ngỗng nổi xung, không đợi Mối nói hết câu, đưa mỏ gạt mối sang một bên rồi đẩy Ruồi ra trước.

- Thưa bà con, cũng gần gũi với sách là Ruồi, nhà trí thức đang đứng trước mặt bà con đây. Sách Nho, sách Quốc ngữ, sách ngoại ngữ, sách Văn học, Khoa học, Toán học, Kinh tế học, Y học, Luật học vân vân nghĩa là đủ loại sách, ông Ruồi đây đều có gần gũi...

Ngỗng vừa dừng lại lấy hơi thì không ngờ Ruồi đặt một chân trước lên ngực, bước tới, nghiêng đầu trước cử tọa. Miệng chúm chím:

- Dạ.

Cử tọa vỗ taỵ Thật y như là anh Sơn đông mãi võ bán thuốc quảng cáo. Nhưng mà vui. Ngỗng tiếp:

- Quảng bác ngôn ngữ của khắp các dân tộc trên thế giới, mong ngài cho biết nếu loài vật chúng ta mà tự đặt một lối chữ viết chung để dạy kiến thức cho nhau, phá bỏ cái ngu, thì nên đặt theo nguyên tắc nào? Vẽ theo hình dáng của vật như chữ Ai Cập cổ đại chăng? Rồi tiến lên Hội ý, Chỉ sư... như chữ Hán chăng? Hay cứ mượn mẫu tự La Mã cốt chỉ phiên âm?

Ruồi nghe xong câu hỏi, cúi đầu chào, mỉm cười. Rồi vụt ngẩng cao mặt, giơ tay:

- Nói về chữ viết, trời sinh trăm loài thì có trăm loại, có chữ đẹp, có chữ ít đẹp. Nhưng chung qui, nó là tinh hoa, là rực sáng của trí tuệ. Trải bao nhiêu ngàn năm lịch sử, chữ viết của tổ tiên để lại là dấu ấn thân thương làm xúc động lòng tạ Thân ái vô cùng, thân mật vô lượng. Ôi lịch sử, dòng nước mát! Ai trong các ngài dám nói là mình quên dòng nước mát?

Ruồi trừng mắt nhìn xuống. Mọi con vật trừng mắt nhìn lên. Chợt cụ Heo giơ tay đập một con muỗi chích nơi má cụ một cái "chách". Cử tọa tưởng cụ vỗ tay, liền vỗ theo như sấm.

- Tham bác Đông Tây kim cổ, - lời Ngỗng,- ngài đã nhiều năm ưu tư về lẽ tồn vong hưng phế của giống súc vật chúng tạ Ai cũng biết là loài người khinh miệt ta, do ta ngụ Nay muốn thoát ngu, muốn học khôn thì, theo ngài, ta cần học cái gì trước?

Ruồi gật gật đầu, như thích thú vì câu hỏi có nội dung "cao". rồi vẫn gật gù, Ruồi trả lời:

- Đúng! Đúng là phải học một cái gì trước. Chớ không nên học nhiều cái một lượt. Ở đời phải có trước có sau. Chớ học trước quên sau, học sau quên trước thì... Ăn ở mà có trước quên sau là đồ đoản hậu. (Đến đây Ruồi nổi hăng, vung tay, nói to) Xã hội ta lên án những cái ung nhọt đó, những hiện tượng tha hóa đó, những...

Ruồi không biết còn những cái gì nữa. Trí óc đặc sệt. Thấy Ruồi đứng im, Ngỗng tưởng Ruồi đã trả lời đủ rồi nên lật đật đặt câu hỏi khác:

- Nhiệm vụ trước mắt của chúng ta là thoát ngu, là tạo dựng một nền văn minh của súc vật. Nó sẽ đối chọi với văn minh loài người. Xin nhà trí thức đánh giá nền văn minh hiện đại của loài người.

Ruồi đằng hắng:

- Câu trả lời đã nằm sẵn trong câu hỏi của ông. Đánh! Phải đánh: Đánh cho bể cái nền đó. Đánh cho tan tành, cho văng từng cục đá, từng hột cát. Làm sao mà không đánh? Chúng ta vì thế hệ tương lai mà phải đánh, đánh tơi bời. Ôi, súc vật vạn tuế, súc vật con cưng của Thượng Đế, súc vật lực lượng chủ yếu của...

Giữa lúc Ruồi đang hùng hồn nói huyên thuyên, nói lạc đề thì chị Gà Mái bước vộ Chị đi họp trễ. Tuổi đã trung niên nhưng nhan sắc còn mặn mà. Nhác thấy có nhiều súc vật giống đực, chị gia tăng làm duyên. Thoáng trông cách đi, cách nhìn, biết ngay là chị đang thành công, đang tự tin. Dù đến trễ, chị vẫn đi không hề khép nép mà cứ ung dung đi thẳng lại bàn chủ tọa. Vừa đi vừa nói:

- Xin lỗi. Tôi bệnh mấy bữa naỵ Nóng mê man. Bỏ ăn. Gắng gượng đi họp... xê xê ra một chút cho cô đi tí, cháu... Dạ, da... em đi lên tìm ông chủ tọa để cáo lỗi đến trễ... Dạ, phải, gắng đi dự buổi họp quan trọng có ,ông bác học tới thuyết trình... Xin lỗi, xin lỗi chị. Chật quá, đi cứ vướng qua vướng lại... Mấy khi có buổi họp đông vui như vầy. Thật quí hóa...

Đi ngang qua bàn thuyết trình thấy có một con Mối đang nằm, cái bụng mập ú dầy mỡ trắng hếu, chị Gà mổ liền một cái thật nhanh, nuốt gọn. Nhanh quá, trong cử tọa ít ai kịp thấy. Kể cả nhà trí thức Ruồi đứng gần đó, đang nhìn xuống. Nên ông ta tiếp tục hùng biện:

-... súc vật lực lượng đang lên, sức mạnh đang trỗi dậy sẽ làm chủ cả vũ trụ này. Nhà học giả Mối có mặt hôm nay, niềm hãnh diện của giới súc vật chúng ta, người bạn thân yêu quí của cá nhân tôi ắt cũng đồng ý với tôi rằng...

Ruồi nhìn sang Mối, ngạc nhiên thấy nhà học giả biến đâu mất.

- Ủa, nhà học giả...

Vừa lúc đó, nghe tiếng léo xéo, chị Gà quay lại, thấy Ruồi. Rất lẹ, chị rướn cổ tới, mổ mạnh, nuốt gọn luôn. Một cách tự nhiên như hàng ngày chị vẫn làm. Lại còn nghĩ bụng: Bữa nay ra ngõ gặp maỵ Bỗng nhiên cả ruồi cả mối đem dưng đến tận miệng. Rồi bước tới nữa, miệng cười duyên, mắt liếc:

- Thưa anh chủ tọa, em bệnh quá, xin lỗi đến trễ. Em thích nghe các ngài học giả và ngài trí thức nói chuyện văn học, văn minh, văn nghệ lắm. Nên em lướt bệnh gắng đến dự. Mà sao giờ này các ngài chưa tới?

CHƯƠNG 26: LUÔN LUÔN CÓ MỘT KẼ HỞ



Hai cặp vợ chồng Chuột cư ngụ nơi căn gác này. Một cặp đã đứng tuổi, một cặp trẻ hơn. Cặp trẻ khéo biết xã giao, tôn xưng cặp kia là "anh Cả" mỗi khi nói chuyện cho có vẻ thân mật, tạo không khí họ hàng. Để đáp lại, anh chị Cả gọi lại "chú Hai, thím Hai".

Chủ căn gác là một ông độc thân hơi lười. Rác quét nhiều khi dụm thành một đống ở góc tường. Quần áo bỏ rơi dưới gầm giường nhiều khi cả tuần. Thật lý tưởng cho Chuột. Tha hồ tự dọ Sẵn cái mũ cát-két lão chủ bỏ quên lăn lóc dưới gầm tủ, cặp chuột trẻ chui vô nằm. Rất ấm. Có cái khăn mùi soa lão chủ để rớt dưới chân bàn, chị Cả ngứa răng cứ sẵn đó mà nhai, mà gặm, tơi tả thành giẻ. Chỉ bất tiện là thiếu cơm. Lão chủ ăn cơm tháng ở tầng dưới, mấy cặp Chuột ở tầng dưới no đủ phè phỡn. Cơm canh cá thịt sẵn ở nhà bếp, ở vại nước. Mỗi tối, bốn vị Chuột ở trên gác phải lần xuống tầng dưới đề kiếm thức ăn. Tráng miệng thì có khá hơn. Thỉnh thoảng lão chủ treo một nải chuối. Ăn đều đặn đâu được sáu trái, rồi bỏ quên để úng. Bốn vị Chuột cứ ăn thoải mái; ăn cho tới hồi chuối rữa hết ăn nổi nữa. Có hồi người ta đem biếu nho hay bánh ngọt. Ăn vụng nho sướng nhất, nho cứ bày sẵn trong dĩa. Bánh ngọt thì phải đợi lúc nào lão quên đậy. Những con thằn lằn, những con gián cũng a vô giành phần. Ăn xong còn tự do phóng uế bề bộn trong dĩa. Ngoài những bữa ăn may mắn họa hoằn đó, căn gác chay tịnh đến mức hoàn hảo. Bò khắp nơi chỉ gặp những cuốn sách đứng sắp hàng. Và những cây viết nằm ngổn ngang. Và kính đeo mắt đến ba, bốn cái.

Một buổi chiều nọ có một cặp vợ chồng Chuột rất trẻ lọt vô căn gác. Cô vợ thuộc hạng đẹp, mắt đen láy, lông nõn mướt. Anh chồng cũng vào hạng khá trai, khoẻ mạnh. Họ yêu nhau, say mê nhau, tung tăng giỡn hớt suốt đêm. Nghịch nhau chí choé suốt đêm, phá giấc ngủ của lão chủ, phá giấc ngủ của hai cặp vợ chồng Chuột kia.

Một buổi tối đèn giường vừa mới tắt thì chợt mọi người giật mình bởi một tiếng "phập" thật lớn. Tiếng chân giãy dụa trong nửa phút. Rồi im lặng. Chàng Chuột đẹp trai đã sập bẫy.

Đêm sau, cả phòng im thin thít. Anh Cả vốn có kinh nghiệm, nói nhỏ với vợ:

- Coi chừng! Đêm nay nó gài bẫy nữa.

Nhưng sự thực đã không xảy ra như vậy. Cả đêm hôm sau nữa. Vài đêm hôm sau nữa. Lạ. Trong khi đó cô Chuột góa phụ sầu muộn. Xinh đẹp mà sầu muộn thì cái đẹp tăng lên gấp rưỡi, anh Hai nhận thấy điều đó trước. Rồi đến anh Cả. Cả hai âm thầm sắp đặt những "ngẫu nhiên" để gặp góa phụ và ngỏ lời an ủi. Cũng dễ thôi. Tiếp theo là những lời dặn dò, những lời khuyên nhủ. Cũng tự nhiên thôi. Sau nữa thì tha hồ, trăm thứ chuyện: chuyện đời, chuyện khôn dại, chuyện trời trăng mây nước. Nhưng đồng thời cũng nảy sinh một chuyện mới: chuyện ghen. Chị Hai ghen với anh Hai. Chị Cả ghen với anh Cả. Chị Hai, chị Cả ghen với cô gái góa. Rồi anh Cả ghen với anh Hai. Tùm lum. Vợ chồng với nhau thì cắn nhau vì ghen.. Người ngoài với nhau thì cãi nhau vì ghen. Chí choé suốt đêm. Lão chủ nhiều đêm mất ngủ cứ bật đèn liên tiếp.

Dẫu ghen tuông, nhưng sau khi cắn nhau, vợ chồng lại làm lành, nằm kề nhau rồi âu yếm nhau. Chỉ cô gái góa là cô đơn. Trong đêm khuya vắng lặng, cô thường thao thức, lăn qua trở lại trong cái ổ rơm rộng mênh mông. Cô lần dậy âm thầm bò lang thang đây đó như một kẻ mộng du.

Một đêm nọ vào giấc gần sáng, một tiếng "phập" vang lên. Rồi! Lại một nạn nhân! Ai vậy? Mờ sáng thì biết rõ: cô góa phụ.

Xế hôm đó đợi khi lão chủ khóa cửa ra đi, anh Cả buồn bã nói với chú Hai:

- Cho rằng thằng chồng nó mê ăn mà sập bẫy thì cũng được đi. Đằng này con vợ đã thấy gương chồng còn sờ sờ mà sao còn...

Chú Hai:

- Có thể là cô ấy buồn tình, tâm trạng u uất, tinh thần xáo trộn, nhớ đó quên đó, lẫn trước lộn sau.

- Ừ, cũng có lẽ. Rút kinh nghiệm, chú thím lưu ý tránh xa những món ăn bày sẵn, thơm tho, mời mọc khêu gợi.

Thím Hai xía vô:

- Dạ, cảm ơn anh. Chúng em xin nhớ.

Sau cơn xúc động, những đêm yên tĩnh lặng lẽ trôi. Không bị cái chết rình rập đe dọa, trí óc chị Hai bắt đầu nghĩ gần nghĩ xa khi nhìn chồng cứ mặt mày thẫn thờ xa vắng. Trở lại "chuyện mới" của ngày nọ: chuyện ghen. Bất kể vì lý do gì, có thể do ê răng, lâm râm đau bụng, nhức khớp xương... nhưng hễ thấy mặt chồng ủ ê là chị mè nheo xỉa xói:

- Nhớ con đĩ đó chớ gì? Mỏ nó đẹp hơn mỏ tôi mà. Ria nó nõn hơn ria mép của gái già này mà... Chà! Tui biết hết. Hễ tui có việc đi vắng là hai người kề nhau rủ rỉ rầm rì những "anh yêu em... em yêu anh... nhớ em... đợi anh... " rồi dắt nhau ra ngoài sân tối mà...

Ban đầu chú Hai im lặng. Nạn quá, chú nạt một tiếng. Sau đó phải mắng át tới hai, ba tiếng. Cuối cùng phải đấu khẩu bằng nhiều câu dài. Thím Hai tuổi Tí đâu có chịu thua, vậy là vợ chồng cấu xé nhau. Lần lần thành tật, ngày cũng như đêm, cứ vừa âu yếm nhau đó, mươi phút sau đã chí choé cãi nhau, cắn nhau, rượt nhau. Đồ đạc đổ ngã lung tung. Có bữa văng luôn cái kính đeo mắt của lão chủ.

Một buổi tối như thường lệ, màn chí choé bắt đầu, tăng thêm cường độ, tiếp theo là cuộc rượt đuổi. chợt đánh "sầm" một cái. Giật mình, hai vợ chồng phóng mạnh tới. Đụng nhằm hàng lưới. Hoảng, nhảy sang trái: lưới. Sang phải: lưới. Đằng sau: cũng lưới. Chết cha, sập bẫy rồi!

Lão chủ bật đèn, mở cửa, lại xách cái bẫy lồng trong đó vợ chồng chú Hai đang sợ hãi bò lên lộn xuống, rối rít tìm lối ra. Lão đem bỏ vào chậu nước, ngoài hiên.

Anh Cả, chị Cả thất đảm. Biếng ăn, bỏ cơm một ngày. Cứ lẩm nhẩm cầu nguyện và dọn mình sám hối. Nhất là chị Cả. Bởi không phải chỉ thím Hai mới biết ghen, mà chính chị, chị cũng ghen một cây. Còn anh Cả thì máu băm lăm đâu có thua chú Hai? Chỉ may một cái là chị đã trọng tuổi, răng sếu sáo nên cắn ít đau, anh Cả chịu được. Tính anh Cả lại chậm chạp, đi còn không muốn bước nữa là chạy. Hú vía! Ở đời cái Dở cái Kém nhiều khi đem lại cái May.

Anh Cả thẩn thờ:

- Bẫy cơm bẫy thịt thì từ chối được, chớ bẫy sập kiểu này thì biết đâu mà tránh? Thiệt nghiệt!

Chị Cả nói nhỏ:

- Em không ghen với mình nữa.

- Khéo vô duyên. Nó chết bảy đời còn ghen nỗi gì?

- Em không rượt mình chạy.

- Chạy đi đâu? Đi chậm chậm cũng đủ sập bẫy, cũng đủ chết. Cần gì chạy?

- Vậy thì đừng đi.

- Nói vậy mà cũng nghe được, - tiếng anh Cả hơi to một chút - chẳng lẽ cả ngày nằm một chỗ?

- Nếu có "con đó" nằm một bên thì nằm một chỗ cả tuần cũng được. Sá gì một ngày. - tiếng chị Cả to hơn chút nữa.

- Này, đừng có ghen bậy. - tiếng anh Cả to hơn.

- Sao lại bậy? - tiếng chị Cả to nữa - Bộ tưởng tui không biết mưu mẹo của ông? Cứ vài bữa ông than nhức răng, nhờ tui mò xuống bếp lục kiếm cho ông tí muối hầm để ông ngậm. Can cớ gì mà cứ đợi khuya khi đèn đóm tắt hết, tối thui mới nhức răng? Hồi trước sao không nhức răng? Sao đợi sau khi chồng nó chết rồi ông mới nhức răng? Khôn vậy? Can cớ gì khi nó ngoẻo rồi thì ông hết chứng nhức răng?

Anh cả mắc cỡ, nạt to:

- Im!

Chị Cả nổi dóa, hét to hơn:

- Im cái gì?

Ở bên giường, lão chủ cựa mình. Cả hai giật thót. Sáng hôm sau chị Cả thủ thỉ:

- Thôi em không ghen nữa. Cãi cọ Ồn ào, ông chủ chú ý. Coi chừng chết cả lũ.

Quả là chuột đứng tuổi biết tự chế, chị Cả giữ lời từ đó thôi không đề cập đến con đó nữa. Nhưng cái Chết bi đát tàn nhẫn mà họ chứng kiến không ngừng ám ảnh họ. Với anh Cả, nó dẫn trí óc anh đi về những nẻo suy tự Anh nghĩ về lòng Tham. Anh nhẹ nhàng bảo vợ:

- Loài chuột mình cũng như mọi loài động vật thường chỉ biết nghĩ đến ăn. Do vậy mà bị lừa, bị giết. Lũ người nó lấy miếng thịt để lừa con chuột, bắt con chuột để lừa con chim ó, bắt con chim ó để lừa con cọp con beo. Nhưng loài người, đến lượt nó cũng chết vì tham ăn. (Tới đây giọng anh Cả cao lên) Nó còn chết vì tham sắc dục, bao nhiêu triều đại đổ nát vì sắc dục. (Tới đây, bị phấn khích, giọng anh Cả cao lên nữa, rổn rảng) Và... thua các loài động vật khác, nó còn chết vì ham tiền tài, ham quyền tước.

Tiếng ông chủ cựa mình làm chị Cả sợ quá, suỵt suỵt khẽ. Anh Cả cũng chợt nhớ là mình đã hùng hồn quá hóa ra ồn ào, anh trợn mắt le lưỡi. Nhưng cái Biết nó làm ngứa cái miệng. Hôm sau anh Cả lại triết lý:

- Vợ chồng chú Hai chết vì cái Sân. Tức là giận, giận quá mất khôn, rượt nhau chạy ùa vô cái bẫy. Nếu không giận? Nếu cứ bao dung tha thứ? (Đến đây anh nghếch mặt lên như để hỏi một thính giả đang đứng trước anh)... Thì mọi việc êm xuôi hết. Bà con chuột gặp nhau, bắt tay nhau (anh giơ hai bàn tay trước, nắm vào nhau) chào nhau (đến đây thích quá, anh nói to như đang gặp bạn thật) A! Chào bạn! Mạnh giỏi chớ? Lâu quá!

Tiếng giường cọt kẹt. Đèn giường bật sáng. Ông chủ nói lầm bầm. Anh Cả hoảng, nằm nép sát xuống sàn nhà.

Đêm sau anh Cả không dám hé răng. Chỉ lặng lẽ suy tự Nhưng khổ, những điều suy tư khi đã nhiều quá, chèn chật trong óc thì chúng cứ có khuynh hướng đòi thoát ra. Anh Cả phải cắn răng cố nhịn. Nhưng đến nửa đêm thì anh Cả hết nhịn nổi. Anh lén khoèo vợ dậy:

- Này mình, anh nhất định chỉ nói nhỏ nhỏ. Bò lại góc kia cho xa ông chủ. Anh mới nghĩ ra cái này. Ngộ lắm. Nói ngay chớ để mai lỡ quên. Mình có biết chữ đâu mà ghi chép? Nhớ đâu nói đó.

Người vợ tào khang chìu ý chồng, nhẫn nại bò cạnh anh. Miệng cứ ngáp dài. Tới góc nhà, anh kề tai nói nhỏ:

- Mọi tật xấu của mình, dù là tham lam hay nóng giận, đều do cái Si, cái ngu mà ra. Nếu cứ suy tư như anh, trầm tư như anh, nhìn rõ bản thể của mọi sự vật như anh thì làm sao mà anh mắc vào cái Tham; cái Sân, thì làm sao mà anh phải chết như vợ chồng chú Hai và vợ chồng... thằng đó?

Anh Cả ngừng nói, nhìn vợ một cách thích thú. Không ngờ mình cũng có tài hùng biện. Chị Cả cũng chợt thấy chồng mình trí thức một cách bất ngờ nên âu yếm cạ mũi vào cổ anh. Anh tiếp:

- Nếu bà con họ Chuột nhà mình mà hiểu được cái chân lý đó thì loài người, kẻ thù độc ác và truyền kiếp của chúng ta phải bị đẩy xa, phải bị gạt ra...

Anh Cả vung tay phải gạt ra thật mạnh như một nhà hùng biện chân chính. Tay đụng nhằm một cái que nhỏ. Cái que bật rơi.

- Phải bi...

Liền một vật gì thật nặng rớt đánh "Rầm" xuống, đè nặng lên ngực anh Cả, làm anh tức khắc ngộp thở, đầu óc choáng váng. Tiếng chị Cả bên cạnh "Hự" lên nửa chừng rồi im bặt.

Có tiếng chân giường kẽo kẹt. Tiếp theo, đèn bật sáng. Ông chủ xăm xăm đi lại lượm viên gạch lên rồi cầm hai xác chuột ném qua cửa sổ, ra sân.