HẢI DƯƠNG

1. Hội Côn Sơn

Thời gian: Hội thu: 16 - 20/8 âm lịch; Hội xuân: 18 - 22/1 âm lịch.
Địa điểm: Xã Cộng Hòa, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương.
Đối tượng suy tôn: Nguyễn Trãi - nhà quân sự, chính trị thiên tài và là nhà văn lớn của dân tộc Việt Nam thế kỷ 15, sư Huyền Quang, (một trong ba vị sáng lập thiền phái Trúc Lâm).
Đặc điểm: Dâng hương, tưởng niệm, bàn cờ tiên, đấu vật, chơi cờ.

Côn Sơn là một khu di tích lịch sử nổi tiếng của tỉnh Hải Dương, một trung tâm của Thiền phái Trúc Lâm và cũng là nơi Nguyễn Trãi đã về ở ẩn vào thế kỷ 15. Ở đó có chùa Côn Sơn, giếng Ngọc, bàn cờ tiên và đá Thạch Bàn. Chùa được xây từ đời Trần ở chân núi Côn Sơn, nơi tu luyện của trạng nguyên Lý Đạo Tái, pháp danh Huyền Quang, khi ông cáo quan về ở ẩn. Chùa có tượng Di Đà Tam Tôn, tượng Trúc Lâm Tam tổ (Trần Nhân Tông, Huyền Quang, Pháp Loa), tượng Trần Nguyên Đán và phu nhân. Hàng năm hội Côn Sơn mở 2 lần: hội xuân và hội thu luôn thu hút đông đảo dân địa phương và khách thập phương về dự hội tưởng niệm, tham quan di tích.

2. Hội Vạn Niên

Thời gian: 12 - 18/1 âm lịch.

Địa điểm: Thị trấn Nam Sách, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương.

Đối tượng suy tôn: Trạng nguyên Quý Minh, có công với nhà Lê, "Đổng bộ Thượng thư. Dực bảo trung hưng thượng đẳng thần".

Đặc điểm: Hội kỷ niệm chiến công, diễn hội trận "Xông hệ".


3. Lễ hội đền Cao

Thời gian: 22 - 24/1 âm lịch.

Địa điểm: Xã An Lạc, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương.

Đối tượng suy tôn: Thành hoàng làng và 5 anh em họ Vương giúp Lê Đại Hành phá giặc Tống: Vương Đức Minh, Vương Đức Xuân, Vương Đức Hồng, Vương Thị Đào, Vương Thị Liễu.

Đặc điểm: Rước 6 kiệu với đội cồng và kỳ lân đi đầu.

HÀ TÂY


1. Lễ hội chùa Hương

Thời gian: 6 tháng giêng đến hết tháng 3 âm lịch.
Địa điểm: xã Hương Sơn, huyện Mỹ Ðức, tỉnh Hà Tây.
Đối tượng suy tôn: Phật Bà Quan Âm
Đặc điểm: Múa rồng, bơi trải.


Lễ hội chùa Hương kéo dài từ 6 tháng giêng đến hết tháng 3 âm lịch. Du khách có thể đi bằng đường bộ theo hành trình Hà Nội - Hà Ðông - Vân Ðình - Hương Sơn hoặc từ thị xã Phủ Lý ngược dòng sông Ðáy lên Bến Ðục - Yến Vĩ - Hương Sơn.

Theo tâm thức của người Việt Nam Hương sơn được coi là cõi Phật. Chùa Hương là nơi thờ Phật Bà Quan Âm. Ngày 6 tháng giêng là ngày khai hội, có tổ chức múa rồng ở sân đền Trình, bơi thuyền múa rồng trên dòng suối Yến.

Hội trải rộng trên 3 tuyến, tuyến Hương Tích, tuyến Tuyết Sơn và tuyến Long Vân. Hội chùa đông nhất từ 15 đến 20 tháng 2 (chính hội). Ðường núi từ chùa Ngoài vào chùa Trong lúc nào cũng tấp nập từng đoàn người lên lên, xuống xuống.

Trảy hội chùa Hương không chỉ đi lễ Phật mà còn là có dịp thưởng ngoạn cảnh đẹp của biết bao hình sông thế núi, có cơ hội nhận biết bao công trình lớn nhỏ đặc sắc của di tích Hương Sơn đã trở thành si sản văn hoá của dân tộc.


2. Hội chợ làng Chuông

Thời gian: 10/1 âm lịch.

Địa điểm: Xã Phương Trung, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây.

Đối tượng suy tôn: Thánh sư dạy dân làng khâu nón

Đặc điểm: Bán và trưng bày nón, thi đánh cờ người, thổi cơm thi.

Làng Chuông, tên nôm của xã Phương Trung, nổi tiếng về nghề làm nón từ xa xưa và nức tiếng về hội chợ lớn nhất tỉnh Hà Đông cũ. Hội chợ là nơi trao đổi hàng hóa, và cũng là nơi diễn ra sinh hoạt văn hóa trong vùng. Hội có thi thổi cơm, thi đánh cờ người. Bên cạnh là cảnh mua bán nón lấy may nhộn nhịp.

3. Hội làng Động Phí

Thời gian: 4/1 âm lịch (3 năm tổ chức một lần).

Địa điểm: Xã Phương Tú, huyện Ứng Hòa, tỉnh Hà Tây.

Đối tượng suy tôn: Bạch Tượng, Bạch Địa, Đô Đài.

Đặc điểm: Kiệu bay, kiệu quay, múa sư tử, múa sênh tiền, múa trống.

4. Lễ hội đền Và

Đối tượng tôn vinh: Thần Tản Viên (Sơn Tinh, một trong tứ bất tử trong điện thần Việt Nam)

Thời gian: Hội xuân 15 tháng Giêng. Hội thu rằm tháng 9 (âm lịch).

Địa điểm: Đền Và, thôn Vân Gia, xã Trung Hưng, thị xã Sơn Tây, tỉnh Hà Tây.

Đặc điểm: Lễ rước qua sông sang đền Dội, tục đánh cá thờ.

Hội rằm tháng giêng

Hàng năm lễ hội đền Và mở vào ngày rằm tháng giêng. Cứ 3 năm thì tổ chức lễ hội lớn một lần vào các năm Tý - Mão - Ngọ - Dậu. Năm lễ hội lớn ở đền Và có lệ tục rư­ớc nư­ớc do dân làng Di Bình thuộc xã Vĩnh Thịnh, huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc đảm nhiệm.
Cũng vào năm tổ chức lễ hội lớn, các làng có liên quan tín ngư­ỡng ở đền cùng nhau tổ chức một cuộc rư­ớc lớn. Tất cả có 8 làng tham gia, gồm: Vân Gia, Thanh Trì, Nghĩa Phủ, Mai Trai, Đạm Trai thuộc xã Trung Hưng; làng Phù Sa, Phú Nhi (Bần Nhi) thuộc xã Viên Sơn và làng Di Bình (tỉnh Vĩnh Phúc).
Lễ hội diễn ra trong một không gian rộng, đư­ợc tổ chức chặt chẽ. Lễ hội bắt đầu mở từ ngày 13 tháng giêng. Dân thôn Vân Gia lên đền dọn dẹp, trang trí cờ hội. Buổi chiều dân các thôn rư­ớc cỗ kiệu của làng mình về đặt ở sân tr­ước nhà tiền tế tại đền Và.
Ngày 14 tháng giêng, đám rư­ớc lớn đ­ược tuân thủ theo luật tục.
Các cỗ kiệu xuống thuyền qua sông. Cư dân vạn chài ở trên sông tấp nập kéo tới, ghép thuyền lại thành một cầu phao lớn cùng đưa đoàn rước sang sông và họ nhập vào đoàn rước trở thành những ngư­ời đi hội. Quan niệm của dân vào ngày này vạn chài nào trên sông làm nhiều điều phúc thì Thánh Tản sẽ cho nhiều lộc lớn trong năm.
Sang ngày 15 tháng giêng, ngày chính hội là những cuộc vui chơi, tiếp đón khách thập ph­ương đến đền Và dâng h­ương, hoa trái và viếng Đức Thánh Tản. Ngày 15 ở sân tr­ước nhà tiền tế có đấu vật. Các đô vật xứ Đoài đến vật chầu bóng Thánh, sau đó diễn trò vui vật giật giải, một thú vui đua sức, đua tài vốn rất đ­ược dân xứ Đoài hâm mộ.

Lễ hội thu (rằm tháng 9 âm lịch)
Lễ hội mở vào ngày 14 tháng 9 (âm lịch), dân làng các thôn Vân Gia, Nghĩa Phủ, Thanh Trì, Mai Trai, Đạm Trai ùa ra đoạn sông Tích từ Thượng Cầu Vang (giáp xã Đ­ường Lâm) đến Hạ Mả Mang (giáp thôn Ái Mỗ) cùng đánh bắt cá tập thể trên đoạn sông này. Mọi ng­ười mang những công cụ đánh bắt cá nh­ư nơm, vó, xúc... Ai bắt đ­ược loại cá trắng, to thì nộp cho làng, cá nhỏ mang về nhà. Cuộc đánh bắt cá đến khi nào chọn ra đ­ủ 99 con thì mang số cá đó về làm tiệc cá, thờ Đức Thánh Tản ở đền Và. Lễ hội này dân gian gọi là lễ hội “đả ngư­”.
Trò đánh bắt cá tập thể của 5 làng trên đoạn sông Tích có ý nghĩa lấy vui, lấy may. Ai được con cá to tâm niệm năm ấy Đức Thánh Tản phù trợ cho làm ăn gặp nhiều may mắn.
Trong số 99 con cá ấy, được rửa sạch chế biến thành nhiều món dâng lên đức Thánh Tản. Tất cả dân chúng thành kính trư­ớc uy linh của Ngài. Cuối buổi, mọi ngư­ời ngồi thụ lộc các món đặc sản từ cá trong không khí sảng khoái.
Có một chi tiết của lệ tục xư­a ở đền Và qui định cơm ăn, cỗ cúng ở đây không đư­ợc dùng muối, mà phải ăn nhạt. Khi ăn cơm xong, quan viên uống n­ước ăn trầu (lá trầu, cau, vỏ) nh­ưng không đ­ược dùng vôi. Vì thế, dân gian có câu: "Hội đền Và trầu không vôi, xôi không muối". Ngoài món cá, theo tư liệu cổ còn l­ưu giữ tại đền, quy định cúng Thánh Tản thêm 2 mỏ vịt, 4 mỏ gà và 15 đấu gạo xôi (khoảng 20 kg).
Những năm không có lễ hội lớn dân chúng và khách hành hương các nơi vẫn nườm nượp kéo về viếng Đức Thánh Tản rất đông. Đức Thánh Tản trở thành một vị phúc thần thiêng liêng, luôn phù trợ để trừ tai họa, mang điều tốt lành đến cho muôn dân.
Lễ hội đền Và còn trở thành điểm đến hấp dẫn của du khách bốn phương, hướng về một vùng đất cổ. Ngày này khách nô nức đến hội, trai thanh gái tú dập dìu, bầy trẻ nhỏ cắm trại để vui xuân d­ưới tán lá rừng lim già. Đây cũng là dịp khám phá những tòa đài kiến trúc kết tinh tài hoa trí tuệ của cha ông; cùng hòa vào không khí ngày hội tư­ng bừng náo nhiệt hư­ớng tới cõi đẹp tâm linh.
Đến với đền Và ai cũng cảm thấy như­ được trở về với cội nguồn tiên tổ, cội nguồn của văn hóa dân tộc mang đậm bản sắc xứ Đoài; tiếp cận với những tập tục cổ, trong mối quan hệ cộng đồng thấu tình đẹp nghĩa, khơi dậy lòng tự hào, thêm yêu mến quê h­ương xứ sở và trân trọng giá trị văn hóa của ngư­ời xư­a để sống tốt đẹp hơn.

THÁI BÌNH

1. Hội đền Đìa
Thời gian: 6/1 âm lịch.
Địa điểm: Xã Canh Tân, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình.
Đối tượng suy tôn: Thổ thần.
Đặc điểm: Tục rước nước, bắt cá.

2.Hội chợ làng An Điện (An Quỹ)
Thời gian: 10 - 12/1 âm lịch.
Địa điểm: Huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình.
Đặc điểm: Chợ xuân bán hàng hóa và vui chơi. Vùng đất chèo, nhiều nghệ nhân giỏi, đẹp, hát chèo các ngày 11 và 12/1.

3. Hội Dương Xá
Thời gian: 5 - 6/1 âm lịch.
Địa điểm: Xã Tiến Đức, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình.
Đối tượng suy tôn: Trần Nhật Hiệu tướng quân.
Đặc điểm: Hát chầu văn, thi lễ vật "cỗ cá".

4. Hội Láng
Thời gian: 6 - 12/1 âm lịch.
Địa điểm: Xã Song Lãng, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình.
Đối tượng suy tôn: Đỗ Dô (danh nhân văn hóa thời Lý).
Đặc điểm: Hội tổ chức 2 năm/lần. Có tục rước kiệu từ đền về đình, trên đường có rắc hoa (chặn đường ma, quỷ không cho vào làng), thi đấu vật, thi cỗ chay, cỗ mặn.

Thanh Hóa

1. Hội Cổ Bôn
Thời gian: 20/1 âm lịch.
Địa điểm: Xã Đông Thanh, huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa.
Đối tượng suy tôn: Thánh Cả (hiệu Đế Thích - vua cờ), Thánh Quỳnh, Thánh Phúc, Thánh Hẹ (Đặng Quận công Nguyễn Khải).
Đặc điểm: Lễ rước, cỗ cúng to "Bánh giầy xẻ cưa, bánh chưng trâu kéo". Trò Bôn: Trò Tiên Cuội, Trò Hoa Lan, Trò Ngô, Trò Lăng ba khúc, Trò Thủy.


2. Hội làng Giáp Mai
Thời gian: 9 - 11/1 âm lịch.
Địa điểm: Xã Tế Thắng, huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa.
Đối tượng suy tôn: Trần Khát Chân.
Đặc điểm: Đua ngựa tre, hát ca công, múa Chà cạn - Chà sâu, đua ngựa ở cánh đồng (mỗi giáp kéo một ngựa).

NGHỆ AN

1. Hội đền Cờn

Thời gian: 20 - 21/1 âm lịch.
Địa điểm: Làng Phương Cần, xã Quỳnh Phương, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An.
Đối tượng suy tôn: Đức thánh mẫu - tứ vị thánh nương (nữ thần bảo vệ và phù hộ cho dân làm ăn thịnh vượng, giúp quân đội vượt biển bình an).
Đặc điểm: Trò chơi trận thủy chiến giả.

Đền Cờn là một trong bốn đền linh thiêng nhất Nghệ An (xây năm 1235 - đời nhà Trần), nằm sát cửa biển Lạch Cờn, giữa một vùng non nước hữu tình. Lễ hội đền Cờn mở đầu bằng những đoàn thuyền du xuân trang trí cờ hoa, trống chiêng âm vang. Trò diễn trận thủy chiến giả gắn với truyền thuyết dựng đền, có quân xanh, quân đỏ giao chiến trên một giải núi non hiểm trở từ làng ói về đền Cờn. Trận giả ba năm tổ chức một lần. Trong đó có tục chạy ói là nét riêng của hội đền Cờn. Nhiều trò chơi dân gian: đu tiên, đấu vật, đánh cờ người, đua thuyền rồng, hát tuồng, chèo, chầu văn.... Kết thúc hội là lễ cầu yên, cầu tài, cầu lộc, lễ tạ ơn, bốc xăm, xem quẻ...

2. Lễ hội đền Nguyễn Sư Hồi

Thời gian: 15/1 âm lịch.
Địa điểm: Làng Vạn Lộc, phường Nghi Tân, thị xã Cửa Lò, tỉnh Nghệ An.
Đối tượng suy tôn: Nguyễn Sư Hồi (thái uý quận công - người có công lớn trong việc khai phá vùng đất phía Đông của huyện Nghi Lộc).
Đặc điểm: Lễ rước kiệu thần, đua thuyền.

Đền được xây trên tả ngạn sông Cấm, cách Cửa Lò khoảng 500m, gồm có 3 tòa: thượng điện, trung điện, hạ điện nằm giữa một vườn cây xanh tốt, có nhiều chim, cò, vạc, sáo, quạ... đến làm tổ. Hàng năm dân trong vùng mở hội tưởng nhớ vào ngày ông mất. Có diễn cảnh thủy binh chiến đấu trên biển do Nguyễn Sư Hồi chỉ huy, đua thuyền giật giải, rước kiệu thần từ đền thờ Nguyễn Sư Hồi đi một vòng quanh làng thu hút nhân dân cả vùng Cửa Lò đến dự hội.

HÀ NỘI

1. Lễ hội gò Đống Đa

Thời gian: 5/1 âm lịch
Địa điểm: Quận Ðống Ða, Hà Nội
Đối tượng suy tôn: Hoàng đế Quang Trung (Nguyễn Huệ)

Cách đây hơn 2 thế kỷ (1789), Ðống Ða là nơi hơn 29 vạn quân Thanh bị tiêu diệt. Gò Ðống Ða trở thành di tích lịch sử vẻ vang của dân tộc Việt Nam.

Sáng sớm ngày 5, đám rước thần mừng chiến thắng từ đình Khương Thượng về Gò Ðống Ða trong rừng cờ, tàn, tán, lọng, kiệu,... rực rỡ màu sắc cùng chiêng, trống, thanh la....diễu hành chậm rãi mang tính hoành tráng của cuộc mừng đón chiến công.

Ðặc biệt nhất là rước "Rồng lửa" được bện bằng nùi rơm, mo nang và giấy bồi trang trí thành hình con rồng, một tốp thanh niên bận võ phục đi quanh, biểu diễn côn, quyền như tái hiện lại cuộc chiến đấu đã qua. "Rồng lửa Thăng Long" trở thành biểu tượng chiến thắng của dân tộc Việt Nam.

Khi đám rước về đến gò Ðống Ða, có lễ dâng hương, lễ đọc văn kể lại sự tích chiến công năm Kỷ Dậu, ca ngợi thiên tài quân sự của anh hùng dân tộc Quang Trung.

Hội còn có nhiều trò chơi vui khoẻ, đua tài, đua trí trên bãi rộng trước gò.


Hội Đại Mỗ Thời gian: 6 - 8/1 âm lịch
Địa điểm: Xã Đại Mỗ, huyện Từ Liêm, TP. Hà Nội.
Đối tượng suy tôn: ả Lã Nàng Đê (tướng của Hai Bà Trưng), Thủy Hải long vương, Nguyễn Quý Đức, Nguyễn Quý An, Nguyễn Quý Kính.
Đặc điểm: Thi thổi xôi, cờ người, hát ả đào.

--------------------------------------------------------------------------------

Hội đền Thanh Nhàn
Thời gian: 6/1 âm lịch.

Địa điểm: Thôn Thanh Nhàn, xã Thanh Xuân, huyện Sóc Sơn, TP. Hà Nội.

Đối tượng suy tôn: Phù Đổng Thiên Vương.

Đặc điểm: Đền có tượng đôi ngựa hồng và ngựa bạch bằng đồng. Tổ chức đám rước lớn của chín làng.

--------------------------------------------------------------------------------

Hội đền Xuân Lai Thời gian: 4/1 âm lịch.
Địa điểm: Thôn Xuân Lai, xã Xuân Thu, huyện Sóc Sơn, Hà Nội.
Đối tượng suy tôn: Thánh Dóng.
Đặc điểm: Trò đấu vật, lấy nước, kéo lửa thổi cơm thi, cướp cờ và trò “kéo mỏ”.
--------------------------------------------------------------------------------

Hội đình Kim Mã Hạ
Thời gian: 10/1 âm lịch.

Địa điểm: Số 6 phố Kim Mã, phường Kim Mã, quận Ba Đình, TP. Hà Nội.

Đối tượng suy tôn: Bố Cái đại vương Phùng Hưng, Hoàng Phúc Trung và đại vương Linh Lang.

Đặc điểm: Leo cầu, thi thuyền nan tại hồ đầu làng
--------------------------------------------------------------------------------

Hội đình Thượng Lão
Thời gian: 7/1 âm lịch.

Địa điểm: Thôn Lực Canh, xã Xuân Canh, huyện Đông Anh, TP. Hà Nội.

Đối tượng suy tôn: An Dương Vương, Cao Sơn.

Đặc điểm: Ca trù, đấu vật, cờ người, thả diều.

--------------------------------------------------------------------------------

Hội bên núi Sưa
Thời gian: 19/1 âm lịch.

Địa điểm: Núi Sưa (Bách Thảo), phường Ngọc Hà, quận Ba Đình, TP. Hà Nội.

Đối tượng suy tôn: Huyền Thiên Hắc Công.

Đặc điểm: Xuất phát từ tục kết chạ xưa của ba thôn: Ngọc Hà, Hữu Tiệp, Xuân Biểu gặp gỡ vui chơi, ca hát, thi cây thế, thổi xôi.
--------------------------------------------------------------------------------

Hội cướp cầu Viên Nội
Thời gian: 8/1 âm lịch.

Địa điểm: Thôn Viên Nội, xã Vân Nội, huyện Đông Anh, TP. Hà Nội.

Đối tượng suy tôn: Đại tướng quân Đống Vĩnh, Đại tướng quân Chung Bảo.

Đặc điểm: Đám rước và tế “thần Cầu” với các trò chơi dùng “ông Móc” móc cầu và giành cầu.

--------------------------------------------------------------------------------

Hội Cống Yên
Thời gian: 13/1 âm lịch.

Địa điểm: Đền Cống Yên, phường Cống Vị, quận Ba Đình, TP. Hà Nội.

Đối tượng suy tôn: Đại vương thánh Quảng Hồng.

Đặc điểm: Tế nam quan, tế nữ quan, hát ca trù, chọi chim, chọi gà.

--------------------------------------------------------------------------------

Hội Dóng Sóc Sơn (đền Sóc Sơn) Thời gian: 6 - 8/1 âm lịch. Chính hội 7/1.
Địa điểm: Xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, TP. Hà Nội.
Đối tượng suy tôn: Thánh Dóng.
Đặc điểm: Cướp hoa tre và chém tướng giặc Ân.
--------------------------------------------------------------------------------

Hội làng Đại Lan
Thời gian: 6 - 8/1 âm lịch.

Địa điểm: Thôn Đại Lan, xã Duyên Hà, huyện Thanh Trì, TP. Hà Nội.

Đối tượng suy tôn: Minh Hồ, Linh Chiêu, Chà Mục (tướng thời Hùng Vương và cũng là ba anh em).

Đặc điểm: Rước và làm cỗ cá lăng, hội vật, đánh gậy, múa roi.
--------------------------------------------------------------------------------

Hội làng Bồ Đề Thời gian: 6/1 âm lịch.
Địa điểm: Làng Phú Viên (Bồ Đề là tên nôm của làng Phú Viên), phường Bồ Đề, quận Long Biên, TP. Hà Nội.
Đối tượng suy tôn: Cao Sơn, nàng Càn Mỹ nương, Dung Hoa.
Đặc điểm: Đua thuyền.
--------------------------------------------------------------------------------

Hội làng Bà Già
Thời gian: 9 - 11/1 âm lịch.

Địa điểm: Đình Phú Gia, phường Phú Thượng, quận Tây Hồ, TP. Hà Nội.

Đối tượng suy tôn: Trang Mục đại vương (một vị tướng của Thánh Dóng), bà chúa nuôi tằm Quỳnh Hoa.

Đặc điểm: Rước nước, hát ả đào.
--------------------------------------------------------------------------------

Hội làng Hạ Hương
Thời gian: 12 - 15/1 âm lịch.

Địa điểm: Xã Liên Hà, huyện Đông Anh, TP. Hà Nội.

Đối tượng suy tôn: Vũ Dực Công, Vũ Minh Công (những thầy thuốc giỏi thời Hùng Vương).

Đặc điểm: Tế lễ, rước, đấu vật.

--------------------------------------------------------------------------------

Hội làng Hải Bối
Thời gian: 4 - 6/1 âm lịch.

Địa điểm: Xã Hải Bối, huyện Đông Anh, TP. Hà Nội.

Đối tượng suy tôn: Triệu Nguyên, Triệu Chính, Triệu Lệnh.

Đặc điểm: Cờ người, leo cột mỡ, tuồng, hát trống quân, hát giao duyên nam nữ: hai bên hát với nhau qua một sợi chỉ dài, nối với ống bơ được bịt bằng da ếch, gọi là “hát ống”.
--------------------------------------------------------------------------------

Hội làng Nghè
Thời gian: 4/1 âm lịch.

Địa điểm: Làng Nghè, phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy, TP. Hà Nội.

Đối tượng suy tôn: Tướng quân Trần Công Tích, Hoàng hậu Hồng Nương, Phu nhân Quế Nương.

Đặc điểm: Thi nấu cơm, trước đó phải thi kéo lửa bằng sợi giang kéo qua lỗ khúc tre, người giữ người kéo. Bếp thổi cơm là 3 cọc tre chôn xuống đất.
--------------------------------------------------------------------------------

Hội làng Quậy
Thời gian: 12/1 âm lịch.

Địa điểm: Xã Liên Hà, huyện Đông Anh, TP. Hà Nội.

Đối tượng suy tôn: Thủy Hải, Đăng Giang, Khổng Chúng, Tam Giang và Đông Hải.

Đặc điểm: Hát giao duyên, chọi gà, đấu cờ người, bịt mắt bắt dê, bơi ao bắt vịt.
--------------------------------------------------------------------------------

Hội làng Ruộng Thời gian: 6 - 16/1 và 12/8 âm lịch.
Địa điểm: Thôn Vĩnh Thanh, xã Vĩnh Ngọc, huyện Đông Anh, TP. Hà Nội.
Đối tượng suy tôn: Thành hoàng làng là Nội Hầu (tướng thời vua An Dương Vương) và phu nhân ả Nương, 2 người con: Đống Công, Vực Công.
Đặc điểm: Đua thuyền nữ (thuyền gỗ hình thoi, mũi thuyền đầu rồng, đầu hạc), múa rối nước.

--------------------------------------------------------------------------------

Hội làng Tả Thanh Oai
Thời gian: 14 - 16/1 âm lịch.

Địa điểm: Làng Tả Thanh Oai, xã Tả Thanh Oai, huyện Thanh Trì, TP. Hà Nội.

Đối tượng suy tôn: Đô Hồ phu nhân và vua Lê Đại Hành.

Đặc điểm: Lễ rước, chơi cờ bỏi, cờ người, đập niêu, bắt vịt, hát trống quân nam nữ.

--------------------------------------------------------------------------------

Hội làng Triều Khúc
Thời gian: 10 - 12/1 âm lịch.
Địa điểm: Thôn Triều Khúc, xã Tân Triều, huyện Thanh Trì, TP. Hà Nội.
Đối tượng suy tôn: Bố Cái đại vương Phùng Hưng, Thánh sư họ Vũ.
Đặc điểm: Múa rồng và múa cờ.
--------------------------------------------------------------------------------

Hội làng Xuân Dục
Thời gian: Hội xuân: 4/1 âm lịch. Hội tưởng niệm quốc tổ: 12 - 14/10 âm lịch.

Địa điểm: Làng Xuân Dục, xã Tân Minh, huyện Sóc Sơn, TP. Hà Nội.

Đối tượng suy tôn: Lạc Long Quân, Âu Cơ.

Đặc điểm: Trò chơi húc cầu. Quả cầu tượng trưng cho mặt trời được sơn đỏ, làm bằng gỗ lục thông nặng khoảng 60 - 70kg.
--------------------------------------------------------------------------------

Hội Ngũ Xã
Thời gian: 17/1 âm lịch.
Địa điểm: Làng Nam Tràng, phường Trúc Bạch, quận Ba Đình, TP. Hà Nội.
Đối tượng suy tôn: Phật A di đà, Thánh tổ Nguyễn Chí Thành.
Đặc điểm: Triển lãm sản phẩm đúc đồng, chọi gà.
--------------------------------------------------------------------------------

Hội Ninh Hiệp Thời gian: 18/1 âm lịch.
Địa điểm: Làng Nành, xã Ninh Hiệp, huyện Gia Lâm, TP. Hà Nội.
Đối tượng suy tôn:Bà Lý Nhũ Thái Lão (tổ sư nghề thuốc nam).
Đặc điểm: Lễ dâng hương, dân đến lễ và xin thuốc.
--------------------------------------------------------------------------------

Hội Thị Cấm
Thời gian: 8/1 âm lịch.

Địa điểm: Thôn Hòe Thị, xã Xuân Phương, huyện Từ Liêm, TP. Hà Nội.

Đối tượng suy tôn: Phan Tây Nhạc.

Đặc điểm: Cuộc thi nấu cơm chia làm 3 công đoạn tách rời nhau: thi lấy nước, thi kéo lửa và thi nấu cơm.
--------------------------------------------------------------------------------

Hội vật Mai Động
Thời gian: 4/1 âm lịch.
Địa điểm: Phường Mai Động, quận Hoàng Mai, TP. Hà Nội.
Đối tượng suy tôn: Tam Trinh - tướng của Hai Bà Trưng.
Đặc điểm: Thi đấu vật.

THỪA THIÊN - HUẾ

[b]1. Lễ hội làng Sình

Thời gian: 10/1 âm lịch
Địa điểm: thôn Lại Ân, xã Phú Mậu, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa thiên Huế.
Đặc điểm: Lễ hội vật võ làng Sình là một sinh hoạt truyền thống mang tính thượng võ của nhân dân địa phương.

Làng Sình nằm ở ngay bên bờ nam sông Hương, thuộc xã Phú Mậu huyện Phú Vang. Làng Sình nổi tiếng về hội vật mồng mười tháng giêng. Các lò vật khác nhau đến hội vật để tranh tài giật giải.

Hàng năm cứ ăn tết xong, bà con dân làng Sình ra nhà thờ tổ vật võ chặt lấy gỗ, xẻ cây làm giàn ngay bên trái chợ Lại An.

Ngày hội vật làng Sình đông vui, nhộn nhịp hơn ba ngày tết rất nhiều. Ngoài trai tráng dân làng còn có hàng ngàn thanh niên nam nữ ở các huyện và thành phố Huế kéo về.

Võ đài là một cái nền đất bột cao hơn một mét, mỗi bề rộng chừng bốn sải tay đặt ngay trước sân đình thờ tổ.

Chỉ huy trận đấu có hai người. Một người trai trẻ làm trọng tài đứng ngay trên võ đài, người thứ hai là một vị cao niên có uy tín trong làng, khăn đen áo dài theo lối cổ, cầm chầu ngồi ngay trước hiên nhà thờ tổ. Các võ sĩ trước khi nhảy lên võ đài phải đến trước mặt vị cao niên chấp lệnh tiếp nhận một đôi lời căn dặn được xem như nội quy của cuộc thi đấu.

Một cuộc đấu có hai buổi, buổi sáng đấu vòng loại, nếu ai thắng liên tiếp được ba người thì được vào chung kết. Người nào vô địch thì ít nhất phải thắng tám keo vật, còn người nào bị vật lấm lưng, trắng bụng là bị thua. Nếu ai bị thua đau, chơi xấu sẽ bị phản đối kịch liệt. Nhờ vậy mà cuộc thi đấu diễn ra hào hứng suốt ngày nhưng không hề xảy ra xô xát, ẩu đả gì.

Vật làng Sình là một truyền thống thượng võ đẹp của người dân Huế gần sáu thế kỷ qua. Nó là một di sản văn hóa do người Việt Nam đem từ miền đất tổ phía Bắc vào. Vào những ngày lễ lớn của dân tộc hay của Huế, lễ vật võ này cũng thường được tổ chức, thu hút rất đông người tham dự.

2. Lễ tế Phong Sơn

Thời gian: 7/1 âm lịch.

Địa điểm: Xã Phong Sơn, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế.

Đối tượng suy tôn: Thần đá.

Đặc điểm: Lễ khai nguồn: đầu năm dân buông lưới hoặc vào rừng (bằng đường nước) săn bắn.