Thị Kính Từ Giã Nhà Chồng
195. Lòng nàng xiết nỗi xót xa,
Má đào ủ dột mặt hoa âu sầu.
Đến nơi làm lễ khấu đầu,
Lạy công cô đoạn, rồi sau lạy chồng.
Như tuôn giọt lệ ròng ròng,
200. Nín hơi thổn thức giãi lòng sau xưa.
Kể từ kim cải duyên ưa,
Giây leo cây bách mong nhờ về sau.
Dù ai phụ bạc cùng nhau,
Đã thần ba thước trên đầu chứng tri.
215. Vì đâu phút hợp, phút ly,
Kiếp này đã lỡ, chắc gì kiếp sau.
Tiếc công ô thước bắc cầu,
Chàng Ngưu, ả Chức giã nhau từ rày.
Nỗi Đau Chia Lìa Của Thị Kính
Ngập ngừng tới lúc chia tay,
210. Đôi bên sùi sụt, bốn mày châu chan.
Ai làm cho phượng lìa loan,
Đang tay nỡ bẻ phím đàn làm đôi.
Lòng chàng nghĩ lại bồi hồi,
Trước kia còn giận, sau rồi lại thương,
215. Duyên này mà đã dở dang,
Còn nên gảy khúc cầu hoàng nữa sao?
Lưu tô sương gió lọt vào,
Đem mâm mà chứa ngọc giao hẳn đầy,
Phấn kia còn dấu bình này,
220. Hương kia còn dính áo này chưa phai.
Xanh xanh khóm liễu Chương đài,
Tiếc thay đã để tay ai vin cành.
Muôn thu viếng chốn Giai thành,
Vẫn còn hai chữ bất bình mang đi.
Thị Kính Sau Khi Về Nhà Cha Mẹ
225. Nàng đi dở bước vu quy,
Nhân duyên thôi có nghĩ gì như ai.
Đã oan về chiếc tăng hài,
Mặt nào mà lại đi hai lần đò.
Trách người sao nỡ dày vò,
230. Để cho Tiểu Ngọc giận no cũng già.
Nhạn hàng phỏng có đôi ba,
Thà rằng minh mục, hơn là ô danh.
Tủi vì phận liễu một cành,
Liễu đi thì để mối tình cậy ai?
235. Phòng riêng vò võ hôm mai,
Trông ngày đằng đẵng lại dài hơn năm.
Buồng trong giọt ngọc đầm đầm,
Mùi ăn không nhớ, giấc nằm không ngon.
Nực cười sự nhỏ cỏn con,
240. Bằng lông mà nảy nên cồn Thái Sơn.
Vẻ chi chút phận hồng nhan,
Cành hoa nở muộn thì tàn mà thôi.
Xót thay tóc bạc da mồi,
Vì ai nên nỗi đứng ngồi chẳng khuây.
245. Dày vò chút phận thơ ngây,
Sự vui chưa thấy, thấy ngay sự phiền.
Lấy gì báo đáp thung, huyên,
Dễ đem má phấn mà đền trời xanh,
Có khi dốc chí tu hành,
250. Lánh mình trần tục, nương miền Thiền môn.
Độ trì nhờ đức Thế Tôn.
Dở dang thủa trước, vuông tròn mai sau.
Nghiêm, từ hưởng phúc về lâu,
Họa đền nghĩa nặng ơn sâu cho bằng.
255. Thượng thừa là Phật là Tăng,
Xích thằng đã ủi, kim thằng hẳn giai,
Chỉn e thưa gửi rõ bài,
Thương con hẳn chẳng nỡ hoài cho đi.
Thôi thôi xuất cáo làm chi,
260. Thân này còn quản thị phi được nào!
Bàn thầm mọi lẽ thấp cao.
Ba mươi sáu chước chước nào là trên?
Thị Kính Cải Trang Trốn Đi
Xuất gia quyết một gan liều,
Phụ tinh, đới nguyệt bước lên dặm đường.
265. Quần chân áo chít dịu dàng,
Giả hình nam tử ai tường căn nguyên.
Song đường thấy sự ngạc nhiên,
Ruột tằm bối rối, thêm phiền não ra.
Biết đâu dặm thẳm đường xa,
270. Biết đâu giếng cạn, hay là bể sâu.
Chốc là phần ấy tuổi đầu,
Đến nay cả lớn, vừa hầu cậy trông.
Giải kia lầm giắt chữ đồng.
Tủi duyên ấy, để nỡ lòng sâm thương.
275. Hay là bực tuyết buồn sương.
Như ai khoét vách, trèo tường, chớ chơi.
Vậy thì sao chẳng một lời,
Biết mà gả phắt cho đời là xong.
Đá vàng nghe cũng bền lòng.
280. Lẽ nào trống thủng bồng long đến điều,
Vì đâu gió quở mưa trêu,
Để nguồn trôi nổi, cho bèo mênh mông.
Mắt lòa, chân chậm, răng long,
Để như Lữ Ngọc hết công tìm tòi,
285. Biết bao nước mắt mồ hôi,
Cây đồng được mấy mươi chồi cho cam?
Bây giờ đôi ngả bắc nam,
Biết còn quanh quẩn cõi phàm hay không?
Nghìn năm nghiêng lở non Đồng,
290. Biết còn ứng tiếng Lạc Chung đó là?
Thương thay lụ khụ tuổi già,
Dế năm canh nguyệt, quốc ba tháng hè.
Thị Kính Vào Tu Tại Chùa Văn Tự
Nàng từ xa chốn hương khuê,
Nỗi nhà man mác mọi bề mà lo.
295. Cũng toan gỡ mối tơ vò.
Thành sầu cao ngất phá cho tan tành.
Tưởng ơn trời bể mông mênh,
Dễ mà đền được ân tình ấy đâu?
Tà tà bóng ngả cành dâu?
300. Sớm khuya dưới gối ai hầu hạ thay?
Vắng người khuất mặt lúc này,
Lòng người thiểu não biết ngày nào nguôi?
Nghĩ điều mưa nắng xa xôi,
Cảm thương đòi đoạn, bồi hồi chừng nao!
305. Chân trời đất khách đã lâu,
Chiêm bao lẩn thẩn ở đâu quê nhà.
Hỏi thăm dặm liễu dần dà,
Ngờ đâu Văn Tự chẳng là ở đây,
Bốn bề phong cảnh lạ thay,
310. Bồng lai khi cũng thế này mà thôi.
Cửa Thiền sẽ lẻn chân coi,
Trông lên sư phụ vừa ngồi tụng kinh.
Mưa hoa rảy khắp bên mình,
Nhấp nhô đá cũng xếp quanh gật đầu.
315. Mới hay đạo Phật rất mầu,
Nghĩ đây cũng dễ đổi sầu làm vui,
Chờ khi kinh giáo vừa rồi,
Lạy sư phụ, bạch khúc nỗi tỏ tường.
Trình bày tên họ gia hương,
320. Nhà xưa theo dấu văn chương cũng là.
Chán vùng danh lợi phồn hoa,
Chắp tay xin đến Thiền già quy y.
Sư rằng: " Này đạo từ bi,
"Rộng đường phổ độ, hẹp gì trần duyên.
Thị Kính Quy Y Cửa Phật
325. "Nhưng sao đương độ thiếu niên,
"Nhìn xem phong thể cũng nên con người.
"Cớ chi nhà lối xa khơi,
"Đem mình đài các, vào nơi lâm tuyền.
"Hay là tủi phận hờn duyên,
330. "Hay là đeo lụy mang phiền chi chăng?
"Chỉn e vượn Sở lạc chừng,
"Bận lòng đến cả cây rừng, chưa minh?".
Thưa rằng: "Trẻ mỏ thư sinh,
"Làm chi cho được luỵ mình, chớ e!
335. "Nền nhân nhờ bóng sân hòe,
"Cũng may tới cửa ngựa xe với người.
"Đoái trông thế sự nực cười,
"Như đem trò rối mà chơi khác gì.
"Phù vân một đóa bay đi,
340. "Khi thì áo trắng, khi thì muông đen
"Chật đường chen chúc như nêm,
"Cân đai nhan nhản người quen với mình.
"Chẳng thèm ra áng công khanh,
"Mà đem thân thế làm hình dịch chi.
345. "Cho nên mến cảnh trụ trì
"Dám xin nhờ bóng tăng huy xét lòng."
Sư khen rằng: "Kẻ nho phong,
"Đã say đến chữ sắc không đấy mà !
"Kìa bào, kìa ảnh phút qua,
350. "Kìa sương, kìa chớp, kìa là chiêm bao
"Lọ là tranh trí thấp cao,
"Kẻ xem khoái chí, người gào thất thanh
"Lấy ai làm nhục làm vinh,
"Trăm năm là nấm cỏ xanh rì rì.
355. "Sao bằng vui thú liên trì,
"Dứt không tứ tướng, sá gì nhị biên,
"Đạo này huyền thực là huyền,
"Hư vô mà vẫn trang nghiêm thế này
Thị Kính Đổi Tên Là Kính Tâm
"Tiểu đã mến đạo đến đây,
360. "Kính Tâm tên đặt từ nay gọi thường".
Vâng lời nương cảnh thượng phương,
Khêu đèn bát nhã, gióng chuông tam huyền.
Chân kinh ghi chữ tâm truyền,
Trực tòa Long nhiễu, vui miền Hổ khê.
365. Đòi cơn tưởng nỗi hương khuê,
Người đi nghìn dặm, bóng về năm canh.
Sự mình, mình giận với mình,
Nặng tình cũng phải nén tình làm khuây.
Thanh gươm trí tuệ mài đây,
370. Bao nhiêu khổ não cắt ngay cho rồi.
Hương xông pháp giới ngùi ngùi,
Thông rung trống kệ, trúc hồi mõ kinh.
Có người cảnh lại càng thanh,
Bồn không cũng nảy ra cành liên hoa.
375. Đã lồng ba tấm cà sa,
Nhưng người tiên vần trông ra khác phàm.
Dập dìu trước chốn thiền am,
Kẻ hoài xuân những muốn làm ni cô.
Ngỡ chàng Phan Nhạc đấy ru,
380. Ra đâu cũng ném quả cho tiếc gì.
Thị Mầu Phải Lòng Kính Tâm
Trời sinh tư sắc làm chi,
Hoa thơm bướm cũng có khi bợn lòng.
Trong làng có một phú ông,
Gia tư đọ với Thạch Sùng kém đâu.
385. Tiểu thư ở chốn hồng lâu,
Tuổi vừa đôi tám Thị Mầu là tên.
Lá hồng đặt xuống nâng lên,
Mối duyên đo đắn chưa nên mối gì.
Nào rằng giữ nết khuê vi,
390. Ngày rằm mồng một cũng đi cúng đàng
Nhác trông thấy tiểu dịu dàng,
Sóng thu xui khiến cho nàng khát khao.
Người đâu có dáng thanh tao,
Bóng trăng dưới nước, vẻ sao trên trời.
395. Đáp thưa chưa kịp hết lời,
Mới giàn mặt, thoắt đã rời chân đi.
Khấn sao đức Phật độ trì,
Xui ra, họa có chước gì được thân.
Như không phải kiếp Châu trần.
400. Thì xin một trận phong vân cũng nhờ.
Lạ thay tiểu vẫn hững hờ,
Mấy phen thời cũng thờ ơ với mình.
Hoa kia nói, hẳn nghiêng thành,
Chào hoa hoa lại vô tình mới căm.
405. Tri âm chẳng gặp tri âm,
Để ai mong đứng mong nằm, sầu riêng,
Trách ông Nguyệt lão nào thiêng,
Có khi bên Thích cũng kiêng kẻo là!
Đăm đăm tưởng nguyệt, mơ hoa,
Thị Mầu Tư Thông Với Đứa Ở
410. Biết sao khuây khỏa cho qua cơn sầu.
Trong nhà sẵn có đứa thương đầu,
Quyền nghi một chút dễ hầu ai hay
Nào ngờ gió thổi mây bay
Hạt kia gieo xuống đợi ngày mà sinh
415. Ba trăng coi đã khác hình
Bữa cơm thì biếng, mùi chanh thì thèm.
Phú Ông Tra Hỏi Thị Mầu
Song thân ngờ, mới hỏi xem,
"Sao con lại mọc ra điềm chẳng hay?
"Thế mà ai hỏi bấy nay,
420. "Đôi bêu tay áo chẳng day bên nào
"Lỡ ra rồi biết làm sao,
"Chớ con trả mận gieo đào với ai?
"Dễ mà ăn cáy bưng tai,
"Dăng dăng nghe chuyện bên ngoài hổ ngươi".
425. Nàng rằng: " Đâu khéo những lời,
"Ngọc lành ai có dại đời thế đâu?
"Cành hoa vẫn giữ còn màu,
"Con oanh dẫu hót cho sầu, trối thây.
"Ví dù tính nước lòng mây.
430. "Nhà ma nào chịu đến rày chửa đi.
"Năm xung tháng hạn phải khi,
"Hóa ra thế ấy hỏi chi tức mình?"
Dứt lời nghe mõ nguyệt bình,
Rằng đòi con gái ngoại tình ra tra.
435. Phú ông thấy sự xấu xa,
Trở vào tắc lưỡi, trở ra vật mình.
Rằng: "Con sinh sự, sự sinh,
"Há rằng vạ ở trời xanh gieo vào,
"Một là động địa làm sao,
440. "Nước phương mộc dục chảy vào chẳng sai,
"Hai là lầm thuốc dông dài,
"Cái dâm dương hoắc thì ai cũng vừa,
"Ba là phải đứa trao bùa,
"Miếng trầu hoan hỷ nó cho bao giờ.
445. "Vô tình nào có ai ngờ,
"Thế mà ăn nói ỡm ờ như không.
"Khôn mà thưa gửi cho xong,
"Chẳng thì bè chuối trôi sông chẳng hòa."
Thị Mầu Bị Đưa Ra Đình
Dắt tay kính dẫn nàng ra,
450. Con mang bụng nặng, cha già theo sau.
Những là chê khó chê già,
Đến nay con dại dễ hầu ai mang?
Phú ông nghe nói hổ hang,
Nhủ rằng: " Sao đấy liệu đường mà đi".
455. Thưa rằng: " Hổ phận nữ nhi,
"Tam tòng vẫn giữ một ly dám rời.
"Dẫu khi bãi Hán chơi bời,
"Đố người cường bạo một đời dám trêu.
"Điều đâu như dệt như thêu,
460. "Điều đâu ai khéo đặt điều xấu xa.
"Có đâu những thói dâm tà,
"Bởi chung xấu máu hóa ra thế này.
"Thực là vạ gió tai bay,
"Bỗng dưng gắp lửa bàn tay tội đời".
465. Làng rằng: "Nào phải nói chơi,
"Đừng quen dao lá những lời vắt chanh,
"Tướng kia coi đã hiện hình
"Nhỡn quang như thủy có lành được đâu,
"Chẳng hay ngày tháng bao lâu,
470. "Má hồng coi đã ra màu xanh xanh.
"Phải ai thì thú thực tình,
"Luật cho đoàn tụ cũng thành thất gia
"Không thì một chữ thân qua,
Chín trâu: "Chưa dễ chuộc ra được nào".
475. Nghe lời đe nạt mà nao,
Nghĩ mình đã trót, dễ sao bưng bồng.
Thương đầu nò đã tếch xong,
Nói ra thêm xấu, vả không có bằng.
Phép người đã cứ cung xưng,
480. Yêu ai chỉ nấy, may chưng được nhờ.
Thưa rằng: "Trước hãy còn sơ,
"Cạn sông thì đá sờ sờ khôn che.
"Xưa nay ở chốn thâm khuê,
"Dù ong hay bướm chưa hề biết ai.
485. "Phải khi lên chốn thiền trai,
"Kính Tâm tiểu ấy gặp ngoài sau bia.
"Quá yêu tôi đã nguyền thề,
"Nhụy hoa phó mặc bướm kia ra vào.
"Dù nên cầu bắc bến nào,
490. "Nhờ làng ơn ấy đời nào dám quên."
Rõ ràng chỉ mặt rõ tên,
Truyền đời tiểu đến nhỡn tiền đôi co.
Kính Tâm Bị Làng Tra Hỏi
Mảng tin, thầy, tớ đều lo,
Dữ, lành nào biết duyên do việc gì?
495. Vâng lời sư dẫn tiểu đi,
Tay thì lần hạt, miệng thì tụng kinh.
Đến nơi làng hỏi thực tình:
"Tiểu kia đã quyết tu hành đến đây.
"Sóng thu sao hãy còn lay,
500. "Thị Mầu kia đã trình bày phân minh.
"Nói ngay thì cũng thứ tình,
"Liệu ta chớ có dối quanh nữa đòn!"
Lặng nghe đau đớn lòng son,
Kiếp tu, quả ấy có tròn được chăng?
505. Bây giờ cải dạng nam trang,
Nói ra dễ giữ thói hằng được nau!
Thật vàng dẫu lửa mà sao,
Đốt than mà thử mấy tao cũng dầu!
Trước sau nông nỗi gót đầu,
510. Rằng: " Câu không sắc dễ hầu dám sai.
"Như còn bợn dạ trần ai,
"Thì xin có đức Như Lai trên đầu".
Trái tai, làng hỏi Thị Mầu,
Cứ thưa một mực trước sau rành rành.
515. Làng rằng: " Thôi chẳng oan tình,
"Tiểu kia cứ thực mà trình mới xong.
"Phải suy Phật ấy là lòng,
"Như đường gia thất cũng không cấm nào.
"Thôi đừng dối Phật, dối nhau,
520. "Ăn hoa lội nước xơi rau qua rào.
"Mộc thiên chẳng dỗ được nào,
"Buồn mình lại quyến đứa vào vui chơi.
"Giả hình làm tiểu đời đời,
"Dối ai dễ dối được trời kia ru!
525. "Liệu ba mươi sáu đường tu,
"Chẳng thì văn bút, vũ vỗ dễ chi !"
Kính Tâm Bị Đòn
Nời sao cũng cứ tri tri,
Túi roi vồ nọc tức thì truyền mau.
Làm cho chín khúc cùng đau,
530. Đào nhăn nhó mặt, tiểu cau có mày.
Hãy đường gặp trận gió tây,
Lá rơi rải rác, hoa bay tơi bời.
Mười phương Phật chín phương Trời,
Chưa hay đến sự dưới trời oan ru?
535 Đuốc nào soi thấu lời vu,
Bôi nhoà đen trắng lộn mù phải chăng?
Càng van, càng buộc khăng khăng,
Nỡ nào để tiếng thầy tăng giết người.
Vóc bồ xem đã tơi bời,