NS Trịnh Công Sơn và NS - nhà thơ Diệp Minh Tuyền là bạn của nhau, tôi xin được ghé giới thiệu thơ của TCS vào trang thơ của NS Diệp minh Tuyền.
Đêm thấy ta là thác đổ Trịnh Công Sơn
Một đêm bước chân về gác nhỏ,
chợt thấy đoá hoa tường vi
Bàn tay ngắt hoa từ phố nọ,
giờ đây đã quên vườn xưa
Một hôm bước qua thành phố lạ,
Thành phố đã đi ngủ trưa,
Đời ta có khi tựa lá cỏ,
Ngồi hát ca rất tự do.
Nhiều khi bỗng như trẻ nhớ nhà
Từ những phố kia tôi về.
Ngày xuân bước chân người rất nhẹ,
mùa xuân đã qua bao giờ
Nhièu đêm thấy ta là thác đổ
Tỉnh ra có khi còn nghe
Một hôm bước chân về giữa chợ,
chợt thấy vui như trẻ thơ
Đời ta có khi là đốm lửa
Một hôm nhóm trong vườn khuya.
Vườn khuya đoá hoa nào mới nở
Đời ta có ai vừa qua,
Nhiều khi thấy trăm nghìn nấm mộ
Tôi thấy quanh đây hồ như
Đời ta hết mang điều mới lạ
Tôi đã sống rất ơ hờ.
Lòng tôi có đôi lần khép cửa,
Rồi bên vết thương tôi quì.
Vì em đã mang lời khấn nhỏ
Bỏ tôi đứng bên đời kia. Ca từ bài này (tách khỏi nhạc) hoàn toàn đứng được như một bài thơ... Một bài thơ hay.
Đọc bài thơ ta đi vào thế giới mơ mơ của gác nhỏ và đốm lửa, của lá cỏ và lời khấn nhỏ, của đóa hoa mới nở và bước chân người rất nhẹ ... Trong thế giới nhỏ nhẹ này có thác đổ. Sự mãnh liệt của tình yêu thường được so sánh với bão táp (cơn bão tới rồi, tiếng rì rầm nước, lửa ...Maiacopxki). Cơn bão nào rồi cũng tan. Trận bão nào Trận bão nào cũng để lại tan hoang, phá phách. Thác đổ cũng mãnh liệt. Nhưng đây là sự mãnh liệt vĩnh cửu và không hề có sự phá phách. Thác đổ là “tình yêu vô cùng”.
Không thể không nói đến không gian thành phố trong bài thơ này.
Một hôm bước qua thành phố lạ
Thành phố đã đi ngủ trưa...
Dễ từ Nguyễn Bính, phố đã vào thơ. Và tiếp theo phố tỉnh là phố huyện, phố nhỏ, phố buồn, phố cảng, phố núi... Nhưng chưa có thành phố. Trịnh Công Sơn phát hiện chất thơ của thành phố:những giấc mơ và những chiều lộng gió, không gian mầu áo bay lên và những con đường nằm nghe nắng mưa... (hẳn là thành phố biết ơn người nghệ sĩ đã dốc hết tinh hoa để nhân loại hoá nó). Đồng thời cảm nhận sâu sắc âm hưởng bi kịch của thành phố “ hoang vu”, thành phố “ không hồn”.
Vì em đã mang lời khấn nhỏ
Bỏ tôi đứng bên đời kia.
Rất có thể bên đời kia là “ sa mạc thành phố”, nỗi ám ảnh không riêng gì của người nghệ sĩ du ca.
Tình yêu không bao giờ cũ và hình như cũng không bao giờ mới. Ấn tượng tính hiện đại trong thơ Trịnh Công Sơn là ở cảm quan thành phố của tác giả.
Nhạc sĩ Nguyễn Xuân Khoát và nhạc sĩ Văn Cao hết sức coi trọng ca từ trong nhạc Trịnh Công Sơn. Nguyễn Xuân Khoát: “ Trịnh Công Sơn viết dễ như lấy chữ từ trong túi ra”. Văn Cao: “ với những lời, ý đẹp và độc đáo đến bất ngờ”, “ở Sơn, nhạc và thơ quyện vào nhau đến độ khó phân định cái nào là chính, cái nào là phụ”. Thơ Việt hiện đại không thể thiếu những bài thơ hay trong ca khúc Trịnh Công Sơn.
“Tài hoa, tinh tuý đã cất cánh từ những ca khúc đầu tay và độc chiếm một đường bay ngoạn mục, sầu muộn của văn chương lãng mạn thế kỷ này.”
(Lời của Kim Ngọc, nhạc sĩ Hà nội trả lời bài phỏng vấn của Hoàng Ngọc Hiến về ca khúc Trịnh Công Sơn).
<bài viết được chỉnh sửa lúc 12.05.2006 12:14:23 bởi chialy1904 >