Truyện ngắn của Trọng Huân,


Con nhà sẩm

Giáp căn hộ nhà tôi là nhà ấy - vợ làm báo, chồng PTS, nay gọi tiến sĩ. Ngay buổi đầu họ mới dọn tới, nhìn anh chồng tôi đã ngờ ngợ. Lục mãi trí nhớ, vẫn không ra. Anh chàng trán dô, tai chuột. Dù cố ra cái vẻ khinh khỉnh, khuồn mặt vẫn không dấu được cái nét tồi

Đã mang vào thư viện

Tốt nghiệp ra trường, tôi về dạy học ở một huyện vùng trung du. Cái thị trấn nho nhỏ. Ngôi trường ngự ngay trên đồi. Từ khu trường có thể nhìn bao quát xuống thị


Đã mang vào thư viện

Truyện ngắn của Trọng Huân,


Hàng xóm


Cô nghe tiếng cửa căn phòng bên cạnh mở, tiếng líu ríu cười đùa, đun đẩy của đám trẻ.
-

Đã mang vào thư viện

Khi người ta đói

Có kẻ từng mỉa mai về người viết sự đói, người đói, rằng tầm nhìn không thoát khỏi miếng ăn(!) Đúng rồi, nếu người ta no thì miếng ăn quá khẩu thành tàn, còn nếu đói,


Đã mang vào thư viện

Truyện ngắn của Trọng Huân

Kỷ niệm thơ

Thấy tôi mở cái hộp, ?n và ?n, hai con gái rượu của tôi xán lại. Vốn chúng vẫn tò mò muốn xem trong cái hộp ấy của mẹ chúng có gì. Mấy thứ linh tinh thôi, của tuổi thơ và riêng tư thời con gái, ai mà chẳng có: cuốn nhật ký, cái nhẫn duya za, tập thư từ...
- Mẹ, cái gì thế này? Cho con nhé!
Tiếng con gái cắt dòng suy nghĩ tôi.
- Đồng xu đấy con ạ! Đồng năm xu.
Đồng xu trên tay con, chợt nhắc tôi nhớ đến câu chuyện thời thơ ấu của mình.
Ông già ấy hom hem lắm. Bao giờ cũng thấy ông khoác bị, lốc cốc gậy và đội chiếc nón rách. Không hiểu dãi dề mưa nắng hay lâu ngày huơ huơ ra xin làm chiếc nón tả tơi, nó chỉ còn cái chóp cũn cỡn như nón anh tốt rỉn. Cứ định kỳ dăm bữa nửa tháng, ông lão lại đến xin ở xóm tôi, một xóm nghèo hẻo lánh.
Đường vào xóm gập ghềnh, quanh co trên cánh đồng. Nhà tôi ngay rìa làng. Hễ ai vào xóm, từ nhà tôi đều trông thấy. Giáp cánh đồng và kế xóm có bãi trống, chơ vơ cây si già.
Các cụ trong làng bảo, cây si trồng từ hồi xửa hồi xưa, buổi mới lập làng, dễ đến mấy trăm năm.
Còn thày tôi bảo, hồi nhỏ ông đã thấy cây si xum xuê. Không hiểu sao tôi hay đem so cây si với ông lão ăn mày nọ, cây si và ông lão giông giống nhau, đều già nua và tội nghiệp.
Mỗi lần vào xin xóm tôi, hành trình của ông không thay đổi, lão cứ chầm chậm lần gậy, diễu khắp các nhà trong xóm. Có điều lạ, không bao giờ ông già ghé vào nhà ai, chỉ lóc cóc gậy, dừng lại gần cổng ngõ nhà ai đó, tận bên ngoài hàng rào, miệng lầm rầm và mắt thẫn thờ, chẳng ra chờ đợi, chẳng ra cầu xin. Tiếng lầm rầm nhỏ, lại đứng mãi xa, người trong nhà sao nghe rõ. ấy thế mà khi ông già tới, dừng cổng nhà ai, nhà đó khắc biết.
Xóm tôi nuôi nhiều chó. Con người già nua khốn khổ kia, dù bao lần đến cái xóm quạnh hiu của chúng tôi, lũ chó vẫn không nhận đấy là người quen, chúng cứ xúm lại, sủa râm ran. Rồi con này truyền con kia, ngõ này truyền ngõ khác, lão ăn mày tới đâu là người xóm biết tới đấy. Có con chó sủa chưa hả, còn nhũng nhẵng đuổi theo. Một bận có con chó đẻ không sủa, lão ăn mày vừa lóc cóc khua gậy dừng trước hàng rào chủ nhà nó, con chó xô ra đớp ngay một nhát. Vết cắn sâu quá, có người thương tình, cho lão nắm thuốc lào tướng, rịt vào máu còn chảy đẫm gấu quần, lướt thướt ướt xuống cả gót chân. Mấy tuần sau, lão già ăn mày quay lại xóm tôi xin, chân đi còn cà nhắc.
Xóm tôi nghèo, ông già đến xin ít người cho. Vậy mà dù nắng mưa, chả bao giờ lão thay đổi vệt hành trình.
Không như các nhà khác, lão ăn mày chỉ đứng ngoài xa, duy nhất với nhà tôi, bao giờ lão cũng vào tận sân. Rất chiếu lệ lão lầm rầm cầu xin, lời cầu xin hình như nhỏ hơn các nhà khác. Và thường là sau đó, lão chầm chậm tệt xuống đầu hè, để cái gậy, cái nón xuống một bên, ngả bị trên vai. Lần nào tôi cũng tò mò ngó nghiêng bị của lão, xem trong ấy xin được những gì. Hôm thì mấy củ khoai lang, hôm ít lát sắn khô, hôm củ hùng tinh, nhà ai mới bới, chưa kịp rửa, vỏ còn bám đất. Trong bị có cái ruột tượng đen rách, vá buộc chằng túm. Cái ruột tượng ông già dùng đựng gạo người ta cho.
Nhà tôi không nuôi chó, nhưng mỗi khi lão tới, bu tôi vẫn biết. Nếu không do tiếng lục vấn đủ điều, hay tôi đòi xem trong bị có gì, thì tiếng gậy lóc cóc của lão đã đủ báo hiệu lão ăn mày đến. Từ trong nhà tiếng bu tôi vọng ra, trách mắng tôi sao lục vấn ông lão và cấm tôi không được thóc mách nhòm ngó bị của lão. Rồi bà chạy ra.
Một bận ông già đến vào đúng bữa cơm trưa nhà tôi. Chắc nghe tiếng bát đũa lách cách và cả mùi cơm độn khoai khô thơm lừng, lão ăn mày biết đang bữa cơm nhà người. Hình như lão đã định bước đi, rồi lại thấy gậy lốc cốc gõ xuống sân. Tiếng gậy ngập ngừng, nhỏ hơn mọi bận. Bu tôi biết ông lão đến. Bà sai tôi lấy thêm bát đũa, tự tay xới bát cơm đơm đầy, rưới tương và gắp mấy gắp rau lang, rồi bà dời mâm. Tiếng mẹ tôi mời ông lão vào nhà, đến mấy lần bà giục, mới thấy ông lão thập thò ở cửa. Dù cả thày tôi mời nữa, nhưng ông cụ chỉ run rẩy đón bát cơm, lùi lùi ra, lặng lẽ ngồi ở bờ hè ăn. Lúc thày bu tôi mời, tôi nghĩ ghê ghê, chỉ sợ lão ăn mày ngồi xuống, người ông ta hôi bẩn lắm.
Ông lão tới nhà tôi, không bận nào là bu tôi không cho, lần thì dúm khoai lang khô, lần dúm gạo... Cứ mỗi lần, nếu cho khoai thì bà nói, hôm nay nhà cháu không có gì, chỉ có mấy củ khoai đãi cụ; hôm dúm gạo thì bà nói, hôm nay nhà cháu không có gì, chỉ đãi cụ giúm gạo. Tôi rất lạ, sao đã cho, mà lại cho một ông ăn mày, việc gì phải nói “đãi”. Tôi thắc mắc hỏi bà:
- Bu ơi, sao phải nói vậy? ông ấy là ăn mày cơ mà!
- Ăn mày là ai? Ăn mày là ta! Đói cơm rách áo hoỏ ra ăn mày!
Đó là câu mẹ tôi, một người đàn bà chưa bao giờ được cắp sách đến trường, dạy bảo con. Sau này nghe từ “đãi” ấy, tôi không còn thắc mắc với bu tôi nữa.
Ngoài ti?ng chó sủa và tiếng gậy gõ, tín hiệu lão ăn mày đến, cũn là tiếng nheo nhéo của lũ trẻ lau nhau kéo theo.
Xóm tôi hẻo lánh, ít người lạ đến, mỗi khi lão ăn mày tới, lũ trẻ đều bu lại, chúng lẵng nhẵng bám theo và bày ra đủ trò. Chúng nhòm ngó xem trong bị có gì, ào sát vào người ông già, rồi lại tán loạn chạy xa và bịt mũi kêu oai oái: Eo ơi, chúng mày ơi, hôi hôi lắm! Có đứa nhặt đất, bẻ que rào, ném lên người lão. Sự trêu chọc của đám trẻ không làm lão ăn mày tức giận. Hình như lão không biết tới sự vây bủa, trêu chọc của đám trẻ, lão ăn mày chỉ lầm lũi bước. Tuy thinh thích, nhưng chưa lần nào tôi dám hùa theo trò chơi của đám trẻ. Tôi biết thày bu tôi rất ghét trò ấy. Có bận ông già vào sân nhà tôi, lũ trẻ bám theo. Ông lão vừa ngả cái nón để xuống hè, một đứa chộp lấy, chụp vào đầu đứa khác và cả lũ hô hố cười. Thày tôi tức quá, quát cho một trận, cái thằng chộp nón suýt bị ăn vút.
Một lần thày bu tôi ra đồng, tôi cùng đám trẻ trong xóm đang chơi ngoài bờ rào duối trước nhà. Chúng tôi chơi trò đánh cóc. Bốn chân con cóc bị căng ra, mỗi đứa cầm một roi dâu vụt. Con cóc bị những trận roi túi bụi, mới đầu còn phình bụng, đầu nghênh nghênh chịu trận, sau bụng xẹp dí, nằm đơ đơ.
Chơi mãi trò đánh cóc đã chán, chợt lũ trẻ thấy ông ăn mày tới, chúng hò reo vây quanh ông lão. Thế là lũ trẻ có trò mới, như mọi bận chúng thường bày ra với ông lão. Tôi nghe một đứa hét to: Con cóc cụ, cho lão ăn mày con cóc cụ chúng mày ơi! Đám trẻ nhao nhao hưởng ứng. Lúc đầu tôi chỉ nghĩ, đó là câu nói đùa hoặc doạ ông lão. Lão ăn mày đâu có biết đâu trò đánh cóc vừa diễn ra, lão vẫn bình thản như mọi khi, chầm chậm lần gậy bước. Kẻ đầu têu xách dây buộc con cóc, tôi vừa ghê sợ vừa tò mò ngó xem. Thằng ấy giơ tay làm dấu cho đám trẻ chúng tôi im lặng, nhằm đánh lạc hướng chú ý của ông lão ăn mày, còn nó rón rén bước về phía sau lưng lão. Rất nhanh, ào một cái, nó tuồn con cóc vào cái bị. Tưởng chúng chơi trò giằng lục bị như mọi hôm, ông ăn mày vội kẹp tay cho cái bị chặt hơn. Nhìn phản ứng của ông già, đám trẻ nhảy cẫng lên, hò reo. “Ông ăn mày cóc chúng mày ơi! Ê ê! làng nước ơi có ông ăn mày cóc. Trong bị của lão ấy đựng cóc ê ê...” Con người khốn khổ kia dù già nua, phản ứng chậm chạp, cũng nhận ra đám trẻ vừa dở trò tai quái với mình. Cảm giác về sự động chạm cái bị vừa nãy, chắc chúng lại nhét vào một thứ bẩn thỉu gì đó. Lão ăn mày ngồi tết xuống đất, chậm rãi gỡ cái bị trên vai xuống. Tôi rùng mình hình dung, trong bị một con cóc máu mê, nhớp nháp mủ trắng, nằm sõng soài trên mấy củ khoai hay những lát sắn khô... Đám trẻ tò mò nhìn lão ăn mày thò tay rờ rẫm khua bị. Chúng chờ đợi. Thật ghờ sợ, tay ông ăn mày giơ ra và từ từ đưa vật lạ lên sát mặt. Khi nhận ra con vật bẩn thỉu và sống dở chết dở, lão lẳng lặng vứt tọt con vật xuống ngay bên cạnh chỗ lão ngồi. Đờ đẫn lão ăn mày quay ra nhìn đám trẻ. Từ đôi mắt già nua, cùi trắng lèm nhèm, dòng nước mắt rìn rịn, cái miệng lão thì méo xệch. Không lầm rầm như mọi khi, tiếng lão rên lên thống thiết:
Các con ơi, các con tôi đâu rồi. Sao để bố khổ thế này!
Đấy là lần đầu tiên tôi thấy một người già khóc, khóc thành tiếng, những tiếng khóc hầng hậc...
Nghe tiếng khóc của ông già, tôi sợ hãi chạy vụt về nhà, đám trẻ cũng sợ hãi, tán loạn chạy. Hôm đó không thấy ông già vào sân nhà tôi như mọi bận.
Tôi nhớ mãi dáng đi của lão, trên con đường giữa cánh đồng thất thểu rời xa khỏi xóm.
Tôi đứng lặng nhìn theo, nhìn khi lão ăn mày bước qua cây si già, nhìn tận khi bóng lão còn như cái chấm, rồi mất hút trên cánh đồng.
Thày bu tôi không rõ bọn trẻ bầy trò gì trêu ông lão, song biết chuyện ông ăn mày thất thểu khóc.
Ông cụ ở làng bên, nhà ven sông. Xưa ông cũng có nhà, có ruộng, có vợ cùng hai người con. Ông vừa làm ruộng vừa thêm nghề sông nước, chống bè thuê. Mới đầu còn chân chống bè thuê, sau dần có lưng có vốn, ông mua một vài hộp nứa, tự mình xuôi dòng. Vừa làm chủ, vừa làm công, nhà khá lên. Những chuyến xa nhà sông nước của ông cũng lâu hơn, nửa tháng, một tháng. Cho đến một bận ông về cầm nhà, cầm ruộng. Nghe nói để có vốn xuôi bè lớn. Cũng từ đấy, cả vợ chồng con cái nhà ấy cùng nhau xuôi bè. Cậu con trai mười bốn tuổi đủ sức giúp bố làm chân chống sào, cô con gái mười hai phụ giúp mẹ cơm nước trên bè. Chuyến bè đó lớn lắm, nghe nói đến hơn chục hộp nứa, cả gỗ nữa và thuê đến mấy tay sào. Quá rằm tháng chín, ai cũng yên tâm chẳng còn bão lớn. Chuyến bè tận bến chợ Mới sông Đà, xuôi dòng. Nhổ sào được hai ngày, đã qua ngã ba Việt Trì, từ sông Đà vào sông Cái. Trời đang quang, mây đang tạnh, bất chợt một cơn bão lớn ập đến. Cứ như các cụ nói, trận bão ấy lớn lắm, bão làm đổ cả đình. Sóng to gió lớn, con bè chống chọi chẳng được mấy nỗi thì tan tác. Đến mấy tay chống sào quen sông nước, mà cũng kẻ mất, người còn. Gia đình ông chủ hai đứa con đều bị dòng nước cuốn mất, may vợ chồng ông chủ túm được cái mảng, dạt vào bờ mà thoát chết. Mất con, trắng tay, sau lần ấy người vợ ông trở lên điên dại. Gần mười năm sau thì bà ta chết....
Kể câu chuyện ấy, thày tôi chép miệng: Đấy buôn tàu buôn bè không bằng ăn dè hà tiện. Người ta có số, chả ai biết đời người thế nào. Còn bu tôi thì nói: Giá mà không chết đuối, người con trai lớn của ông lão giờ cũng trạc tuổi thày tôi, người con gái thì cỡ tuổi bu tôi.
Tôi thấy ân hận. Dù không phải kẻ đầu têu nhưng tôi đã a dua theo lũ trẻ. Sao lúc ấy tôi không ngăn cản?
ý nghĩ cứ dằn vặt. Thế là tôi moi hai đồng xu trong ống tre, những đồng xu tiền mừng tuổi, mà chỉ khi thật thèm tôi mới dám moi ra một đồng mua cái bánh đa.
Thấp thỏm chờ đợi ông lão quay lại, tôi sẽ đãi ông lão ăn mày hai đồng xu. Một tuần, hai tuần trôi qua, tôi ngong ngóng về hướng cây si già, về con đường dẫn vào xóm. Thấp thoáng bóng ai đấy, tôi lại hy vọng, đó là ông lão ăn mày.
- Khổ thân chưa! Cái ông lão ăn mày vẫn đến xóm ta, chết rồi đấy! Vừa chết rét, vừa chết đói. Thấy bảo sáng ra, gác chợ biết thì người đã lạnh cứng...
Đấy là người xóm tôi đi chợ về kháo nhau. Hai đồng năm xu ngày ấy tôi chuẩn bị đã không bao giờ còn được đãi ông lão ăn mày nữa./.

Cảm ơn tác giả Trọng Huân , đã gửi những tác phẩm đến thư viện VNTQ

Ct.Ly thay mặt BQT, thành thật cảm ơn bạn đã góp sức cho thư viện VNTQ

Chúc tác giả Trọng Huân luôn vui và hạnh phúc trong an lành

Thân ái

Truyện ngắn của Trọng Huân,



Tình cờ tôi quen anh qua một người bạn. Bạn trân trọng giới thiệu, anh là nhà


Đã mang vào thư viện

Lời nguyền

Làng tôi ven sông Đuống. Nếu tính đường chim bay, làng cách trung tâm Hà Nội dăm cây số. Đứng trên đê là nhìn thấy mấy khách sạn liên doanh sừng sững mới xây. Tuy gần

Đã mang vào thư viện

Truyện ngắn

Thật Mặt

Hoàng đến chơi. Quái lạ thái độ anh chàng từ đầu khác hẳn lúc gặp nhau ở cơ quan, cu cậu lành lạnh nói năng xã giao, nhất là đối đáp với Vân, vợ tôi. Hay Hoàng tránh sự hiểu lầm không đáng có, quan hệ bạn bè đàn ông với nhau khác, vợ con người ta cần giữ


Đã mang vào thư viện

Trọng Huân, 0912398702,

Lão buôn thần

Hàng phố thấy lão ăn mày lạ thất thểu đi qua. Trông lão già tiều tuỵ, đói khát, đội cái nón sùm sụp, nhìn không rõ mặt. Xin, lão chỉ chìa tay, chẳng nói năng gì. Dân phố nghĩ

Đã mang vào thư viện

Trọng Huân







Vợ chồng hắn dọn đến khu nhà ấy. Hắn mới cưới vợ. Cuộc sống chung đụng chắc bố hắn nghĩ bất tiện, tuy nhà rộng ba bốn phòng, chỉ có bố mẹ, vợ chồng hắn và cô em gái. Hắn chẳng phản đối, cứ thờ ơ như cái lần bố thông báo chạy cho hắn vào làm liên doanh. Nơi dọn đến là ngôi biệt thự thời Pháp người ở chen chúc không biết bao hộ, hắn không quan tâm. Trước hôm chuyển nhà, hắn ngồi, bố hắn nói: Chỗ ấy tuy chật chội, hai phòng, năm chục mét vuông, chưa kể công trình phụ, nhưng đường xá tiện, lại ngay trung tâm. Bố hắn hoả hồng lại. Ông sẽ chạy hợp đồng sang tên cho hắn. Ông tính, nếu sau này nhà nước hoá giá càng hay, bằng không phải chuyển thì cũng bồi thường thoả đáng, chẳng đi đâu mà lo, ông tính chán rồi. Nghe bố nói hắn ngáp, tháo cặp kính dày cộp đến năm sáu đi- ốp, lau. Hắn không thông báo chuyển nhà mới, sáng mấy đứa bạn phổ thông vẫn đến. Đã giải thích, tất cả khoán gọn cho cửu vạn, vậy mà họ vẫn xăng xái vác vác khiêng khiêng, kê chỗ này, chuyển chỗ kia. Thật đến lạ! Thôi mặc xác chúng. Buổi trưa dọn nhà, không biết vợ hắn chuẩn bị lúc nào kịp tổ chức bữa ăn mừng nhà mới cùng bạn bè đến giúp. Không khí thật ồn ào bức bối. Hắn không thích. Nhìn đám mặt đỏ như gà chọi, mồm miệng nhẫy mỡ, tranh nhau nói, hắn khó chịu quá! Đúng là rượu bia vào một lũ say, nhà hắn như cái chợ. Chuyển nhà thì có gì đáng ỏm tỏi? Họ làm như sự kiện lớn trong đời. Lúc thằng bạn ngà ngà say, bê cốc bia đến, hắn biết lại kiểu diễn văn tâm sự. Y rằng vậy. Hắn sốt ruột nhưng cố nhẫn nại. Tiếng thằng bạn:
- Ông nhớ... ông là đứa sướng... Cưới vợ... nhà riêng. Ông biết không, trong lũ phổ thông, thằng Tuấn cưới vợ hai con rồi vẫn núp bóng bố mẹ; thằng Tùng... ha ha, chưa cưới được vì không kiếm nổi chỗ kê giường. Còn cái thằng tôi, nhà ba nhân mạng sống trong 18 mét vuông, gồm cả ăn ngủ... chót vót tầng tư khu lắp ghép. Mừng... mừng!
Lũ bạn nhao nhao hưởng ứng. Hắn nhắm mắt uống thứ nước nhăng nhăng đắng, cái chỉ làm người ta tức bụng và... đi đái. Buổi ăn mừng nhà mới cũng đến chầu kết thúc. Sau khi tiễn thằng bạn cuối cùng, cái thằng say cứ bá lấy vai hắn tâm sự, cảm động mừng cho hắn, hắn thở phào đóng sầm cửa. Vợ hắn hơi ngỡ ngàng.
Nhà hắn chỉ xịch xe, đẩy cửa, tông vào là giang sơn riêng. Hắn chẳng rõ khu nhà này có những ai, kể cả phòng nhà đối diện. Còn trong khu đều biết: cặp vợ chồng mới dọn tới, cô vợ trẻ xinh xẻo, nhanh nhảu, anh chồng đeo cặp kính dày cộp, không màu. Dọn nhà vài tháng, chiều đó đi làm về hắn thấy vợ đang lúi húi trong bếp. Một loáng vợ hắn bưng lên cốc nước cam.
- Kìa, anh mệt phải không? Anh uống đi cho mát. à, em mua được con cá quả tươi quá. Anh thích ăn món gì, em nấu ám nhé?
- Gì cũng được.
Giọng hắn dửng dưng. Mặt người vợ trẻ xị xuống, song cô kìm lại được. Nửa năm chung sống, cô hiểu tính chồng vậy. Có thể công việc ở liên doanh vất vả, tháng mấy trăm đô, chắc phải làm việc căng thẳng. Đã định xuống bếp rồi, cô lại đứng ngắm chồng uống nước.
- Khổ thân bà cụ Tí quá!
Tiếng vợ hắn. Hắn nhìn cô ta khó hiểu. Chẳng rõ Tí, Tẹo là bà nào. Đoán được ý nghĩ của chồng, cô vợ khanh khách cười, giải thích:
- Bà cụ Tí, phòng đối diện với nhà mình. Cụ gần bảy mươi, cụ ông mất rồi. Nhà chỉ hai mẹ con. Trước cụ ông là nhà văn. Giờ nhà đã bấn mà anh con trai ngoài ba mươi vẫn không nghề ngỗng. Nghe nói còn hút hít, nghiện ngập. Bà cụ hôm qua sang đây kể chuyện rồi khóc. Cả nhà có cái ti vi đen trắng là đáng giá nhất mà con cũng mang bán.
Đến đây hắn không im được nữa.
- Thôi thôi... cô đừng có dây vào việc của nhà người... Mà nó lại là dân nghiện...
- Nhưng khổ thân bà cụ quá, gần bảy mươi...
- Không nhưng gì cả. Hắn cắt ngang làm cô vợ hơi tẽn. May có tờ giấy bạn bè nhắn, cô chữa ngượng đưa cho chồng.
- Anh Thuý trưa ghé qua đây, nhắn, có anh gì cùng lớp, người Hải Dương, bố mất. Sáng mai các anh ấy tập trung về viếng. Mọi thứ đã chuẩn bị. Giờ và điểm hẹn ghi trong giấy. “Hừ, mãi tít tận Hải Dương. Bố thằng bạn thời đại học, nào biết mặt ông ấy mồm ngang mũi dọc ra sao. Giá gặp ngoài đường cũng không biết mà chào. Thế mà nay chết, đi viếng.” Hắn không đi. Thấy vậy người vợ trẻ tỏ ý băn khoăn. Sau dịp ấy vợ hắn ốm nghén, không ăn uống gì. Một mình, tiện hắn mua chiếc bánh mì. Rồi vợ sảy thai. Bẵng đi một dạo nhà hắn chẳng nấu nướng. Giờ vợ hắn đã khoẻ nhưng ít thấy cô ta bày vẽ như trước nữa. Hắn nào để ý, chỉ thoáng nghĩ, càng tiện, đỡ lích kích. Như dịp hắn tiếp bà mẹ nuôi thời sơ tán Mỹ ném bom, bà đến chơi, chỉ làm cú phôn cơm hộp có sao đâu. Tối đó bỏ cặp tài liệu ra, hắn mải mê xem. Nghe cửa ken két, quay lại thấy vợ đi đâu về. Thoáng mùi nước hoa. Lúc ấy có lẽ khuya quá rồi, vì hắn ngáp mấy bận và rất buồn ngủ. Sáng hôm sau hắn dậy hơi muộn. Đường đông tắc mấy lần, hắn phải phi xe nhanh. Bất chợt cái cặp văng ra, phanh gấp mà xe vẫn lao thêm chục thước. Quay xe lại, hắn ngơ ngơ tìm. Đâu đó có tiếng gọi:
- Chú ơi!... Đây này... Khổ , bẩn hết cả rồi!
Bà hàng rau nhặt lên đưa cho hắn. Lớ ngớ thế nào bà buột tay làm giấy tờ trong cặp bung ra. “ Hừ, để yên cho người ta. Rách việc”- hắn khó chịu nghĩ vậy. Xếp lại, hắn chợt nhớ đêm qua tập tài liệu bỏ ra đọc chưa cho vào. Lại phải quay về. Đến nhà, đi về mất toi cả tiếng. Mở khoá hắn vội vã đến bàn làm việc. Kia rồi, tập tài liệu... Chợt hắn nghe tiếng thở hổn hển, tiếng giường kẽo kẹt. Nhìn chiếc ri đô kéo lửng, không tin ở mắt mình, hắn tháo kính lau: Trên giường, hai cặp đùi chân trắng nhởn, bó bện...
1996

Truyên ngắn của Trong Huân






Chùa làng tôi nằm trên gò đất cao cuối làng, cây cối um tùm. Từ xa thấy thấp thoáng mái chùa và cây si già. Ngày bé, quãng chín mười tuổi tôi thường theo bà đến đấy. Bà tôi già lắm. Cứ mồng một hôm rằm bà đi lễ Phật. Bố sai tôi theo bà, bố sợ bà già yếu đi một mình. Bà rất nhớ ngày sóc vọng, trước một hai hôm, đã nhắc sắp và tắm gội sạch sẽ. Bà giở bộ quần áo mới trong bồ hay chọn thứ lành lặn mặc, khoác ngoài tấm áo dài nâu. Tôi xách làn đựng nải chuối, thẻ hương, lăng xăng bước theo bà.
Trông nom chùa là một nhà sư nữ. Cụ cũng già như bà tôi, mặt mũi răn reo. Cụ luôn trùm chiếc khăn nâu nhưng có lần tôi phát hiện, đầu cụ sư nhẵn thín. Tôi ghé tai bà nội hỏi:
- Bà ơi, sao đầu cụ sư nhẵn thế? Tóc rụng à?
- Hỗn nào! Cụ đi tu, cạo đầu. Lần sau cháu không được nhìn cụ thao láo như vậy!
Đến cổng chùa bao giờ bà tôi cũng dừng lại, soát hàng cúc, vuốt vạt áo, đưa gậy cho tôi hoặc kẹp vào nách, hai tay bà chắp lại trước ngực thành kính. Tôi cảm thấy sờ sợ, bước sát theo bà. “Nam mô a di đà Phật!”- tiếng bà tôi dưới sân chùa. “Nam mô a di đà Phật”- tiếng nhà sư trong chùa vọng ra. Bà tôi thành kính xếp lễ lên ban. Khi bà lùi ra chuẩn bị lễ cũng là lúc sư cụ thỉnh chuông. Tiếng chuông ngân nga... Tôi khép nép túm vạt áo bà đứng sát vào hơn. Nghe tiếng chuông tôi cứ tưởng tượng, các vị thần linh trên trời đang chứng kiến lời thỉnh cầu khấn lạy của bà tôi. Qua làn khói hương, tôi thấy các pho tượng như xao động, mắt chằm chằm nhìn vào tôi. Sợ hãi, tôi cúi gằm, miệng luống cuống: “ Cháu không phá tổ chim, cháu chỉ xem thôi. Cháu đi mót lúa hợp tác, chứ không bốc tuốt trộm đâu. Cháu...”
Lễ xong bao giờ bà tôi cũng ngồi nói chuyện và uống nước với sư già, thứ nước vối nhần nhận đắng và ngọt, quê tôi nhà nào cũng uống. Hai người già nói chuyện về con đường trước chùa, khéo mưa xuống lầy lội mất; về thời tiết thay đổi, các khớp xương đau; nói về thu hoạch mùa màng... Câu chuỵện không mấy thú vị, đã nhiều lần nghe, tôi bỏ ra sân chơi, nhặt hoa đại hay trái si vàng nhỏ rụng đầy sân chùa. Lần nào ra về bà cũng được nhà chùa phát lộc, khi chiếc oản, khi thì mấy quả chuối, có bận là vài trái chay chín vườn chùa. Miệng tôi ứa nước bọt, đến cổng đã háo hức mở ra xem, bà mắng:
- Hư nào! Để về bà chia, cả nhà thụ lộc.
Trẻ con nhanh nhớ chóng quên, chỉ quãng ngắn tôi đã quên chỗ lộc vì mải hỏi bà những điều nhìn thấy ở chùa:
- Bà ơi, cái người nhỏ tẹo, đen sì, một tay giơ lên giời, một tay trỏ xuống đất là ông gì đấy?
- Hỗn nào! Không được gọi Ngài bằng cái. Ngài là Phật Tổ.
- Thế cái Ngài nhiều tay là ai?
- Hư nào! Ngài là Phật Bà Quan Thế Âm Bồ Tát, ngài thấu hiểu mọi điều đau khổ của chúng sinh. Người làm điều tốt Ngài phù hộ; kẻ làm điều xấu Ngài quở phạt.
- Thế thằng Hải hôm qua trảy trộm bưởi nhà ông Sửu ăn Ngài biết không?
- Chết chết! Ngài biết. Lần đầu Ngài tha; lần sau thì Ngài phạt đấy!
Bà tôi hay kể câu chuyện Ngài trị kẻ ác làm việc xấu. Hồi ấy Tây càn, Tây bắn súng cối vào làng tôi, một viên trúng chùa nhưng đạn thối. Bọn Tây không vượt nổi hàng rào lũy tre làng, nhiều đứa phải bỏ mạng. Bao giờ bà cũng kết thúc câu chuyện một cách thành kính: Nhờ có Ngài phù trợ đấy! Và những câu hỏi bất tận, lời giải thích rỉ rả của bà cứ từ từ thấm vào đầu óc non nớt của tôi lúc nào không hay biết: Không được bắt giết chim chóc, không hái trộm quả nhà người, hãy thương kẻ khó... Song có những điều lớn lên tôi mới hiểu, như về cõi trời đất, về tạo hóa, về thế giới tâm linh, tinh thần, vật chất, về đạo sống ở đời. Giờ đây, có lúc chợt nhớ đến câu chuyện bà kể và những giấc mơ đẹp tuổi thơ, Bụt hiện lên, Ngài cho tôi đồ chơi, bánh kẹo, con ngựa hồng... tôi lại ước ao, giá được sống lại tuổi thơ.
Hồi ấy, một lần, bố tôi đi họp về. Trong bữa cơm tối, bố nói chuyện với bà và mẹ, làng sắp dọn chùa, tất cả tượng và đồ thờ chuyển xuống nhà tổ, người ta phân công bố vào đội dọn.
- Trời! Sao lại dọn chùa. A di đà Phật! Không được làm điều ác!
Bà tôi bỏ ăn đứng lên, bố nói thế nào bà cũng không ngồi xuống ăn tiếp nữa. Ngay tối đó bà sai mẹ tôi đốt ngọn đèn bão đưa bà ra chùa. Khuya mới thấy tiếng gậy khua lóc cóc trên sân của bà, hai người đã về. Lúc đó tôi lơ mơ ngủ, loáng thoáng nghe bà bảo bố:
- Con ơi! Con đừng theo ai làm điều xấu. Mẹ già rồi chẳng nói làm gì, dưng con phải nghĩ tới các cháu...
Tôi nghe bố dạ một tiếng nho nhỏ. Sáng hôm dọn chùa, bố mẹ tôi đi sớm. Nghe mẹ nói với hàng xóm, có tin nhắn sang, ông ngoại mệt - quê mẹ tôi ở làng bên. Hôm đó bà cấm tôi không được ra ngoài. Thắp hương quỳ trước ban thờ, bà khóc nạn. Trẻ con hiếu động, nghe tiếng người lao xao kéo xuống cuối làng, không chịu nổi, tôi lẻn đi xem. Ngoài chùa, trẻ con người lớn vòng trong vòng ngoài, ông Hội là người chỉ huy việc dọn chùa. Chiều ấy bố về, tôi bị trận đòn nên thân. Tôi gào gọi bà như những lần bị bố đánh, bà không ra can, chỉ thấy mắt bà đỏ hoe, trong nhà nhìn ra.
Tượng, đồ thờ của chùa làng tôi gom hết lại, chất đống vào nhà tổ. Xếp không hết, chỗ thừa theo lệnh ông Hội chuyển đến trại chăn nuôi và lò gạch HTX. Ông Hội nói: Đám ấy toàn gỗ khô, than đượm, trại chăn nuôi và lò gạch không đun đốt cả tháng. Khu chùa dọn rồi, dãy nhà trống thành mấy lớp học của bọn tý nhau chúng tôi. Thỉnh thoảng tôi thấy sư già quờ quạng gậy, bước dưới sân sau chùa. Được vài tháng thì cụ sư mất. Đám ma của cụ nhiều dân làng đưa tiễn, nghĩa tử là nghĩa tận. Khổ thân, sư cụ về tu chùa làng tôi ngót nghét năm chục năm trời, vậy mà... Vài năm sau thì bà tôi mất. Tôi nhớ, buổi chiều ấy đi học về, mẹ bảo bà muốn gặp tôi. Tôi vội chạy vào, bà quờ, nắm tay tôi lỏng lẻo, giọng thều thào:
Cháu ơi... bà sắp về nhà bà đây... Lớn lên cháu nhớ: Đức Phật... Ngài có ở khắp mọi nơi.... Ngài biết việc ta làm... Khinh bỉ... căm ghét của người đời... cũng là sự quở phạt của ngài đấy... cháu ạ!
Tôi hiểu bà đang nói với tôi điều gì.
Thấm thoắt đã ba chục năm rồi tôi xa làng đi học và ra công tác. Vì công việc lại bận rộn chuyện gia đình tôi hiếm khi về làng. Đợt này tôi mới có dịp cùng chồng con về thăm bố mẹ, thăm quê. Lâu ngày mẹ con bà cháu gặp nhau, biết bao chuyện. Đang câu chuyện chợt mẹ khoe:
-Làng ta sửa chùa rồi con ạ! Đình thì không dựng lại được, Tây càn đốt cháy tiệt... mà tiền của đâu. May còn ngôi chùa mới chỉ dột nát...
- Thế ai trông nom chùa làng mình? Sư già mà còn sống nay cụ ngoài trăm tuổi!
Không thấy mẹ trả lời câu hỏi của tôi, chỉ thấy mẹ ngước nhìn ảnh bà nội trên ban thờ. Bố tôi ngồi đó chép miệng:
- Ôi dào, cái lão nhập nhằng sổ sách thời hợp tác, bị...
Bố vừa nói tới đây mẹ đã gạt đi:
- Thôi ông... có giời...!
Rồi mẹ quay sang bảo tôi, mai vợ chồng nhớ đưa các con đi lễ chùa. Sáng hôm sau mẹ chuẩn bị sẵn đồ lễ trong chiếc làn, nải chuối bó hương cùng đĩa hoa hái vườn nhà. Trước khi đi, tôi thắp nén hương lên ban thờ bà nội:
- Bà ơi, cháu chuẩn bị ra chùa làng mình lễ đây! Cháu đưa cả thằng chắt Cún của bà đi lễ đấy, bà có dặn cháu gì không?
Từ xa đã thấy mái chùa làng tôi đỏ tươi màu ngói mới. Đám cây cổ thụ quanh chùa không còn nữa. Xung quanh chùa bờ tường cao mới xây vôi quét trắng toát. Nghe tiếng đẩy ken két của chiếc cổng sắt, cổng mới dựng, một ông già dáng đậm chạy ra. Tôi sững lại, ông Hội. Ông Hội chưa nhận ra tôi, tiếng ông dểnh dảng:
- A di đà Phật! Cậu mợ là cánh con cháu nhà ông bà nào mà tôi chưa nhận ra nhảy? à... à, cánh nhà cụ Nhất phải không? Giời ơi, có Phật đây chứng giám, tôi nghe nói cậu mợ trên Hà Nội làm ăn phát đạt lắm! Trời Phật phù hộ đấy. Hôm làng quyên giáo sửa chùa, hỏi thăm các cụ đằng nhà dưng Hà Nội rộng lớn vậy, biết đâu mà tìm. Có Phật đây...
Thoạt trông, có vẻ ông ta khác ông Hội năm nào, mềm mại trong bộ đồ ta màu hạt dẻ, ăn nói nhún nhường, mỗi câu lại đế thêm từ “có Phật”, nhưng nhìn kỹ tôi vẫn nhận ra cái ông Hội xưa. Ông đon đả dẫn khách đi giới thiệu việc công đức sửa sang nhà chùa. Nào pho tượng Thiện, ác là cánh con cháu nhà cụ Tuất ở Hà Nội cung tiến, ông nói, để làng ta nhiều điều thiện, ít cái ác. Còn pho tượng Thích Ca, chi phái nhà Mão, con cháu ở thành phố Hồ Chí Minh công đức. Nghe ông say sưa giới thiệu, tôi thoáng nghĩ, hay giờ ông ta ân hận những điều mình làm trước đây, ông ra chùa trông nom để chuộc lại...? Chờ tôi bày lễ thắp hương, ông Hội lùi xuống thỉnh chuông. Tôi lạnh người nhớ đến tiếng chuông của sư già thuở nào. Sao tiếng chuông ông Hội thỉnh nghe không giống tiếng chuông chùa ngày trước. Khi tôi lễ xong các ban, ông Hội mời vợ chồng tôi đến trường kỷ xơi nước. Tiếng cánh chè rơi loong coong trong chiếc ấm trà Trung Quốc làm tôi chạnh nhớ đến những chiếc bát sành cũ kỹ sư già mời bà tôi uống nước vối xưa. Ngay đối diện với bộ trường kỷ là bệ xây, ngày trước có đâu! Cùng với đồ thờ, trên bệ còn có chiếc hòm gỗ đỏ, đập vào mắt khách là hàng chữ CONG ĐUC vàng choé. Vừa mời vợ chồng tôi xơi nước, ông Hội vừa giới thiệu việc cung tiến của dân làng, đặc biệt là người xa quê. Ông nói, chùa làng còn nhiều công trình cần công đức lắm, như cất tháp mộ sư già, xây sửa lại nhà tổ, sắm đồ thờ thiếu... Xen mỗi câu là tiếng cười của ông Hội.
- Cậu mợ... vâng, đây là điều để phúc cho con cháu. Phật, Ngài không quên đâu... He he he...
Tôi như đã nghe tiếng cười đó ở đâu? Còn chồng tôi, thấy ông Hội gợi ý, anh nhanh nhảu rút ví. Rất nhanh cái đĩa đã sẵn trên tay ông Hội từ lúc nào, đón lấy những tờ xanh xanh đỏ đỏ.
- He he he... Phật, Ngài nghìn mắt nghìn tay, Ngài sẽ phù hộ độ trì cho cậu mợ và các cháu... He he he...
à, tôi nhớ ra tiếng cười ấy rồi, khi đôi tay ngai đầu rồng gãy cậc, sư già rúm ró sợ, là lúc tiếng cười he he của ông Hội cất lên trên sân chùa thuở nào.

1996

Trọng Huân
Khóc ngứa nghề


Hắn khóc vợ, khóc thảm thiết. Sao trên đời có người đâu khóc vợ thê lương đến vậy! Tiếng khóc khàn khàn, lặng tắc như phát ra không phải trong họng mà từ phổi ruột tim gan. Nghe, chú ý mới rõ lời than khóc. Hà nghệ sĩ, dân làng gọi như vậy, hắn khóc kể về tình cảm buổi ban đầu, kỷ niệm như tươi nguyên nóng hổi. Rồi hắn kể bầy con dại cùng hắn bơ vơ côi cút trên cõi đời này. Đàn bà khóc chồng là thường tình, cảnh đàn ông khóc vợ nghe thật não lòng. Lắm lúc khóc hắn kể cả cái chuyện ái ân, nghe phát ngượng. Nghĩ, ai lại than chuyện ấy làm gì. Nhưng thôi, người ta đận mất vợ, đầu óc không tỉnh táo, biết đâu chọn lựa câu khóc:
- Hu hu... em ơi, em ơi!... Sao em nỡ chết khi anh còn sống... Hu hu hu... em ơi tình ta dang dở!... Hu hu
“ Choang... choang”- mấy cái bát vỡ tan. “Xoảng”- lại chiếc mâm vèo ra sân. Tiếng trẻ con giật mình ré lên.
- Ông cấm chúng mày nhặt, đám ăn hại đái nát... kia! Xéo, xéo mẹ chúng mày đi cho khuất mắt ông. Hu hu hu... em ơi! Nếu mai anh chết thì cõi lòng ai tan nát em ơi!
Thế là bắt đầu kể lể đoạn trường. Hàng xóm biết hết đoạn này sẽ tới đoạn hắn chửi rồi lại bắt đầu khóc cha, khóc mẹ. Hắn khóc cha mẹ giọng cũng ai oán, lâm li vậy:
- Hỡi cha mẹ ơi, bao công sinh thành nuôi dưỡng... hơ hơ... Cha ơi mẹ hỡi có hay! Linh hồn xin giáng về ngay linh sàng! Hoặc cha mẹ ở thiên đường cực lạc, xin lệnh trên cưỡi hạc kịp về. Hoặc về địa phủ âm ty, xin đức Địa tạng, hộ trì cho lên... hu hu... cha mẹ hỡi!
Hoá ra thằng cha đó bố mẹ đều chết. Thảo nào tiếng khóc nghe buồn thế. Khổ thân hắn thật! Sao có người số phận đến không may. Như hắn chẳng hạn, vợ đã chết, bố mẹ lại cũng chết! Có lẽ chết tai nạn giao thông. Còn giọng hắn chửi phẫn uất, chắc đứa thất nhân nào lừa đảo hắn. Tiếng khóc chửi nhỏ dần, yếu dần, hực cái, hực cái, lịm hẳn. Khốn khổ hắn chưa khóc chửi mệt không còn sức lả đi rồi.
Vợ hắn người đàn bà mảnh như dải khoai, xanh như tàu lá, hai tư tuổi mà gặp ai cũng đồ đến ba lăm. Nhìn khuôn mặt cô ta đoán ngay một cuộc đời khổ ải. ánh mắt len lét ngước nhìn vội cụp xuống. Không phải ánh mắt vụng trộm gian giảo, nó tồi tội và khiếp nhược. ở cái làng này, con gái mười sáu mười bảy là lấy chồng, học cao hết cấp hai, đại học chẳng đến lân, có trúng lấy tiền đâu theo đuổi, chưa kể ra trường ngược xuôi chạy việc. Vậy vào cấp ba mà làm gì? Tiền ấy, sức ấy, thời gian ấy, còn ở với bố mẹ, chịu khó đồng áng, khéo léo dành dụm giấu diếm được chỉ vàng là của hồi môn ngày cưới, không đớn hèn thì may lấy vài bộ quần áo, kẻo khi về nhà chồng mang tiếng tay không. Người đàn bà nom như dải khoai kia lúc cưới tròn mười bảy. Đám cưới nhà trai tổ chức to, ngả hai lợn tổng cộng chín mươi mâm, ba ngày ăn chưa hết cỗ. Chú rể, thằng Hà không hiểu tán tỉnh cách nào qua mặt được mấy đứa. Đẹp giai không bằng chai mặt. Giống con gái mới lớn thích ăn bánh phỉnh cộng thêm tính huyếnh, một tấc lên đến giời của thằng Hà và thời buổi yêu đương tự do, tìm hiểu kiểu dấm dúi bờ bụi, bụng phưỡn ra, thằng Hà chứ thằng phát vãng nào chả phải đồng ý.
Cưới cỗ bàn chưa ráo mâm bát, ngoài sân người còn dỡ rạp khênh bàn, bố mẹ thằng Hà đã lôi vợ chồng nó vào công khai tài chính, chứng kiến việc bóc phong bì và liệt kê đồ mừng. Tính ra, đồ tiền mừng không đủ khoản vay mượn cưới, lõm một triệu không trăm ba bảy nghìn đồng chẵn. Bố mẹ thằng Hà gàn trước rồi, bảo cưới nhỏ nhưng thằng này hống không nghe, quyết cưới to. May bố mẹ nó mặc cả trước, giao kèo ba mặt một lời hẳn hoi, cưới to, lỗ vợ chồng nó hoàn toàn gánh chịu.“ Vợ chồng mày ăn chung với nhà hết tháng là ra ở riêng. Sau mày còn đống em. Khu đất nhà ngoài trại tao tạm giao cho vợ chồng mày. Ra ở riêng, thế là sướng quá. Ngày trước chúng tao ấy à... tay trắng” Nghe bố nói sốt ruột, thằng Hà nhếch mép cười, kiểu: “Biết rồi, ông bà muốn vỗ tuột thằng tôi cho nhẹ nợ. Đây cũng đếch cần.” Chẳng phải chờ đến cuối tháng, ngay đêm tân hôn thằng chồng quyết, vợ chồng chúng chăn gối nồi xoong tếch thẳng ra trại luôn.
Năm năm ba đứa trẻ liên tiếp ra đời, đứa này nhỉnh hơn đứa kia chỏm tóc. Năm miệng ăn chỉ anh chồng kiếm, thằng Hà lại vốn chơi bời rượu chè nhà càng thêm túng. Cái làng nó kiếm việc không dễ, quanh đi đội cát, đóng gạch, quẩn lại phụ nề, thồ than... Thằng Hà làm đủ, dăm tháng nó lại bỏ. Cai không thải thì nó chán cũng bỏ, mà chủ yếu là cai bỏ, thằng nghiện ngập cờ bạc, lúc cần thì nó lại say bí tỉ hay dúi ở chiếu bạc. Mấy bận nó suýt ngã trên giáo xây cao tít vì ngái ngủ hoặc lơ mơ say. Giờ ở làng đố ai dám gọi nó đi làm nữa. Thằng Hà đâm thất nghiệp.
Cơ may thế nào trong một bận say nó hát, cười, ngâm đủ giọng bi ai hài tiếu. Hôm ấy là ở đám cưới trong làng. Thành lệ rồi, làng cứ đám xá mời hay không mời dân làng già trẻ tới ăn cỗ ráo. Cỗ bàn thì phải rượu, không rượu thịt tử tế có đứa đốc chứng cà khịa là khốn. Lâu rồi thằng Hà chưa được bữa rượu nào hả hê vậy, hắn say. Tính thằng này rượu vào là hát, nó trích đủ tuồng, chèo, cải lương. Lão cai Bền khách xã bên sang mừng đám cưới thấy thằng Hà hát đến vỗ vai làm quen. Lão khen: “ Này thằng em, cái giọng chú mày vang, khoẻ! Hừm... đi làm với anh đi. Ngày cơm nuôi ba bữa, rượu thịt đánh thẳng rốn còn giắt về cho mẹ đĩ mười nghìn. Đấy là mới vào nghề, sau giỏi giang tay nghề lên còn kiếm nhiều, có đám... tiền trăm. Chết đuối vớ được cọc, dù lơ mơ thằng Hà vẫn tỉnh ngay, dỏng tai nghe. Hắn cười hỏi khách, giọng vừa nghi ngờ vừa khấp khởi hy vọng: “Ông anh không đùa thằng em chứ?... hì hì...” Khách liền rỉ tai. Khách nói thằng Hà chưa rõ hỏi lại. Nghe thủng ra mắt nó chợt cụp xuống, lưỡng lự. Vốn lõi đời, khách biết cu cậu sĩ diện, ngượng, liền khích:
- Xì... Việc quái gì mà ngượng! Có phải đánh đĩ trộm cắp đâu... Khối đứa đánh đĩ ăn cắp đầy ra đấy vẫn vênh váo, diện ngất trời. Chú mày không tin à? Lên thị xã, phố huyện mà xem. Anh hỏi mấy cái quán ka ra ô kê chẳng bán trôn nuôi miệng công khai à! Hò hát gì!
Thằng Hà nghĩ: Có lý. Mà thá nó con ông cháu cha gìđâu phải giữ gìn! Hắn bùi tai, nhưng vẫn gãi gãi đầu, làm mẽ với khách:
- Em là em ô kề... dưng bác thư thư cho thằng em về hỏi thử ý kiến mẹ đĩ...
- Vẽ!- ông khách bĩu môi khích- Đàn ông mà phải hỏi vợ, vứt! Chỗ quý chú anh mới bảo. Giờ ới cái người có cả đống. Nào chú quyết đi, tôi chờ!
Làm quái gì có chuyện không đồng ý. Khách rút ngay tờ mười nghìn mới khự nhét vào túi thằng Hà, hợp đồng mồm luôn.
- Có việc, anh ới chú phải đi ngay. Còn tuần sau sang anh tập trước vài buổi. Tất nhiên tập chỉ cơm nuôi thôi. Không có anh bán xới đi ăn mày à!
Thằng Hà về bảo vợ. Vừa nghe cô vợ giãy lên như đỉa phải vôi:
- Anh không sợ dân làng cười cho à?
Nghe vợ nói vậy thằng Hà quắc mắt:
- Thằng nào con nào dám cười tôi. Ông tha cười cho chúng là phúc! Mà tôi nói cho cô hay, tôi biết tỏng ra rồi, nhà cô, bố con cô cười chứ ai. Này, cô đừng tưởng nhà cô danh giá, cành vàng lá ngọc nhé! Bố cô, cái chức chủ tịch xã về hưu chục năm nay, vứt ra đường chó nó không thèm ngửi. Mà thằng này kiếm không đổ riêng lỗ mồm nó. Đổ... đổ cho tất cả lũ lĩ nhà cô kia kìa. Hừ... khóc, ông đã chết đâu mà khóc. Ha ha ha... khóc được đấy, lời dài, gịong khoẻ như chúng nó vừa khen ông!
Người đàn bà còn biết nói gì nữa, thằng chồng cô chuẩn bị đi làm nghề khóc mướn. Những giọt nước mắt thánh thót rỏ xuống cái bụng tháng thứ tư, thứ năm nhinh nhỉnh của cô. Hắn đi làm. Buổi đầu gặp người làng hắn cũng sường sượng. ánh mắt họ nhòm ngó, cạnh khoé, mỉa mai. “Chúng mày khinh ông à- hắn nghĩ- Đây thịt xôi giò chả bọc tướng ông mang về, vợ con ông cắn ngập răng. Nhìn thấy, chúng mày lại không thèm rỏ dãi, không ghen lồng lên thì ông đi đầu xuống đất!”. Đám con chầu chực mỗi bận hắn về, hau háu lục ca táp lấy đùi gà, xôi, chân giò ngấu nghiến ăn. Tiền hắn mang về cho vợ nhiều dần, một chục, hai chục, ba chục, có bận cả tờ năm mươi nghìn cạo râu được. Nghe mọi người xỏ xiên gọi mình là Hà nghệ sĩ, Hà nhà báo, hắn chẳng lấy thế làm nhục. “ừ , nghệ sĩ đấy, nhà báo đấy! Được như ông chúng mày đã phúc bảy mươi đời”. Và thế là từ dạo ấy hắn vênh váo hãnh diện luôn với cái danh hiệu nghệ sĩ người làng mát mẻ gắn cho. Hắn là nghệ sĩ khóc mướn. Đi làm chưa đầy nửa năm hắn nổi như cồn. Khắp huyện, dần dần lan ra cả tỉnh, phường kèn trống lão cai Bền nổi tiếng nhờ tay khóc mướn Hà nghệ sĩ. Tiếng khóc của hắn mới thảm thiết bi ai làm sao, giọng to, lời dài... Từ khi có hắn các phường khác trong huyện vêu mõm, nhìn phường hắn hốt bạc thiên hạ mà tức. Tiếng đồn nhanh thế, đến cái huyện Hải Tiền cuối tỉnh nhà đám cũng lặn lội đến nói khó rước kỳ được phường kèn trống cai Bền. Hà nghệ sĩ được cả phường trọng vọng. Lão cai Bền nhũn như con chi chi, một điều chú, hai điều anh với hắn. Làm gì không anh anh em em, nhờ hắn mỗi ngày lão đút túi ngon ơ trăm nghìn, chưa kể tiền thướng.
- Nhìn chú vất vả anh xót quá! Thôi cố mà giữ cái sức khoẻ chú Hà ạ. Ăn đi, ăn đi em. Này miếng phao câu,... Không không gì cả, anh gắp chú phải cố- đấy là lão cai Bền đang chăm sóc, cởi gan cởi ruột với Hà nghệ sĩ trong bữa ăn khuya nhà đám phục vụ- Bảo việc khác như gánh nặng thì anh em san đỡ, chứ khóc, không năng khiếu, có tài như chú, cứ chịu!
Vất vả quá đi chứ, có ngày buổi sáng lăn gô bổ chửng gào khóc đám này, chiều đã ngồi sau xe lão Bền phi đến hờ đám khác. Ngang diễn viên hát sô, chạy rạp ngoài thành phố. Hắn biết người ta cần, nên cũng làm mình làm mẩy ra phết, yêu sách đủ điều. Mà phải thế nào mới mình mẩy được, không tài như hắn, khóc có mả có nghề, khối ra chúng cầu cạnh. Phải nói thằng cha giỏi. Còn nó thì nghĩ: Trước đây nhờ nghe nhiều nhạc vàng, lại sẵn đầu óc biến báo, mồm miệng ứng khẩu nhanh, mới mấy tháng đã khối kinh nghiệm. Khóc mướn xứ ta đâu có bài bản dạy truyền. Vào nghề học lỏm được câu nào, đoạn nào thì được, như bài khóc bố mấy câu thế này, khóc mẹ mấy câu thế kia, quanh đi quẩn lại có vậy, đến hắn còn thấy nhàm. Chốn quê đám xá lắm thầy nhiều ma, bình luận khen chê mỗi người một kiểu. Người ta đến nhà đám để ý kỹ lắm. Khóc phải sao cho nó thật, giả mà như thật. Khó là vậy đấy. Cứ xem người đến phúng viếng kia kìa, họ có buồn thương đến vậy đâu, nhưng mặt đều buồn rười rượi. Kẻ cầu cạnh thì đến cốt phúng viếng người sống; còn kẻ tò mò thì đến xem nhiều thứ lắm: chia của; xem anh em mâu thuẫn cạnh qué nhau; xem con cháu đứa nào đóng góp nhiều và ai bài bây, quỵt, không chị đóng góp. Càng có chuyện giật gân càng hay, tỷ như, tự dưng nảy nòi ra đứa nhận bố, nhận mẹ, khăn trắng áo xô chở người khuất. ái chà chà, chuyện ấy tha hồ kháo, cả tháng chưa hết. Đấy người dự nhà đám vậy đó. Mà ở quê đến chỗ ma chay như đi xem tuồng xem hát, cứ mấy lời cũ rích ai người ta còn thiết nghe, thiết rung động buồn thương nữa. Chưa kể đồng tiền bát gạo bỏ ra, nhà đám họ phải gỡ lại cho xứng.
Nghĩ vậy nên hắn để ý. Đầu tiên tới nhà đám hắn hỏi tỉ mỉ thân thế, sự nghiệp, nếp ăn nhẽ ở người khuất, tình cảm quan hệ với họ hàng thân tộc ra sao, thế là đầu hắn phác hoạ nhanh sườn bài khóc. Riêng với nhà đám chết trẻ cần nhất cái bi ai. Thứ này lời điệu hắn thiếu giống, cứ mô ni phê anh nhạc vàng, tân cổ giao duyên, miễn đừng bê nguyên xi, như “Nếu mai anh chết em có buồn không...”, lại nữa “Anh đâu ngờ, có ngày đàn đứt dây tơ... hơ hơ”, rồi thì “ Một hôm mưa bay được tin em chết... ớ ơ ”. Vô thiên ủng. Vậy là thằng cha tha hồ thả hồn khóc. Một bận có tay giám đốc già ở thị xã, vợ chết. Thằng cha quá yêu cô vợ trẻ. Đoán trước mỏ vàng thỏi đây, hắn chuẩn bị lời điệu bài khóc rất chi là cẩn thận. Y rằng, lần đó hắn trúng quả đậm. Nhà đám này quan hệ rộng toàn khách khứa sang, tay chồng dù tiếc thương vợ vẫn phải kìm nén đứng gượng đáp lễ người phúng viếng. Thằng cha giàu nên cầu kỳ cho tận xe con về đón phường kèn trống, yêu cầu đích danh Hà nghệ sĩ. ở nhà đám, thằng Hà vừa cất giọng lời khóc khúc mở màn- kể lể nỗi chồng đau mất vợ, gã giám đốc kia đã nức lên, rồi mặc quan khách cứ thế vật vã gọi vợ. Cảnh tượng thương đau đến độ, tự dưng chủ khách- cả rạp tu tu khóc theo. Đám xứ dự nhiều nhưng chưa có bận nào hắn thấy đám tang mà buồn đến thế. Tang ma xong anh chồng ghi công cậu chàng khóc mướn, kẻ thay gã nói lên tấc lòng thương tiếc cô vợ yêu, gã hào phóng thướng riêng Hà nghệ sĩ năm trăm nghìn đồng. Ơ hơ ngon ơ ba tạ thóc, lại còn đánh bạc nhoè! Phường kèn trống mỗi người được năm chục nghìn tiền thướng. Chưa có đám nào công xá hậu hĩnh vậy. Hắn nổi tiếng càng trở nên nổi tiếng. “Cứ đà này chẳng mấy nỗi chú lên rim, có khi tậu cả mô bin phôn đeo đít”- lão cai Bền nịnh hắn. “Chứ không à. Lúc ấy ông thèm vào bám đít cái bảy tám ghẻ của nhà mày”- thằng Hà nghĩ bụng vậy.
Sông có khúc người có lúc, đang lên như diều, đánh đùng cái, giọng như chuông như khánh của hắn tự dưng khàn khàn tịt tịt, tiếng khóc nghe chẳng thấy đâu mà cứ khừng khực. Người ta bảo lộc trời cho hắn thế thôi. Lúc trước tiếng tốt giọng dài lão cai Bền săn đón, phắt cái lạnh nhạt liền. Đến khi giọng hắn khóc không ra hơi, tiếng tắt lịm trong họng, ngay lúc nhận tiền công gia chủ thanh toán, lão Bền gọi thằng Hà tới cắt hợp đồng. Vừa nghe lão cai nói, Hà nghệ sĩ quáng quàng trình bày lẽ thiệt hơn, tình cảm lâu nay và hoàn cảnh gia đình hắn. Lão Bền cười khẩy:
- Tôi thương cậu nhưng gia chủ người ta không thương tôi. Mà họ không thương là không thương thật! Không kiểu thương vay khóc mướn như loại nhà cậu. Thôi ông biến cho tôi nhờ. Cắt!
Nói tới đây lão tót lên xe, rồ ga phóng thẳng, để lại Hà nghệ sĩ trân trân ngó theo. Cái thá thằng Hà đấu sao lại với cai Bền. Hắn dàn dụa nước mắt, những giọt nước mắt thật hẳn hoi, tuy không lời kể bi ai như lâu nay hắn thường rặn ra ở nhà đám nhưng lòng hắn buồn rười rượi. Lúc kiếm ra tiền ngày hơn bù ngày kém, bình quân tháng già triệu bạc, tưởng là nhiều. Khi thất nghiệp tiêu vèo một cái, tra tiền vợ thấy sạch như chùi. Lâu nay ăn uống ngày ba bốn bữa rượu thịt nhà đám thành quen, tật nghiện rượu của Hà nghệ sĩ càng nặng. Kiếm không ra nhưng sáng trưa chiều tối hắn vẫn phải có chai rượu. Ngồi uống suông một mình thằng cha nghĩ ngợi tợn. Càng nghĩ càng căm lão Bền, đồ bất nhân, phường giả dối, quân khóc thuê hờ mướn. Căm, thằng Hà chửi. Chửi lâu ngày thành tật. Nó nói cũng như chửi, chửi cũng như nói. Chửi chán lão cai nó quay sang chửi vợ, con vợ lười chảy thây, chỉ biết ăn và đẻ, không biết kiếm tiền để hắn khổ. Cho hả cơn giận, hắn lôi vợ ra đánh. Phàm đã say, nó không phân biệt đâu là hiện tại đâu là quá khứ, nhầm lẫn thời nọ, thì kia. Ngồi nhà mà hắn tưởng mình còn đang buổi nổi như cồn- Hà nghệ sĩ khóc mướn, oanh oanh liệt liệt. Cái giống hành nghề, phải bỏ, người ta nhớ nghề ghê lắm. Hắn cũng nhớ nghề khóc mướn của hắn y vậy. Lúc tỉnh còn giữ ý với xóm giềng hắn chỉ lẩm nhẩm bài khóc trong miệng, song khi say hắn nào biết ý tứ gì, cứ rống lên: Con khóc cha, anh khóc em, vợ khóc chồng. Trong các bài, bài khóc vợ là hắn hay mang ra nhiều nhất.
Hôm nay cũng vậy hắn uống rượu và say. Người vợ ngồi trong buồng, cô cho lũ con ăn cơm trưa. Khi đứa nhỏ mới đầy chín tháng bú xong, lừa nó xuống giường, giao đứa lớn trông, người vợ lén đi ra. Cô định nhân lúc thằng chồng say không để ý mà lẻn ra ngoài. Mấy tháng nay từ khi nó thất nghiệp cô ra bờ sông đội cát thuê kiếm mấy nghìn đong gạo. Không làm chết đói cả nút mất. Vừa mới lò dò bước, thằng Hà nhìn thấy quắc mắt lên, quát:
- Đi đâu? Mày định... mày bỏ ông... theo giai à... con đĩ kia! Mày... màyđịnh giở mặt như cái thằng phường kèn trống kia phải... kh..ô..ng...?”
Vừa nói nó vừa giơ cái chai không lên nhứ nhứ. Người đàn bà rúm lại. Nó phang thật đấy, không đùa đâu. Bao trận đòn thì biết rồi, nó đánh vũ, phu man rợ, khắp người cô còn đầy vết tím bầm. Người vợ lại len lét vào buồng ôm con, nước mắt lưng tròng. Sao ông trời sinh ra giống người lại còn đầy ải, có những kiếp người như mẹ con cô. Cô có thể cắn răng chịu đựng, nhưng lũ trẻ kia chúng có tội tình gì? Như mẹ chúng, đám trẻ nép vào nhau sợ. Chúng biết tý nữa người đàn ông kia sẽ đánh mẹ, đánh đau lắm, có khi còn đánh cả chúng nữa. Người vợ chờ đợi thằng chồng đánh. Càng say nó càng đánh vũ phu. Chờ mãi... chờ mãi nó vẫn chưa vào cô sốt ruột. Cứ vào đi, con cầu Trời cầu Phật nó đánh nhanh lên. Người ta chỉ sợ khi roi giơ lên chứ khi vọt xuống rồi là hết sợ hết đau. Mà cái lệ thằng chồng đánh cô xong, mệt nó lăn ra ngủ. Nó đánh sớm, ngủ sớm, thì cô mới kịp ra đội cát ca chiều. Chủ bãi họ thuê công nhật, không khoán khối khoán thúng, đến làm muộn, chủ bãi cắt buổi ấy liền. Thế là người đàn bà mong thằng chồng vào đánh mình nhanh. Còn điều nữa cô mong hắn vào đánh - tiếng khóc. Tiếng khóc của hắn cô sợ lắm, sợ nhất bài chồng khóc vợ. Thà nó đánh còn hơn.
Thằng Hà lại rề rà chưa vào buồng đánh vợ. Người đàn bà đợi hắn đến khi bóng nắng xiên xiên hắn vẫn chưa vào. Hắn còn tiếp tục chửi thằng cha cai phường kèn trống. Rồi bất chợt bặt tiếng. Im lặng...“ Choang... huỵch” Người đàn bà tưởng tượng cảnh thằng chồng đứng lên. Chắc hắn loạng choạng ngả nghiêng, nó đang quơ quéo tìm thứ gì, như đoạn gậy, chiếc cán vồ thậm chí cả cái chày giã cua để vào đánh vợ. Song, sao lâu thế? Chợt giọng hắn hực lên. Trời ơi... thôi chết rồi! Người đàn bà hai tay vội vàng bịt lấy tai. Thằng say bắt đầu bài chồng khóc vợ. Lời bài khóc và thứ tiếng lờ phờ, lào phào của hắn như tiếng ma tiếng quỷ- thê lương, rùng rợn. Nghe nó người đàn bà kinh hoàng tưởng tượng: Cô và bầy con như đang nằm dưới huyệt sâu; trên kia, nơi trần gian, thằng chồng- một con quỷ- dang tay phủ phục huyệt mộ, gào thét./.
12/1997

Trà Cổ 6/1998


Sóng vỗ chì chộp.
Bọt trắng xoá trào lên rồi vô cảm tan biến trên bãi biển hoang sơ. Nó xoá luôn dấu chân người vừa hằn xuống và những vòng cát do đám dã tràng mới loay hoay đùn xới.
Chỉ có khách du lịch đến phố biển này, thấy đám ma thì ngó nghiêng nhìn, còn dân ở đây hững hờ. Đám ma một nhúm người đưa, không kèn trống, không người hờ khóc. Đằng sau cỗ xe có dăm người đàn bà và duy nhất thằng bé quấn vành khăn tang.
Khách du lịch tò mò hỏi, dân phố biển trả lời: Con đĩ. Chết vì si da đấy!
Người phụ nữ ấy đến phố biển làm được hơn năm rồi. Trước, cô cũng có một cái tên, nhưng ở đây, chả ai gọi nó. Quán karaoke đầu tiên cô làm ca ve, chủ giới thiệu và khách gọi, Kiều Trinh; đến hotel thứ hai, chủ đặt tên cho Lệ Mỹ; restaurant thứ ba, Mộng Hằng; quán thứ tư, thứ năm... chẳng ông chủ, bà chủ và khách hát, khách chơi nào gọi tên người đàn bà là gì nữa. Chỉ còn thấy họ gọi: ê,...ca ve; ê,... gái; ê...! Và dân phố biển gọi, gọi thẳng vào mặt người đàn bà: Con đĩ!
Nghe người đời gọi, người đàn bà chua xót nghĩ: Đèn sách học hành, tổ ấm gia đình, quê hương - một thị xã miền núi êm đềm - cuộc đời mất hết rồi, còn cái tên, đáng gì mà tiếc nữa. Hô - then người đàn bà đang làm là cửa thứ năm, thực ra thì cô bị quán hát trước hất ra, mà dạt về đây. Mỗi lần thải, một lần xuống cấp, cả sự sang trọng của nhà hàng, cả sự đối đãi của ông bà chủ, của khách hàng và tiền bo của khách. Cửa thứ năm cô đang tá túc, cũng chỉ là thứ trá hình, tuy có cái tên mĩ miều: Biển Chiều Hotel
Vài tháng nay người đàn bà cảm thấy mệt mỏi, nhiều lúc ngực đau tức, biểu hiện căn bệnh tim cô từng phải điều trị hơn chục năm trước. Người đàn bà thấy lo lo. Cô tự an ủi, có lẽ do sắp tới tháng của phụ nữ. Muốn ngủ thêm chút nữa, đêm qua cô rời khách sạn lúc hai, ba giờ sáng, nhưng nghĩ tới cái mặt lừ lừ của lão chủ và giọng the thé của mụ chủ, cô cố gượng dậy.
Thành lệ, buổi sáng có hay không có khách, những kẻ tá túc, dật dờ ở khách sạn Biển Chiều như hạng cô, mọi người phải đến sớm, dù tối trước đi khách trắng đêm. Đến để chủ sai vặt: nấu nướng, dọn phòng, lau chùi, giặt giũ... Con mẹ chủ là dạng đàn bà cay nghiệt, suốt ngày xoen xoét chửi chồng, chửi đĩ, chửi khách chơi quỵt tiền và thơ thớ chào mời khách. Từ ngày đến làm ở đây, chưa lần nào người đàn bà nghe mụ nói một câu tử tế với mình. Nhà này nhiều hạng người, dạng bảo vệ khách sạn - loại những thằng đầu gấu; mấy người nấu ăn cùng vài cậu chàng quầy bar; tiếp đó là đám gái trẻ mười sáu, mười bảy, thứ nhà chủ cứ toe toét giới thiệu với khách: “Các em gái mơn mởn...”. Đó là loại được đối đãi tử tế, ông bà chủ xưng hô chị chị, em em, còn năm bảy người khác - trong đó có người đàn bà, ngôn ngữ chủ tặng cho, rặt những từ đầu đường, xó chợ.
Tuy người đàn bà chẳng ưa gì mụ chủ, nhưng thà bị mụ chửi mắng còn hơn, chứ rơi vào tay thằng chồng, đám đàn bà quá lứa sẽ khốn nạn. Lão chủ, một thằng đàn ông đen trũi, tóc rễ tre, răng cải mả, cái thứ hắn mấy năm trước, còn gò lưng đẩy te, trầy vai kéo lưới, nhờ đất đai lên, đâm có tiền. Dạng đó đã giầu là coi người như rác. Mấy người đàn bà đặt cho hắn biệt danh - thằng đươi ươi không lông. Thằng ấy nó như câm, trừ lúc ngủ với gái, cơn hứng tình, hắn rên hừ hừ. Thứ ngôn ngữ thông thường của hắn là nắm đấm, cú đá, cứ mặt, mạng sườn đám gái mà thụi. Người đàn bà ghê sợ nó, sợ nhất là phải ngủ với nó, một con đực hùng hục, dai dẳng... Hôm nào vắng khách, nó ngật ngưỡng ngồi nốc rượu, rồi lừ lừ nhìn đám gái già các cô. Lúc đó, thường nó hất hàm gọi ai đó. Khách sạn nhiều buồng, nhưng không bao giờ hắn gọi ai vào phòng, nó cứ chềnh ềnh ngay xó cầu thang, trước đám người làm, trước lũ gái. Cái nhà này, người ta nhìn thấy cảnh ấy quá quen rồi, nên chuyện của lão chủ, chẳng ai thèm để ý. Ngay mụ vợ, gặp cảnh thằng chồng đang giở trò quái đản kia, đi qua, mụ điềm nhiên bước. Có chăng là mụ cố khạc lấy bãi nước bọt, nhổ về phía ấy. Nếu có nhắc đến, cũng không phải vì ghen, mà mụ cốt lấy ra, để chửi cho thêm phần tục tĩu.
Người đàn bà bải hoải mệt, cô rất muốn chợp mắt thêm chút nữa. Nhớ đến giọng the thé của mụ chủ và quả đấm vũ phu của thằng chồng, cô cố gượng dậy. Ngó sang đứa con trai ba tuổi, nó vẫn ngặt nghẽo ngủ. Tối qua, lúc đón con về, thằng bé ú ớ gọi mẹ và lảm nhảm trong mơ điều gì đó. Bà già giữ trẻ làu bàu: “Ngày nào cũng một hai giờ đêm các ông, các bà hành tôi. Tưởng trăm nghìn, vứt cho người ta... to lắm!” Kệ bà ta gầm ghè, lần nào cô đến đón, bà ta chẳng vậy. Bà ta còn gọi từ đĩ ngay trước mặt đám con trẻ. Cô chỉ lí nhí “đối” chiếu lệ, bế con về căn nhà mấy chị em cùng cảnh chung nhau mướn. “Thôi chết, muộn quá rồi!”- cô giật mình, vỗ vỗ vào mông thằng bé. “Cu Tũn... Cu Tũn yêu của mẹ! Dậy con... Kìa, cu Tũn để mẹ đi muộn, ông chủ đánh, lại cái tím ở tay, ở cổ mẹ đây này...” Thằng bé bị đánh thức, dở giấc, khóc ngằn ngặt: “ Hư hư... Chả thương... chả thương hư! Kệ .. đánh... mẹ hơ...”.
Dỗ con nín, người đàn bà quáo quào cho con ăn và tất tả bế thằng bé đi. Biết sắp phải xa mẹ một ngày đằng đẵng, thằng bé hờn dỗi, tay đập lưng mẹ bồm bộp: “ Hông thương... ơ! Cho đánh tím... hơ...”.
Người đàn bà vừa tới chỗ làm, mấy người cùng cảnh thì thầm, bà chủ đang réo chửi cô tới muộn. Cô lẳng lặng ôm đống ga giường ra bể nước, cặm cụi vò, giũ. Giặt chưa rời tay, cô đã nghe tiếng gọi í ới dưới bếp. Hôm nay nhà hàng đông khách, đám phục vụ đi lại tấp nập, xe khách đậu kín sân. Đám gái trẻ váy áo cũn cỡn, tí toét nói cười, chạy lên chạy xuống cầu thang. Tận hơn một giờ trưa, khách ăn mới vãn. Mấy người đàn bà, đám mà vợ chồng lão chủ thường gọi, lũ gái già, lúc này mới tạm được nghỉ, tranh thủ ăn bữa trưa, ăn nhanh còn rửa ráy, thu dọn bát đĩa rếch.
Trừ mấy đứa trẻ nhan sắc, lệ làm gái ở đây, chủ không trả công, cơm thì hai bữa chủ cho, họ chẳng rộng rãi gì, làm dốc tiết, không cho bữa trưa, đồ ăn thừa cũng đổ vào thùng nước rửa - giò, chả, cánh gà, đầu chim... Tiền đi khách: mười, hai mươi, ba mươi phần trăm số khách trả, theo loại hạng gái chủ phát, ngày nào tính luôn ngày đó. Mấy người đàn bà, thứ gái già, đừng mơ khoản phần trăm đó. Chủ cho tá túc ở đây, phúc lắm rồi. Họ kiếm được là tiền bo của khách.
Lại một buổi tối vất vả.
Ngoài sân xe con thi nhau xè xè đáp tới. Từng đoàn ba, bốn gã đàn ông quần áo sang trọng, bước đi bệ vệ theo nhịp cái bụng thây lẩy của họ.
Đông khách quá, mới chập tối đám gái trẻ không còn một đứa. Nhóm gái già cũng được bà chủ gọi lên đi khách hết.
Khách và xe vẫn ùn ùn kéo tới. Chỉ còn lại người đàn bà. Cô ngồi lặng trong góc tối. Mấy lần mụ chủ gọi lên, rồi cô lại bẽ bàng trước những cái bĩu môi, chê bai của khách. Lủi thủi cô bước về góc tối của mình. Mười giờ tối, gần hết các phòng, khách ngủ đầy ăm ắp. Ngoài hành lang, sau những cánh cửa đóng chặt, tiếng cười đùa rậm rịch... vọng ra. Dưới phòng tiếp tân, mấy tay bảo vệ, nhân lúc rỗi việc, chúi mũi vào cỗ bài, sát phạt nhau. Người đàn bà vẫn lặng lẽ ngồi. Tối nay không tiếp khách, nghĩa là không được tiền bo, cô sẽ không kiếm được đồng nào mang về cho thằng bé. Khoé mắt người đàn bà nước mắt trào chảy. Ý nghĩ chua chát trong cô: Đã làm cái nghề bán trôn, mà nuôi mình cũng không xong. Trên đời này, có đứa con nào muốn mẹ mình làm thứ nghề đứng đường, nhưng đến nước đó, người mẹ còn xót xa hơn.
Bất chợt ngoài cửa ánh đèn pha quét sáng. Mấy chiếc xe máy phân khối lớn rầm rầm rú ga, táp vào sân. Lũ khách ba đứa, ba thằng trai mặt mũi ngược ngạo. Hình như chúng uống dở ở đâu rồi. Người đàn bà nghe tiếng chúng văng tục và hỏi gái, cô rúm lại. Nhìn chúng, cô hãi hùng, nhớ tới chuỵện mới xảy ra tháng trước. Hôm ấy nhà hàng cũng đông khách, cũng chỉ còn thứ gái thừa một mình cô. Mười một, mười hai giờ đêm... đám ba bốn đứa choai choai nốc rượu say, xe phân khối lớn, ào tới. Lão chủ gọi, cô ấp úng trong miệng. Cô sợ, không muốn tiếp. Mới có vậy, lão chủ đã thẳng tay giáng cho cô cái tát: “ Cũng sĩ à!”.
Tối ấy, một tối cực hình với người đàn bà. Sáng hôm sau mấy người bạn cùng cảnh biết chuyện, họ vào phòng, cô trên mình không một tấm vải, nằm bất tỉnh không hay biết gì. Mỗi khi nhớ lại, người đàn bà vẫn còn rùng mình. Nó ám ảnh tới mức, đêm đêm chờ khách, cô lại nơm nớp, sợ gặp phải cảnh ấy.
Tiếng bước chân mụ chủ, rồi thứ giọng ngọt ngào, giả dối: “Kìa em, có rồi đấy, lên với khách đi.!” Người đàn bà nhẫn nhục và cập rập theo chân mụ. Cô vừa bước chân vào phòng, cánh cửa sập lại sau lưng. Trong phòng ba thằng đàn ông nhìn cô soi mói. Một thằng dữ dằn, mình trần, lông lá vằn vện, to như con gấu, hất hàm: “Hừ... Một con ca ve giẻ rách. Gọi thằng chủ lên.... Nó dám bảo chúng bố...” Tiếng thằng khác xen vào: “ Nó nói rồi. Mày đợi được không?... Con kia, giương mắt nhìn gì chúng bố! Cởi ra! Hay mày là đĩ điếc... Hơ hơ... Chúng mày biết không, lũ thằng Vinh Quỷ chơi quán Triều Dâng, vớ phải con đĩ chửa. Cả một lũ mù, chửa bốn tháng, trông mà không biết... Hơ hơ...”
Người đàn bà run rẩy, theo bản năng giật lùi, giật lùi, lùi đến khi chạm vào cánh cửa chặn đứng sau lưng. Phắt cái, thằng lực lưỡng như con gấu xô tới, túm cổ cô, vật xuống... Nhìn cảnh đó dưới sàn, hai thằng bạn nó hô hố cười. Người đàn bà chỉ kịp nghĩ, thôi, phó mặc cho số phận. Cô nhắm mắt lại... Như cái máy, người đàn bà làm theo bất cứ điều gì chúng sai khiến, vậy mà liên tiếp cô vẫn bị những cú đấm, cú bạt tai, cú giáng mạng sườn bình bịch. Có lúc miệng người đàn bà phát ra những tiếng kêu ằng ặc. Khắp người cô nhớp nháp rượu bia, mồ hôi và nhầy nhụa hoa quả chúng bôi trát. Cô chịu đựng những con thú hung hãn, trơ lì, rồi cảm thấy mỗi lúc một đau đớn. Cơn quặn đau theo nhịp. Đau, đau như xé gan, xé ruột, cô thều thào khóc. Tiếng khóc, tiếng cười, tiếng bật nắp bia, tiếng vỏ hộp dưới sàn va vào chân cẳng chúng xủng xoảng. Tất cả âm thanh náo loạn, giam hãm trong căn phòng cửa đóng bịt bùng.
Thời gian trôi qua không biết bao lâu... cô hẫng đi trong cõi mung lung, không còn cảm giác đau đớn nữa. Xa gần văng vẳng tiếng nói: “ Này... chúng bố bo cho... nhá”. Vật gì đó chạm vào da thịt cô, lại cảm giác đau nhói... Tiếng bước chân xa dần, xa dần. Yên lặng... Mung lung.
Người đàn bà tỉnh lại và mở mắt. Căn phòng cửa đóng, đèn vẫn sáng choang và chỉ có mình cô. Cố cố cựa mình... không nổi. Người đau ê ẩm, ngực tức đến ngạt thở. Người đàn bà lại cố sức, cố tới mức khi rướn người ngồi lên, mắt hoa hoa, mồ hôi rịn khắp mình. Mãi sau, cảm giác mới đỡ hơn. Nhìn xuống,... cô giật mình. Máu, máu ở đâu nhiều thế! Cả mặt ga, mặt sàn... nhoè nhoẹt máu. Lạnh toát người, ý nghĩ về cái chết ập đến, làm cô hoảng loạn. Người đàn bà buột ra tiếng kêu: “ Con ơi...con tôi...”. Nghĩ tới con, điều đó như tiếp thêm sức mạnh cho người đàn bà. Trong lúc vơ áo quần, cô cố nhoai người ra, nhặt tờ giấy bạc. Tờ bạc hai chục nghìn cũng nhầy nhụa máu, nó từ nơi ấy của người đàn bà vừa rơi xuống - tiền đám khách bo cho đấy. Đi như lết, người đàn bà xiêu vẹo xuống gác và... cô cố lết... lết về với con.
Mấy đứa trẻ nằm ngồi ngặt nghẽo ngủ, chỉ riêng thằng bé, con của người đàn bà, ngồi khóc i ỉ. Bất chợt ngẩng lên thấy mẹ, nó nhôm nhổm, rồi đít lại bịch xuống, nức nở khóc.
Bước chân người mẹ run rẩy, hai bàn tay quáng quàng quơ về phía đứa con. Bàn tay người mẹ vừa chạm vào mái đầu thằng bé, đã bị hất ra và nó hu hu khóc to hơn: “ứ ...hừ. Hông yêu... hông yêu mẹ...đ...ĩ...”.
Cái âm thanh vô thức từ miệng đứa trẻ lên ba phát ra chưa dứt, thì thân hình người đàn bà đã gục xuống, gục xuống để vĩnh viễn người mẹ không bao giờ được nghe tiếng con mình gọi nữa./.

Trọng Huân

Nhân cách đói


T
ôi và vợ chồng hắn ngồi trước bàn, thức ăn bày la liệt: cá hấp, vịt quay, bò nhúng dấm... Việt là chủ nhà, hắn mời tôi bữa cơm hôm nay. Nhìn vợ chồng hắn như hai bức tranh đối nghịch: anh chồng phốp pháp, hả hê, cô vợ gầy nhẳng, rầu rầu. Có lẽ vì muộn con hay

Đã mang vào thư viện