LUẬN ANH HÙNG
Chớ xem thành bại luận anh hùng
Khí-tiết đâu nhường đặc-chiến-công
Mắng giặc thí thân gan Nguyễn Biểu**
Chung lời quyết chiến điện Diên Hồng
Bạch Ðằng truy diệt quân Mông Cổ
Sông Hát ngùi thương gái Lạc Long
Quyết chọn quỷ Nam không đế Bắc*
Chớ đem thành bại luận anh hùng !
Lá chờ rơi
* Trần-Bình-Trọng : Thà làm quỷ nước Nam không làm vua đất Bắc.
** xin chép nguyên bài văn tế Nguyễn Biểu của vua Trùng Quang nhà Trần làm :
Than rằng : Sinh sinh hóa hóa, cơ huyền-tạo mờ mờ ; Sắc sắc không không, bụi hồng-trần phơi phới.
Bất cộng thù, thiên địa chứng cho ; Vô cùng hận, quỷ thần thề với.
Nhớ thuở Tiên-sinh, cao dơ mạo (mũ) trãi(1), chăm chắm ở ngôi đài-gián(2), dành làm cột đá để ngăn dòng ; Tới khi Tiên-sinh xa gác vó câu, hăm hăm chỉ cán cờ mao, bỗng trở gió vàng bèn nên nỗi.
Thói tinh-chiên(3) Hồ-tặc chỉn hăm(4) ; Gan thiết thạch Tô công dễ đổi.
Quan Vân-Trường gặp Lữ -Mông, dễ sa cơ ấy, mảng thấy chữ « phệ tê hà cập »(5) dạ những ngùi ngùi ; Lưu Huyền-Ðức giận Lục-Tổn mong giả thù này, nghĩ đến câu « thường đảm(6) bất vong » lòng thêm dội dội.
Sầu kia không lấp cạn dòng ; thảm nọ dễ xây nên núi.
Lấy chi báo chưng hậu đức, rượu Kim-tương(7) một lọ, vơi vơi mượn chúc ba tuần ; lấy chi uỷ thửa phương hồn(8), văn dụ-tế mấy câu, thẳm thẳm ngõ thông chín suối.
Trải = mũ ông Ngự-sử
Ðài gián = quan Ngự-sử
Tinh chiên = con khỉ con chồn
Hăm = dọa
phệ tê hà cập = ăn năn hối lỗi
thường đảm = nếm mật, ý nói khổ tâm mong trả thù
Kim-tương = rượu quý
ủy thửa phương hồn = an ủi hồn thơm của người ấy.
<bài viết được chỉnh sửa lúc 16.12.2007 01:35:53 bởi lá chờ rơi >