(URL) THƠ TÌNH CỦA PHẠM NGỌC THÁI

 

Bài thơ 98:


             THIẾU NỮ VÀ TỐI VẮNG


Bóng thiếu nữ hiện về phố vắng
Chút tình nhè nhẹ lắng hơi sương,
Đời buồn tẻ, cát bụi đầy cuộc sống
Ta muốn lạc hồn ta vào mộng ảo yêu thương...

Tình như lá khô rơi xao xác
Đời chiều tàn... rêu bám khắp trái tim
Em tựa mảnh trăng rằm trinh khiết
Soi mơn man khát vọng sống trong anh.

Tối cứ tối - tháng ngày sau chiều vắng
Trôi về đâu? vất vưởng bến bờ đâu?
Hồn anh đã hư không, lòng thì tang trắng
Văng vẳng bờ xa cơn bão của tình yêu...

Thiếu nữ đi về trong gió thổi
Cuối mùa thu trời lạnh vào đêm,
Mảnh trăng sáng soi đời anh ảo vọng
Tiếng tơ lòng anh hát khúc ru em!...

                              Mùa thu 2005
   

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 99:


        CHIỀU HOÀNG HÔN
              
                      Hồn mây gió lang thang
                     Mà đầm đìa mưa bão
                     Đời - tư lợi không tham
                     Chán trò danh bốc hão!
                           
Chưa đi đến tuổi già
Mà yêu hoàng hôn đỏ
Chợt nhìn, chợt nhận, chợt xôn xao...

Soi mặt nước xanh veo
Trầm tư và lặng lẽ
Đàn muỗi phố đã kêu
Quanh bàn nơi quán nhỏ
Chiều đang buông dần chiều.

Sợi tóc mình ngơ ngác
Có nên bạc hay không?
Tuổi trẻ sợ già nhanh
Giờ điềm nhiên đến lạ
Cái mầu hoàng hôn đỏ
Cháy như là khai sinh!

Ôi, hoàng hôn hoàng hôn
Trái tim là bất diệt!
Ngày mai anh có chết
Cũng nhẹ như lá vàng.

Mang suối tóc của em
Đi rồi yêu vĩnh viễn
Anh sẽ hoá rừng thông
Ngàn năm reo cát, sóng...

                      1/1/1994
  
      Vào một chiều trước khi trời tối, bóng hoàng hôn chiếu hắt trên nền trời, qua làn mây xa đỏ rực. Nhà thơ đang ngồi trong một cái quán nhỏ bên phố, ngẫu cảnh ngẫu tình mà viết ra:

         Chưa đi đến tuổi già
         Mà yêu hoàng hôn đỏ
         Chợt nhìn, chợt nhận, chợt xôn xao...

  Sự xốn xang này là của mặt trời đỏ hay trong trái tim nhà thơ đây? Con người sớm yêu bóng chiều hoàng hơi cô liêu này, hẳn cõi lòng cũng đã đi vào độ sâu lắng của cuộc đời!

     Nhưng đây là cảm quan trước cái mầu đỏ cháy rung rinh như sắp muốn nổ tung ra trong trời đất, hoà vào tâm trạng bồi hồi suy tư của nhà thơ mà cảm xúc ra:

        Chợt nhìn, chợt nhận, chợt xôn xao...
                                
  Bắt đầu vào thơ nó đã tiên phá cho những sự bùng nổ của nội tâm tác giả - Sang đoạn thơ hai, có một cái gì đó hình như hơi đìu hiu, quạnh quẽ đã hắt lên trong hồn anh:

         Soi mặt nước xanh veo
         Trầm tư và lặng lẽ

     Bóng nhà thơ đang thầm soi mình xuống mặt hồ nước xanh ngắt ấy. Đọc lên - Ta lại nhớ đến những câu thơ mang đầy tâm trạng u uẩn của nhà thơ Nguyễn Bính:

         Mấy thằng bất nghĩa xin đừng tới
         Để mặc thềm ta xanh sắc rêu...

     Rõ ràng sự " trầm tư và lặng lẽ" này đã không hề còn trầm lặng. Xung quanh thì:

         Đàn muỗi phố đã kêu
         Quanh bàn nơi quán nhỏ
         Chiều đang buông dần chiều.

     Những con muỗi cứ kêu vo ve ở ngoài đời, nó đốt ta đến là khó chịu. Nhưng khi được đưa vào trong thơ lại trở thành hình ảnh rất thi vị... Tạo cho Chiều Hoàng Hôn (CHH) nằm trên một bức phông cảnh đời rất thực, đời sống ấy đang thường nhật.

    Những nét thơ phố này, cũng làm cho tình thơ thêm sống động và phong vị cảnh quan hơn. Đến đoạn thơ ba - Thì nỗi lòng sâu kín nhất từ lòng tác giả như mạch suối ngầm đã được bắn oà ra:

         Sợi tóc mình ngơ ngác
         Có nên bạc hay không?
                   
    Nhà thơ Trúc Thông khi bình thơ hay về bài CHH, đến đoạn này ông đã viết (xem trong tuyển Thơ Hay Có Lời Bình của NXB Thanh niên năm 2001, tr.200-208):

  " Bài thơ được viết một mạch vì đã đi vào trúng mạch thơ dần dần đã hiện ra ở khổ thơ thứ ba:

        ... Tuổi trẻ sợ già nhanh
         Giờ điềm nhiên đến lạ

  Chính mạch đây rồi! Thơ lập tức vọt ra:

         Cái mầu hoàng hôn đỏ
         Cháy như là khai sinh!

  Khai sinh cái gì? Khai sinh một thức ngộ:

         Ngày mai anh có chết
         Cũng nhẹ như lá vàng

     Thật sung sướng, thật hạnh phúc khi tự mình thức ngộ, sở hữu một triết lý sống an nhiên, tự chủ, tự tin đến vậy. Coi chết không là gì, để sống đắm đuối hơn, mở rộng tình yêu, tình người đến vô biên :

         Mang suối tóc của em
         Đi rồi yêu vĩnh viễn

     Chỉ là biểu hiện vừa cụ thể, vừa tượng trưng cho nhân tính phát triển cao chứ không phải khoanh vào một "em" nào. Người đã biết thức ngộ:

         Trái tim là bất diệt!

  Như trong bài thơ này, không thể cuồng say một cách ích kỷ đàn bà theo lối sở hữu và bạo hành ".

     Xin trở lại với hình ảnh câu thơ nói về "sợi tóc mình ngơ ngác" - Nhân cách hoá mái tóc nhà thơ là câu thơ hay! Nó ấp ủ tâm tư thầm kín của tác giả chạnh nuối về tuổi trẻ... với cái tình cảm yêu đương trai gái say đắm thường tình ấy của cuộc đời. Khi nhà thơ tự hỏi:

         Có nên bạc hay không?

  Có nghĩa là chính đầu anh đã chớm bạc mất rồi! Phải chăng cũng giống như Xuân Diệu đã từng viết:

         Mau với chứ! Vội vàng lên với chứ!
         Em, em ơi... tình non sắp già rồi!

  Nhưng không - Bên một chút buồn vừa thoáng qua lòng tác giả ấy, cái tình cảm luyến ái một thời... giờ theo mái tóc đã điểm gió sương cứ dần dần rời xa anh.

    Ta lại thấy một mảng đời khác đang xô đến, vụt phá trong tâm hồn của nhà thơ! Đó chính là cái nửa cuộc đời chiều đang khai hoa kết trái, đầy niềm tin yêu đẹp đẽ:

        Cái mầu hoàng hôn đỏ
         Cháy như là khai sinh!
                  
  Để lòng tác giả bình thản lại, ung dung mà đón nhận tuổi hoa niên của đời mình.

      Còn bàn về tiết tấu nghệ thuật - Cũng xin lấy lời của nhà thơ Trúc Thông đã bình :

    " Đây là lối thơ cảm khoái theo thể năm chữ: Bắt đầu vào dần để gây không khí tịnh tiến như ông thầy bắt mạch. Sau khi mạch thơ đã vọt trào, tác giả viết tiếp thoải mái và vững vàng... ý,tình, hình ảnh, âm điệu đều hay, không quá bốc, vừa sung mãn đúng độ. Cổ thể nhưng ý tình hiện đại.

  Song cảm xúc hiện đại đã làm Phạm Ngọc Thái quên phắt mình đang tuân theo lối thơ năm chữ , buột phá:

         Chợt nhìn, chợt nhận, chợt xôn xao...
                    (câu này 7 chữ - và nhà bình thơ nhấn mạnh) 

     Sự nổi dậy của cảm xúc thơ thời đại mới nhắc nhở rằng: Trong khi tận dụng hết cái cổ điển của thể loại truyền thống, chúng ta có quyền cơi nới, biến động. Nhưng phải là tự do trong qui luật của nghệ thuật. Nghĩa là mức độ có tiết chế, hài hoà...".

  Nhưng sở dĩ tác giả đã có một triết lý sống an nhiên, thanh thản như lời nhà bình thơ trên - Còn xuất phát từ một nỗi lòng sâu xa khác, mà ngay trong đoạn thơ làm tựa đề của CHH đã được cô đúc lại:

         Hồn mây gió lang thang
         Mà đầm đìa mưa bão
         Đời - tư lợi không tham
         Chán trò danh bốc hão...

  Anh trở về với cuộc sống trong thanh tao yên tĩnh, để sống cho trọn hết nghĩa đời. Nếu có phải từ giã với cuộc sống ra đi... thì lòng anh cũng chỉ nhẹ thoảng như một làn gió bay, như bóng chiều hoàng dần tắt sau một ngày đã đốt hết mình để nắng.

    Trái tim anh cũng đã đập trọn nhịp cho cái ngày đó:

         Ôi! Hoàng hôn hoàng hôn
         Trái tim là bất diệt!
         Ngày mai anh có chết
         Cũng nhẹ như lá vàng

    Thực ra hình ảnh câu thơ như chiếc lá vàng rơi... đã mang ý nghĩa của sự vô vi cát bụi. Song điều đáng nói ở đây , bao trùm lên cả chính trị, khoa học, triết học - Là tình yêu và cuộc đời!

    Chỉ có tình yêu trường cửu mãi không già... Nó đã được vụt lên trong bốn câu thơ kết bài, tạo thành một bức phông cảnh lớn nhất, hoàn bích nhất của CHH:

         Mang suối tóc của em
         Đi rồi yêu vĩnh viễn
         Anh sẽ hoá rừng thông
         Ngàn năm reo cát, sóng...

     Đó cũng chính là bản tuyên ngôn của CHH - Là bài ca cuộc sống! Cát và sóng - Phải, trên biển cả mênh mang trường tồn vô định kia, bãi cát trải dài, nó vô vi xoá đi bao hạnh phúc lẫn khổ đau của con người... Nhưng ngàn năm thì sóng vẫn xô vỗ mãi lên bờ cát, vẫn thét gào như sự sống mãi mãi còn tồn tại.

    Cát cứ xoá, sóng cứ gào vỗ trên biển cả - Đấy là cuộc đời! Hiện hữu và hư ảo... sắc sắc và không không. Bản tuyên ngôn về tình yêu trai gái bất hủ ấy đã kết lại tình thơ! Để mang CHH đi về phía mặt trời , mặt trăng của sự sống vĩnh hằng , bất diệt.

    Ngôi nhà kì vĩ nhất thế giới, mở ra và khép lại - Là ngôi nhà có người con gái đi, về... và sống ở trong đó! Đến đây ta còn thấy CHH chính là bản tình xô-nát, vượt lên trên tất cả mọi đế chế, thần tượng cũng như những niềm tin Thánh Giáo khác.

    Cuộc đời - Cuộc đời chỉ có cát, sóng với tình em biển cả! Cứ xô vỗ, cứ thét gào cào xé, say đắm dập vùi... cứ thế, và cứ thế muôn đời!...

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 100:


      KHÚC MÙA THU 
                
Mùa thu trôi theo bóng em đi
lá vàng rơi cuốn theo chiều gió
Em vẫn về nơi trái tim gõ cửa
Hồn anh bay trong đám mây qua...

Em mộng điều gì ở giữa canh khuya?
Nơi bờ bãi cuộc đời sau ngày mệt mỏi
Nhớ những êm đềm cùng nhau thuở ấy
Nay mồ cỏ dại phủ thay hoa.

Mùa thu ơi!... gợi lại bến bờ xưa,
Bóng em đi dưới hàng cây xào xạc
Đôi mắt em ru khúc mùa thu thầm nhắc
Giữa đất trời chỉ có anh và em.

Tình hết rồi, thu đổ vỡ không gian
Cánh chim bay hoang, bàu trời giông tố
Anh gảy cung đàn thơ buồn nhớ
Và tiếng chuông chùa văng vẳng đâu xa...

                                     16/8/2005

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 101:


        UỐNG CẠN MUÔN HỒN

Một mình nói chuyện với một mình
Vợ lại bảo rằng anh hơi hâm
Ta cười khà cái rồi nâng cốc
Uống cạn muôn hồn cả thế nhân!

Một tay vuốt nhẹ thơm tóc Phật
Bên này sờ soạng
                          vén váy tiên...

                               22/2/1995
   

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 102:


              HOA TÌNH DĨ VÃNG

Em nhè nhẹ mong manh như sợi nắng
Dòng yêu thương dĩ vãng chảy về anh
Mắt em sáng làn da không thật trắng
Mà một thời... ta từng đã thương em!

Ta trèo lên ngọn Hoàng Liên Sơn 
                  với một mảnh trăng trên đỉnh núi
Xuống dưới trần làm kỉ vật tình yêu!
Người bạn gái tóc chớm hoa sương lòng ta còn nhớ mãi
Vẫn như hồi tuổi mười sáu trong veo

Tiếng ta vọng trong mịt mùng sâu thẳm
Về đây em đặt một nhành thơ...
Dẫu năm tháng em đã khác xưa nhiều lắm
Có hề chi! Bởi tình yêu là không bến không bờ.

Ta không ví em như đỉnh Hoàng Liên 
Chỉ gọi thầm thì trong làn hương gió thoảng...
Suốt cuộc đời ta đi giữa thu bay
Sống cũng mộng và yêu cũng mộng
Một chút "hoa tình" ta hái tặng em đây!

                                       16/7/2002                                                                     
          

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 103:


                     DẮT CON ĐI
                           .Tặng con trai Phạm Ngọc Bảo
                                     (viết năm con lên hai tuổi)

                                           
Cha dắt con đi dưới hàng cây khuya
Phố của con thầm yên giấc ngủ
Ngôi chùa cổ và bóng đa cổ thụ
Phía hồ Tây se gió chớm đông về.

Tiếng lá bay xao xác vọng tàn thu
Buổi chiến tranh âm hao còn vẳng lại
Những bề bộn đời thường chiều mệt mỏi
Con là hạt ngọc của lòng cha!

Quê hương là mái nhà con ở
Có thiên nhiên với con người nữa
Ngày mai rồi con sẽ lớn khôn
Cha dắt con nghe những hàng cây râm ran.

Ru khe khẽ tiếng gọi thầm trong cỏ
Đất cựa mình hay hạt đang nứt vỏ?
Trên nhành cao động nhỏ một loài chim
Cuộc sống nào cũng từ mầm sống gieo lên!

Cha đã cấy cánh đồng chung xã hội
Gần trọn cuộc mai lại nhường con cấy,
Nói làm gì, con sẽ thấy con ơi:
Lẫn trong đá sỏi cuộc đời... 
             con hãy tự tìm lấy sắc hoa tươi!

                                         8/12/1994
       

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 104:


     BÊN CHÙA TRẤN QUỐC

Nửa đêm gió trở chùa Trấn Quốc
Chân trời nứt toác chớp mây mưa
Ta đi lững thững bên bờ nước
Ngắm bóng chùa thiêng ngút ngàn xưa...

Hồ phủ bèo xanh nước loang rêu
Giống má phù du nổi cũng nhiều
Gió quất trời Âu nào ai khóc? (**)
Thơ cũng như chùa tự nhiên siêu!

                        Hà Nội - năm 1991
    

(**) Giai đoạn này hàng loạt nước XHCN ở Đông Âu bị sụp đổ, nhưng nghe tin ấy lòng người cũng dửng dưng!



     Bài thơ được viết vào năm xẩy ra nhiều sự kiện chính trị bạo loạn trên thế giới: Phe XHCN ở Đông Âu bị sụp đổ , thế thái nhân tình như lạc vào màn sương khói...

   Ở trong nước - Tình hình xã hội cũng nhiều phức tạp. Kinh tế thì sa sút, thấp kém. Dân tình nhiều nơi rơi vào cảnh nghèo khổ, cùng quẫn. Đạo lý và nhân cách xã hội thì xuống cấp. Cảnh đời lại đẻ ra thêm nhiều ngang trái, bất công.

   Tệ nạn quan cách từ bé cho đến cấp cao tham nhũng nhung nhúc như những giống phù du, tầm gửi ăn bám, bọn cơ hội nẩy sinh nhan nhản.
                             
Ác thiện nhập nhèm, lòng tin giảm sút. Lúc này càng nhiều người đi chùa chiền hương khói: Người ta lễ Phật để cầu phúc cầu may, mong cho cuộc sống yên bình. Những người có đức vị tha, giàu lòng nhân ái...thì qui mình nơi cửa Phật để tĩnh tâm.

   Từ thôn quê tới thành phố nghi ngút khói hương, hướng cả tâm linh vào cõi Phật. Một mảng của đời sống hiện thực đã được tràn vào trong thơ, bởi chính tác giả cũng ở trong tâm trạng ấy!

   Anh sống ẩn mình qui an ở cõi thiền - Để rồi trong một đêm mưa gió, bài thơ Bên Chùa Trấn Quốc (BCTQ) đã ra đời:

       Nửa đêm gió trở chùa Trấn Quốc
        Chân trời nứt toác chớp mây mưa
        Ta đi lững thững bên bờ nước
        Ngắm bóng chùa thiêng ngút ngàn xưa.

    Nhưng tại sao lòng anh lại tĩnh lặng đến thế? Phần do cuộc đời va vấp, trải nghiệm cũng nhiều, anh không còn hay bùng nổ như thưở còn trẻ. Cách nhìn nhận của tác giả về thế giới có nhiều thay đổi sâu sắc và điềm tĩnh hơn.

  Cứ đọc bài thơ Viết Sau Đám Xe Tang - Khi anh bàn về thế sự thì đủ biết:

        Cuộc cờ ấy theo thời như hội
        Vàng đỏ trắng đen... thay sắc luân hồi
        Từ anh nhà thơ tới đứa ăn mày
        Mấy ai tránh nổi trò sấp ngửa?

Phần khác, ở khía cạnh nào đó anh đã có ảnh hưởng theo quan niệm Phật! Lãng quên, dường như tác giả bàng quan thờ ơ với tất cả... đi vào chiều sâu lặng lẽ:

       Ngắm bóng chùa thiêng ngút ngàn xưa
                               
Ở nơi đó là nhân bản và thánh thiện! Có lẽ về phương diện chủ đạo khuynh hướng tôn giáo trong cuộc sống cũng như thi ca của nhà thơ - Đã mang theo một quan điểm có tính thần thánh đối với cả vũ trụ, trong thế giới và xã hội con người.

   Tôi quay trở lại để phân tích thêm một số nét nữa của đoạn thơ đầu :"Một đêm gió trở..."- Nghĩa là vào cái giai đoạn giao thời , giấp gianh. Hai chữ " nửa đêm" ý là như thế! Nhưng nhìn ra địa cầu, thế giới kia :

        Chân trời nứt toác chớp mây mưa
                                 
Chớp mây mưa nhằng nhịt làm cho chân trời nứt toác , chính là bối cảnh đảo loạn , hỗn độn của nền chính trị thế giới. Còn trong đoạn thơ hai, có một câu ta cần lưu ý:

        Gió quất trời Âu nào ai khóc?
                                 
Tại sao lại: "...nào ai khóc?" - Đó chẳng qua cũng chỉ là hệ nhân quả tất yếu mà thôi! Bố ác thì con không thể thương được!...Sở dĩ cả hệ thống XHCN ở Đông Âu bị sụp đổ, trước hết do chính nó trì trệ và thậm chí... ở một phương diện nhất định còn bị thoái hoá.

   Như câu châm ngôn: Dân đẩy thuyền đi nhưng dân cũng lật thuyền - Cho nên cả thế giới lao khổ nhìn những thành trì ấy bị sụp đổ mà vẫn thản nhiên, không ai khóc và không ai thương tiếc cả!

   Bởi vì sau khi giải phóng đất nước ( tôi vẫn đang nói về các nước XHCN ở Đông Âu bị sụp đổ) , cái thành trì ấy lại đẻ ra đầy rẫy những bất công và tệ nạn... người dân lại vẫn là những nạn nhân khốn khổ.

  Nhưng những xã hội mới thay đổi kia liệu có phải đã thực sự là của dân chưa? Hay cũng chỉ lại rơi vào cảnh nội chiến tương tàn - Thì đó thuộc về một phạm trù khác, mà bài thơ BCTQ này không đề cập đến.

  Bài thơ chỉ phục lại mấy nét thời thế, có tính hiện thực của một giai đoạn trong xã hội cùng thế giới mà thôi! Như Lê Nin Người từng nói: Làm cách mạng đã khó, nhưng bảo vệ và giữ vững được thành quả cách mạng còn khó hơn!...

  Bài thơ bao phủ màu bóng Phật... và có thể coi đó như một bài bình luận cô đúc về thế sự. Không chỉ tôn sắc "chùa" mà nhà thơ còn đề cao cả chân giá trị thánh thiện của thi ca:

       Thơ cũng như chùa tự nhiên siêu!...

Lịch sử và xã hội dù có thăng trầm biến đổi - Nhưng mãi mãi chùa cũng như thi ca sẽ là những giá trị bất hủ vĩnh hằng, mà tác giả đã lấy đó để kết lại trong dòng thơ cuối cùng này!

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 105:


        CHỈ CÓ TÌNH EM 
        LÀ KHÔNG BUỒN

Không có em cuộc sống buồn đến chết
Kéo ngày dài bằng một chú bò hoang
Lạc vườn em trĩu trịt trái hoa thơm
Tình hanh khô anh ra lá khắp thân cành...

Hiện đại - Văn minh
Người - quỉ đua tranh, giả - thật thịnh hành
Lịch sử tốc hành
Dấu ở bên trong nhiều thứ hàng rất nhảm
Vui phù du, độc dược cũng ra hoa
Nội chiến nước Nga (*) 
Tang tóc châu Phi
Châu Mĩ, châu Âu
Đoạn đầu đài chó sói đẻ nhiều hơn chim bồ câu trắng.

Hãy mang đôi bầu tí em tưới cho loài người say mụ mẫm
Yêu hôn mê hạnh phúc đến tưng bừng
Hội nghị bàn vuông lại đến bàn tròn
Sự tồn tại của thế giới con người nhiều khi như vô lý?
Chỉ có tình em chẳng bao giờ buồn cả.

Điều có lý nhất của ông Hoàng đế Napôlêông
Là những đêm tối trời
Đội nón mê
Trốn phu nhân đi tìm nhân tình vui thú! (**)

                                        Hà Nội * 1/4/1995 
         

(*) Vào đầu thập kỷ 90 thế kỷ XX hàng loạt các nước XHCN ở Đông Âu bị sụp đổ, nước Nga rơi vào cảnh nội chiến tương tàn.
(*) Trong tác phẩm "Chiến tranh và hoà bình" - Đại văn hào L.Tônxtôi đã từng nói về Napôlêông: Ông đã lên đến tột đỉnh vinh quang bằng máu của hàng vạn thanh niên Pháp!

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 106:


         VẦNG TRĂNG TRONG NỖI NHỚ

Thành phố giờ vắng bóng trăng xưa
Em vẫn về bên anh trong nỗi nhớ
Ru nhau giấc ngủ
Trăng không còn, toàn ảo đấy em ơi!

Xưa em tuổi trăng tròn
Anh cùng em dưới vòm trời đêm dịu mát
Em vào trăng, trăng hoá em
Anh không biết vầng trăng nào đã mất?

Đến hôm nay tóc người nhuốm bạc
Nhớ nhau qua bóng trăng mờ...
Ai đó động bên mình, giật thột!
Khẽ đẩy vợ ra rồi, thiêm thiếp lại vào mơ...

                         
               
          

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 107:


          NHỮNG CÂU THƠ ĐỘI KHĂN TANG
          
Những câu thơ bay trắng ngang đầu
Người với người sao không thể chỉ yêu nhau?

Đến chó sói cũng thay màu chủ nghĩa
Chúng đội lốt nhân sinh, hoá rắn trăm đầu
Ở lẫn với ta và giảng kinh như Phật...
Đâu là bến bờ - ôi, bể thẳm nhân dân?

                                1989
       

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 108:


           BÀI THƠ CHIỀU THÁNG CHẠP

Chiều tháng chạp anh ngồi nghĩ ngợi...
Mùa còn đông gió thổi mây qua
Trời mưa nhỏ hơi nhờn nhợt tái
Cuộc đời trôi có những ý nghĩa gì?

Ngày xuân đến hoa đào đua nở
Bầy chim cùng cây cỏ tất xanh tươi
Người này sướng nhưng người kia lại khổ
Những lòng tốt trên đời sẽ được mấy - người ơi?

Con người với con người: Có khi còn ác hơn chó sói? (**)
Chùa chiền là nơi tụ hội để qui tâm!
Mình bước dưới bóng đa cổ thụ
Lòng lãng khuây chút vị hương thầm.

Bao bang phái từng so găng đọ sức
Từ đôi bàn tay trắng muốt của Napôlêông
Đến cả cuộc chiến tranh cứu nước
Cuộc chiến nào chả tổn hại nhân dân!?

Có lẽ chúng ta là loài ác nhất!
Niềm vui thú vô biên là quấn quít âm dương
Như anh và em - ta trao nhau không tưởng tiếc
Sống rất lành rồi nghĩ đến các phát minh.

Chỉ nên coi các gam thời như kiểm nghiệm
Thế giới của tình yêu không cần có cường quyền!
Còn cường quyền còn sinh ra quỉ sứ
Hãy bay nhiều, nhiều hơn hương khói phật đền...

Đừng nghĩ cổ nguyên sơ chỉ toàn cổ hủ
Chính tạo hoá đã nghén thai cho ta
Bao mẫu tượng về xã hội thần tiên.

Anh bước dưới dòng sương chiều tháng chạp
Thấy loài người cắn xé mãi lẫn nhau
Nhỡ nếu một ngày nổ tung trái đất?
- Thôi, hãy yêu nhau mà sống đến bạc đầu!

Bếp nhà ai hình như đang đỏ lửa
Em có nghe sóng vỗ dưới chân cầu...

                               Mùa đông 1994
                

(*) Trong tác phẩm Đoạn Đầu Đài nổi tiếng, nhà văn Nga Ai-Ma-Tốp đã cảnh báo trước nhân loại về con người hiện đại rằng: Con người còn ác hơn chó sói!

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 109:


                   ĐỜI VÀ... VỢ

Đêm yên ắng chỉ vài con chuột rúc
Bóng đa xanh như trúc ngủ sân chùa
Trăng nằm khóc trên thềm côi cút
Sư trầm mình lẻ chiếc tụng nam-mô!
 
Con nợ tối nay vừa đòi tiền tháng
Mình muốn trốn lên chùa, vợ kéo áo đung đưa...
Đời đã khốn nạn chưa?

                                    Hà Nội * 10/3/1995 
          

       Nghe nói , ngày xưa thi sĩ Tản Đà đã có thời tìm đường lên núi tu tiên,  nhưng rồi ông lại phải quay trở lại cõi trần để chịu cảnh đoạ đầy. Nàng Kiều đã nhẩy xuống trẫm mình dưới dòng sông Tiền Đường... nhưng vẫn không thể chết: Vì chưa trả hết nợ đời!
   Đời - Âu cũng chỉ là cuộc kéo co bùng nhùng tội nghiệp để cố mà lo lấy manh áo, miếng cơm... 

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 110:


         VIẾT DƯỚI CHÂN ĐÀI HOÀN VŨ

Đời cũng nhẹ như là mây dạt
Lo miếng cơm làm việc trần gian
Tôi tiễn ông lên dàn hoả táng
Ngọn khói kia để nói gì chăng?

Làn lửa đỏ liếm ông vào cõi thế...
Thời gian chưa tắt một tàn nhang
Mặt ông trắng, chòm râu ông cước trắng
Còn đó đây một nắm tro tàn

Đời chỉ thế có gì quan trọng
Đừng cao siêu cũng đừng quá coi xoàng.

Mai ta chết, các bạn bè thân hữu
Bọc thiên nhiên mà đọc điếu văn
Đại bàng vỗ... cánh rợp trời mưa gió...
Trong không gian vào mãi xứ vô biên

                                    16/1/1993
                

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 111:


            VIẾT SAU ĐÁM XE TANG

Đừng ai khóc khi đưa ta tới đó
Ta muốn nghe tiếng người cười theo tiễn
                                      một vong linh
Nhớ vứt cho ta thêm nắm cỏ xanh
Những đêm mát ta còn ngắm trăng thanh
                                   nghe gió thoảng.

Đời thi sĩ có nằm trong đất lạnh
Hương hồn ta vẫn hoà ngát hồn hoa,
A ha! Này trời cao với đất bao la
Ta đã xây cho ta một tượng đài ngút ngát!

Ngồi suy ngẫm đôi ba thế sự
Cuộc cờ người bên thắng bên thua
Ván bài kia tuy kết hôm qua
Hôm sau đã thấy bàn cờ mới.

Cuộc cờ ấy theo thời như hội
Vàng đỏ trắng đen... thay sắc luân hồi
Từ anh nhà thơ tới đứa ăn mày
Mấy ai tránh nổi trò sấp ngửa?

Hồn thanh tịnh ta vào trong trăng gió
(dẫu chút lòng trắc ẩn chửa hết tan)
Nhớ vứt cho ta thêm nắm cỏ xanh
Những đêm mát ta còn ngắm trăng thanh,
                                           nghe gió thổi

Và nghe tiếng của lá vàng rơi trên mộ...

                                        1/5/1992
              

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 112:


        BÀI CA NGƯỜI LÍNH TRẬN

Có giây phút anh ngồi nhớ lại
Những sớm chiều quấn quít bên em
Người lính trận trở về khu phố nhỏ
Em dịu dàng như thể một vầng trăng

Bao năm xa lên đường đi chiến đấu
Ngày thăm nhà gặp gái nhỏ thân thương
Làn da mát thơm hương như trái táo
Cứ sâu vào khoét mãi trái tim anh!

Anh nhớ lại, làm sao anh quên nổi
Những tháng năm đã chẳng còn em,
Bản xô-nát ánh trăng cũng thôi không hát!
Trôi dần vào dĩ vãng xa xăm

Lời của tình yêu em đem trao kẻ khác
Khi anh đi bài xô-nát bay theo...
Người lính trận lại về tìm gái nhỏ
Nhưng còn đâu hình trinh nữ chiêm bao?

Cả thân thể cuộc đời em nữa
Với gã chồng giầu tẻ nhạt buồn teo
Dù hắn có trăm đồ thứ quí
Liệu có mang cho em được bóng trăng treo?

Anh lính trận giờ già rồi trong phố nhỏ
Xoa mãi lòng người con gái năm nao...

                                    12/1996
             

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

                      BÀI BÌNH LUẬN CỦA BẠN ĐỌC:


Vừa qua anh Trần Việt Thịnh: Một bạn đọc yêu thơ Phạm Ngọc Thái đã viết bài được xuất bản trong
Tạp chí Tháp Bút - Câu lạc bộ Văn học Thủ Đô!... Nay xin đăng trên Việt Nam Thư Quán này -
                              để bạn đọc bốn phương cùng tham luận:

          


                      PHẠM NGỌC THÁI - NGƯỜI HAI LẦN THI SĨ

                                                                                       Trần Việt Thịnh
                                                                            NS Sân khấu và Điện ảnh Hà Nội

                                                      
                                                                    
     Có một triết gia từng nói: "Hạnh phúc của đời người là được sống và làm những gì mình yêu thích!" Phạm Ngọc Thái là một trong những người như thế. Anh yêu thơ, say thơ và làm thơ khá nhiều.

   Tôi biết đến thơ anh từ những năm 70 của thế kỉ trước, và cảm thấy anh thực sự hạnh phúc với công việc mình làm. Nếu thơ ca là ngôi đền kì vĩ và cao sang, thì có thể coi anh là một tín đồ của không nhiều tín đồ trong ngôi đền đó. Thơ anh gồ ghề, hầu hết là thơ tự do, ít tuân theo niêm luật, song nó chứa đựng nhiều mặt của cuộc sống. Anh mượn thơ như một công cụ để lý giải sự đời:

           Đời bình dị - Mái tường sạt đổ
           Lẽ sống giản đơn... mâu thuẫn chất chồng...
    Hay là:
           Đời chỉ thế có gì quan trọng
           Đừng cao siêu
                                cũng đừng quá coi xoàng!

     Anh viết nhiều, sắc mầu đủ cả. Về những ngày ở Trường Sơn anh có những vần thơ đẹp:
 
          Xin em một nhành hoa cài lên nắp ba lô
           Đường chiến trường cuốn bay bụi đỏ
           Đường ra trận trải đầy nắng gió
           Hãy gắng theo ta vào đồn lửa đêm nay.
                   ( Người chiến sĩ và hoa phong lan - Bài thơ số 39*tr.3 )

    Về nỗi nhọc nhằn của những người con xa xứ:

           Kẻ tìm vàng - Người vì cảnh nghèo đi
           ... Hạt muối xót tháng năm và lòng ai đắng
           Tôi nhận chìm tôi vào những lãng quên!
                    (Nỗi trăn trở người đi tìm vàng - Bài thơ số 80*tr.6)

     Anh đã đau nỗi đau của sự đời lắm éo le mà có thật. Những ngày ở xa quê anh viết nhiều thơ về vợ con, tôi thích cái tứ:

           Có một khoảng trời để thương để nhớ
           Là khoảng trời ở đó có em!
           Những bóng cây trên đường phố thân quen
           Đêm đêm chiếc lá nhớ lại bay về!
                                                   Xào xạc...
                     (Có Một Khoảng Trời - Bài thơ số 72*tr.5)

  Anh xin làm một chiếc lá, mà đây là lá nhớ lá mong... của một thân cây trên con phố quen thuộc ở quê mình. Anh viết về thiên nhiên , về tình yêu đôi lứa trong cách nhìn mang triết lý nhân sinh:

           Bờ Bãi Đời Người - Cuộc Sống Tình Yêu
           Trái tim nhỏ em dựng cả toà sen chân Phật Tổ!
                     ( Em Về Biển - Bài thơ số 95*tr.6)
 
  Anh thương một đứa trẻ ăn mày:

           Trước đứa ăn mày tất cả chúng ta Hoá Thánh!
                     ( Đêm Trung Thu Và Đứa Ăn Mày - Bài thơ số 34*tr.3)

   Rồi anh xót xa cho người em vợ vừa lìa bỏ cõi trần:
 
          Người sống đưa chân người chết đây
           Đầu bạc làm ma mái xanh này?
           Mẹ, cha... queo quắt còn ham thọ
           Em nhởn thanh xuân lại vội quay
                      (Làm Ma Em Vợ - Bài thơ số 57*tr.4)
   Để nói về nỗi tình trước cảnh người quét rác đêm, anh viết:
           Trăng như đứa không nhà trôi lạc lõng
           Con nai vàng chết bóng thu xưa (...)
           ... Cô quét lá đêm hồ khe khẽ vào khuya...
                       (Cô Quét Lá Đêm Hồ - Bài thơ số 9*tr.1)
 
    Thơ anh bao trùm nhiều đề tài, thể loại, loại nào cũng đậm đà sâu sắc đến lạ kỳ. Mảng thơ tình anh viết khá hay và rất trội:

           Em đến để làm sông làm sóng
           Để cuộc đời đang vắng... bỗng phi lao...
                       (Tiếng Ếch - Bài thơ số 58*tr.4)

    Anh cũng thường sử dụng những hình ảnh thiên nhiên rất đời thường để nói về nỗi quạnh vắng của tình yêu! Mà câu thơ không kém phần dung dị và hay:

           Thiếu vắng em nên anh lẻ bóng
           Lá vàng rơi thay vào chỗ em ngồi...
                       (Một Góc Hồ Tây - Tr.1)

    Ngay trong bài thơ Người Đàn Bà Trắng đã có tiếng vang của anh, có những câu thơ mà hình tượng đạt đến sự hoàn bích:

           Người đàn bà đi trong mưa rơi
           Chứa một trời thầm như hoa vậy...

   Hay là:
 
          Em không biến thành đá để hoá Vọng Phu
           Anh cũng không làm chàng Trương Chi
                                          suốt đời chèo sông vắng
           Ta không đi theo Con Đường Lông Ngỗng Trắng
            Dẫu hình hài khắc mãi tim nhau!
           ... Người đàn bà ngậm cả vầng trăng...
                             (Người Đàn Bà Trắng - Bài thơ số 38*tr.3)

     Nó không giống Xuân Diệu hay Thế Lữ. Có chăng phảng phất đâu đó của thơ Hàn Mặc Tử. Có chút cay chua của Hồ Xuân Hương, hoặc có âm hưởng của Uýt-Man (nhà thơ Mĩ), của Tú Mỡ trong cách nhìn của anh về hiện tại:
 
          Bà chủ quán bước ra ngoài đón khách
           Bóng nàng đi dẫm bẹp cả hoàng hôn...
                             ( Bà Chủ Quán - Bài thơ số 96*tr.6)

    Lâu lắm rồi, thi đàn của ta vẫn còn hiếm lắm những bài thơ hay để ca lên được, thăng hoa lên được thi vị tính chất của cuộc đời... qua sự chắt lọc của người nghệ sĩ - mà Phạm Ngọc Thái là một nghệ sĩ giầu chất men say.    

     Thơ anh không dễ đọc và cũng không dễ hiểu. Song, đọc đi đọc lại ta mới thấm cái sâu xa lí lẽ con người trong cuộc tồn sinh. Anh muốn đi đến tận cùng của sự việc,mà thơ ca đạt đến độ này thực khó!... Miệt mài như con ong, anh chắt chiu cho từng trang viết. Có lúc tưởng chừng sự thái quá làm anh nhập thiền vào cõi thi ca! Thơ anh sẽ được nhiều người biết đến trong những thời gian tới - Ở cái tuổi 50 có lẻ tôi thấy anh vẫn còn sung sức lắm, anh đang say viết những bài thơ và những bài bình thơ... giúp bạn đọc cảm nhận đầy đủ hơn về lẽ Chân-Thiện-Mĩ ở đời!

      Nữ thi sĩ Nga On Ga Béc Gôn có viết: " Trong số nghề nghiệp và nghệ thuật tác động vào tâm hồn con người, không có sức mạnh nào vừa khoan dung vừa tàn nhẫn hơn thơ. Không có công việc nào tự nguyện và đầy đủ hơn công việc phục vụ thơ. Không có tình yêu nào được đền đáp hơn tình yêu thơ - Và bởi vậy người nào yêu thơ là hai lần thi sĩ " : Phạm Ngọc Thái là một người như thế !...
 
                                                                                   TVT.
  
                                                                                                                         

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 113:


                         CÔ ĐƠN

Vứt ta lên chiếc giường phủ những nệm, chăn, màn...
                               làm bằng những tế bào đói khát
Ta không đói khát tình em
Mà đói khát bầu trời!

Cuộc sống trên đời phá huỷ đi bao nhiêu những linh hồn
                                              ngọc ngà nguyên thuỷ
Hoá ta khi ngư ông lúc lại như đứa mồ côi.
Một thứ ma người quen hút khí đêm thay cho sữa mẹ
Chơi với hoa, với cá, với chim
Ta không muốn mượn rượu men để quên đi tất cả
Bởi trong lồng ngực kia vẫn còn nguyên một trái tim hồng!

Ta yêu những chiều lá rụng quê hương
Đắm đuối hoàng hôn đỏ
Ở đó ta nhận ra sự tồn tại mỗi ngày
Hồn ta còn đương say
Trái tim ta mềm lắm
Đêm nhìn trời ta khao khát bóng trăng soi.

Hãy vứt ta lên chiếc giường phủ những nệm, chăn, màn... 
                                     làm bằng những tế bào đói khát
Ta không đói khát tình em
Mà đói khát bầu trời!

                                      12/5/1994
     

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 114:


          TÌNH EM BIỂN CẢ

Biển là em hay chính em là biển
Ánh trăng vàng năm đó khóc, em ơi!
Cuộc đời trai anh đã già rồi
Nửa mái đỏ hoàng hôn, nửa mái buồn thương nhớ...

Đảo đang vắng thế là vi vút gió
Biển dịu dàng và biển xanh êm
Em đã dâng nửa đời thiếu nữ
Nửa đời còn tình ta khoác khăn tang.

Trái tim tình vẫn nhớ biển đêm đêm
Đêm chia ly tơi bời sóng vỗ...
Cây buồn tẻ trăng thì bay lạc gió
Anh hoá thành nhà điêu khắc tạc em thôi!

Biển là em hay chính em là biển
Tháng năm xa xa mãi không về,
Biển có vui với bờ bến khác?
Tiếng thơ lòng anh vẫn hát say mê...

                                  5/1995
      

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 115:


          LẠC GIỮA MÙA ĐÔNG

Phố không vắng mà tình anh vắng
Giọt thơ rơi xuống tận đáy lòng
Gió du đãng leo cành du đãng
Anh vẩn vơ hoài lạc giữa mùa đông...

Thành phố quay cuồng cơn lốc sống
Cả bọn kéo nhau cuộc nhậu nhoẹt bốc đồng
Lời quan trọng của mấy ông văn thơ đầu dê, chả chó...
Anh chẳng buồn đâu chỉ nhớ em!

Cô gái trẻ nhà bên nên thơ quá
Nhìn cô ta anh đốt thuốc tràn...
Lại thoáng bóng em tận trời cánh nhạn
Lúc này có nhớ anh không?

Ngoài kia hoa rơi hay lá rụng
Gậm mòn anh đêm chia tay cuối cùng
Mái tóc xưa bay làn hương gió thoảng
Cánh bướm vàng đâu đó vẫn hồn nhiên...

Tình là trận gió rền mưa trút
Xa nhau rồi... anh hát khúc cô đơn!

                                   8/10/1994
        

   Khi Từ Hải chết đứng mắt mở trừng trừng, Kiều vật vã khóc than rồi đến vuốt mắt cho chàng, lúc đó Từ Hải mới chịu nhắm mắt để rồi ngã vào trong vòng tay của Kiều - Tình đời, giọt nước mắt của đàn bà còn mạnh hơn cả súng đạn binh đao!
 

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 116:


       NGHĨ VỀ HÀ NỘI

Hà Nội cứ suốt đời nghe lá rụng
Những ngọn đèn ô cửa mùa đông
Trái sấu nhỏ bàng hoàng như kỉ niệm
Nước hồ xanh rêu bám kín Tháp Rùa...

Hà Nội cứ rầm rì trang tình tự
Của những đôi trai gái bên bờ
Tà áo trắng em bay một thời thiếu nữ
Theo anh hoài tới tận lúc già nua

Hà Nội mới mà như là cổ tích
Phía nhà ga đoàn tầu đến rồi đi
Những giọng nói lẫn vào lời gió thổi
Ai trở về... và ai sắp chia ly?

Đêm tóc trắng lại nghĩ về Hà Nội
Nằm thở dài, nhớ quá bóng em xưa...

                                  1994
     

     Hà Nội - qua thơ của những nhà thơ , của những cây bút viết và thơ từ dân dã nhiều không thể kể hết. Đầy nỗi tình và giàu hương sắc. Nó giống như một bóng trăng trong tâm khảm của lòng người...

     Nghĩ Về Hà Nội (NVHN) là Hà Nội của một đêm thức trắng, nhiều đêm thức trắng - Nó không xuất phát từ một kỉ niệm cụ thể, một sự việc hay nỗi nhớ về cảnh, người cụ thể. Nó được bao quát thành chân dung. Giờ ta xem tác giả đã miêu tả về Hà Nội ấy thế nào:

       Hà Nội cứ suốt đời nghe lá rụng
       Những ngọn đèn ô cửa mùa đông
       Trái sấu nhỏ bàng hoàng như kỉ niệm
       Nước hồ xanh rêu bám kín Tháp Rùa.

Trải qua tháng năm Hà Nội đã có biết bao nhiêu thay đổi. Thành phố, cuộc sống, xã hội và con người với bao biến cố thăng trầm. Nhưng dù thế nào đi chăng nữa, Hà Nội đã in sâu vào trong lòng nhà thơ, vào những con người từng gắn bó suốt đời với Hà Nội - Những kỉ niệm từ trong kí ức: Những tiếng lá rụng, những ngọn đèn ô cửa hiu hắt mùa đông, cả đến những trái sấu nhỏ cũng đã trở thành biểu tượng về Hà Nội xưa nay...

   Hà Nội như máu thịt, đơn sơ mà bình dị. Tựa như một vùng ngoại ô mà anh đã từng sống trong những ngày tháng còn cắp sách đến trường, những tối tối anh vẫn đi trong thành phố đã xa xưa.

    Ngày nay Hà Nội mọc lên rất nhiều những khách sạn, các xe máy đủ loại phóng tít mù, những hàng hoá Tây, Tàu , Mĩ... tràn ngập kinh tế thị trường. Nhưng nói tới Hà Nội không thể không nói đến Hồ Gươm với hình ảnh Tháp Rùa - Thời gian qua đi, mưa gió trời đất rêu mọc phủ xanh lên là qui luật tự nhiên:

       Nước hồ xanh rêu bám kín Tháp Rùa...
                                   
   Về ý nghĩa xã hội - Đó có lẽ cũng là qui luật rêu phong lịch sử? Nhưng ở đây hình ảnh " rêu bám kín Tháp Rùa" - Tác giả còn muốn phản ánh một tính hiện thực: trong một khía cạnh nhất định nào đó là sự vô tình quên lãng, thậm chí từng nơi lúc thoá mạ lên quá khứ đã được xây đắp thành lịch sử. Đó chính là mặt trái trong đời sống xã hội của chúng ta hôm nay.

    Sang đoạn thơ thứ hai - Nhưng dù gì chiến tranh hay hoà bình, hạnh phúc và mất mát... Hà Nội vẫn cứ là thành phố trữ tình, thành phố của tình yêu:

      Hà Nội cứ rầm rì trang tình tự
       Của những đôi trai gái bên bờ...
                                   
    Dưới những gốc cây sấu, bên bờ hồ, trong những tiếng lá rụng ấy... Những đôi trai gái lớp này kế tục lớp khác, họ vẫn đến thầm thì to nhỏ những câu chuyện của lứa đôi! Hà Nội vẫn thế - Thơ còn biểu hiện nỗi lòng nuối cảm một thời mà tác giả đã qua đi:

      Tà áo trắng em bay một thời thiếu nữ
       Theo anh hoài tới tận lúc già nua.

    Đó là cái thời áo trắng - Mối tình với các nữ sinh. Thời ấy trong mát, mơ mộng mà hồn nhiên. Có lẽ đó cũng là khao khát chung của những ai bước vào tuổi hoa niên. Tình thơ như có máu trào... vỡ oà ra trong thần tượng vĩnh cửu của trái tim! Ta sang đến đoạn thơ thứ ba - Là khổ thơ tác giả chuẩn bị để kết bài:

       Hà Nội mới mà như là cổ tích
       Phía nhà ga đoàn tàu đến rồi đi
       Những giọng nói lẫn vào lời gió thổi
       Ai trở về?
                    Và ai sắp chia ly?

    Nhà thơ Nguyễn Bính với bài Những Bóng Người Trên Sân Ga - Ông đã tả về những cuộc chia ly:

      Những cuộc chia lìa khởi tự đây
       Cây đàn sum họp đứt từng dây...

   Và cũng ở trên cái sân ga ấy, đã diễn ra biết bao những cảnh tượng đầy nước mắt:

      Những chiếc khăn màu thổn thức bay
       Những bàn tay vẫy những bàn tay
       Những đôi mắt ướt tìm đôi mắt
       Buồn ở đâu hơn ở chốn này?

   Trong bài thơ Sân Ga Chiều Em Đi của nữ sĩ Xuân Quỳnh cũng đề cập tới những cuộc chia ly đôi lứa - Và những cuộc chia tay như một qui luật tất yếu của cuộc đời:

       Bóng anh in thành tàu
       Tóc anh xoà ngang trán...
       Vừa thoáng tiếng còi tàu
       Lòng đã Nam đã Bắc.

  Thế chẳng lẽ Hà Nội chỉ mang toàn những nỗi buồn của cảnh chia ly ư? Không! Ta lại đến với cảm xúc của nhà thơ Nguyễn Đình Thi trong bài Ngày Về - Sau những năm cách xa Hà Nội:

       Ta đứng khóc giữa trời mưa hát
       Leng keng chuông xe điện đổ hồi
       Lòng ta bỗng như dòng suối mát
       Ta đã về đây - Hà Nội ơi!

   Nghĩa là: Hà Nội vừa là thành phố phải chứng nhận những cuộc chia ly, lại vừa đón nhận những niềm vui của ngày đoàn tụ. Đó cũng chính là ý thức với đời sống thành phố, là ấn tượng của tình cảm để nhà thơ viết ra khổ thơ cuối của bài NVHN này:

       Hà Nội mới mà như là cổ tích
       Phía nhà ga đoàn tàu đến rồi đi...

   Ta trở lại với ít dấu ấn của người xưa - Cụ Nguyễn Du đã bầy tỏ những kỉ niệm, những kí ức tình cảm da diết máu thịt với Hà Nội qua bài Thăng Long, khi Người đã bước vào tuổi bạc đầu:

       Thành mới trăng xưa dấu tỏ mờ
       Thăng Long nghìn trước chốn kinh đô
       Dấu xưa khuất lấp đường xe ngựa
       Điện mới xô bồ nhịp trúc tơ.

   Bà Huyện Thanh Quan với Thăng Long Hoài Cổ thì lại hoài vọng về Hà Nội. Dù đường đời đầy những đoạn trường, nhưng lòng Bà vẫn dõi soi như tuế nguyệt:

      Lối xưa xe ngựa hồn thu thảo
       Nền cũ lâu đài bóng tịch dương.

   Hay như Tản Đà trong Tây Hồ Vọng Nguyệt - Ông đã ngợi ca tiên cảnh của Hồ Tây:

       Hiu hắt Hồ Tây chiếc lá rơi
       Đêm thu vằng vặc bóng theo người
       Mảnh tình xẻ nửa ngây vì nước
       Tri kỷ trông lên đứng tận trời.

   Đến thời nhà thơ Thế Lữ trong bài Con Người Vơ Vẩn - Dẫu lâm vào cảnh lang thang trên đường đời, một tối ba mươi trở lại Hà Nội, thành phố với ông vẫn thật là da diết:

      Lê gót mòn trên đá, ngẩng đầu trông.
       Cơn gió thổi - Lá bàng rơi lác đác...
       Mưa vẫn gội - xa xa tràng pháo nổ.

   Còn thi nhân Vũ Hoàng Chương sau bao năm phiêu dạt trở về, lòng vẫn xốn xang khi dừng chân trên phố cũ:

      Nửa kiếp lênh đênh dừng phố cũ
       Một mình trơ với tuổi ba mươi.

   Nói về Hà Nội còn nhiều lắm không kể xiết. Giờ ta lại trở về với bài NVHN của Phạm Ngọc Thái - Phải là người yêu Hà Nội da diết lắm, phải gắn bó với Hà Nội từ tấm bé... để rồi lắng tới tận đáy tâm hồn, nhà thơ mới viết được những câu cuối cùng như thế:

       Những giọng nói lẫn vào lời gió thổi
       Ai trở về?
                     Và ai sắp chia ly?

Bóng người thiếu nữ của thời xa lại bộn rộn trở về trong cảm xúc của lòng anh , vào cái đêm thức trắng với Hà Nội tha thiết máu tim này:

       Đêm thức trắng lại nghĩ về Hà Nội
        Nằm thở dài , nhớ quá! 
                                      Mắt em xưa...

    Và bài thơ đã được kết thúc ở đó.

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 117:



       CHÉM CHA CÁI KIẾP THI NHÂN


Có giây phút ta lang thang trong bóng mình cô quắt
Tháng năm dài hiu hắt nỗi cô đơn!
Trước mắt ta bao phường lảm nhảm
Chúng vẫn cười reo, nhăng nhố ngợi khen...

Ôi, cuộc sống! Bí đường... đâm thành quẫn
Ta muốn giang cánh bay cho phỉ chí bình sinh...
Nhưng vẫn phải lang thang dưới cảnh đời trống rỗng
Đành nén lòng chờ tất cả hồi sinh?

Ôi nhà thơ! ôi thi sĩ!... 
Con người sao cứ hám quang vinh?
Ta có phải là ta? Liệu có đúng như mình?
Ông Hàn ơi! Ông Hàn hỡi! (**) 
Chết mới hiển linh
Sống thì con hủi đoạ đầy thân...

                                      17/7/2003
     

(*) Thi nhân Hàn Mặc Tử khi sống phải chịu đựng bao vật vã & đau đớn vì mắc phải bệnh phong, chết khi mới 28 tuổi. Quá nửa thế kỉ sau Người mới được tôn vinh là một thi nhân kiệt xuất!
 


 

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 118:


           ĐÊM NGHE THU

Nghe thu tới vương vào tiếng gió
Những câu thơ khe khẽ đến tìm em...
Trên phố xá đường xe lặng lẽ
Bóng một mình ngồi thức thâu canh.

Ngước nhìn mảnh trăng non đang khóc mướn
Giọt, giọt rơi như tang trắng trong trời...
Thiên nhiên cũng tả tơi như đời sống
Như anh và em cùng tan nát tơi bời!

                             9/1994

         
   

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 119:


            TỈNH - SAY

Ta đi ngất ngưởng giữa đất này
Chẳng ra kẻ tỉnh lẫn người say
Tỉnh nhiều, điên mất! Thôi thì nửa
Vì muốn yêu người mới phải say!

Nhà ở ngay bên đền Quán Thánh
Gốc đa kề sát đồn công an,
Trộm cắp, du côn: lo giữ phận...
Cốc! Cốc! Ngày đêm mõ chùa vang.

Say mà hơn tỉnh nhìn thế sự
Tỉnh hoá thằng say cõi thế gian.

                          20/10/1995
     

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 120:


          TÌNH YÊU ĐÃ MỜ

Ta muốn yêu, muốn yêu và hy vọng...
Như thuở còn đằm thắm say mê
Đời mệt mỏi lo toan bề bộn
Khoá trái tim ta những ngày tháng lê thê.
 
Tình trong anh đã nhoà vàng lá rụng
Không có sóng dào lên, không thăm thẳm nữa rồi
Anh từng yêu một thời tha thiết
Chút tro tàn này lệ đắng tựa mưa rơi!...
 
Bỗng nhói con tim trong mình ớn lạnh
Tình nhạt nhoà ta sẽ sống sao đây?
Run khe khẽ phía nửa còn thao thức
Nghĩ về em hồn lâng lâng như mây bay...
 
Em là bể cả mênh mang, trái ngọt của vườn lòng
Trái em chín, đời anh thì rã nát,
Những chiếc lá vàng cùng mùa thu cũng chết...
Tình yêu đã mờ có phải lỗi anh đâu!?

                                    24/12/2002
   

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 121:


        TỨC CẢNH CHIẾC LÁ ĐÔNG

Chiếc lá đông bứt rơi xuống đất
Bỏ lại cành ở với khoảng không
Ngồi ngẫm cảnh tục nhân:
Dân quẩn quanh chuyện áo cơm
Quan xén dần từng tí lương tâm!

Khói toả ba toà ngát hương sen...

                         7/12/1996
   

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 122:


         KHAI BÚT NĂM QUÍ MÙI

Chẳng cô đơn cũng không ào ạt sóng
Tự nhủ đời cứ thế mà trôi
Sẽ đến ngày nổi bão dông cuộc sống
Như cả vầng sao ta toả sáng chân trời.

Giá có đôi vú người yêu gối đầu kê ngủ tạm
Để xuân sang đỡ buồn tẻ cuộc đời?
Quí Mùi ơi! Quí Mùi hỡi!
Thơ cũng chỉ dăm ba câu xủng xoảng
Gọi chút tình khai bút chép mà chơi...

                         Đêm giao thừa 2003 
   

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 123:


         KHAI BÚT ĐẦU THIÊN NIÊN KỈ

              Cảm tác nhân nhớ đến bà Hồ Xuân Hương - cũng nghe tin
           về việc ngài Bush tuyên thệ nhậm chức Tổng thống đời thứ 43
         của Hoa Kỳ... vì sự gian lận đếm phiếu trên máy tính.

Em cứ cởi truồng trắng hớ - hở ra xem...
Chào bà Hồ Xuân Hương: cánh đu xuân bổng tít(**)
Cái bà đã vẽ xem ra là vĩ đại nhất!
Phản ánh lịch sử vạn năm
Tượng trưng cho cả giống người.

Tôi xin kính dâng lên các ngài tổng thống nay mai
Các ngài đã chui từ trong đó ra
Nó nuôi cả lịch sử lẫn các ngài
(xin đừng níu tiếng nhân dân)
Rồi chính các ngài lại tìm đường nuôi dưỡng linh hồn mình 
Sướng vui hoan hỉ cùng với nó...

Tôi xin cam đoan là chân lý đó,
Ai dám thách đố với tôi rằng... các ngài vĩ đại hơn?

                              Mồng 2 Tết Tân Tỵ * 2001 
      

(**)  Bài thơ Đánh Đu của Hồ Xuân Hương:
       Trai du gối hạc khom khom, cật
       Gái uốn lưng ong ngửa ngửa lòng.
       ...
       Chơi xuân có biết xuân chăng tá?
       Cọc nhổ đi rồi, lỗ bỏ không!

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 124:


               KHÓC XUÂN

Ta cảm kích chào xuân vui điềm tĩnh
Hoa đào ư, quất nữa... cứ đưa hương
Xuân đến mà anh cô đơn
Đời cát bụi, ai chẳng già em nhỉ?

Ai giữ được cặp môi nàng trinh nữ
Bao lần hôn... ngày ấy đã đi qua
Ta khóc chung đời, nào phải khóc riêng ta
Đem vĩ đại đặt dưới chân người con gái!

Anh sẽ chết em ơi! Một nấm mồ đầy cỏ dại
Nhưng có hề chi dưới đó rất bình yên
Sự sống vĩnh hằng nhân thế sẽ ca anh
Lòng chỉ tiếc không có em bên cạnh.

Cái nửa đời chiều bóng lẻ hồn hiu quạnh
Thơ viết cho em nhiều nhưng vẫn mồ côi
Anh ngắm cành đào tết nở hoa tươi
Quất trĩu quả bước trong phòng tư lự.

Thôi thì rỏ cho tình đôi dòng lệ
Tình yêu bao giờ chán đâu em,
Em bỏ anh rồi! Tóc cũng bạc nhiều hơn
Sao không nghĩ tuổi già còn cần yêu hơn trẻ?

Đành lặng lẽ để tang mình thành tử sĩ
Không có em rồi... vẫn phải sống em ơi,
Ôi vĩ nhân! Ôi giấc mộng thiên tài!
Ta cười ngất trong khi lòng muốn khóc.

                 Đêm 3 Tết Nhâm Ngọ * 2002 
    

   Nhân những ngày Tết cảm thấy lòng mình hơi cô lẻ, tôi ngẫu bút viết một bài thơ "khóc xuân" cho thật khác đời này!

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 125:


               THẾ GIỚI NÀNG 
             
Những giờ khắc êm đềm trăng sáng
Trong bài ca nàng hát mãi không thôi
Đêm buông xuống sao trời toả rạng
Ánh mắt xôn xao thân tuyết nàng trôi...

Ôi, thăm thẳm không gian vô tận
Sóng hồ chao dòng nước lặng lờ
Xin dừng lại những tháng năm bất tận
Cát bụi cũng hoá băng trong đôi mắt nàng mơ.

Khi nàng diễn đôi bầu trắng tinh mặt nguyệt
Tội ác run lên và bóng tối hết yêu ma
Dường như cả đất trời chấp chới
Để hồi sinh một thế giới thật lạ xa.

Những giây phút sống bên nàng bất tử
Hồn trôi trong vũng nguyệt đẫm sao sa
Ta tưởng tượng nàng đẩy lùi toàn thế giới
Khi giữa ngân hà nàng cởi áo quần ra...

                                  13/7/2005
       

  

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.

 

Bài thơ 126:


           TRONG TIẾNG CHUÔNG NGÂN


Tiếng chuông ngân bóng đa bên chùa
Ru người về nơi thanh tịnh
Bước chân đã nhập nhoè sáng tối
Lá rơi đánh vỡ trên không...

Đường nhân gian đến chỗ Phật ngồi
Ríu rít chim trời, cá bể
Hơi buồn tẻ...hơi hư hao khuây khoả...
Đắm mình vào thế giới thần tiên.

Nhớ nhớ! Thương thương!...
Lòng còn quyện vào nơi phàm tục
Anh chưa thể cùng tiên giao hợp
Dẫu biết thế giới con người vẫn bắn giết nhau.

Thuở chiến tranh thì chinh chiến chốn rừng sâu
Giờ tóc bạc mái nhà ru ngủ
Ngẫm nhân thế, ngán ngao nhìn thế sự...
Tắm trong tình quên lãng chuyện trần gian???

Tiếng chuông chùa ngân ngân...

                                         3/1995
    

Đời hư, thực nhập nhoè lẫn lộn
Đêm ái tình... ta nương ngủ trái tim hoang.