Bài thơ 62:


   KÍ ỨC MÙA THU

Mùa thu khuấy lên bao kí ức
Xác thời gian trôi trên tóc em
Em đi trong trăng mùa thu thổi gió
Lá vàng rơi mênh mông

Em đi qua mùa thu không gian
Trăng mặc đồi con gái
Nhớ đến lâu cái hương con gái
Nó thơm say và rất nhẹ nhàng

Đường dạo ấy trên đồi trăng sáng
Đêm chia tay em dúi cả vào anh
Để bóng lạc suốt đêm ngoài phố
Mây lãng phiêu mãi không về.

Giờ đây chắc trên đồi thông đó
Gió vu vi và trăng vu vơ
Em đi trong trăng mùa thu thổi gió
Mùa thu lang thang chẳng bến bờ...

                             1992

 

Bài thơ 63:


     TIẾNG KIM ĐỒNG HỒ


Kim đồng hồ quay cứa vào thời gian
Tích tắc kêu đêm vạn cổ
Cây lá thổi và hơi vắng vẻ
Mây bổi hổi bay qua mặt trăng

Gió ru lên một điệu nhạc trầm
Hồ Trấn Quốc lại vọng về tiếng sóng
Rồi từ phía bên đền Quán Thánh
Thoang thoảng mùi hương đưa sang.

Nghe! Ta nghe từ trong trái tim
Râm ran sướng về một mối tình xa vắng
Tiếng kim đồng hồ hoá điệu kèn say đắm
Quán-hồn-anh rao bán những thơ tình!

Tóc trên đầu đã bao sợi trắng tinh
Kim đồng hồ quay xoáy mãi vào cuộc sống,
Nếu như không em chỉ toàn Tổng Thống?
Thế giới này sẽ nở đầy các thứ giống hoa tang...

                                                   1996
        





__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________





  BÀI BÌNH LUẬN CỦA BẠN ĐỌC:


Vừa qua anh Trần Việt Thịnh: Một bạn đọc yêu thơ Phạm Ngọc Thái đã viết bài được xuất bản trong Tạp chí Tháp Bút - Câu lạc bộ Văn học Thủ Đô!... Nay xin đăng trên Việt Nam Thư Quán này - để bạn đọc bốn phương cùng tham luận:

         


                      PHẠM NGỌC THÁI - NGƯỜI HAI LẦN THI SĨ

                                                             Trần Việt Thịnh
                                                 NS Sân khấu và Điện ảnh Hà Nội 

                                                     
                                                                    


 
     Có một triết gia từng nói: "Hạnh phúc của đời người là được sống và làm những gì mình yêu thích!" Phạm Ngọc Thái là một trong những người như thế. Anh yêu thơ, say thơ và làm thơ khá nhiều.

  Tôi biết đến thơ anh từ những năm 70 của thế kỉ trước, và cảm thấy anh thực sự hạnh phúc với công việc mình làm. Nếu thơ ca là ngôi đền kì vĩ và cao sang, thì có thể coi anh là một tín đồ của không nhiều tín đồ trong ngôi đền đó.

  Thơ anh gồ ghề, hầu hết là thơ tự do, ít tuân theo niêm luật, song nó chứa đựng nhiều mặt của cuộc sống. Anh mượn thơ như một công cụ để lý giải sự đời:

      Đời bình dị - Mái tường sạt đổ
      Lẽ sống giản đơn... mâu thuẫn chất chồng...

Hay là:

      Đời chỉ thế có gì quan trọng
      Đừng cao siêu
                    cũng đừng quá coi xoàng!

  Anh viết nhiều, sắc mầu đủ cả. Về những ngày ở Trường Sơn anh có những vần thơ đẹp:

      Xin em một nhành hoa cài lên nắp ba lô
      Đường chiến trường cuốn bay bụi đỏ
      Đường ra trận trải đầy nắng gió
      Hãy gắng theo ta vào đồn lửa đêm nay.
              ( Người chiến sĩ và hoa phong lan - Bài thơ số 39 *tr.3)

  Về nỗi nhọc nhằn của những người con xa xứ:

     Kẻ tìm vàng - Người vì cảnh nghèo đi
      ... Hạt muối xót tháng năm và lòng ai đắng
      Tôi nhận chìm tôi vào những lãng quên!
               (Nỗi trăn trở người đi tìm vàng - Bài thơ số 80*tr.6)

    Anh đã đau nỗi đau của sự đời lắm éo le mà có thật. Những ngày ở xa quê anh viết nhiều thơ về vợ con, tôi thích cái tứ:

      Có một khoảng trời để thương để nhớ
      Là khoảng trời ở đó có em!
      Những bóng cây trên đường phố thân quen
      Đêm đêm chiếc lá nhớ lại bay về!
                                              Xào xạc...
                (Có Một Khoảng Trời - Bài thơ số 72*tr.5)

   Anh xin làm một chiếc lá, mà đây là lá nhớ lá mong... của một thân cây trên con phố quen thuộc ở quê mình. Anh viết về thiên nhiên , về tình yêu đôi lứa trong cách nhìn mang triết lý nhân sinh:

      Bờ Bãi Đời Người - Cuộc Sống Tình Yêu
      Trái tim nhỏ em dựng cả toà sen chân Phật Tổ!
                ( Em Về Biển - Bài thơ số 95*tr.6)

  Anh thương một đứa trẻ ăn mày:

      Trước đứa ăn mày tất cả chúng ta Hoá Thánh!
                ( Đêm Trung Thu Và Đứa Ăn Mày - Bài thơ số 34*tr.3)

   Rồi anh xót xa cho người em vợ vừa lìa bỏ cõi trần:

      Người sống đưa chân người chết đây
      Đầu bạc làm ma mái xanh này?
      Mẹ, cha... queo quắt còn ham thọ
      Em nhởn thanh xuân lại vội quay
                 (Làm Ma Em Vợ - Bài thơ số 57*tr.4)

Để nói về nỗi tình trước cảnh người quét rác đêm, anh viết:

      Trăng như đứa không nhà trôi lạc lõng
      Con nai vàng chết bóng thu xưa (...)

      ... Cô quét lá đêm hồ khe khẽ vào khuya...
                  (Cô Quét Lá Đêm Hồ - Bài thơ số 9*tr.1)

    Thơ anh bao trùm nhiều đề tài, thể loại, loại nào cũng đậm đà sâu sắc đến lạ kỳ. Mảng thơ tình anh viết khá hay và rất trội:

      Em đến để làm sông làm sóng
      Để cuộc đời đang vắng... bỗng phi lao...
                  (Tiếng Ếch - Bài thơ số 58*tr.4)

   Anh cũng thường sử dụng những hình ảnh thiên nhiên rất đời thường để nói về nỗi quạnh vắng của tình yêu! Mà câu thơ không kém phần dung dị và hay:

      Thiếu vắng em nên anh lẻ bóng
      Lá vàng rơi thay vào chỗ em ngồi...
                  (Một Góc Hồ Tây - Tr.1)

   Ngay trong bài thơ Người-Đàn-Bà-Trắng đã có tiếng vang của anh, có những câu thơ mà hình tượng đạt đến sự hoàn bích:

      Người đàn bà đi trong mưa rơi
      Chứa một trời thầm như hoa vậy...

Hay là:

      Em không biến thành đá để hoá Vọng Phu
      Anh cũng không làm chàng Trương Chi
                                     suốt đời chèo sông vắng
      Ta không đi theo Con Đường Lông Ngỗng Trắng
       Dẫu hình hài khắc mãi tim nhau!
      ... Người đàn bà ngậm cả vầng trăng...
                        (Người Đàn Bà Trắng - Bài thơ số 38*tr.3)

    Nó không giống Xuân Diệu hay Thế Lữ. Có chăng phảng phất đâu đó của thơ Hàn Mặc Tử. Có chút cay chua của Hồ Xuân Hương, hoặc có âm hưởng của Uýt-Man (nhà thơ Mĩ), của Tú Mỡ trong cách nhìn của anh về hiện tại:

      Bà chủ quán bước ra ngoài đón khách
      Bóng nàng đi dẫm bẹp cả hoàng hôn...
                        ( Bà Chủ Quán - Bài thơ số 96*tr.6)

    Lâu lắm rồi, thi đàn của ta vẫn còn hiếm lắm những bài thơ hay để ca lên được, thăng hoa lên được thi vị tính chất của cuộc đời... qua sự chắt lọc của người nghệ sĩ - mà Phạm Ngọc Thái là một nghệ sĩ giầu chất men say.    

     Thơ anh không dễ đọc và cũng không dễ hiểu. Song, đọc đi đọc lại ta mới thấm cái sâu xa lí lẽ con người trong cuộc tồn sinh. Anh muốn đi đến tận cùng của sự việc,mà thơ ca đạt đến độ này thực khó!...

   Miệt mài như con ong, anh chắt chiu cho từng trang viết. Có lúc tưởng chừng sự thái quá làm anh nhập thiền vào cõi thi ca! Thơ anh sẽ được nhiều người biết đến trong những thời gian tới.

   Ở cái tuổi 50 có lẻ tôi thấy anh vẫn còn sung sức lắm, anh đang say viết những bài thơ và những bài bình thơ... giúp bạn đọc cảm nhận đầy đủ hơn về lẽ Chân-Thiện-Mĩ ở đời!

   Nữ thi sĩ Nga On Ga Béc Gôn có viết: " Trong số nghề nghiệp và nghệ thuật tác động vào tâm hồn con người, không có sức mạnh nào vừa khoan dung vừa tàn nhẫn hơn thơ. Không có công việc nào tự nguyện và đầy đủ hơn công việc phục vụ thơ. Không có tình yêu nào được đền đáp hơn tình yêu thơ - Và bởi vậy người nào yêu thơ là hai lần thi sĩ ".

    Phạm Ngọc Thái là một người như thế !...

                                                                                      TVT. 

                                                                                                                         

 

Bài thơ 64:


       THĂM NHÀ GIÀ THU

Một sáng thu sang đến thăm Già
Già ơi, nhà cửa khói sương pha
Trông ra hồ nước ra hồ nước
Liễu cúi nghiêng mình sóng sóng đưa...

Mây vẩn vơ bay trên thiên cao
Hồn thu thơm mát ở trong lầu
Ngôi nhà sàn nhỏ xô xáp gió
Tấm lòng Già xin lưu lại mai sau!

                              8 * 1991

 

Bài thơ 65:


      KHOẢNG TRÔI TRONG LÁ


Bỗng cồn nhớ một thời dĩ vãng
Gió cứ trôi không hữu hạn bến bờ
Nhưng vẫn đó: Em, anh - Cuộc sống
Xa nhau rồi! Tình cũ đến bơ vơ...

Có bao lá cây rơi... em đã vào xa vắng
Lá nuốt em. Giờ sống thế nào rồi?
Em sung sướng? Ưu phiền?
                     Lãng quên hay bụi cát?
Mặt trăng trên trời. Tim anh rất mồ côi!

Hỡi những hàng cây xanh!...Những con đường lá đổ!...
Chỉ dùm ta đôi gót đỏ thời thiếu nữ em xưa
Kỉ niệm về trái tim đau thổn thức
Chỉ dùm ta! Nào, chỉ giúp ta đi!

Bài hát năm xưa - Bên anh em đã hát
Giờ đây trong lá nẻo trời nào?
Anh đi qua chỉ thấy toàn mây trắng
Mặt trăng tít trên trời. Em ở tận nơi đâu?

Con đường ta đi... Có bao đôi trai gái
Ai cũng một thời yêu - Em nhỉ? Để xa nhau
Để được nhớ được buồn được khóc
Được nghe quanh đời những tiếng lá bay theo.

Hãy níu lại dùm ta! Một thời dĩ vãng
Gió vẫn trôi. Lá vẫn bay vèo.
Nhưng vẫn đó: Em , anh - Cuộc sống
Và một mối tình ta đã tặng
                                cho hết thẩy trăng sao...

              
                  Phạm Ngọc Thái
                         4/1994
           


          Tác giả nhớ về kỉ niệm với một thiếu nữ xưa. Năm tháng qua đi - Lá rụng mãi hết lớp này, lớp khác. Giữa cái đời thường: Anh, em và cuộc sống cứ phải tồn tại! Nhưng tình thiếu nữ một thời vẫn cồn lên trong trái tim anh:

          Bỗng cồn nhớ một thời dĩ vãng
          Gió cứ trôi không hữu hạn bến bờ
          Nhưng vẫn đó: Em, anh - Cuộc sống
          Xa nhau rồi! Tình cũ đến bơ vơ...

      Người con gái ấy giờ đây ra sao? Cuộc sống thế nào? Không ai biết! Chỉ còn lại mặt trăng trên trời và trái tim mồ côi !...Với những làn mây trắng cùng những tiếng lá cứ bay đi xa mãi, xa mãi:
 
         Bài hát năm xưa - Bên anh em đã hát
          Giờ đây trong lá nẻo trời nào?
          Anh đi qua chỉ thấy toàn mây trắng
          Mặt trăng tít trên trời. Em ở tận nơi đâu?
                                
      Tình yêu ấy hát trong hư vô và trăng sao... Dưới những hàng cây xanh, bên những con đường lá đổ - Đoạn cuối cùng tình thơ đã được điệp lại như muốn níu kéo, tiếc nuối về mối tình đã qua đi:
 
          Hãy níu lại dùm ta! Một thời dĩ vãng
          Gió vẫn trôi. Lá vẫn bay vèo.
          Nhưng vẫn đó: Em, anh - Cuộc sống
          Và một mối tình ta đã tặng
                                     cho hết thẩy trăng sao...

     Quấn trong tiếng lá rụng và bóng trăng hư ảo trên trời - Khoảng Trôi Trong Lá là một bài thơ tình da diết... vẳng ra từ trong kí ức và trái tim thương nhớ của nhà thơ!...

 

Bài thơ 66:


         TÌNH YÊU

Em bé nhỏ dịu dàng và thân thiết
Chứa tình yêu trong đôi mắt ngọt như hương
Màn bi kịch... đằng sau niềm hạnh phúc
Bể nhân tình đặt chính giữa trái tim em...

                               9/2002
     

 

Bài thơ 67:


    ĐI DƯỚI NHỮNG HÀNG ĐÊM


Những con chim và các tổ chim của chúng
Lúc rúc ven hồ, trong các bụi cây
Quanh đồng lúa hay chúc chen thành phố
Có bầy ưa cảnh hoang dã non ngàn.

Trị giá và trái hoa vùng nào cũng có
Mỗi một vùng hương sắc lại khác nhau
Nhưng ở vùng nào chúng cũng đều phải vật lộn
Với thiên nhiên và...vật lộn với nhau!

Chùa nghìn năm dưới các bóng đa cổ thụ
Nhiều cánh chim qui tụ về đây
Trời xanh nơi chân đài Phật Tổ
Với trời xanh trời đất khoáng đạt thay.

Thuở tạo hoá đã phôi sinh đực cái
Nguồn đam mê cảm hứng dồi dào...
Người đi tìm tình yêu trong châu báu
Ta tìm trời trên đôi bầu vú trắng người yêu!

                                         1/2/1994
      

-   Đoạn thơ một: Là sự phân bố các loài chim (tức là dân cư) theo các địa danh sông hồ, đồng bằng, thành thị hay rừng núi.

-   Đoạn hai: Phân tích về giá trị thiên nhiên phân phối theo qui luật tạo hoá - Nhưng tới câu 7 & 8 thì qui luật đấu tranh sinh tồn của đời sống con người trong nhân sinh, thế giới quan của nhà thơ được ùa vào:

       Nhưng ở vùng nào chúng cũng đều phải vật lộn
       Với thiên nhiên và... vật lộn với nhau!
                                   
    Con người không phải chỉ vật lộn với thiên nhiên để sống mà còn phải vật lộn với nhau để tồn tại. Tính nhân bản trong thơ chính là sự giải quyết giữa cái thiện và cái ác! Bởi thế sang đoạn thơ thứ ba ta thấy hiện lên bóng cửa chùa:

       Chùa nghìn năm dưới các bóng đa cổ thụ
       Nhiều cánh chim qui tụ về đây...
                         
     Từng đàn chim bay về dưới bóng đa chùa qui tụ nơi cửa Phật! Cách giải quyết mâu thuẫn theo quan điểm nhân văn của nhà thơ, đồng thời còn mang tính hiện thực xã hội.

    Ta xét về đoạn kết - Từ một bài thơ đời đến phút cuối lại ngả sang màu thơ tình:

                  Ta tìm trời trên đôi bầu vú trắng người yêu!

     Đó chính là một ngòi bộc phá nổ trong thơ!

Xin chào nhà thơ Pham ngoc Thái,

tình cờ tôi đọc mấy bài thơ của bạn, nghe âm hưởng rất quen, nhất là bài thơ Khoảng trôi trong lá này....hay và khá thân quen với tôi. Những câu như: Xa nhau rồi! Tình cũ đến bơ vơ...
và đoạn:
Bài hát năm xưa - Bên anh em đã hát
Giờ đây trong lá nẻo trời nào?
Anh đi qua chỉ thấy toàn mây trắng
Mặt trăng tít trên trời. Em ở tận nơi đâu?

âm hưởng bài thơ gợi cho tôi nhớ đến thơ của một người bạn thất lạc.
Xin phép hỏi thăm bạn có liên hệ với nhà thơ Phạm khoa Văn không? Cũng là thi sĩ ở Hànoi lâu lắm rồi.

Kính

Minh Thùy

Chào thi sĩ Pham ngoc Thái,

bài thơ này cảm động, hay, rất thơ.

Kính

Minh Thùy

Trả lời Minh Thuỳ:

Xin chào bạn Minh Thuỳ,
Trước hết Ngọc Thái vui làm quen với một người bạn yêu thơ và đã đọc thơ của Thái - Nếu có dịp chúng ta sẽ gặp nhau và trao đổi với nhau nhiều hơn. Giờ xin trả lời vấn đề mà Minh Thuỳ đã hỏi:
Phạm Ngọc Thái không có liên hệ và cũng không biết nhà thơ Phạm Khoa Văn - (nếu là Trần Đăng Khoa thì lại khá thân). Còn việc Thuỳ nghe thơ của PNT âm hưởng rất quen, chắc là sự cảm đồng của bạn thơ với nhà thơ!...
PNT hiện nay có trong tay đã sáng tác và sửa chữa khá cẩn thận một Tuyển thơ Đại Bàng khoảng 500 bài - Và đều là thơ của riêng PNT. Những năm qua PNT đã tung ra đời nhiều tập thơ phổ cập: trong làng báo chí,làng thơ văn VN...kể cả những nhà phê bình và lý luận văn học cùng các tiến sĩ giáo sư ở Viện Văn học Quốc gia và rất nhiều trong sinh viên các trường đại học. Có thể Minh Thuỳ đã từng đọc thơ của Thái trên những tập đã được phổ cập rộng rãi ấy, nên nay mới thấy quen chăng? Có một điều chắc chắn là: chỉ có người khác biến tấu thơ của PNT khi làm thơ - Còn PNT là một cõi thơ của riêng mình!...
Tạm trao đổi với bạn như vậy - PNT còn đang tiếp tục truy cập rất nhiều thơ nữa, nếu vẫn còn yêu thơ Thái...Minh Thuỳ sẽ đọc tiếp nhé!
Chào thân ái Minh Thuỳ.

 

Bài thơ 68:


      THU ĐẾN

Thu đến... mấy hàng mưa rí rách
Giọt gianh rơi tình buồn quá đi thôi!
Thu vắng em gió hiu hắt khắp trời
Vài sợi tóc đầu anh khe khẽ rụng.

Em đang ngủ bên chồng hay vẫn thức?
Có nghe thu ôm ấp các hàng cây
Chúng cứ bay, cứ bay, cứ bay...
Anh đốt thuốc cháy hoài trong canh vắng.

Thu đến gợi lòng bao dĩ vãng
Buổi khai thu đã máu chia ly,
Ừ, cứ nhớ! Nhưng em đừng tiếc nhé,
Tình có tan: tình ấy mới lâm ly!

Anh không biết mình sống hơn hay đã chết
Cả thu xưa lẫn với thu nay,
Thu, thu đến: đau mà tha thiết
Tình phải tan, có lẽ mới đủ đầy?

Và hỡi tất cả đạn bom quyền lực
Thật hoài công định bắn phá em ta!
Đến bạo chúa cũng phải nhường mỹ nữ
Khi chiếc váy xẻ tà em đã tụt ngay ra...
                                              1994
  

      Buổi tối đó, tôi bỗng nhiên nhớ tới ông hoàng tử thi ca Xuân Diệu với những dòng thơ tình sướt mướt: Yêu, là chết ở trong lòng một ít /- Và chấp bút để viết bài thơ Thu Đến này!

 

Bài thơ 69:


         EM , CÁT VÀ DÒNG SÔNG
        
                     .Tặng người con gái quê bên dòng sông Lô
                                

Buồn chi em mà hát
Bên dòng sông Lô (1)
Vui chi em mà khóc
Ướt bờ vai anh.

Ôi con nước tháng năm
Cứ phăm phăm chảy xiết
Cuốn cả em và cát
Trôi tận về xa xăm

Em rời bỏ dòng sông
Tha phương tìm hạnh phúc (2)
Đường bơ vơ thân chiếc
Chút tình riêng em mong?

Ta, cánh chim lìa đàn
Gặp nhau cùng cô lẻ
Hai tâm hồn đáng thương
Vá lành chăng? Không thể!

Em cần cả cuộc đời...
Anh chia đôi xẻ nửa:
Chốn quê hương xa vời
Còn một người vợ trẻ!

Có gì vui cho em
Thương cũng thành tạm bợ
Nhìn nhau cười... rỏ lệ!
Hạnh phúc sao phũ phàng?

Em đi đâu... Về đâu...
Con thuyền đời trôi dạt
Lòng anh dẫu bao dung
Nhưng mặn mòi đắng chát.

Em khóc và em hát
Nước chảy xanh lòng sông
Xuôi tới mãi vô cùng
Giữa mênh mông toàn cát...

                   Nước Đức * 20/4/1989
      
(1) Quê em bên dòng sông Lô - Tôi đã mượn hình ảnh con sông để làm hình tượng về đường đời.
(2) Em ra đi xuất khẩu lao động kiếm sống ở nước ngoài.


    "Em, cát và dòng sông nói về kiếp đời trớ trêu của người con gái, thân phận em cũng chỉ là một bờ cát trắng. Nhưng cái con sông tháng năm lại cứ lạnh lẽo mà quặn xót, phăm phăm chảy xiết để rồi cuốn cả em và cát trôi mãi... không có bến bờ, vô tận, xa xăm.
    Trong cái đám người xuất khẩu lao động kia, lênh đênh đất khách quê người: sự ra đi của em âu cũng chỉ như bèo dạt, mây trôi. Sâu thẳm trong bài thơ là tiếng hát của người con trai trước mối tình đối với người con gái, hai tâm hồn cùng trống trải tha phương.

 

Chào bạn Pham ngoc Thái,

cám ơn bạn đã trả lời thư. Qua vài bạn quen MT đã biết tin người bạn cũ.
Thật sự, MT mới đọc thơ PNT lần đầu ở VN Thư quán này, nhưng rất thích, thơ PNT đằm thắm sâu sắc. Có những bài, những đoạn thơ hay.
MT thích nhất bài thơ : Cô quét lá đêm hồ

Bài thơ ngắn mà hình tượng, vẽ ra hình ảnh cô công nhân quét đường, rất đáng thương, dù không có từ nào kể nỗi khỗ cực, và giữ được nét đẹp rất thơ: em hoá thành thơ rơi lặng lẽ.

Em quét lá lẫn đời lẫn kiếp
Tiếng chổi mòn kêu xiết vào tim!
Em hóa thành thơ rơi lặng lẽ
Trong cõi lòng tôi buồn triền miên.

TRĂNG NHƯ ĐỨA KHÔNG NHÀ TRÔI LẠC LÕNG
CON NAI VÀNG CHẾT BÓNG THU XƯA (...)
Tôi đứng trông em mịt mờ ảnh vọng:
Cô Quét Lá Đêm Hồ khe khẽ vào khuya...

Chúc PNT tiếp tục có thêm sáng tác mới.

Kính

Minh Thùy

 

Bài thơ 70:


     MÙA TUYẾT QUÊ NGƯỜI


Người đi... đi giữa mùa đông...
Cơn mưa mưa tuyết như bông khắp trời
Mưa rây gió giật từng hồi
Tuyết rơi đầy tóc đầy người trắng phau.

Thân cò lặn lội đồng sâu
Kiếm ăn từ sáng nhọ đầu chửa thôi
Nước non non nước, người ơi!
Đêm nằm khắc khoải rối bời vợ con...

                   Nước Đức - Đêm nô en 1988
     

      Giữa mùa đông băng giá ngập trời, ngập đất, đi như chôn chân giữa bầu trời đầy tuyết trắng. Đám người xuất khẩu lao động ở nước ngoài... cứ hết ca làm việc ở nhà máy lại vội vã lang thang qua các cửa hiệu ngoài thành phố. Họ mua từng bánh xà phòng, tập giấy ảnh và một số đồ hàng khác tích lại rồi đóng gói gửi về cho gia đình,vợ con ở quê... đem bán lấy tiền sinh sống.

   Cứ thế cho tới lúc trời tối hẳn, khi các cửa hiệu trên phố đóng cửa họ mới trở về khu nhà ở của những người lao động để nghỉ. Cái cảnh vật vã kiếm sống của những người đi tha phương lao động ấy... đã tạo cảm xúc cho tôi để viết bài thơ trên!

 

Bài thơ 71:


       TRĂNG QUÊ

Trời đó trời quê trăng cũng quê
Mà nước thì xa xa đến xa
Nhìn ra cửa sổ trông trăng mọc
Lòng những nôn nao nhớ bóng nhà.

Trời đó trời trăng trăng vẫn trăng
Biệt nhà... biệt nước... biệt dòng sông...(**)
Bơ vơ bóng lẻ hồn hiu quạnh
Cô lái đò ơi: có giống không?

                      Nước Đức * 11/4/1989
        

(**) Thơ Nguyễn Bính: Bỏ thuyền, bỏ lái, bỏ dòng trong.../ (cô lái đò)

 

Bài thơ 72:


       CÓ MỘT KHOẢNG TRỜI

Có một khoảng trời để thương để nhớ
Là khoảng trời ở đó có em!
Những bóng cây in trên đường phố thân quen
Đêm đêm chiếc lá nhớ lại bay về, xào xạc...

Có một khoảng trời không ai thấy được
Dẫu đêm nào chớp cũng loè lên
Có ánh chớp không kéo theo tiếng sét
Mà rung ngân, rung ngân trong tim!

Khoảng trời gió thổi xót đêm
Hoá sắc cầu vồng nối hai miền thương nhớ
Cây tình yêu lớn theo cấp số
Ngược trời về cho ta gần ta.

Cái khoảng trời khi anh và em đã cách xa
(xa thật đấy mà cũng gần thật đấy)
Trong đau đớn anh hoá bờ cát cháy
Hạt vô tư còn lại: những tàn tro!

                 Nước Đức * Đêm 11/10/1988
       

     Bài thơ được viết ra theo cảm xúc trên thư khi tôi gửi về cho gia đình ở cố hương - Đó là "khoảng trời" tình yêu ở trong cái mái ấm nhỏ bé mà thân thiết, dù đi xa đến bao nhiêu ta cũng không thể nào quên được. Ta sống không phải chỉ cho ta, mà chính vì cuộc sống & hạnh phúc của những người thân thương đó!