T.T.KH Nàng Là Ai?
Thay đổi trang: 12 > | Trang 1 của 2 trang, bài viết từ 1 đến 15 trên tổng số 20 bài trong đề mục
Trường Phi Bảo 07.08.2006 22:41:40 (permalink)
Thấy diễn đàn hiện xôn xao dư luận về T.T.KH. Thật sự Bảo cũng là một tín đồ của T.T.KH, Bảo viết thơ cũng vì ngưỡng mộ T.T.KH, thơ bảo đâu chỉ viết cho mình, mà viết cho tất cả những người phụ nữ mang mối tình đẹp, thời nay thì chắc dễ gì có mối tình nào tan thương như Hai Sắc Hoa Ti Gôn. Có lẽ những thông tin này đối với tất cả các bạn ở VNTQ có thể lỗi thời, cũ rích, nhưng đối với Bảo thì đó là cả một khoảng thời gian dài tìm hiểu cóp nhặt, hãy cho Bảo được post lên trọn vẹn quá trình mình tìm tòi được, có gì sơ sót mong các bạn thông cảm. Chúc các bạn vui vẽ!

Bí mật tiểu sử T.T.KH tác giả của bài Hai sắc hoa tigôn và các bài thơ khác

Vào khoảng tháng 6/1937, báo "tiểu thuyết thứ baỷ" xuất bản tại Hà Nội đăng truyện ngắn Hoa tigôn của ký giả Thanh Châu, theo đó câu chuyện kể lại một mối tình giữa một chàng nghệ sĩ và một nàng thiếu nữ

Sau đó không lâu tòa soạn gặp được của một người thiếu phụ trạc tuổi hai mươi, dáng bé nhỏ, thùy mỵ, nét
mặt u buồn, mang đến một bì thơ dán kín gởi cho chủ bút, trong đó chỉ gọn một bài thơ "hai sắc hoa tigôn" duới ký tên T.T.KH...Khi thiếu phụ đi rồi, tòa soạn xem thơ nhận thấy thi phẩm ghi lại cảnh tình đáng thương tâm, nhưng người ta chỉ nhớ lờ mờ hình ảnh người thiếu phụ kia. Đó là lần đầu cũng là lần cuối người thiếu phụ này xuất hiện

Câu chuyện "hoa tigôn" đã khơi lại mối tình xưa mà người thiếu phụ (T.T.KH) đã từng yêu một người, và từng trao lời gắn bó duới giàn hoa Tigôn. Rồi chàng ra đi, nàng ở lại và nhận một mối tình gượng ép. Nàng đã làm bài thơ để giải tỏa niềm tâm sự.

Trong "hai sắc hoa tigôn" tác giả thuật lại câu chuyện tình giữa nàng và chàng nghệ sĩ trót đã yêu nhau song hoàn cảnh trái ngang, nàng phải gạt nước mắt nên duyên cùng người khác- một ông chồng luống tuổi- để rồi tan nát tâm tư mỗi khi nhớ lại những kỷ niệm êm đềm của một thời quá khứ.

Sau bài thơ nầy, tòa soạn "tiểu thuyết thứ baỷ" lại nhận được từ đường bưu cục ba tác phẩm khác cũng mang tên T.T.KH..Đó là các baì:
Bài thơ thứ nhất
Bài thơ đan áo (riêng đăng ở Phụ thời đàm)
Bài thơ cuối cùng.

Từ đó về sau người ta không còn gặp thơ của T.T.KH nữa, và không hiểu tại sao bài "Hai sắc hoa tigôn" lại xuất hiện trước "Bài thơ thứ nhất"...


Hai sắc hoa ti gôn

Một mùa thu trước mỗi hoàng hôn
Nhặt cánh hoa rơi chẳng thấy buồn
Nhuộm ánh nắng tà qua mái tóc
Tôi chờ đến với yêu đương.

Người ấy thường hay vuốt tóc tôi
Thở dài trong lúc thấy tôi vui
Bảo rằng: “Hoa dáng như tim vỡ
Anh sợ tình ta cũng vỡ thôi”.

Thuở ấy nào tôi đã hiểu gì
Cánh hoa tan tác của sinh ly
Cho nên cười đáp: “Màu hoa trắng
Là chút lòng trong chẳng biến suy”.

Đâu biết lần đi một lỡ làng
Dưới trời gian khổ chết yêu đương
Người xa xăm quá, tôi buồn lắm
Trong một ngày vui pháo nhuộm đường.

Từ đấy thu rồi thu lại thu
Lòng tôi còn giá đến bao giờ
Chồng tôi vẫn biết tôi thương nhớ
Người ấy cho nên vẫn hững hờ.

Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời
Ái ân lạt lẽo của chồng tôi
Mà từng thu chết, từng thu chết
Vẫn giấu trong tim bóng một người.

Buồn quá hôm nay xem tiểu thuyết
Thấy ai cũng ví cánh hoa xưa
Nhưng hồng tựa trái tim tan vỡ
Và đỏ như màu máu thắm phai.

Tôi nhớ lời người đã bảo tôi
Một mùa thu trước rất xa xôi
Đến nay tôi hiểu thì tôi đã
Làm lỡ tình duyên cũ mất rồi.

Tôi sợ chiều thu phớt nắng mờ
Chiều thu hoa đỏ rụng chiều thu
Gió về lạnh lẽo chân mây vắng
Người ấy ngang sông đứng ngóng đò.

Nếu biết rằng tôi đã lấy chồng
Trời ơi! Người ấy có buồn không
Có thầm nghĩ đến loài hoa vỡ
Tựa trái tim phai, tựa máu hồng?



#1
    Trường Phi Bảo 07.08.2006 22:45:27 (permalink)
    Bài thơ thứ nhất

    Thuở trước hồn tôi phơi phới quá
    Lòng thơ nguyên vẹn một làn hương
    Nhưng nhà nghệ sĩ từ đâu lại
    Êm ái trao tôi một vết thương.

    Tai ác ngờ đâu gió lại qua
    Làm kinh giấc mộng những ngày hoa
    Thổi tan tâm điệu du dương trước
    Và tiễn người đi bến cát xa.

    Ở lại vườn Thanh có một mình
    Tôi yêu gió rụng lúc tàn canh
    Yêu trăng lặng lẽ rơi trên áo
    Yêu bóng chim xa nắng lướt mành.

    Và một ngày kia tôi phải yêu
    Cả chồng tôi nữa lúc đi theo
    Những cô áo đỏ sang nhà khác
    Gió hỡi làm sao lạnh rất nhiều.

    Từ đấy không mong không dám hẹn
    Một lần gặp nữa dưới trăng nghiêm
    Nhưng tôi vẫn chắc nơi trời lạ
    Người ấy ghi lòng vẫn nhớ em.

    Đang lúc lòng tôi muốn tạm yên
    Bỗng ai mang lại cánh hoa tim
    Cho tôi ép nốt dòng dư lệ
    Nhỏ xuống thành thơ khóc chút duyên.

    Đẹp gì một mảnh lòng tan vỡ
    Đã bọc hoa tàn dấu xác xơ
    Tóc úa giết dần đời thiếu phụ
    Thì ai trông ngóng chả nên chờ.

    Viết đoạn thơ đầu lo ngại quá
    Vì tôi còn nhớ hẹn nhau xưa:
    “Cố quên đi nhé câm mà nín
    Đừng thở than bằng những giọng thơ”.

    Tôi run sợ viết lặng im nghe
    Tiếng lá thu khô xiết mặt hè
    Như tiếng chân người len lén đến
    Song đời nào dám gặp ai về.

    Tuy thế tôi tin vẫn có người
    Thiết tha theo đuổi nữa than ôi
    Biết đâu tôi một tâm hồn héo
    Bên cạnh chồng nghiêm luống tuổi rồi.


    Bài thơ đan áo

    Chị ơi, nếu chị đã yêu
    Đã từng lỡ hái ít nhiều đau thương
    Đã xa hẳn quãng đời hương
    Đã đem lòng gửi gió sương mịt mùng
    Hay chăng chị mỗi chiều đông
    Đáng thương những kẻ có chồng như em
    Vẫn còn giá lạnh trong tim
    Đan đi đan lại áo len cho chồng
    Con chim ai nhốt trong lồng
    Hạt mưa nó rụng bên sông bơ thờ
    Lưng trời nổi tiếng tiêu sơ
    Hay đâu gió đã sang bờ ly tan
    Tháng ngày miễn cưỡng em đan
    Kéo dài một chiếc áo lam cho chồng
    Như con chim nhốt trong lồng
    Tháng ngày than tiếc ánh hồng nơi nao
    Ngoài trời hoa nắng xôn xao
    Ai đem khóa chết chim vào lồng nghiêm
    Ai đem lễ giáo giam em
    Sống hờ hết kiếp trong duyên trái đời
    Lòng em khổ lắm chị ơi
    Trong bao ngờ vực với lời mỉa mai
    Quang cảnh lạ, tháng năm dài
    Đêm đêm nằm tưởng ngày mai giật mình.



    Bài thơ cuối cùng

    Anh hỡi, tháng ngày xa quá nhỉ?
    Một mùa thu cũ một lòng đau
    Ba năm ví biết anh còn nhớ
    Em đã câm lời có nói đâu.

    Đã lỡ thôi rồi chuyện biệt ly
    Càng khơi càng thấy lụy từng khi
    Trách ai mang cánh “ti gôn” ấy
    Mà viết tình em được ích gì?

    Chỉ có ba người đã đọc riêng
    Bài thơ đan áo của chồng em
    Bài thơ đan áo nay rao bán
    Cho khắp người đời thóc mách xem.

    Là giết đời nhau đấy biết không?
    Dưới giàn hoa máu tiếng mưa rung
    Giận anh em viết dòng dư lệ
    Là chút dư hương điệu cuối cùng.

    Từ đây anh hãy bán thơ anh
    Còn để yên tôi với một mình
    Những cánh hoa lòng, hừ đã ghét
    Thì đem mà đổi lấy hư vinh.

    Ngang trái đời hoa đã úa rồi
    Từng mùa gió lạnh sắc hương rơi
    Buồng nghiêm thờ thẩn hồn eo hẹp
    Đi nhớ người không muốn nhớ lời.

    Tôi oán hờn anh mỗi phút giây
    Tôi run sợ viết bởi rồi đây
    Nếu không yên được thì tôi chết
    Đêm hỡi, làm sao tối thế này?

    Năm lại năm qua cứ muốn yên
    Mà phương ngoài gió chẳng làm quên
    Và người vỡ lỡ duyên thầm kín
    Lại chính là anh, anh của em.

    Tôi biết làm sao được hỡi trời
    Giận anh không nỡ nhớ không thôi
    Mưa buồn mưa hắt trong lòng ướt
    Sợ quá đi anh, có một người …


    T.T.KH


    #2
      Trường Phi Bảo 07.08.2006 22:56:04 (permalink)
      Từ lúc T.T.KH góp mặt vào làng thơ ca tiền chiến, người ta đã tốn biết bao công phu đi tìm hiểu về T.T.KH ..không ai biết được tên thật cũng như quê quán của nàng.Có người cho nàng là Trần Thị Khánh, một nữ sinh phố Sinh Từ, Hà Nội.Có kẻ cho cô là người yêu của thi sĩ Thâm Tâm, hay đây chỉ là một nhân vật trong tưởng tượng của ông nhằm lâm ly hóa hay thi vị hóa một mối tình tưởng tượng. Rồi ký giả Thanh Châu, các thi sĩ Nguyễn Bính và J.Leiba cũng nhận T.T.KH là người yêu của mình! Kể từ đó dù cho các nhà văn tốn không biết bao nhiêu giấy mực, nhưng họ vẫn không biết gì hơn về nàng.

      Về hoa Tigôn (Antigone in French) : loaị hoa dây leo, không thơm, có hình quả tim vỡ làm mấy mảnh. Hoa Tigôn rất đẹp, có hai loaị: loaị cho hoa ra mầu trắng, và loaị cho hoa ra mầu đỏ hay hồng tươi, có thể mọc ở toàn cõi Việt Nam. Lá Tigôn Mầu xanh, hình tim như lá trầu, nhưng nhỏ cỡ ba ngón tay. Hoa Tigôn nhỏ bằng đầu chiếc đũa ăn cơm, mọc thành chùm. Hoa Tigôn có năm cánh hình trái tim, hai cánh nhỏ ở trong và ba cánh lớn hơn chụm vào nhau bao ở ngoaì. Khi gặp gió hay mưa, hoa rụng từ cuống hoa, rơi xuống dất nhưng vẫn còn nguyên cả bông hoa chứ cánh hoa không tách rời ra tơi tả như T.T.KH mô tả trong thơ của bà. Ở Miền Nam Việt Nam gọi là hoa nho vì lá giống lá nho. Tác giả mượn ý màu trắng là màu trinh bạch, ngây thơ khi nàng còn nhỏ daị, và hồng là màu mà nàng phải trải qua những sự đau khổ trong tình trường khi con tim nàng tan vỡ.....


      Như đã thấy "Bài Thơ Cuối Cùng" xuất hiện vào giữa năm 1938, trong đó T.T.Kh. giận trách người tình cũ đã đem thơ của nàng lên mặt báo làm lộ chuyện thầm kín cho khắp người đời thóc mách xem thì không còn thấy xuất hiện bài thơ nào khác của nàng nữa.

      Mãi tới 2 năm sau, vào giữa 1940, mới thấy xuất hiện bài thơ gửi T.T.Kh. với bút hiệu Thâm Tâm (Nguyễn Tuấn Trình, 1917-1948), có lẽ là ông ở xa vừa mới về. Ông tự nhận là người tình cũ của T.T.Kh., gọi nàng bằng tên "Khánh" và nhắc tên nầy tổng cộng 4 lần. Bài thơ nầy là để trả lời cho 4 bài thơ của nàng, nhưng với giọng điệu cay đắng, mỉa mai!

      Ngoài ra Thâm Tâm còn 2 bài thơ khác viết cho T.T.Kh. như sau: Màu Máu Tigôn, Dang Dở

      Đây là những bài thơ tình hay nhất của Thâm Tâm gởi cho T.T.Kh. xuất hiện trong năm 1940. Bài thơ "Dang Dở" trên đã chấm dứt mối tình bí mật đó. Nhưng...

      Sau đó, người ta lại được biết chút ít về T.T.Kh. qua bài thơ "Dòng Dư Lệ" của Nguyễn Bính. Lúc bấy giờ ai chẳng nghĩ T.T.Kh. chính là người tình vườn Thanh của Nguyễn Bính. Nhưng đó chỉ là sự ngộ nhận của một kẻ si thơ T.T.Kh. mà thôi.

      Thi sĩ Nguyễn Bính lúc còn trẻ có máu "giang hồ", vào Nam ra Bắc mấy lần. Một lần dong ruổi, gặp đêm mưa lớn, ông ghé vào trọ tại một nhà ở vùng Thanh Hóa, được người lão bộc tiếp đãi. Nhà có khu vuờn đẹp, trong nhà có cô gái trẻ ngồi quay tơ - mà ông gọi là "Người Vườn Thanh" - đã khiến ông run động, thao thức bâng quơ; nhưng nghĩ mình còn nặng kiếp phong trần nên chưa dám tính đến chuyện tình duyên.

      Rồi mấy năm sau, ông lại có dịp qua vùng Thanh Hóa, bèn tìm đến chốn cũ, thì được người lão bộc năm xưa kể cho nghe "một thiên hận tình." Thời gian lại qua đi, ông gần như đã quên câu chuyện đó, thì đọc được những bài thơ của T.T.Kh. xuất hiện trên báo. Ông thấy những bài thơ đó giống hệt thiên hận tình của "Người Vườn Thanh" năm nào, ông nghĩ rằng "Người Vườn Thanh" chính là T.T.Kh., và viết bài thơ "Dòng Dư Lệ" để tặng nàng.

      Mặc dầu xôn xao bàn tán và tranh dành lấy mình và lấy thơ của mình, T.T.Kh. đã biến mất. Cho đến mùa xuân năm 1938 ngày 30 tháng 10 thì trên Tiểu Thuyết Thứ Bảy lại xuất hiện T.T.Kh. với Bài Thơ Cuối Cùng. Đó là bốn bài thơ mà T.T.Kh. đã để lại trong lòng tất cả người yêu thơ của bà. Cho đến thập kỷ 80, vẫn có người noí rằng bà còn sống và đã gặp bà, nhưng dù sao đó cũng chỉ là một lời nói mà thôi.

      Vậy T.T.Kh. nàng là ai??? Và vì ai mà làm thơ??? Cái nghi vấn đã kéo dài hơn 50 năm cho đến năm 1994. Bà Đ.T.L (tạm dấu tên) đã tiết lộ cái mà thiên hạ cho là "thiên cơ bất khả tiết lộ" cho nhà văn Thế Nhật, và đó cũng là cái chìa khóa để mở cái cửa nghi vấn cho làng văn học Việt Nam.

      T.T.Kh là gì?
      T chữ thứ nhất là TRẦN
      T chữ thứ hai là THANH
      Kh chữ thứ ba là KHÓC

      KHÓC ở đây là khóc cho mối tình có duyên không nợ, khóc cho cái éo le cuộc đời. Tạo hóa trớ trêu khiến cho họ gặp nhau rồi đem cho họ bao nhiêu là nước mắc ngậm ngùi khi xa nhau.

      THANH là Thanh Châu, là tác giả của truyện ngắn"Hoa Tigôn" đã nhắc ở trên. Ông hiện cư ngụ tại Hà Nội, là người đã tạo cho T.T.Kh. những cảm xúc để viết lên những giận hờn, thương xót, và khóc thương. Người đã mang nặng chữ chung thủy với chữ tình, đã gắn bó với thơ T.T.Kh., với cái hồn của nàng suốt hơn 50 năm trời đăng đẵng. Một người mà hôm nay thân đã tàn sức đã tận, nhưng tâm hồn vẫn lâng lâng cái trẻ trung, cái nhớ thương ray rứt về cố nhân. Một người có tâm hồn cao thương và sắc đá, trước những thử thách trớ trêu của tạo hóa, nhưng lại mềm mại, đắng cay trong từng ngòi bút ông buông lời

      TRẦN là Trần Thị Chung, (tên thường gọi là Trần Thị Vân Chung) sinh ngày 25-8-1919 tại thị xã Thanh Hóa, Hà Nộị sinh trưởng trong một gia đình Quan lại thời bấy giờ. Vân Chung có một người anh cả, hai người em gái và một người em trai út. Năm 1934, qua mối mai, gia đình nàng đã hứa gả nàng cho một luật sư (Lê Ngọc Chấn, ông đã chết sau khi mãn tù cải tạo học tập). Hiện nay bà cùng các con sinh sống ở miền Nam nước Pháp trong một thị xã nhỏ và bà vẫn tiếp tục làm thơ, viết văn với nhiều bút hiệu khác khau như Vân Nương, Tơ Sương v.v...


      #3
        Trường Phi Bảo 07.08.2006 22:58:20 (permalink)
        Dòng Dư Lệ (Cô Gái Vườn Thanh)

        Nguyễn Bính

        Bài thơ ông đã viết cho T.T.Kh.

        Cho tôi ép nốt dòng dư lệ
        Rỏ xuống thành thơ khóc chút duyên
        TTKH

        Gió đưa xác lá về đường
        Thu sang nhuộm cả sầu thương một trời
        Sầu thương nhuộm lấy hồn tôi,
        Đêm qua ngồi đọc thơ người xa xăm.

        Một ngàn năm, một vạn năm,
        Con tằm vẫn kiếp con tằm vương tơ.
        Tặng người gọi một dòng thơ
        Hay là dòng nước mắt thừa đêm qua?

        Đường về Thanh Hóa bao xa
        Bao giờ ra nhớ rủ ta với, chàng
        Bảo rằng quan chẳng cho sang
        Ai đời quan cấm đò ngang bao giờ!

        Vườn Thanh qua đấy năm xưa
        Trọ nhờ đêm ấy trời mưa tối trời
        Quanh lò sưởi ấm, bên tôi
        Bên người lão bộc đương ngồi quay tơ

        Tuổi nàng năm ấy còn thơ
        Còn bao hứa hẹn đợi chờ một mai.
        (Rồi đây bao gió bụi đời,
        Tôi quên sao được con người vườn Thanh).

        Lạnh lùng canh lại sang canh,
        Lòng tôi thao thức với tình bâng quơ.
        Bởi sinh lạc kiếp giang hồ,
        Dám đâu toan tính xe tơ giữa đường.

        Thu sang rồi lại thu sang
        Cúc bao lần nở, lá vàng bao rơi?
        Bao nhiêu vật đổi sao dời?
        Đường bao dặm thẳm! Hỡi người bốn phương!

        Trọ bao nhiêu quán bên đường,
        Nhưng không lần nữa qua vườn Thanh xưa.
        Cô nàng năm ấy quay tơ
        (Tôi quên sao được!) Hẳn chưa lấy chồng.

        Một hôm lòng lại nhủ lòng:
        "Nơi đây giáp với cánh đồng vườn Thanh"
        Rồi tôi len lén một mình
        Ra đi với một tấm tình hây hây.

        Đường mòn tràn ngập bông may
        Gió heo (mây) báo trước một ngày thu sang.
        Dừng chân trước cửa nhà nàng.
        Thấy hoa vàng với bướm vàng hôn nhau.

        Tìm nàng chẳng thấy nàng đâu.
        Lá rơi lả tả bên lầu như mưa...
        Chợt người lão bộc năm xưa
        Từ đâu mang mảnh guồng tơ lại nhà

        Một hai xin phép ông già
        Trọ nhờ đêm ấy, nữa là hai đêm.
        Ông già nể khách người quen.
        Ngậm ngùi kể lại một "thiên hận tình."

        Rồi ông kết: (giọng bất bình)
        "Trời cay nghiệp thế cho đành! Thưa ông,
        Cô tôi nhạt cả môi hồng,
        Cô tôi chết cả tấm lòng ngây thơ.

        Đâu còn sống lại trong mơ,
        Đâu còn sống lại bên bờ sông yêu?
        Buồng the sầu sớm thương chiều.
        Khóc thầm biết có bao nhiêu lệ rồi.

        Tơ duyên đến thế là thôi!
        Thế là uổng cả một đời tài hoa.
        Đêm đêm bên cạnh chồng già
        Và bên cạnh bóng người xa hiện về..."

        Rùng mình tôi lại gạt đi:

        "Già ơi! Thảm lắm! Kể chi dài dòng?
        Cháu từ mắc số long đong,
        Yêu đương chìm tận đáy lòng đã lâu.
        Đau thương qua mấy nhịp cầu,
        Cạn dòng nước mắt còn đâu khóc người!

        "Dối già một chút mà thôi,
        Nghe lời già kể cháu mười đêm luôn
        Chợt thương, chợt khóc, chợt buồn
        Cháu như một kẻ mất hồn, già ơi!"

        Truyện xưa hồ lãng quên rồi,
        Bỗng đâu xem được thơ Người Vườn Thanh
        Bao nhiêu oan khổ vì tình,
        Cớ sao giống hệt chuyện mình gặp xưa?

        Phải chăng? Mình có nên ngờ?
        Rằng người năm ngoái bây giờ là đây?
        #4
          Trường Phi Bảo 07.08.2006 23:01:34 (permalink)
          Sự xuất hiện T.T.Kh. trên thi đàn tiền chiến:

          Vào khoảng giữ năm 1937, trên tạp chí "Tiểu Thuyết Thứ Bảy" xuất bản ở Hà Nội có đăng một truyện ngắn "Hoa Tigôn" của ký giả Thanh Châu. Ðây là một truyện khá bi đát, trong đó mô tả truyện tình của một họa sĩ trẻ vừa ra trường tên Lê Chất. Trong một lần đạp xe đi tìm phong cảnh để vẽ ở một làng quê ven Hà Nội, ngẫu nhiên khi đi qua một căn biệt thự cổ Lê Chất nhìn thấy một cô gái rất đẹp, mặc áo ngắn tay bằng lụa đang đứng trên chiếc ghế cao níu lấy một cành hoa Tigôn màu đỏ.

          Sắc đẹp của người thiếu nữ nổi trội lên giữa giàn hoa Tigôn đỏ đã làm cho người hoạ sĩ mẩn mê đứng nhìn. Rồi từ hôm đó, ngày nào anh ta cũng tìm cách quanh quẩn gần căn biệt thự để được nhìn cô gái và ngược lại cô gái cũng thấy anh ta. Nhưng chỉ được vài lần, rồi không biết lý do gì người con gái không còn xuất hiện nữa.

          Thời gian qua đi, mang thành công và danh vọng đến cho người họa sĩ. Nhưng anh ta vẫn không bao giờ quên hình bóng người con gái đẹp dưới giàn hoa Tigôn mầu đỏ mà anh ta đã gặp gỡ ngày còn nghèo khổ xa xưa.

          Rồi ngẫu nhiên chín năm sau, trong lần đi tìm đề tài sáng tác ở miền Nam Trung Quốc, anh ta được mời tham dự buổi dạ vũ trong tòa lãnh sự Pháp tại Vân Nam . Lê Chất gặp lại cô con gái ngày xưa, nhưng trong nhiều oái oăm, muộn màng. Chồng của cô gái là một viên chức cao cấp của tòa lãnh sự, người chồng mà cô ta không hề yêu thương. Trong lần tái ngộ đó, họ khiêu vũ, tâm sự với nhau; và tiếp theo mối tình của họ được tiếp nối trong vụng trộm . Ðến một lần, họ dự tính bỏ lại đằng sau tất cả để tìm cách trốn đi Nhật sinh sống với nhau.

          Nhưng đến giây phút cuối, người thiếu phụ gửi cho chàng họa sĩ một lá thư, kèm một chùm hoa Tigôn màu đỏ máu. Nàng từ chối ra đi vì không đủ can đảm từ bỏ danh dự và tai tiếng của gia đình cũng như sự khinh bỉ của gia đình chồng.

          Buồn đau vì ý định không thành, người họa sĩ vẫn đi Nhật một mình trước khi trở về Hà Nội. Rồi ngẫu nhiên bốn năm sau, anh ta nhận được lá thư từ người chồng của cô gái báo tin nàng đã mất! Lê Chất sang Vân Nam viếng mộ người xưa với một chùm giây hoa Tigôn, loại hoa kỷ niệm mối tình của họ. Cũng từ đó cho đến suốt cuộc đời, cứ vào mùa hoa Tigôn nở, Lê Chất không bao giờ quên mua những chùm hoa Tigôn để trang hoàng trong phòng làm việc như để tưởng nhớ đến người yêu xa xưa vắn số của mình .

          Mấy ngày sau khi câu truyện ngắn trữ tình đó xuất hiện trên báo, có một thiếu phụ khỏang 20 tuổi, dáng dấp nhỏ bé, thùy mị, nét mặt u buồn mang đến toà báo, đưa tận tay người chủ bút một phong thư dán kín. Trong đó có một bài thơ rất hay với đề tựa "Hai Sắc Hoa Tigôn" được ký tên tác gỉa là T.T.Kh.

          Bài thơ não lòng, lột tả được tất cả cái đau xót của người con gái đã phải xa người mình yêu, người đã cùng mình gắn bó thề ước dưới giàn hoaTigôn để đi lấy chồng, người mà mình không hề yêu:

          Người ấy thường hay vuốt tóc tôi
          Thở dài trong lúc thấy tôi vui
          Bảo rằng: "Hoa dáng như tim vỡ,
          Anh sợ tình ta cũng vỡ thôi!"

          Nỗi đau buồn đó đã theo hết cuộc đời của nàng trong sự hững hờ của gia đình chồng vì biết nàng vẫn còn tưởng nhớ đến tình nhân xa cũ:

          Từ đấy thu rồi thu lại thu
          Lòng tôi còn giá đến bao giờ
          Chồng tôi vẫn biết tôi thương nhớ
          Người ấy, cho nên vẫn hững hờ.

          Cái ray rứt, cái đau khổ vì nghĩ mình là kẻ phụ bạc vẫn theo dầy vò người thiếu phụ, làm cho nàng sợ những buổi chiều thu nhạt nắng, sợ bóng dáng ai kia vẫn còn nhớ đến chùm hoa kỷ niệm đỏ tựa máu hồng:

          Tôi sợ chiều thu nắng nhạt mờ
          Chiều thu hoa đỏ rụng chiều thu
          Gió về lạnh lẽo, chân mây vắng
          Người ấy sang sông đứng ngóng đò

          Nếu biết rằng tôi đã lấy chồng
          Trời ơi, người ấy có buồn không?
          Có thầm nghĩ tới loài hoa vỡ?
          Tựa trái tim phai, tựa máu hồng!

          Khi bài thơ "Hai Sắc Hoa Tigôn" vừa cho lên mặt báo đã gây xôn xao trong giới yêu văn chương. Nhiều nhà phê bình đã không ngần ngại cho rằng đây là một kiệt tác. Trong không khí sôi động đó, tòa báo lại nhận thêm được một bài thơ khác cùng tác giả, gởi qua đường bưu điện với đề tựa "Bài Thơ Thứ Nhất." Bài thơ này cũng với những câu thơ buồn đau đầy nước mắt, giải thích mô tả kỹ lưỡng hơn về mối tình dang dở của cặp tình nhân gặp nhau rồi yêu nhau và cuối cùng không biết vì lý do nào đó người đàn ông rời xa, người đàn bà ở lại yêu kỷ niệm cho đến ngày lấy chồng:

          Ở lại vườn Thanh có một mình
          Tôi yêu gió rụng lúc tàn canh
          Yêu trăng lặng lẽ rơi trên áo
          Yêu bóng chim xa, nắng lướt mành.

          Và một ngày kia tôi phải yêu
          Cả chồng tôi nữa, lúc đi theo
          Những cô áo đỏ sang nhà khách!

          Người con gái đã tưởng rằng, cuộc tình dang dở của mình đã đi vào dĩ vãng. Thời gian và ngăn cách cũng làm đổi thay nơi cố nhân để giúp nàng quên được mối tình xa xưa, lỡ dỡ đó. Nhưng oái oăm thay, người xưa vẫn còn nặng lòng, tưởng nhớ đến nàng, đến chùm hoa Tigôn màu đỏ hình tim kỷ niệm:

          Ðang lúc lòng tôi muốn tạm yên
          Bỗng ai mang lại cánh hoa tim
          Cho tôi ép nốt dòng dư lệ
          Rỏ xuống thành thơ khóc chút duyên!

          Ðẹp gì một mảnh lòng tan vỡ
          Ðã bọc hoa tàn dấu xác xơ!
          Tóc úa giết lần đời thiếu phụ
          Thì ai trông ngóng chẳng nên chờ.

          Khi bài thơ thứ nhất được đưa lên báo, có người thắc mắc tại sao bài thơ "Hai Sắc Hoa Tigôn" lại được gửi đăng báo trước bài "Thơ Thứ Nhất"

          Người ta cho rằng, tác giả đã làm bài Thơ Thứ Nhất, than khóc cho mối tình lỡ dở của mình từ lâu nhưng vì một lý do nào đó không gửi đăng báo. Nhưng sau đó, ngẫu nhiên đọc câu truyện ngắn "Hoa Tigôn" của ký giả Thanh Châu, cảm động với câu truyện và nhất là tìm thấy nhiều dữ kiện tương đồng với mối tình ngang trái của chính mình, tác giả đã làm bài thơ "Hai Sắc Hoa Tigôn" rồi gửi ngay cho tòa báo. Chính vì thế "Bài Thơ Thứ Nhất" được phổ biến sau bài "Hai Sắc Hoa Tigôn:

          Buồn quá hôm nay xem tiểu thuyết
          Thấy ai cũng ví cánh hoa xưa
          Nhưng hồng tựa trái tim tan vỡ
          Và đỏ như mầu máu thắm pha!

          Cũng ở tuổi ngây ngô lúc mới gặp nhau thì làm sao hiểu được ý nghĩa của những tiếng thở dài của người yêu?

          Thuở ấy nào tôi đã hiểu gì
          Cánh hoa tan tác của sinh ly
          Cho nên cười đáp: "Màu hoa trắng
          Là chút lòng trong chẳng biết suy!

          Sau khi bài thơ thứ nhất được đăng trên báo "Tiểu Thuyết Thứ Bảy," giới văn nghệ càng bàn tán nhiều hơn nữa. Bao nhiêu những tưởng tượng, thêu dệt với những tình tiết lâm ly về hình dạng, thân thế và cả mối tình buồn đau lãng mạn của tác giả được đưa ra báo chí.

          Vẫn trong cái không khí xao động, bàn tán lung tung vì 2 bài thơ vừa đăng báo đó, tạp chí "Phụ Nữ Thời Đàm" ở Hà Nội lại nhận được bài thơ " Ðan Áo Cho Chồng" của cùng tác giả qua bưu điện. Bài thơ này cũng vẫn với giọng điệu buồn đau, nhưng có vẻ than van, oán trách thân phận mình nhiều hơn. Nàng mô tả như bị tù tội trong cuộc sống với người chồng không yêu và vẫn mong đợi bóng dáng người xưa:

          Tháng ngày miễn cưỡng em đan
          Kéo dài một chiếc áo len cho chồng
          Như con chim hót trong lồng
          Tháng ngày mong đợi ánh hồng năm nao!

          Ngoài trời mưa gió xôn xao
          Ai đem khóa chết chim vào lồng nghiêm?
          Ai đem lễ giáo giam em?
          Sống hờ trọn kiếp trong duyên trái đời...

          Bài thơ đan áo cho chồng vừa ra mắt thì tòa báo "Tiểu Thuyết Thứ Bảy" lại qua đường bưu điện nhận được bài thơ thứ tư với đề tựa: "Bài Thơ Cuối Cùng."

          Ðúng như đề tựa của nó, sau bài thơ này, làng thơ không bao giờ còn nhận được thêm bài nào nữa, T.T.Kh. hoàn toàn biến mất trên thi đàn! Cũng từ đó trong lịch sử văn thơ tiền chiến phải nhận lấy sự bí mật về một tác giả mà chỉ có vỏn vẹn 4 bài thơ nhưng đã tạo được chỗ đứng rất vững chắc trong nền văn học VN.

          Ý tứ của bài thơ cuối cùng hơi khác 3 bài thơ trước. Nó than van, mô tả nhiều hơn về nỗi xót xa của mối tình dang dở nhưng lại đượm đầy giọng trách móc cố nhân, đã vì hư danh mà rao bán bài thơ "Đan Áo" mà nàng đã tặng riêng cho chàng:

          Chỉ có ba người được đọc riêng
          Bài thơ Đan Áo của chồng em
          Bài thơ Đan Áo nay rao bán
          Cho khắp người đời thóc mách xem ...

          Nàng hờn dỗi:

          Từ đây, anh hãy bán thơ anh
          Còn để riêng tôi với một mình
          Những cánh hoa lòng. Hừ! Đã ghét
          Thì đem mà đổi lấy hư vinh!

          Nhưng giận thế nào được khi lòng nàng vẫn còn đầy rẫy nhớ thương. Bóng dáng người xưa vẫn luẩn quẩn đâu đây trong tim và trí nhớ nàng:

          Tôi biết làm sao được hỡi trời
          Giận anh, không nỡ! Nhớ không thôi!
          Mưa buồn, mưa hắt trong lòng ướt...
          Sợ quá đi, anh..........có một người!

          Bài thơ cuối cùng xuất hiện vào giữa năm 1938, trong giới văn chương vẫn không giảm sút những lời bàn tán, thêu dệt về thân thế và cuộc tình buồn bã của tác giả. Đã thế nhiều nhà báo, nhà thơ có tên tuổi đương thời đã đưa ra những chứng cớ để cố nhận người thi sĩ tài năng đầy bí ẩn đó là người yêu của mình!


          #5
            Trường Phi Bảo 07.08.2006 23:06:55 (permalink)
            Trả lời người yêu
            -Thâm Tâm viết bài thơ trả lời T.T.Kh

            Các anh hãy uống thật say,
            Cho tôi uống những cốc đầy rồi im
            Giờ hình như quá nửa đêm?
            Lòng đau mang lại cái tin cuối mùa.

            Hơi đàn buồn như trời mưa
            Các anh tắt nốt âm thừa đi thôi!
            Giờ hình như ở ngoài trời
            Tiếng xe đã nghiếng rã rời ra đi.

            Hồn tôi lờ mờ sương khuya
            Bởi chưng tôi viết bài thi trả lời
            Vâng, tôi vẫn biết có người
            Một đêm cố tưởng rằng tôi là chồng.

            Ðể hôm sau khóc trong lòng
            Vâng, tôi vẫn biết cánh đồng thời gian.
            Hôm qua rụng hết lá vàng
            Và tôi lỡ chuyến chiều tàn về không.

            Tiếng xe trong vết bụi hồng
            Nàng đi thuở ấy nhưng trong khói mờ
            Tiếng xe trong xác pháo xưa
            Nàng đi có mấy bài thơ trở về.

            Tiếng xe mở lối vu quy
            Hay là tiếng khóc nàng chia cuộc đời!
            Miệng chồng, Khánh gắn trên môi,
            Hình anh, mắt Khánh sáng ngời còn mơ.

            Từ ngày đàn chia đường tơ,
            Sao tôi không biết hững hờ nàng đan.
            Kéo dài một chiếc áo len
            Tơ càng đứt mối, nàng càng nối dây.

            Nàng còn gỡ mãi trên tay,
            Thì tơ duyên mới đã thay hẳn màu.
            Góp hai thứ tóc đôi đầu
            Sao còn đan nối những câu tâm tình?

            Khánh ơi! Còn hỏi gì anh?
            Lá rơi đã hết màu xanh, màu vàng.
            Chỉ kêu những tiếng thu tàn,
            Tình ta đã chết anh càng muốn xa.

            Chiều tan, chiều tắt, chiều tà
            Ngày mai, ngày mốt, vẫn là ngày nay.
            Em quen mất lối chim bay
            Và em đã chán trông mây trông mờ.

            Ðoàn viên từng phút từng giờ
            Sóng yên lặng thế, em chờ gì hơn?
            Từng năm, từng đứa con son
            Mím môi vá kín vết thương lại lành.

            Khánh ơi! Còn hỏi gì anh?
            Xưa tình đã vỡ, nay tình lại nguyên.
            Em về đan mối tơ duyên
            Vào tà áo mới, đừng tìm duyên xưa.

            Bao nhiêu giọt lệ còn thừa
            Hãy dành mà khóc những giờ vị vong.
            Bao nhiêu những cánh hoa hồng
            Hãy dâng cho trọn nghĩa chồng, hồn cha.

            Nhắc làm chi chuyện đôi ta
            Cuộc đời anh đã phong ba dập vùi....

            Hãy vui lên các anh ơi!
            Nàng đi tôi gọi hồn tôi trở về.
            Tâm hồn lạnh nhạt đêm nghe
            Tiếng mùa lá chết đã xê dịch chiều.

            Giờ hình như gió thổi nhiều
            Những loài "hoa máu" đã gieo nốt đời.

            Bao nhiêu nghệ sĩ nổi trôi
            Sá chi cái đẹp dưới trời mong manh.
            Sá chi những chuyện tâm tình
            Lòng đau, đem chứa trong bình rượu cay!



            Dang dỡ
            -Thơ Thâm Tâm gởi tặng T.T.Kh-

            Khi biết lòng anh như đã chết
            Mây thôi hồng, và lá cũng thôi xanh
            Màu hoa tươi cũng héo ở trên cành
            Và vũ trụ thảy một màu đen tối

            Anh cố giữ lòng anh không bối rối
            Để mơ màng tưởng nhớ phút giây xưa
            Em cùng anh sánh gót dưới bóng dừa
            Một đêm trăng sáng trên đường lá đổ

            Em nói những gì? Anh còn nhớ rõ
            Nhưng làm sao? Anh hiểu tại làm sao?
            Chim muốn bay, cũng giữ chẳng được nào
            Tình đã chết, có mong gì sống lại!

            Anh không trách chi em điều ngang trái
            Anh không buồn số kiếp quá mong manh
            Còn gì đâu khi bướm muốn xa cành,
            Anh cứ tiếc cái gì xưa đã chết

            Nhưng anh biết cái gì xưa đã chết
            Anh càng buồn, càng muốn kết thành thơ
            Mộng đang xanh, mộng hoá bơ phờ
            Đây bài thơ chót kính dâng tặng bạn

            Và thành chúc đời em luôn tươi sáng
            Như mộng kiều đầm ấm tuổi xuân xanh
            Như hương trinh bát ngát ý dịu lành
            Hòa nhạc mới triều dâng tơ hạnh phúc

            Cuộc ly biệt ngờ đâu vừa đúng lúc
            Lòng bâng khuâng, bối rối trước khúc quanh
            Đi không đành, mà ở cũng không đành
            Muôn chim Việt hãy về thành Nam cũ

            Chiều nay lạnh, có nhiều sương rơi quá
            Nhưng lòng anh đã bình thản lại rồi
            Hết đau buồn và cảm thấy sục sôi
            Niềm uất hận của một thời lạc lội

            Lấy nghệ thuật làm trò hề múa rối
            Đem tài hoa cung phụng sóng mắt huyền
            Để khẩn cầu xin một nụ cười duyên
            Nàng kiều nữ chốn lầu hoa thầm kín

            Trong khi ấy, thanh niên không bịn rịn
            Giã gia đình, trường học để ra đi
            Họa xâm lăng đe dọa ở biên thuỳ
            Kèn gọi lính giục lòng trai cứu quốc

            Thôi em nhé! Từ đây anh cất bước
            Em yên lòng vui hưởng cuộc đời vui
            Đừng buồn thương, nhớ tiếc hoặc ngậm ngùi
            Muôn việc thảy đều do nơi số kiếp



            #6
              Trường Phi Bảo 07.08.2006 23:09:32 (permalink)
              2. Những dữ kiện lên quan đến thân thế của TTKh.

              Như trên đã đề cập đến cái độc đáo của bài thơ kèm theo ý tứ của một mối tình buồn bã, lãng mạn... thêm vào đó sự bí mật về thân thế thi nhân càng làm cho người ta tò mò muốn biết về tác gỉa. Ðến nay đã gần 70 năm rồi, người ta vẫn phải nhận lấy những điều mù mờ về thân thế và cả những thêu dệt vô căn cứ về người nữ sĩ tài danh đó ! Sau đây là một vài sự kiện đã gây ra những xáo động dư luận trong giới thơ văn. Ðúng hay sai, tưởng tượng hay là một lối tìm nguồn thi hứng của những người làm văn nghệ...Ðến nay vẫn chỉ là những dấu hỏi mù mờ mà thôi!



              a.Dư luận với ký gỉa Thanh Châu : Như phần trên đã viết, truyện ngắn Hoa Tigôn của Thanh Châu trên báo Tiểu thuyết thứ bẩy đã là nguyên nhân xuất hiện những bài thơ diễm tình, lãng mạn bất tử của TTKh trong làng thơ tiền chiến.

              Nếu xét những diễn tiến cũng như tâm trạng buồn đau của người con gái trong truyện ngắn Hoa Tigôn và trong 4 bài thơ của TTKh, nhất là bài Hai sắc hoa Tigôn, người ta thấy nội dung hai bài gần như giống hệt nhau. Cũng vẻ ngây thơ của người con gái thủa ban đầu gặp gỡ người yêu, cũng bóng dáng người nghệ sĩ làm cho nàng nhớ mãi không quên dưới giàn hoa Tigôn kỷ niệm :

              Thủa trước hồn tôi phơi phới qúa

              Lòng thơ nguyên vẹn một làn hương

              Nhưng nhà nghệ sĩ từ đâu lại

              Êm ái trao tôi một vết thương

              hay :

              Người ấy thường hay vuốt tóc tôi

              Thở dài trong lúc thấy tôi vui

              Bảo rằng : hoa giống như tim vỡ

              Anh sợ tình ta cũng vỡ thôi .

              Rồi những câu thơ tả người thiếu phụ luôn luôn tưởng nhớ đến cố nhân , phải miễn cưỡng kéo dài cuộc sống nhàm chán bên người chồng luống tuổi mà mình không yêu... Tất cả những dữ kiện đó đã lột tả gần như hòa hợp rất khắng khít với cốt truyện ngắn của Thanh Châu.

              Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời

              Ái ân lạnh lẽo của chồng tôi

              Mà từng thu chết từng thu chết

              Vẫn dấu trong tim bóng một người

              Chính vì vậy ngay khi mấy bài thơ xuất hiện trên báo chí, ký gỉa Thanh Châu đã khẳng định với dư luận, TTKh chính là người con gái trong căn biệt thự ở ngoại ô Hà nội, là người yêu của ông.Sự xác định này đã quấy lên những xáo trộn nghì ngờ cũng có, tin tưởng cũng có trong làng thơ văn lúc bấy giờ.



              b. Dư luận với Nguyễn Bính: Có lẽ Nguyễn Bính cũng bị chinh phục bởi những vần thơ trữ tình, lãng mạn pha cảm giác đau buồn vì khắt khe của lễ giáo, danh dự gia đình của người thiếu phụ hoa Tigôn. Hình ảnh đau xót, lạnh lùng của người đàn bà đã phải chịu đựng suốt cuộc đời với người chồng mà nàng không yêu, nhưng vẫn giữ
              nhưng vẫn giữ được tấm lòng son sắt, chung tình với cố nhân làm cho ông cảm động. Nguyễn Bính cũng nhập cuộc với cái xôn xao của làng thơ, ông cho rằng TTKh là ‘’ người tình vườn Thanh’’ xưa cũ của mình !

              Theo thi sĩ thì ngày ông còn trẻ, ở lứa tuổi còn thích giang hồ, đi Bắc, về Nam để tìm cảm hứng làm thơ. Có lần gặp buổi trời mưa lớn, ông ghé vào căn nhà trọ một vùng quê ở Thanh Hóa, căn nhà có một thửa vườn rất đẹp và ông gọi là vườn Thanh ( Thanh Hóa ). Cũng nơi đây ông đã gặp gỡ và yêu si một cô gái quay tơ xinh đẹp. Nhưng vì biết mình vẫn còn mang nặng kiếp giang hồ, thi sĩ đã không dám nghĩ đến việc nhân duyên, để rồi lại ra đi theo tiếng gọi của sông nước, tìm thi hứng cho thơ văn.

              Rồi nhiều năm sau đó khi có dịp trở lại vườn Thanh, thi sĩ được người lão bộc kể cho nghe một thiên tình hận ! Ngày nhà thơ bỏ ra đi đã làm lở dở mối tình của người thiếu nữ quay tơ, sau đó nàng phải bước sang ngang với một người chồng gìa tuổI, không yêu :

              Tơ duyên đến thế thì thôi,

              Thế là uổng cả một đời tài hoa

              Ðêm đêm bên cạnh chồng già

              Và bên cạnh bóng người xa hiện về...

              Với thời gian, thi sĩ Nguyễn Bính tưởng rằng đã quên được mối tình hận năm xưa, nhưng khi đọc mấy bài thơ của TTKh đã kéo ông lại với quá khứ ! Nhà thơ tìm thấy mối tình của TTKh mô tả trong mấy bài thơ giống y hệt như mối tình vườn Thanh của mình. Nhất là trong bài thơ thứ nhất tả cảnh cố nhân tiễn ông ra đi rồi trở về vườn Thanh để sống với nỗI cô đơn trong gío lạnh :

              Thổi tan âm điệu du dương trước

              Và tiễn người đi bến cát xa

              Ở lại vườn Thanh có một mình

              Tôi yêu gío lạnh lúc tàn canh

              Yêu bóng chim xa, nắng lướt mành.

              Với cái cảm xúc có được từ hình ảnh đầy thi tứ, buồn thương đó, Nguyễn Bính đã làm một bài thơ khá dài ‘’ Giòng Dư Lệ ‘’ ông đề tặng riêng cho TTKh, người mà ông chắc chắn là cô gái quay tơ đã một lần thi sĩ gặp gỡ, yêu si. Trong bài thơ này ông mô tả tất cả những diễn tiến của cuộc tao ngộ lần đầu gặp nhau cho đến lúc ông xót đau than khóc khi đọc những bài thơ tâm sự của TTKh.

              Tuổi nàng năm ấy còn thơ

              Còn bao hứa hẹn đợi chờ một mai

              Rồi đây bao gío bụi đời

              Tôi quên sao được con người vườn Thanh.

              Ðể rồi thi sĩ chẳng ngại ngần gì xác quyết TTKh là người yêu vườn Thanh xa xưa của mình :

              Chuyện xưa hồ lãng quên rồi,

              Bỗng đâu xem được thơ người vườn Thanh

              Bao nhiêu oan khổ vì tình

              Cớ sao giống hệt chuyện mình ngày xưa?

              Phải chăng mình có nên ngờ

              Rằng người năm cũ bây giờ là đây ?



              c.Dư luận với thi sĩ Thâm Tâm: Với thi sĩ Thâm Tâm ( Nguyễn tuấn Trình, 1917-1948) có những dữ kiện và chứng minh rất hấp dẫn nói đến sự liên hệ tình cảm của ông với TTKh có vẻ như vững trãi hơn và đáng tin tưởng hơn so với ký gỉa Thanh Châu và thi sĩ Nguyễn Bính. Tuy nhiên nếu suy nghĩ kỹ lưỡng ngườI ta cũng không thể coi là hoàn toàn xác thực để cho vào văn học mà không có những dấu chấm hỏi nghi ngờ được !

              Dữ kiện đầu tiên từ bút hiệu TTKh đã là một dấu tích thuận lợi cho nhà thi sĩ Thâm Tâm tuyên bố với nhân gian là TTKh người yêu của mình vì đó là sự gán ghép hai tên Thâm Tâm và Khánh , tên của cô gái, người yêu của ông mà thành.

              Nhưng Phạm Thanh tác gỉa cuốn Thi Nhân Việt Nam Hiện Ðại lại cho rằng, đó chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên và tưởng tượng vu vơ của Thâm Tâm mà thôi. Thật ra TTKh chẳng phải là người yêu của ông nào cả. Nữ sĩ chính là Trần Thị Khánh (TTKh ), một nữ sinh ở phố Sinh Từ, Hà nội, cô ta yêu tha thiết một thanh niên, nhưng vì bị ép buộc của gia đình phải lấy một người đàn ông khác nhiều tuổi hơn, tên là Nghiêm.. Ðơn giản chỉ có thế mà thôi !

              Dư luận lúc đó cũng chẳng biết đúng sai ra sao vì sau khi ’’ Bài thơ cuối cùng’’’ được đăng báo vào giữa năm 1938 , TTKh biệt tích trên thi đàn. Nhưng mãi đến năm 1940 nhà thơ Thâm Tâm mới nhẩy vào để nhận là người yêu của nàng. Ông làm một bài thơ khá dài với đề tựa là ‘’Trả lời của người yêu ‘’ dành tặng riêng cho TTKh, trong đó ông đã gọi tên nữ sĩ là Khánh, một bài thơ rất hay, rất não nùng bằng những câu thơ có tí phiền giận tác gỉa TTKh, người yêu của ông :

              Khánh ơi, còn hỏi gì anh

              Ái tình đã vỡ, ái tình lại nguyên

              Em về đan nốt tơ duyên

              Vào tà áo mới đừng tìm mối xưa

              Bao nhiêu hạt lệ còn thừa

              Dành ngày sau khóc những giờ vị vong !

              Hay:

              Giờ hình như gió thổi nhiều

              Những loài hoa máu đã gieo nốt đời

              Tâm hồn nghệ sĩ nổi trôi

              Sá chi cái đẹp dưới trời mong manh

              Sá chi những chuyện tâm tình

              Lòng đau, đau chứa trong bình rượu cay !

              Sau đó Thâm Tâm còn viết hai bài thơ khác nữa tặng riêng cho TTKh, bài ‘‘Mầu máu Tigôn’’ và bài ‘’ Dang dở ‘’ , đây là những bài thơ rất hay và rất cảm động của Thâm Tâm trong năm 1940.

              Suốt mây mươi năm sau đó nhiều người làm văn hoá vẫn cố tìm tòi thân thế thực của TTKh để xóa đi bóng tối bí mật của người nử sĩ tài năng đó, nhưng những cố gắng đó cũng chẳng đến đâu ! Mãi sau này tờ báo Nhân Dân ra ngày chủ nhật 23 tháng 7 năm 1989, ký gỉa Hoàng Tiến đã đưa ra một dữ kiện khác, trong đó ông ta cùng với hai thi sĩ đương thời là Trần Lê Văn và Tú Sót, cả ba người cho biết đã trực diện nghe nhà thơ Lương Trúc (tên thật là Phạm Quang Hoà, thuộc thế hệ cùng thời và là bạn thân của Thâm Tâm, Nguyễn Bính và Trần Huyền Trân. ) nói về sự liên hệ tình cảm giữa Thâm Tâm và TTKh.

              Nhà thơ Lương Trúc cho biết cách đây 4 năm ( 1985 ) ông có gặp TTKh, bà tên thật là Trần thị Khánh, người yêu của Thâm Tâm. Theo ông, Thâm Tâm và cô Khánh yêu nhau nhưng không lấy được nhau, vì danh dự của gia đình cho nên họ hứa với nhau giữ kín mối tình đó. Rồi ngẫu nhiên cô Khánh đọc được truyện ngắn Hoa Tigôn của Thanh Châu trên Tiểu thuyết thứ bẩy số báo tháng 9 năm 1937, cô ta xúc động với tình tiết của câu truyện và làm ra bài thơ Hai sắc hoa tigôn gửi đi đăng báo. Bài thơ đã làm xáo động trong làng thi văn, rồi nàng gửi thêm Bài thơ thứ nhất với mục đính giải thích cho bài thơ Hai sắc hoa Tigôn.

              Ngoài ra TTKh còn viết tặng riêng cho Thâm Tâm bài thơ Ðan áo cho chồng. Thâm Tâm cảm động với ý tứ bài thơ và nhất là muốn chứng minh với dư luận đang ồn ào, TTKh chính là người yêu của mình, ông đã gửi bài thơ ‘’ Ðan áo’’ đến tâp san Phụ nữ thời đàm để phổ biến.

              TTKh không vừa ý với hành động đó của Thâm Tâm, vì thế cô ta viết một bài thơ khác lấy tên là Bài thơ cuối cùng, nói lên sự hờn trách người yêu đã vì hư danh mà đem quảng bá bài thơ mà nàng tặng riêng cho ông ra cho nhân gian biết. Nhưng trong những câu thơ hờn trách đó nàng vẫn không dấu được lòng yêu thương cố nhân :

              Tôi biết làm sao được hỡi trời

              Giận anh không nỡ ! Nhớ không thôi

              Mưa buồn, mưa hắt trong lòng uớt...

              Sợ qúa đi anh...Có một người !

              Dù với lời xác nhận của nhà thơ lão thành Lương Trúc nhưng vẫn chưa thật sự làm thỏa mãn dư luận được vì trong đó vẫn còn rất nhiều điểm mù mờ về thân thế, tên tuổi... của người nữ thi sĩ bí mật đó !



              d. Khám phá mới nhất về TTKh:

              Gần đây nhất, vào năm 1994 trong một tài liệu không lưu tên tác gỉa đã tiết lộ một tin tức mới nhất, được coi là đầy đủ nhất về thân thế của TTKh. Nhưng có lẽ người ta vẫn cần thời gian để xác nhận mức độ xác thực của tiết lộ này. Theo tài liệu cho biết một người đàn bà dấu tên D.T.L. đã cho nhà văn Thế Nhật biết như sau:

              Bốn chữ TTKh có ý nghĩa như sau :

              -Chữ T đầu tiên là TRẦN, là tên họ của nữ thi sĩ Trần thị Chung tác gỉa của bốn bài thơ bất tử đó, nhưng thường gọi là Trần thị Vân Chung, bà sinh ngày 25 tháng 8 năm 1919 tại thị xã Thanh Hóa, nhưng trưởng thành ở Hà nội trong một gia đình quan lại. Bà Vân Chung hay là TTKh có một người anh cả, hai người em gái và một người em trai út. Năm 1934 qua mối mai của gia đình bà kết hôn với luật sư Lê Ngọc Chấn của VNCH, sau năm 1975 ông Chấn bị chết trong trại cải tạo.

              Hiện nay bà cùng con cái sống ở một thị xã nhỏ miền nam nước Pháp, bà vẫn tiếp tục viết văn làm thơ với nhiều bút hiệu khác nhau như Vân Nương, Tơ Sương..v..v..

              -Chữ T thứ hai, có nghĩa là Thanh, để chỉ tên ký gỉa Thanh Châu, tác gỉa truyện ngắn ‘’Hoa Tigôn’’. Cốt truyện đã mang đến cho bà sự cảm xúc tột cùng với mối tình đầy lãng mạn, chung thủy, đã cho bà thi hứng để làm được những bài thơ tuyệt vời mang đầy cảm giác giận hờn, thương đau và cao thượng .

              -Chữ Kh có nghĩa là khóc! Bà khóc thay cho mối tình dang dở với những trái ngang làm cho người thiếu phụ phải sống trọn cuộc đời với người chồng mà mình không yêu nhưng cũng không thể quên được người tình xưa cũ của mình.

              Nếu tiết lộ trong tài liệu này là đúng thì tất cả những sự kiện liên quan đến tên tuổi, thân thế của TTKh trong nhiều thập niên qua, cũng như những thêu dệt lâm ly, trữ tình của ký gỉa Thanh Châu, thi sĩ Nguyễn Bính, Thanh Tâm và cả thi sĩ J. Leiba chỉ còn là những tưởng tượng vu vơ, mà những người làm văn nghệ cần đến nó để dìm mình vào thế giới mộng ảo cho việc tìm cảm hứng để sáng tác mà thôi.




              3. Kết luận:

              Bản chất của thơ văn là tưởng tượng và hư cấu. Khi bước vào thơ văn để thưởng thức cái hay, cái cảm của một áng văn, một bài thơ... Người ta phải biết trải rộng tâm hồn mình ra tiếp nhận những cảm xúc đưa đến từ bài thơ, bản văn đó. Ðiều đó có nghĩa là người ta phải sống và hoà nhập vào nội dung của tác phẩm, phải biết vui buồn, đau khổ hay hoan lạc, giận hờn với những hoàn cảnh éo le của nhân vật trong tác phẩm. Có được những cái đó trong khi thưởng thức thì coi là ‘’ Ðạt’’ vậy ! Người ta cần biết thân thế hay cuộc đời riêng tư của tác gỉa để làm gì ?Ðôi khi sự tìm tòi, tò mò đó chẳng có lợi ích gì cho cái thú thưởng lãm của người đọc mà còn mang đến cho người đọc có cái nhìn sai lệch vì chủ quan, thành kiến với cá nhân tác gỉa nữa.

              Với cái quan niệm đó, người ta nên nghĩ rằng bốn bài thơ của TTKh đã quá đủ để làm cho người đọc ngẩn ngơ vì cái hay, cái xúc tích biết bao nhiêu cảm giác đau buồn, thương nhớ, giận hờn... đôi lúc đã làm người đọc phải lịm người mà nước mắt ướt mi...Như vậy là đủ rồi ! Chúng ta cần gì phải thắc mắc TTKh là ai làm gì nhỉ ? Nàng là cô nữ sinh Trần thị Khánh ở phố Sinh Từ, Hà Nội. Nàng là Trần vân Chung hay Trần thị Vân Chung cô gái đất Thanh hoá... Nàng là ai cũng thế mà thôi! Ðiều quan trọng mà chúng ta biết rất rõ, những bài thơ của TTKh là những bài thơ rất hay, sẽ mãi mãi bất tử trong thi đàn VN. Thế là đủ rồi !

              Cũng nhân tiện trong bài viết có lẽ chúng ta cũng nên biết sơ qua về loài hoa Tigôn mà nó đã là đề tựa cho bốn bài thơ của TTKh ra đời. Hoa Tigôn là một loại hoa leo, có hai loại, loại cho ra hoa mầu trắng và loại cho ra hoa mầu đỏ hay hồng tươi, có thể mọc ở toàn cõi VN. Lá Tigôn mầu xanh, hình tim như lá trầu nhưng nhỏ cỡ 3 ngón tay. Hoa Tigôn nhỏ bằng đầu chiếc đũa ăn cơm, mọc thành chùm, hoa tigôn có 5 cánh hình trái tim, hai cánh nhỏ ở trong và 3 cánh lớn hơn chụm vào nhau bao ở ngoài. Khi gặp gió hay mưa hoa rụng từ cuống hoa, rơi xuống đất nhưng vẫn còn nguyên cả bông hoa chứ cánh hoa không tách rờI ra tơi tả như TTKh mô tả trong thơ của bà:

              Thủa đó nào tôi đã hiểu gì

              Cánh hoa tan tác của sinh ly !

              Lưu An

              ( Thụy Sĩ, August 2003 )



              Thông tin mới nhất : Khi bài viết này được phổ biến trên báo Phụ Nữ Diễn Ðàn USA số tháng 10 /2003 Tôi được một độc gỉa cho biết bà Trần thị Vân Chung đã đính chính trên một tờ báo nào đó là bà ta không phải là TTKh. Tôi không biết nguồn tin đó đúng hay sai và nếu có thật như vậy , theo tôi nghi bà Vân Chung phủ nhận vẫn là thái độ khôn khéo nhất




              #7
                Trường Phi Bảo 08.08.2006 12:54:14 (permalink)
                Truyện Hoa Tigôn
                -Thanh Châu-




                "... Hoa leo ti-gôn sắc đỏ, sắc hồng, sắc trắng năm nào cũng vậy, một mùa tàn lại một mùa nở. Nó chẳng giống lòng bất trắc của con người..."
                Khái Hưng (Gánh hàng hoa)



                Sáng nào cũng vậy, hết giờ dạy vẽ ở trường Mỹ thuật về qua phố Tràng Tiền, họa sư Lê cũng không quên mua một bó hoa "Ti-gôn". Đó là thói quen của họa sư mà không một người bạn hay người bạn học trò thân nào là không biết rõ. Đến mùa hoa "Ti-gôn" nở nhiều nhất, trong nhà họa sư Lê người ta chẳng còn thấy một thứ hoa nào khác. Mà có người nào tẩn mẩn ngắt một nụ hoa nho nhỏ ấy xem kỹ, họ sẽ phải cho lời nhận xét của họa sư Lê là đúng : "Hoa Ti-gôn hình quả tim vỡ làm mấy mảnh, màu hồng dịu như nhuộm máu đào". Rồi người ta tự hỏi thầm :

                "Tại sao họa sư Lê lại thích chơi cái thứ hoa trông như giấy ấy, để trong phòng quá một ngày đã rụng rồi ? Chắc lại có điều tâm sự chi đây..."

                ** *

                Một buổi trưa - hồi đó Lê Chất hai mươi bốn tuổi, còn là hoạ sĩ nghèo mới ở trường ra - đạp xe về các vùng lân cận Hà Nội, Lê Chất rẽ vào làng Mọc với giá vẽ buộc trên xe. Người thiếu niên ấy đi tìm cảnh đẹp.

                Mà cảnh đẹp ở đây là một thiếu nữ chàng mới gặp chiều qua.

                Đến gần một ngôi nhà cũ kỹ, trông ra dáng biệt thự của một quan hưu dùng làm chỗ nghỉ ngơi. Chất hãm xe, nghển cổ nhìn qua một hàng rào cây tốt um tùm. Chiều qua, lúc Chất dắt xe rất nhanh qua đó, tình cờ liếc mắt vào nhà, bỗng thấy một thiếu nữ đứng trên một chiếc ghế cao, đang với tay lên những dây hoa đỏ trên giàn nữa. Người con gái mặc áo cánh lụa cụt tay, hở cổ, để lộ một màu da khỏe mạnh, như thứ da thường ra nắng của những cô gái nhỏ. Hai má ửng hồng, vài sợi tóc trên vừng trán, cảnh "con gái hái hoa" ấy như một bức tranh linh động, khiến người họa sĩ phải dừng chân ngắm không chán mắt. Khuôn mặt đều đặn, vẻ đẹp thông minh, nhất là đôi môi có một nét vẽ lạ, đó là thứ nhan sắc hiếm hoi, ai trông thấy lần đầu đều in sâu trong trí nhớ. Thiếu nữ vô tình, bận gỡ hoa trên giàn đã để Lê Chất có thì giờ nhìn ngắm kỹ. Đến khi cô gái bước xuống đất, sắp vào nhà, đưa mắt nhìn ra đường thấy có người đứng nhìn mình, mới cau mày tỏ vẻ không bằng lòng.

                Nhưng từ hôm đó, hôm nào họa sư cũng đạp xe vào làng Mọc, giá vẽ buộc trên xe, mà chẳng vẽ bao giờ, vì còn bận quanh quẩn gần biệt thự. Thiếu nữ động trông thấy bóng anh chàng là lẩn vào nhà.

                Lê Chất chỉ được trông thấy nàng vài lần nữa rồi thôi, bởi ngôi nhà hình như sau đó không có người ở nữa, ngày nào cũng chỉ thấy có một ông già cuốc cỏ trong vườn.

                Rất lâu, Lê Chất mơ màng đến người thiếu nữ. Anh cố nhớ lại khuôn mặt, thân hình, hai cánh tay đẹp để trần, nhất là đôi môi của thiếu nữ. Anh đã vẽ nhiều croquis cất trong an-bom để ghi giữ lại, rồi dần dần cũng quên đi...

                ** *

                Lê Chất đã nổi tiếng. Thầy học cũ của anh vì mến tài, đã đưa anh lên một địa vị mà nhiều người ghen tỵ. Tranh của anh được nhiều báo nước ngoài nói đến và bán với giá cao. Anh bỏ lối phong cảnh để vẽ người. Tranh vẽ người, nhất là tranh vẽ đàn bà khiến các bạn Chất tặng cho cái tên : "Người lấy máu để vẽ các cô gái đẹp". Họa sĩ đã trở nên giàu có, ăn mặc sang, khó tính, Lê Chất bây giờ đã đứng tuổi, từ lâu không còn là gã họa sĩ nghèo huýt sáo đạp xe quanh vùng lân cận Hà thành đi tìm cảnh đẹp, với giá vẽ buộc trên xe đạp.

                Mùa lạnh năm ấy, Lê Chất đi vẽ ở một vùng Vân Nam phủ. Trong một bữa tiệc chiêu đãi của tòa nhà lãnh sự Pháp, họa sĩ trông thấy một thiếu phụ ta, đẹp một vẻ khác thường, nhưng có dáng buồn. Chất bỗng ngờ ngợ như hơn một lần đã gặp người này. ở đâu ? Chất giật mình. Có thể nào ? Nhưng quên làm sao khuôn mặt ấy, đôi môi ấy ? Nhờ một người quen giới thiệu, Chất được rõ : thiếu phụ là vợ một viên chức trong tòa lãnh sự.

                Trong khi nhảy với thiếu phụ trong một bản "tăng gô", Lê Chất đột nhiên hỏi :

                - Bà vẫn thích hái hoa "ti-gôn" chứ ?

                Thiếu phụ nhìn chàng rất ngạc nhiên :

                - Ông nói gì... tôi không hiểu.

                - Có lẽ bà đã quên cả Hà thành, làng Mọc, cái biệt thự xinh xinh có một giàn hoa...

                Người đàn bà ấy kêu lên, mắt long lanh :

                - Có phải ông là cái anh chàng họa sĩ vẫn nhìn trộm tôi ngày trước đó không ?

                Nàng nói tiếp :

                - Thảo nào mới nhìn ông tôi cũng nghĩ không biết đã gặp ở đâu rồi. Tám chín năm rồi đấy, thế mà chúng ta còn nhận được nhau...

                ** *

                Mai Hạnh - tên thiếu phụ - rất buồn ở Vân Nam phủ. Nàng không có bạn. Lấy một người chồng gia thế cân đối với nhà mình, cuộc đời nàng bằng phẳng nơi đất khách. Bây giờ gặp được người cùng xứ, người đó đã dự vào dĩ vãng tươi đẹp của mình, một họa sĩ nổi danh, nàng không có cảm tình với Lê Chất làm sao được ? Hạnh thường đến chỗ họa sĩ trọ, thăm viếng mỗi ngày, và thuận sẽ cho chàng vẽ một chân dung.

                Một buổi sáng, hai người đi chơi, trên một ngôi chùa Tàu cheo leo trên đỉnh núi, Lê Chất hỏi :

                - Tôi biết thế nào trong đời tôi cũng còn gặp Hạnh, bởi vì không bao giờ tôi quên cái buổi chiều ở làng Mọc. Nhưng số mệnh khiến chúng ta gặp nhau lần này có phải là để chúng ta chỉ có thể trở thành đôi bạn thôi ư ? Hạnh có đoán được lòng tôi lúc này không ?

                Mai Hạnh, giọng run run, tái nhợt, giơ tay bịt miệng Lê Chất. Nhưng khi Chất đã ôm nàng thì Hạnh không cưỡng lại :

                - Em cũng yêu anh ngay từ buổi đầu.

                Thế là, hai người như sống trong một cơn mê.

                Mai Hạnh cố chống chọi lại với tình yêu mỗi ngày một lớn, còn Lê Chất thì lo ngại, tính toán như ngồi trên đống lửa. Chàng dự định cùng Hạnh trốn đi Nhật, không cần danh dự, chức nghiệp, dư luận của người đời. Nhưng Mai Hạnh tuy yếu đuối hơn, rụt rè, e ngại, sau cùng cũng nhận lời.

                Lê Chất trở về Hà Nội, sắp đặt song mọi việc, lo lót giấy tờ tiền bạc, đồ dùng đi xa, tất cả đã sẵn sàng, thì phút cuối cùng nhận được thư của Hạnh : "Chất, anh hãy đi một mình và quên em đi, vì em không có thể theo anh. Đừng giận em tội nghiệp, em không phải là loại đàn bà có thể vượt được hết những khó khăn như anh đã tưởng. Đến phút cuối cùng em bỗng sợ, em sợ gia đình tan tác, khổ thân thầy mẹ em, chồng em khinh bỉ, tai tiếng ở đời, những lo ngại ở tương lai... Em đã thấy rằng : nếu đi với nhau chưa chắc chúng ta đã sung sướng. Anh thấy chưa ? Em là một đứa hèn ! Em không yêu anh được như anh tưởng đâu, vì em đã hy sinh anh cho tất cả những lo ngại trên kia. Vậy mà em yêu anh có thể chết vì anh được. Trong đời anh còn nhiều chuyện, anh có thể quên em được đấy ! Nhưng còn em thì thật chẳng bao giờ, chẳng bao giờ ! Vì em biết sẽ không bao giờ an ủi được, bởi em đã làm hỏng đời em, nếu em chẳng theo anh...".

                Trong thư, một dây hoa "ti-gôn" nhỏ ép rơi ra : những nụ hoa chum chúm hình quả tim vỡ, đỏ hồng như nhuộm máu đào.

                Lê Chất đặt một cái hôn lên những cánh hoa, và khóc. Nhưng đó là một kẻ đàn ông có nghị lực. Chàng đi du lịch Phù Tang có một mình.

                ** *

                Bốn năm sau, một hôm họa sư Lê Chất thấy trên bàn mình một phong thư viền đen báo tang. Ông mở ra xem thì đó là người chồng Mai Hạnh báo tin nàng đã chết.

                Họa sĩ đáp xe lửa đi Vân Nam ngay để một buổi chiều đặt trên mồ Mai Hạnh những dây hoa quen thuộc. Rồi trở về Hà Nội, ông sực nhớ ra rằng đã quên không hỏi xem Mai Hạnh chết vì một bệnh gì, một cơn cảm sốt.. hay vì sầu muộn...

                Ngày nay, họa sư Lê Chất đã già, nhưng cứ đến mùa hoa "ti-gôn" nở, không buổi sáng nào ông quên mua một ôm về thay thế cho hoa cũ trong phòng vẽ, vì thứ hoa ấy chóng tàn.


                #8
                  Trường Phi Bảo 08.08.2006 13:00:43 (permalink)
                  Màu máu Tigôn

                  Người ta trả lại cánh hoa tàn
                  Thôi thế duyên tình cũng dở dang!
                  Màu máu Tigôn đà biến sắc
                  Tim người yêu cũ phủ màu tang!

                  K. hỡi! Người yêu của tôi ơi
                  Nào ngờ em giết chết một đời
                  Dưới mồ đau khổ em ghi nhớ
                  Hình ảnh em hoài, mãi thế thôi.

                  Quên làm sao được thuở ban đầu,
                  Một cánh Tigôn dạ khắc sâu
                  Một cánh hoa xưa màu hy vọng
                  Nay còn dư ảnh trái tim đau.

                  Anh biết làm sao được hỡi trời!
                  Dứt tình bao nỡ, nhớ không thôi!
                  Thôi em hãy giữ cành hoa úa
                  Kỷ niệm ngàn năm một cuộc đời.

                  Thâm Tâm


                  #9
                    Trường Phi Bảo 08.08.2006 17:49:30 (permalink)
                    Và đây là bài bình luận thứ hai về TTKH qua lời tự bạch của Nhà Văn Nguyễn Vỹ: Thâm Tâm và Sự Thật Về TTKH

                    Năm 1936-37, có xuất hiện ở phố chợ Hôm, ngoại ô Hà Nội, một nhóm văn sĩ trẻ với bút hiệu là Trần Huyền Trân, Thâm Tâm và một vài người khác nữa. Ít ai để ý đến họ. Có lẽ vì họ là những người còn quá trẻ: Huyền Trân và Thâm Tâm đều mới 18, 19 tuổi và mới bắt đầu viết văn, chưa có gì đặc sắc. Lớp văn sĩ đi trước không chú ý gì đến họ.

                    Nhưng họ dễ thương, vui vẻ, hồn nhiên, an phận ở một vị trí khiêm tốn, chẳng thân với ai, cũng chẳng làm phiền lòng ai. Họ sống trong một thế giới riêng của họ, không chung đụng với những nhóm đã nổi tiếng ít nhiều trong làng văn, làng báo lúc bấy giờ.

                    Họ có một tuần báo nhỏ, tên là Bắc Hà ở phố Chợ Hôm, nơi đây họ làm văn nghệ với nhau, với lối tài tử hơn là chuyên nghiệp. Tờ báo Bắc Hà bán không chạy lắm tuy có vài mục hài hước vui nhờ mấy bức vẽ của Tuấn Trình và nhiều cố gắng hứa hẹn trên bình diện văn chương. Hăng hái nhất và đóng vai chủ động trong tuần báo Bắc Hà là Trần Huyền Trân. Thâm Tâm, biệt hiệu của Tuấn Trình, vẽ nhiều hơn là viết, thỉnh thoảng đăng một vài bài thơ, vài mẩu truyện ngắn. Đôi khi thấy xuất hiện trên mặt báo vài ba bài thơ có tính cách ca dao ái tình của Nguyễn Bính, học sinh lớp Nhất, trường tiểu học Hà Đông. Nguyễn Bính thi rớt, nghỉ học luôn.

                    Tuy không chơi thân, tôi quen biết Trần Huyền Trân khá nhiều, vì anh ta ở trọ một căn nhà trong ngõ Khâm Thiên, phía sau chợ. Tôi ở một gác trọ cuối đường Khâm Thiên, gần Ô Chợ Dừa. Thường đi một con đường nên chúng tôi thường gặp nhau và quen nhau. Đôi khi Trần Huyền Trân nhờ tôi viết bài cho tuần báo Bắc Hà "cho vui" vì không có tiền nhuận bút. Để tỏ tình thông cảm văn nghệ, tôi có viết một chuyện ngắn khôi hài và chỉ có một lần. Trong một số báo đặc biệt mùa hè, Tuấn Trình có vẽ một cặp Bạch Nga bơi trên Hồ Hoàn Kiếm và ghi ở dưới: "Nguyễn Vỹ và Mộng Sơn".

                    Tôi quen biết Tuấn Trình là do Trần Huyền Trân giới thiệu. Nhà anh ở Chợ Hôm, cách chợ độ ba bốn trăm thước. Anh đẹp trai, y phục lúc nào cũng bảnh bao, người có phong độ hào hoa, lịch thiệp. Tôi thấy ở Sài Gòn có anh Hoàng Trúc Ly, nhà văn, giống na ná Tuấn Trình về dáng điệu cũng như tính tình, tư cách. Nhiều khi gặp Hoàng Trúc Ly trên đường Bô Na Sài Gòn, tôi quên lững, cứ tưởng gặp Tuấn Trình trên phố Chợ Hôm, Hà Nội.

                    Một buổi chiều gần tối, Tuấn Trình đi lang thang gần chợ Khâm Thiên. Tôi từ Hà Nội về nhà, tưởng anh ta đến Trần Huyền Trân, nhưng anh bảo: "Thằng Huyền Trân nó đi đâu không có nhà." Tôi rủ anh về gác trọ của tôi ở cuối phố. Hôm ấy tôi có vài chục bạc trong túi, có thể làm một tiệc bánh giò chả lụa với Tuấn Trình. Tôi bảo anh ở lại nhà ngủ cho vui.

                    Đêm ấy cao hứng, Tuấn Trình ngà ngà say rượu Văn Điển, kể chuyện cảm tình của anh với cô Khánh cho tôi nghe
                    #10
                      Trường Phi Bảo 08.08.2006 18:14:35 (permalink)
                      Trần Thị Khánh là một cô học trò lớp Nhất trường Tiểu học Sinh Từ. Thi hỏng, cô ở nhà giúp mẹ làm việc nội trợ. Nhà cô cũng ở đường Sinh Từ, ngay cạnh Thanh Giám, nơi đền thờ Khổng Tử. Thanh Giám là một thắng cảnh Hà Nội, đã liệt vào cổ tích Việt Nam, xây cất từ đời nhà Lý, tu bổ dưới đời nhà Lê, hình chữ nhất, chung quanh xây tường đá ong, cao độ hai thước. Đền thờ ở trong cùng, trước đền có Hồ Tròn, hai bên hồ có dựng nhiều tấm bia đề hai chữ Hán: "Hạ Mã", và hai trụ cao. Trong vườn trồng rất nhiều cây cổ thụ và các cây kiểng. Nơi đây rất yên tĩnh và mát mẻ, cũng là nơi các cặp trai gái hẹn hò tâm sự. Trước kia, có một bầy quạ chiều tối bay về ngủ, cho nên người Pháp cũng gọi họ là "Pagode des Corbeaux" (chùa Quạ) ngoài danh từ lịch sử "Temple de Confucius".

                      Cô nữ sinh Trần Thị Khánh là một thiếu nữ đẹp, nét đẹp mơn mởn của cô gái dậy thì, thùy mị, nết na, nhưng không có gì đặc biệt. Tuấn Trình có người cô, nhà ở phố chợ Cửa Nam, gần Sinh Từ. Anh thường đến đây và thường thấy cô Khánh đi chợ mỗi buổi sáng. Lúc ấy vào khoảng tháng 2, năm 1936, họa sĩ Tuấn Trình (tên gọi hồi đó) mới 19 tuổi, và cô Khánh 17 tuổi, thi rớt Tiểu học và đã nghỉ học từ mùa hè năm trước. Tuấn Trình cũng mới bắt đầu vẽ và viết chút ít trong tờ tuần báo Bắc Hà của Trần Huyền Trân vừa xuất bản.

                      Sau một vài tháng theo dõi, Tuấn Trình làm quen được với cô Khánh và gởi báo Bắc Hà tặng cô. Cô gái 17 tuổi cảm mến người nghệ sĩ tài hoa, tình yêu chớm nở như cành hoa Antigone (Tigôn) trắng cũng vừa chớm nở trong tháng đầu hè trước sân nhà cô. Tình yêu của Tuấn Trình và Trần Thị Khánh chớm nở ngay lúc những chùm Tigôn vừa hé nụ, và chết trong những ngày mùa Đông năm đó, trong lúc giàn hoa Tigôn úa tàn, rụng ngập đầy sân.

                      Thời kỳ mơ mộng ngắn ngủi trong mấy tháng Hè, sang hết mùa Thu, không đem lại chút thỏa mãn nào cho tâm hồn khao khát của Tuấn Trình. Chính lúc này Tuấn Trình lấy bút hiệu là Thâm Tâm và cho cô Khánh biết: Hình ảnh của em ghi sâu vào trong thâm tâm anh.

                      Trong bài Màu Máu Tigôn cũng có câu:

                      Quên làm sao được thuở ban đầu
                      Một cánh Tigôn dạ khắc sâu.

                      Một vài bài thơ tình thức đêm làm tặng cô Khánh, những bài thơ đầu tiên đăng trên tuần báo Bắc Hà, đều ký THÂM TÂM, nhưng các tranh vẽ trong báo vẫn ký Tuấn Trình. Nhưng cô gái 17 tuổi, dè dặt theo lễ giáo nghiêm khắc của gia đình, chưa thật bao giờ đáp ứng với tình yêu tha thiết của Tuấn Trình - Thâm Tâm. Đó là niềm đau khổ triền miên của chàng nghệ sĩ 19 tuổi. Trong lúc những cặp tình nhân trẻ trung dắt nhau đi du ngoạn khắp nơi thơ mộng ở Hà Nội và ngoại ô Hà Tây, Bạch Mai, Phúc Trang, Đền Voi Phục thì Trần Thị Khánh cứ phải từ chối những lời mời của Thâm Tâm. Cô thường nói: "Thầy me em NGHIÊM lắm, gia đình em NGHIÊM lắm." Lần nào cô Khánh cũng lặp lại chữ NGHIÊM gia giáo ấy để trả lời kỳ vọng khát khao của người yêu.


                      #11
                        Trường Phi Bảo 08.08.2006 18:16:17 (permalink)



                        Chỉ được hai lần Khánh đến nơi hẹn, nhưng không được lâu. Lần thứ nhất, một đêm trăng, Khánh lén băng qua đường, vào vườn Thanh Giám. Tuấn Trình đã chờ người yêu nơi đây, dưới bóng cổ thụ. Nhưng cô Khánh run cả người (theo lời Tuấn Trình kể lại), cậu cũng lýnh quýnh, tất cả những câu bay bướm cậu sắp sẵn để nói với nàng, bấy giờ cậu quên mất hết. Một lúc lâu Tuấn Trình mới nói được mấy lời tình tứ, nhưng lại trách móc, nghi ngờ nàng không yêu mình. Nàng bảo: "Em không yêu anh sao dám ra đây gặp anh? Nhưng vì thầy me em nghiêm lắm, anh ạ."

                        Tuấn Trình hỏi chua chát: "Giờ phút này chỉ có thơ với mộng, chỉ có anh với em, ánh trăng đẹp của hai đứa mình có nghiêm không nhỉ?" Có lẽ vì bất bình câu nói mỉa mai của người yêu, Khánh lặng lẽ yên một phút rồi đáp: "Ánh trăng đẹp, nhưng vẫn nghiêm đấy, anh ạ!" Cuộc gặp gỡ đêm ấy, chỉ lâu không đầy một tiếng đồng hồ. Tuấn Trình đặt một chiếc hôn âu yếm trên bàn tay của Khánh trước lúc nàng vội vã chạy về nhà.

                        Lần thứ hai, hai cô cậu cũng gặp nhau trong vườn Thanh (nhiều người sau này nói Thanh là Thanh Hóa, là hoàn toàn sai sự thật). Vườn Thanh Giám đêm ấy cũng tràn ngập ánh trăng thu. Nhưng thái độ của Khánh lạnh lùng khó hiểu. Hình như Khánh muốn nói với Tuấn Trình một điều gì, nhưng ngại ngùng không nói. Chàng lặng lẽ vuốt mái tóc huyền của Khánh rồi khẽ bảo: "Ước gì anh được yêu em như thế này mãi mãi." Nàng buồn bã hỏi: "Anh định bao giờ đến xin thầy me cho chúng mình?" Chàng họa sĩ bối rối trước câu hỏi bất ngờ. Chàng lơ đễnh bảo: "Anh chưa nghĩ đến việc ấy vì........"

                        Câu chuyện bị bở dở nơi đây. Khánh không hỏi gì hơn nữa. Chàng nắm tay nàng đi dạo quanh hồ nước xanh rì lăn tăn gợn sóng, chàng dừng lại, khẽ kéo Khánh vào lòng, nhưng nàng khẽ buông ra. Tuấn Trình âu yếm nhìn nàng: "Em!" Khanh mãi cười: "Anh bảo gì?"
                        - Hình ảnh của em, nụ cười của em, sẽ mãi mãi ghi sâu vào lòng dạ anh, vào thâm tâm anh.
                        Trần Thị Khánh bẽn lẽn cười như để tạ ơn và xin từ giã.

                        Tuấn Trình trằn trọc suốt đêm. Khánh muốn giấu chàng một điều gì quan trọng chăng? Tình yêu giữa hai người vẫn nguyên vẹn, thư từ qua lại vẫn âu yếm, nhưng Tuấn Trình bắt đầu thấy lòng buồn bã băn khoăn khi giàn Tigôn bắt đầu héo rụng trong nắng ứa tàn thu. Thế rồi một hôm, chàng họa sĩ đa tình nhận được một bức thư của người yêu, không, của người hết yêu, báo tin nàng sắp lấy chồng.

                        Thư viết bằng mực tím, trên bốn trang giấy học trò, xé trong một quyển vở Nam Phương hoàng hậu (loại vở học trò rất thông dụng lúc bấy giờ). Thư do một cô bạn gái Khánh đem đến tòa soạn báo Bắc Hà trao tận tay Tuấn Trình. Cô bạn gái hỏi "ông Tuấn Trình" chứ không gọi Thâm Tâm.

                        Ngoài bao thư cũng đề: Monsieur Tuấn Trình (chữ Mister bằng tiếng Pháp), nét chữ quen thuộc của T.T.Khánh. Đại khái, Khánh nhắc lại tình yêu "thơ mộng" của cô với "người nghệ sĩ tài hoa trẻ" (những chữ cô dùng trong thư), tình yêu rất đẹp, nhưng vì thầy me của cô rất nghiêm, theo lễ giáo, nên dù vị hôn phu của cô là một người chỉ biết sơ sơ thôi, nhưng cô vẫn có bổn phận "giữ tròn chữ hiếu, không dám cãi lời thầy me đặt đâu ngồi đấy v.v..." Cô nói cô buồn lắm vì tình yêu dang dở, "em yêu anh mãi mãi, không bao giờ quên anh, nhưng van anh đừng giận em, thương hại em, đừng trách móc em v.v..." Cô than thở cô khổ nên tình duyên ngang trái, cô khóc suốt đêm v.v...

                        Khánh không nói một câu nào về vị hôn phu, không cho biết ngày cưới, và cuối thư viết tắt: KH. Bức thư của KH. chấm dứt một cách đột ngột cuộc tình duyên thực sự không mấy "thơ mộng" của họa sĩ Tuấn Trình và cô Trần Thị Khánh.


                        #12
                          Huyền Băng 09.08.2006 09:56:19 (permalink)
                          Cám ơn Trường Phi Bảo đã góp nhặt những bài liên quan đến T.T.Kh với Hai Sắc Hoa Ti Gôn.

                          Nhưng do đây không phải là thơ sưu tầm, nên HB dời xuống đi để mọi người cùng nghiên cứu.

                          Đây là những sưu tầm liên quan đến thơ, đến tác giả T.T.Kh. Các TV nào có biết gì thêm về tác giả thì post lên cho mọi người cùng đọc.

                          Tuy nhiên, theo thiển ý của HB, thì biết sơ sơ như vậy mà nó hấp dẫn hơn nhỉ ! Vì thơ là thơ, có thể là thật, có thể là không thật. Cái hay của người nghệ sĩ là diễn đạt được tâm tư của nhân vật mà mình dựng lên...và cái tài của người thi sĩ là kể lại một câu chuyện, với những trắc ẩn u hoài bằng những lời ngắn gọn, xúc tích, lại vần điệu du dương làm say lòng khách thơ...

                          HB
                          #13
                            Trường Phi Bảo 09.08.2006 12:51:51 (permalink)
                            Chào sis HB

                            Sau sự dò hỏi vài người quen ở phố Sinh Từ, Tuấn Trình được biết chồng cô Khánh là một nhà buôn giàu có ở phố Hàng Ngang, 39 tuổi, góa vợ và không có con. Trong câu thơ - "Bên cạnh chồng Nghiêm luống tuổi rồi" chỉ sự cách biệt tương đối giữa tuổi 39 của người chồng với tuổi hãy còn vị thành niên của cô Khánh. Đó chỉ là nhận xét chủ quan và mỉa mai của Thâm Tâm, so sánh tuổi mình 20 với người đàn ông được diễm phúc làm chồng cô Khánh, nhưng trên thực tế và theo lời những người hàng xóm ở phố Sinh Từ nói với Tuấn Trình thì người chồng cô Khánh "giàu sang và trẻ đẹp" chứ không phải một ông già. Tuấn Trình cũng nhìn nhận rằng một người nhà giàu, 40 tuổi, đẹp trai, không thể nào là một ông già.

                            Đám cưới đã nhờ mối lái qua lại từ lâu, và đồ sính lễ có kiềng vàng, xuyến, nhẫn, vòng, kim cương, quần áo hàng lụa quý giá cả. Rước dâu bằng mười chiếc Citroen mới, cô dâu đeo nữ trang rực rỡ, mặc chiếc áo cưới màu đỏ tươi, lộng lẫy ngồi trên xe hoa như nàng công chúa ngồi cạnh người chồng mặc áo gấm xanh. Đêm trước hôm cô Khánh lên xe hoa, Thâm Tâm có tổ chức tại tòa báo Bắc Hà một tiệc thịt chó, uống Mai Quế Lộ, mời Trần Huyền Trân, Nguyễn Bính, và Vũ Trọng Can tham dự. Họ say sưa, ngâm thơ, làm thơ, cười đùa cho đến khuya rồi lăn ra ngủ trên đất.

                            Người đau khổ trong cuộc tình duyên dang dở này không phải là cô Khánh. Trái lại, cô có đầy đủ hạnh phúc với ngưới người chồng rất chiều chuộng cô. Trần Huyền Trân đã gặp cô hí hởn với chồng vào ăn kem ở tiệm Blanche Neige (kem Bạch Tuyết), Bờ Hồ hai lần. Hai ông bà nhìn nhau và cười với nhau ra vẻ âu yếm lắm. Khánh đã có thai, được chồng săn sóc, nâng đỡ lên chiếc xe nhà Citroen. Lúc ra về, còn đi một vòng quanh Hồ Hoàn Kiếm. Trần Huyền Trân kể lại cảnh âu yếm đó cho Tuấn Trình nghe và kết luận: "Con Khánh nó cho cậu leo cây, cậu còn si nó làm gì nữa, cho thêm tủi nhục." Nguời đau khổ dĩ nhiên là Tuấn Trình, THÂM TÂM.
                            #14
                              Trường Phi Bảo 09.08.2006 12:54:12 (permalink)

                              Chàng yêu nhớ đơn phương với mặc cảm của một nghệ sĩ nghèo bị người yêu bỏ rơi, lại còn bị mấy thằng bạn trẻ chế nhạo đùa bỡn, nhất là Vũ Trọng Can.

                              Vì một chút tự ái văn nghệ đối với mấy người kia, Tuấn Trình đã phải thức một đêm, theo lời anh, làm một bài thơ đề là "HAI SẮC HOA TIGÔN" ký T.T.Kh. với thâm ý để Trần Huyền Trân và Vũ Trọng Can tin là của Khánh làm để thương tiếc mối tình tan vỡ. Muốn giữ tính cách bí mật, Tuấn Trình dán kín bao thư rồi nhờ cô em họ, con gái của người cô ở phố Cửa Nam, mang thư đến tòa soạn. Cũng chính cô em họ đó đã chép giùm bài thơ với nét chữ con gái dịu dàng của cô để khỏi bị nghi ngờ. Cho nên giọng thơ hoàn toàn là giọng thơ lãng mạng của Tuấn Trình, và lời thơ khác hẳn với những lời tâm sự trong bức thư cuối cùng của KH, báo tin lấy chồng.

                              Cô Khánh không biết làm thơ. Cô chưa bao giờ làm thơ cả! Và cô ghét những bài thơ của Thâm Tâm nữa là đằng khác. Tuấn Trình đã nói quả quyết với tôi như vậy sau khi nhận được một bức thư cuối cùng của Khánh. Bức thư cuối cùng tỏ ý KHÔNG BẰNG LÒNG anh mượn tên cô để làm thơ kể chuyện tình duyên cũ, có thể làm hại đến cuộc đời cô. Trong thư PHẢN ĐỐI đó, Khánh xưng TÔI chứ không xưng EM như những thư trước, để chấm dứt trò chơi vô ích ấy. Thâm Tâm lấy những lời nghiêm khắc giận dữ của người yêu cũ để làm ra BÀI THƠ CUỐI CÙNG:

                              TRÁCH AI mang cánh tigôn ấy,
                              Mà viết tình xưa ĐƯỢC ÍCH GÌ?

                              ....

                              BÀI THƠ đan áo nay RAO BÁN
                              Cho khắp người đời THÓC MÁCH xem.

                              ....
                              LÀ GIẾT ĐỜI nhau đấy, BIẾT KHÔNG?
                              Dưới giàn hoa máu, tiếng mưa rung.
                              Giận anh tôi viết giòng dư lệ,
                              Là chút dư hương điệu cuối cùng.

                              Từ nay anh hãy BÁN THƠ ANH,
                              VÀ ĐỂ YÊN TÔI với một mình.
                              Những cánh hoa lòng, HỪ ĐÃ BỎ
                              Còn đem mà ĐỔI LẤY HƯ VINH.

                              Cô Khánh "TRÁCH" người cũ không những đem chuyện tình xưa ra viết chẳng "ĐƯỢC ÍCH GÌ" lại còn làm BÀI THƠ đi "RAO BÁN" cho người đời "THÓC MÁCH" mua xem. Như thế là ANH "GIẾT ĐỜI TÔI, anh CÓ BIẾT KHÔNG?" Anh đem BÁN THƠ để kiếm chút "HƯ VINH" nhưng chuyện xưa ĐÃ BỎ rồi, anh hãy ĐỂ TÔI YÊN!........


                              #15
                                Thay đổi trang: 12 > | Trang 1 của 2 trang, bài viết từ 1 đến 15 trên tổng số 20 bài trong đề mục
                                Chuyển nhanh đến:

                                Thống kê hiện tại

                                Hiện đang có 0 thành viên và 1 bạn đọc.
                                Kiểu:
                                2000-2024 ASPPlayground.NET Forum Version 3.9