Thâm Tâm lấy gần hết chữ và nghĩa trong bức thư đoạn tuyệt tàn nhẫn của Trần Thị Khánh làm bài thơ CUỐI CÙNG đó mà vẫn ký T.T.Kh một lần cuối cùng. Rồi để đáp lại, chàng làm một bài ký tên THÂM TÂM và cũng là bài cuối cùng mỉa mai, chua chát:

Đây bài thơ chót KÍNH DÂNG TẶNG BẠN
Và thành chúc đời em luôn tươi sáng.
Như mộng kiều đầm ấm tuổi xuân xanh,
Như hương trinh bát ngát ý dịu dàng
Hoa nhạc mới triều dâng tơ Hạnh Phúc.

Trên phương diện văn thơ cũng như tình cảm, ta chỉ thương hại Thâm Tâm. Một nhà thơ trẻ hãy còn ngây thơ với tuổi 19 đầy thơ mộng, tưởng rằng cô Khánh vẫn thành thật yêu chàng, rằng cô bị ép gả cho một "ông già" nhưng cô vẫn giữ mối tình thiêng liêng chung thủy với người nghệ sĩ tài hoa. Cho nên tưởng làm vui lòng người yêu, chàng lấy tên nàng để ký dưới bài thơ tỏ ý thương tiếc, với những câu tình tứ như:

Từ đấy thu rồi thu lại thu......
Lòng tôi còn giá đến bao giờ?
Chồng tôi vẫn biết tôi thương nhớ......
Người ấy, cho nên vẫn hững hờ.

...

Nếu biết rằng tôi đã lấy chồng
Trời ơi người ấy có buồn không?
Có thầm nghĩ tới loài hoa vỡ
Tựa trái tim phai, tựa máu hồng?

...

Cho tôi ép nốt dòng dư lệ
Nhỏ xuống thành thơ khóc chút duyên

Nhưng chàng thi sĩ tình có ngờ đâu không những cô Khánh không hề tỏ chút gì cảm động vì mối tình đau khổ, thủy chung của chàng, hoặc cảm ơn những bài thơ an ủi của chàng mà trái lại cô còn gởi một bức thư tàn nhẫn, hằn học nào là "Anh giết đời tôi, anh biết không?", nào là anh mang chuyện cũ ra viết "chẳng ích gì", cô lại còn tỏ ý khinh rẻ: "Từ nay anh cứ đem thơ anh bán rao để kiếm chút hư vinh, nhưng anh hãy để cho tôi yên" v.v...

Bấy giờ Thâm Tâm mới thức tỉnh, tìm lời bào chữa cho mình:

.....Anh biết cái gì xưa đã chết,
Anh càng buồn, càng muốn viết thành thơ.
Nhưng thôi:
Mộng đang xanh, mộng hóa bơ phờ
Đây bài thơ chót kính dâng tặng bạn.

Thâm Tâm tự hạ mình viết "kính dâng tặng bạn" có ý xin lỗi chua chát người không phải là người yêu của mình nữa, và chàng đã viết:

Chim muốn bay cũng giữ chẳng được nào!

và:

Có gì đâu, khi bướm muốn xa cành!

Thâm Tâm không những đã tỉnh ngộ, mà lại còn uất hận vì thái độ khinh bạc của cô Khánh:

...Chiều nay lạnh, có nhiều sương rơi quá,
Nhưng lòng anh đã bình thản lại rồi.
Hết đau buồn và cảm thấy sục sôi,
Niềm UẤT HẬN của một thời lạc lối.
Lấy nghệ thuật làm trò hề múa rối
Đem tài hoa cung phụng sóng mắt huyền
Để khẩn cầu xin một nụ cười duyên.

Thâm Tâm tự thú nhận: LẤY NGHỆ THUẬT VĂN THƠ để làm trò hề múa rối (vì sự thật chẳng có ý gì cả) trong mấy bài thơ ký tên T.T.KH với mục đích "Đem tài hoa cung phụng sóng mắt huyền, Để khẩn cầu xin một nụ cười duyên."

Để rồi mỉa mai thay, nhận được những lời khinh khi ngạo mạn và hằn học của nàng. Đó là "Niềm uất hận" của Tuấn Trình trong một thời "lạc lối". Nhưng:

"Thôi em nhé từ đây anh cất bước,
Em yên lòng vui hưởng cuộc đời vui."

Chàng hứa chấm dứt trò hề múa rối về văn thơ và nàng cũng không mong gì hơn.

Để tôn trọng thực tế của những sự kiện đã qua trong lịch sử hay văn học, để đừng xuyên tạc những chuyện không có, phải nói ngay rằng tên T.T.KH không hề gợi một dư luận xôn xao nào ở thời tiền chiến. Cuộc tình duyên của Tuấn Trình (Thâm Tâm) với cô Trần Thị Khánh cũng không hề gây một sự xúc động nào về tâm lý cũng như về văn chương trong giới văn nghệ và giới trẻ thời bấy giờ.

Tôi chắc rằng những nhà văn thơ tiền chiến ở Hà Nội (tác giả nói về năm 1961) hiện còn sống tại Sài Gòn, như các anh Vi Huyền Đắc, Lê Tràng Kiều, Tchya, Vũ Bằng (cả anh Nhất Linh và Lê Văn Chương vừa tạ thế mấy năm trước) đều phải hết sức ngạc nhiên thấy một vài người của thế hệ hậu chiến ở Sài Gòn bỗng dưng tôn sùng T.T.KH thành một thần tượng, và biến một mối tình rất tầm thường, có thể nói là quá tầm thường, thành một thảm kịch của tình yêu!

Nguyễn Nhược Pháp, nhà ở gần nhà cô Khánh, chỉ cách năm, sáu căn mà cũng không hề nghe nói đến cô này, và cũng không biết tí gì về mối tình của một họa sĩ kiêm thi sĩ Tuấn Trình hay Thâm Tâm xảy ra cùng dãy phố với anh.

Nguyễn Vỹ

Phổ thông tạp chí, số 63, ngày 15 tháng 8 năm 1961

Thật tình cảm ơn những người đã sưu tầm và post lên diễn đàn những câu chuyện về TTKH. Tôi rất yêu thơ và mê thơ của TTKH từ những ngày còn là cậu học sinh tiểu học - qua tập thơ của người cậu thứ bảy của tôi - Đối với tôi, TTKH là cái gì đó lãng mạn mà cao sâu, ướt át mà tình cảm...Sao mà thơ của TTKH rung động lòng người yêu thơ đến vậy? Một lần nữa xin cảm ơn Trường Phi Bảo, chúc bạn vui, khỏe và có những bài viết hay như thế.

Thơ
MÀU TÍM HOA SIM
Hữu Loan
( khóc Lê Đỗ Thị Ninh )
 
Nàng có ba người anh
đi bộ đội
Những em nàng
có em chưa biết nói
Khi tóc nàng xanh xanh
Tôi người Vệ quốc quân                           
xa gia đình.
Yêu nàng
như tình yêu em gái
Ngày hợp hôn
nàng không đòi
may áo cưới
Tôi mặc đồ quân nhân
Đôi giày đinh
bết bùn đất hành quân
Nàng cười xinh xinh
bên ông chồng độc đáo
Tôi ở đơn vị về
cưới nhau xong là đi
Từ chiến khu xa
nhớ về ái ngại
Lấy chồng đời chiến chinh
mấy người đi trở lại
Nhỡ khi mình không về
thì thương ngưòi vợ chờ
bé bỏng chiều quê
Nhưng không chết
người trai khói lửa
 mà chết
người gái nhỏ hậu phương!
Tôi về
không gặp nàng
Má tôi ngồi bên mộ con
đầy bóng tối
Chiếc bình hoa ngày cưới
thành bình hương
tàn lạnh vây quanh
Tóc nàng xanh xanh
 ngắn chưa đầy búi
Em ơi
giây phút cuối
 không
được
nghe
nhau
nói
Không được trông nhau
một lần
Ngày xưa
nàng yêu hoa sim tím
Áo nàng
màu tím hoa sim
Ngày xưa
đèn khuya bóng nhỏ
 nàng vá cho chồng
tấm áo ngày xưa!
Một chiều rừng mưa
ba người anh
từ chiến trường Đông Bắc
biết tin em gái mất
trước tin em lấy chồng
Gió sớm thu về
rờn rợn nước sông
Đứa em nhỏ lớn lên
ngỡ ngàng trông ảnh chị
Khi gió sớm thu về
cỏ vàng chân mộ chí
Chiều hành quân
qua những đồi hoa sim
những đồi hoa sim
Những đồi hoa sim dài
 trong chiều không hết
Màu tím hoa sim
 tím
chiều hoang
biền biệt
Nhìn áo rách vai
 tôi hát trong màu hoa:
“Áo anh sứt chỉ đưòng tà
Vợ anh mất sớm.
Mẹ già chưa khâu…”
 

(Bài thơ này được chép chính xác từng chữ, từng câu trên tuần báo KIẾN THỨC NGÀY NAY )

Tôi cũng rất thích những bài thơ của Hữu Loan, Quang Dũng. Bài thơ "Màu tím hoa sim" này tôi tình cờ xem được trên tạp chí Kiến thức ngày nay. Xin post lên diễn đàn để các bạn yêu thơ xem chơi. Mong là tôi không làm chuyện dỡ hơi! Múa rìu qua mắt thợ!