Tôi không phải là người lãng mạn, ít ra thì cũng không thích những việc mơ hồ viển vông hay những lời nói nhẹ nhàng quá mức.
Nhưng có những cái, gọi là ‘định kiến’, có thể gọi thế, tức là những thứ đi vào tiềm thức và tôi không thể hay không muốn thay đổi. Có lẽ mọi phiền toái trong cuộc sống của tôi bắt đầu từ đấy.
Người ta vẫn bảo mối tình đầu sẽ khó quên lắm, nhất là đối với con gái. Tôi không biết mình đã quên anh chưa, có lẽ 7,8 năm là một khoảng thời gian khá dài, đủ để người ta bắt đầu những mối quan hệ mới. Tôi cũng vậy. Tôi đã bắt đầu với một người khác, trong khoảng thời gian đủ dài, 5 năm, và rồi kết thúc với họ. Bên cạnh đó còn có những mối quan hệ chưa hẳn là tình yêu, với một vài người khác, trước và sau khi yêu lần thứ 2. Thế nhưng cái cách tôi nhìn vào các mối quan hệ thì vẫn bị ảnh hưởng bởi anh, người đầu tiên thực sự gắn bó với tôi và ra đi khi tôi không hề chuẩn bị cho sự ra đi ấy.
Anh học Bách khoa, vào cái thời của bọn tôi, thì con trai học bách khoa là ổn, với lại con trai trường chuyên trên tôi thường học bách khoa. Ngày bọn tôi quen nhau, a học lớp 12, tôi hỏi a sẽ thi Bách khoa chứ, a bảo tất nhiên rồi, a thích trường đấy. Và điều hiển nhiên là anh đi học bách khoa, mặc dù không phải thi. A được vào thẳng do đạt giải kỳ thi học sinh giỏi. Khỏi phải nói tôi đã ngưỡng mộ anh thế nào, tự hào thế nào. Mặc dù vào thời điểm ấy, việc tôi có thể sẽ vào thẳng đại học là cũng gần như đương nhiên, khi mà tôi học tài tử nhưng luôn được học sinh giỏi, thi học sinh giỏi này khác.
Anh đi học đại học, tôi không còn được gặp anh vào mỗi buổi tối đi học thêm tiếng Anh như trước, không được đi ăn kem ốc quế hay ăn chè, những thứ mà thời học sinh đứa nào cũng thích, không còn được ngồi bên cạnh nhau nói chuyện bằng giấy, hỏi đủ thứ trên đời. 16 tuổi và có người yêu, có lẽ theo các bậc phụ huynh và cả quan niệm của mọi người thời ấy, đấy là một việc khá nghiêm trọng. Thường thì những đứa chơi bời mới có người yêu sớm, hay tương tự thế. Tôi thì chẳng phải vậy, thậm chí là một đứa gà mờ, chỉ biết học và học, đến mặt mũi hàng xóm thế nào còn không rõ. Tôi yêu anh tự nhiên và ngọt ngào, không có một sự cản trở nào đáng kể, vì bọn tôi vẫn học giỏi, tôi vẫn ngoan ngoãn. Tôi đã có một chỗ dựa như thế, để không còn cảm thấy buồn vì chuyện nhà, chuyện học hành hay bạn bè.
Ngày anh mới xuống học, tôi bắt đầu những tháng ngày chờ đợi. Lúc đầu thì không ý thức được rằng sự chờ đợi lại làm cho người ta bất an đến thế, vì đôi lúc thấy chờ đợi là cái gì lãng mạn lắm. Tôi thích những buổi giả vờ ốm, xin phép xuống trạm xá khám, lấy cớ nghỉ học để chạy xuống cổng phụ gặp anh, vừa từ HN về cười rất tươi. Đôi khi không xin nghỉ được, thì vội vàng chạy ra sân vận động của trường, đi lòng vòng một tí, a lấy từ trong cặp ra một hai lá thư, bảo anh chưa kịp gửi thì được về, rồi hai đứa kể lể một lúc, toàn những chuyện vặt vãnh, để tôi còn kịp lên lớp. Hồi ấy cũng không có điện thoại di động và internet như bây giờ, để rồi những nỗi nhớ cứ rơi vào khoảng trống, chờ đợi và tin tưởng. Đôi lúc anh bảo khổ quá, bọn mình không được gặp nhau nhiều. Những ngày cuối tuần anh về, đó là khoảng thời gian ngắn ngủi hơn bất cứ lúc nào, chỉ đi được một vòng qua bên kia sông là đã đến chiều muộn, anh phải đưa tôi về. Tôi là đứa con gái ngoan đạo cực kỳ, tới mức không bao giờ dám đi chơi tối với anh, lúc nào cũng vội vội vàng vàng về cho kịp giờ, sợ bố mẹ nghi ngờ. Anh bảo bọn mình gắng đợi gần 2 năm nữa, e xuống học cùng, lúc ấy thì bọn mình sẽ gặp nhau suốt.
Nhưng cái ngày ấy không có. Khi mà tôi còn quá trẻ con, và lòng tự ái quá cao. Anh lại là một người cần sự mềm mỏng và dịu dàng. A bảo a không muốn em cứ chơi với con trai nhiều thế, a thích em chơi với con gái, học được nhiều thứ từ họ hơn. Tôi bảo, nhưng e có ngăn cản anh chơi với các chị bạn anh đâu, hơn nữa bạn bè em toàn những người tử tế.
Và rồi, người bạn gái thân của anh đã mang anh của tôi đi. Lúc biết điều ấy, tôi chẳng biết làm gì, không dám khóc với ai, không kể lể. Chỉ im lặng và chịu đựng, đặt ra những dấu hỏi. Tôi xuống tận HN gặp anh. Đấy là một chuyến đi dài so với con bé 16 tuổi, trong đầu đầy những dấu hỏi muốn giải thích, vì cảm nhận mơ hồ một cái gì đó không rõ ràng, không nắm bắt được nhưng lại cụ thể, ở đâu đó trong mối quan hệ hai đứa. A chỉ khóc, không giải thích, không gì cả, chỉ khóc và xin lỗi tôi. Tôi cảm thấy đau đớn, ngày ấy còn quá nhỏ để có thể ghê gớm, làm một cái gì đó như trả thù và giành giật. Tôi chỉ lặng lẽ đi về, mang theo những dấu hỏi ấy.
Mấy ngày sau thì anh cũng về, tìm gặp tôi. Anh nắm tay tôi thật chặt, từ cổng trường tôi cho tới chỗ ngày xưa hai đứa học tiếng Anh. Tôi vẫn thường đi bộ đi học trên con đường ấy, nó ngoằn nghèo và nhỏ đủ, để không quá ồn ào, cắt ngang những suy nghĩ của mình, những suy nghĩ của con bé 17 tuổi, ương bướng và mơ mộng. A bảo hãy để cho a giải thích, mọi thứ không phải như thế. Nhưng anh càng giải thích thì dường như tôi càng thấy không thể chịu được. Nước mắt tôi chảy dài trên má, anh càng lau, lại càng khóc. Hai đứa đã đứng rất lâu như thế, bên cạnh những cây bạch đàn và cây Điệp – hai loại cây được trồng trên quả đồi nhỏ, ở một góc khuất của trường sư phạm, nơi chúng tôi từng học thêm tiếng Anh, bằng C. Dưới chân chúng tôi là lá bạch đàn lạo xạo, phía trên đầu chúng tôi, thi thoảng những cơn gió làm rất nhiều chiếc lá điệp rơi nhẹ nhẹ xuống đầu hai đứa, và cả hoa điệp vàng, bay lả tả, đậu nhẹ lên lớp lá bạch đàn phía dưới chân chúng tôi . Trời hơi mưa, thời tiết sau tết có cái gì đó man mát, hoặc đấy là cảm giác của hai đứa. Cũng không hiểu sao đợt ấy lại có hoa điệp, vì không phải là mùa thu hay mùa hè. Anh cứ đứng như thế rất lâu, cầm tay tôi, và tôi im lặng. Trời tối. Và cả hơi mưa nhẹ. Anh kéo tôi lại gần. Trong khoảnh khắc ấy, có một sự dạn dĩ nào đấy, khiến tôi lại gần anh hơn một chút. Và trong một vài thời điểm lúc ấy, tôi đã không còn tỉnh táo.

Tôi bỏ chạy sau ngày hôm ấy, kiên quyết không gặp anh, lấy lý do là còn phải học, lớp 11 rồi. Tất cả những cố gắng của anh càng đẩy hai đứa ra xa nhau hơn. Tôi thu mình lại như vỏ ốc. Anh kiên nhẫn đi về hàng tuần, đi bộ cùng tôi trên đường về nhà, nói chuyện. Nhưng lòng tự ái của một đứa con gái chưa bao giờ thất bại không cho phép tôi thay đổi, hay sự thiếu tự tin vào chính mình sau ngày hôm ấy, tôi không biết, chỉ biết mình không còn nhìn nhận anh như trước. Tôi gửi trả lại anh những bức thư ngay khi nhận được. Tôi tình nguyện dạy mấy đứa bạn tại nhà mình, để giúp chúng nó học tốt. Không còn khoảnh khắc nào cho anh chen vào cuộc sống của tôi nữa. Và rồi người con trai 18 tuổi ấy đã ra đi, khi anh đi tôi mới biết mình gục ngã. Tôi học hành sa sút. Một đứa vốn có lực học tương đối tốt, thế mà trở nên ngớ ngẩn với những bài kiểm tra lý, hoá toàn 4,5 và cả 2. Tôi hoảng sợ thực sự. Nhà có chuyện, mâu thuẫn của người lớn, không biết chia sẻ với ai. Tôi bị khủng hoảng. Mọi người không còn nhận ra tôi.
Rồi không biết vô tình hay cố ý, tôi học được cách lẩn tránh sự mất mát, tôi tìm thấy anh ở người khác, ở Thanh lớp trưởng, ở Tuấn, những thằng bạn thân và sau đó là Hiệp. Mỗi người ấy có nét gì đó giống anh, giống mơ hồ hoặc rõ ràng, đủ để cho tôi chơi và nói chuyện và tạo cho tôi cảm giác an toàn.
***
Hiệp không bao giờ biết về Hải, người con trai đầu tiên của tôi. Thì cũng không thể nghĩ rằng tôi đã yêu, khi mà tôi đứng trước mặt Hiệp vô tư, trẻ con, ăn nói vô lo vô nghĩ. Tôi tìm thấy anh ở Hiệp, một sự tìm thấy hơi vội vàng, cảm tính. Thật khó giải thích. Có lẽ vì Hiệp là bạn của tôi từ nhỏ, hai đứa đã chơi với nhau từ thời còn bé tí, và sau đó tôi chuyển lên phía Trung tâm thành phố, nhà Hiệp vẫn ở chỗ cũ. Có thể vì thế, nên khi lần đầu tiên gặp lại Hiệp, tôi đã thấy gắn bó với Hiệp. Hiệp có nụ cười dễ mến, gương mặt sáng sủa và hiền lành. Đã có lúc tôi nghĩ mình yêu Hiệp một cách thành thật và trong sáng, không khác gì tình yêu dành cho Hải ngày xưa. Tôi dẫn Hiệp về nhà dì, nhà cậu, những người họ hàng mà tôi cảm thấy thực sự yêu quý, và cảm thấy hãnh diện về Hiệp. Làm sao không hãnh diện được khi Hiệp cư xử đàng hoàng, điềm đạm hơn cái tuổi của Hiệp rất nhiều, và Hiệp luôn làm cho mọi người dễ chịu. Nhưng có lẽ điều khiến tôi thân với Hiệp là vì cậu ấy có một đôi mắt và nụ cười thực sự cuốn hút. Nụ cười của Hiệp có thể làm cho tôi nhớ đến cả tháng trời, trong những ngày không gặp.
Hiệp không có nét gì giống anh cả, tính cách cũng không giống. Thế sao tôi vẫn thấy anh ở đâu đó trong con người Hiệp, và làm tôi tê tái khi nghĩ rằng mình đang đi tìm anh, chứ không phải là Hiệp. Phải chăng đấy là cái cách Hiệp nhìn tôi, gần gũi và dịu dàng hệt như anh vẫn làm thế, đủ để khiến tôi cảm thấy ấm áp, như thể đó chỉ là ánh mắt dành riêng cho tôi thôi, không một ai khác. Nhưng có lẽ, điều gợi nhắc đến anh chính là vì Hiệp không học hành nhiều, Hiệp chỉ học trung cấp nghề, khi tôi học năm thứ nhất, thì Hiệp đã chuẩn bị ra trường và đi làm. Đấy là một sự đối lập với Hải, cả tương lai trước mắt của Hải là học hành, học đại học, và sau đó là du học. A có những mục tiêu rõ ràng để đạt được, và anh không thể không làm những việc ấy, khi mà bố mẹ và mọi người xung quanh anh coi những điều ấy là tất nhiên, như thể một nghĩa vụ của anh. Thế giới bạn bè của Hải cũng khác, những người học trường chuyên, những thằng bạn đeo kính cận, những giải thi học sinh giỏi. Bạn bè của anh không như bạn bè Hiệp. Bạn bè Hiệp nhìn tôi thân thiện và gần gũi, tôi có thể ngồi ăn cùng họ rất tự nhiên, nghe họ nói về đủ những thứ chuyện ồn ào, nghịch ngợm. Bạn của Hải là những người – đôi khi- tôi thấy họ đang ở trên mây và kiêu hãnh thái quá. Họ cũng như tôi vậy, giả sử một ngày không có sách vở và học hành, có lẽ sẽ chẳng biết bấu víu vào đâu để có miếng ăn. Đi với Hiệp tôi cảm thấy thoải mái hơn, nhưng lại không cân bằng. Dường như con người Hiệp thì tôi không mong đợi gì tốt hơn thế, nhưng việc Hiệp không học đại học lại là một điều gợn lên trong đầu hai đứa cảm giác không thật. Tôi tránh nhắc đến chuyện học hành, thi cử, nếu có nói đến chỉ là nói những khó khăn của mình, để nghe Hiệp động viên, thông cảm. Tôi không kể về những buổi hội thảo hay những môn học mà tôi thấy thú vị, vì Hiệp không thể hiểu những thứ ấy, và có lẽ không quan tâm. Ngày ấy tôi nghĩ thế. Nguy hiểm hơn, tôi trở thành một người khác, muốn từ bỏ tất cả những ước mơ thành công trong tương lai, chỉ cần được ở bên Hiệp và nhìn thấy Hiệp. Tôi bắt đầu nghĩ đến việc trở thành một cô giáo, hơn là một người làm luật, vì một cô giáo thì hợp với Hiệp hơn, một công nhân. Nếu như khi a ra đi, tôi bị nản chí, học hành sa sút, nhưng một thời gian sau lại gượng dậy được, thậm chí học tốt hơn để vào đại học, nghĩ rằng một ngày nào đấy đối diện với anh, a sẽ không mỉm cười chế nhạo tôi vì tôi thua kém anh; thì khi gặp Hiệp, tôi thấy mình lười nhác, sống lơ mơ như trên cung trăng. Nói một cách chính xác là tôi sợ Hiệp mặc cảm. Tôi trở thành tôi, vừa vô tư vừa mềm mỏng nhẹ nhàng, điều mà ngày xưa tôi không làm thế với anh, vì tôi sợ mình quá nhỏ bé so với anh. Tôi muốn Hiệp đi học, học tại chức thôi, để lấy cái bằng. Hiệp nhoẻn cười nhìn tôi, Hiệp không học được nữa đâu, bây giờ chỉ đi làm thôi. Hiệp đã chặn đứng ý định khuyên Hiệp đi học của tôi. Mà suy cho cùng, thì Hiệp cũng không thể học được. Một người đã bỏ học từ năm lớp 6,7 để rồi đi học nghề và học bổ túc, thì không có những ước mơ xa vời như thế. Đi làm và kiếm tiền, sống tự lập, tốt hơn nhiều việc gắng kiếm một mảnh bằng và khoác lên cái vẻ tri thức giả tạo, ít ra cũng đúng với Hiệp lúc bấy giờ.
Tôi đã suy nghĩ thật nhiều, và quyết định sẽ học hai trường, tôi muốn một ngày gặp lại tôi, a sẽ tự hào vì tôi vẫn học hành thành tài, và vẫn có một người yêu. Làm sao có thể lý giải được với anh về việc tôi bỏ học luật cơ chứ, đấy từng là ước mơ của tôi cơ mà. Hẳn a sẽ thấy tôi thật dở hơi khi làm thế. Có lẽ đấy là điều điên rồ nhất, vì nếu tôi cứ bình thường, thì Hiệp có lẽ đã không ngại tôi đến thế. Vào một ngày đẹp trời nào đó, theo như đứa em gái kể, Hiệp lên nhà và đợi tôi về, bố đã nói chuyện với Hiệp một cách thẳng thắn. Bố bảo Liên bây giờ rất bận, đi học hai trường. Có lẽ nó có rất ít thời gian để về nhà và dành cho bạn bè. Bác mong rằng cháu có thể thông cảm cho nó, cháu đã đi làm rồi, cháu khác. Và cháu biết đấy, thế giới của cháu không giống của con gái bác. Nó sẽ không làm được gì nếu không học hành tử tế....
Tôi nghĩ là Hiệp đã bất ngờ vì những điều ấy. Tôi dấu Hiệp việc tôi đi học sư phạm ngoại ngữ. Có thể là Hiệp tự ái, hoặc có thể nghĩ rằng cần cho tôi yên ổn học hành. Hai lý do ấy có biện minh cho việc Hiệp không xuống thăm tôi mấy tháng liền không? Tôi không biết? Mặc dù Hiệp vẫn gửi cho tôi những tấm thiệp vào ngày đặc biệt, tôi cảm thấy thiếu. Về sau này, tôi nghĩ đấy là vì tình yêu chưa thực sự có giữa hai đứa, nên chúng tôi mới không vượt qua được sự tự ái của mình. Tôi về nhà, không báo cho Hiệp. Hiệp thì đâu còn hàng tuần lên thăm nhà tôi một lần, hỏi thăm tình hình của tôi, xem tôi có về không. Mà cũng lạ, khi mới 18 tuổi Hiệp lại có thể chững chạc thế, đến nhà tôi làm đỡ những việc vặt khi anh tôi đi bộ đội, tiếp chuyện với bố hàng tiếng. 18 tuổi, bọn bạn tôi thường í ới gọi nhau ngoài cổng, không thấy thì vù về mất, chưa kịp thấy mặt đâu. Thế mà bố lại không đồng ý Hiệp. Chẳng hiểu nổi bố.
Tôi lại rơi vào khoảng trống, khoảng trống mà ngày xưa a ra đi để lại. Tôi cứ ngỡ nó đã được lấp đầy bởi một tình bạn trong sáng và nhiệt tình của Hiệp - một tình bạn ẩn chứa một tình yêu bồng bột và ngây thơ. Trên thực tế, hai đứa chẳng khác nào người yêu của nhau cả, chỉ có điều chưa nói ra mà thôi.
***
Và những dấu hỏi, những băn khoăn lại được đặt ra. Tôi không đủ can đảm và quá nhiều sỹ diện để tìm gặp Hiệp. Tôi lại đẩy những nỗi buồn ấy về phía Hùng, đi chơi với Hg nhiều. Nhà trọ tôi ở gần H.I.T.C, một toà nhà thiết kế theo kiểu đặc biệt, tạo ra gió lùa mát rượi ở phía dưới. Buổi tối tôi và Hg thường ngồi ở đấy, trên bậc hành lang của Toà nhà và hóng gió, gió thật mát và xua đi những mệt mỏi trong lòng của hai đứa. Một lần Hg hỏi sao lúc nào Liên cũng có vẻ buồn thế. Mọi chuyện đều có thể giải quyết được. Tôi bảo không phải thế, đấy là vì có một khoảng trống trong lòng chị, một khoảng trống mà không ai có thể lấp đầy được. Những người định lấp đầy nó mà không được, thì lại càng khoét sâu nó hơn. Hg bảo Hg có thể lấp đấy khoảng trống ấy không? Tôi cười, lắc đầu, lúc ấy không bao giờ nghĩ rằng Hg đang có âm mưu với mình. Và dĩ nhiên, khi một người bạn thân có ý định gì đó, mà mình lại đang rất tin tưởng, sẵn sàng kể cho họ nghe những chuyện buồn của mình, thì mình có thể thích họ lúc nào mà không biết. Tôi đã thích và yêu Hg như thế, tự nhiên và khờ khạo.
Người ta vẫn bảo tình yêu chỉ có một, những thứ tương tự thì có hàng ngàn. Tôi cũng từng lý tưởng hoá tình yêu như thế. Nhưng rồi nhận ra rằng, người ta có thể yêu nhiều người trong cuộc đời mình. Vì chẳng ai giống ai cả, mỗi người đem lại cho mình một cảm giác khác nhau, mỗi tình yêu đều có vẻ lãng mạn của nó, và đều làm cho người ta đau đớn khi để nó ra đi. Không thể nói là tôi không yêu Hg, mặc dù ở bên Hg chưa bao giờ tôi nguôi đi những chuyện về Hiệp và Hải. Mặc dù tôi không nhớ Hg cồn cào và da diết như trước đây từng nhớ người khác. Mặc dù tôi không dành tất cả niềm tin cho tình yêu này. Thì Hg vẫn đã trở thành một phần của cuộc sống của tôi, tới mức tôi không thể từ bỏ.
Trong suốt năm năm ở bên cạnh anh, tôi đã chỉ mang lại cho anh những dằn vặt và cho anh nhìn thấy nước mắt của mình. Nước mắt tôi thể hiện sự không hạnh phúc của hai đứa, vì cách anh cư xử với tôi làm tôi không hài lòng, và vì tôi chưa quên được chuyện đã qua. Và vì tôi thích một người khác.
***
Tôi không kể cho Hg nghe về Hải. Cũng không hiểu sao tôi lại không kể về Hải cho bất kỳ ai, có lẽ hồi mới 20 tuổi, việc kể ra chuyện mình bị một người phản bội là một cái gì ghê gớm lắm, chạm đến sỹ diện lắm thì phải. Có thể lý do chính là tôi muốn để tất cả yên, không muốn nhắc lại những chuyện từng làm mình thực sự khốn khổ, tưởng chừng sẽ không bao giờ vượt qua được nỗi ám ảnh khi không có anh ở bên cạnh. Tôi chỉ kể về Hiệp, cho mọi người nghĩ rằng tôi mới chỉ thích Hiệp thôi, ngoài ra không có một ai khác. Kỷ niệm về Hiệp không là chuỗi ngày tuyệt vọng và nghi ngờ. Tất cả như một con gió, thoảng nhẹ và để lại cảm giác êm ái. Mặc dù, trên thực tế, tôi vẫn mang trong lòng cảm giác mình là người phản bội Hiệp, vẫn đinh ninh rằng cái lần về quê cùng Hiệp, khi cả hội thanh niên đang đứng nhìn đám cháy gần đấy, Hiệp kéo tay tôi bước ra phía xa, mà tôi lại để cho mình đi theo Hiệp, thì có thể hiểu là bản thân mình đã đồng ý Hiệp mất rồi.
Phủ nhận tình cảm thật của mình, đấy là một cách tự vệ của tôi, về sau tôi mới biết là nó nguy hiểm thế nào, vì tôi luôn trốn tránh sự thật, luôn tìm một cái khác để lấp liếm và thay thế một chuyện không vui, và chẳng bao giờ giải quyết dứt điểm chuyện cần giải quyết. Tôi luôn chuẩn bị tinh thần để chia tay Hg, từ khi mới bắt đầu yêu cho tới khi được 4,5 năm. Lúc nào cũng trực chờ sự chia tay, tôi sợ mình sẽ hẫng khi Hg ra đi, sợ lại một lần nữa chới với và mất lòng tin vào cuộc sống. Không thể nhớ số lần tôi đòi chia tay, gây sự để chia tay. Và điều ấy đã có tác hại ghê gớm, làm cho tôi không còn là tôi nữa. Không dám tin là mình đang được yêu, và không cho phép mình yêu một ai đó quá, để có thể cân bằng. Tôi nhận ra rằng tôi càng đối xử với Hg lạnh nhạt vừa phải, thì anh càng yêu tôi và chiều chuộng tôi, làm theo tất cả những gì tôi muốn. Thậm chí việc tôi hay kể về Hiệp và liên lạc với Hiệp càng làm cho anh sợ mất tôi hơn, đối xử với tôi tốt hơn. Có lẽ đấy là quan niệm hết sức lệch lạc về tình yêu, mà sau này tôi mới phải gánh chịu hậu quả của nó.
***
Cậu ấy có gương mặt giống Đức, người mà vì họ, tôi đã sống trong những giằng co và mâu thuẫn cả một thời gian dài. Tôi nhận ra cậu ấy giống Đức khi lần đầu tiên nhìn thấy cậu dắt xe vào Toà nhà, giống cả đôi giày màu vàng. Không hiểu sao hồi ấy lại thấy cậu giống Đức thế, mặc dù sau này gặp Đức ở ngoài đời thì thấy gương mặt hai người không phải là giống nhau, có giống chăng ở một nét nào đó. Thế nhưng trong suốt khoảng thời gian dài, cứ nhìn thấy cậu là tôi nghĩ đấy là Đức. Tôi kể với Đức về cậu, có vẻ khoảng sinh năm 82 thôi, trẻ con lắm, và rất giống anh.
Có một thời kỳ thấy cậu hay đèo một cô bé đến Toà nhà, sau đó đưa xe cho cô đi, còn cậu thì lên Toà nhà làm việc. Phải nói rằng rất ít khi tôi gặp cậu đi cùng Thang máy. Kể cũng lạ, chỉ thi thoảng mới gặp cậu đi thang máy xuống ăn cơm hoặc khi nào tôi đi đúng 8 h thì mới gặp cậu. Còn lại chẳng thấy cậu đâu. Tôi để ý và biết cậu làm việc cho một công ty ở tầng 7. Có những khi tôi tình cờ vào thang máy, thấy cậu trong đấy, tôi thấy bối rối. Thật kỳ lạ, cho tới khi không còn thích Đức nữa, tôi vẫn thấy lúng túng khi nhìn thấy cậu. Một lần tôi lấy hết can đảm nói chuyện, khi mà trong thang máy chỉ có một mình cậu ấy và tôi. Tôi hỏi: Cậu rất giống một người bạn của tớ. Thế ah. Uh, giống kinh khủng. Thế cậu học trường gì? Bách khoa? Thế ah, bạn tớ cũng học Bách khoa. Cậu sinh năm bao nhiêu? 79. Không thể tin được, cùng tuổi Đức, cùng học Bách Khoa. Còn cậu, cũng sinh năm 79 ah, tôi cười, không, tớ 80. Chẳng lẽ lại nói tớ sinh 81 thì mất mặt quá.
Một lần, tôi bước vào thang máy, cậu ấy cũng vào. Trong thang máy có mấy người nữa, cậu ấy nói chuyện gì đó với mấy người ấy, làm cùng công ty cậu. Thang máy dừng ở tầng 3, 4 và cả 5, cậu ấy cười bảo: Tàu dừng lại ở tất cả các ga, mọi người cười theo cậu. Đến tầng 5 của tôi, cậu đứng dịch sang một bên cho tôi bước ra. Không hiểu sao lúc ấy tôi mới để ý thấy tay cậu đeo nhẫn. Chẳng lẽ cậu ấy đã lấy vợ. Chạy về phòng làm việc, hỏi chị Dung: Chị ơi, có phải con trai đeo nhẫn là đã cưới rồi không? Chị bảo: Tuỳ theo loại nhẫn gì, và đeo ở ngón tay nào. Tôi cố vắt óc nghĩ, quả quyết là ngón nhẫn. Thế thì đúng rồi còn gì. Chị Khanh cũng gật đầu. Tự nhiên thấy buồn buồn, như thể một người mình thích đi lấy vợ. Rõ là ngớ ngẩn.
Buổi trưa, lên mạng, Lan bảo update nhé, lớp mình có nhiều thay đổi lắm: Việt Nga mới cưới, Huệ sắp có baby, Thanh thì tháng này cưới, bọn cái Dung thì cuối năm. Thế còn Liên, bao giờ nhỉ. Tớ ah, có lẽ sẽ confirm sau nhé, nhưng chắc vài năm nữa mất.
Mấy hôm sau, đi thang máy, gặp anh Hoàng làm cùng cậu ấy. Tôi hỏi: Anh ơi, có phải Tú bên anh đã lấy vợ rồi không? “Uh em ah, sao tự nhiên lại hỏi a thế”. Ah, nhớ ra thì em hỏi thôi. “Lâu chưa ah” “Cuối năm ngoái mà.”
***
Cảnh gọi điện bảo đi uống nước. Hai anh em vào quán vẫn ngồi. Cảnh bảo, dạo này có gì mới không? E ah, có gì nhỉ. E thì không có gì mới, nhưng mọi người xung quanh em thì có. A biết không, khi Hg còn ở bên e, nghĩa là khi em ngoảnh đi, thì mọi người xung quanh em đều chưa có người yêu. Bây giờ khi em ngoảnh lại, thì tất cả đều đã sắp lấy vợ lấy chồng hết cả rồi. Cảnh cười. “Thật đấy. Hg sắp lấy vợ, Hiệp tháng sau, anh Đức cũng thế, thấy bảo cuối năm, và cả cậu bé làm cùng toà nhà với em nữa, đã lấy vợ cả nửa năm nay rồi”. “Thì cũng phải thôi, a thấy thế là đúng. Có ai còn trẻ nữa đâu, mà chẳng ai có thể đi theo em mãi được”. “Ơ a này, em chỉ nói về họ như những người bạn thôi. Trong đám ấy thì chỉ có Hg còn có vấn đề một tí, còn lại chỉ là bạn mà”. “Uh thì anh nói thế”.
Cảnh là một người biết giữ mối quan hệ. Có lẽ vì thế hai anh em vẫn gặp được nhau mặc dù hồi trước tôi đối xử với anh không được tốt, lúc nào cũng bắt bẻ vào những điều mà anh bảo là anh bị oan ức. Anh bảo thời gian sẽ làm em hiểu anh thôi. Cảnh vẫn gọi điện và rủ tôi đi uống nước, khi có việc đi qua Công ty tôi, hoặc khi thấy nhớ tôi, muốn gặp - Cảnh bảo thế và cười ha ha. Chị Dung thi thoảng bảo: Sao e không yêu Cảnh, chị thấy cậu ấy quan tâm tới em. Cười. Chẳng bao giờ em nghĩ mình thích Cảnh cả. “Vì không bằng Hg ah” “Không phải. Anh ấy đang học tiến sỹ đấy chứ, công việc thấy cũng được, nhà cũng được. Nhưng mà. E không thấy tin tưởng. A ấy, theo cách nói của em, là nghệ thuật quá, và đánh bóng mình quá. E có phải đứa học cấp ba đâu mà anh ấy phải tô vẽ mình, như thể anh là cái gì special lắm, nếu a cứ nói về anh một cách bình thường, có khi em lại thấy quý anh ấy hơn.”
“Uh, thế thì không hợp với em thật, nhưng chị thấy có chuyện gì nó cũng gọi điện cho em. Khó có tình bạn giữa con trai và con gái lắm. Thường thì khi không yêu được nhau, thì cũng khó làm bạn của nhau lắm. Ngoại trừ trường hợp một người có tình cảm, và biết mình không thể tiến tới, nên chấp nhận là bạn để có thể được quan tâm tới người kia thôi. Có lẽ nó vẫn chờ một cơ hội”. Tôi biết không phải thế. Mặc dù Cảnh cũng hay gọi điện cho tôi, hai anh em buôn cả mấy chục phút, và anh không bao giờ quên liên lạc với tôi trong một thời gian nhất định, dù có bận đi chăng nữa. Trong một bức thư gửi cho Đức, tôi kể về Cảnh với cảm giác tự hào, vì anh đúng là một người bạn đúng mực, làm cho mình yên ổn.
Tôi thường lôi chuyện của Hg ra kể với Cảnh, lúc nào cũng nhắc đến Hg như một nhu cầu, và câu chuyện vẫn chỉ quay quanh Hg, công việc của Hg. Khi bắt đầu chơi với Đức, thì kể về Đức. Cảnh nghe, nghe mãi cũng có lần phải bảo: Sao em cứ kể về hai người ấy thế. Giữa anh và em không có gì để nói ah. “Không phải, em coi anh là một người bạn nên mới kể mà” ‘Thế e nghĩ a thế nào, sao e ko nghĩ là anh cũng đặc biệt như hai người ấy thì sao?”. Sau lần ấy, tôi quyết định không kể về người khác trước mặt Cảnh, trừ khi Cảnh hỏi.
***
Hg lại xuất hiện. Sau khi đã có một người khác. Tôi cảm thấy mình đứng trước một sự bế tắc. Bế tắc hơn nhiều lần so với ngày xưa, khi tôi không còn cảm thấy yêu Hg hoặc cảm thấy mối quan hệ hai đứa không thể tiến xa hơn và đòi chia tay bằng được. Những lúc ấy tôi chỉ cảm thấy day dứt và mình tồi tệ. Còn bây giờ, tôi cảm thấy không hiểu nổi mình. Có một phần mù quáng nào đó trong việc tôi đồng ý để Hg đưa về. Sự mù quáng mà Hà vẫn bảo đấy chính là thứ tôi không có, vì vậy nó nghĩ tôi không yêu Hg. Hai đứa nói sẽ là bạn bè, thật buồn cười và lố bịch, sau từng ấy chuyện xảy ra mà có thể là bạn của nhau sao. Người ta có thể là bạn sau một thời gian dài chia tay, và lý do chia tay phải vì một cái gì khác, không phải vì sự phản bội kia. Chẳng biết có thể gọi là phản bội hay không, khi mà tôi đưa ra đề nghị chia tay và Hg chấp thuận, rồi lại tìm cách liên lạc với tôi, xin lỗi, để rồi đến với một người khác trước mắt tôi, khi tôi đã quay lại. Đấy là cả một sự tính toán của Hg rồi. Cho dù Hg viện cớ là Hg làm thế, là để trả thù tôi, thì tôi biết thực sự là trong lòng Hg không còn chỗ cho tôi, hoặc chí ít, cũng không còn nhiều.
Cũng không thể trách Hg, khi mà tôi từng khóc bắt Hg quên tôi đi, vì tôi đã yêu một người khác. Hg không biết người đó là ai, và tôi không nói. Ban đầu, anh không tin, bắt tôi thề là đang nói dối, để cho anh quan tâm đến tôi mà thôi. Sau đó thì anh nửa tin nửa ngờ, và anh quả quyết là sẽ lấy tôi bằng được, để trả thù. Dường như vẫn chưa đủ, anh túm lấy cổ áo tôi, dằn thật mạnh, mắt anh thể hiện sự giận giữ tột độ. Tôi không biết được điều ấy nguy hiểm đến thế nào. Nhất là mấy hôm sau, anh tình cờ đọc được nhật ký của tôi. Một file nhật ký tôi viết về Đức, không hiểu sao lại không có pass và Hg đọc được. Hg đã không chịu được khi nhìn thấy những dòng chữ ấy tôi viết. Tưởng như Hg có thể giết tôi được. Tôi đã sợ, nhưng lúc ấy nghĩ, đấy là sự giải thoát cho cả hai.
Thế sao bây giờ tôi lại có thể gặp Hg. Cũng không còn cảm thấy căm thù hay đau khổ, chỉ cảm thấy mình đang bế tắc. Chẳng hiểu lòng tự trọng của mình để ở đâu, và biết rằng thật khó có thể là bạn bè được, rồi sẽ lại rơi vào vòng luẩn quẩn. Tôi đổ thừa việc mình gặp lại Hùng cho hai lý do: Thứ nhất, mình vẫn muốn chỉ là bạn của nhau, từ ngày xưa rồi. Bây giờ Hg đã có người khác, thì hoàn toàn có thể là bạn. Thứ hai, mình đi làm bằng xe ôm, tốn tiền, Hg muốn đưa mình đi về, mình đã từ chối, nhưng Hg vẫn muốn, và mình cũng muốn thì chẳng việc gì mình phải từ chối. Một lý do nữa, mình đang chơi với một người đã có gia đình. Nếu mình không dừng lại, có thể sẽ lại lao vào một vòng luẩn quẩn mới, vì anh ấy rất được. Rất có thể mình sẽ phải sống bên lề cuộc sống gia đình của họ, và mình sẽ khổ sở. Đúng là nguỵ biện.
Nhớ một lần hỏi Hg, khi quyết định chia tay rồi, “Anh có biết vì sao người ta phản bội không? Vì người ta không cảm thấy được yêu, đơn giản thế thôi”. Về sau Hg bảo, đúng là anh cảm thấy không được yêu. Bất cứ việc gì anh làm, em cũng đều phủ nhận mặt tốt của nó. E lúc nào cũng nghĩ Hiệp tốt hơn a, chỉ có nó là tốt; còn anh thì luôn xấu xa. Muốn giải thích với Hg, nhưng không thể. Làm sao để Hg biết rằng hình ảnh của Hải đã ảnh hưởng tới cách nghĩ của mình đối với con trai thế nào. Trong một thời gian dài thế, mà tôi không có ý định sẽ lấy Hg, rõ ràng Hg không phải là mẫu người mình mong muốn, phải là một ai đó hơn Hải, một người để mình có thể tự hào.

***
Đấy là một sự ngu ngốc, vì làm sao có thể sống được khi chưa dứt ra khỏi được quá khứ. “Em là một người chạy theo quá khứ, và ngày hôm nay sẽ thành quá khứ của ngày mai; vì vậy ngày mai, khi em yêu một người khác, em lại nhớ đến người yêu trước đây, điều ấy sẽ làm cho em không thanh thản”. Trong một lần nói chuyện vu vơ, Nguyên bảo thế, Nguyên bảo a chỉ cảm nhận được thế thôi, mặc dù chưa bao giờ tôi kể chuyện riêng của mình với anh. Nguyên cũng học bách khoa. Một cách vô tình hay cố ý, tôi luôn muốn quen những người học bách khoa. Có một cái gì đấy vẫn níu kéo mình với những mối liên hệ mơ hồ về Hải, mặc dù anh đã không còn học ở đấy, a đã sang Pháp học từ năm thứ ba. Hồi ấy, tôi học năm thứ nhất, nhận được một bức thư. Thấy dấu bưu điện nơi gửi ở Thái Nguyên, bóc ra lại thấy một cái phong bì có dấu ở Hà Nội, ngạc nhiên mở ra xem. Đấy là thư của của cô Yến chủ nhiệm. Hải đã gửi thư này về trường tôi khi chúng tôi chuẩn bị ra trường, chẳng hiểu thất lạc thế nào đó mà gần đây cô Yến mới nhận được và gửi lại cho tôi. Hải thông báo rằng anh sẽ đi học, vào mùa thu tới. A bảo tôi mail cho anh nhé, khi anh sang bên ấy. Ngày ấy thì tôi có biết gì về mail và chat. Học tin, chật vật lắm mới được 5 điểm, chẳng hiểu tí gì, đi thuê máy tính học cứ lớ ngớ, đến mức anh chàng coi quán bảo kiểu này làm sao em thi qua được.
Tôi chạy sang bách khoa, vào trường định hỏi về anh. Trường ấy quá rộng, và tôi quá nhút nhát. Học hết năm thứ 2 có lẽ anh đã chuyển sang lớp chuyên ngành, hoặc cũng có thể tôi muốn gặp anh ngay hôm ấy, nên muốn làm gì đó để thấy được anh luôn,vì có thể hôm sau a đi mất thì sao. Loanh quanh ở đấy, ăn một bữa cơm trưa ở nhà ăn sinh viên. Cuối cùng tôi nghĩ ra một cách, mua một cái bút dạ và mấy tờ giấy A4, tôi viết mấy chữ thật to nhắn anh, ghi địa chỉ của mình; rồi dán lên đầu mấy giảng đường, hy vọng anh sẽ đọc được. Bẵng đi một vài hôm, tôi chẳng thấy a liên lạc gì cả. Mãi sau này, khi tôi học năm thứ ba, a mới gửi cho tôi một bức thư từ Thái Nguyên. Lần ấy a về, bạn a kể việc tôi dán thông báo tìm anh, cho anh địa chỉ, thế là anh viết cho tôi, hỏi thăm tình hình của tôi “Em có muốn gặp anh không?”. Tôi viết cho anh, quả quyết là không muốn gặp anh và không nên gặp. Cố thể hiện là mình bình thản lắm.
Mấy ngày ấy là cả một sự xáo trộn, tôi căng thẳng với Hg và khóc lóc, Hg hỏi vì sao cũng không nói. Bà chủ nhà phát bực khi hơn 10 h mà hai đứa vẫn đứng ở cổng không chịu về để bà khoá cửa. Hg không biết một chút gì về chuyện của tôi với Hải. Cho đến một lần, tình cờ Hg mới biết được chuyện của tôi. Tôi chỉ kể về Hải trong một hôm đấy, và những gì tôi kể đã làm cho quan hệ hai đứa thực sự căng thẳng. Hg hỏi đi hỏi lại về hôm ở trên đồi gần trường sư phạm, khi tôi ngu ngốc nói rằng tôi đã không ý thức được trong một khoảng thời gian. Tôi phủ nhận những nghi ngờ của Hg, nhưng Hg bảo Hg không thể tin tôi được nữa, khi mà một chuyện quan trọng thế tôi lại dấu Hg, tại sao tôi lại không nói cho Hg biết rằng tôi đã yêu. Hg vẫn tưởng Hg là người đầu tiên tôi yêu, vì Hg cho rằng chuyện tôi và Hiệp chỉ là trẻ con, không chính thức. Tôi không có ý định dấu Hg, để cho Hg nghĩ rằng tôi mới yêu Hg lần đầu. Tôi chỉ không muốn Hg biết về một khoảng thời gian tôi khủng hoảng, và mất tự tin vào chính bản thân mình, khi Hải ra đi, chỉ vậy thôi.
***

Tôi vẫn mail cho Đức, đều đặn một tuần hoặc hơn, một bức thư. Chẳng hiểu viết để làm gì, nhưng nó trở thành nhu cầu rồi, và không nói được với Đức thì cảm thấy thiếu. Nhiều lúc thật chán khi cứ phải độc thoại, nhưng lại vẫn cứ muốn viết. Cảm thấy tin tưởng Đức, và những gì anh nói với tôi có ý nghĩa với tôi nhiều. Cách đối xử của anh với tôi cũng thật lạ, nếu là Cảnh hẳn Cảnh đã không làm thế. Đức không muốn liên lạc với tôi nữa, và anh tránh gặp tôi trên mạng, tôi nhắn tin anh cũng không trả lời. Thật buồn cười, có thể là anh nghĩ tôi không phải là đối tượng của anh, nên anh làm thế (giả định này chiếm 90% là thật, vì tôi được biết là a mới có người yêu); hoặc có thể a vẫn thấy tự ái vì lần đầu tiên gặp anh, tôi kể về những người con trai khác, kể rằng vài tháng nữa là mình sẽ get married và làm cho anh không còn muốn gặp lần thứ hai. Dù sao, cũng không cần thiết phải thế, vì suy cho cùng, người ta có thể gặp và nói chuyện với nhau như những người bạn, đâu phải nhất định là có ý định gì, là gì của nhau. Mặc dù, quả thực tôi rất yêu quý anh, và nghĩ về anh hơn một người bạn. Nhưng những cảm giác anh mang lại cho tôi khiến tôi thấy không dám lại gần anh. Anh luôn làm cho tôi thấy không an toàn, luôn lo lắng anh ghét mình, luôn sợ anh giận, dù hồi ấy mới chỉ quen qua chát, mail và nhắn tin gọi điện, thế mà tôi đã giống một người phải chạy theo anh, phụ thuộc vào cảm giác của anh. Hơn nữa, hồi ấy tôi có Hg bên cạnh, và tôi muốn dừng tất cả những chuyện liên quan đến Đức. Thật vất vả mới có thể bình thường được với anh. Phải mất vài tháng, hình ảnh của anh mới không tồn tại trong đầu một cách thường trực và như một sự ám ảnh. Rõ ràng là điều đầu tiên làm tôi muốn chơi với Đức là vì a cũng học Bách khoa, và có vẻ gì lạnh lùng như Hải - những người lạnh lùng, khi mình có thể thân với họ, thì họ lại rất tình cảm và dễ gần - nhưng sau đó, tôi không biết mình đang đi tìm kiếm nét giống Hải hay đang đi tìm Đức, tôi muốn nói chuyện với Đức một cách không kiểm soát. Có thời kỳ, công việc trì trệ, không muốn làm, chỉ muốn xem Đức có trên mạng không để còn nói chuyện, hoặc gây gổ để được nói chuyện. Trong thâm tâm, tôi thấy sợ. Quả thực là thấy sợ. Tôi còn đi tìm điều gì nữa, khi mà Hg đang ở bên tôi tận tuỵ và tử tế với tôi, hơn bất cứ ai.
Cảnh từng bảo: E yêu Đức mất rồi, vì thế e hãy nhìn nhận tình cảm của mình đi, và làm cho cậu ấy cũng như thế. Nếu không, e sẽ không kiểm soát được mối quan hệ này đâu. Cảnh cũng bảo: Nhưng em lại hy sinh vì Hg nhiều quá, em không dứt khoát được với Hg, và như thế thì người khổ sẽ là em, vì rồi sẽ có lúc Hg mệt mỏi vì em, và lúc ấy em cũng không còn cơ hội để gặp Đức đâu. Mà một hai năm nữa, thì em sẽ không còn nhiều cơ hội để lựa chọn
Tất cả những gì Cảnh nói đều đúng. Tôi biết Cảnh nói đúng, ngay cả trước khi những điều ấy xảy ra. Tôi nhìn gương chị Hương, chị Hà và những người khác. Học hành, công việc không đến nỗi, nhưng họ mải chạy theo cái gì, để rồi 27,28 tuổi vẫn không có một người thực sự dành cho mình. Họ yêu nhiều, hoặc chẳng yêu nổi ai, vì những người đến với họ không phải là mẫu mà họ thực sự mong đợi, thế là bắt đầu sự tìm kiếm mơ hồ. Chị Hương bảo chị không còn nhớ đã yêu bao nhiêu người, và rồi chị không còn cảm thấy đau khổ khi bị bỏ rơi, chia tay người này chị lại có người khác. Chị Hà thì, từ hồi 25, 26 đã được giới thiệu với những người trên dưới bốn mươi. Thì chỉ những người ấy mới đủ điều kiện của chị: có công việc tử tế, nhà cửa. Thôi thì đành phải già một tí, xấu một tí chứ biết thế nào. Vì những người con trai thành đạt và không quá xấu thì họ còn mải làm quen với những cô nàng mới ra trường, trẻ trung, xinh đẹp, đâu có thời gian để ý đến các chị, những người con gái không biết nhẹ nhàng, mềm mỏng, chỉ biết công việc, kiếm tiền và học hành.
Cô chủ nhà, một lần lên nhờ tôi viết mấy cái đơn, cô hỏi thăm về Hg, sao dạo này không thấy nó đâu. Tôi cười, a ấy lấy vợ rồi cô. Cô ngạc nhiên, sao lại để nó đi? Thì cháu cũng không muốn và không thể giữ lại cô ah. Bọn cháu khác nhau nhiều quá. Uh, cô thấy chúng mày như mặt trăng mặt trời ấy, mày cứ mắng nó ầm ầm, chắc nó không phải mẫu người của mày. Tôi cười trừ, cô lại bảo: Nhưng cũng đừng kén chọn quá cháu ah, vì những người đến sau này, có khi không bằng những người đến lúc trước đâu. Mà con gái chỉ cần một chỗ dựa, để cảm thấy yên ổn. Như cô ấy, cô có yêu chú đâu, cô yêu một người khác, nhưng cô vẫn lấy chú. Lấy người yêu mình thì họ chiều chuộng mình, mình lại không phải lo kinh tế cháu ah. Tôi vâng vâng dạ dạ, nhưng thấy tiếc cho cô. Cô xinh và thuỳ mị, là giáo viên. Trông cô sang và dễ mến. Nhưng chồng cô là một người béo dễ sợ, cổ rụt vào vì mỡ, lại nhỏ mọn đàn bà. Quanh năm ngày tháng chú ở nhà, mở cửa hàng tạp phẩm với những nước mắm, mì chính, bình gas và trông khu nhà trọ, xem có thằng nào vào trộm đồ đạc của bọn tôi không, hoặc có đứa nào vào mà phi xe qua cổng, không chào chú thì chết với chú. Những lúc vớ được một vụ ấy, chú tha hồ thể hiện quyền lực của mình. Thậm chí chú có thể lấy cái dao, rạch lốp xe của kẻ không biết điều ấy. Được cái chú sạch sẽ, vẫn thường xuyên chạy vào nhà WC của chúng tôi, kỳ cọ, dội nước, vừa làm vừa có vẻ rất yêu đời. Nhiều lúc nhìn thấy bộ mặt chú, ra điều đang hậm hực vì bọn ở trọ không chịu dùng nước tiết kiệm, hay có đứa trong xóm không mua gas của chú, mà chạy đi mua hàng khác – gas nhà chú lúc nào cũng vơi, chỉ nấu được 2 bữa cơm là đã phải đổi bình khác rồi - tôi thấy nực cười. Chẳng hiểu làm sao cô có thể dựa vào một người đàn ông như thế mà không cảm thấy lãng phí cuộc đời.

***
Hùng ra đi. Tôi như một người đang ở trong một cái lồng, mất tự do đấy nhưng lại an toàn, gần như tuyệt đối, nơi tôi có thể trú ẩn những nỗi buồn, những lo sợ và cảm giác không được yêu ngày xưa, và tôi bỗng được (hay bị) hoà mình vào xã hội tự do, nhưng đầy cám dỗ và nguy hiểm. Không thể phủ nhận là không chới với. Đau khổ, tuyệt vọng một thời gian, rồi bản tính thích tự do đã lôi tôi trở lại. Tôi thấy cuộc sống thật thú vị, rất nhiều điều mới mẻ đang chờ mình ở trước mắt, và mình được làm tất cả những gì mình thích, và cho là đúng, mà không sợ bị phán xét hay cảm giác day dứt níu giữ.
Tôi dành nhiều thời gian cho công việc hơn, cho bạn bè hơn. Không có ai để giận dỗi, ấm ức khi tôi bỏ đi chơi cùng những người bạn cũ và mới. Không có ai chỉ bảo tôi những điều hơn thiệt trong những mối quan hệ, mà theo Hùng là vô bổ. Không có ai đưa tôi về sau giờ làm, và đưa tôi vào quán ăn cơm, hay cùng tôi ra chợ mua đồ ăn. Không có ai để tôi có thể khóc ngon lành, trút lên họ hết những ấm ức của mình. Không có ai làm tất cả những gì có thể cho tôi, mà không yêu cầu gì nhiều, ngoài tình yêu của tôi, một tình yêu thực sự, trong sáng. Không còn một chỗ dựa. Một vài người bạn, tỏ ý quan tâm, muốn đưa tôi đi làm và đón tôi về. Tôi không dám nhận sự quan tâm ấy, không hẳn vì nghĩ rằng họ giả dối hay đang thương hại mình. Đơn giản, biết rằng sẽ chẳng ai có thể chu đáo với mình được như Hg, và trong khi mình mới chia tay, tốt nhất là không liên quan tới một ai khác, nếu không thì lòng mình sẽ chẳng thể nào yên ổn được.
Tôi tìm lại những mối quan hệ cũ, những mối quan hệ mà vất vả lắm tôi mới có thể bình thản hoặc tỏ ra bình thản, để nói chuyện, mà không làm cho Hg bực dọc hay khổ sở. Suốt năm năm liền, mới có thể ngồi với Hiệp riêng biệt, và nói chuyện một cách cởi mở. Từ hồi có Hg, hầu như gặp Hiệp là giữa một đám bạn của Hiệp hay là Hg. Tết năm nào tôi cũng muốn Hg đưa tôi xuống nhà Hiệp. Hùng không thích, nhưng tôi viện cớ: Thì nó lên nhà em, em xuống đấy với anh, càng khẳng định việc a là bạn của em chứ sao. Tôi buôn điện thoại với Hiệp cả nửa tiếng đồng hồ, thậm chí ngay trước mặt Hg, khi Hg gặp tôi và rủ tôi đi ăn, như một người bạn. Hg nhíu mày nhìn tôi, uống một cốc bia một cách bực bội, như thể muốn bảo, e vẫn có biệt tài ấy, biệt tài làm cho người ta đau đớn và ê trề. Tôi cười nhạt. Thì tôi phải làm gì, khi mà tôi thấy ê trề và đau đơn, nhưng lại không thể gào lên với ai, vì mọi người sẽ không tin, hoặc sẽ đổ lỗi ấy là do tôi. Vậy thì tôi sẽ làm tất cả những gì mình thích. Mặc dù lúc này, Hiệp cũng đã chia tay, nhưng tôi cũng chẳng hy vọng gì ở việc gặp lại nhau như ngày xưa, tôi chỉ muốn làm những gì mà Hg từng ngăn cản, cấm đoán tôi. Chỉ đơn giản thế thôi.
Tôi cố tình làm quen, và tiếp xúc nhiều và cố tình nhớ. Đúng ra là mặc cho mình được phép nhớ, và à ơi với anh, một người đã có gia đình. Những lúc biết là mình đang tự đánh lừa mình vào những tình cảm nửa ảo nửa thật ấy, tôi muốn có một người ngăn cản tôi lại, chỉ cần Hg nói một câu thôi, chỉ cần Hg nhìn tôi ra điều bảo em đừng làm thế nữa, anh không chịu được đâu. Thì mình sẽ dừng lại. Nhưng suy cho cùng thì chẳng ai quan tâm tới việc ấy. Và mình cứ thả lỏng một chút, để đưa theo những cảm xúc nhất thời, thì mình lại không cảm thấy hoang mang và bất lực, khi nghĩ về chuyện đã xảy ra. Chỉ có cách ấy, tôi mới có thể đối diện với Hg, nói những câu chuyện vô thưởng vô phạt từ hồi đại học, ăn uống với nhau vài bữa cơm, và ngồi sau xe Hg tươi tỉnh, hồ hởi như một con bé rất yêu đời, chưa bao giờ biết đến thất tình hay những gì tương tự thế.
Đi cùng nhau, trên những con đường mà ngày xưa hai đứa vẫn đi, vào những quán cơm mà ngày xưa vẫn ăn cùng, mọi người nhìn, không biết có nhận ra không. Tôi cảm thấy xót xa, xót thực sự. Đấy là cái giá phải trả cho những lỗi lầm của tôi hay sao? Nó có lớn đến thế không? Tôi vẫn biết mình không hài lòng về mối quan hệ với Hg, nhưng tôi không muốn không là gì của nhau nữa. Tôi muốn anh thay đổi, tôi thay đổi, cho phù hợp. Chứ không phải để có một ngày nhìn nhau, cố làm như dửng dưng đến thế này.
Gặp lại người yêu cũ, cái cảm giác ấy nửa tồi tệ nửa lãng mạn. Nó làm cho mình thấy mới mẻ, lạ lẫm trước chính người mà ngày xưa mình từng ngán ngẩm, khó chịu. Tệ hại nhất là tôi thấy mình yêu Hg, hơn cả ngày xưa, khi hai đứa mới yêu nhau, hay lúc thuận hoà nhất. Đã có thời kỳ, không còn muốn kissing vì nó nhàm chán và ức chế, nhưng bây giờ, khi quay trở lại với tư cách một người bạn, thì lại muốn cư xử với nhau như thế. Không ai nói ra, nhưng cả hai đứa đều muốn qua những nơi cũ, những nơi đã đi với nhau, và ở bên nhau. Cảm thấy tội lỗi? Không hẳn, tôi chẳng tranh cướp Hg của ai cả, mà cũng không có ý định sẽ yêu Hg tiếp. Có lẽ cảm giác lúc ấy là không an toàn, không an toàn ngay cả khi ở bên Hg, vì biết những hành động của mình hết sức nông cạn, có thể làm cho mình tổn thương mãi mãi. Tôi lựa chọn một cách tự vệ ngu xuẩn thứ hai: đánh vào kinh tế của Hg. Tôi giao hẹn rõ ràng là chỉ đưa tôi về đến cổng (Hg cũng hứa chỉ thế) còn nếu đưa tôi đi chơi, thì anh phải trả tiền, vì khoảng thời gian ấy, tôi có thể làm được rất nhiều thứ. Mấy lần đầu, Hg đưa tiền cho tôi thoải mái, có lẽ Hg nghĩ đấy là một cách hỗ trợ tôi, đơn giản như ngày xưa anh vẫn giúp đỡ tôi. Nhưng về sau, khi anh không đưa tiền, hoặc không có tiền, tôi thể hiện sự khó chịu ra mặt, và đòi tiền anh một cách thẳng thừng. Hùng bị hẫng, không thể tin rằng tôi có thể làm thế: Có nhất thiết phải làm vậy không? Anh hỏi. Tôi nhếch miệng cười: Từ nay không có đủ tiền thì đừng rủ em đi chơi, a biết không. Và nếu anh cố tình đến gặp em, e sẽ gọi điện cho người yêu của anh đấy.
Tôi coi rẻ những đồng tiền Hg đưa cho mình, nên không nâng niu gì, mang phung phí vào tiền điện thoại, tiền xe ôm đi chơi và ăn uống. Dường như đấy là cách trả thù chính mình, trả thù một đứa không dám chấp nhận đau dứt điểm, mà cứ để mọi thứ tiếp diễn, nhằm xoa dịu cảm giác trống vắng nhất thời.

***
Sau ngày ¼, kỷ niệm 5 năm yêu Hg, Tôi về nhà, lôi tất cả những thư từ, nhật ký từ hồi cấp 3 ra đọc, xếp chúng thành từng tập, tự hỏi có phải mình chưa bao giờ dám đốt chúng đi, nên chúng mới ảnh hưởng tới cuộc sống hiện tại của mình không? Nếu nói như thế, thì bây giờ cũng phải đốt những gì liên quan đến Hg đi, để có thể thanh thản với một người say này hay sao. Liệu khi tôi xoá đi tất cả những gì liên quan đến Hải và Hg, thì tôi có thể sẽ dửng dưng với những người học bách khoa lạnh lùng như Hải; điềm đạm và trong sáng với tôi như Hiệp hay quan tâm tới tôi nhiệt tình ghê gớm như Hg không?.
Tìm thấy lá thư của Hải, lá thư anh gửi về trường và cô Yến gửi xuống cho tôi. Thấy địa chỉ email của anh, là địa chỉ Yahoo, nghĩa là có thể chat được. Một sự tò mò nào đấy, hay là hơn cả tò mò, thôi thúc tôi chạy ra mạng, nhắn tin cho anh. Thời gian dường như trôi đi chậm hơn, khi tôi đợi tin nhắn của anh. Nhưng mấy lần đảo qua mạng, trong cùng một ngày, đều không thấy gì cả. Có lẽ là anh không còn dùng địa chỉ mail ấy nữa. Người ta vẫn thường liên lạc bằng hòm thư công ty mà, như thế tiện hơn. A chắc cũng chẳng còn chát chít nữa, những thứ ấy thì một người có thời gian mới làm thường xuyên. Mà hẳn là anh vẫn bận lắm. Đến bây giờ tôi vẫn thế đấy, vẫn thấy anh là một bức tường cao và chắc chắn để mình phấn đấu vượt qua. Mình thì lúc nào cũng nhỏ bé sơ với anh.
Hôm sau thì tôi đi làm, lại bắt đầu với cái máy tính, những văn bản nội bộ và giao dịch với khách hàng thuê văn phòng, với những hợp đồng lao động và nhắc nhở bổ sung giấy tờ - những công việc lặp lại đôi khi đến nhàm chán, và cả những công việc chưa làm bao giờ tạo cho mình mệt mỏi và áp lực không cần thiết. Thói quen đầu tiên khi bật máy tính là sign in, dù sau đó chẳng chat gì, thì để online vẫn thấy relax hơn nhiều. Và nhận được offline của anh. Anh đã về, đã học xong master, và đang làm ở HN. Anh hỏi thăm về tôi, hỏi số điện thoại và muốn gặp tôi. Tôi vẫn thế, vẫn thấy sợ. Suốt mấy năm liền, chưa bao giờ dám tìm về những gì liên quan đến anh, dường như nó là một điều nhức nhối tiềm ẩn, mà chỉ cần chạm vào là sẽ làm cho tôi bị tổn thương. Thế nhưng, cái gì đó lại thôi thúc tôi gặp anh. Tại sao lại không nhỉ, khi tôi chẳng còn bị giằng buộc bởi điều gì, chí ít tôi cũng đang là người tự do.
“Nhưng nếu anh ấy mang bạn gái đên giới thiệu thì sao?” Tôi lo lắng hỏi Cảnh. Cảnh cười, bảo, thế thì em mang anh đi giới thiệu nhé. Tôi lúc nào cũng thế, có chuyện gì cũng kể với Cảnh, ngày trước đi gặp Đức cũng rủ Cảnh đi cùng, Cảnh không đi thì cho Cảnh số điện thoại để Cảnh gọi cho tôi kiểm tra. Rõ ràng là tôi không đủ tự tin gặp lại anh. Tôi phải bấu víu vào một cái gì đấy, thì mới có thể gặp được Hải hay sao.
Hùng gọi điện. Mấy giờ e về. “Anh ah, không phải đón em hôm nay đâu, e có việc bận” Tự nhiên cảm thấy thoả mãn, chỉ một chút thôi, giống như hôm gọi điện cho Hiệp ngang nhiên trước mặt Hg, bằng máy của Hg, rồi lại bị khoả lấp bằng cảm giác day dứt. Tồi tệ thật, day dứt nỗi gì khi mà Hg đã có người yêu. Hg vẫn muốn đón mình về, thì để cho Hg làm, thế thôi, có rằng buộc gì nhau nữa đâu.

Anh đang đợi dưới cổng công ty. Tôi thấy mình chần chừ, hơi ngại ngại. Chỉ xuống dưới kia thôi, đi qua thang máy, thế là sẽ nhìn thấy anh, sau 7,8 năm không gặp. A bây giờ thế nào, không có một chút thông tin gì về anh. Giá kể quan hệ tốt, và bớt sỹ diện, tôi đã có thể biết về anh qua bạn bè anh. Nhưng đằng này, không một tin tức.
Anh đang gọi điện, tôi thấy mình mâu thuẫn. Nhưng rồi tôi xuống, lên xe anh và đi. Không còn nhớ mình đã nói những gì vào lúc mới nhìn thấy anh. Chỉ nhớ anh hỏi: E muốn đi đâu? Đi đâu cũng được mà. Im lặng cho đến khi Anh đưa tôi đến một quán, yên tĩnh vừa phải, đủ để nói chuyện, tôi nhìn ra bờ hồ, dường như không đủ bình thường để nhìn vào anh. Tôi lại đối diện với cảm giác bất an, như hôm cuối cùng gặp anh, bên đồi trường sư phạm với những hoa Điệp và lá bạch đàn dưới gót chân. Tôi muốn vơ lấy túi để bỏ chạy. Có lẽ anh hiểu cảm giác ấy của tôi, a cúi mặt xuống, khẽ nhấc cốc nước của anh lên, rồi lại đặt xuống.
“E kể về em đi, e đã khác trước nhiều, đúng không?” Tôi mỉm cười, hình như không dám cười kiểu khinh đời như vẫn cười với Hg, nhưng lúc này tôi muốn cười như thế. “Hình như em béo lên gần chục cân a ah”, tôi bắt đầu. Anh nhìn tôi, vẫn dịu dàng và hiền lành như ngày xưa, rồi khẽ gật đầu như thể xác minh. “Mọi thứ ổn chứ?” “Vâng”. “Sao em không làm về luật, e từng muốn trở thành một luật sư đúng không?”. Tôi ngước nhìn anh, định thanh minh rồi lại thôi. “Với lại học ngoại ngữ nữa thì càng phục vụ tốt cho nghề luật chứ” anh nói tiếp. “Sao a biết em không làm về luật? lại còn biết e học ngoại ngữ cơ ah” Tôi thoáng tự hào khi cái viễn cảnh một ngày gặp nhau, a biết tôi học hai trường sẽ an ủi tôi phần nào. “Uh, tình cờ thôi, a hỏi mọi người mà”. “Mọi người, có ai vẫn liên lạc với em mà lại liên lạc với anh đâu? A lại cười, bí mật. Sao a vẫn dùng nick cũ, nick ở trường Bách khoa ấy, e nghĩ a đang dùng nick nào đấy, ví dụ như Hai_ manager hay gì gì đó chứ. Anh cười: “E vẫn thích nói cho người khác khổ sở đấy ah. Hòm thư giao dịch thì khác chứ, a vẫn dùng nick này để liên lạc với mọi người mà”. “Sao a không hỏi về người yêu của em”, tôi uống một ngụm nước, nhìn anh hỏi như đánh đố. Anh lại cười, “Đấy là một questionaire mất rồi, hơn nữa, a biết mà”. Tôi nhìn anh dò xét, dám nói thế với tôi ah. Điều ấy là không tưởng rồi. “E uống nước đi, a nói đùa mà, e nói về em đi” Về gì cơ “Tất cả ấy”. “Thế anh nói về anh đi” Uh. A nói về anh, đơn giản thôi. Nhưng tôi biết mình lại đang thấy mình kém cỏi. Công việc của tôi, chẳng là gì so với công việc của anh. Một công việc không tên, một chút quản lý nhân sự, một chút biên tập, một chút giao dịch, tóm lại là công việc văn phòng...
“Chị ấy có sang đấy học cùng anh không?” Tôi lấy can đảm hỏi, cố làm ra vẻ tình cờ. A lắc đầu. Thôi đừng nói chuyện cũ nữa, nói chuyện mới đi nào. Tôi cảm thấy uất ức, lúc nào tôi cũng phải né tránh sự thật, kể cả bây giờ sao. Tôi cố hỏi thêm: Thế a đã get married chưa, chắc là rồi phải không? Anh bật cười, nhấp một ngụm nước để khỏi cười to. “E nghĩ anh bao nhiêu tuổi rồi” “Thì hơn e 2 tuổi”, tôi đáp. “Uh, thế 2 năm nữa liệu e đã lập gia đình chưa nào, mà em là con gái đấy nhé”. “Nhưng mà yêu nhau lâu quá cũng làm cho người ta mệt mỏi đấy, e thấy chị ấy đợi anh lâu rồi còn gì”. (Đồ đạo đức giả, cứ làm như mình cao thượng lắm. Đáng lẽ, nhìn thẳng vào anh và bảo, a và cái con bé ấy chưa lấy nhau cơ ah, sao chờ đợi nhau lâu thế, hay là nó đã bỏ anh yêu người khác, hay là anh đã phản bội nó như từng phản bội tôi). A lại cười, lần này còn to hơn cả lần trước: Như em và Hg hay sao? Tôi bất ngờ, và khựng lại trong giây lát. Không phải vì anh vừa nhắc tới chuyện buồn của tôi, mà vì tôi ngạc nhiên, sao a lại biết về chuyện của Hg. Quả thực là bất công, khi tôi không mảy may biết gì về anh, còn anh lại biết rõ về tôi, biết cả việc tôi và Hg mới chia tay, thì hẳn phải có một ai đấy, ở gần tôi lắm, làm gián điệp cho anh.
Đường về chỗ tôi trọ gió thật mát. Tôi bảo anh để tôi đi bộ về một đoạn, vì ngại. Anh bảo, e không muốn anh biết chỗ em cũng được. Nhưng thi thoảng cho a gặp được không? A sẽ không làm ảnh hưởng tới cuộc sống của em đâu. Cái câu này nghe quen quen, thì chẳng phải Hg vẫn nói với tôi, khi tôi đề nghị không gặp nhau nữa, để khỏi làm cho anh khó xử với bạn gái, mà tôi thì không bị hiểu lầm. Tôi như thấy mình đang ở một mép nước của bờ sông, chỉ cần một chút nữa thì sẽ chạm chân vào mặt nước, và sẽ chới với. Cảm giác bất an lại ập về. “E sẽ suy nghĩ được không, cũng phải cảnh giác chứ, vì bây giờ anh là một người khác mà” Tôi chống chế, làm ra vẻ rất bình thường, đang đùa cợt. A gật đầu quay xe. Tôi lại thấy tim mình thắt lại, một nỗi sợ hãi đeo bám mà không dứt ra được.
***
E sẽ tìm việc về luật a ah. Tôi khẳng định với Cảnh. Nhưng em đang làm ở đây cũng ổn mà. Vâng, nhưng em muốn thay đổi. Ngày trước Hg không muốn e làm luật, vì nếu làm ở đây, có thể đưa đón em tiện hơn, e không phải vất vả, không cáu gắt với Hg. Nhưng bây giờ đâu còn lý do ấy nữa. E đang phải sống một mình mà.
“E này, sao e cứ trốn tránh thế, đến cái lý do em tìm việc khác cũng phải là vì Hg sao. Đường nào cũng vì một người khác, thì sao không vì Hải luôn đi. Tôi ngẩn người nhìn Cảnh. Sao anh lại nói thế, a biết Hải ah?
Cảnh lắc đầu, tôi thấy Cảnh thật khác. “Chẳng phải e luôn muốn mình giỏi giang trong mắt Hải sao, thì việc e muốn chuyển việc sau khi gặp cậu ấy là đương nhiên. Mà em biết là Hg vẫn đang đón em”.
Cảnh không liên lạc với tôi nửa tháng trời. Tôi thấy thiếu một cái gì đó. Kể với chị Dung, chị bảo có thể là nó mệt mỏi, sức chịu đựng của con người ta có hạn thôi, cũng như thằng Hg, nó theo em mãi mà em luôn lạnh nhạt, thì nó cũng sẽ rút lui thôi. “Nhưng bọn em chỉ là bạn mà” “Cái cô này hay nhỉ, bao nhiêu tuổi rồi mà còn mơ hồ về con trai thế hả”.
Cảnh hẳn không biết rằng tôi vẫn đang gặp Hải, như một con thiêu thân vô định, biết thứ ánh sáng trong chậu nước là ảo, mà vẫn nhao vào để rồi sẽ không có đủ sức bay lên ra khỏi miệng chậu, và sẽ chết ở đấy. Cảnh cũng không biết rằng tôi vẫn đi với Hg, và có lúc cùng đi đến những chỗ mà ngày xưa hai đứa còn yêu nhau, chỉ để xoa dịu cảm giác khó chịu mà việc chia tay mang lại, cũng như củng cố sự mâu thuẫn, hoài nghi khi tôi gặp lại Hải, một cách chống chế đầy tội lỗi. Tôi lấy mối quan hệ này che lấp mối quan hệ khác, tìm cái thiếu ở mối quan hệ này trong mối quan hệ khác. Nếu biết tất cả những điều ấy, liệu Cảnh có coi thường tôi? Hay là anh đã biết tất cả những điều ấy, và anh không còn muốn gặp tôi?
Tôi nhớ về những gì Cảnh đối xử với tôi, có lẽ là không tệ chút nào. Tôi luôn có xu hướng giải toả stress của mình, khi gặp anh, mà không cần biết a đang nghĩ gì. Có lần a bảo tôi, bọn mình cứ chơi như thế này, đến một lúc nào đấy em không muốn gặp ai khác, và anh cũng thế thì mình sẽ yêu nhau nhé. Lúc ấy tôi đã cười ngất, bảo anh mơ hồ quá. Nhưng lúc này lại cảm giác rằng những gì anh nói không bao giờ thừa, và nó là những suy nghĩ của anh, còn tôi thì luôn gạt chúng đi.
Tôi cầm máy điện thoại, nhắn tin hỏi Cảnh: Tại sao anh không nói chuyện với em nữa. Cảnh im lặng, mấy tiếng sau mới trả lời: “Tại anh thấy mình không thể mãi nhìn em khổ sở vì mắc kẹt trong những mối quan hệ với người khác được. Anh xin lỗi em”. Tôi tắt máy điện thoại. Lúc sau bật lên, nhận được tin nữa của Cảnh: “Tại sao em không là chính mình, đối diện với những chuyện không vui, và sau đó bắt đầu cuộc sống mới?”.
Tôi từng nung nấu một ý nghĩ, sẽ tìm được một người là tổng thể những mảnh ghép tốt đẹp nhất của những người mình từng yêu quý. Người ấy sẽ không bao giờ làm tôi đau hay chán ghét, vì ở bên họ tôi thấy mình đầy đủ.
Cảnh không học bách khoa, thông minh và đáng nể như Hải, không hiền lành điềm đạm và có nụ cười trong sáng như Hiệp, cũng không phục vụ những yêu cầu của tôi một cách mù quáng như Hg hay có gì đó làm tôi thích nói chuyện như Đức. Nhưng anh là người làm tôi cảm thấy an toàn ngay cả khi đối diện với những điều tồi tệ nhất. Và khi a ra đi, tôi mới thấy mình đang sống trong một thế giới không an toàn, không an toàn với chính những người mình từng gắn bó, vì lúc nào họ cũng có thể quay lại làm cho tôi tê tái, nhức nhối.
Tôi đang gắng gạt tất cả những chuyện cũ sang một bên, thi thoảng gặp Hiệp, Hải, và Hùng, bình thản thực sự chứ không phải gồng mình lên như trước. Tôi đang làm tất cả những gì có thể, đúng như tin nhắn tôi gửi cho Cảnh: Anh hãy cho e một thời gian được không, chỉ một thời gian thôi, e sẽ làm tất cả những gì mà em cho là tốt nhất, cho em và những ai tốt với mình, chứ không phải cho một ai khác.
Tôi đang làm thế, vượt qua những cái mà tôi từng cho là “định kiến” và đợi một ngày Cảnh đến bên tôi, không phải chỉ với tư cách một người bạn thân. Và trong trường hợp xấu nhất, a không lại bên tôi như trước, thì tôi cũng sẽ vẫn sống như thế này, gạt tất cả những gì thuộc về quá khứ sang một bên, và làm những gì tốt nhất cho tương lai của mình, không phải vì một ai khác, mà là mình phải là chính mình, như Cảnh nói. Thời gian chẳng đợi ai cả, nếu cứ chạy theo cái bóng của quá khứ, so sánh và mơ hồ, thì có lẽ chính tôi sẽ mệt mỏi với chính mình mất thôi. Làm sao tôi có thể mãi dửng dưng với những điều tốt đẹp đang ở quanh mình, để rồi khi không còn nữa, lại phải đuổi theo, tìm kiếm. Đấy là một lối sống không tự trọng và vô trách nhiệm với bản thân mình. Vì như thế, cuộc sống sẽ chỉ gồm những điều tiếc nuối và nuối tiếc.