Françoise Sagan – người tiễn biệt nỗi buồn
H.T.
Nổi tiếng từ năm 19 tuổi với cuốn tiểu thuyết nhỏ nhắn “Buồn ơi chào mi”, Françoise Sagan nhanh chóng trở thành cơn gió lạ thổi đến văn đàn Pháp luồng không khí tươi mát và cởi mở. Trong cuộc đời thực, nữ văn sĩ này cũng luôn biết tạm biệt nỗi buồn để đốt cháy từng giây phút hiện sinh của mình một cách mạnh mẽ và nồng nhiệt nhất.
Françoise Sagan tên thật là Françoise Quoirez. Bà sinh ra trong một gia đình tư bản công ngiệp giàu có tại Cajarc - một ngôi làng vùng tây nam nước Pháp. Năm 1953, buồn chán vì trượt thi tú tài, Quoirez tập trung vào viết cuốn tiểu thuyết đầu tay như một cách nổi loạn của cô gái 18 tuổi với thế giới xung quanh. Tựa đề cuốn tiểu thuyết - Bonjour tristesse - được trích từ một câu thơ của Paul Eluard (Adieu tristesse/Bonjour tristesse/Buồn ơi vĩnh biệt/Buồn ơi xin chào). Bút danh Sagan xuất phát từ tên một nhân vật trong kiệt tác Đi tìm thời gian đã mất của Marcel Proust – nhà văn Pháp mà Françoise rất mến mộ. Câu chuyện về một nỗi buồn mang tên Cécile nhanh chóng trở thành best-seller không chỉ ở nước Pháp. Tác phẩm được dịch ra 20 thứ tiếng, tiêu thụ trên 2 triệu bản và được chuyển thể thành phim năm 1958 với sự tham gia của các diễn viên như Jean Seberg, David Niven và Deborah Kerr.
Cécile, nhân vật người kể chuyện trong Buồn ơi chào mi là một cô gái trẻ rất được cưng chiều. Buồn chán vì trượt thi, cô bé cùng bố về nghỉ hè tại một khu biệt thự ở miền Nam nước Pháp. Raymond, bố cô, là một người đàn ông ngoài 40, góa vợ và hào hoa. Những mối tình chớp nhoáng của ông với các cô nhân tình, mà người cuối cùng là Elsa, đang sắp sửa chấm dứt khi ông định làm đám cưới với Anne Larsen – một người bạn cũ của vợ. Vốn sống phóng khoáng, yêu tự do và thù ghét cuộc sống thanh bình, Cécile không chịu nổi lối sống mực thước, gò bó mà Anne định liệu, cô bé tìm cách chọc tức Anne. Nhờ sự giúp đỡ của Cyril – một chàng sinh viên luật say đắm mình – Cécile sắp đặt cho Anne nhìn thấy cảnh bố cô “thân mật” với Elsa. Kế hoạch thành công, Anne bực tức, lao xe điên loạn trên đường và tử nạn. Cécile cùng bố trở về Paris, bỏ lại sau lưng cát trắng, biển xanh, nỗi buồn và cả những tháng ngày nồng nàn với Cyril.
[image]http://diendan.vnthuquan.net/upfiles/2452/F4094492F75844B6AFA3596F1116C63E.jpg[/image]
Nhà văn Françoise Sagan. Ảnh: houdida
Sau thành công của cuốn tiểu thuyết đầu tay, Sagan tiếp tục với những câu chuyện tình yêu đắm say, có chút ngưng đọng của nỗi buồn. A Certain Smile (Một nụ cười nào đó - 1958) – cuốn sách thứ hai của bà tiếp tục là một best-seller về tình yêu của một cô sinh viên với người đàn ông trung tuổi. Một phiên bản khác của công thức này được nhà văn chế biến thành Aimez-vous Brahms? (Bạn có yêu Brahms? - 1959), trong đó, một chàng trai trẻ lại trót phải lòng một phụ nữ trung niên.
Những tác phẩm viết về hôn nhân và tình yêu của Sagan thường được các nhà phê bình văn học coi là sáng tác mang tính chất giải trí nhưng lại được những người cổ xúy cho thuyết nữ quyền đánh giá là những tác phẩm có ý nghĩa quan trọng. Buồn ơi chào mi xứng đáng là giọng điệu tiên phong cho dòng văn học của các nhà văn nữ những năm tiếp theo. Văn của bà lạnh lùng, điềm tĩnh, giản dị, có sự tiếp nối truyền thống tiểu thuyết tâm lý Pháp vào những thập kỷ trước. Nhưng giống như những sáng tác của Jean-Paul Sartre và Simone de Beauvoir, nhân vật trong tác phẩm của Sagan thường cô đơn và thất bại trong các mối quan hệ riêng tư. Họ nỗ lực lấp đầy khoảng trống trong thời gian sống của mình bằng cách săn đuổi niềm vui.
Sự nghiệp của một tiểu thuyết gia ở Sagan còn kéo dài đến thập kỷ 90 với những tác phẩm cuối cùng như Le Garde du coeur (1968), Un Orage (1974) và In Un Chagrin de passage (1994).
Những năm 1960, Sagan có chuyển sang viết kịch nhưng chỉ dành được những thành công khiêm tốn.
Là văn sĩ của lối sống phóng khoáng, có cá tính ưa nổi loạn, Sagan gặp nhiều trắc trở trong cuộc sống riêng tư. Năm 1958, bà kết hôn với Guy Schoeller – một người làm trong lĩnh vựa xuất bản hơn bà 20 tuổi. Họ nhanh chóng ly dị sau 2 năm. Năm 1962, Sagan tái hôn với Bob Westhof - nhà thiết kế đồ gốm người Mỹ. Họ có một đứa con nhưng cuộc hôn nhân cũng kết thúc bằng một vụ ly dị.
Cá tính, xinh đẹp, thông minh và sôi nổi, Sagan có những mối quan hệ thân thiết với những nhân vật nổi tiếng như François Mitterrand, Tennessee Williams, Henry Miller, Roger Vadim, Jean-Luc Godard, Juliette Greco... Bà cũng là người nổi tiếng với những cuộc tình cả dài lâu lẫn chóng vánh. Nhà văn Francois Mauriac từng gọi nữ đồng nghiệp của mình là “Quái vật nhỏ quyến rũ”.
Sinh ra trong một gia đình giàu có, Sagan quen với lối tiêu tiền vung vãi. Khi nhận được 150 USD tiền tạm ứng cho cuốn tiểu thuyết đầu tay, bà rải hết vào các cửa hàng thời trang và những buổi tiệc tùng chiêu đãi bạn bè. Sau này, chính sự tiêu xài hoang phí và cách sử dụng thời gian tùy tiện của nhà thơ là một trong những nguyên nhân khiến 2 cuộc hôn nhân của bà tan vỡ.
Khi chia tay người chồng đầu tiên, bà tâm sự với báo giới: “Tôi thường lên giường lúc 4 giờ sáng còn chồng tôi thức dậy lúc 7 giờ. Chúng tôi đã suy nghĩ kỹ về quyết định này và tin tôi đi, tôi thật sự buồn phiền nhưng không thể kéo dài cuộc sống như thế này được nữa”.
Còn với người chồng thứ hai, năm 1963, khi ra tòa, bà giải thích, “ông ấy thích gốm hơn vợ”.
Nổi tiếng với những cuốn tiểu thuyết về tình yêu, nhưng Sagan không nhận mình là một cây bút gợi tình. Thay vào đó, bà nói, “tôi cố gắng diễn đạt mọi chuyện bằng thứ ngôn ngữ tao nhã và giản dị để người đọc tự gợi nhớ về đời sống tình dục của chính mình”.
Bà cũng nổi tiếng với những danh ngôn về tình yêu và cuộc sống.
Bàn về tình dục, nhà văn cho biết: “Với tôi, tình dục không bao giờ là một thứ hàng hóa”.
Về hôn nhân: “Hôn nhân à? Nó giống như là măng tây ăn với rau trộn dầu giấm, một thứ đầy gia vị nhưng không hề quan trọng”, bà nói.
Françoise Sagan sống đam mê và phiêu lưu hết mình. Bà thích lao vun vút trên những chiếc xe thể thao, thích hút cần sa, uống rượu mạnh và tận hưởng cảm giác may rủi do những canh bạc đỏ đen mang lại. Nhà văn từng tâm sự: “Tôi sẽ sống rất cẩu thả nếu tôi không viết và tôi sẽ viết rất cẩu thả nếu tôi không sống”.
Những năm cuối đời, Sagan sống khá chật vật. Năm 2002, bà bị kết án tù treo vì gian lận thuế. Ngày 24/9/2004, bà qua đời vì bệnh suy tim ở tuổi 69. Trong điếu văn tiễn biệt bà, tổng thống Pháp Jacques Chirac viết: “Nước Pháp vừa mất đi một trong những văn sĩ có tài năng và sức ảnh hưởng bậc nhất – một nhân vật kiệt xuất trong đời sống văn học”.
(Nguồn: Tổng hợp)
<bài viết được chỉnh sửa lúc 20.12.2006 11:49:30 bởi TTL >