Độc Lão Tử
Bạch Cư Dị

Ngôn giả bất tri, tri giả mặc
Thử ngữ ngô văn vu Lão quân
Nhược đạo Lão quân thị tri giả
Duyên hà tự nhược ngũ thiên văn.



Dịch Nghĩa

Đọc Lão Tử

Người nói ra thì không biết, mà người biết thì im lặng
Lời đó ta nghe được của Lão quân
Nếu nói rằng Lão quân là người biết (đạo)
Thì vì sao còn viết ra những năm nghìn chữ?



Dịch Thơ

Lão quân từng có huấn ngôn
Kẻ ngu lắm tiếng, người khôn ít lời
Nếu như Ngài hiểu lẽ đời
Năm ngàn chữ ấy há Trời viết chăng?

NĐH – 11/11/2003

Đông Dạ Văn Trùng
Bạch Cư Dị

Trùng thanh đông tứ khổ ư thu,
Bất giải sầu nhân văn diệc sầu.
Ngã thị lão nhân thính bất uý,
Thiếu niên mạc thính bạch đầu quân.



Dịch Nghĩa

Đêm Đông Nghe Tiếng Côn Trùng

Tiếng côn trùng đêm đông, ý tứ não nùng hơn mùa thu
Kẻ không biết buồn nghe cũng phải buồn
Ta đã già rồi, nghe chẳng sợ gì
Tuổi trẻ đừng nghe vì nghe thì sẽ bạc đầu.



Dịch Thơ

Đêm đông nghe tiếng côn trùng
Âm thanh da diết não nùng hơn thu
Những người chẳng biết ưu tư
Thoáng nghe sầu đã tựa như sóng trào
Lão nay tuổi tác đã cao
Buồn đau cũng vậy lẽ nào già thêm
Tóc xanh cuộc sống êm đềm
Chớ nghe kẻo lại một đêm trắng đầu

NĐH - 24/11/2003



Bản Dịch Khác

Dế đông sầu gấp mấy thu dồn
Người dửng dưng nghe cũng chạnh buồn.
Già cả như ta nghe chả sợ
Tuổi xanh e sẽ bạc đầu luôn.

Lê Nguyễn Lưu

Xuân Tứ
Lý Bạch

Yên thảo như bích ti
Tần tang đê lục chi
Đương quân hoài quy nhật
Thị thiếp đoạn trường thì
Xuân phong bất tương thức
Hà sự nhập la vi



Dịch Nghĩa

Ý Xuân

Cỏ Yên giống như tơ biếc
Dâu Tần nhánh thấp xanh
Trong lúc chàng đang mong ngày về
Cũng là lúc thiếp buồn đứt ruột
Gió xuân đã chẳng quen biết nhau
Sao còn nhập vào màn lụa



Dịch Thơ

Xứ Yên cỏ biếc như tơ
Đất Tần dâu rũ bên bờ xanh xanh
Ngày về anh ngóng từng canh
Lòng em cũng vậy nhớ anh vô ngần
Gió xuân chẳng biết chẳng thân
Màn thưa chốn ấy lần vào mà chi
NĐH - 17/11/2003



Những Bản Dịch Khác

Cỏ Yên như sợi tơ xanh
Dâu Tần xanh ngắt rủ cành xum xuê
Khi chàng tưởng nhớ ngày về
Chính là khi thiếp tái tê nỗi lòng
Gió xuân ai biết chi cùng
Cớ sao len lỏi vào trong màn là
Khương Hữu Dụng

*****

Cỏ non xanh biếc vùng Yên
Cành dâu xanh ngả ở bên đất Tần
Lòng em đau đớn muôn phần
Phải chăng là lúc phu quân nhớ nhà
Gió xuân quen biết chi mà
Cớ chi lọt bức màn là tới ai
Tản Đà

Ô Dạ Đề
Lý Bạch

Hoàng vân thành biên ô dục thê
Qui phi á á chi thượng đề
Cơ trung chức cẩm Tần Xuyên nữ
Bích sa như yên cách song ngữ
Đình thoa trướng nhiên tư viễn nhân
Độc túc cô phòng lệ như vũ..



Dịch Nghĩa

Quạ Kêu Đêm

Đám mây vàng bên thành, quạ muốn đậu
Bay về rền rĩ trên cành cây
Cô gái Tần Xuyên dệt gấm bên khung cửi
Vải biếc như làn khói ngoài song cửa, cùng với tiếng nói.
Dừng thoi, thẫn thờ nhớ người đi xa
Trong phòng không một mình, lệ như mưa.



Dịch Thơ

Mây vàng quạ muốn dừng chân
Tiếng kêu rền rỉ bâng khuâng lòng người
Tần Xuyên cô gái đưa thoi
Vải như sương khói bên ngoài song thưa
Chạnh lòng nhớ dáng ai xưa
Phòng không chiếc bóng lệ vừa ướt mi

NĐH - 20/11/2003



Bản Dịch Khác

Mây vàng chiếc quạ bên thành
Nó bay tìm ngủ trên cành nó kêu
Tần Xuyên cô gái buồng thêu
Song sa khói toả như khêu chuyện ngoài
Dừng thoi buồn bã nhớ ai
Phòng không gối chiếc giọt dài tuôn rơi.

Tản Đà

Đăng Lâu
Dương Sĩ Ngạc

Hòe liễu tiêu sơ nhiễu quận thành,
Dạ thiêm sơn vũ tác giang thanh
Thu phong nam mạch vô xa mã,
Độc thướng giang lâu cố quốc tình.



Dịch Nghĩa

Lên Lầu

Rặng liễu hòe xơ xác vây quanh dải thành trong quận,
Ban đêm thêm trận mưa núi làm dòng sông nổi lên tiếng rào rào
Gió thu thổi trên con đường phương nam vắng xe ngựa,
Một mình lên lầu cao, chạnh niềm cố quốc.



Dịch Thơ

Bên thành xơ xác liễu vây
Đêm tuôn mưa núi sông đầy tiếng reo
Gió thu lạnh, Đường vắng teo
Lầu cao một bóng dõi theo quê nhà
NĐH - 02/03/2004



Bản Dịch Khác

Liễu hòe xơ xác quanh thành,
Đêm tuôn mưa núi dập dềnh tiếng sông.
Đường thu xe ngựa quạnh không,
Lầu cao thơ thẩn, não lòng cố hương.
Nguyễn Huy Như

Đề Cúc Hoa
Hoàng Sào

Táp táp tây phong mãn viện tài
Nhị hàn hương lãnh điệp nan lai
Tha niên ngã nhược vi Thanh đế
Báo dữ đào hoa nhất xứ khai



Dịch Nghĩa

Đề Hoa Cúc

Gió tây thổi ào ào trong vườn trồng hoa cúc
Cánh nhuỵ tả tơi, hương thơm nhạt nhoà, thì sao bướm ong chịu ghé
Năm tới nếu ta được làm chúa xuân
Sẽ truyền cho hoa đào cùng về đây mà đua nở.



Dịch Thơ

Gió tây ào ạt thổi vườn hoa
Hương tàn nhụy lạnh bướm ong xa
Xuân sau ví được lên ngôi Chúa
Bắt bọn Đào kia nở chung nhà
NĐH – 02/03/2004



Bản Dịch Khác

Vi vút đầy vườn thổi gió tây
Nhụy rầu hương lạnh bướm khôn bay
Nếu xuân năm tới ta làm chúa
Truyền với hoa đào nở cả đây
Người dịch: ????

Xuân Oán
Lưu Phương Bình

Sa song nhật lạc tiệm hoàng hôn
Kim ốc vô nhân kiến lệ côn
Tịch mịch không đình xuân dục vãn
Lê hoa mãn địa bất khai môn



Dịch Nghĩa

Xuân Oán

Mặt trời lặn, chiếu qua song the, hoàng hôn dần dần buông
Nơi nhà vàng, không ai nhìn thấy ngấn lệ
Lặng lẽ sân vắng bóng người, xuân đương muốn hết
Hoa lê rụng đầy mặt đất, cửa vẫn cài then



Dịch Thơ


Ngoài song đêm đã dần sang
Thế gian ai biết lầu vàng lệ tuôn
Tàn xuân, sân vắng lạnh buồn
Hoa lê trắng đất, rèm buông, cửa cài
NĐH – 02/03/2004



Bản Dịch Khác

Ngoài song ác lặn, xế hoàng hôn
Ai biết nhà vàng giọt lệ tuôn
Xuân đã hầu tàn, sân vắng vẻ
Hoa lê đầy đất cửa cài luôn
Trích: Đường Thi Trích Diễm

Trùng Dương Tịch Thượng Phú Bạch Cúc
Bạch Cư Dị

Mãn viên hoa cúc uất kim hoàng,
Trung hữu cô tùng sắc tự sương.
Hoàn tự kim triêu ca tửu tịch,
Bạch đầu ông nhập thiếu niên trường.



Dịch Nghĩa

Trên Bàn Tiệc Ngày Trùng Dương Vịnh Hoa Cúc Trắng

Đầy vườn cúc nở hoa vàng màu nghệ,
Trong đó có một chòm lẻ loi trắng như sương.
Cũng giống như sáng nay trên bàn tiệc hát và rượu
Ông già tóc bạc chen vào đám tuổi trẻ.



Dịch Thơ

Vàng tươi ánh nghệ cúc đầy sân
Đơn lẻ một hoa sắc trắng ngần
Nào khác sớm nay trên chiếu tiệc
Giữa đàn trai trẻ một lão thân
NĐH – 03/03/2004



Bản Dịch Khác

Cúc nở đầy vườn tựa nghệ pha,
Trắng như sương sớm một chòm hoa
Khác gì buổi sáng trên bàn tiệc,
Giữa đám thanh niên một lão già !
Lê Nguyễn Lưu

Đại Lâm Tự Đào Hoa
Bạch Cư Dị

Nhân gian tứ nguyệt phương phi tận
Sơn tự đào hoa thủy thịnh khai
Trường hận xuân quy vô mịch xứ
Bất tri chuyển nhập thử trung lai.



Dịch Nghĩa

Hoa Đào Chùa Đại Lâm

Trong cõi nhân gian, tháng tư hương thơm đã tan hết
Nhưng hoa đào ở ngôi chùa trên núi mới bắt đầu nở rộ
Ta cứ giận mùa xuân bỏ đi không để lại tung tích
Mà không biết rằng (mùa xuân) chỉ chuyển về đây thôi.



Dịch Thơ

Tháng Tư hương sắc phai tàn
Thiền viên Đào lại khẻ khàng đơm hoa
Trách Xuân sao cứ chóng qua
Mà đâu hay biết Xuân đà về đây
NĐH – 03/03/2004



Bản Dịch Khác

Tháng tư hoa đã hết mùa,
Hoa đào rực rỡ cảnh chùa mới nay.
Xuân về kín chốn ai hay,
Biết đâu lẩn khuất trong này núi non.
Tản Đà