. Những tín đồ của cụ Sển
Học giả Vương Hồng Sển, với bộ sách để đời viết về các thú chơi, đặc biệt là thú sưu tập các dòng gốm sứ. Tiếp nối theo ông, ngày càng có nhiều người lấy sách ông làm cẩm nang vào đời trong nghề sưu tập.
Cụ Vương Hồng Sển cùng phu nhân (Bà Năm Sa Đéc)
Giới sưu tập ở Sài Gòn ngày càng tăng, mỗi ngày ở phố đồ cổ Lê Công Kiều lại ít nhiều xuất hiện những nhân vật mới, lọ mọ với những mớ đồ ven đường của ông Tư đồ bể, dì Sáu lùn, Sáu hét, để tự ru mình vào con đường sưu tập. Và đại đa số trong họ đều đọc qua sách cụ Sển. Cách viết dí dỏm, sinh động với phương ngữ rặt Nam bộ cùng những câu chuyện ly kỳ trong thế giới cổ vật đã thu hút được nhiều người ở đủ mọi lứa tuổi, làm nhiều công việc khác nhau có chung niềm đam mê sưu tầm cổ vật. Các sách viết về cổ vật tính đến nay vẫn còn khá ít ỏi trên thị trường, đa phần là sách nước ngoài nhưng giá cả quá mắc, thường thiên về nghiên cứu nên hơi khô khan. Trong khi đó sách cụ Sển thực tế hơn, rẻ hơn, đọc sướng hơn, nên dân sưu tập mới vào nghề đều chọn sách cụ Sển, học theo cách chơi dòng đồ của cụ Sển làm bài học kinh nghiệm. Tuy nhiên, thực tế hiện nay lại đi ngược với sách cụ Sển.
Thời cụ Sển chơi đồ, lúc ấy thị trường chưa có đồ giả, nhất là dòng đồ sứ do triều nhà Nguyễn đặt làm tại Trung Hoa. 10 năm trở lại đây, nhiều tay buôn ở Kiều sang tận lò Cảnh Đức Trấn tại Giang Tây, Trung Quốc, đặt thợ gốm phục chế lại y chang như đồ ký kiểu ngày trước đem về thuốc lại dân sưu tập. Hiện những dòng đồ cụ Sển đưa lên sách vở thì đồ giả tràn lan, những tay chơi cứng cựa nhiều khi vẫn bị dính quả lừa. Những đĩa trà hiệu đề Nội Phủ Thị Trung, Thị Nam hay Khánh Xuân giá cả cũng 4-5 nghìn đô, nên chỉ cần lọt được một phi vụ, dân buôn đủ rủng rỉnh chơi bời thoải mái.
Một bàn thờ tiêu biểu của người miền Tây
Xin kể câu chuyện liên quan đến đĩa trà Khánh Xuân Thị Tả giả vẽ rồng, chữ Thọ, được gài trong một gia đình ở Phụng Hiệp, Cần Thơ. Nhắc đến dòng đồ này, dân chơi đồ cổ đọc sách cụ Sển khá nhiều, nghe nhiều, nhìn qua hình ảnh chứ ít ai được thấy tận mắt món đồ. Bởi vậy, khi 2 tay cò gặp chiếc đĩa, nghe hiệu đề là tá hoả, gạ mua chiếc đĩa chỉ với 2 triệu đồng. Về một nhà trọ ở Cần Thơ, bắn tiếng lên đại gia ở TP.HCM. Nghe qua cái tên, đại gia đòi xem chiếc đĩa và đồng ý mua 70 triệu đồng. Về thành phố, đại gia nọ kêu vài người chơi kỳ cựu trong dòng đồ Lam Huế đến xác định, hỡi ôi là đồ giả. Đại gia đòi tiền lại, coi như bỏ công và tốn hết chục triệu tiền lo cho 2 cò ăn chơi. Ôm chiếc đĩa ra về, ngồi trên xe, cò điện cho một cò khác ở Tiền Giang rao bán chiếc đĩa 11 triệu. Cò Tiền Giang đón ngay chân cầu Mỹ Thuận ôm luôn chiếc đĩa về Sa Đéc sang tay cho một đại gia khác ở vùng này với giá 30 triệu tặng thêm một đĩa trà hiệu đề Ngoạn Ngọc. Bắt đầu với giá chỉ 2 triệu, sau khi ba chìm bảy nổi, món đồ giả lên đến 32 triệu. Và không lâu sau, dân lái cho biết chiếc đĩa lại bay ngược về Sài Gòn, và đang ẩn trong một đại gia mới vào nghề, cũng khoái chơi đồ Lam Huế.
Ở phố Lê Công Kiều, nhiều người mới ra nghề, nói vanh vách các hiệu đề, đọc ro ro các câu thơ nôm trên chén đĩa đồ ký kiểu, vì họ thực sự đã thuộc lòng sách cụ Sển viết về dòng đồ sứ ký kiểu. Nhưng chỉ một thời gian ngắn, ai cũng dội hàng vì đồ giả quá nhiều, giá lên đến tận mây xanh. Người mua đồ giả khi phát hiện ra, lại cố gắng đẩy món đồ ấy đi, tệ lắm bằng với giá mua vào, bằng không lại đẩy giá cao lên, vô hình rơi vào tình cảnh phải đi lừa kẻ khác. Chiêu này trong sách cụ Sển không thấy có, nhưng những tín đồ của cụ lại lắm kẻ dùng. Thương thay!
Chơi tiền cổ Săn lùng tiền cổ cũng là một đam mê của dân sưu tập. Những tiền đồng, tiền giấy xưa hiện đang được các nhà sưu tầm săn lùng ráo riết. Từ đồng tiền kẽm đầu tiên của Việt Nam như Thái Bình Hưng Bảo (thời Đinh Tiên Hoàng 568 – 979), đến đồng tiền cuối cùng của triều đình phong kiến thời nhà Nguyễn tên gọi Bảo Đại Thông Bảo (1926 – 1945) đều là mục tiêu săn lùng ráo riết của các nhà sưu tập tiền cổ khắp nơi. Ngoài việc săn từng đồng tiền lẻ, dân sưu tập tiền lâu năm cũng rất ưa chuộng sưu tập những khối tiền lớn dính liền nhau, được đào lên từ lòng đất trong các lu, hũ, hoặc vớt lên dưới lòng biển. Thời gian trôi qua, những đồng tiền chỉ còn lại một đống gỉ sét, nổi ten xanh của đồng mủn rữa, rồi dính kết lại với nhau, nhìn không hơn một đống sắt vụn. Nhưng với dân sưu tập, đó lại là một sự kết hợp tuyệt vời giữa tiền xưa - tượng trưng cho một nền văn hoá, cộng với thời gian - tạo nên hình thù kỳ quái của cục tiền, mang lại một vẻ đẹp khác lạ, dị thường của tiền. Những yếu tố ấy kết hợp lại, tạo cho tiền cổ một giá trị vượt xa với giá trị vốn có ban đầu của tiền. Nói như nhà sưu tập Huỳnh Minh Hiệp - người đang nắm giữ kỷ lục Việt Nam về bộ sưu tập tiền xưa và tiền các nước trên thế giới: “Những khối tiền xưa là… vô giá!”.
http://www.sgtt.com.vn/web/tintuc/default.aspx?cat_id=648&news_id=7614 _________
Vương Hồng Sển - Sài Gòn Năm Xưa Tác phẩm của Vương Hồng Sển tại Việt Nam Thư Quán
<bài viết được chỉnh sửa lúc 02.10.2006 10:05:04 bởi Ngọc Lý >