(url) Như không hề có cuộc chia ly
phantien 23.11.2006 10:27:09 (permalink)
Nhớ Nguyễn Mỹ với
Cuộc chia ly màu đỏ
                                   
Đó là cuộc chia ly chói ngời sắc đỏ
Tươi như cánh nhãn lai hồng
Trưa một ngày sắp ngả sang đông
Thu bỗng nắng vàng lên rực rỡ.
Tôi nhìn thấy một cô áo đỏ
Tiễn đưa chồng trong nắng vườn hoa
Chồng của cô sắp sửa đi xa
Cùng đi với nhiều đồng chí nữa.
Chiếc áo đỏ rực như than lửa
Cháy không nguôi trước cảnh chia ly
Vườn cây xanh và chiếc nón trắng kia
Không dấu nổi tình yêu cô rực cháy
Không che được nước mắt cô đã chảy
Những giọt long lanh, nóng bỏng, sáng ngời
Chảy trên bình minh đang hé giữa làn môi
rạng đông đã hồng trên nét mặt
Một rạng đông với màu hồng ngọc
Cây si xanh gọi họ đến ngồi
Trong bóng rợp của mình, nói tới ngày mai...
Ngày mai sẽ là ngày sum họp
Đã toả sáng những tâm hồn cao đẹp !
Nắng vẫn còn ngời trên những lá si
       Và người chồng ấy đã ra đi...
       Cả vườn hoa đã ngập tràn nắng xế
Những cánh hoa đỏ vẫn còn rung nhè nhẹ
Gió nói, tôi nghe những tiếng thì thào
“Khi Tổ quốc cần họ biết sống xa nhau...”

       Ngày mai sẽ là ngày sum họp
       Nhưng tôi biết cái màu đỏ ấy
Cái màu đỏ như cái màu đỏ ấy
Sẽ là bông hoa chuối đỏ tươi
Trên đỉnh dốc cao vẫy gọi đoàn người
Sẽ là ánh lửa hồng trên bếp
Một làng xa giữa đêm giá rét...
Nghĩa là màu đỏ ấy theo đi
Như không hề có cuộc chia ly...

Như không hề có cuộc chia ly
( Hay là hiệu quả của một không gian sắc màu )

Đã mấy mươi năm trôi qua, trải biết bao thăng trầm, đổi thay của lịch sử  nhưng Cuộc chia ly màu đỏ của Nguyễn Mỹ vẫn dành được chỗ đứng vững chãi trong lòng bạn đọc.  Xưa nay, thơ viết về  chia ly, nhất là chia ly trong tình yêu bao giờ cũng làm thổn thức, lay động con tim của nhiều người, dù đó là con tim nóng bỏng đang thấp thỏm đợi chờ hay con tim thờ ơ giá băng, nguội lạnh.
Cuộc chia ly màu đỏ nói về chia ly nhưng lại không làm cho người đọc có cảm giác chia ly bởi ở đây giữa tình yêu lứa đôi có tính chất cá nhân, riêng tư với tiếng gọi của tình yêu Tổ quốc có tính chất dân tộc, cộng đồng đã đạt tới sự kết hợp hài hoà cao độ. Đó là tình yêu của những người con thời đại Hồ Chí Minh, những người con “Khi Tổ quốc cần họ biết sống xa nhau”. Không những thế, sức lay động sâu xa của bài thơ còn được tạo nên bởi chính bản thân thế giới nghệ thuật của nó thơ với một không gian hết sức đặc biệt. Không gian ấy được tạo dựng bởi một thế giới sắc màu đặc biệt: sắc  màu  ấm nóng, thiết tha của cuộc chia ly màu đỏ.
         Không gian của các cuộc chia ly thường là không gian riêng tư. Chia ly không thể là không gian của mọi người. Những cuộc chia ly trong thơ cổ, nói chung đều đưa chúng ta đến một không gian tuy mở trong quan hệ giữa con người với thiên nhiên nhưng lại khép kín trong  quan hệ riêng tư giữa con người với con người. Sắc màu trong những cuộc chia ly ấy thường là những sắc màu lạnh lẽo, thiếu sinh khí của những buổi hoàng hôn. Sắc màu đó hoặc là xanh ngắt  lạnh buốt lòng người đến tận cùng của những ngàn dâu trong  Chinh phụ ngâm, (... xanh xanh những mấy ngàn dâu/ ngàn dâu xanh ngắt một màu ) ; hoặc là bị nhuốm màu quan san, để rồi, người về thì chiếc bóng, kẻ đi  thì một mình dần khuất trong mấy ngàn dâu xanh, thăm thẳm trong nỗi cô đơn trong cảnh chia ly của Thuý Kiều và Thúc Sinh ; hoặc là cảm giác trống trải, thổn thức choán ngợp tất cả bởi Bóng chiều không thắm, không vàng vọt / Sao đầy hoàng hôn trong mắt trong. (Tống biệt hành) vv...
Khác với những không gian trên, không gian trong Cuộc chia ly màu đỏ là một không gian công cộng, đông người nơi công viên (cùng đi có nhiều đồng chí nữa) ; một không gian đẹp, ấm áp đầy nắng, đầy hoa và đầy những sắc màu ấm nóng, thiết tha (tiễn đưa chồng trong nắng vườn hoa). Thế giới sắc màu trong không gian ấy quả thật đã được Nguyễn Mỹ “dụng công”  để dựng nên một cuộc chia ly hết sức đặc biệt : cuộc chia ly màu đỏ.
Thế giới “chói ngời  sắc đỏ” ấy được tạo nên không chỉ bởi những sắc màu thiên nhiên của nắng, của hoa, của lá : màu đỏ tươi của cánh nhãn lai hồng, cánh hoa đỏ,  màu nắng vàng rực rỡ, màu của nắng vườn hoa,  nắng ngời trên  lá si,... mà còn được tạo nên từ những sắc màu ấm nóng của con người và từ con người : chiếc áo đỏ, chiếc áo đỏ rực như than lửa, tình yêu rực cháy, nước mắt  nóng bỏng, sáng ngời, bình minh đang hé giữa làn môi, rạng đông đã hồng, rạng đông với màu hồng ngọc.   Ngay cả chiếc nón trắng kia cũng là vật phản sáng, nước mắt kia cũng long lanh, làn môi kia (chắc là môi hồng) cũng đang hé bình minh, nét mặt kia thì rạng ngời màu hồng ngọc,  ngày mai kia đang hứa hẹn toả sáng hạnh phúc sum họp  lứa đôi.
Thế giới “chói ngời  sắc đỏ” kia  còn được tạo dựng bởi sắc màu trong tâm tưởng. Cái màu đỏ như cái màu đỏ ấy mà nhà thơ “biết” ở cuối bài không thể là sắc màu ở không gian hữu hình, nơi diễn ra sự  chia ly ở một vườn hoa cụ thể, mà  được tạo dựng nên ở một không gian mong đợi, không gian tương lai trên con đường lớn của dân tộc. ở đó có bông hoa chuối đỏ tươi trên đỉnh dốc cao vẫy gọi đoàn người,  là ánh lửa hồng trên bếp ở một làng xa giữa đêm giá rét... Chính nhờ thế giới sắc màu ấm nóng, thiết tha ấy (hữu hình cũng như trong tâm tưởng) đã góp phần làm cho bài thơ nói về cuộc chia ly mà Như không hề có cuộc chia ly...  
Nhớ những năm đầu chuẩn bị đánh Mỹ ấy, thơ nói về tình yêu đã khó huống hồ nói chuyện chia ly. Nguyễn Mỹ đã nói  hộ được điều ấy cho biết bao đôi lứa để họ vững lòng lên đường.  Dù đã xa chúng ta hơn 35 năm*, nhưng 35 năm ấy và mãi sau này, vẫn còn đó, tác giả  Cuộc chia ly màu đỏ  trong trái tim những người yêu thơ, bởi cuộc hành  trình của ông (nhà thơ- chiến sỹ ) là cuộc hành trình  trở về Đất Mẹ của một người con biết lấy máu đỏ của mình tưới cho Độc lập-Tự do. Với chúng ta hôm nay, ông  không hề có chuyện chia ly !
* Nguyễn Mỹ hy sinh năm 1971                                                    [sm=hug%20n%20kiss.gif]
<bài viết được chỉnh sửa lúc 20.12.2006 09:46:39 bởi TTL >
#1
    Huyền Băng 10.12.2006 09:08:11 (permalink)
    Chào Phan Tiến,
     
    Cám ơn bạn Phan Tiến đã giới thiệu tác phẩm Cuộc Chia Ly Màu Đỏ của Tác giả Nguyễn Mỹ.
     
    Bạn có thể viết đôi điều về tiểu sử tác giả Nguyễn Mỹ cho mọi người đọc không ạ !
     
    Thân mến,
    HB
    #2
      Chuyển nhanh đến:

      Thống kê hiện tại

      Hiện đang có 0 thành viên và 1 bạn đọc.
      Kiểu:
      2000-2024 ASPPlayground.NET Forum Version 3.9