Khô mắt xảy ra khi nước mắt - công cụ bôi trơn và bảo vệ mắt giảm thiểu về chất lượng hoặc số lượng. Người bệnh cảm thấy như có dị vật trong mắt, ra gỉ, nặng mi... Một cách điều trị hiệu quả là dùng nước mắt nhân tạo từ 30 phút đến 1 giờ/1 lần trong ngày.
Các biểu hiện của chứng khô mắt:

- Cảm giác kích thích như có dị vật trong mắt, nóng rát.

- Nhìn mờ nhất thời.

- Ra gỉ mắt trong và nhầy.

- Ở thể nặng, bệnh nhân thấy đau rát mỗi khi chớp mắt. Khó chịu này thường xảy ra khi nước mắt bị bay hơi nhiều lúc ra gió, đọc sách lâu, ở trong phòng có điều hòa nhiệt độ.

Nguyên nhân gây khô mắt:

1. Teo các cấu trúc tuyến và xơ hóa: ở thể này, các mô tuyến bị thâm nhiễm những bạch cầu đơn nhân và tự hủy hoại. Các bệnh lý liên quan là khô mắt đơn thuần, khô mắt kèm theo các bệnh tự miễn đặc trưng như tăng globuline miễn dịch trong máu, viêm khớp dạng thấp, tăng kháng thể kháng nhân. Ngoài ra khô mắt còn có thể là biểu hiện thứ phát đi kèm với Lupus ban đỏ hệ thống, bệnh xơ cứng mảng, bệnh vẩy nến, bệnh viêm đa cơ...

- Bệnh Sarcoidose: bệnh mắt do loạn năng tuyến giáp.

- Tình trạng không có tuyến lệ: do bẩm sinh hoặc do phẫu thuật.

- Tắc đường dẫn của tuyến lệ do sẹo kết mạc.

- Thiếu vitamin A.

- Các thay đổi giải phẫu, trong đó có sự bất tương đồng giữa mi và nhãn cầu: hở mi, lồi mắt...

Cách điều trị: mục đích của các phương pháp điều trị là giảm bớt những khó chịu tại mắt, đảm bảo tính trơn nhẵn của bề mặt nhãn cầu, ngăn chặn các tổn hại nếu có cho giác mạc.

- Tăng tính bền vững của phim nước mắt: bệnh nhân cần sống và làm việc trong môi trường có nhiệt độ thấp để chống bay hơi nước mắt. Độ ẩm cao tuy làm chúng ta khó chịu nhưng lại là điều kiện tốt để tăng thời gian tồn tại của phim nước mắt.

- Kính thuốc loại đặc biệt có gọng áp sát mặt hoặc kính tiếp xúc mềm cũng được khuyên dùng trong một vài trường hợp nhằm chống bay hơi nước mắt.

- Dính 2 mi mắt vào nhau bằng băng dính hoặc phẫu thuật một thời gian nhằm giảm độ mở của khe mi, chống bay hơi nước mắt.

- Dùng nước mắt nhân tạo từ 30 phút đến 1 giờ/1 lần. Nước mắt nhân tạo dạng mỡ hoặc viên đặt tại mắt vào ban đêm. Các sản phẩm này đang được bán rộng rãi trên thị trường do các nhà sản xuất lớn về sản phẩm nhãn khoa cung cấp, như Oculotect, Tear Natural, Eyefresh... Loại không có chất bảo quản, đóng gói dạng vỉ được cho là tốt nhất.

- Dùng các chế phẩm làm tăng độ nhớt của nước mắt như Acetylcysteine 5%, được khuyên nhỏ mắt 4 lần/ngày.

- Giảm dẫn lưu nước mắt: bít điểm lệ dưới bằng một nút đặc biệt chế từ silicone hoặc chỉ catgut 2/0.