Sự tích tụ các phần tử cholesterol bên trong động mạch cảnh hình thành các mảng xơ vữa, làm hẹp dần lòng mạch máu và cuối cùng dẫn đến tắc. Đây là nguyên nhân chính gây thiểu năng tuần hoàn não thể đặc biệt và rối loạn nửa người.
Sự hình thành các mảng xơ vữa do tích tụ cholesterol trong động mạch cảnh thường tiến triển trong thời gian dài, có thể tới hàng chục năm. Nó xảy ra ở mọi độ tuổi, song phổ biến nhất là ở những người ngoài 45. Nhóm có nguy cơ cao là những người hút thuốc lá, bị tăng huyết áp, tăng cholesterol máu, tiểu đường hoặc trong gia đình có tiền sử bệnh tim mạch. Tuổi càng cao, các mảng xơ vữa động mạch càng nhiều, độ hẹp càng tăng và rất dễ mắc nhiều biến chứng.

Điều đáng lo ngại là trên bề mặt của những mảng xơ vữa hay hình thành những cục máu đông, gọi là huyết khối thành mạch. Chúng có thể vỡ ra thành nhiều mảng, di chuyển từ cổ lên não hoặc đọng lại, lớn dần lên gây thiểu năng tuần hoàn não, tắc mạch, tai biến mạch máu não tạm thời hoặc nhồi máu não. Người ta nhận thấy khoảng 20-30% số trường hợp nhồi máu não là do xơ vữa động mạch cảnh, và ngược lại, khoảng 1/3 bệnh nhân bị hẹp động mạch cảnh từ 80% trở lên đều mắc tai biến mạch máu não. Trong khi đó, tỷ lệ này ở người hẹp động mạch cảnh dưới 80% là không đến 1%.

Hẹp hoặc tắc các động mạch cảnh dẫn máu đi nuôi não có thể gây thiểu năng tuần hoàn não thể đặc biệt, biểu hiện thông thường nhất dưới dạng tai biến mạch não với các triệu chứng như: mù tạm thời, rối loạn vận động (đang cầm đồ vật đột ngột để rơi), rối loạn cảm giác một nửa người (cảm giác tê cóng, tê chân tay, da dày cứng lên, kiến bò nhấp nháy trong da), rối loạn ngôn ngữ (nói thiếu từ, nhầm tiếng, rối loạn phát ngôn) hoặc liệt nhẹ nửa người. Sau khi đã bị nhồi máu não, các mảng xơ vữa ở động mạch cảnh vẫn là nguyên nhân gây tiến triển bệnh.

Chẩn đoán hẹp động mạch cảnh

- Khám động mạch cảnh: sờ động mạch cảnh vùng cổ (động mạch cảnh gốc), vùng sau amiđan (động mạch cảnh trong), phát hiện mảng rắn dưới tay. Thông thường, bên bị xơ vữa sẽ có động mạch đập rất yếu.

- Siêu âm Doppler hệ động mạch cảnh: đây là phương pháp đơn giản với độ an toàn và chính xác cao, phát hiện nhanh bệnh. Tại một số quốc gia, siêu âm Doppler động mạch cảnh là xét nghiệm thường quy đối với những người cao tuổi và những người mắc một hoặc các bệnh sau: tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid máu, nghiện thuốc lá, béo phì, suy mạch vành hoặc thiểu năng tuần hoàn não.

- Chụp cắt lớp vi tính xoắn ốc: khi chụp, tiêm nhanh thuốc cản quang tĩnh mạch, hình ảnh các lớp cắt xoắn ốc liên tục cho phép nghiên cứu tỉ mỉ các tổn thương của các mạch máu. Phương pháp này khắc phục được hầu hết các nhược điểm của siêu âm Doppler, cho chất lượng chẩn đoán cao với các ưu điểm như: tái dựng các lớp cắt ngang liên tục với độ dày tùy ý, mạch máu có độ cản quang cao, có thể đo chính xác kích thước các động mạch, tái tạo dễ dàng hình nhiều mặt phẳng, đánh giá lòng mạch, tình trạng huyết khối, mức độ tổn thương của mảng xơ vữa...

- Chụp cộng hưởng từ: giúp chẩn đoán khu trú rõ hơn với độ chính xác tương đương chụp mạch.

Điều trị: Đa số bệnh nhân được uống thuốc chống kết tụ tiểu cầu để phòng ngừa và làm giảm biến chứng của mảng xơ vữa. Việc chỉ định mổ lấy mảng xơ vữa cũng cho kết quả khả quan. Cho dù các mảng đóng bám có làm giảm lưu lượng máu của dòng chảy trên 70% ở tuổi 80, việc điều trị vẫn có hiệu quả.

Kể từ khi phẫu thuật viên người Anh Eastcott mổ khai thông thành công một động mạch ở cổ (động mạch cảnh) bị hẹp khít vào năm 1954, vấn đề thiếu máu não do xơ vữa động mạch cảnh được quan tâm đặc biệt. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, ở thế kỷ 21, xơ vữa động mạch vẫn là nguyên nhân gây tử vong cao. Việc phát hiện sớm mảng xơ vữa động mạch cảnh từ khi chưa bị biến chứng là một yêu cầu cần thiết, góp phần làm giảm tai biến mạch máu não, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống và tuổi thọ.

- Chụp cộng hưởng từ:

Hông biết có phải là MRI hông

MRI stands for Magnetic Resonance Imaging. This type of scan uses magnetism to build up a picture of the inside of the body instead of X-rays. This is an example of an MRI scan.


Thí dụ hình chụp vể não.

Cộng hưởng từ (MRI) cho ta chi tiết về hình ảnh cơ thể con người thông qua việc sử dụng từ trường và sóng radio. Không sử dụng tia bức xạ như trong trường hợp X-quang.

Cộng hưởng từ cho ta biết chi tiết về hình ảnh bình thường và bệnh lý nhiều cơ quan trong cơ thể gồm:

*Não và mạch máu não

*Mắt, tai mũi họng

*Tim mạch

*Gan, tụy, lách

*Khung chậu, thận, bàng quang, cơ quan phụ khoa.

*Hệ thống cơ xương khớp, đặc biệt khớp vai, khớp gối

Hình minh hoạ được trình bày như sau :


Cộng hưởng từ cho phép ta nhìn cấu trúc mạch máu nhỏ, dây chằng và những cấu trúc tinh vi khác mà không thể nào tìm thấy ở các phương tiện khác.
Cách thăm khám như thế nào ?:
Một lần thăm khám khoảng 15- 30 phút, gồm nhiều lần khác nhau, mỗi lần kéo dài 2-5 phút.

Trước khi vào phòng bệnh nhân phải thay quần áo, bỏ mắt kính đồng hồ, đồ nữ trang, răng giả, thẻ tín dụng và những loại thẻ khác vì chúng có thể bị tổn hại.

Kỹ thuật viên sẽ hướng dẫn bạn nằm xuống trên một cái bàn có vải đệm, sau đó bàn sẽ di chuyển vào trong từ trường ở vị trí cần chụp.

Bạn sẽ được theo dõi mạch, nhịp thở và có thể nói chuyện với người điều hành trong quá trình chụp.

Trong qúa trình chụp bạn sẽ nghe những tiếng động ( sẽ có đồ bịt lổ tai cho bạn), lúc ấy bạn nằm yên thở bình thường, không được cử động, bất kỳ mọi cử động nhẹ nào trong qúa trình thăm khám sẽ làm nhòe hình ảnh và phải chụp lại.

Người điều hành sẽ nói cho bạn biết khi nào máy chụp bạn nằm yên, khi nào máy ngưng chụp bạn có thể cử động nhẹ chân tay cho đỡ mỏi.

Khi quá trình thăm khám kết thúc bạn sẽ được di chuyển ra ngoài.

Bạn cần chuẩn bị gì trước khi thăm khám ?:

Thường thì không phải chuẩn bị gì, ăn uống bình thường.

Tuy nhiên không nên uống những chất kích thích như cafe hoặc bia rượu trước khi thăm khám, vì nó gây hưng phấn nên làm cho bạn khó nằm yên được.

Lợi ích và sự an toàn:

Cộng hưởng từ rất an toàn, người ta tìm thấy không có sự nguy hại nào của từ trường cũng như sóng radio lên cơ thể con người trong quá trình thăm khám.

Tuy nhiên trong một số tình huống đặc biệt cần hạn chế sử dụng, do từ trường sẽ ảnh hưởng đến những dụng cụ trong cơ thể của bạn, vì vậy bạn không được vào phòng và phải báo cho nhân viên biết nếu bạn có một trong những tình huống sau:

Mang máy tạo nhịp hoặc van tim nhân tạo.

Có dụng cụ bằng kim loại chôn trong xương, não, mắt, tai...

Có mảnh bom đạn hoặc kim loại bằng sắt trong cơ thể

Người ta chưa tìm thấy bằng chứng nào về cộng hưởng từ ảnh hưởng lên thai nhi trong ba tháng đầu, tuy nhiên họ không khuyến cáo chụp trong những tình huống chưa cần thiết

Có cần tiêm thuốc không?:
Trong hầu hết nhiều trường hợp, một cuộc thăm khám MRI không đòi hỏi bất kỳ một mũi thuốc nào. Tuy nhiên trong một sống tình huống người ta cần thiết sử dụng một chất, gọi là chất tương phản, làm tăng thêm sự tương phản trên hình ảnh. Tất cả những loại thuốc này được FDA phê chuẩn và có sự an toàn.

anh chị cho em hỏi vậy mỗi khi nghe được tiếng động mạnh hay là những tiếng bụp, tiếng nổ, em điều bị giật mình và tự nhiên tim đập nhanh thế em có phải bị bệnh tim ko ah

Chào bạn!
Theo Coco thì những cái như vậy ở người bình thường ai cũng có, do đó không hẳn là bạn bị mắc bệnh tim đâu, đừng lo lắng quá mức nhé, chúc bạn vui vẽ.