Balan kỷ niệm 60 năm ngày nổi dậy




Vào lúc 17 giờ ngày 02.08.2004 toàn thủ đô Balan sẽ làm lễ kỷ niệm 60 năm giờ nổ súng trong cuộc khởi nghĩa Warszawa.
Các còi hụ sẽ cất tiếng trên toàn thành phố. Cùng lúc, thủ tướng Đức Gerhard Schroeder sẽ đặt vòng hoa trước đài Liệt sỹ Vô danh ở Warszawa.

Cùng ông Schroeder có ngoại trưởng Mỹ, phó thủ tướng Anh và nhiều khách quốc tế dự các buổi lễ khác nhau bắt đầu từ cuối tuần qua.

Sự kiện này đánh dấu quá trình hòa giải vì tương lai của lục địa châu Âu, một ví dụ mà nhiều quốc gia và châu lục khác có thể học tập.

Lý do là 60 năm về trước, quân Đức đã đàn áp cuộc khởi nghĩa Warszawa với sự tàn bạo chưa từng có.

Hàng nghìn phụ nữ và trẻ em Balan bị quân Đức đẩy ra trước xe tăng làm 'lá chắn sống' để tiến vào các vị trí của quân khởi nghĩa. Quân Đức dùng đại pháo san bằng nhiều khu phố, giết chết chừng 200 nghìn thường dân.

Chiều nay theo giờ địa phương, thủ tướng Đức sẽ cùng tổng thống Balan Alexander Kwasniewski đi dọc con đường mà các vị trí của quân khởi nghĩa bị phát-xít Đức lần lượt tiêu diệt. Hai vị lãnh đạo sẽ dừng lại ở tượng 'Người lính tí hon'.



Đây là tượng một chú bé Balan đội chiếc mũ sắt cướp được của Đức, tay cầm hoa, tượng trưng cho cái chết anh dũng của hàng nghìn trẻ em Balan nhưng cũng là dấu hiệu của hy vọng.

Trước đó, thủ tướng Schroeder đã nói 'ông cúi đầu trong sự xấu hổ của người Đức trước tội ác khủng khiếp quân Hitler gây ra với người dân Warszawa chiến đấu vì tự do'.

Bi kịch của tự do

Khởi nghĩa Warszawa còn đánh dấu một bi kịch của tự do và nghịch lý báo hiệu cuộc đối đầu giữa Liên Xô và các đồng minh Phương Tây.

Cuộc khởi nghĩa do Quân đội Quốc gia Balan thân Anh-Mỹ khởi xướng đã không được Stalin ủng hộ.

Quân Liên Xô khi đó đóng ở phần Đông Warszawa, ngay bên kia sông Wisla mà không can thiệp để cứu dân Balan bị Đức tàn sát.

Thậm chí, phòng không của Liên Xô còn bắn rơi các phi cơ của Anh ném viện trợ và vũ khí xuống cho quân khởi nghĩa Balan.

Cùng đánh vào Balan từ phía Đông với Hồng Quân Liên Xô có các binh đoàn người Balan do phe cộng sản chỉ huy nhưng họ cũng không được lệnh sang sông để cứu Warszawa.




Nhiều đơn vị đã tìm cách bơi qua sông sang giúp quân khởi nghĩa vì tình đồng bào. Họ bị quân cộng sản Nga bắn từ phía sau và súng máy của phát xít Đức đón bắn ở bờ sông bên này.

Trong suốt mấy chục năm thời cộng sản, người Balan không được phép nói đến sự thật khủng khiếp về 'tình đồng chí' kiểu này của Mátxcơva.

Theo tính toán của Stalin thì cần để quân Đức tiêu diệt hết những nhân vật ưu tú của nước Balan dân chủ tư sản mà đa số đã tham gia khởi nghĩa Warszawa. Như thế sẽ dễ hơn cho Liên Xô điều khiển một chính quyền 'công nông' sau chiến tranh ở Balan.

Đồng minh bỏ cuộc

Nhưng nhân lễ kỷ niệm khởi nghĩa Warszawa, thủ tướng Balan Marek Belka cũng kêu gọi các cựu đồng minh Phương Tây hãy xin lỗi Balan.

Trong thời gian 63 ngày đẫm máu của khởi nghĩa Warszawa, các đồng minh Anh và Mỹ đã không làm gì để cứu thủ đô Balan.

Ngày nay sử sách mới nói đến một phi công người Anh là John Ward đã sống và chiến đấu với quân khởi nghĩa.




John Ward đã liên tục gửi các báo cáo về cho thủ tướng Anh Winston Churchill kêu gọi hãy yêu cầu người Mỹ gây sức ép với Stalin để quân Nga có hành động cứu người Balan.

Nhưng các báo cáo đó đã bị bác bỏ. Tổng thống Mỹ Roosevelt chỉ tin muốn vào các điện thư của Stalin rằng quân Đức đang tiêu diệt một số băng đảng tội phạm ở Warszawa.

Thủ tướng Churchill thì biết sự thực và đã cho một số đơn vị phi công Hoàng gia Anh (RAF) ném đồ cứu trợ xuống Warszawa.

Nhưng mọi sự giúp đỡ đó đã không đủ và không được công khai dù Anh ký hiệp ước quân sự với Balan trước thế chiến.

Những sự thật về khởi nghĩa Warszawa được mô tả đầy đủ trong cuốn sách của sử gia người Anh Norman Davies. Ngày 2.08 này cũng là ngày bản tiếng Balan của cuốn sách (Powstanie '44) ra mắt ở Warszawa.

Ở tầm vóc châu Âu, khởi nghĩa Warszawa là cuộc nổi dậy lớn nhất tại vùng bị phát xít Đức chiếm đóng trong Thế chiến Hai.

http://www.bbc.co.uk/vietnamese/worldnews/story/2004/08/040802_warsawceremony.shtml