Trích đoạn: trongtrunghth
Cảm ơn bác Hùng và tiền bối LCR đã tận tình chỉ bảo. Tiểu sinh được biết rằng trong chương trình phổ thông bài thơ Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan rất chuẩn nên khi làm thơ đã dựa vào thanh của bài thơ đó để đỡ phải ghi nhớ vì nhiều khi nhầm. Như vậy thì 3 bài thơ thu của Nguyễn Khuyến vẫn còn khiếm khuyết ( về thanh ) đúng ko ạ? Một số lỗi được chỉ ra TTT cũng biết nhưng tìm từ thay thế khó nên đành để vậy. Cảm ơn bác LCR thay thế cho các từ để các bài thơ đúng luật. Còn về thanh bằng, trắc thì bác Hùng khỏi lo đây là kiến thức rất cơ bản mà lẽ nào tiểu sinh ko biết. Chính vì luật khắt khe trong thơ Đường nên tiểu sinh mới đam mê. Xin mạn phép hỏi bác LCR bài "làm thầy" nếu sửa theo ý bác thì 2 câu luận vẫn còn sai về niêm đúng ko ạ? Mong các bác chỉ bảo thêm. TTT sẽ cố gắng ko lặp lại nhiều lỗi nếu có thêm những bài mới.
********
Chào bạn TTT,
Rất khó giải thích một cách vắn tắt những điều bạn hỏi vì dường như bạn hiểu nghĩa các “từ” THANH và NIÊM một cách khác hơn với mọi người.
Về NIÊM : Hai câu Luận của bài Làm Thầy rất đúng với phép Niêm của toàn bài. Nếu gọi là “sai Niêm” thì là toàn bài “sai Niêm » so với dải số 1-8 2-3 4-5 6-7 như tôi đã nói.
Dưới đây tôi nêu ra phần Bằng - Trắc những chữ nhì-tứ-lục của từng câu bài ấy :
Làm thầy Nhì-tứ-lục
Làm
thầy phải học cho ra trò. B-T-B
Học khi (
lúc) cười duyên, lúc nói to. T-B-T
Cười
nhiều đâu phải hay thầy giáo. B-T-B
Nói
lắm hẵn chi tốt học trò. T-B-T
Say
sưa thầy toán yêu con số. B-T-B
Đắm
đuối cô văn nhớ điệu hò. T-B-T
Làm
nghề trở khách sang sông ấy. B-T-B
Phải
biết khua chèo gạt sóng xô! T-B-T
(TTT)
Về THANH :
Bạn dựa theo THANH của bài Qua Đèo Ngang là thế nào ? Bạn nghĩ sao mà nói rằng 3 bài Thu của cụ Nguyễn Khuyến là khiếm khuyết về THANH ?
Nếu nói về âm thanh của bài thơ thì không ai phiêu lưu đi vào địa hạt quá rộng lớn này. Chỉ riêng xem xét những chữ chót (chữ thứ 7) của 8 câu thơ cũng đã là một vấn đề phiền toái, khó qui định thế nào là Hay thế nào là Dở rồi. Xin dẫn chứng :
Thơ vần Bằng có 5 chữ vần. Năm chữ đó hoặc có dấu huyền hoặc không dấu. Kết hợp 2 tình trạng này thì có tổng cộng (2 lủy thừa 5) 32 kết hợp. Trong số đó 2 kết hợp cả 5 chữ vần cùng không dấu, hoặc 5 chữ vần cùng có dấu huyền, đều bị coi là kém về âm thanh. Thế nên còn lại 30 kết hợp khác, khó ai dám nói là kết hợp nào cho âm thanh HAY, kết hợp nào cho âm thanh DỞ. Vả lại khi đổi chữ vần từ Phù Bình Thanh sang Trầm Bình Thanh hay ngược lại thi thường khi phải đổi thanh Bằng Trắc cho vài chữ khác trong câu ấy nên sự việc rất là phức tạp.
Ngoài ra lại còn 3 chữ Trắc cuối câu 3, 5 và 7. Mỗi chữ có thể dùng 4 dấu Sắc, Hỏi, Ngã, Nặng. Tống số kết hợp của chúng là (4 lủy thừa 3) 64 kết hợp.
Nên tóm lại không ai bỏ công ra nghiền ngẫm tường tận mọi chi tiết. Và âm thanh của bài thơ là do năng khiếu thẩm âm và chủ ý của mỗi tác giả.
Vậy bạn nên theo lời khuyên của Hùng là tìm đọc những hướng dẫn về qui luật thơ Đường, trước chỉ nên theo những điều căn bản, rồi từ từ đi xa hơn vào các tình tiết khó khăn rắc rối, do những người thích chơi trong cái “khó” bày ra, nếu muốn.
Thân mến chào bạn.
LCR
<bài viết được chỉnh sửa lúc 01.12.2009 16:53:41 bởi lá chờ rơi >