[image]http://diendan.vnthuquan.net/upfiles/2452/431509E8B691408FAE54D5F0E6D46E60.jpg[/image]

Chương Một

Người thanh niên đến làm quen với người đàn bà vào một buổi chiều lung linh nắng vàng trên cánh đồng cỏ sau trường tiểu học W. Ánh mắt thẳng thắn pha lẫn nồng nàn của anh ta đã khiến người đàn bà bối rối quên bẵng những con số sau cùng của một cuộc điện thoại định gọi. Người đàn bà gấp chiếc điện thoại cầm tay và chờ điều anh ta muốn hỏi nhưng người thanh niên đã không đáp lại bao điều nghi vấn trong đôi mắt của bà. Ngồi cạnh người đàn bà, người thanh niên nhìn mông lung về phía trước như thể anh ta và bà đã biết nhau từ lâu và thân đến độ không cần chào hỏi gì nhau. Người đàn bà  đưa ánh nhìn vừa ngạc nhiên vừa xa lạ sang người thanh niên, nhưng trong tích tắc bà quay đầu lại nhìn thẳng về phía trước bởi sự điềm nhiên của khuôn mặt tượng. Đắm chìm trong yên lặng một lúc, người đàn bà nhận ra là hơn bốn tuần lễ đến trường sớm hơn giờ tan học để ngồi chờ đón con, bà chỉ nghĩ đến chuyện hít thở không khí trong lành và thưởng thức khung cảnh êm đềm trước mặt chứ chưa bao giờ biết là mình đã từng ngồi trên một biển cỏ mênh mông dưới một tàn cây tuyệt đẹp và hiện diện nhiều lần  trong bức tranh thơ mộng ấy của thiên nhiên. Nhưng cũng chính lúc ấy, người đàn bà đã không ý thức được là bà ta đang ngồi cùng người thanh niên xa lạ dưới gốc cây sồi như hai người tâm đầu ý hợp và đang cùng tận hưởng những tuyệt diệu do thiên nhiên dành cho.
Đột nhiên, người thanh niên phá tan sự yên lặng bằng tiếng nói của người miền Nam Việt Nam:
- Anh hôm trước ra đây với chị là ai vậy chị? Ảnh ở vùng này hay ở đâu?
Người đàn bà giật mình, quay đầu, hỏi người thanh niên trong nghi hoặc:
- Anh nào? Em gặp chị và anh ấy ở đâu?
- Có một lần em gặp chị và anh ấy đưa cháu bé gái đến đây vào buổi sáng sớm nhưng sau đó không thấy nữa.
Người thanh niên trả lời trong khi mà ánh mắt của anh ta xoáy thẳng vào đôi mắt của người đàn bà và người đàn bà cũng nhìn thẳng vào mắt anh ta, chau mày vẻ đang ngẫm nghĩ trong khi nói:
- A! Đúng rồi, ngày nhập học đầu tiên, chồng của chị đã cùng chị đưa cháu Lisa đến đây nhưng bây giờ chỉ có mỗi mình chị đón cháu. Anh ấy có nhiều chuyện phải làm, không thể thường xuyên đón đưa như chị được.
Như đã được giải đáp thắc mắc, người thanh niên không hỏi han gì thêm. Khoanh tay trên đầu gối, và lướt ánh nhìn qua khỏi bãi cỏ mênh mông và thâm thấp phía trước, anh đắm chìm trong yên lặng. Người đàn bà, lén nhìn người thanh niên vài lần với bao lạ lùng canh cánh trong lòng, không thể tìm ra nguyên nhân vì sao anh ta tỏ quá gần gũi với bà và còn muốn tìm hiểu về chồng bà. Cho rằng người thanh niên đã từng ở Hoa Thịnh Đốn, Massachusette hay California, nơi gia đình bà đã từng cư ngụ một thời gian, và muốn kết thêm tình đồng hương ở một quận rải rác vài người châu Á của tiểu bang Maryland, người đàn bà không buồn tìm hiểu gì thêm về xuất xứ của anh ta. Tuy nhiên khi nghĩ đến mối quan hệ thân thiết nếu đã có hoặc sẽ có trong tương lai, giữa người thanh niên với chồng bà, người đàn bà tin là người thanh niên sẽ được chồng của bà tín nhiệm tuyệt đối do cái ngoại diện đứng đắn và chững chạc của anh ta.
Khúng khắng ho một lúc, người đàn bà hỏi:
- Con em học lớp mấy vậy?
- Em đang chờ đón cháu, chứ không đón con. Em không có con - Người thanh niên trả lời nhanh mặc dù câu hỏi của người đàn bà thật bất ngờ.
- Ủa vậy hả?  Người đàn bà mỉm cười cho câu hỏi ngớ ngẩn của mình nhưng khỏa lấp bằng câu hỏi khác - Vậy ... cháu của em học lớp mấy?
- Lớp mẫu giáo.
- Cháu ấy là con trai hay gái?
- Con trai.
- Em ra đây sớm, chắc nhà ở gần đây lắm phải không?
- Dạ không. Ngoài đại lộ K.
- A! Như vậy em đi bộ đến đây hả?
- Dạ phải.
Người đàn bà nói “A” thêm một lần nữa rồi im bặt. Những câu trả lời ngắn ngủn và gọn lỏn của người thanh niên làm bà nhớ ra là bà đã hỏi nhiều câu hỏi hết sức cá nhân và đường đột đối với một người mới gặp. Không quan tâm đến sự bối rối và ngượng ngập của người đàn bà, người thanh niên lơ đễnh nhìn những người đứng chờ đón con quanh dãy hành lang dẫn đến các phòng đàng sau khuôn viên trường với đôi mắt trầm ngâm, và u buồn phảng phất. Người đàn bà lảng lờ nhìn về phía hai cánh cửa sau của ngôi trường. Hai cánh cửa bằng sắt màu đỏ này vẫn khép kín mít mặc dù tiếng còi báo hiệu giờ tan học đã vang lên. Dượm người toan đứng lên để kết thúc cuộc đàm thoại, người đàn bà phải ngồi nán lại nghe lời thố lộ của người thanh niên.
- Người Việt Nam ở bên Mỹ này chẳng có việc gì khác hơn ngoài đi làm, ăn và ngủ.
Đứng thẳng người, khuôn mặt nghiêm trang của người đàn bà chợt điểm một nụ cười hóm hỉnh. Bà hỏi:
- Hình như em mới vừa đến Mỹ?
Chàng thanh niên cũng đứng lên, nói một cách chậm chạp và từ tốn:
- Dạ phải em chỉ vừa đến đây vài tháng ... mà không! Thật ra gần một năm rồi. Thời gian trôi nhanh thật!
Người đàn bà gật đầu thông cảm:
- Bởi vì những công việc chúng ta làm ở đây mỗi ngày đều giống nhau nên không ai có thể ý niệm về thời gian. Ai cũng thấy thế chứ không phải riêng em. Thôi đến giờ chị phải đi, chào em.
Dứt lời, bà hướng mắt về đám học trò đang túa ra khỏi cửa trường và bước nhanh về phía đám người lố nhố trên đồi cỏ, và trên hành lang của dãy phòng đàng sau. Cuộc đối thoại giữa anh và bà đã chấm dứt nhanh như thể cuộc gặp gỡ vừa qua chỉ là một sự tình cờ, thoáng qua, và không đáng nhớ.

Chương Hai 
 
Người thanh niên gặp lại người đàn bà tại gốc cây sồi vào lúc hai giờ bốn mươi lăm phút chiều. Lúc ấy chưa có người nào đến trường đón con và cảnh vật sau ngôi trường vắng vẻ yên lặng chẳng khác gì buổi chiều hôm trước. Nắng chiều của những ngày đầu tháng mười vẫn còn long lanh trên cây cỏ và gió của những ngày chớm thu bắt đầu thoang thoảng lạnh.
Người đàn bà tươi cười chào hỏi khi người thanh niên tiến đến gần:
- Em ra đây đón cháu?
- Dạ phải - Anh ta nói.
Câu trả lời của anh ngắn gọn, ngay vào câu hỏi, không lan man, không thừa thãi, và cũng không tiết lộ thêm điều gì xa hơn. Tuy nhiên, anh ta đã ngồi cạnh bà một cách thân mật như buổi chiều hôm trước. Ngại ngùng vì cử chỉ kỳ lạ của anh nhưng người đàn bà vẫn tỏ ra bình thản. Đưa ánh mắt lướt trên sóng cỏ chạy xa đến những khóm cây và những ngôi nhà xa xa bên dưới chân đồi, bà không mảy may tỏ ra chút quan tâm nào đến sự hiện diện của người thanh niên đang ngồi bên cạnh.
Bất chợt người thanh niên lên tiếng, tiết lộ:
- Em chỉ đón cháu của em vào ngày thứ hai hay ngày thứ ba, còn những ngày khác mẹ em đón Kevin vì em phải đi làm
Người đàn bà nhìn người thanh niên, đáp lại với cái gật đầu nhè nhẹ:
- Thảo nào trước đây chị không thấy em, cũng không gặp em đưa cháu của em đến trường.
- Tại chị không để ý đến em thôi. Em thường đứng ở góc đàng kia kìa - Người thanh niên vừa nói vừa chỉ tay về dãy phòng mới xây phía sau khuôn viên trường trong lúc người đàn bà nheo mắt:
- Thật vật ư?
Câu nghi vấn của người đàn bà dường như dửng dưng với điều người thanh niên vừa tiết lộ, nhưng thực ra, tâm trí của bà  đang lục lọi trong trí hình ảnh một người phụ nữ Việt nào đó thường đưa đón cháu của người thanh niên vào những ngày thứ tư, thứ năm và thứ sáu. Bà nhớ ra là thỉnh thoảng bà có gặp vài người Việt nhưng họ thường đến trường đúng vào lúc tan học và vội vã đưa con về ngay. Duy chỉ có một người đàn bà dáng thon gầy, khuôn mặt trung hậu với mái tóc bới gọn sau ót thường đến sớm hơn những người kia đôi chút và đón thằng bé cỡ năm tuổi với chiếc cặp nhựa, đủ màu kiểu Việt Nam sản xuất thì luôn luôn tránh né và lẩn khuất khi bà muốn trực diện và chào hỏi làm quen. Thái độ của người đàn bà ấy chẳng làm cho bà ngạc nhiên bởi vì bà đã gặp khá nhiều người Việt khác cũng có thái độ tương tự như vậy. Những người Việt sang Mỹ lâu dường như chẳng muốn giao tiếp nhiều. Đa số không muốn người khác biết tông tích về chỗ cư ngụ, nghề nghiệp, hoàn cảnh gia đình hay những cái riêng tư  mà họ có được ngay từ lúc ở Việt Nam. Mặc dù là người thích giao tiếp và kết giao với những người đồng hương, thái độ xa lánh tương tự như thế đã làm bà phải giữ thái độ chào hỏi chừng mực và khách sáo. Càng ở Mỹ lâu, càng thấu hiểu sự tự tách biệt và cô lập của một số người Việt cho nên bà thông cảm thái độ của bà mẹ của người thanh niên mặc dù bà không hiểu lý do gì mà hai mẹ con có thái độ đối với bà hoàn toàn trái ngược nhau: Trong khi người mẹ càng xa lánh chối bỏ, người con càng ân cần kết giao.
Người thanh niên tiết lộ thêm:
- Những ngày khác em học làm móng tay và làm móng bột ở tiệm mà chị em đang làm.
Thót người như vừa nghe tin nhà bị cháy, người đàn bà chau mày hỏi liên tiếp:
- Em? Làm móng bột? Làm móng tay? Ở Việt Nam em làm gì, em học đến đâu mà sang đây làm móng tay?
Người thanh niên cúi đầu:
- Không làm gì, nhưng em đã học xong năm nhất đại học. Sau đó phải chăm sóc ba bệnh rồi chuẩn bị sang đây nên em nghỉ học. Đến đây không có việc làm lại chưa rành đường sá nên ngày nào em cũng đi theo chị em học làm móng tay cho đỡ chán. Nhưng mà...
Người thanh niên ngập ngừng bỏ lửng câu nói và người đàn bà đã tiếp lời của anh:
- ... em không thích nghề đó!
Người thanh niên gật đầu không nói thêm, đôi mắt u buồn nhìn xa xa. Người đàn bà im lặng, tự giải đáp thắc mắc về thái độ kỳ lạ của người thanh niên mà bà mơ hồ từ phút đầu gặp mặt. Người thanh niên này chỉ mới vừa học xong năm thứ nhất Đại Học, sang đây một năm, phỏng tính theo thời gian ngừng học ở Việt Nam và định cư tại Mỹ, anh ta lớn hơn hai người con lớn của bà, cậu Phụng và cô Loan, độ hai, ba tuổi gì đó, có lẽ khoảng hai mươi, hai mốt. Thích thú với điều biết được và cho rằng sự gần gũi của người thanh niên đối với bà là cách biểu lộ cử chỉ thân mật của một người nhỏ tuổi đối với người lớn tuổi mà anh đã từng quen như thế, người đàn bà cười thật tươi, nói với người thanh niên:
- Học Đại học năm thứ nhất ở Việt Nam sang đây ghi danh học Đại Học rất dễ dàng; chỉ cần em cố gắng là được thôi.
Người thanh niên lắc đầu với đôi mắt buồn sâu thắm:
- Hoàn cảnh em thì không dễ.
- Lúc mới sang Mỹ chị cũng có ý nghĩ như vậy nhưng thực tình ở vào hoàn cảnh nào trên đất nước này nếu cố gắng sẽ thực hiện được tất cả những gì mình mong muốn. Vấn đề quan trọng là mình có kiên trì hay không - Người đàn bà nói thao thao một lúc rồi hỏi người thanh niên - Em có còn giữ bằng tốt nghiệp trung học ở Việt Nam không?
- Dạ có.
- Vậy thì em chỉ cần tìm nơi dịch bằng tốt nghiệp trung học của em sang tiếng Anh và thị thực. Sau khi bằng đã được thông dịch và công chứng, em nên đến trường Đại Học M. hay C. ghi danh thi TOEFL. Sau kỳ thi xét trình độ Anh Ngữ này,  nhà trường sẽ báo cho em biết là em có thể trực tiếp vào Đại Học hay không. Trước đây, chị có ghi danh học vài lớp ở trường Đại Học M. ở Boston nhưng vì có con nhỏ khó khăn trăm bề nên chị đành phải bỏ dở. Còn em mới qua Mỹ, được mẹ và chị lo cho nơi ăn chốn ở thì chuyện  học đại học ở  nước này không khó khăn đâu. Chưa đi làm, chưa có thu nhập, nếu ghi danh học toàn thời gian thì  em có thể xin trợ cấp học phí nữa đấy!
- Từ đây đến trường đại học nào gần hơn hả chị? M. hay C. ? 
- Đại học C. Nếu lái xe, em chỉ cần khoảng bốn mươi phút. Nếu không, thì phải tìm nơi lấy xe điện ngầm và xe  buýt. Tiếc rằng bây giờ em muốn ghi danh thi vào đại học thì đã trễ rồi vì các trường đều đã nhập học xong. Theo chị nghĩ, lấy bằng lái xe là việc cần nhất cho em lúc này. Ở vùng này, không có xe và không biết lái xe, như người không chân. Chị không hiểu là em đã có bằng lái chưa?
Người thanh niên lắc đầu:
- Em rất muốn học lái xe để lấy bằng nhưng vì chưa lấy được bằng luật nên không thể nhờ ai dạy cho.
- Em nên học tại trường chứ không nên nhờ ai dạy. Phải tìm nơi lấy xe buýt và xe điện ngầm đến nơi học.
- Em cũng biết là phải làm như vậy - Người thanh niên gật đầu, nói với giọng trầm trầm - Cả mẹ và chị em không thích tiếp xúc với bên ngoài cho nên khi bảo lãnh em sang đây theo diện đoàn tụ gia đình, em không có được người nào hay hội bảo trợ nào giúp đỡ hay chỉ dẫn việc nào nên làm trước, sau. Chị em lại là người biết ít chữ Mỹ lại bận rộn với công việc làm, thỉnh thoảng chỉ mới đưa em đi chợ, còn thường ngày thì đưa em đến tiệm làm móng tay mà chỉ làm để em học nghề ở đó mà thôi.
- Nói như vậy có nghĩa là mẹ và chị em đến Mỹ trước em hả?
- Dạ đúng vậy! Mẹ và chị em sang đây từ năm 1993 kia. Đáng lý cả gia đình em được đi cùng và đến Mỹ sớm  hơn thế nhưng vì giấy tờ đi theo diện con lai bị trục trặc hoài. Đến khi cả gia đình em có giấy xuất cảnh, bà nội em bệnh nặng, ba em không nỡ bỏ đi và em cũng quyết định ở lại theo ba và nội.
Người đàn bà ho khúc khắc trong khi gật đầu, cố gắng chăm chú lắng nghe lời người thanh niên nói, và giữ mức lịch sự nhất định, không hỏi gì thêm dù thắc mắc khá nhiều về mối quan hệ gia đình của anh ta.
Người thanh niên tiếp tục:
- Qua đây được ba bốn năm, chị em lập gia đình và vợ chồng chỉ sống chung với mẹ em. Ở với nhau được một năm thì anh chỉ có cháu Kevin nhưng sau khi có Kevin hai người lục đục với nhau luôn. Đến lúc Kevin được bốn tuổi thì ảnh chỉ chính thức ly dị. Hai người ly dị năm ngoái, đúng vào năm em sang đây.
Người đàn bà chép miệng, nói một cách thông cảm:
- Vậy là em đã không được may mắn vì không được sự giúp đỡ của anh rể em trong bước đầu khi mới đến đây.
Người thanh niên gật đầu trong im lặng và người đàn bà hỏi một cách dè dặt:
- Chị của em ... đã có bằng lái xe chưa?
- Dạ rồi. Thì em nói chỉ đưa em đi chợ và đến chỗ làm chỉ có nghĩa là chỉ chở em đi đó! Chị mới lấy bằng chỉ hơn một năm thôi. Biết ảnh nhất định muốn ly dị nên chỉ lo thi lấy bằng lái xe ngay. Nhưng chỉ không thể chở em đến nơi nào khác ngoài chỗ làm vì chỉ làm suốt cả tuần chứ không lấy ngày nghỉ như người khác.
Cố nén cơn ho khan đang hành hạ một lúc, người đàn bà ôn tồn nói:
- Nếu em muốn, chị có thể đưa em đến chỗ thi lấy bằng luật, và chỉ nơi học thi lấy bằng lái. Nếu em muốn hướng dẫn đến chỗ lấy xe buýt hay các thư viện để em mượn sách báo hay tra cứu các trang trong internet, chị sẽ chỉ cho. Chị cũng có thể giúp em lấy địa chỉ và bản đồ để tìm đường đến các trường đại học trong tiểu bang Maryland này nữa.
Người thanh niên gật đầu:
- Em mong được giúp như vậy.
Người đàn bà chưa biểu lộ hết vẻ ưng thuận của mình đã bật lên một tràng ho kéo dài đến độ khuôn mặt trắng mịn của bà trở nên đỏ ửng. Sau  khi dằn được cơn ho bà đứng lên nói với người thanh niên:
- Nếu thế thì chị sẽ tìm những câu vấn đáp thi bằng luật rồi ngày mai chị sẽ đưa cho em. Khi nào em học xong cho chị biết chị sẽ chở em đi thi.
Người thanh niên mỉm cười. Đó là lần đầu tiên người đàn bà thấy nụ cười trên đôi môi lạnh khô và ánh mắt tươi vui trong đôi mắt đen buồn của anh ta.
- Em cảm ơn chị trước. Nhưng mà, hình như chị đang bị cảm phải không? Em thấy chị ho nhiều quá!     
Người đàn bà lắc đầu:
- Không phải đâu, chị thường bị ho như thế! Bây giờ chị phải đi đón cháu. Hẹn gặp em sau.
Người thanh niên đứng phắt dậy, hỏi nhanh:
- Chị chưa cho em biết tên chị?
- Kim Cúc.
Dứt lời, người đàn bà vội vã bỏ đi ngay. Những tiếng ho khan của bà vẫn còn vang đằng sau lưng.

Chương Ba 

Cô bé nhỏ trong chiếc áo đầm hồng thẫm, áo len hồng nhạt và vớ da cùng màu áo len tung tăng nhảy nhót trước mặt người đàn bà, nói líu lo như chim reo:
- Mẹ phải thưởng cho con! Phải thưởng cho con! Hôm nay con là sư phụ toán. Nobody trong lớp con được A, chỉ có mình con!
Bà Kim Cúc đi sau, mỉm cười hỏi đùa:
- Thưởng cho Lisa cái gì? Roi hả?
Cô bé đứng khựng lại, nhíu mày:
- Roi? Ứ ừ! Mẹ ngạo con! Ghét mẹ!
Bà Kim Cúc đang ho nhưng cười mỉm một cách hạnh phúc. Bà không cần biết là bà sẽ phải thưởng cái gì cho đứa bé này nhưng bà sẵn sàng cho nó tất cả những gì trên đời mà nó muốn bởi vì trong tim bà tất cả cử chỉ, điệu bộ, giọng nói, chữ dùng của nó đều đáng được yêu, đáng được cưng và đáng được quý. Bà yêu làm sao những sợi tóc mịn mượt bay bay trong gió của nó khi nó xoay tròn người vòng theo những bước chân tinh nghịch uốn éo, yêu đôi môi đỏ tươi như đóa hồng thắm sương mai chúm chím nói cười, yêu đôi má đỏ hồng trên làn da trắng mịn và nhất là yêu những từ tiếng Việt bắt chước từ những bộ phim kiếm hiệp Tàu, những chữ dùng pha trộn Mỹ lẫn việt và giọng nói hơi hơi giống người dân tộc thiểu số Việt của nó. Trong tim bà, hơn tất cả ngọc ngà châu báu trên thế gian Lisa là đứa con gái đẹp từ ngoại diện đến tâm hồn mà bà không bao giờ nghĩ là có được sau khi đứa con gái thứ của bà, cô Loan, đã tám tuổi.
- Con được điểm A môn toán. Mẹ có nghe con không vậy? Lisa nói như hét. Tiếng của nó vang xa tận đến những căn nhà dưới chân đồi.
- Có nghe! Nhưng con gái lớn mà còn bắt mẹ xách túi đựng sách như vầy có phải đáng bị roi không?
Lisa đến cạnh, lấy cái túi đựng sách khỏi cánh tay bà Kim Cúc rồi quàng vào vai và nũng nịu nói:
- Tại mẹ thích xách hộ con đấy chứ! Con đâu muốn everybody cười con đâu! Con mười tuổi rồi!
Bà Kim Cúc cười nói:
-  Mẹ nói đùa thôi! Đường này là đường cụt thẳng đến nhà mình đâu có ai đi theo đâu mà Lisa nói everybody? Lisa nói tiếng Việt sai rồi!
Lisa nghiêng đầu hất mặt ra sau:
- Có chứ! Có cái ông kia!
Bà Kim Cúc quay người ra sau theo ánh nhìn của cô bé. Người thanh niên bước lửng thửng phía sau với một bó hoa cúc đủ màu trên tay. Bà Kim Cúc hỏi  trong ngỡ ngàng:
- Ủa! Em đi đâu mà đến đây vậy?
Lisa tròn mắt nhìn bà, ngây thơ hỏi:
- Mẹ quen cái ông “Em” này hả?
Bà Kim Cúc vừa cười, vừa nói:
- Ừ ! Mẹ có quen nhưng không phải...
Người thanh niên cũng cười theo:
- Tên của chú là Anh, Duy Anh chứ không phải là Em, cháu gọi chú là chú Anh được rồi. Còn cháu tên gì?
- Lisa.
- Lisa? Tên dễ thương lắm! Tên này chắc chắn là tên của mẹ cháu đặt cho cháu phải không? - Quay sang người đàn bà, anh Duy Anh  nói tiếp - Em thích mọi người gọi tên em hơn cách xưng hô bình thường.
Bà Kim Cúc bật cười thành tiếng:
- Chị đã nghe em nói tên của em hôm trước rồi nhưng chị không muốn gọi “Anh” thay “Em”.
- Thay vì Anh, chị gọi Duy Anh cũng được - Người thanh niên nói với vẻ nghiêm trang.
Bà Kim Cúc giữ nụ cười trên môi:
- Lúc em đi học mấy cô cùng lứa tuổi lỗ quá! Gọi bạn bằng “anh” là lỗ rồi!
Anh Duy Anh vẫn giữ cách nói điềm đạm:
- Em không hiểu ba em có đoán trước điều lợi này khi đặt tên cho em không nhưng em thích cái tên này và thường nhớ đến ông khi mọi người gọi tên em ... mặc dù bây giờ ông không còn ở trên đời nữa.
Nụ cười của bà Kim Cúc lịm tắt trong phút chốc và bà hỏi trong thảng thốt:
- Có phải em muốn nói là ba của em đã mất rồi không?
- Dạ phải! Chăm sóc cho bà nội em khoảng hơn bốn năm ba em yếu hẳn và thường ho luôn. Sau khi bà nội của em qua đời, ba em mới chịu đi khám bệnh và lúc đó ông mới biết bị ung thư phổi. Điều trị chưa đến một năm, ba em mất.
Bà Kim Cúc yên lặng, thỉnh thoảng khúng khắng ho khi bước chầm chập xuống đồi. Anh Duy Anh bước theo bên cạnh tiếp tục tâm sự:
- Ba em có số chết trong nước. Vì lo cho bà nội ba không chịu đi Mỹ nên đã chết tại quê nhà.
Bà Kim Cúc hỏi như nói:
- Và em ở lại với ba vì thương bà nội và ba?
- Thực ra là ba em bắt em đi với mẹ bởi vì ba em lo tương lai của em nhưng em không nỡ bỏ ba ở lại một mình với bà nội nên nhất quyết ở lại. Còn mẹ và chị em phải đi vì lúc đó gia đình em đã mượn khá nhiều tiền lo giấy tờ, hơn nữa có đi như vậy mẹ và chị em mới có thể giúp gia đình em bên ấy.
Bà Kim Cúc hỏi tiếp:
- Vậy là sau khi chôn cất cho ba em xong, em được mẹ bảo lãnh sang đây phải không?
- Dạ phải.
Hai người im lặng một lúc, bà Kim Cúc bắt sang chuyện khác:
- Lúc nãy thấy mẹ em đón cháu chị tưởng là ngày hôm nay em phải đi học nghề.
- Hôm nay tiệm ế quá! Với lại, vì không thích nhiều cái ở tiệm đó nên em xin về sớm - Chìa bó hoa về phía người đàn bà, anh Duy Anh nói tiếp - Em tặng chị bó hoa này.
Lisa nhìn sững bà Kim Cúc:
- Mẹ làm gì mà chú Anh thưởng hoa cho mẹ vậy?
Bà Kim Cúc cười nhẹ, trả lời cho cả nó và anh Duy Anh:
- Hôm trước mẹ chỉ chở chú Anh một lần đi thi lấy bằng luật và chỉ chỗ thi lấy bằng lái xe thôi mà chú “thưởng” mẹ một bó hoa lớn như thế này!
Vờn nhẹ ngón tay trên vài đóa hoa, bà Kim Cúc nói tiếp:
- Chị không tưởng tượng nổi sao em “can đảm” ôm bó hoa này đi khắp nơi. Mới qua đây chưa tới một năm mà em đã học lối khách sáo rồi! Có phải em nghĩ là tặng hoa thay thiệp để  tỏ lời cảm ơn không?
Người thanh niên yên lặng bước, không nói một lời nào. Nghĩ rằng anh ta tán thành lời mình hỏi, bà Kim Cúc lại nói tiếp:
- Đối với chị, sau khi làm bất gì cho ai chị không nghĩ đến chuyện ơn nghĩa gì đâu. Những chuyện chị giúp em là chuyện nhỏ nhặt; chị cũng thường giúp mọi người, nhất là những người đồng hương như thế cho nên em không phải quá bận lòng!
Anh Duy Anh nói với vẻ mặt nửa xa vắng nửa đăm chiêu:
- Em không nghĩ là tặng bó hoa này vì trả ơn chị. Tại thấy những đóa hoa trước nhà đẹp quá, và nghĩ đến tên của chị nên em hái tặng chị thôi.
Nét bối rối hiện lên rõ rệt trên khuôn mặt của người đàn bà. Bà Kim Cúc trở nên ấp úng:
- Vậy ... chắc em thường có thói quen tặng hoa lắm hả? Và chắc cũng thường tặng hoa cho mẹ?
- Không. Xung quanh căn nhà thuê của gia đình em có rất nhiều hoa cúc do mẹ em trồng. Dù khoảng đất trồng trước nhà không phải sở hữu của mình, mẹ em luôn chăm sóc cẩn thận đến nỗi chủ nhà cũng phải yêu thích. Mẹ em là người trồng hoa, không cần ai tặng hoa làm gì! - Bước chầm chậm và hướng ánh nhìn chăm chăm vào khuôn mặt bà Kim Cúc, anh Duy Anh nói thêm - Mà cho đến bây giờ em chưa hề tặng hoa cho một người nào trên đời.
Để khỏa lấp bối rối, bà Kim Cúc cố giữ giọng nói tự nhiên và hỏi:
- Như vậy ... như vậy ... em thường làm gì cho mẹ của em?
- Đấm bóp vai khi mẹ yêu cầu.
Lisa chen vào:
- Lisa cũng đấm bóp cho mẹ lúc mẹ “xin”.
- Em giống Phụng và Loan, hai đứa con đầu của chị. Năm nay một đứa học đại học năm hai một đứa học đại học năm nhất. Thỉnh thoảng tụi nó cũng đấm bóp hai vai cho chị. Còn Lisa này đó hả? Chỉ bóp hai tay cho chị khi chị năn nỉ nó thôi.
Bà Kim Cúc phớt lờ câu nói của Lisa và cố tình mở lời giới thiệu hai đứa con lớn của bà với anh Duy Anh để ngầm báo cho người thanh niên biết bà có những đứa con khác xấp xỉ tuổi anh và lảng tránh lời khẳng định của anh về chuyện tặng hoa duy nhất cho bà nhưng anh Duy Anh không tỏ vẻ quan tâm đến lời nói của bà, không hề hỏi gì về hai đứa con lớn của bà, và cũng không tỏ vẻ ngạc nhiên số tuổi của bà do bà ngầm tiết lộ. Anh ta dừng lại nhìn thẳng vào mặt bé Lisa và nói:
- Chỉ bóp tay cho mẹ thôi là Lisa đã ngoan lắm rồi. Chú rất thích làm bạn với Lisa để nghe Lisa nói tiếng Việt. Giọng Lisa nói tiếng Việt hay lắm, cố gắng nói nhiều thêm! Khi nào lấy được bằng lái xe chú sẽ chở Lisa đi chơi với Kevin cháu của chú.
Lisa ngạc nhiên:
- Chú không đến nhà cháu chơi sao?
- Không. Chú đến tìm mẹ cháu để tặng hoa chứ không có ý định tới nhà cháu. Bây giờ chú phải về. Hẹn gặp lần khác.