Chuỗi thời gian
Thư cho Ba
(nhân ngày lễ dành cho Cha)
Thành phố YUL, 18 tháng 6, 2007
Kính thưa Ba,
Con cầm bút viết thư cho Ba, mà viết được vài dòng lại thôi. Con không biết phải viết gì cho Ba đọc. Con thấy nhớ nhà, nhớ bửa cơm với đầy đủ mọi người trong gia đình, nhớ từng đồ vật trong nhà. Nhớ nhất cái bếp nhỏ của Má, nhớ cái bàn làm việc của Ba, nhớ giọng ho khan húng hắng của Ba, nhớ tiếng chuông gọi cửa mỗi lần Ba đi làm về.
Ai ăn kem Foremost không? Hay... ai ăn chè Huế không? … thỉnh thoảng cứ khoảng 7-8 giờ tối, có ai đó thèm ăn quà vặt và làm sang thì hô lên như thế, để rồi hai chị em lại đèo nhau bằng xe đạp chạy tuốt ra ngoài chợ Sàigòn, khu công viên trước dinh Độc Lập, gần nhà thờ Đức Bà để mua chỉ có mỗi hộp kem Foremost 2 lít, hoặc đạp ra chợ Bàn Cờ mua mấy gói chè Huế, về nhà, 4-5 chị em xúm lại, vừa ăn vừa kể chuyện trong lớp, chuyện bạn bè, chuyện thầy cô…
Reng… Reeeeng, Reeeeng. Một ngắn, hai dài. Ký hiệu gọi mở cửa của Ba.
Ba về! Chỉ cần nghe tiếng chuông gọi cửa là những tiếng cười nói ròn rã bỗng biến mất. Đứa vội gom ly, chén lại chạy vào bếp rửa, đứa dọn lau bàn, kéo ghế, đứa chạy xuống mở cửa, đứa thì vội biến mất trên lầu ba hay lủi vô phòng đóng kín. Ba về, nhà tự nhiên không có một tiếng nói. Im vắng làm sao. Có người mà như không có ai.
- T. đi mua cho Ba miếng chả quế, mua cho ba gói thuốc lá Sông Hương luôn.
- Dạ.
- Má đâu?
- Dạ, má đi đổi gạo rồi Ba.
Đáp lời xong, con lấy xe đạp chạy ra góc đường Nguyễn Thiện Thuật và Phan Đình Phùng mua gói thuốc lá Sông Hương, cầm gói thuốc lên hít hít xem nó có mùi mốc hay không, trả tiền. Rồi đạp xe qua rạp hát Long Vân, vô ngỏ, dừng lại trước tiệm bán giò lụa quen thuộc: “Bác bán cho con nửa ký chả quế.” Xong, đầy đủ những thứ mà Ba cần, con vội đạp xe về để chuẩn bị cho Ba ăn bửa cơm tối.
Ba lặng lẽ ăn một mình. Bửa cơm của Ba không cầu kỳ, chỉ có dĩa rau muống luộc, miếng chả lụa, và đĩa nước mắm nguyên chất nhỏ. Bửa cơm nào của Ba cũng phải có đĩa nước mắm nhỏ đó. Ba ăn cơm không thể thiếu nước mắm. Thỉnh thoảng Ba vừa uống bia và ăn cơm. Cũng chỉ có một mình một bóng. Con ngồi học kế bên, lâu lâu lại lén nhìn Ba ăn cơm, học mà tai cứ vểnh ra, chỉ chực chờ xem Ba có sai bảo làm cái gì không.
Chị Tư nói mỗi khi nhìn Ba ăn cơm, chị thương Ba nhiều lắm. Con cũng thấy vậy. Những giận hờn Ba biến mất những khi nhìn Ba ngồi một mình với điếu thuốc, ngồi trầm ngâm suy nghĩ. Con có cái may mắn, giường ngủ được kê gần phòng của Ba, nên những đêm khuya ba ngồi làm việc, những lần Ba mở đài Hà nội, những lần bắt đài BBC hay đài VOA nghe tin tức. Trong đêm khuya, tiếng hát chèo vọng ra từ cái radio cũ mèn kêu xè xè của Ba ru con ngủ. Những gì Ba nghe, con đều có cái vinh dự được nghe cùng Ba. Con biết yêu hát chèo, biết yêu tiếng thơ ngâm, biết yêu những bài hát yêu nước, đó là nhờ Ba. Con biết đọc truyện chưởng, đọc sách học làm người, cũng do từ Ba mà ra. Chính vì gần Ba nhất, chính vì “được việc” nhất trong nhà, nên con lại là đứa được chọn lựa để phải xa nhà sớm nhất.
Con còn nhớ ngày giỗ một năm nào đó, thật lâu lắm rồi, Ba kêu tụi con ra đứng xếp hàng trước bàn thờ Ông Bà. Ba dẫn từng đứa một ra đứng trước bàn thờ, trên chiếc chiếu hoa có chử Hỷ đỏ chói, Ba đốt bó nhang, phẩy phẩy cho tắt lửa, rồi chỉ cho con cách cầm nhang để cao ngang tầm mắt, rồi dạy con lời khấn, rồi dạy con cách quỳ lạy sau cùng trước khi chấm dứt phần cúng vái Ông Bà. Từng đứa một, Ba đều bắt phải làm y như vậy. Từng đứa một, Ba tận tay sửa nắn cách cầm nhang, cách quỳ xuống khấn vái của tụi con. Những ngày giỗ nhà thường tập họp đông đủ các bác, các cô, chú và anh chị em họ hàng đều về họp mặt đông đủ. Má là người cực nhất, vì phải quần quật cùng các cô, các thím lo nấu nướng. Ba là người vui và nói nhiều nhất vào những dịp như thế. Con thích nhất những ngày ấy, vì chỉ có những ngày đó mới thấy Ba cười nói, mà Ba hay nói về những câu chuyện xa xưa của ông bà, của những người thân thuộc trong họ hàng. Năm nào Ba cũng kể, câu chuyện nghe nhiều lần đến thuộc lòng.
Con còn nhớ lần cuối thứ nhất, Ba ôm con hôn lên trán – ngày con vượt biên. Lần cuối thứ hai, Ba cũng ôm con mà hôn lên trán trong vòng tay xiết chặt cứng cáp - ngày cuối đời của Ba. Đám con xa nhà, từ mọi nẻo trở về, về như đàn ong vội vả bay về tổ, quy tụ dưới chân Ba. Hôm đó, mắt Ba sáng rực niềm vui, cái miệng móm của Ba cười sung sướng. Ba chắc không ngờ chúng con lại về đông đủ như vậy. Những ngày cuối của Má, thiếu bóng chị Hai. Nhưng những ngày cuối của Ba, thật đông đủ mọi người.
Ở tuổi già, Ba lại thích trồng cây. Nhà tự nhiên có chậu hoa Lài thật bự. Đang ngồi chơi trong phòng khách, tự nhiên Ba đi vô với nhánh Lài trên tay. Ba cắm bông vào cái tách nước. Chẳng nói gì, Ba lại đi ra. Mấy chị em nhìn nhau. Ba yêu thích hoa Lài hồi nào? Chưa hề thấy Ba nói Ba thích hoa.
Ngồi ăn cơm, con được xếp ngồi gần Ba, con vui lắm. Con gắp miếng thịt lớn nhất bỏ vào chén cho Ba, nhưng răng Ba rụng hết rồi, Ba không ăn thịt được, con lại vội chan miếng canh cho Ba, Ba không ăn mà cứ nói: “Sao các con không ăn đi, Ba chưa đói.” Chẳng đứa nào dám cầm đủa lên, mấy chị em ngó nhau, rồi lại nhìn Ba. Không ai buồn ăn cơm, vì bao năm xa cách - cha con xa cách, chị em cách xa - lần hội ngộ ấy, dễ gì mà có được bửa gặp mặt đầy đủ khi mà đời sống lôi tuột mỗi đứa một nẻo trời.
Vào đời, con đã không vấp phải sa ngã cũng nhờ Ba nhiều lắm. Ra đời, con mới nghiệm được nhiều điều, mà không có ai dạy cho con biết được, ngoại trừ Ba ra. Hồi còn ở nhà, mỗi khi bị Ba mắng, Ba la, con tức lắm, và tự hỏi sao Ba ghét chúng con như vậy. Ba hay la, Ba nghiêm nghị, Ba không gần gũi chúng con nhiều. Nhưng đến khi ở giữa chợ đời, con mới thấy thấm cái tính nết khó khăn đó của Ba. Rồi chính con là người đã áp dụng cái tính cứng rắn đó vào đời mình lúc nào không hay. Những lúc con yếu đuối nhất, lại là những lúc con cần Ba nhiều nhất. Những khi ấy, con biết ơn Ba nhiều lắm Ba ơi. Những lúc khốn khổ, con lại tự nhủ: “Can đảm lên T. ơi, cố gắng lên”. Rồi con chợt gọi: “Ba ơi!”. Có những lúc nhìn hình Ba với Má, Ba Má đẹp đôi lắm. Đôi mắt một mí sắt như dao cau với gương mặt vuông chữ điền rất nam tính của Ba. Đôi mắt ánh nét nhìn ngây thơ của Má, con tự hỏi: Ba Má có hạnh phúc không? Con không thấy. Con chỉ thấy Ba Má cực khổ cả đời, để rồi khi xuôi tay, người về với cát bụi chỉ mang theo mảnh vải trên thân, một tiếng thơm cho đời.
Ba biết không, hồi giải phóng vô, chúng con khốn khổ, vì bị bạn bè khinh ghét. Khi chưa biết chuyện, tụi con ai cũng có cả lô bạn cười nói vui vẻ. Vậy mà khi “khám phá” ra con có người cha nằm vùng, làm Cách Mạng, là cán bộ thì thái độ của họ xoay vòng 180 độ. Ngoài sân chơi, con đã từng bị một người bạn quay lại nhổ nước miếng vào mặt. Con tức, tự hỏi, Ba con làm cách mạng vì ông ấy yêu nước là chuyện của ông, đâu phải chuyện của con, sao lại ghét con? Và cũng từ đó con không còn bạn bè. Nhưng mà, Ba ơi, con không có buồn vì có người cha như Ba đâu. Con hãnh diện là đằng khác. Con rất hãnh diện vì Ba, Ba của con. Con nghĩ, người đời có quyền gì mà chửi, mà có chửi cũng chả sao, mỗi người một cách nhìn, mỗi người có sự suy nghĩ, mỗi người có cách thể hiện lòng yêu nước khác nhau. Có bao nhiêu người có người Cha bị tù đày vì yêu nước? Có bao nhiêu người có người cha mà hằng tháng phải nai lưng quần quật làm việc, đổ hết tâm huyết để nuôi sống một cơ sở cho Cách Mạng? Người đời chửi Ba cũng nhiều, nhưng mấy ai biết được, cán bộ như Ba cũng phải bương trãi, ngoi ngóc đề tồn tại khi mà các thế lực đang tranh giành và người như Ba, có thể “chết” bất cứ lúc nào. Không ai biết được nổi lo âu của Ba hằng đêm ngồi miệt mài bên bàn giấy. Chỉ có con nhìn thấy điều ấy.
Con của Ba không giỏi giang bằng Ba. Con của Ba chỉ biết sống an phận mà thôi. Con có nhiều cao vọng, nhưng con đã để trôi tất cả mà chỉ giữ được một điều. Làm người chân chính. Nói dễ - làm khó, câu ấy thực nghiệm với con lắm. Con băn khoăn, trăn trở hoài với cái đích của mình. Để rồi nhiều khi, bất chợt nhìn lại mình, con thấy mình là một kẻ tàn nhẫn. Rồi con đau khổ Ba ơi. Đau khổ vì chính người thân của mình, không ai hiểu được con. Đau khổ, vì con không có cái tính thích đính chính sự việc. Con biết con cứng đầu, và bướng cũng như Ba. Ai cũng nói con giống Ba.
Thời gian trước khi mất, Ba hỏi: “Các con có cần gì ở Ba nữa không?”. Con đã mạnh miệng nói: “Không, con không cần Ba làm điều gì hết, Ba đừng lo cho tụi con, tụi con lớn hết rồi”. Ba im lặng một lát rồi nói: “Giỏi, các con giỏi!”. Từ đó Ba không hỏi nữa. Nhưng Ba biết không, con biết con sai. Đến khi Ba mất, con đã phải thốt lên: “ Ba ơi, con cần Ba, con cần Ba lắm, Ba biết không?” Con ứa nước mắt khi nhớ điều này. Con khóc, và thấy con vẫn là đứa con bé nhỏ của Ba. Sống xa nhà, xa Ba, nhưng Ba vẫn còn đó để lâu lâu con còn nghe tiếng Ba nói qua điện thoại, lâu lâu còn đọc được thư Ba với những dòng chữ thật thân quen. Bây giờ Ba mất, có muốn nghe tiếng Ba nói cũng không nghe được, có muốn đọc thư Ba cũng không có mà đọc. Ba đi gặp Má.
Xin chờ con với. Chờ con làm xong bổn phận của mình với những người còn lại. Nhiều khi con thấy sao trách nhiệm của Ba Má giao cho con nó nặng nề quá. Hai vai con gánh chừng nào mới xuể được. Có lúc con thấy con bị đối xử bất công lắm. Nhưng rồi lại thấy, con người sinh ra đã có số mệnh, cái số của mình phải thế thì đành chấp nhận nó thôi. Con không dám oán trách ai, bởi vì con đã được chọn lựa để làm nhiệm vụ đó. Con biết, ngày nào khi đã hoàn tất nhiệm vụ, con sẽ được gặp lại Ba, gặp lại Má, ngày đó con sẽ không còn đau khổ trong tâm, sẽ không còn vướng bận về những người còn lại.
Xin tha lỗi cho con, nếu như khi còn sống, con đã không làm Ba Má vui lòng. Xin tha thứ cho con, nếu như trách nhiệm Ba Má giao cho con, con chỉ làm được chút ít. Xin tha thứ cho con, nếu con có sai sót. Xin tha thứ cho con, nếu như con có làm mất mát điều gì.
Ngoài trời bổng đổ mưa, cơn mưa hạ xối xả rơi nặng hạt.
Thư đã dài, con ngưng nha Ba. Thương Ba nhiều.
Con của Ba.
M.T.
<bài viết được chỉnh sửa lúc 18.06.2007 02:45:38 bởi Tra mi >
Tình cờ
Gấp tờ báo lại, tôi phân vân không biết có tin ở mắt mình không. Dỡ ra đọc lại lần nữa, rõ ràng là tôi không lầm. Gương mặt này tôi đã nhìn thấy ở đâu một lần. Lối trả lời và tính cách con người này, tôi như có biết qua. Người quen? Hình như tôi có nói chuyện với người này. Bạn bè cũ chăng? Chẳng thể nào, bạn bè, đứa ở đằng tây, kẻ ở đằng đông, không chắc gặp lại còn nhận ra không là đằng khác. Trí nhớ bắt đầu lục lọi tìm xem ông ta là ai? Phong cách trả lời thật là khôn ngoan và trầm tĩnh như cái tựa đề mà người phỏng vấn đặt ra. Tôi phục ông ta sát đất. Người tài giỏi và thông minh thật. Gọi “ông” cho nó có vẽ trịnh trọng, thật ra người này còn trẻ lắm, gương mặt nhân hậu và hiền lành. Gọng kính… phải rồi gọng kính làm tôi nhớ tới gương mặt mà tình cờ tôi được xem hình trên một bài báo ngoại quốc. Tôi nhận ra người quen thật. Không ngờ chỉ một thời gian ngắn, anh đã khác với người mà tôi hằng nghĩ tới.
Chợt một ý tưởng lóe lên trong đầu, như thế thì tôi phải đặt câu hỏi cho anh mới được. Bài phỏng vấn nói về một người đàn ông và sự nghiệp đang phát triển, tôi cho ngay một câu hỏi khá hóc búa. Tôi nghĩ, chắc “ông” phải giận tôi, vì dám trêu người. Thật ra tôi không có ý khinh mạn hay xúc phạm ai hết. Khi đọc bài phỏng vấn, thấy anh tự tin và chắc chắn trên con đường sự nghiệp, vui mừng cho anh là chuyện đương nhiên; nhưng tôi bổng nhớ đến người thân của mình, nhớ đến lời kể buồn bả của kẻ bị thất bại trên đường công danh, chỉ một đêm mà trắng tay. Tôi chỉ muốn cảnh tỉnh anh mà thôi. Tôi lo anh chủ quan, khi gặp điều chẳng lành không dự bị trước. Có lẽ câu hỏi của tôi thừa. Có lẽ anh nhận ra người hỏi là tôi. Không thấy anh trả lời. Tôi nghĩ anh giận tôi.
Nhưng cũng chính từ ngày biết thêm về anh, tôi lại thấy mình càng ngày càng xa anh. Những ngày tháng đẹp đã qua và mất hút vào tiếc nuối trong tôi. Nếu như, ừ, nếu như tôi không biết chút gì về anh, có lẽ tôi sẽ an lòng đi bên anh không một vấn vương lo lắng. Có lẽ tôi sẽ bỏ tất cả những gì đang có để chạy theo tiếng gọi của con tim. Nhưng, ừ - lại chữ nhưng, nhưng đến khi biết về anh, tôi lại đâm ra tự ti mặc cảm. Tôi không muốn anh là của tôi. Tôi muốn anh tung cánh, bước xa và cao hơn trong sự nghiệp của anh. Tôi muốn cuộc đời anh được tỏa sáng, tương lai anh phải vững chắc thì tôi mới yên lòng. Tôi chỉ mong mình là chiếc bóng bên đường dõi theo anh cũng đủ rồi. Chắc anh không ngờ sao tôi lại có tư tưởng yếm thế này. Mong rằng một ngày nào đó, anh sẽ hiểu vì sao. Tôi không muốn làm tên tội đồ mỗi khi nghĩ về tương lai của anh. Tôi phải khép mình, không thể vì tôi, dù tôi biết tôi yêu anh nhiều lắm.
Nhiều lúc nhớ tới hình ảnh anh ngồi giỡn chơi với mấy chú chó con, mấy chú mèo con, đùa với mấy đứa em, lúc đó cậu bé ranh mãnh trong anh xuất hiện. Anh chẳng giống anh tí nào, nét nghiêm nghị biến mất, anh cười đùa vô tư như một đứa trẻ con. Anh làm tôi vui lây và chỉ biết nhoẻn miệng cười theo anh. Tôi thấy mình trẻ đi nhờ anh.
Nhớ khi còn là bạn bè, thật dễ chịu vô cùng, cười đùa vô tư, nói sao cũng được. Nhưng khi đã đem lòng yêu, nói năng phải khép nép giữ lời, chỉ sợ mỗi lời phát ra sẽ làm tổn thương đến người yêu. Có lúc tôi nghĩ, tình yêu sao khó khăn và phức tạp đến vậy sao? Vốn biết tính anh không thích ràng buộc, nên tôi không tìm tòi, hay cố tình tìm đến những nơi anh hay lui tới, tôi quay lưng với thế giới của anh, làm ngơ đến những chuyện tư của anh. Và chỉ có thể ở bên anh những khi anh tự tìm đến. Nghe sao ê chề nhỉ. Vâng, chỉ những lúc muốn, anh mới xuất hiện bên tôi, cũng chỉ bằng những lời nhắn nhủ mà thôi. Tôi biết anh quan tâm tôi, dù bận rộn thế nào, anh cũng vẫn dành thời gian để viết những dòng nhắn gởi ấy. Cám ơn anh, cám ơn anh luôn ở bên động viên.
Từ hôm xem bài phỏng vấn , đã có sự thay đổi trong tôi khá nhiều. Sau giờ làm việc, tôi quyết định không về nhà, không muốn về nhà sớm. Tôi ghi danh vào câu lạc bộ thể thao, vào đó vận động cho đến khi người mệt lã, về nhà cũng đã mười giờ đêm, ăn chút cơm rồi leo lên giường ngủ thẳng giấc. Hôm sau cũng thế, ngày lại ngày, tuần lại tuần, và tôi bắt đầu rời xa những thói quen cũ như đọc sách, xem truyền hình, nghe nhạc, lên internet... và có lẽ rồi cũng sẽ mất anh như chúng tôi đang dần xa nhau, khi mà lòng tôi lại muốn bỏ tất cả để bay về nơi ấy mà gặp mặt anh vô cùng.
Không biết anh còn tin chuyện duyên số không? Tôi nhớ anh cười nhạo tôi, con gái hay tin bói toán vớ vẫn. Tôi không thuộc loại tin dị đoan chút nào. Nhưng phải nói, chuyện xãy ra hai hôm nay, trong sở, không thể không làm tôi ngẩn người ngồi thừ suy nghĩ. Không biết mình có nợ, có duyên gì với anh không nữa, vì đây là lần thứ tư hay thứ năm gì đó, tôi tình cờ - vâng, tình cờ biết thêm về anh - một thú tiêu khiển khác của anh. Chẳng hiểu sao, mọi khi những thư lạ gởi đến, tôi thường cho nó vô sọt rác liền, thế mà hôm nay, tôi lại bóc một cái thư, người gởi lạ hoắt nhưng lại đề đúng tên, đúng địa chỉ hãng làm của mình. Một tờ giới thiệu phòng triễn lãm những phim hay và mời gọi gia nhập làm hội viên. Mầy mò đọc lời bài viết, không hiểu sao tôi lại thấy tên anh xuất hiện. Ngờ ngợ, tôi đến nơi để xem có đúng là anh không. Bất ngờ quá, quả là anh. Tôi không tin ở mắt mình mà. Hôm nay, lại ghé qua lần nữa. Thấy phòng triễn lãm trưng bày thêm một khung hình nhỏ, bức tranh màu trắng, một bức tranh về cuốn phim mà tôi thích xem.
Những gì thuộc về anh, đều tự nhiên và từ từ đến với tôi, quả thật, tôi chưa hề để thời gian tìm tòi tò mò về đời tư anh tí nào cả. Những gì anh muốn nói, muốn cho tôi biết, tôi rất cám ơn anh đã chia sẻ, nhưng không hề muốn tọc mạch về những gì riêng tư của anh chút nào. Không biết anh sẽ nghĩ sao về sự tình cờ này?
Thống kê hiện tại
Hiện đang có 0 thành viên và 1 bạn đọc.
Kiểu: