Mùa mưa ở quê tôi thường bắt đầu vào tháng tư dương lịch, người dân nghèo cả năm trông mưa không chỉ để vào vụ mới mà còn thưởng ngoạn một thú vui dân dã quê mình.
Ði bắt ếch oàng thú lắm. Một trận mưa đầu mùa nước đầy sông suối, nước ngập ruộng đồng thì ếch oàng xuất đầu lộ diện. Chập choạng tối, bà con í ới rủ nhau đi bắt ếch oàng, vai mang bao mang giỏ, tay xách thùng cầm đuốc, người sang thì cầm đèn pin hay bình ắc quy. Trong một đêm người nhanh tay có thể bắt cả bao ếch. Hấp dẫn nhất là trời gần về sáng ếch tìm đôi với nhau nổi trên mặt nước, tha hồ mà bắt khác nào vào kho mà lấy.
Ngày đón cơn mưa đầu mùa, những vùng quê heo hút ở Bình Thuận nhờ vậy mà rộn rã, nhà nhà khai tiệc mừng vụ mùa mới bằng món ếch oàng. Món này hấp dẫn kỳ lạ và ngon lành lắm! Người chưa ăn thì thấy ghê ghê, nhưng khi đã ăn một lần là đủ nhớ suốt đời. Có lẽ hình thù chú ếch oàng làm ta thấy sờ sợ mà không dám ăn. Trông nó cứ ngồ ngộ, chỉ to bằng quả chanh lớn, đầu miệng thì nhỏ mà bụng lại to tròn căng phồng, chân ngắn chậm chạp. Ðẹp nhất ở bộ do bóng loáng với những vệt bông nâu, xám vàng, xen vạch đen rất hài hòa.
Cách chế biến ếch oàng tuy rất đơn giản nhưng phải đúng kiểu cách thì ăn mới ngon. Dân sành điệu quê tôi không bao giờ mổ bụng lột da ếch theo cách làm bình thường mà cứ để nguyên con ếch còn sống đem trụng nước sôi, rồi rửa sạch chất nhờn trắng đục ở da. Thế là nướng ếch trên lò than hồng, mỡ ếch tươm ra xèo xèo trên lò than thơm nức khiến ai cũng muốn thưởng thức ngay. Mà thật, ăn nóng như thế mới "khoái khẩu".
Ngồi bên cạnh lò, vừa nướng xong dùng tay móc bụng ếch bỏ ruột, lấy bao tử ếch chấm ngay với nước mắm ớt, nước mắm me ăn kèm với rau sống, bằm xoài hoặc trộn dưa leo... thật là tuyệt hảo. Chắc cũng cần kể thêm món ếch oàng nấu canh chua bắp chuối, lá me... cũng thật hết chê. Nhiều người còn chế biến món ếch oàng khô để dành ăn dần trong năm, ngon chẳng kém gì mực khô vùng biển.
Ðiều thú vị nhất, độc đáo nhất là mỗi năm chỉ có một lần, một lần duy nhất khi cơn mưa đầu mùa ập xuống nước lênh láng ruộng đồng, sông suối mới xuất hiện thật nhiều ếch oàng, sau lần ấy cả năm không ai tìm thấy chúng nữa.
Ở quê ăn hoài cũng quen, cũng thích cái món ăn kỳ lạ độc đáo, nhưng mộc mạc bình dị mang đậm hương vị của một vùng quê cực Nam Trung Bộ đầy nắng gió.
( Sưu tầm )