Microwave * Lò Vi Sóng * Lò Viba
Thứ Tư, 06/12/2006 - 7:17 AM
Sự thật về lò vi sóng
Lò vi sóng có thực sự an toàn?
(Dân trí) - Đồ nhựa dùng cho lò vi sóng có thực sự an toàn? Thực phẩm được nấu chín bằng lò vi sóng có đảm bảo vệ sinh? Nấu ăn bằng lò vi sóng có làm mất chất dinh dưỡng?... Bạn sẽ tìm thấy câu trả lời qua phần giải đáp của các nhà khoa học Mỹ dưới đây: 1. Lò vi sóng không làm thực phẩm nhiễm phóng xạ Quan niệm này thậm chí đã tạo ra một cụm từ mới “bữa ăn hạt nhân” nhưng thực chất lò vi sóng không làm thực phẩm bị nhiễm phóng xạ hay tạo ra bất kỳ phản ứng hạt nhân nào. Bởi lò vi sóng là kết quả của việc ứng dụng sóng viba (sóng vô tuyến điện - sóng điện từ). Tia X và các phản ứng hạt nhân có sức mạnh hơn sóng viba hàng triệu lần. Nếu bạn làm nóng món thịt bò nướng bằng phản ứng hạt nhân thì nó sẽ không chỉ bốc hơi mà còn ảnh hưởng tới cả sức khỏe của hàng xóm nhà bạn. 2. Không có bằng chứng nào chứng minh rằng đồ nhựa là vô hại cho sức khỏe Việc đun nóng thực phẩm đựng trong đồ nhựa chắc chắn sẽ làm gia tăng cơ hội để các chất hóa học thôi nhiễm vào thực phẩm. Ngay cả khi các đồ nhựa này không chứa các chất độc thì nó cũng có thể bị nấu chảy, dẫn tới hiện tượng cháy. Hãy xem ghi chú “microwave safe” (an toàn với lò vi sóng) hoặc các biểu tượng lò vi sóng bé xíu trên các đồ nhựa. Cơ quan quản lý thuốc và thực phẩm FDA cho biết những đồ nhựa sử dụng được trong lò vi sóng vẫn thôi nhiễm một lượng nhỏ chất hóa học trong mức cho phép, an toàn với người sử dụng. Tuy nhiên, an toàn hơn vẫn là các đồ dùng làm từ thủy tinh bền chịu nhiệt. Bạn có thể kiểm tra các đồ đựng bằng nhựa của mình bằng cách đặt các đồ đựng này vào lò vi sóng và cho quay ở nhiệt độ cao trong 30 giây. Nếu vật dụng này trở nên nóng dù không đựng gì ở trong thì đừng nên sử dụng nó.
- Để giảm thiểu các nguy cơ, hãy đứng cách xa lò vi sóng khi nó đang vận hành.
- Luôn lau chùi các cạnh cửa của lò vi sóng để đảm bảo nó luôn được đóng chặt.
- Nếu lò vi sóng nhà bạn sản xuất trước năm 1971 thì hãy đem nó đặt vào viện bảo tàng của gia đình ngay.
3. Nấu ăn theo cách thông thường ít dinh dưỡng hơn là dùng lò vi sóng Nhiệt độ cao và thời gian nấu nướng kéo dài thông thường sẽ tạo ra sự bay hơi từ các thực phẩm đang nấu và thứ nước này luôn chứa rất nhiều dinh dưỡng. Thậm chí ngay cả khi chỉ chần qua rau thì một số khoáng chất và vitamin cũng đã thất thoát, bị hòa tan vào nước. Sự hao hụt này tất nhiên không làm mất hoặc gây thiếu hụt nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể nhưng nhìn chung, nấu bằng lò vi sóng sẽ giữ được nhiều dinh dưỡng hơn. 4. Nước siêu nóng có thể dẫn tới hiện tượng “phun trào” Hiện tượng này thường diễn ra khi nước được đun sôi tới 212 độ C. Một túi nước siêu nóng có thể sẽ đội lên từ dưới bề mặt, phun cao như hiện tượng núi lửa phun trào. Hiện tượng này không diễn ra khi nước đang sôi mà chỉ xảy ra khi bạn đổ nước ra cốc hay thêm một số chất lạ (cà phê, trà, đường) thì cột nước này mới phun lên khỏi bề mặt, gây hậu quả khôn lường. Rất may là hiện tượng này cực kỳ hiếm gặp. Nước siêu nóng thường xuất hiện khi bạn đựng nước để đun trong một cái cốc quá sạch, chẳng hạn như cái cốc vừa được lấy từ máy rửa bát ra. Để giảm nguy cơ này, bạn hãy thêm 1 chút cà phê hay trà vào cốc trước khi cho vào lò vi sóng. Bạn cũng có thể cho một cái thìa dùng được trong lò vi sóng vào cốc nước bạn muốn đun nóng. Khi lò vi sóng kết thúc chương trình đun, hãy dùng thìa khoắng lên 1 cái. 5. Thực phẩm và chất lỏng không nóng đồng đều khi dùng lò vi sóng Trái ngược với quy luật đun nấu thông thường, lò vi sóng không làm nóng thực phẩm từ phía bên ngoài mà làm nóng theo điểm, kết quả là dẫn tới những vị trí nóng, lạnh khác nhau trên thực phẩm. Một cái thố hình tròn sẽ rất hữu ích trong việc làm nóng đều thực phẩm vì bản thân chiếc đĩa trong lò vi sóng khi vận hành cũng sẽ quay tròn như bánh xe. Việc làm nóng không đều giải thích tại sao bạn không thể giết chết tất cả các vi khuẩn tồn tại trong thực phẩm vì chúng vẫn sẽ tồn tại ở những điểm mát hơn. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc hâm nóng sữa mẹ bằng lò vi sóng là không hề an toàn. Nhiệt độ cao có thể sẽ tập trung ở 1 số khu vực và gây bỏng miệng hoặc họng của trẻ. Tương tự, việc làm nóng các hũ mứt ăn liền dành cho trẻ bằng lò vi sóng có thể sẽ khiến trẻ rùng mình vì những vị trí bị lạnh, bước sóng không tới. Vậy nên, cách tốt nhất là hãy đổ thực phẩm ra đĩa trước khi làm nóng và hãy quấy kỹ, nếm thử trước khi cho bé ăn. 6. Nguy cơ từ lò vi sóng là rất ít Một nghiên cứu chưa được kiểm chứng cho biết tác động lâu dài của lò vi sóng lên sức khỏe con người. Tuy nhiên, kể từ khi lò vi sóng được sử dụng rộng rãi từ thập kỷ 70 tới nay, nó được mặc nhiên thừa nhận là tạo ra rất ít nguy cơ bởi đa phần thực phẩm cho vào lò vi sóng đều đã qua chế biến thông thường. FDA rất nỗ lực để đưa ra tiêu chuẩn về bước sóng an toàn nhằm hạn chế tối đa những tác hại từ lò vi sóng. Kết quả là lò vi sóng làm sau năm 1971 luôn được hạn chế ở mức 5milliwatt bước sóng/cm2 thực phẩm. Theo FDA, mức này hoàn toàn vô hại với sức khỏe con người. Phương Uyên Theo MSN http://www19.dantri.com.vn/suckhoe/2006/12/156227.vip
BS NGUYỄN Ý ĐỨC Bác sĩ Nguyễn Ý Đức - Bác sĩ Y Khoa
- Tuổi Ất Hợi
- Cựu học sinh Chu Văn An Hà Nội
- Tốt nghiệp Đại Học Y Dược Khoa Sài Gòn.
- Hành nghề liên tục tại Việt Nam-Hoa Kỳ gần 40 năm.
- Biên khảo các vấn đề Y tế, Dinh Dưỡng Xã hội, Lao động
- Tác phẩm: Thuốc Mỹ Chữa Bệnh Ta, An Hưởng Tuổi Vàng, Sức Khỏe và Đời Sống, Người Cao Tuổi Việt Nam trên Đất Mỹ, Dinh Dưỡng và An Toàn Thực Phẩm, Bệnh Người Cao tuổi, Câu Chuyện Thầy Lang.
- Cộng tác với nhiều nhật báo, tập san, truyền thanh, website trong và ngoài Việt Nam trong các tiết mục y tế xã hội, lao động, dinh dưỡng.
- Tham gia chính chương trình Vấn Đáp Sống Khỏe của Hội Con Rồng Cháu Tiên VN Canada và YKHOANET thực hiện.
Lò Nấu Vi Ba
Lò Vi Ba (Microwave oven) hiện nay đã ngự trị trong bếp của hầu hết mọi gia đình cũng như sở làm, trường học và ngay cả trên xe cắm trại. Dân giầu có thì sắm một lò gắn vào tường với đủ nút bấm hiện đại. Nhà nghèo cũng cố mua bằng được một hộp nấu vi ba, nhỏ bé, giản dị.
Nấu thực phẩm bằng lò này đã trở thành một nhu cầu hàng ngày của các ông bà nội trợ vì tiện lợi, mau chóng lại tốn ít nhiên liệu. Nhưng cũng như mọi sáng chế của khoa học, lò cũng có những rủi ro, bất lợi.
Xin cùng tìm hiểu thêm về bếp nấu tân thời này.
Lịch sử lò vi ba
Nhiều phát minh khoa học là kết quả của nhận xét tình cờ. Kháng sinh Penicillin được tìm ra khi nhà vi trùng học người Anh Alexander Fleming thấy một loại mốc meo ăn mất mấy con vi khuẩn của mình nuôi trong ống nghiệm. Thuốc chủng ngừa bệnh đậu mùa được bào chế nhờ quan sát của bác sĩ Edward Jenner với phụ nữ vắt sữa ở bò mắc bệnh này. Lò vi ba thì được phát hiện khi một nghiên cứu gia đói bụng, bực mình vì thỏi súc cù là trong túi bị mềm chẩy, trong khi ông ta đang làm việc với một dụng cụ điện tử.
Đó là viên kỹ sư tự học Percy Spender của công ty Raytheron Corporation.
Vào một ngày lao động như thường lệ của năm 1946, ông Spencer được hãng giao cho việc nghiên về phóng xạ của ống từ trường Magnetron. Ống này được Anh Quốc sáng chế và sử dụng năm 1940 ở Âu Châu, trong Đệ Nhị Thế Chiến, để phát hiện quân đội Quốc Xã Đức.
Đang làm việc, ông Spencer thấy đói bụng. Thò tay vào túi để lấy thỏi súc cù là mà bà vợ đưa cho hồi sáng, thì cục kẹo đã mềm nhũn, không ăn được. Ông ta bực mình. Nhưng một câu hỏi lóe ra trong óc: tại sao nó lại mềm chẩy? Sáng vợ đưa cho còn cứng nhắc mà. Ông ta rủa thầm, chắc là cái ống Magnetron này nó hại mình đây. Và để thách thức, ông ta mang ít hạt bắp để cạnh ống coi xem tác dụng của ống ra sao. Bắp nổ bung, chín và ăn được. Ông ta bèn thử với quả trứng gà sống. Đồng bạn tò mò xúm nhau vào coi. Trứng rung động rồi chín nổ tung tóe bắn vào mặt mọi người.
Ngồi suy nghĩ, Percy kết luận là những luồng từ điện cực ngắn phát ra từ ống Magnetron tác dụng lên cục súc cù là, quả trứng, hạt ngô làm chín các thứ này. Như vậy thì sóng này cũng có thể làm chín các thực phẩm khác. Thế là ông ta bắt tay vào việc sáng chế ra một lò nấu bằng sóng cực ngắn.
Lò nấu vi ba đầu tiên do Percy làm ra năm 1947, cân nặng 750 cân Anh, cao gần 6 feet, giá 5000 đô la Mỹ. Tiếp tục cải tiến, nhà sản xuất làm ra các lò nhỏ hơn, rẻ hơn để phục vụ công chúng. Năm 1952, công ty Tappan đưa ra một lò nhỏ đầu tiên cho gia đình với giá dưới 500 Mỹ kim. Ngày nay thì lò vi ba hiện đại hơn nhiều và giá thành cũng hạ.
Nguyên tắc
Lò vi ba sử dùng những sóng điện từ cực ngắn để làm chín thực phẩm. Đó là sóng vi ba phát ra từ một bộ phận gọi là magnetron đặt trong một cái lò kín.
Magnetron là một cái ống kiểm soát điện từ. Ống biến điện năng ra các sóng phóng xạ nhỏ. Sóng kích động các phân tử của nước trong món ăn. Phân tử nước là lưỡng cực với dương và âm cực ở mỗi đầu. Dưới ảnh hưởng của sóng điện từ, nước trong thực phẩm chuyển động tới lui nhanh mạnh, sinh ra nhiệt và làm chín thức ăn. Sự kích động nước này diễn ra sâu nông tùy khả năng xâm nhập của sóng.
Lò nấu bình thường thì nhiệt ảnh hưởng vào thực phẩm dần dần từ ngoài vào trong, nên mặt ngoài sém vàng. Ngược lại, lò vi ba thì sóng chui sâu khoảng 2.5 phân, làm chín món ăn từ trong ra, nên thời gian nấu mau hơn lò thường tới bốn lần và dùng ít năng lượng hơn.
Sóng từ ống magnetron phát ra được những cánh quạt nhỏ phân tán đều trong lò và xâm nhập món ăn. Vách lò bằng kim loại và cửa lò với hai khóa an toàn khép kín ngăn sóng thoát ra ngoài. Cửa chỉ hé một chút là lò không chạy.
Lợi, hại của lò vi ba
Lợi điểm:
Lò vi ba có những điểm ích lợi như sau:
* Tiết kiệm năng lượng
* Giảm thời gian nấu
* Thực phẩm giữ được nhiều chất dinh dưỡng và hương vị nguyên thủy
* Không cần pha thêm dầu, mỡ
* Dễ lau chùi lò
* Không tạo ra hơi nóng trong bếp
* Không dùng nhiều nước trong món ăn nên mất rất ít chất dinh dưỡng
* Có thể nấu và ăn thực phẩm trong cùng đồ chứa
Bất lợi:
Nhưng lò cũng có vài bất tiện:
* Phóng xạ có thể thoát ra ngoài
* Không phải là thực phẩm nào cũng nấu được bằng lò vi ba và mau hơn
* Mỗi lò có sức mạnh khác nhau nhưng thường thường là từ 500 tới 700 watts. Trong lò, sóng điện từ phân phối không đều, có chỗ nóng nhiều (chung quanh lò) chỗ ít nóng (giữa lò). Vì thế giữa lò, thực phẩm chậm chín hơn ở chung quanh lò. Khi nấu, xếp thực phẩm theo vòng tròn, phần thực phẩm to, dầy quay ra ngoài.
Đồ đựng để nấu
Trước khi sử dụng, nên coi kỹ và tuân theo các hường dẫn của mỗi lò nấu.
Chỉ dùng đồ đựng thực phẩm an toàn trong lò vi ba. Muốn trắc nghiệm an toàn, đặt đồ đựng trong lò với một ly nước lạnh. Vặn lò với nhiệt độ cao trong một phút. Nếu đồ đựng không nóng là an toàn; mà đồ đựng nóng hổi thì không nên dùng vì nó giữ nhiệt, thực phẩm sẽ lâu chín.
Trên thị trường, có bán đồ đựng (container) đặc biệt cho lò vi ba, nhưng cũng chả cần sắm toàn bộ. Trong nhà có nhiều thứ có thể dùng được. Dụng cụ bằng thủy tinh, đồ sứ, đồ gốm, một vài loại plastic, giấy cứng đều dùng được. Vì chúng chống nhiệt, sóng chạy qua đồ nấu dễ làm nóng món ăn. Đồ nấu nóng là do nhiệt từ món ăn nấu chín lan qua chứ không do vi ba. Đĩa giấy, khăn giấy rất tốt trong việc nấu bằng lò vi ba.
Không nên dùng đồ sứ có viền kim loại sợ gây ra tia điện (Arcing). Đồ kim loại hút giữ nhiệt, làm thực phẩm lâu chín và cũng gây ra tia điện.
Hình dạng đồ nấu cũng quan hệ: với dụng cụ hình tròn, món ăn chín đều, còn hình vuông thì ở góc chín nhiều hơn. Luôn luôn dùng đồ nấu lớn hơn món ăn để khỏi tràn ra ngoài.
Không dùng các hộp làm bằng chất dẻo đựng thực phẩm bán sẵn, các hộp xốp, bao giấy nâu vì hóa chất độc từ các thứ này khi nóng có thể lẫn vào thức ăn. Không dùng đồ đựng bằng gỗ vì khi nóng sẽ nứt. Không dùng đồ đựng bằng nylon hoặc polyester vì có thể chẩy mềm. Đừng đậy món ăn quá kín vì áp lực bên trong lên cao sẽ nổ tung. Phủ đồ nấu với miếng khăn giấy sáp hoặc miếng plastic mỏng để giữ hơi ẩm cho món ăn.
Không nên dùng lá nhôm (aluminum foil) ngoại trừ khi sách chỉ dẫn ghi dùng được.
Công dụng
Lò vi ba rất thuận tiện để:
- Hâm món ăn dư vì không cần cho thêm nước mà cũng không sợ món ăn khô cháy hoặc dính với nhau mà hương vị vẫn còn nguyên.
- Rã đá mau hơn là để ra ngoài không khí và để ở nhiệt độ thấp.
- Nấu chín thực phẩm.
- Rau đông lạnh nấu lò vi ba rất thuận lợi vì nấu mau, không cần thêm nước nên sinh tố và hương vị món ăn không mất.
- Thịt miếng lớn nấu rất tốt vì tiết kiệm thời gian.
Thời gian nấu
Thời gian để nấu tùy thuộc vào:
- kích thước: mỏng nhỏ mau hơn dầy to; dài nhỏ mau hơn vuông bự;
- món ăn mềm, xốp khô mau hơn cứng, đặc, ẩm ướt;
- món ăn nhiều đường mỡ mau nóng;
- đồ nấu bằng chất dẻo plastic mau nóng hơn đồ thủy tinh, đồ gốm.
Đậy đồ đựng thực phẩm bằng giấy sáp, plastic để thức ăn không bị khô và chín đều.
Sau khi tắt lò, món ăn vẫn tiếp tục được nấu chín cho tới khi nguội. Món ăn càng lớn thì thời gian này càng lâu.
Trong khi nấu, đôi khi phải khuấy thực phẩm hoặc dở chiều để phân tán nhiệt và làm thực phẩm chín đều.
Để nấu ăn an toàn
- Không nấu khi cửa lò không đóng kín hoặc bị vênh.
- Không hâm nóng các đồ nấu bịt kín vì áp suất lên cao bình sẽ nổ.
- Không chạy lò khi không có thực phẩm trong lò.
- Luôn luôn có nước hoặc thực phẩm ướt khi dùng lò, để tránh cho ống magnetron khỏi bị hư hao.
- Khi món ăn quá khô, có thể để một ly nước trong lò. Nhiều người còn cẩn thận giữ ly nước trong lò dù không dùng, phòng hờ có người bất cẩn cho lò chạy khi không định nấu nướng. Nước có mục đích hút năng lượng điện từ trường, tránh cho ống magnetron bị cháy.
- Không chiên ngập mỡ (deep fries) trong lò vì chất béo quá nóng gây cháy phỏng.
- Tránh mọi hư hao cho cửa lò như đè lên cửa hoặc nhấc lò lên bằng cánh cửa lò.
- Vài năm kiểm tra lò một lần coi có bị thất thoát sóng ra ngoài.
- Lau chùi và giữ cửa lò sạch sẽ để cửa luôn luôn khép kín, tránh thất thoát vi ba ra ngoài.
- Không hâm nóng hộp thực phẩm đậy kín vì áp suất cao làm nổ.
Lò vi ba cũng thường được dùng để hâm sữa cho trẻ thơ. Vài điều cần để ý là:
- Sự phân phối sức nóng trong lò vi ba không đồng đều, nên nhiều khi bên ngoài bình sữa thấy lạnh mà sữa trong bình lại nóng quá. Trước khi cho bú, đậy nắp, dốc ngược bình sữa vài lần cho nóng đều.
- Tháo núm bình sữa trước khi hâm, tránh phỏng miệng con vì núm cao su quá nóng.
- Hâm sữa bằng bình plastic an toàn, trong suốt, không mầu. Tránh bình bằng thủy tinh vì có thể nứt.
- Thử vài giọt sữa trên mu bàn tay coi có nóng quá không.
Một điểm cần lưu ý là lò vi ba hiện nay rất an toàn cho người mang máy điều hòa nhịp tim (pacemaker) vì các y cụ này đều được che chở chống phóng xạ hoặc vi ba.
BS. Nguyễn Ý-ĐỨC
TX, 5/03 http://www.ykhoanet.com/bsnguyenyduc/nyd110.htm
Thống kê hiện tại
Hiện đang có 0 thành viên và 1 bạn đọc.
Kiểu: