Đón sen đầu mùa, chúng tôi kéo về hồ Tịnh tìm một chỗ ngồi thanh thản ngắm hoa sen. Buổi sáng, bầu không khí ở hồ Tịnh trong vắt... SEN TỊNH ĐẦU MÙA Đúng tiết hạ chí, lứa hoa sen đầu mùa ở hồ Tịnh đã nở. Trên mặt nước ban chiều phẳng lặng, hoa nở trắng, hồng lác đác mặt hồ. Hoa sen đầu mùa bao giờ cũng nhỏ nhưng cánh hoa rất dày, hương còn e ấp, chỉ bay thoang thoảng quanh lòng hoa. Cái duyên của hoa sen đầu mùa là cái duyên của một thứ quả chín bói hiếm và ít ỏi. Vì vậy mà rất quý.
Buổi sáng, đi qua đường Đinh Tiên Hoàng đã thấy hoa sen đầu mùa được bán thành bó nhỏ, gói trong lòng lá sen, đặt bên vệ đường. Một chục đóa sen đầu mùa giá khoảng năm nghìn đồng, bằng một tô bún bò Huế buổi sáng. Mang về cắm trong chiếc bình sứ to, hoa sen sẽ nở rất nhanh, hương đượm bay kín cả bầu không gian trong nhà. Mùi hương sen là một kỳ tích của tạo hóa, hương rất lạ, đậm đó mà nhạt đó, nền nã đó rồi bãng lãng đó, rất mơ hồ khiến cho tâm thức không thể nào nắm bắt được, mà lòng vẫn thảnh thơi như đã nhìn thấu suốt, đã tẩy rữa sạch bụi trần.
Đón sen đầu mùa, chúng tôi kéo về hồ Tịnh tìm một chỗ ngồi thanh thản ngắm hoa sen. Buổi sáng, bầu không khí ở hồ Tịnh trong vắt. Đứng trên chiếc cầu tre bắt qua lòng hồ thấy đan dày mặt nước từng bầy chuồn chuồn than cánh vàng đuôi đen bay là là. Mùa sen nở hoa cũng là mùa chuồn chuồn sinh nở. Chúng bay thành từng đôi quấn quýt bên nhau không còn để ý đến bất cứ điều gì. Trên những chiếc lá sen non vẫn còn đọng lại những bụm sương long lanh. Gió đi qua, mặt nước hồ khe khẽ lay động, và những chiếc lá sen non trở mình khiến đám sương đọng lại trên lá lăn nhè nhẹ rồi vỡ ra thành từng hạt sương nhỏ lấp lánh.
Cái đẹp của sen đầu mùa hồ Tịnh là cái đẹp của sự non tơ, khởi đầu. Cái đẹp ấp ủ để chuẩn bị cho một ngày mãn khai hoa phủ kín lòng hồ. Nhiều người thích ngắm sen đầu mùa hồ Tịnh vì một lẽ đơn giản là nó như vầng trăng non, phải lâu lắm mới tàn khuyết. Đóa sen nhỏ tưởng chừng như nở lẻ loi trên mặt nước hồ, kỳ thực lại bắt đầu của một niềm hy vọng tràn đầy. Có lẽ sen đầu mùa hồ Tịnh đẹp là nhờ ở những chiếc lá sen non mỏng manh như một thứ vải lụa con gái Huế vẫn thường dùng để may áo dài. Cái đẹp như của vần thơ Hai Ku thật ít âm tiết, thật ít tiết điệu, trống rỗng như hư không vì vậy mà âm hưởng của nó đồng vọng đến vô cùng. Gần như gối đầu lên những chiếc lá sen tơ, đóa sen đầu mùa hồ Tịnh nở thật an nhiên, như cùng với nắng gió ngọc ngà gắng phô bày cái đẹp của tạo hóa. Cái phông mặt nước hồ lơ thơ lá sen có một sức gợi vô cùng lớn và trên vẻ đẹp độc bản ấy, những đóa sen trắng muốt đầu mùa tự làm riêng cho mình một - cuộc - hẹn - về.
Nếu không có hoa sen, có lẽ hồ Tịnh đã không nổi tiếng đến như vậy. Ngắm những đóa sen hồ Tịnh đầu mùa, bất chợt nhớ những ngày lui về ở ẩn núi Côn Sơn của thi hào Nguyễn Trãi. Vui với chữ nhàn, ông đã viết :
Thu ăn măng trúc, đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao.
Phải chăng cái tứ “xuân tắm hồ sen” là tắm cái thuở sen đầu mùa vừa chớm nở, hoa thơm vừa lác đác, đáy hồ còn rộng chưa “vi liên ý chí” thân rễ chưa đan dày duyên nợ, tha hồ tắm làm nước mát rượi ướp hương hoa sen ướp lá hoa sen non nảy xuân thì. Hoa sen đầu mùa làm Nguyễn Trãi tha thiết nhớ Thị Lộ. Khó có thể quên mối lương duyên sâu nặng mà ông đã dành cho nàng - cô gái bán chiếu gon xưa. Và nếu như thi hào Nguyễn Trãi có mặt ở hồ Tịnh trong giây phút này, ông sẽ rũ bỏ hết công hầu khanh tướng, vứt hết áo mão cân đai để nhảy ào xuống mặt hồ như những cậu bé thời nay, tắm, đùa nghịch hồn nhiên giữa những đóa sen trắng vô thường...
ST