source: Kho tàng truyện cổ tích 4
NXB Thanh Hoá


Xưa kia, có một vị Hoàng Tử tên là Lâm Kha, con của Vua Lương Sử vừa mới băng hà. Nhưng trước khi lìa đời, vua cha đã gọi Hoàng Tử đến dặn dò rằng: " Sau khi ta chết. Con phải dốc lòng chăm dân sách sao cho được lòng hầu khắp trong thiên hạ. Và nhất là con không nên nghe những lời sàm tấu của kẻ nịnh thần. Từ việc nhỏ cho chí việc lớn. Chính con phải tự xét trước suy sau và mỗi khi muốn phán quyết một điều fif. Con phải đắn đo cho chín chắn. Kẻo lỡ lầm gây điều oan nghiệt cho kẻ khác thì không nên."
Thế nên, khi lên ngôi nối nghiệp, Lâm Kha nhất quyết sẽ làm theo những lời di huấn của vua cha. Ngài đem lòng nhân ra trị dân và luôn luôn để tâm theo dõi triều chính, nên khiến từ quan quân trong triều cho chí đến ngoài dân dã, ai ai cũng đều kính phục đức độ của ngài.
Nhưng gặp lúc vận nước không may, cho nên liên tiếp trong mấy năm trời, dân nươc bị nạn ngập lụt hoành hành gây nên cảnh đói rách. Lâm Kha đã mấy phen hạ lệnh mở cửa kho lấy thóc gạo, vải vóc đem ra phân phát cho dân hết sạch. Thế mà nạn lụt lội vẫn chưa chấm dứt, dân nước vẫn còn đói rách khốn cùng ! Làm cho Nhà Vua ngày biếng ăn, đêm mất ngủ, vì không biết lấy của đâu ra nữa để tiếp tục cứu trợ dân lành. Cho đến một đêm nọ. Ngài đang nằm gác tay lên trán buồn rầu, lại chợt nhắm mắt thiu thỉu ngủ lúc nào không hay. Trong cơn mơ màng, Nhà Vua bỗng thấy có một ông già tiến đến bên giường, mở to đôi mắt thao láo nhìn ngày một chập, rồi gật đầu mỉm cười: " Nhà Vua quả là một người con chí hiếu, vẫn một lòng tuân theo lời di huấn của vua cha. Nhờ vậy mà dân làng cũng đỡ phần đói lạnh khốn đốn. Lòng nhân ái của Nhà Vua sẽ được tưởng thưởng một cách xứng đáng. Đây, ta xin mách cho": Sáng sớm ngày mai, khi thức dậy, Nhà Vua hãy cho người vào phòng đào xới đất lên, tức ngài sẽ thấy một cái hầm thênh thang chứa toàn là vàng khối. Nói thế rồi ông già vụt bước đi thoăn thoắt mất dạng.
Sau khi tỉnh giấc, Nhà Vua mới biết mình vừa trải qua cơn mơ. Lúc ấy trời cũng vừa rạng sáng. Ngài liền sai quân hầu lấy cuốc đào sới khắp phòng của vua cha. Nhưng quân hầu đã cạy lên hầu hết các viên gạchquys lát trong phòng rồi mà vẫn chưa tìm thấy gì cả. Tuy thế Nhà Vua vẫn nôn nóng thúc giục quân hầu cứ tiếp tục đào xới. Liền sau khi ấy, bỗng Nhà Vua thoáng nghe tiếng cuốc chạm vào một vật rắn khua lên. Ngài hối hả bước lại xem thì thấy lồ lộ dưới mắt, một phiến đá hoa trắng. Ngài liền giục quân hầu thử nhấc lên, lại thấy bày ra một cánh cửa sắt được khoá chặt bằng một ổ khoá to lớn. Ngài lại giục quân hầu tìm cách bẻ ổ khoá để mở cửa ra. Cánh cửa vừa hé mở, tức thì hiện ra trước mắt Nhà Vua một bậc cầu thang dài thăm thẳm đúc toàn bằng đá hoa dẫn thẳng xuống một cái hầm to rộng tối om. Nhà Vua bèn đốt nến và đích thân ngài lần theo cầu thang đi xuống tận dưới đáy hầm. Chiếc hầm được lát bằng những tấm gạch sứ trắng tinh, tường và trần nhà lại được cẩn toàn bằng thuỷ tinh lấp lánh...
Hầu hết nền gạch, được đặt những dãy gương nằm thẳng tắp và bên trong chứa dầy vàng khối. Nhà Vua đứng nhìn những dãy gương, trong bụng mừng thầm: " Nhờ những gương vàng này mà dân nước đỡ phần đói rách!". Đoạn Nhà Vua đưa mắt quan sát tiếp, chợt nhìn thấy xa xa nơi cuối góc hầm, lại có một chiếc hộp bằng gỗ quý được đăt trên một chiếc ghế bằng bạc sáng chói. Ngài vội tiến lại , đưa tay bật mở nắp hộp ra liền bắt gặp một chiếc chìa khoá bằng vàng nằm nơi đáy hộp.

Nhà Vua vừa cầm chiếc chìa khoá nhịp nhè nhẹ trong lòng bàn tay, miệng vừa lẩm bẩm: " Chiếc chìa khoá này có lẽ dành để mở một kho tàng nào nữa đây!"
Thế là Nhà Vua lại bắt đầu để mắt quan sát một lần nữa khắp nơi trong hầm. Ngài lần từng bước một theo tường hầm và đưa tay gõ nhẹ vào vách. Lúc đi đến chính giữa tường vách bên trái bỗng ngài vụt khựng lại, đưa sát ngọn nến vào một chiếc lỗ nho nhỏ: rõ ràng nơi chỗ vách ấy có lắp một ổ khoá. Nhà Vua tra nhanh chiếc chìa khoá vàng vào thì vừa vặn lắm. Lập tức cánh cửa được mở toan, để lộ một căn phòng nho nhỏ vào chính giữa phong có bày chín chiếc bụt bằng vàng. Nhưng trong số ấy chỉ có tám chiếc bụt được trưng bày bằng tám pho tượng kin cương, còn chiếc thứ chín lại bỏ trống. Nhà Vua lấy làm lạ liền tiến lại xem, thì thấy trên chiếc bụt thứ chín còn bỏ trống ấy có một mảnh thư như sau:
Lâm Kha con ơi!
Tám pho tượng mà con đã nhìn thấy dù có đẹp, có qius nhưng vẫn còn kém xa pho tượng thứ chín bội phần.
Riêng pho tượng ấy cũng đủ đáng giá bằng nghìn pho tượng kim cương mà con thấy đây. Nếu muốn được pho tượng ấy con phải đến miền Lãng Phong, tìm lại người tôi cũ rất trung thành của cha tên là Mộng Bạch. Hắn là một nhà triệu phú ở đấy mà ai ai cũng biết, con tìm hắn rất rễ, khi đã biết con là con của ta, hắn sẽ dẫn con đến nơi chỗ để pho tượng lạ ấy.
Vua Lâm Kha đọc xong mấy dòng chữ ấy, nghĩ rằng " Ta phải đi lấy pho tượng thứ chín mới được. Còn công việc của triều chính, đã có quan Thừa Tướng thay ta mà lo liệu."
Khi tới Lãng Phong, Lâm Kha bèn tìm đến nhà Mộng Bạch, nói qua với hắn về cái hầm vàng và bức di chúc của Vua cha. Khi đã biết Lâm Kha là con của vua Lương Sử, thì Mộng Bạch liền qiuf mọp nói rằng: " Nếu Nhà Vua muốn đến chỗ để pho tượng lạ ấy thì tôi xin đưa đi. Nhưng Ngài đã từ xa đến đây chắc còn mệt nhọc lắm, vậy xin ngài hãy nán nghỉ lại vài ngày đã."
Nhưng , chỉ mới ngày hôm sau, Lâm Kha nóng lòng quá nên liền giục Mông Bạch lên đường ngay. Mộng Bạch không dám cưỡng lời, bèn sưa soạn hành lý rồi cùng Lâm Kha lên đường.
Đi được hơn tháng trời, hai ngườ đã đến một khu rừng có cây cối sum suê, hoa quả tươi tốt. Có lẽ nơi này chưa hề có một ai để bước tới bao giờ. Và cảnh vật nơi đây có vẻ huyền bí lạ thường. Bỗng Mộng Bạch cất tiếng thì thầm với Nhà Vua rằng:
Nơi để pho tượng là một vùng rừng núi âm u, ghê rợn! Nhà Vua hãy nên can đảm lên!
Và hai người vẫn đều đều tiến bước cho đến khi trông thấy phía trước mặt hồ rộng mênh mông như bể. Mộng Bạch lại cất tiếng nói rằng:
- Chúng ta sắp vượt qua cái hồ rộng này!
Lâm Kha có vẻ lo lắng nên hỏi rằng:
- Thế lấy thuyền ở đâu để vượt qua?
- Thuyền sẽ có trong chốc lát đây, chúng ta sẽ được chiếc thuyền Thần tới đón. nhưng có điều Nhà Vua nên nhớ là đừng hỏi han người lái đò điều chi cả, cho dù nhìn thấy hình thù gã ấy kỳ quái thế nào chăng nữa. Vì trong lúc qua hồ nếu Nhà Vua mở miệng nói một tiếng, tức thì thuyền sẽ chìm ngay. Và rồi chỉ trong chớp mắt, trên mặt hồ bỗng hiện lên sừng sững một chiếc thuyèn bằng gỗ quý. Trong thuyền chỉ có mỗi gã lái đò có hình thù rất kì quái: đầu voi mình hổ, rồi lão lái đò kỳ dị bèn dùng lấy vòi cuộn nhanh hai người bỏ vào khoan thuyền. Đoạn gã ra tay chèo và chỉ trong một loáng, chiếc thuyền đã vượt qua đến phía bờ bên kia bờ hồ. Gã lái đò kỳ dị lại dùng lấy vòi cuộn vội hai người đặt lên bờ, rồi cùng chiếc thuyền vụt biến mất dạng.
Mãi cho đến lúc bấy giờ, Mông Bạch mới mở lời:
Bây giờ chúng ta có thể nói được rồi. Cái đảo mà chúng ta đang đứng đây là của một vị Tiên Trưởng và chính ngài đã vừa cho gã lái đò đưa chúng ta vượt qua hồ. Nhà Vua hãy nhìn xem! Kia là những cánh đồng bát ngát có đủ các loại kỳ hoa dược thảo mọc sum suê, hương thơm bay toả ngạt ngào. Lại xa xa hai bên đường còn có ngọn suối nước đang tuôn bọt rì rào trắng xoá.
Bỗng Mộng Bạch kêu to lên:
- Kìa kìa... trên lưng chừng trơi có một đàn chim to lớn dị thường đang tung cánh tiến về phía chúng ta. Nhà Vua hãy tuốt gươm ra mau để cố mà đương cự với chúng. Không thì... Chùng sẽ cắp lấy mạng chúng ta mất mạng!.
Nhưng đàn chim chỉ bay lượn loanh quanh một hồi rồi trở hướng bay đi nơi khác. Có lẽ chúng biết ngán sợ đôi kiếm lâp lánh của hai người. Rải rác trên đẩo, lại có những thân cổ thụ mọc cao trọc trời, mang những chiếc quả cực lớn đến nỗi cong quằn cả các cành lá là sát mặt đất. Đang cơn mệt mỏi, Nhà Vua liền chạy vội vào một gốc cổ thụ định ngồi nghỉ mệt, nhưng Mộng Bạch với dáng vẻ hốt hoảng gọi giựt vội Nhà Vua trở lại.
- Ấy chết! Nhà Vua không nên đến gần cây cổ thụ ấy. Vì những cành cây và lá cứng đờ kia có một sức mạnh ghê hồn! Giống cây ấy lại biết biến hoá vô lường, nếu ta đến gần, những cành cây sẽ mềm nhũng ra như bún và chỉ trong chốc lát nó sẽ cuộn lấy ta như giống trăn cuộn người. Và khi nó đã cuôn được rồi, một là nó quăng ta lên trời cao, làm cho ta rớt xuống tan thây nát thịt, hai nó sẽ cuộn chăt ta lại và thân ta sẽ đứt ra từng khúc, ba là nó sẽ nhắm một tảng đá to lớn nào, quật ta vào đấy thì còn chi là thân xác!

Nhà Vua còn đang ngơ ngác, sợ hãi thì Mộng Bạch liền nhanh tay khuân một tảng đá lớn và nói tiếp rằng:
- Đây, Nhà Vua hãy nhìn xem!
Vừa dứt lời, hắn bèn thẳng cánh quăng tảng đá vào một thân cổ thụ. Tức thì những cành cây đang cong queo bỗng chốc đã vươn thẳng ra cuốn vội lấy tảng đá tung lên trời cao, và tảng đá lại rơi vút xuống đánh rầm một tiếng, gây thành một chiếc hố sâu hun hút ở chỗ đất ấy.
Nhà Vua nhìn Mộng Bạch lại hạ giọng nói rằng:
Tôi còn nhớ rõ, cách đây ba mươi tám năm, đức vua Lương sử cùng một tên hộ vệ và tôi cũng đã đến chốn này để thăm viếng vị tiên trưởng ấy. Tên họ vệ vô ý thế nào mà bị một cành cây quấn chặt lấy cổ. Tên ấy vừa giãy giụa vừa tuốt gươm chặt loạn xạ vào cành cây. Nhưng quái lạ thay, những nhát gươm ấy, chặt vào cành cây không khác nào chặt vào sắt đá. Rồi chỉ trong giây phút, chiếc đầu của tên hộ vệ đã lìa khỏi cổ. Chao ôi! Trông thật ghê rợn...!
Lúc ấy Nhà Vua và Mộng Bạch đã tiến sâu vào đảo, chợt thấy xa xa nơi phía trước mặt hiện ra một tòa lâu đài cổ kính xây toàn bằngngocj kim cương. Chung quanh tòa lâu đài, lại có một lần hào sâu rộng bao bọc. Đường vào lâu đài được nối liền bằng một chiếc cầu toàn bằng vẩy cá. Nhà Vua chực tiến lên cầu, nhưng Mộng Bạch liền ngăn lại:
- Ngài chớ vội qua cầu, chúng ta nên dừng lại đây Tôi sẽ mời vị Tiên Trưởng ngay lập tức.
Nói đoạn, Mộng Bạch bèn móc túi lấy ra hai vuông lụa đỏ trải xuống đất, rồi rắc chung quanh rìa vuông lụa bằng những viên ngọc sáng chói và còn điểm thêm mấy viên hổ phách. Đoạn Mộng Bạch bảo Nhà Vua ngồi lên một vuông khăn, còn hắn thì ngồi lên một vuông khăn còn lại. Và hắn còn căn dặn Nhà Vua rằng:
- Tôi sắp khấn mời vị tiên trưởng tới đây, hiện người còn ở nơi tòa lâu đài xa xa phía trước. Nhưng không biết người ưng sự có mặt của chúng ta trên đảo này không? Thật tôi lấy làm áy náy điều này. Nếu không bằng lòng thì ngườ sẽ hiện thành một con quái vật dữ dằn vô cùng. Nhưng khi đã bằng lòng rồi, thì người sẽ hiện nguyên hình người mà đón tiếp chúng ta. Nhà Vua nên nhớ là khi người xuất hiện, dù dươi hình thù gì ngài cũng không nên xê dịch ra khỏi vuông khăn này. Nếu trái lại, ngài sẽ hộc máu chết ngay tức khắc! Tuy nhiên chúng ta vẫn ước mong người sẽ xuất hiênj dưới lốt người, khi ấy Nhà Vua hãy ngỏ ý xin lấy pho tượng thứ chín.
Nói xong, Mộng Bạch liền râm râm khấn vái. Bỗng chốc một vệt sáng dài loé lên chói lọi. Mang theo một luồng gió mạnh thổi vút qua, kế đến là một tiếng sấm vang rền, và đất chung quanh nơi ấy bắt đầu chuyển động như muốn sụt ngay xuồng. Liền sau khi ấy, vị Tiên Trưởng đã xuất hiện dưới lốt người và trông có vẻ hiền từ, đạo mạo lắm.
- Lâm Kha hết sức mừng rỡ, toan đứng dậy thi lễ. Nhưng vị Tiên Trưởng đã mỉm cười nói rằng:

- Con tất bất phải giải bày tư sự, ta đã đoán biết con lặn lộ đến đây làm gì rồi! Khi xưa cha con cùng ta đây thân thiết nhau lắm. Mỗi lần cha con đến đây thăm ta, ta đều tặng cho Ngài một pho tượng bằng kim cương. Nay cha con đã khuất núi rồi, ta cũng sẵn dành cái tình ưu ái ấy lại cho con. Chính ta đã khuyên bảo cha con để lại một chúc thư nơi bụt thứ chín ấy. Lại chính ta đã biến thành một ông già đến báo mộng cho con vừa rồi đấy. Pho tượng thứ chín hiện ta có cất giữ và ta sẵn lòng ban tặng cho con. Thế như nếu con muốn được pho tượng quý giá nhất đời ấy thì con phải thề rằng sẽ đem đến cho ta một người con gái thật xinh đẹp, chỉ tuổi vừa đúng mười bảy cái xuân xanh và đức hạnh thật hoàn toàn. Lâm Kha chắp tay thưa rằng:
- con xin thề sẽ làm y theo những lời dạy bảo của Tiên Trưởng. Nhưng thưa Tiên Trưởng, tìm một cô gái xinh đẹp thì rất dễ dàng, mà chọn được một kẻ có đầy đủ đức hạnh thì không phải chuyện dễ!...
Tiên Trưởng liền mỉm cười, chận lời Lâm Kha:
Con hãy yên lòng, ta đã liệu biết như thế rồi, cho nên ta có mang theo một chiếc gương đẻ thử lòng người cho con đây. Khi nào con đã chọn được một người con gái đẹp đẽ nào đó, con hãy đặt người ấy chiếu vào chiếc gương. Nếu mặt gương xám lại như trời mùa đông thì tâm địa người ấy không được tốt. Trái lại, mặt gương vẫn còn nguyên trong sáng, thì chính người ấy mớ có được đức hạnh hoàn toàn. Thôi, con không nên giữ lấy lời thề để được xứng đáng với lòng yêu thương của ta. Bằng ngược lại ta đành phải đau lòng mà nhìn thấy con chết không kịp trối!.
Lâm Kha liền đưa tay đón nhận chiếc gương của vị Tiên Trưởng, rồi cùng Mộng Bạch trở về. Và khi trở lại bồ hồ, hai người đa trông thấy vẵn gã lái đò kỳ dị ấy đang chực thuyền chơ sẵn. Ròng rã trong suốt ba tháng trời Lâm Kha va Mộng Bạch vẫn chưa tìm được một cô gái nào ưng ý, mặc dầu họ đã chân lê hầu hết khắp nơi khắp chốn trong xứ. Và chiếc gương thử lòng mầu nhiệm kia đã được dịp soi vào không biết bao nhiêu là cô gái ở lứa tuổi vừa đúng mười bảy cái xuân xanh. Từ hạng con nhà quyền quý, trưởng giả cho đến hạng thứ dân nghèo nàn, mà lần nào cũng như lần nào, mặt gương cũng xắm xịt lại như mây mù của trời mùa đông. Nhưng cũng may giữa lúc hai người bắt đằu chán nản, lại vừa nghe thiên hạ đồn đại rằng có một co con gái con của quan thừa tướng về hưu, nhan sắc thì ít ai bì kịp và vừa đúng mười bảy tuổi xuân. Cả hai hết sức mừng rỡ liền tìm đến để dùng chiếc gương thử lòng. Và lần thử này, mặt gương cũng vẫn trong sáng nguyên màu. Lâm Kha bèn ra lệnh cho bắt nàng Mỹ Ảo, tức cô con gái của quan thừa tướng về hưu đem dâng cho vị Tiên Trưởng.
Sau khi ngắm ngía cô gái một hồi, Tiên Trưởng mỉm cười tỏ vẻ ưng lòng:
- Được rồi, tốt lắm!
Thôi con hãy quay về đi. Và khi con để bước vào hầm vàng, tức thì con sẽ nhìn thấy pho tượng thứ chín mà ta đã hứa ban tạng cho con.
- Nhưng sau khi ấy, Lâm Kha luôn luôn bi lương tâm cắn rứt vì hành động độc đoán của mình đã đang tâm bắt kèo nàng Mỹ Ảo đem dâng cho vị Tiên Trưởng để đổi lấy pho tượng thứ chín. Và mỗi khi sực nhớ lại hình ảnh kiều diễm của nàng thì lòng Nhà Vua cảm thấy rạo rực, xao xuyến lạ thường.
- Tuy nhiên, Nhà Vua cũng cố lê bước thẳng xuống hầm vàng để được nhìn thấy pho tượng quý giá nhất trần gian. Nhưng lạ thay! Khi vừa mở cửa hầm thì Nhà Vua phải một phen kinh ngạc cực độ, vì pho tượng đâu chẳng thấy mà lại thấy chính nàng Mỹ Ảo đang đứng trên chiếc bụt thứ chín! Lại vừa lúc ấy vị Tiên Trưởng xuất hiện và ôn tồn cất tiếng rằng:
- con ơi! trước ta muốn thử lòng con xem con có giữ lời chăng. Nay con đã không quản nhọc nhằn để tìm cho kỳ được cô gái đúng như ta mong ước. Thật là đáng khen thay.
Lâm Kha vẫn còn ngẩn ngơ kinh ngạc thì vị Tiên Trưởng đã bật cười vang dội, rồi vừa chỏ nàng Mỹ Ảo vừa đưa tay ngoắc Lâm Kha tiến đến kề bên nàng, va vui vẻ nói tiếp:
- Đây, pho tượng ma ta hứa ban tặng cho con... Chính nàng Mỹ Ảo đấy. Con hãy nên cùng nàng gá nghĩa trăm năm.
Và chính pho tượng này mới là quý giá hơn bất cứ pho tượng nào trên đời này. Con nên biết rằng, vàng bạc châu báo trên thế gian này thì hàng hà sa số. Còn tìm được người con gái có đầy đủ đức hạnh như Mỹ Ảo đây, không chắc gì lại có kẻ tìm ra.