Bồi thẩm (Jury duty)

Lâu lâu chừng vài tháng , tôi nhận được một phiếu báo Jury Duty (Nhiệm vụ Bồi Thẩm Viên) . Bất cứ một công dân Mỹ nào có hồ sơ trong sạch , không vướng vào vòng lao lý , không có tiền án đều có bổn phận làm nhiệm vụ này . Mà nhận được cái phiếu này của Toà Án Hoa Kỳ thì phiền lắm . Nếu bạn không đi làm nhiệm vụ này , bạn có thể bị lôi thôi nhiều thứ , có thể bị toà án gởi thư mời lên giải thích lý do , hoặc có thể bị phạt tiền v.v...

Thôi thì tốt nhứt đợi ngày đúng hẹn lại lên ...toà , ngồi chầu rìa để xử án . Một buổi sáng thứ Hai tôi lái xe đi về hướng downtown Fort Worth , đi qua đường Belknap , băng qua Sở Cảnh Sát và quẹo vào chỗ đậu xe của hãng Tandy . Nơi đây họ cho bạn đậu xe free không trả tiền . Rồi leo lên một cái dốc dài đằng đẵng , bạn sẽ thấy một bin đinh mười mấy tầng có màu gạch hồng nhạt .


Bên trong từng đoàn người đủ màu da nam nữ lớn bé già trẻ đều đứng xếp hàng chờ vào phòng đợi , trước khi vào đã bị máy rà vũ khí khám xét . Vài ông cảnh sát đứng dòm chừng chung quanh . Cả ngàn người ngồi đầy phòng . Mọi người đều giữ im lặng , có người hờ hững đọc lướt nhanh trên tờ nhật báo hay trên sách vở . Không ai biết ai và cũng không muốn gợi chuyện với nhau . Toà án là nơi nghiêm trang , mọi vi phạm đều có thể bị xử phạt .


Lúc này gần 9 giờ sáng , tôi kiếm một cái ghế rồi ngồi xuống chờ đợi . Khi nghe tiếng một bà Mỹ léo nhéo xướng tên gần góc phòng , tôi giơ tay đi lên và nói thì thầm vào tai bà ta :

- Speak up , please . (Nói lớn , xin vui lòng )

Tôi giả bộ nói cà lăm :
- I ..I speak ... English ..not ...not ...well .

Mặt bà ta khẽ nhăn lại , đuôi mắt giản ra và vẫy tay ngoắc cho tôi đi :
- Thôi được rồi ông , you ' re excused .

Thích thú vì khỏi phải bị ngồi xử án , tôi đến một văn phòng lấy biên nhận chứng thực đã làm xong nhiệm vụ bồi thẩm . Mai đi làm trình tờ giấy này cho xếp để chứng minh . Nhưng thường Mỹ họ không có coi đâu , bạn cứ nói là bạn làm " Jury duty " là họ trả đầy đủ ngày lương .

Qua đến lần sau , tôi làm lại chiêu thức cũ , miệng ấp a ấp úng:
- I .. I speak ...
Không hiểu sao lần này , bả nhớ mặt tôi, lắc đầu nói :
- Không sao hết ông cứ đến góc đằng kia , chờ tới phiên để vào phòng xử án .

Nơi đây có cả trăm người đứng lố nhố và chúng tôi theo sau một ông bailiff (cảnh sát gác toà án ) , bước vào một căn phòng trước cửa có treo một cái bảng nhỏ " Court 311 " . Bạn cần phải nhớ số này , mỗi khi bạn cần đi giải lao hay đi vệ sinh khi trở về còn biết đường mà vào . Không khéo lại vào phòng xử án khác . Tôi kiếm một chỗ cuối phòng , ngồi đại xuống một băng ghế dài đã có sẵn năm sáu người ngỗi , và im lặng chờ đợi . Cả phòng trăm người im phăng phắc không tiếng vo ve cục cựa , làm tôi ngồi không dám gác chân gác cẳng , hay là nghiêng bên này bên nọ .

Chừng năm phút sau bước vào là các vị luật sư rồi tới bị cáo nguyên cáo . Cuối cùng ông chánh án đi vô , tất cả mọi người đều đồng loạt đứng lên . Ông ta giơ tay mời mọi người an tọa .

Tôi ngó lên trên , gặp ngay bị cáo có vẻ quen quen . Té ra là một bà Ấn độ và nghe giới thiệu bà ta là bác sĩ . Tôi sực nhớ à ra bà bác sĩ này có phòng mạch gần khu tôi ở . Có một lần tôi dắt bà nhà tôi đi khám bệnh . Trước đó tôi đã lấy hẹn , và trình bày là tôi có bảo hiểm y tế , hỏi cô y tá tiếp tân là tôi phải trả tiền bao nhiêu . Cô ta tính nhẩm làm sao đó , biểu tôi chỉ trả 15 đô cho tiền " Co-pay" . Vậy mà không biết bà bà bác sĩ Ấn khám cái chi , rồi gửi hoá đơn về bắt tôi phải trả thêm gần 200 đô .


Giận quá nói không nói nên lời , tôi gọi phôn trình bày từ tốn nói với họ , và rốt cuộc được câu trả lời của cô thư ký :
- Chúng tôi không biết , nhưng ông phải trá tiền thiếu .

Bây giờ gặp nhau trên tòa . Nhân tình " không " lưu nhất tiếng . Hậu nhật hội tương kiến , lòng biết sao đây . Hay là cứ như Bao công xử án Quách Hòe . Cho bả vài tháng ủ tờ ( ở tù ) .

Ông chánh án ngồi trên bục cao chỉ từng người báo tên họ . Chỉ nghe có một lần , vậy mà tí nữa ổng nói tên tôi đúng phong phóc . Về sau này tôi nghĩ ra rằng ông ta ghi tên từng người vào tờ giấy mẫu có ghi sẵn vị trí từng người .

Luật sư biện hộ đứng lên trình bày một vụ án có liên quan đến việc chữa trị cho một bệnh nhân nào đó . Nói vậy thôi , tôi chẳng thích đến việc xử án . Nó lôi thôi phiền phức . Bản thân tôi cũng không tốt lành gì . Thường thường đi lễ trong nhà thờ nhà thánh , tôi nghe cha giảng êm tai nói hay giảng nhiều là tôi hay gật gù . Bây giờ lớn tuổi , lại có tật ngủ ngáy nữa , mà ngáy to cứ kèn xe hơi . Trong tòa mình ngáy coi sao được , tôi ngồi trong phòng xử lòng cảm thấy như một cực hình . Ho không dám ho lớn tiếng phải lấy bàn tay ho nhè nhẹ . Ngồi phải ngay ngắn nghiêm trang . Trong nhà thờ tôi có thể gật gù , nhưng giữa chốn công đường xử án không thể như vậy được . Được độ hai tiếng sau , ông chánh án gọi tên chọn lựa bồi thẩm đoàn gồm 12 người . Lớ quớ làm sao chỉ đúng tên tôi , mới chết .

Bây giờ làm sao đây , tôi phải quyết định nhanh và chính xác . Bằng không còn ở đến chiều, có khi đến ngày mai hoặc kéo dài cả tuần nữa . Tôi giơ tay đứng lên với ông quan toà là tôi không hiểu hết những chữ chuyên môn của y khoa và trong ngành luật . Điều này có thể ảnh hưởng đến sự phán đoán xét xử . May thay ông toà nghe qua lời phát biểu , cảm thấy trình độ Anh Ngữ của tôi cao quá , gật đầu cho tôi được miễn ,khỏi phải ngồi cho phán quyết ai phải ai trái .

Lòng tôi phơi phới hân hoan ra về . Giá như trời còn sớm tôi có thể xách cần câu ra hồ kiếm vài con cá bass về hấp hành gừng ăn chơi . Lúc ra hành lang gặp một anh bạn quen ở bên đảo Galang (Nam Dương) . Hắn nói làm thông dịch cho một phiên toà xử một vụ án có dính dấp đến một người Việt .
- Sao mày làm gì ở đây ?
- Thông dịch .
- Mày thông dật thì có .

Hắn mặt mày nhăn nhó trả lời :
- Tao bị đuổi ra khỏi tòa vì tội khinh miệt toà án , làm mất không khí trang nghiêm của toà .
- Mày có ngủ ngáy như tao . Không à ! Hay cử chỉ nào khiếm nhã chăng ?

Tôi ngạc nhiên vì thấy bạn mình ăn mặc đàng hoàng chững chạc quần áo chỉnh tề tươm tất . Hắn ôn tồn tiếp tục nói :
- Thì trong lúc đó toà yên lặng như tờ , bỗng nghe tiếng đánh xì hơi của một người nào đó trong phòng . Ông quan toà ngửi không nổi . Ổng tức bực hầm hè hỏi ; "Who did ? " Tao nhanh nhẩu đoảng mau miệng , quay xuống thông dịch cho bà con cô bác mình nghe : " Ai đit ? " Thế là ổng nghe tưởng tao làm ( I did ) nên ông quan toà đỏ mặt tía tai tống cổ tao ra ngoài .
- Buồn chi dzậy . Khi xưa tao với mày cũng thông dật bên đảo , chẳng được đồng xu nào . Lắm khi bà con bực mình quạu quọ với mình . Thôi tao với mày kiếm cái gì dzô bụng đi .

11/11/03
Chỉnh sửa ngày 16 tháng 11 năm 2007

Andy Tran