Một Huyền Thoại Thi Ca

back

Xin chào !

Thay đổi trang: << < 10 11 12 > >> | Trang 11 của 20 trang, bài viết từ 151 đến 165 trên tổng số 293 bài trong đề mục

Nhân văn 09.04.2011 12:18:06 (permalink)

.

       Có một bài thơ mà tôi đã suy nghĩ nhiều không biết nên đánh giá mức độ nào cho chính xác - Đó là bài "Những hàng cây lá đổ"? Liệu đây đã có thể đánh giá là một tuyệt tác thi ca chưa?... Một bài thơ mà đề tài thăng hoa hơi giống như "Bẽn lẽn" của Hàn Mặc Tử... ! Mà ta nhớ rằng "Bẽn lẽn" cùng với "Đây thôn Vĩ Dạ" đã làm nên đỉnh thi ca của thi nhân Hàn Mặc Tử, nó được đánh giá như một kiệt tác của ông! Tôi cứ xin ghi lại cả bài và có thêm một số lời bàn luận nữa về bài thơ "Hàng cây lá đổ " đó & mong có sự trao đổi của các bạn thơ văn:

HÀNG CÂY LÁ ĐỔ

Thế là hết! Em đi, chôn chiều vào gió...
Ta lang thang qua lá đổ hàng cây,
Bản tình xưa em hát ở đây
Nơi ngày nay xác các con thiên nga đã chết.

Ôi, hàng cây! Cùng ta... bao đêm từng tha thiết
Những nụ hôn và tấm thân bất hủ của em
Giờ ta sống trong hoang tàn sụp lở
Bên những chiếc bóng của đàn thiên nga.

Thời gian phôi pha - Tóc ta hoá đá
Gió cũng làm lau ngàn năm ru rất khẽ!...
Xin rụng một bông buồn
                                   lắt lay

     Phải chăng người con gái ấy đã dứt tình ra đi trong một chiều gió cuốn? và thi nhân đã thốt lên: "Thế là hết!..." - Đọc câu thơ ta thấy cả một cảnh ly biệt của tình yêu & giờ đây chỉ còn là một không gian trống vắng, nhưng cái không gian ấy không lặng im mà chứa đầy... gió - Hình tượng "chôn chiều vào gió" thật hay! Nhưng tiếp sau câu ấy thì hình bóng người thi sĩ hiện lên:
          Ta lang thang qua lá đổ hàng cây
    Khi em ra đi rồi, vĩnh viễn chỉ còn tiếng gió kia vọng lại - Nó vừa vẽ lên khung cảnh vừa nói về thời gian vô vi... Và đến câu sau của đoạn ấy nó khẳng định rằng: Cái hàng cây lá đổ kia còn in đậm dấu ấn cuộc tình với hình bóng nàng. Bao kỷ niệm của tình yêu đời chàng ở đấy:
                  Bản tình xưa em hát ở đây
Giờ đây chỉ còn là:
             Nơi ngày nay xác các con thiên nga đã chết
   Vậy hình ảnh những con thiên nga này là gì? - Đó là hình ảnh, biểu tượng đẹp đẽ của tình yêu!... & những biểu tượng đó chỉ còn là những xác chết ở bên chàng.

     Khổ thơ thứ hai chính là khổ thơ trung tâm của bài - Ở đây tác giả gợi lại những kỷ niệm gắn bó với người yêu trong hàng cây lá đổ kia:
               Ôi, hàng cây! Cùng ta... bao đêm từng tha thiết
               Những nụ hôn và tấm thân bất hủ của em
   Khổ thơ tuy 4 câu nhưng kỷ niệm chỉ cần gợi lại trong hai câu đó: Nó không diễn tả lại những kỷ niệm cụ thể, mà chỉ gợi lên tính chất của "tình yêu & đàn bà", quyến luyến & da diết:
Những nụ hôn và tấm thân bất hủ của em
   Để rồi tác giả quay trở về thực tại với bao sự xa xót vì chia lìa & mất mát:
       Giờ ta sống trong hoang tàn sụp lở
       Bên những chiếc bóng của đàn thiên nga.
    Hình ảnh những con thiên nga làm biểu tượng tình yêu giờ lại quay trở lại - Nhưng đó chỉ là những cái bóng... Nghĩa là chỉ còn lại một khung cảnh hoang tàn trong ngôi đến tình yêu mà thôi!
    Để đến khổ thơ cuối cùng nó khắc hoạ về năm tháng, về thời gian - Nhưng để khẳng định sự trường tồn vĩnh cửu của tình yêu:
             Thời gian phôi pha - Tóc ta hoá đá
             Gió cũng làm lau ngàn năm ru rất khẽ!...
   Tức là thời gian cứ trôi đi cùng với mái tóc người cũng bạc... nhưng tình yêu của chàng và nàng cũng trường tồn như vũ trụ, sẽ biến ra cả ngàn lau ru vọng mãi vào tháng năm, nhắc mãi tên em... Tác giả hạ một câu kết:
Xin rụng một bông buồn
lắt lay
    Trở về với nỗi niềm tâm sự của mình - Nhà thơ rụng xuống trang giấy trắng cuộc đời một bông thơ buồn...
       Ta nhớ đến câu thơ kết trong bài "Đèo Ngang" của Bà Huyện Thanh Quan: Khi tác giả tả cảnh trí ở đoạn thơ 1 - Sau đó vào cảnh 2 thì dùng cảnh để vận với nỗi nhớ của mình:
              Nhớ nước đau lòng con quốc quốc
              Thương nhà mỏi miệng cái gia gia...
        Để đến câu thơ kết Bà Huyện cũng đã quay về thổ lộ:
               Một mảnh tình riêng ta với ta
         Vì ở giữa cảnh Đèo Ngang hoang vu đó chỉ còn lại một nỗi lòng với bao tâm tư của riêng Bà!... Thì ở trong bài "Hàng cây lá đổ" với nỗi tình cô quạnh hắt hiu của riêng mình tác giả hạ câu thơ kết:
               Xin rụng một bông buồn... lắt lay...
       Cũng là một sự bố cục tương đồng rất cốt lõi để làm cho tình thơ trở thành những tượng đài của thơ hay trong thi đàn - mà hoá thành bất tử!

<bài viết được chỉnh sửa lúc 09.04.2011 13:20:49 bởi Nhân văn >

#151

Nhân văn 07.05.2011 12:17:55 (permalink)

.

   Tình cờ tôi đọc lại bài bình luận của anh Phạm Văn Chúc về một tập thơ của Phạm Ngọc Thái cách đây đã hơn mười năm với tên đề: "Nhận định về tập thơ Người Đàn Bà Trắng" - Bài bình thì chi tiết & rất sâu sắc, nhưng vì rất dài hàng chục trang giấy nên tôi chưa có điều kiện để đăng lên đây cho các bạn đọc tham khảo, chỉ nói lại đôi dòng về tập bình luận ấy!
     Theo anh Chúc nói anh đã có thời kỳ cùng sống & chiến đấu với nhà thơ trên chiến trường Tây nguyên Nam Bộ, qua ba mặt trận Việt-Miên-Lào. Như lời trong bài bình luận của anh:
-  Suốt chặng đời chiến sỹ PNT ham viết nhật ký & làm thơ từ hồi đó. Nhiều đêm nằm với nhau bên võng giữa rừng trên đường hành quân ra trận, anh vẫn thường hay đọc thơ cho các chiến hữu nghe! Sau này được biết những cuốn nhật ký đều đã bị mất trong chiến đấu, tác giả chỉ còn nhớ lại ít bài thơ tản mạn... cũng thật là một điều đán tiếc!
     Và anh Chúc viết tiếp:
- Kể lại một chút kỉ niệm xưa vì khi đọc toàn bộ 52 bài trong tập thơ NGƯỜI ĐÀN BÀ TRẮNG không khỏi ngỡ ngàng nhận thấy: một PNT hôm nay tâm lý, tình cảm... khác với những năm tháng ấy nhiều quá?
     Suốt tập thơ luôn luôn bắt gặp một cái bóng của một con người cặp kè với tuổi hoa niên... (Tập thơ NĐBT xuất bản từ năm 1994), một cái bóng bảng lảng khi góc này, góc nọ quanh quất cõi thiền. Nhưng có lẽ không hoàn toàn do vấn đề tuổi tác, bởi vì đến khi đó tuổi tác giả tuy không còn trẻ nhưng cũng chưa đến mức độ quá già. Phần nhiều hơn bởi khách quan cuộc sống, nhân tình thế sự thời thế thế thời đã tác động làm thay đổi suy nghĩ, tâm tư & tâm hồn tác giả. Chỉ cần đọc 4 câu thơ anh đề tựa cho tập cũng thấy thái độ, quan niệm của tác giả trước cuộc đời:
                Tiếng chuông chùa bốn phía âm vang
                Mình lễ cả ba thiên toà phật
                Người có vận! Thôi đừng oán trách,
                Chuyện thơ văn vừa thực vừa chơi...
     Khi bình luận cụ thể vào tập thơ anh Chúc viết:
-    Khái quát hàm súc đã tạo thành nền tảng bao trùm trong thơ PNT, kể cả những bài thơ viết dưới dạng triết lý ngắn gọn đến những bài thơ chảy theo dòng cảm súc tự nhiên. Thí dụ như bài Cửa quán, Nỗi trăn trở người đi tìm vàng, Đi dưới những hàng đêm, Lời hót con chim khách, Bên chùa Trấn Quốc, hoặc như bài Viết sau đám xe tang khi nói về nhân tình thế sự PNT đã viết:
                Đừng ai khóc khi đưa ta tới đó
                Ta muốn nghe tiếng người cười theo tiễn một vong linh
                Nhớ vứt cho ta thêm nắm cỏ xanh
                Những đêm mát ta còn ngắm trăng thanh nghe gió thoảng...
    Rồi:
                Ngồi suy ngẫm đôi ba thế sự
                Cuộc cờ người bên thắng bên thua
                Ván bài kia tuy kết hôm qua
                Hôm sau đã thấy bàn cờ mới

                Cuộc cờ ấy theo thời như hội
                Vàng, đỏ, trắng, đen... thay sắc luân hồi
                Từ anh nhà thơ tới đứa ăn mày
                Mấy ai tránh nổi trò sấp ngửa...
   Ở bài Đi Dưới Những Hàng Đêm:
                Chùa nghìn năm dưới các bóng đa cổ thụ
                Nhiều cánh chim qui tụ về đây
                Trời xanh nơi chân đài Phật Tổ
                Với trời xanh trời đất khoáng đạt thay!
    Hình tượng chim ở đây là tác giả nói về con người...Hình ảnh những câu thơ ấy nó gói cả nền tảng xã hội, đạo lý, nhân tình, sự phân hoá trong quan hệ con người & con người, tư tưởng xá hội trước thế thái nó bộc lộ nhân cách thời đại của tác giả... cho nên đọc kỹ thơ là thấy rất thấm thia1... Anh Phạm Văn Chúc đã kết luận như vậy.
     Cũng trong việc khi bàn về "Phẩm chất & tính cách nhân văn tác phẩm" anh Chúc nói:
-   Đọc cả tập ta thấy nổi lên một điểm rất rõ: Phần nhiều các bài thơ đều được tác giả viết trong các quán xá, bên hồ hoặc ở trong trăng... Nhờ cảnh tình thiên nhiên một sự việc bỗng nhiên nào đó xẩy ra, hay gợi một tâm trạng, một kỉ niệm thoắt đến... tạo thành cảm xúc sáng tác thơ PNT.
     Hầu như bài nào cũng có thiên nhiên. Thiên nhiên không chỉ là chỗ dựa cho những tình cảm vui buồn đối với tác giả trong cuộc sống đời thường, nó còn là yếu tố rất quan trọng nuôi sống thơ anh. Rõ ràng nó đã thành ý thức làm thơ, chẳng thế trong một bài thơ tác giả thổ lộ:
                Mai ta chết... các bạn bè thân hữu
                Bọc thiên nhiên mà đọc điếu văn
                Đại bàng vỗ cánh rợp trời mưa gió
                Trong không gian vào mãi xứ vô biên
     Thơ PNT đều bắt nguồn từ đời thường, cái đời thường ấy khái quát bằng một sự trải đời tương đối sâu sắc: Con người với xã hội, cá nhân và thế giới! Nó mang tính đời sống triết học, hoặc vũ trụ tính: Tồn tại và cát bụi...đời vừa thực lại vừa hư. Tuỳ theo tình cảnh khác nhau tác động mà vào thơ. Bởi thế thơ ẩn chứa một thế giới bên trong, càng đọc sâu càng thấy hay!
        Anh Phạm Văn Chúc nhấn mạnh - Cõi thiền là một trong những phẩm chất nhân văn rất căn bản trong thơ PNT!
     (xin mở ngoặc rằng: tôi vẫn đang dẫn lời anh PVC nói về Tập thơ Người Đàn Bà Trắng, chứ không phải tập thơ Rung Động Trái Tim)
       Nói về tính thế giới quan của nhà thơ anh Chúc phân tích - Khi ta nhìn ra thế giới hôm qua, hôm nay & ngày mai...châu Á, châu Âu, Phi, Mỹ la tinh: những con người đang bị quyền lực, bom đạn chiến tranh chết chóc. Những người da đen đói khổ sống không bằng con vật... cuộc sống con người cứ như thế, như thế mãi biết bao giờ hết? Hiện thực giống như những vòi bạch tuộc, đổi vòi này thay vòi khác - Thực tế dội vào chẳng bao giờ hết bất công ngang trái, để trong bài "Đêm trung thu và đứa ăn mày" anh đã có đoạn viết:
                Dưới gầm trời này có phải đã muôn năm như vậy:
                - Kẻ cần cơm bên những đứa cần vàng
                - Lũ cần tình thương sống lẫn giống bạo tàn...
                Và gộp lại gọi chung là Nhân Thế!
    Rồi trong một bài thơ đời rất điển hình của tác giả "Nỗi trăn trở người đi tìm vàng" - Anh Phạm Văn Chúc đã phân tích rất kĩ về bài này - Tuy nhiên bài thơ này lại được tác giả cho xuất bản lại trong tập RUNG ĐỘNG TRÁI TIM, lần in lại này tác giả cho xuất bản cả lời bình của chính tác giả...
            (Tập thơ Người đàn bà trắng không có lời bình...)
     Bởi thế tôi xin đăng nguyên cả bài thơ lẫn lời bình của tập RĐTT đó để ta tham khảo lại về sự sâu sắc của tình thơ:

Tôi sống âm thầm trong một đoàn người hỗn hợp
Rời quê qua bên kia biển sóng
Kẻ tìm vàng - Người vì cảnh nghèo đi
Đạo lý có hoá thừa đành giả dại làm ngơ
Đứa mách qué lại vân vi dễ sống.
Hạt muối xót tháng năm và lòng ai đắng?
Tôi nhận chìm tôi vào những lãng quên!...

Ai mang bán vàng mười giữa phiên chợ đông? (1)
Tôi tìm chắt những bụi vàng như anh lính lê-dương
                                   lọc sàng từng đống rác...(2)
Dầu kẻ bán - Người tìm vàng có khác
Nhưng giá vàng tính cũng như nhau.

Nhìn cánh dơi đen xao xác trời chiều
Cứ để cho tất cả lãng quên!

Cây lý chiều xưa gió còn đưa lại
Bông đại ở quảng trường hương vẫn giăng tơ…
Chút thơm thảo: đoá phù du ngắn ngủi
Giả dại ở đời thường mà khôn lại trong mơ.

Rồi một ngày - Sẽ có một ngày qua
Những năm tháng không bẩn đấy,
                       cũng rộm vàng khói cột...
Nhưng tôi đã có một thỏi vàng, thứ vàng rất thật!
Đánh một đoá hồng vàng tôi trao đứa con thơ
Người vợ quê hương mỏi mắt đợi chờ
Một chút nữa với bạn bè thân hữu...
Và khi đó tóc tôi có ngả mầu chút xíu
Dù cho tất cả đã quên tôi !?...

                             Nước Đức 1989

(1) Mượn ý trong câu của một nhà thơ:" Còn ít vàng mười mang ra bán nốt!"
(2) Phỏng theo tích truyện Bông Hồng Vàng của nhà văn Nga Pau-Tốp-xki.

       Vào những năm cuối cùng của thập niên 80 thế kỉ XX, các đoàn người xuất khẩu (xk) lao động ồ ạt đổ ra nước ngoài. Bối cảnh trong nước khá hỗn độn, nền kinh tế xã hội sa sút, đời sống dân tình, nhất là nhiều vùng quê rơi vào cảnh nghèo khổ đáng báo động. Thế giới thì đảo loạn, ngả nghiêng. Dẫn đến tình trạng ít năm sau (sang thập niên 90) : Nước Nga Xô Viết tan vỡ và xẩy ra nội chiến. Phe phái đánh lộn lẫn nhau, hàng loạt nước XHCN ở Đông Âu bị sụp đổ. Sương mù chủ nghĩa bao phủ bầu trời... Như ở trong bài thơ Trở Về tác giả đã viết:

                      Đông Âu gió giật xiêu Thành Mác
                      Bốn bể chân trời lạc khói sương...

    Bấy giờ nhà thơ còn là một cán bộ ngoại thương quốc tế - Được sự điều động, biệt phái từ trong nước ra nước ngoài làm công tác quản lý một số đơn vị xuất khẩu lao động kia. Thực cảnh đó là đám dân dã, hạ tầng của xã hội... đi tha phương kiếm sống, cùng những kẻ tham vọng làm giầu … xô bồ ập vào trong anh. Những trăn trở tình cảm riêng chung trước một thực tế đầy phức tạp ấy, để một đêm nào đó - bài thơ Nỗi Trăn Trở Người Đi Tìm Vàng (NTTNĐTV) đã ra đời:

                      Tôi sống âm thầm trong một đoàn người hỗn hợp
                      Rời quê qua bên kia biển sóng
                      Kẻ tìm vàng - Người vì cảnh nghèo đi

   Tác giả vẽ lên một bức tranh được khai thác cả bề diện lẫn bề sâu. Những lớp người này phần lớn đều thuộc con em những gia đình nghèo khổ, tình cảm quê hương gắn bó cũng rất tha thiết. Lòng họ nhiều khi thổn thức. Song những cảnh tượng diễn ra nơi đất khách quê người cũng rất kinh khủng, đến mức đạo lý sống tưởng chừng như không còn chỗ để dung thân. Như những đoàn quân ô hợp trong cảnh bèo dạt mây trôi... nhiều nơi, nhiều chỗ tranh giành xô xéo, thậm chí dối lừa nhau làm ăn không kém gì cảnh chợ giời. Đạo đức bị tha hoá. Ít nhất về mặt tinh thần, nó đã thuộc vào hàng là những lớp người tận cùng đáy xã hội rồi:

                     Đạo lý có hoá thừa đành giả dại làm ngơ
                      Đứa mách qué lại vân vi dễ sống!...

      Tạo thành một mảng xã hội của những người Việt Nam xa xứ. Ở đây anh đã phải lặng lẽ, trăn trở sống, lòng xa xót không yên:

                     Hạt muối xót tháng năm và lòng ai đắng ?
                      Tôi nhận chìm tôi vào những lãng quên!

     Sử dụng những cụm từ như "giả dại", "làm ngơ" ,"mách qué","vân vi"... vẫn giữ được phong cách của dòng thơ trữ tình chính thống, bản sắc thêm đậm đà chất văn học dân gian. Đoạn thơ đầu ta thấy hiện lên toàn bộ hình ảnh nhà thơ tự truyện : Giữa cái cảnh chợ giời nơi đất khách quê người, Người đã phải hoá mình thành giả dại, ngây ngô, khi cười cợt, khi như một thứ trò người...để mà sống, nén mình nuốt cái "đạo lý có hoá thừa" kia đi, tâm hồn và lương tri Người vò xé.

      Tiếng thơ từ trong trái tim đau bật ra mặn đắng hơn cả dòng nước mắt. Người tự nhận chìm mình như là không tồn tại, để lãng quên. Đó là sự mở đầu đầy bi hài của cuộc sống trong NTTNĐTV này! Ta hãy nghe xem cái giá phải trả của những kẻ đi xk laođộng đó như thế nào:

                     Ai mang bán vàng mười giữa phiên chợ đông? (1)
                       Tôi tìm chắt những bụi vàng như anh lính lê-dương
                                                           lọc sàng từng đống rác...(2)
                       Dầu kẻ bán - Người tìm vàng có khác
                      Nhưng giá vàng tính cũng như nhau.

       Câu (1) - Sử dụng ý thơ của một nhà thơ :" Còn ít vàng mười mang ra bán nốt" !

      "vàng mười"ở đây chính là thứ vàng của lương tâm. Nghèo cực quá thì đến cả tâm hồn cũng phải mang mà bán cho quỉ sứ! Nền tảng xã hội quá thấp thì cá nhân làm sao có thể giữ cho mình trong sạch được? Huống hồ quan hệ cuộc đời còn có cả gia đình và những người thân . Sự mâu thuẫn trong thực tế giữa xã hội và con người ấy, đã đưa đẩy biết bao thân phận phải đánh đổi đi " một chút lương tâm"... Nếu nhà thơ kia có lúc còn phải mang cả "một ít vàng mười" còn sót lại trong mình... ra phiên chợ người mà bán - Thì hẳn cái thứ vàng kiếm được của đám người lao động, tha phương ở nước ngoài giá đổi còn chua chát hơn nhiều! Còn câu:

                      Tôi tìm chắt những bụi vàng như anh lính lê-dương
                                                                     lọc sàng từng đống rác...

    Phỏng theo tích truyện Bông Hồng Vàng của nhà văn Nga Pau-Tốp-xki: Có người lính lê-dương làm cận vệ cho một viên tướng Pháp. Trong chuyến sang chiến trường Đông Dương viên tướng ấy mang theo một cô con gái nhỏ. Trước khi bị tử trận, viên tướng còn kịp dặn lại người lính cận vệ của mình: Hãy mang cô con gái của ông về trao lại cho mẹ nó ở Pa Ri! Trên đường về Pháp lênh đênh qua đại dương, bé gái ngây thơ cứ thầm ao ước có một Bông Hồng Vàng!... “ Bông hồng vàng “ chính là biểu tượng cho ước mơ hạnh phúc của cuộc đời bé gái! Những tháng năm sau đó, cuộc sống cực khổ đã xô đẩy anh lính trở thành một người quét rác nghèo hèn, sống trong một túp lều xiêu vẹo dưới gầm cầu của ngoại ô Pa Ri! Ngày ngày khi quét qua các cửa hiệu kim hoàn, người quét rác lại chắt vét lấy những nắm cấn rác có dính chút bụi vàng mang về nơi mình ở. Năm này qua năm khác, dần dà anh ta cũng tích được một ít vàng đủ để nhờ người thợ kim hoàn làm cho cô bé gái một bông hồng vàng nhỏ. Cô bé ấy giờ đã trở thành một thiếu nữ xinh đẹp ở Pa Ri! Trớ trêu, bông hồng vàng chưa kịp gửi đi cho cô gái, thì người quét rác đã chết trong đói nghèo và tủi nhục. Xác anh nằm trên một manh chiếu mục, đầu vẫn gối lên bông hồng vàng nhỏ, sau đó bị người thợ kim hoàn đến lấy đi mất… không đến được tay cô gái.

       Vậy là - Thứ vàng mười lương tâm mà nhà thơ kia đã phải mang ra chợ người để bán, cũng như vàng của kẻ quét rác lăn lộn kiếm từ trong rác bẩn cuộc đời, với loại vàng mà đám người lao động làm thuê ở nước ngoài kiếm được:

                    Dầu kẻ bán - Người tìm vàng có khác
                     Nhưng giá vàng tính cũng như nhau.

    Nó đã phải đổi bằng cả phẩm giá, tủi cực, nhục nhã trong cuộc đời. Nếu lấy giá cả thị trường mua bán ra để tính ( vàng nào cùng loại mà giá chả như nhau? ) - Đem cả ba thứ vàng đó đặt lên chiếc bàn giá của lương tri: thì chúng đều phải trả cái giá đổi như nhau mà thôi! Câu thơ vừa hay với cách đem so sánh với giá chợ giời, lại vừa sâu sắc xót xa. Nó phục lại để điển hình cho một hiện thực xã hội đầy mâu thuẫn, nền đạo lý bị sa hoá, dung lượng thơ có sức chứa tính thời đại rất lớn. Đây là 4 câu thơ hay nhất bài - Như lời một nhà bình thơ đã nhận xét: Nó có thể đạt đến những câu thơ trở thành kinh điển!

                      Nhìn cánh dơi đen xao xác trời chiều
                      Cứ để cho tất cả lãng quên!

     Nhưng nhà thơ không chỉ dừng ở đấy - Vì dù với lý do gì? Nếu trước mắt họ chỉ biết có vàng! Vàng!...Thì đám người lao động kia cũng chẳng khác bao so với những kẻ hám lợi đi đào mỏ vàng. Không đâu! Thông qua sự trăn trở bản thân, tác giả đã khai thác rất sâu vào nỗi lòng tâm linh của họ, đưa tính nhân bản cùng giá trị hiện thực thơ lên đến tột cùng:

                      Cây lý chiều xưa gió còn đưa lại
                       Bông đại ở quảng trường hương vẫn giăng tơ
                       Chút thơm thảo: đoá phù du ngắn ngủi
                      Giả dại ở đời thường mà khôn lại trong mơ...

Sự khao khát những chiều hương lý trong kỉ niệm, nhớ đến những bông đại nơi quảng trường quê hương - Nỗi đau và tình thương yêu giằng xé trong lòng họ (những con người lao động), càng thấy sự phũ phàng thực tế mà những kẻ đi tìm vàng đã phải chịu đựng. Kịch tính biết bao khi chính những con người lao động ấy lại phải sống với nhau như hài kịch:

                      Giả dại ở đời thường mà khôn lại trong mơ...

Câu thơ điệp trở lại hai lần để nhấn mạnh, thật là một màn bi hài của xã hội và cuộc đời. Bài thơ tuy là tự sự bản thân, nhưng đã trở thành đại diện cho một lớp dân sinh đông đảo nhất xã hội. Cuối cùng tác giả lý giải về mục đích mà những nỗi đời trớ trêu ấy đã phải chịu đựng:

                    Nhưng tôi đã có một thỏi vàng, thứ vàng rất thật!
                    Đánh một đoá hồng vàng tôi trao đứa con thơ
                    Người vợ quê hương mỏi mắt đợi chờ
                    Một chút nữa với bạn bè thân hữu...

       Vậy nếu khi nhà thơ của NTTNĐTV này có phải tự chất vấn về mình:

                   Những năm tháng không bẩn đấy, cũng rộm vàng khói cột…

      Thì cũng giống như cảnh nhà thơ kia đã viết:

                    Còn ít vàng mười mang ra bán nốt!

    Làm sao ta có thể lên án được họ (những kẻ đi tìm vàng)?... Vì chính họ đã phải đổi cả một phần nhân cách cần thiết chỉ vì lương tri. Bởi những việc làm của họ xuất phát từ lương tri của lương tri!

   Khi NTTNĐTV được in lần đầu trong tập thơ Có Một Khoảng Trời (NXB Hà Nội 1990) - Trong lời giới thiệu của nhà thơ HHL đã nhận xét:

      "...xa nước là một nỗi luôn ám ảnh người thơ nghĩ về số phận của những con người rời bỏ quê hương, gia đình và rời bỏ nhiều thứ khác trong những năm tháng của đời mình để đi kiếm sống. Bao nhiêu vật vã tưởng chừng như chính họ - Con người trong cuộc đi này khó có thể vượt qua nổi!...Nhiều bài thơ trong tập Có Một Khoảng Trời bộc lộ rõ cái khả năng không yên ấy. Tình thi NTTNĐTV để rồi chính họ đã đánh mất bao nhiêu điều thường tình nhất... Những hình ảnh , cảnh tượng diễn ra kinh khủng những nơi của người đi kiếm sống ấy. Đọc bài thơ nào tôi cũng thấy Thái hiện lên khá điển hình, những xúc động nhiều suy tưởng. Vấn đề thơ Thái đặt ra mang được cái tầm có ý khái quát cao, và nhiều câu thơ về số phận mỗi con người hiện nay? "
                                                      - (trích trong lời giới thiệu tập thơ).

     Chỉ với hơn hai mươi câu thơ: NTTNĐTV phục lại không khác gì một pho tiểu thuyết! Một Tấn Đời!...Như lời một nhà phê bình khác đã nói: Bài thơ còn có khả năng trở thành một di sản văn học. Không phải chỉ vì sự hoàn bích độc lập của nó, mà còn vì ý nghĩa sâu sắc, giá trị nhân văn và tính điển hình xã hội... ở trong một giai đoạn có nhiều biến động thời đại phức tạp xẩy ra trên thế giới!

<bài viết được chỉnh sửa lúc 07.05.2011 13:21:55 bởi Nhân văn >

#152

Nhân văn 06.06.2011 01:53:45 (permalink)

.

             Hiện nay nhà thơ đã, đang & tiếp tục cho đăng trên các website trong nước cũng như thế giới hàng loạt các chùm thi ca, chính vì vậy anh đã gây được nhiều tiếng vang! Tôi xin chọn đăng tải một số chùm lấy ra từ một số website đăng đẹp, hoặc có hình ảnh... thí dụ như : Chùm thơ tình yêu & đàn bà, chùm thơ tình hoàng hôn, chùm thơ sông hồ, Chùm tuyệt tác thi ca, chùm thơ trăng trối, chùm thơ đời v.v... Nhưng có thể nói: Đến nay chùm gây tiếng vang nhiều nhất là hai chùm "thơ mưa" & "chùm thơ áo trắng" - Có đến hàng chục website đã đăng...
      Trước hết "Chùm thơ áo trắng" là một chùm thơ hay nổi tiếng của anh, và website đăng đẹp nhất là bichkhe.org - Ai muốn xem thì xin nháy chuột vào link sau đây:
            http://www.bichkhe.org/home.php?cat_id=147&id=1578
Chùm thơ áo trắng đăng trên website của Thuỷ quân lục chiến VNCH ở Hoa Kỳ:
http://www.tqlcvn.org/thovan/tho-chumtho-aotrang.htm

Hoặc là Chùm thơ áo trắng  đăng trên wesite nsvietnam ở Canada chẳng hạn, link sau:
http://www.nsvietnam.com/online/sangtac/0227.pnt.html
             Chùm thơ áo trắng đăng trên mạng Liên bang Nga:
http://nguoibanduong.net/index.php?nv=News&at=article&sid=5421
Chùm thơ Áo trắng trên banvannghe.com ở Hoa Kỳ:
http://www.banvannghe.com/D_1-2_2-58_4-549
     "Chùm thơ áo trắng" đăng trên saimonthidan.com Hải ngoại:
       http://www.saimonthidan.com/index.php?c=article&p=6230
Chùm thơ Áo Trắng trên website nghệ sĩ Hoa Kỳ  ledinh.ca   với Emai doantankhang@hotmail.com
Link tên:                        http://www.ledinh.ca/Trang%20Tho%20Pham%20Ngoc%20Thai.html
Link Thời áo trắng:   http://www.ledinh.ca/Tho%20Pham%20Ngoc%20Thai%20Thoi%20Ao%20Trang.html
Link Cô Áo Trắng:    http://www.ledinh.ca/Tho%20Pham%20Ngoc%20Thai%20Co%20Ao%20Trang.html
Link Phố thu & AT: http://www.ledinh.ca/Tho%20Pham%20Ngoc%20Thai%20Pho%20Thu%20Va%20Ao%20Trang.html
    Chùm thơ Áo Trắng trên Mạng lưới Dũng Lạc (dunglac.org) - Hoa Kỳ:
http://www.dunglac.org/index.php?m=home&v=detail&ia=16264
Chùm thơ Áo Trắng chỉnh lại hình ảnh đẹp đăng trên http://datvietjsc.net.vn  khá đẹp :
                     http://www.datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&cid=32&id=1756
"Chùm thơ áo trắng" đăng trên http://www.nhuygialai.com  đẹp:
          http://npv-nhap.blogspot.com/2011/07/chum-tho-ao-trang-pham-ngoc-thai-tg-nha.html
Và cũng trên bichkhe.org xin xem chùm thơ mưa ở link sau:
              http://www.bichkhe.org/home.php?cat_id=147&id=1632
Chùm thơ mưa đăng trên vanthoviet.com - link sau:
            http://vanthoviet.com/news/n/494/332/chum-tho-mua-cua-pham-ngoc-thai.html?l=vn
Chùm thơ mưa 7 bài trên banvannghe.com - link sau:
                   http://www.banvannghe.com/D_1-2_2-66_4-618_14-2/

Chùm thơ tình trong mưa mới (5 bài) Đăng website trong nước rất đẹp-link:
http://datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&cid=32&id=1743

. Chùm thơ tình trong mưa (mới 5 bài) đăng trên website nguyendyyxuan.net rất trân trọng:
            http://nguyenduyxuan.net/tac-gi-tac-phm/th/1430-chum-th-tinh-trong-ma-phm-ngc-thai-
. "Chùm thơ tình trong mưa" đăng trên haiphong.net.vn đặc biệt kèm theo nhiều chùm khác:
             http://www.haiphong.net.vn/forum.php?mod=viewthread&tid=23247

                     Chùm thơ "Tình yêu & đàn bà" tại link:
       http://newsonline.dmon.com/blog/chum_th_tinh_yeu_dan_ba_c_a_ph_m_ng_c_thai/2011-01-16-101
              * Hay là chùm thơ trăng:
         http://newsonline.dmon.com/blog/chum_th_trang_ph_m_ng_c_thai/2011-03-18-135
       .Còn đây là chùm thơ trăng đăng ở vanthoviet.com:
                 [link=http://sieuthisaigon.vn/shop_news.php?l=vn&ac=149&start=0&cn=315&sort=1&item=2&from=&to=&mode=n&cn=315&n=6611]http://sieuthisaigon.vn/s...&cn=315&n=6611[/link]
       .Chùm thơ trăng trên link của các website khác:
        [link=http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=eDA2OTc4NlFRODA3NjY4OTg4VGE]http://www.tuoitrevhn.com...Tc4NlFRODA3NjY4OTg4VGE[/link]=
. Chùm thơ trăng đăng trên Đất Việt link:
     http://www.datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&pid=8&cid=32&id=1830

        Nhưng khi đăng tải trên các website không phải tất cả đều diễn ra suôn sẻ, êm đẹp như thế! thí dụ như vanthoviet.com có giới thiệu tập thơ Rung Động Trái Tim của anh, thì cũng có kẻ (cũng có thể là một nhà thơ nào đó nhưng dùng một cái tên vớ vẩn) buông lời chê bai rất nhảm nhí, đã bị anh dùng sự thẩm định về thơ ca trên số bài thơ cụ thể đó đập cho ê chề không ngẩng được mặt lên nữa đành câm lặng - Xin xem cụ thể ở link sau:
           http://sieuthisaigon.vn/shop_news.php?l=vn&ac=149&start=0&cn=297&sort=1&item=2&from=&to=&mode=n&cn=297&n=3344

        Nhưng có những website thì anh lại được anh chị em đồng cảm rất thiện chí ca ngợi hết lời - Như trên Wb. GIÓ ĐỒNG QUÊ chẳng hạn, đã đăng bài của nghệ sĩ Trần Việt Thịnh viết về đề tài: Phạm Ngọc Thái - Người hai lần thi sĩ , rồi sau đó có đăng tải một số bài thơ, ở đây thì nhà thơ được ủng hộ nhiệt liệt vô cùng - Xin nháy chuột vào link sau:
          http://camphuong.blogtiengviet.net/2010/11/08/p5019727#more5019727

*   Chùm thơ tình sông hồ trên vanthoviet.com link sau:
             http://vanthoviet.com/news/n/494/469/chum-tho-tinh-song-ho-pham-ngoc-thai.html?l=vn
        +   Hoặc trên một blog cá nhân:
          http://luuthequyen.blogtiengviet.net/2011/05/05/chasm_thai_phaoim_ngar_c_thaii
+ "Chùm thơ tình sông hồ" đăng trên ĐẤT VIỆT trong nước:
http://www.datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&pid=8&cid=32&id=1905
          + Hoặc trên website nguyệt san Việt Nam ở Canada link sau:
                   http://www.nsvietnam.com/online/tintuc/0508.pnt.html

Chùm thơ thiếu nữ đăng trên vanthoviet.com:
                http://vanthoviet.com/news/n/494/1217/chum-tho-thieu-nu-cua-pham-ngoc-thai.html?l=vn
            Một bài thơ "Xem tranh bán loã thể" - Thực ra là một bài thơ nuy của anh
            cũng đã đăng trên vài website - như bichkhe.org link sau:

http://bichkhe.org/home.php?cat_id=146&id=1800
                  Hoặc là ở trên vanthoviet.com:
                http://vanthoviet.com/news/n/494/1082/chum-tho-tinh-phong-khoang-pham-ngoc-thai.html?l=vn
               Đăng rất đẹp & trang nhã trên blog Lưu Thế Quyền - link sau:
                http://blog.yume.vn/xem-blog/xem-tranh-loa-the.luuthequyen.35D3D65E.html
        Chùm thơ tình phóng khoáng đăng trên  tapchihonnuoc.com link hải ngoại:
                         http://tapchihonnuoc.com/van_hoc/Pham_Ngoc_Thai.html
          Chùm thơ tình phóng khoáng đăng ở Canada:
                   http://nsvietnam.com/online/sangtac/0619.pnt.html
           Chùm thơ tình phóng khoáng ở Hoa Kỳ:
                   http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=YTdhVDdaWjd4OTg2YTg4OWE2MGE=

        Anh Trần bình bài "Xem tranh bán loã thể" đăng khá đẹp trên Website Tuoitrevhn ở Hoa Kỳ:
          http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=VFF4YTk4eDBUOWFUMDg5OThhVA==
Anh Trần bình "Xem tranh bán loã thể" đăng trên Blog hoanggiaanh.net Hoa Kỳ link sau:
http://hoanggiaanh.net/tin-tc/633-xem-tranh-ban-loa-th
Anh Trần bình "Xem tranh bán loã thể" đăng trên nsvietnam.com website Canada:
                http://www.nsvietnam.com/online/sangtac/0724.binh.html
Anh Trần bình "Xem tranh bán loã thể" đăng trên vanthoviet.com trong nước:
   http://vanthoviet.com/news/n/499/1336/em-nhu-gio-trang-ma-rung-dong-ca-vua-chua-thanh-than-anh-tran.html?l=vn

    Trong chùm thơ mưa 7 or 8 bài gì đó - Thì riêng bài" Đêm nay trời lại không mưa" có lẽ phải đến vài ba chục website trên khắp thế giới đã đăng - như ở châu Âu, ở Hoa Kỳ, Canada, Pháp - Tôi kê vài ba website ra đây:
                http://evan.vnexpress.net/News/tac-pham/tho/2010/12/9190-dem-nay-troi-lai-khong-mua/
         "Đêm nay trời lại không mưa" đăng trên website của Liên bang Nga:
http://nguoibanduong.net/index.php?nv=News&at=article&sid=5647

Một website cá nhân:
                   http://xungo.violet.vn/entry/show/entry_id/5064204

Website bên giáo dục:
http://violet.vn/nhocbql/entry/show/cat_id/2479769/entry_id/4901486
* "Chùm thơ tình viết dưới cây" đăng trên link của một số website tiêu biểu:
              [link=http://www.bichkhe.org/home.php?cat_id=147&id=1854]http://www.bichkhe.org/ho...cat_id=147&id=1854[/link]
+ "Chùm thơ tình viết dưới cây" Đăng trên TRVHN ở Hoa Kỳ:
     [link=http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=YVFRMDY5MFQ4eGE3eDg4OTdhMDY]http://www.tuoitrevhn.com...DY5MFQ4eGE3eDg4OTdhMDY[/link]=
+ "Chùm thơ tình viết dưới cây" đăng trên website Đất Việt trong nước:
     http://www.datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&pid=8&cid=32&id=1781

* Chùm thơ tình (2 bài) mùa thu" PNT đăng trên các website tiêu biểu:
Việt Nam   http://vanthoviet.com/news/n/494/1555/tho-tinh-mua-thu-pham-ngoc-thai.html?l=vn
  Hoa Kỳ     http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=NjdRNjd4OTY3eDk2UThhOTg3YTc=

* Chùm thơ tình (4 bài) mùa thu" làm lại đăng trên blog Lưu Thế Quyền rất đẹp:
         [link=http://blog.yume.vn/xem-blog/chum-tho-tinh-mua-thu-pham-ngoc-thai.luuthequyen.35D4A4E3.html]http://blog.yume.vn/xem-b...thequyen.35D4A4E3.html[/link]

* "Chùm thơ tình mùa thu" (mới 4 bài) đăng trên nsvietnam.com Canada:
                          http://www.nsvietnam.com/online/sangtac/0731.pnt.html
Chùm thơ tình mùa thu đăng trên  http://datvietjsc.net.vn  khá đẹp :
      http://www.datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&cid=32&id=1750

+ "Chùm thơ tình mùa thu" đăng trên trannhuong.com - thanh nhã: http://trannhuong.com/news_detail/10430/CH%C3%99M-TH%C6%A0-M%C3%99A-THU-C%E1%BB%A6A-PH%E1%BA%A0M-NG%E1%BB%8CC-TH%C3%81I

+ "Chùm thơ tình mùa thu" đăng trên HAINGOAIPHIEMDAM.COM. Hải ngoại - đẹp link:
http://www.haingoaiphiemdam.com/news/index.php?mod=article&cat=vuonhong&article=419

+ "Chùm thơ tình mùa thu" đăng trên nguoibanduong.net Liên bang Nga:
             http://nguoibanduong.net/index.php?nv=News&at=article&sid=5869

      "Chùm thơ bàn về chủ nghĩa" đăng trên Tuổi trẻ việt ở Hoa kỳ- link:
       http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=ODgweFF4WlpUOVQ2OGFhOWFhMDc=
    "Chùm thơ bàn về chủ nghĩa" đăng trên nsvietnam.com Canada:
                   http://www.nsvietnam.com/online/sangtac/0724.pnt.html

+ "Chùm thơ xa quê" đăng trên Tuổi trẻ Việt Hải ngoại Hoa Kỳ - đẹp:
      http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=UTc2VFFaMDg4Nzk2YVRhOWF4UXg=
+ "Chùm thơ xa quê" đăng trên Nguyệt San VN ở Canada:
http://www.nsvietnam.com/online/sangtac/0828.pnt.html
+ "Chùm thơ xa quê" đăng trên http://datvietjsc.net.vn/ rất đẹp - link:     http://datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&cid=32&id=1753

+ "Chùm thơ xa quê" đăng trên tapchihonnuoc.com- nhưng đăng riêng link, không đăng trên trang PNT:
                  http://tapchihonnuoc.com/van_hoc/Tho_xa_que.html
+ "Chùm thơ xa quê" đăng trên truclamyentu.info Hải ngoại:
      [link=http://www.truclamyentu.info/tlls_trang_phamngocthai/chumthoxaque_phamngocthai.htm]http://www.truclamyentu.i...xaque_phamngocthai.htm[/link]

* Đăng "Thi pháp thơ Hàn Mặc Tử qua Mùa Xuân Chín" trên  http://datvietjsc.net.vn :
http://www.datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&pid=8&cid=52&id=1759
+ "Thi pháp thơ Hàn Mặc Tử" đăng trên Tuổi trẻ Việt Hoa Kỳ - link:                                                [link=http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=WjA3MFFUOXhheDA4N2FhOXg5ODc]http://www.tuoitrevhn.com...FFUOXhheDA4N2FhOXg5ODc[/link]=

+ "Chùm thơ về Nha Trang" đăng trên Tuổi trẻ Việt Hái ngoại ở Hoa Kỳ- link:
http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=UTgwUTdaNjk5VFRUVDgwOTdhVDk=
+ "Chùm thơ về Nha Trang" đăng trên nsvietnam ở Canada:   http://www.nsvietnam.com/online/sangtac/0911.pnt.html

* "Chùm thơ tình thời con gái" đăng trên bichkhe.org - link:
          http://bichkhe.org/home.php?cat_id=147&id=2000
    + "Chùm thơ tình thời con gái" đăng ở Canada:
http://www.nsvietnam.com/online/sangtac/0918.pnt.html
    + "Chùm thơ tình thời con gái" đăng trên ĐẤT VIỆT trong nước:
           http://www.datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&pid=8&cid=32&id=1798

* Tiểu luận "Phạm Ngọc Thái - Người 2 lần thi sĩ" đăng ở CHLB NGA link:
        http://nguoibanduong.net/index.php?nv=News&at=article&sid=5962
+ "PNT- Người 2 lần thi sĩ" đăng ở Hoa kỳ:
http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=UTY2N1FheDdaNjk5N2EwOXhaN1Q=
+ "PNT- Người 2 lần thi sĩ" đăng ở trong nước:
http://www.datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&pid=8&cid=52&id=1792
+ "PNT-Người 2 lần thi sĩ" đăng ở Canada:
http://www.nsvietnam.com/online/sangtac/0918.pnt2.html
Phạm Ngọc Thái - Một quái kiệt thi ca:
+ hung-viet.org ở châu Âu:
http://hung-viet.org/blog1/2011/11/17/ph%E1%BA%A1m-ng%E1%BB%8Dc-thai-ng%C6%B0%E1%BB%9Di-hai-l%E1%BA%A7n-thi-si/
+ Văn Học Nguồn Cội hải ngoại:
http://trangvhntnguoncoi.wordpress.com/2011/11/18/tr%E1%BA%A7n-vi%E1%BB%87t-th%E1%BB%8Bnh-bien-so%E1%BA%A1n-ph%E1%BA%A1m-ng%E1%BB%8Dc-thai-m%E1%BB%99t-quai-ki%E1%BB%87t-thi-ca/
+ Trà Sơn Thi Đàn Hải ngoại:
http://www.trasonthidan.com/index.php?view=story&subjectid=506
+ vandanviet.net trong nước:
http://vandanviet.net/shop_news.php?l=vn&ac=235&start=0&cn=633&sort=1&item=1&from=&to=&mode=n&cn=633&n=8620
+ binhchonthohay.com ở trong nước:
http://binhchonthohay.com/News/details.aspx?id=11100003
+ Đăng trên nguyenduyxuan.net ở trong nước:
http://nguyenduyxuan.net/tac-gi-tac-phm/vn-hc-cuc-sng/1904-phm-ngc-thai-mt-quai-kit-thi-ca-trn-vit-thnh

* "Chùm thơ tình có tiếng ếch" đăng ở nsvietnam.com Canada:
           http://www.nsvietnam.com/online/sangtac/1009.pnt.html

* "Chùm thơ trăng trối" đăng trên Tuổi trẻ Việt Hải ngoại ở Hoa Kỳ:
     http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=ODcwUTd4MDYwVDY5UTAwOWFUeDk=
   .  Đăng vanthoviet.com trong nước:
             http://vanthoviet.com/news/n/494/557/420/thu-vien-tho.html?l=vn
   . Đăng nsvietnam.com ở Canada:
http://www.nsvietnam.com/online/sangtac/1016.pnt.html
* "Chùm thơ biển" đăng trên Tuổi trẻ Việt Hải ngoại ở Hoa Kỳ:
               [link=http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=VHg4WlEwWlpUOWE3UTYwOXgwWmE]http://www.tuoitrevhn.com...lEwWlpUOWE3UTYwOXgwWmE[/link]=
   . Đăng trên Đất Việt trong nước:
http://www.datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&pid=8&cid=32&id=1847

* "Chùm thơ mùa đông" đăng trên Đất Việt trong nước:
           http://datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&pid=8&cid=32&id=1850
. Đăng trên vanthoviet.com link:
           http://vanthoviet.com/news/n/494/3331/chum-tho-mua-dong-pham-ngoc-thai.html?l=vn
. Đăng trên bichkhe.org link:
http://www.bichkhe.org/home.php?cat_id=147&id=2111
. Đăng trên Tuổi trẻ Việt ở Hoa Kỳ:
        http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=VHgwYTdRNnh4MHhUNzc2OTd4eHg=
. "Chùm thơ mùa đông" đăng trên nsvietnam.com ở Canada:
http://www.nsvietnam.com/online/sangtac/1204.pnt.html

* Chùm thơ "Hai mặt của con người" đăng trên Đất Việt trong nước:
http://datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&pid=8&cid=32&id=1890
. Đăng trên Tuổi trẻ Việt Hải ngoại:
http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=YTd4N1EwNjcwODdRWlo2OTg4OFo=
* "Chùm thơ tình trong mây - PNT" đăng trên Đất Việt trong nước:
          http://datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&pid=8&cid=32&id=1921
. Đăng trên nguoibanduong.net Liên bang Nga:
http://nguoibanduong.net/index.php?nv=News&at=article&sid=6266

* "Chùm thơ Hồ Xuân Hương tái lai - PNT" đăng trên tuổi trẻ Việt Hải ngoại:
http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=OGE5VFFaYTY2eDZaVFpUOTgwWjY=
   . Đăng trên nguyenduyxuan.net ở trong nước:
http://nguyenduyxuan.net/tac-gi-tac-phm/th/2126-chum-th-h-xuan-hng-tai-lai-phm-ngc-thai
  . Đăng trên vandanviet.net ở trong nước:
http://vandanviet.net/shop_news.php?l=vn&ac=235&mode=n&cn=631&n=8903
. Đăng trên Đất Việt trong nước link:
http://www.datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&pid=8&cid=32&id=1930
. Đăng trên truclamyentu.info link:
http://www.truclamyentu.info/tlls_trang_phamngocthai/chumthoxuan_hoxuanhuongtailai.htm

* "Chùm thơ xuân Nhâm Thìn -2012" Đăng trên nguoibanduong.net ở Liên Bang Nga:
http://nguoibanduong.net/index.php?nv=News&at=article&sid=6287
.  Đăng trên vandanviet.net trong nước:
http://vandanviet.net/shop_news.php?l=vn&ac=235&start=0&cn=631&sort=1&item=1&from=&to=&mode=n&cn=631&n=8932
    . Đăng trên nguyenduyxuan.net trong nước:
           http://nguyenduyxuan.net/tac-gi-tac-phm/th/2143-chum-th-xuan-phm-ngc-thai-
   . Đăng trên thuviengiadinh.com ở trong nước:
http://www.thuviengiadinh.com/giao-duc/tho-hay/chum-tho-xuan-pham-ngoc-thai
. Đăng trên Đất Việt trong nước:
          http://www.datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&pid=8&cid=32&id=1939
. Đăng trên truclamyentu.info Hải ngoại:
[link=http://www.truclamyentu.info/tlls_trang_phamngocthai/chumthoxuan_phamngocthai.htm]http://www.truclamyentu.i...oxuan_phamngocthai.htm[/link]

* "Chùm thơ buồn nhớ" Đăng trên datdung.com trong nước link:
http://www.datdung.com/modules.php?name=News&op=viewst&sid=5430#axzz1mNjx7yer
.Đăng trên Đất Việt Hải Phòng link:
http://www.datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&pid=8&cid=32&id=1966
* "Thơ tình có tiếng chim & tiếng ếch" đăng trên website Đất Việt trong nước:
      http://www.datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&pid=8&cid=32&id=1976
* "Thơ khóc của PNT" đăng trên website Đất Việt ở trong nước:
         http://www.datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&pid=8&cid=32&id=1996
        .  Đăng trên Tuổi trẻ Việt Hải ngoại ở Hoa Kỳ:
             http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=OGFaNjZaMFRaeFphVDY4OThROWE=
       .  Đăng trên thuviengiadinh.com trong nước:
                http://www.thuviengiadinh.com/giao-duc/tho-hay/tho-tinh-co-tieng-chim-tieng-ech-pham-ngoc-thai

* "16 bài thơ tình hay - Phạm Ngọc Thái" đăng trên các link sau:
http://datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&pid=8&cid=32&id=2220
http://vanganh.info/16-bai-tho-tinh-hay-pham-ngoc-thai/
http://vandanvn.net/vi/news/Thu-vien-tho-Truong-ca/16-bai-tho-tinh-hay-cua-Pham-Ngoc-Thai-712/
http://trangvhntnguoncoi.wordpress.com/2012/10/29/nhung-van-tho-cua-pham-ngoc-thai/
http://www.truclamyentu.info/tlls_trang_phamngocthai/pham-ngoc-thai_16baithotinhhay.htm
http://hung-viet.org/blog1/2012/10/25/16-bai-tho-tinh-hay/
http://binhtrung.org/D_1-2_2-44_4-4495_5-10_6-1_17-7_14-2_15-2_10-93_12-1/16-bai-tho-tinh-hay-pham-ngoc-thai.html

* "Phạm Ngọc Thái có chân dung một nhà thơ tình lớn của dân tộc" - Bài viết Nguyễn Đình Chúc. Đăng các link sau:
http://datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&pid=8&cid=52&id=2242
https://nghiathuc.wordpress.com/2012/11/06/pham-ngoc-thai-co-chan-dung-mot-nha-tho-tinh-lon-cua-dan-toc/
http://vandanvn.net/vi/news/Cam-nhan-tac-pham/Pham-Ngoc-Thai-co-chan-dung-mot-nha-tho-tinh-lon-cua-dan-toc-Nguyen-Dinh-Chuc-755/
http://hung-viet.org/blog1/2012/11/07/pham-ngoc-thai-co-chan-dung-mot-nha-tho-tinh-lon-cua-dan-toc/
http://nguyenduyxuan.net/tac-gi-tac-phm/vn-xuoi/3179-phm-ngc-thai-chan-dung-mt-nha-th-tinh-nguyn-inh-chuc
http://vanganh.info/nguyen-dinh-chuc-pham-ngoc-thai-co-chan-dung-mot-nha-tho-tinh-cua-dan-toc/
http://www.vanganhonline.com/2012/11/nguyen-inh-chuc-pham-ngoc-thai-co-chan.html
http://tiengchimviet.blogspot.com/2012/11/nguyen-inh-chuc-pham-ngoc-thai-co-chan.html
http://www.truclamyentu.info/tlls_trang_phamngocthai/phamngocthai_cochandungnhathotinhcuadantoc.htm
http://www.vannghechunhat.net/tin-van-hoc/ly-luan-phe-binh/11046-ph%E1%BA%A1m-ng%E1%BB%8Dc-th%C3%A1i-c%C3%B3-ch%C3%A2n-dung-m%E1%BB%99t-nh%C3%A0-th%C6%A1-t%C3%ACnh-l%E1%BB%9Bn-c%E1%BB%A7a-d%C3%A2n-t%E1%BB%99c.html
http://www.tintuchangngay.org/2012/11/pham-ngoc-thai-mot-nha-tho-tinh-lon-cua.html
http://binhtrung.org/D_1-2_2-237_4-4943_15-2/pham-ngoc-thai-co-chan-dung-mot-nha-tho-tinh-lon-cua-dan-toc.html
http://thuongyenho.violet.vn/entry/show/entry_id/8238139/cat_id/1603417
http://www.saimonthidan.com/?c=article&p=7971
http://www.namuctuanbao.net/870/truyenNgan/truyenngan_14.php
http://llpb.datdung.com/2012/12/pham-ngoc-thai-co-chan-dung-mot-nha-tho.html
http://www.vanchuongviet.org/index.php?comp=tacpham&action=detail&id=19619

   Nói chung là còn rất nhiều, tôi xin kể sơ sơ một số như vậy để bà con đọc & cũng lưu dần lại một số chùm của anh - rồi sau này tôi sẽ có sự tổng kết chí lý hơn!

* 10 bài thơ của Phạm Ngọc Thái dự tuyển vào BỘ SÁCH THƠ HAY link:
http://lyphuonglien.blogspot.com/2012/04/tho-huong-ung-bo-sach-tho-hay-40.html
* Được tổ chức của một nhóm những người yêu thơ hay trên Thi đàn Việt - đăng tai website vanthoviet.com link:
http://vanthoviet.com/news/n/493/5114/moi-tham-gia-bo-sach-tho-hay.html?l=vn

          Link ảnh tập thơ "Nheo mắt nhìn thế giới" của Bằng Việt:
http://thethaovanhoa.vn/173N20080701022931369T133/nha-tho-bang-viet-nheo-mat-nhin-the-gioi.htm

     Mẫu bìa tập "Phê bình & tiểu luận thi ca - Phạm Ngọc Thái:

[link=http://www.google.com.vn/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&docid=2-ZuUMnJb7gSxM&tbnid=-8L6OYBLEQ-RvM:&ved=0CAUQjRw&url=http%3A%2F%2Ftintuc.vatgia.com%2Fdu_lich%2Fbinh-yen-viet-nam-que-huong-toi%2F175828.html&ei=0JlLUrrFKIb8iAfGt4GoCw&bvm=bv.53371865,d.aGc&psig=AFQjCNEx5cMqphicS-J2N0Dokjr7D3CKug&ust=1380772657047984][/link]

Đính kèm (1)

<bài viết được chỉnh sửa lúc 01.11.2013 11:26:58 bởi Nhân văn >

#153

Nhân văn 04.07.2011 14:06:19 (permalink)

.
           Trong những chùm thơ mà nhà thơ Phạm Ngọc Thái đã đăng gần đây, quảng bá ở các website trong nước & thế giới - Trong đó tôi muốn đề cập đến một chùm thơ lãng mạn khá đặc biệt của anh, gọi là "Chùm thơ tình phóng khoáng"!
        Thí dụ ở trong nước đăng trên Văn Thơ Việt:
                http://vanthoviet.com/news/n/494/1082/chum-tho-tinh-phong-khoang-pham-ngoc-thai.html?l=vn

         Ở Canada thì đăng trên:
                   http://nsvietnam.com/online/sangtac/0619.pnt.html
           Ở Hoa Kỳ thì đăng:
                http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=YTdhVDdaWjd4OTg2YTg4OWE2MGE=
           & một số otobsite khác như sau:
     http://nghiathuc.wordpress.com/2012/04/05/m%E1%BB%99t-k%E1%BB%B3-tac-thi-ca-th%C6%A1-ph%E1%BA%A1m-ng%E1%BB%8Dc-thai-l%E1%BB%9Di-binh-anh-tr%E1%BA%A7n/
         http://vanganh.info/xem-tranh-ban-loa-the/
                   http://trannhuong.com/news_detail/13585/Xem-tranh-b%C3%A1n-l%C3%B5a-th%E1%BB%83


        Nhưng trong chùm thơ đáng nói là bài "Xem tranh bán loã thể" đã gây tiếng vang ngay - Có một bạn đọc là Anh Trần đã bình bài đó và cũng đã được đăng trên một số Website... Ở đây tôi xin lấy ra đăng lại nguyên văn cả bài thơ cùng bài bình của Anh Trần đã in trên website Tuổi trẻ Việt Hải ngoại ở Hoa Kỳ như sau:


      Bình một kỳ tác thi ca:
Thơ Phạm Ngọc Thái - Lời bình Anh Trần

     XEM TRANH BÁN LOÃ THỂ
                        Tưởng nhớ bài thơ "Tranh loã thể" nổi tiếng
                                   của thi nhân Bích Khê

Nàng để hở một vòm trời tuyệt mĩ
Thế giới là đây, cuộc sống là đây!
Nàng gieo hoa và ý nghĩa loài người
Nhưng cũng đẻ cả chiến tranh và hoà bình
                               ra từ trong bụng.

Lui xuống dưới nàng một rừng sâu um tùm
                        che hang động
Lên trên nàng đôi mỏm núi trắng vô biên
Thân thể nàng tràn đầy hương nhụy phấn
Thiếu nữ mặc hở quần: hơn bao lời hoa mĩ phát ngôn!

Em như gió trăng... mà rung động cả vua chúa, thánh thần
Cuộc sống cần em, đâu có cần chiến tranh
                                              và bom nguyên tử?
Khi em cởi ra nhiều: điểm báo thế giới
                                    càng hiện đại văn minh (*)
Nhưng điều đáng đớn đau: là tính nhân loại,
con người cũng ngày càng nhiều dã tâm gây tội ác! (**)

Phạm Ngọc Thái

(*)   Thế giới càng hiện đại văn minh thì khuynh hướng triển lãm thân thể
      của các thiếu nữ càng phát triển, tới mức gần như cởi truồng...
(**)   Nhà văn Nga Ai-Ma-Tốp đã cảnh báo trong tác phẩm "Ðoạn đầu đài" nổi tiếng của ông rằng: Thế giới, cái ác vẫn lấn át cái thiện và con người hiện đại còn ác hơn con sói!

        Bài thơ viết táo tợn và giỏi! Táo tợn đến mức đọc lên hơi rợn người, nhưng chính lại càng làm cho tình thơ thấm thía, hàm chứa. Thí dụ:
               Nàng gieo hoa và ý nghĩa loài người
                          Nhưng cũng đẻ cả chiến tranh và hoà bình ra từ trong bụng
   Rất sâu sắc và hay! Hình ảnh câu trên: Nàng gieo hoa và ý nghĩa loài người /- Ý của câu ta thấy rõ rồi! Còn câu dưới, không phải chỉ muốn nói rằng: em có khả năng mang thai trong bụng rồi sinh đẻ...tất nhiên là ra con người, và giống người ấy sẽ mang đến cả chiến tranh, hoà bình...(Cũng tất nhiên là phải có cả đàn ông thì em mới đẻ được, nhưng trong ý nghĩa nhân sinh chẳng bao giờ người ta ví với đàn ông... mà chỉ nói về đàn bà) - Ở một phạm trù rộng hơn tức là: Tình yêu và đàn bà sinh ra cả khổ đau, hạnh phúc... cũng như cả chiến tranh và hoà bình!
Ta hay nói thơ Hồ Xuân Hương tả tục nhưng mà thanh! Xin lấy vài thí dụ :
                           Quân tử có thương thì đóng cọc
                              Xin đừng mân mó nhựa ra tay
                                                  (Quả mít)
          Hay là:
                             Quân tử có thương thì bóc yếm
                             Xin đừng ngó ngáy lỗ trôn tôi
                                                   (Con ốc nhồi)
Hình ảnh như búa bổ, đọc mà "sợ" đấy chứ? Chẳng qua Người đã có danh, đã là thi nhân vĩ đại thì nói thế thôi, thực ra Bà chỉ mượn hình ảnh quả mít, con ốc nhồi... để tả thẳng vào cái tục đó còn gì? từ hành động đến hình ảnh. Có chăng thì nên nói thế này: Thơ Hồ Xuân Hương tả trần tục nhưng ngôn ngữ thơ siêu đẳng, đọc sướng và hay... chứ không nên nói "tục mà thanh"! Ta quay trở lại với bài "Xem tranh bán loã thể" của Phạm Ngọc Thái - Tiếp sau hai câu đã nói như trên, tác giả miêu tả về cái đó:
                            Lui xuống dưới nàng một rừng sâu um tùm che hang động
                           Lên trên nàng đôi mỏm núi trắng vô biên...
Hình ảnh thơ như thế không phải là không sướng và hay sao!? Bích Khê thì miêu tả:
                            Hai vú nàng ! Hai vú nàng ! chao ôi
                          Cho tôi nút một dòng sâm ngọt lộng
                          Ôi lồ lộ một tòa hoa nghiêm động
                                                          (Tranh loã thể)
Nhưng trong bài "Xem tranh bán loã thể"tác giả không chỉ dừng ở sự miêu tả, sau khi kết lại đoạn thơ trên thì thơ đã được phát triển một cách sâu sắc:
                             Em như gió trăng... mà rung động cả vua chúa, thánh thần
                            Cuộc sống cần em, đâu có cần chiến tranh và bom nguyên tử?
Có thể nói đã đi đến tột cùng trong ý nghĩa nhân loại! Ngay trở lại với mấy câu thơ vừa nói trên ta cũng thấy trong hình ảnh câu thơ mang cả tính vũ trụ:
                           Nàng gieo hoa và ý nghĩa loài người
                          Nhưng cũng đẻ cả chiến tranh và hoà bình ra từ trong bụng
Vào câu thơ đầu tiên của bài cũng hàm ý nghĩa giữa cuộc sống với thế giới:
                           Nàng để hở một vòm trời tuyệt mĩ
                          Thế giới là đây, cuộc sống là đây!
Và tác giả kết luận về cái kiệt tác thiên thai mà tạo hoá đã đúc nên trên thân thể người đàn bà ấy:
                           ... Hơn bao lời hoa mĩ phát ngôn!
Cụ Nguyễn Du chẳng từng viết:
                       Dày dày sẵn đúc một tòa thiên nhiên
Câu thơ: Cuộc sống cần em, đâu có cần chiến tranh và bom nguyên tử?/ - Ngôn ngữ nghe có vẻ to tát nhưng hợp cảnh, hợp tình lên khi đọc ta vẫn thấy nhuần nhuỵ, tự nhiên - Bài thơ còn mang ý thức lên án chiến tranh một cách mãnh liệt!
Nó cô đúc tới mức độ mỗi câu thơ như một nút bấm để bắn ra những tia lửa hạt nhân... vừa ý nghĩa nhân sinh lại vừa khái quát tính thế giới - Ta hãy nghe 2 câu cuối:
                           Khi em cởi ra nhiều: điểm báo thế giới càng hiện đại văn minh (*)
                           Nhưng điều đáng đớn đau: là tính nhân loại,
                             con người cũng ngày càng nhiều dã tâm gây tội ác! (**)
    Vì 2 câu thơ này nhà thơ đã có chú giải sâu sắc, để bài bình đỡ dài tôi xin đăng nguyên lời dẫn giải đó:
(*)   Thế giới càng hiện đại văn minh thì khuynh hướng triển lãm thân thể
    của các thiếu nữ càng phát triển, tới mức gần như cởi truồng...
(**)   Nhà văn Nga Ai-Ma-Tốp đã cảnh báo trong tác phẩm "Ðoạn đầu đài" nổi tiếng của ông rằng:      Thế giới, cái ác vẫn lấn át cái thiện và con người hiện đại còn ác hơn con sói!

Sau khi đã phân tích như trên xin đưa ra nhận định: Có thể nói "Xem tranh bán loã thể" là một thi phẩm đi đến tột cùng của thi ca! Nó xứng đáng là bài thơ hay hàng kỳ tác thi ca của Phạm Ngọc Thái - Anh đã thành công khi xây dựng bài thơ và nó còn có khả năng tồn tại trường cửu với thời gian!

                       Anh Trần

- Ð/C: Anh Trần Số 13 ngách 366/36 Ðường Ngọc Lâm, Quận Long Biên, Hà Nội

    Ngoài ra bài bình ấy của Anh Trần cũng đã được đăng trên một số website khác - Ở trong nước như trên vanthoviet.com:
http://vanthoviet.com/news/n/499/1336/em-nhu-gio-trang-ma-rung-dong-ca-vua-chua-thanh-than-anh-tran.html?l=vn
  Hoặc trên một blog cá nhân ở Hoa Kỳ:
                http://hoanggiaanh.net/tin-tc/633-xem-tranh-ban-loa-th




Trên một số website khác như sau:
http://vuontaodan.wordpress.com/2012/04/07/45/
http://vanganh.info/xem-tranh-ban-loa-the/
http://nghiathuc.wordpress.com/2012/04/05/m%E1%BB%99t-k%E1%BB%B3-tac-thi-ca-th%C6%A1-ph%E1%BA%A1m-ng%E1%BB%8Dc-thai-l%E1%BB%9Di-binh-anh-tr%E1%BA%A7n/
http://trannhuong.com/news_detail/13585/Xem-tranh-b%C3%A1n-l%C3%B5a-th%E1%BB%83
http://nguyenduyxuan.net/tac-gi-tac-phm/vn-hc-cuc-sng/2456-xem-tranh-ban-loa-th-li-binh-anh-trn
http://datdung.com/modules.php?name=News&op=viewst&sid=5673#axzz1rke7wqOv

<bài viết được chỉnh sửa lúc 11.04.2012 10:51:03 bởi Nhân văn >

#154

Nhân văn 03.08.2011 02:25:17 (permalink)

.
  Sau những "Chùm thơ tình trong mưa", Chùm thơ trăng, Chùm thơ tình sông hồ, rồi "Chùm tình yêu & đàn bà", với bài "Xem tranh bán loã thể" của Nhà thơ mà đã được Nhà phê bình văn học: Anh Trần - bình coi đây là 1 kỳ tác thơ ca!
      Nhà thơ PNT tiếp tục truy cập ra các mạng qua các website trong nước & thế giới - Trong tháng qua chủ yếu là 3 chùm thơ - Trong bài này tôi xin giới thiệu lại với bạn đọc về 3 chùm thơ thơ đó:
            1/.  Qua Email gửi đi như sau:


            Chùm thơ tình viết trong cây - Phạm Ngọc Thái

           CÂY THẦM TIẾC BÓNG
Nàng đi mãi mà không trở lại
Gió bên đường kéo liễu hát trong mưa
Và mặt nước bi bô lời than thở
Chiều buông rèm tàn tạ nắng buồn mơ.

Anh ngắm liễu bên hồ càng nhớ bóng
Ai ru mình trong trăng sáng nép vào anh
Làn da trắng vòm ngực nàng hưng phấn
Tan tành rồi! Ôi mộng, thuở ái ân...

Người đàn bà ra đi không trở lại
Để cây thầm tiếc bóng hoá bơ vơ
Và gió nữa cũng giông cuồng, rồ dại
Hồn thi nhân tan tác giữa hư vô.

Đôi mắt đẹp nàng dịu dàng đong trời biếc
Thân hoa thơm mà lại ủ bão dông
Anh tê dại cõi hồn hoang biền biệt
Bao sầu tư vương vấn các nẻo đường.

Người đàn bà ra đi không trở lại
Bãi cuộc đời cát bụi, gió mưa
Hoa sẽ úa, nhị sẽ tàn và lụi
Một đời trôi theo năm tháng xô bồ...
                                9/7/2005

             KHOẢNG TRÔI TRONG LÁ
Bỗng cồn nhớ một thời dĩ vãng
Gió cứ trôi không hữu hạn bến bờ,
Nhưng vẫn đó: Em, anh - Cuộc sống
Xa nhau rồi! Tình cũ đến bơ vơ...

Có bao lá cây rơi, em đã vào xa vắng
Lá nuốt em. Giờ sống thế nào rồi?
Em sung sướng? Ưu phiền? Lãng quên hay bụi cát?
Mặt trăng trên trời. Tim anh rất mồ côi!

Hỡi những hàng cây xanh! Những con đường lá đổ!
Chỉ dùm ta đôi gót đỏ thời thiếu nữ em xưa
Kỷ niệm về trái tim đau thổn thức
Chỉ dùm ta! Nào, chỉ giúp ta đi!

Bài hát năm xưa... bên anh em đã hát
Giờ đây trong lá nẻo trời nào,
Anh đi qua chỉ thấy toàn mây trắng
Mặt trăng tít trên trời. Em ở tận nơi đâu?

Con đường ta đi có bao đôi trai gái
Ai cũng một thời yêu, em nhỉ! Để xa nhau,
Để được nhớ, được buồn, được khóc
Được nghe quanh đời những tiếng lá bay theo.

Hãy níu lại dùm ta! Một thời dĩ vãng…
Gió vẫn trôi, lá vẫn bay vèo
Nhưng vẫn đó: Em , anh - Cuộc sống
Và một mối tình ta đã tặng cho hết thẩy trăng sao.
                                          4/1994

     Tác giả nhớ về kỷ niệm với một người con gái - Năm tháng qua đi... lá rụng hết lớp này, lớp khác. Giữa cái đời thường: Anh, em và cuộc sống cứ phải tồn tại, nhưng tình thiếu nữ một thời vẫn cồn lên trong trái tim anh. Chỉ còn lại bóng trăng trên trời với làn mây trắng và những tiếng lá bay đi xa, xa mãi...

              HÀNG CÂY LÁ ĐỔ
Thế là hết! Em đi, chôn chiều vào gió...
Ta lang thang qua lá đổ hàng cây,
Bản tình xưa em hát ở đây
Nơi ngày nay xác các con thiên nga đã chết

Ôi, hàng cây! Cùng ta bao đêm từng tha thiết
Những nụ hôn và tấm thân bất hủ của em
Giờ ta sống trong hoang tàn sụp lở
Bên những chiếc bóng của đàn thiên nga

Thời gian phôi pha - Tóc ta hoá đá
Gió cũng làm lau ngàn năm ru rất khẽ!
Xin rụng một bông buồn
                                 lắt lay

                                                1990

Người con gái đã đi xa - Nhà thơ chỉ còn biết lang thang dưới bóng của hàng cây mà lòng đầy thương nhớ! Lá vẫn ngày ngày đổ xuống dưới hàng cây ấy, để suốt cuộc đời anh đi trong những chiều gió không em...

          Thí dụ như đăng trên website bichkhe.org trong nước - link:
                          http://www.bichkhe.org/home.php?cat_id=147&id=1854
            Hoặc trên website ở Hoa Kỳ - link:
           http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=YVFRMDY5MFQ4eGE3eDg4OTdhMDY=

         2/.    Đặc biệt lần này anh tung ra một chùm thơ mang màu thế sự - Chủ yếu là truy cập trên các website Hải ngoại - nhiều nhất là ở Hoa Kỳ:

            Chùm thơ bàn về chủ nghĩa - Phạm Ngọc Thái

                  TRỞ VỀ
Đôi cánh chim trời quạt gió mây
Ta về non nước nước non đây
Nghe thu xào xạc rung mùa lá
Đông cũng hương đông lạ chưa này.

Ở chốn quê nhà bụi cát bay
Hoà bình mà tan mộng trăng say,
Ta về bầu bạn cùng mưa gió
Lưu lạc - người ơi gió cuốn thôi!

Ta về trọn cuộc đất cố hương
Với mộng ngàn thu gửi nhân gian
Đông Âu bão giật xiêu Thành Mác (**)
Bốn bể chân trời lạc khói sương...
            Nước Đức 1991 * Thế kỷ XX
            (Đã in trong tập "Người đàn bà trắng", NXB Thanh niên 1994)

(**) Bài thơ được viết ở nước Đức vào đầu Thập kỷ 90 của Thế kỷ XX: Thời kì đó Đông Đức bị mất vào tay Tây Đức, sau đấy là sự sụp đổ của hàng loạt các nước XHCN ở Đông Âu:
         Đông Âu bão giật xiêu Thành Mác
                 Bốn bể chân trời lạc khói sương...
Trên bàn cân thế giới thành trì XHCN bị lung lay tan vỡ, thần tượng về một nước Nga Xô Viết cũng hoàn toàn sụp đổ, một phần trong bể nhân tình thế thái rơi vào cảnh tương tàn, sương khói - Không biết nên tin vào đâu và... đi về đâu?
Cố hương: Nơi ấy là cội nguồn, nơi chôn rau cắt rốn của đời anh, nhà thơ kiên quyết trở về!
Trong một giai đoạn có thể ghi nhận như một cột mốc lịch sử đầy ý nghĩa xẩy ra đối với cả xã hội và thế giới loài người... mà tạo nên một bức tranh tổng hợp trong bài thơ Trở Về này!

PHỐ TRONG ĐÊM
Đã trôi vào dĩ vãng rồi em
Còn đâu những tối yêu hẹn hò tình tứ
Những đêm không chiếu, không màn thời thiếu nữ
Phố vẫn đây mà anh mất em.

Sống giữa phố phường cứ ngỡ hư không
Đêm trăng trống trênh, ngày cây xao xác
Trái tim anh vết thương đời tan tác
Tháng năm trôi… cuộc sống hoang tàn.

Người đàn bà cho vũ trụ sinh tồn
Ta tìm thấy ở em thế giới này hoàn mỹ
Thế thái đổi thay tuyên ngôn & chủ nghĩa
Em là bản tuyên ngôn cao nhất của nhân sinh!

Phố anh đi lấp lóa ánh đèn
Nhìn thế sự cả chính tà đang diễn…
Tình yêu em: Điểm tựa để linh hồn anh vịn,
Không em rồi! Anh biết níu đâu đây?

Marx hoang tưởng ư? Xô-viết Nga sụp lâu rồi!
Em có thấy Việt Nam ta cũng đang vào màn cuối?
Tiếng chuông điện Kremlin giờ nghe như mõ ấy
Tình bơ vơ nên anh cũng bơ vơ....

Hà Nội trong anh không một chút phai mờ
Em đừng hỏi thơ anh sao buồn thế,
Chả lẽ ta viết thơ phải giả dối như làm chính trị?
Đọc thơ buồn để cho đời vui đó, em yêu!

Anh đi trong phố đêm mà suy nghĩ bao điều…
Hà Nội * Đêm 30/11/2010

    Xin giới thiệu 2 Website đăng "Chùm thơ bàn về chủ nghĩa" này -
             đăng trên Tuổi trẻ việt ở Hoa kỳ- link:
       http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=ODgweFF4WlpUOVQ2OGFhOWFhMDc=
                  đăng trên nsvietnam.com Canada:
                   http://www.nsvietnam.com/online/sangtac/0724.pnt.html

      3/.    Một chùm thơ tình nữa - Đó là:

                    Chùm thơ tình mùa thu - Phạm Ngọc Thái

               KÍ ỨC MÙA THU
Mùa thu khuấy lên bao kí ức
Xác thời gian trôi trên tóc em
Em đi trong trăng mùa thu thổi gió
Lá vàng rơi mênh mông

Em đi qua mùa thu không gian
Trăng mặc đồi con gái
Nhớ đến lâu cái hương con gái
Nó thơm say và rất nhẹ nhàng.

Đường dạo ấy trên đồi trăng sáng
Đêm chia tay em dúi cả vào anh
Để bóng lạc suốt đêm ngoài phố
Mây lãng phiêu mãi không về.

Giờ đây chắc trên đồi thông đó
Gió vu vi và trăng vu vơ
Em đi trong trăng mùa thu thổi gió
Mùa thu lang thang chẳng bến bờ...
                                    1992

                     SÁNG THU VÀNG

                    Gặp lại em một sáng thu vàng
                    Nơi em đứng nắng tràn ngoài phố
                    Với trời xanh hồ xanh gió
                    Gió đưa làn tóc em bay...
                          . Kỉ niệm Bích Đào - Gặp lại em sáng đó bên hồ gió, anh
                         đã viết để lại cho đời bài thơ mùa thu diễm lệ này!

Sáng thu này trĩu cả hàng cây
Đô thành dịu mát,
Ông lão ngồi bên gốc cây
            bán những cây sáo trúc thổi vói lên trời
Bà xúc tép váy khều khào nước…
Một thời xa lắc
Em nghiêng chao về một thời xa.

Người con gái đã thành chính quả!
(phảng phất trên đầu đôi nét phôi pha)
Đôi mắt em bóng trúc bay xoà...
Đường phúc hậu vầng trăng đầy nở...
Nghe không gian đổ vỡ cả mùa thu!

Sáng thu vàng mông mênh mênh mông
Anh đứng trông em bên bờ sóng vỗ
Hồn đã mất trong rừng hoang thiếu nữ
Và trái tim cũng không còn.

Sáng thu vàng xang xênh xênh xang
Những con đường xưa tắm hơi em
Môi em cười...hoa lá nát đau thêm
Thời gian trôi cuộc sống buồn tênh

Một mùa thu lá lá
Nơi ấy giờ chỉ còn có cỏ
Bướm vàng hoa cũ vẫn bay ngang
Người đàn bà, em nuốt mùa thu tan...
                                   1995

Cả một mùa thu nghiêng chao theo người con gái, để nhắc lại một thời đôi trai gái đã từng hạnh phúc yêu nhau. Giờ đây nàng đã thành một người đàn bà trẻ, đẹp một cách dịu dàng, mộng mơ và cám dỗ như trăng. Như qui luật sinh nở của tạo hoá: thiếu nữ năm xưa đã khai hoa, kết trái, ấy là khi nàng đã thành chính quả!
Sáng Thu vàng được xây dựng theo nhịp điệu như một cánh võng mùa thu để chứa trong lòng nó mọi điều về mối tình nam nữ. Chỗ này, chỗ khác trong suốt bài thơ... khung cảnh thiên nhiên được phục hiện, miêu tả bao quanh đôi trai gái ấy. Nó hoà quyện nhiều thi pháp: từ lãng mạn, tượng trưng đến trìu tượng và siêu thực. Có chỗ hình ảnh thơ còn mang tính triết lý, phảng phất phong dáng của trường ca. Các hoạ tiết thơ phát triển xum xuê, tạo nên cả một khoảng trời mùa thu toả bóng - Nhưng nó đã đứng đến tầm thi sơn nào, vẫn phải để thời gian và các thời đại trả lời ?

THU ĐẾN
Thu đến... mấy hàng mưa rí rách
Giọt gianh rơi tình buồn quá đi thôi!
Thu vắng em gió hiu hắt khắp trời
Vài sợi tóc đầu anh khe khẽ rụng.

Em đang ngủ bên chồng hay vẫn thức?
Có nghe thu ôm ấp các hàng cây
Chúng cứ bay, cứ bay, cứ bay...
Anh đốt thuốc cháy hoài trong canh vắng.

Thu đến gợi lòng bao dĩ vãng
Buổi khai thu đã máu chia ly,
Ừ, cứ nhớ! Nhưng em đừng tiếc nhé,
Tình có tan: tình ấy mới lâm ly!

Anh không biết mình sống hơn hay đã chết
Cả thu xưa lẫn với thu nay,
Thu, thu đến: đau mà tha thiết
Tình phải tan, có lẽ mới đủ đầy?

Và hỡi tất cả đạn bom quyền lực
Thật hoài công định bắn phá em ta!
Đến bạo chúa cũng phải nhường mỹ nữ
Khi chiếc váy xẻ tà em đã tụt ngay ra...
1994

Buổi tối đó, tôi bỗng nhiên nhớ tới ông hoàng tử thi ca Xuân Diệu với những dòng thơ tình sướt mướt: Yêu, là chết ở trong lòng một ít /- Và đã chấp bút để viết bài thơ Thu Đến này!

                  ĐÊM THU PHỐ VẮNG
Đêm phố vắng anh đi hay là em không ngủ?
Thu đến rồi lay động trái tim...
Xào xạc lá, anh nghe, xào xạc lá
Thăm thẳm bóng hình em trong đêm.

Anh dẫn em con đường xưa cũ
Một thời nào từng in dấu chân thon
Trước tình yêu ta hoá thành đứa trẻ
Dẫu mái tóc anh giờ đã hoa sương.

Anh sẽ viết cho ai bài thơ đêm thu vắng?
Tiếng trong khuya em gọi vọng rất xa!
Trên thảm lá lòng ta say đắm
Tha thiết ôm em vì không muốn đêm qua.

Ôi, bài thơ cứ theo anh lang thang trong phố
Kí ức hồi sinh về với tuổi xuân xưa
Em lại ru êm như thưở trẻ
Tấm thân mềm đưa anh vào bến mộng mơ...
                                       2007

              Xin giới thiệu 2 website đăng đẹp -

         Trên blog Lưu Thế Quyền rất đẹp:
         http://blog.yume.vn/xem-blog/chum-tho-tinh-mua-thu-pham-ngoc-thai.luuthequyen.35D4A4E3.html
         & đăng trên Website nsvietnam.com ở Canada:
                   http://www.nsvietnam.com/online/sangtac/0731.pnt.html

Đợt tới tôi sẽ xin phân tích ít nét về 3 chùm thơ trên - Đặc biệt là chùm thơ "Bàn về chủ nghĩa" tôi sẽ phân tích chí lý hơn! Giờ để các bạn đọc thưởng thức & nghiền ngẫm.

<bài viết được chỉnh sửa lúc 30.08.2011 12:39:23 bởi Nhân văn >

#155

Nhân văn 01.09.2011 12:43:58 (permalink)

.

         Trong tháng 8 này nhà thơ cho phổ cập chủ yếu " Chùm thơ xa quê" - Đây là một chùm thơ anh đã viết trong những năm cuối thập kỷ 80 đầu thập kỷ 90 của thế kỷ trước ở bên Đức - Những bài thơ này cũng đã được anh cho xuất bản trong Tập "Có một khoảng trời" NXB Hà Nội 1990 & một số khác tiếp tục cho xuất bản ở Tập thơ "Người đàn bà trắng" NXB Thanh niên 1994. Anh đã chọn ra 4 bài tiêu biểu nhất của mảng thơ viết ở nước ngoài hồi đó tạo thành chùm xa quê này.
     Khi chùm thơ vừa cho phổ cập ở các website Hải ngoại đã được đón nhận rất nhiệt tình - Phải nói là chùm thơ sâu sắc, hay và có sức rung động trái tim người - Tôi xin post lại toàn bộ nguyên vẹn chùm thơ đó trên Email mà anh đã gửi tới các website trong nước cũng như Quốc tế như sau:


              Chùm thơ xa quê của Phạm Ngọc Thái

              TIẾNG HÁT ĐỜI THƯỜNG
                                    Tặng vợ

Trong một phố nghèo có người vợ trẻ
Vẫn đón con đi - về... như thường lệ,
Vóc em thanh cũng thể mùa xuân
Đôi mắt em: đôi mắt ấy màu đen.

Ngôi nhà nhỏ bên đền
Gốc đa, quán báo
Nơi ngày xưa ai bán chiếu gon (1)
Đêm hồ nước trăng soi
Chiều lá me, lá sấu
Cung thành xưa dấu đại bác còn. (2)

Ôi quê hương!
Cái phố nhỏ cứ mưa là lầy lội
Cháu gái nhà bên tuổi không đoán nổi
Chưa tối đã khêu đèn bê mẹt thuốc rao đêm
Ngày hai bữa, bữa nào cũng vội.

Miền đã theo tôi vào cuộc Trường Sơn
Hành quân rừng già, võng treo sườn gió...
Ai biết chiều nay người vợ trẻ
Đứng mong chồng bên đứa con thơ
Giọt lệ cháy xót lòng mang sắc xanh thu!

Tuyết bạc quê người... xứ sở mưa cau...
Đi đâu, đến đâu: Nhớ về phố ấy!

Đôi mắt em buồn cho bài hát anh ca
Con sẻ hót mênh mông đồng nước
Người hát rong hát vui sân ga
Tiếng Hát Đời Thường thường lẫn vào bụi cát
Anh hát cho đời !
Anh hát em nghe!

                      Karl-Marx-Stadt, tháng 2/1989

(1)   Truyền kể thưở xa xưa Ông Nguyễn Trãi đã gặp bà Thị Lộ thời son trẻ đi bán chiếu gon ở hồ Tây.
(2) Dấu đại bác tại cổng thành Thăng Long phía Bắc - Khi quân Pháp đổ bộ vào đánh chiếm Thủ Đô.

     CÓ MỘT KHOẢNG TRỜI

Có một khoảng trời để thương để nhớ
Là khoảng trời ở đó có em!
Những bóng cây in trên đường phố thân quen
Đêm đêm chiếc lá nhớ lại bay về , xào xạc.

Có một khoảng trời không ai thấy được
Dẫu đêm nào chớp cũng loè lên
Có ánh chớp không kéo theo tiếng sét
Mà rung ngân, rung ngân trong tim...

Khoảng trời gió thổi xót đêm
Hoá sắc cầu vồng nối hai miền thương nhớ
Cây tình yêu lớn theo cấp số
Ngược trời về cho ta gần ta!

Cái khoảng trời khi anh và em đã cách xa
(xa thật đấy mà cũng gần thật đấy)
Trong đau đớn anh hoá bờ cát cháy
Hạt vô tư còn lại... những tàn tro!

                             Nước Đức
   Đêm 11/10/1988

   NỖI TRĂN TRỞ NGƯỜI ĐI TÌM VÀNG
               . Viết trong đám người xuất khẩu lao động ở nước ngoài

Tôi sống âm thầm trong một đoàn người hỗn hợp
Rời quê qua bên kia biển sóng
Kẻ tìm vàng - Người vì cảnh nghèo đi
Đạo lý có hoá thừa đành giả dại làm ngơ
Đứa mách qué lại vân vi dễ sống.
Hạt muối xót tháng năm và lòng ai đắng?
Tôi nhận chìm tôi vào những lãng quên!

Ai mang bán vàng mười giữa phiên chợ đông? (1)
Tôi tìm chắt những bụi vàng như anh lính lê-dương
                              lọc sàng từng đống rác...(2)
Dầu kẻ bán - Người tìm vàng có khác
Nhưng giá vàng tính cũng như nhau.

Nhìn cánh dơi đen xao xác trời chiều
Cứ để cho tất cả lãng quên!

Cây lý chiều xưa gió còn đưa lại
Bông đại ở quảng trường hương vẫn giăng tơ…
Chút thơm thảo đoá phù du ngắn ngủi
Giả dại ở đời thường mà khôn lại trong mơ.

Rồi một ngày, sẽ có một ngày qua
Những năm tháng không bẩn đấy, cũng rộm vàng khói cột...
Nhưng tôi đã có một thỏi vàng, thứ vàng rất thật!
Đánh một đoá hồng vàng tôi trao đứa con thơ
Người vợ quê hương mỏi mắt đợi chờ
Một chút nữa với bạn bè thân hữu...
Và khi đó tóc tôi có ngả mầu chút xíu
Dù cho tất cả đã quên tôi !?

                              Berlin
   Đêm 11/9/1989

(1) Mượn ý trong câu thơ của Nguyễn Duy: " Còn ít vàng mười mang ra bán nốt!"
(2) Phỏng theo tích truyện Bông Hồng Vàng của nhà văn Nga Pau-Tốp-xki.

            KHÚC HÁT NGƯỜI THA PHƯƠNG

Đi về đâu cuối chiều
Khi xung quanh vắng lặng
Con thú nào lạc bạn
Hoảng hốt giữa đồi nương.

Suối róc rách bìa rừng
Cứ kêu hoài chân vực
Một thành phố quê hương
Hiện lên trong đáy mắt!

Ôi, cuộc đời nghèo xác
Nằm chết giữa tình thương
Có người vợ hiền lành
Với con tôi ở đó!

Chiều nay trong nắng đỏ
Bước lang thang mình tôi
Khúc buồn như chim bay
Hỡi người tha phương ơi?

Đi về đâu cuối chiều
Đời xa nước cô liêu!

            Nước Đức
                    4/9/1988

        Xin dẫn cử vài website - Ở trong nước:
                          http://datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&cid=32&id=1753
                                        - Một website kha có tên tuổi ở Hoa Kỳ là Tuổi trẻ Việt Hải ngoại:
             http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=UTc2VFFaMDg4Nzk2YVRhOWF4UXg=
                                 - Hoặc đăng trên Nguyệt San VN ở Canada:
                      http://www.nsvietnam.com/online/sangtac/0828.pnt.html

<bài viết được chỉnh sửa lúc 04.09.2011 00:48:05 bởi Nhân văn >

#156

Nhân văn 29.09.2011 22:50:06 (permalink)

.

               Một sự kiện văn chương xẩy ra xung quanh việc trao giải thưởng HCM cho các văn nghệ sĩ 2011. Về văn học nổi lên dư luận phê phán rất nhiều đối với ông Chủ tịch HNVVN Hữu Thỉnh đã từng 05 lần "ăn" giải Quốc gia... lần này cũng mang 2 tác phẩm thơ rất kém, định chiếm cả giải HCM này với khoản tiền thưởng lớn? Đặc biệt Nhà thơ Trần Mạnh Hảo đã lên án rất mạnh mẽ, đăng trên nhiều website cả trong & Hải ngoại, rồi web.      lethieunhon. com cũng đăng nhiều bài của các nhà văn, nhà thơ phê phán Hữu Thỉnh, Đã có đâu 3 hay 4 nhà văn được đề cử xong tự thấy mình chưa xứng đã tự nguyện rút lui, còn ông Hữu Thỉnh vẫn tảng lờ... một số bài viết yêu cầu Ông Chủ tịch HNVVN tự nguyện rút tác phẩm về?... Nhà thơ PNT cũng viết bài bình luận sự yếu kém trong 2 tác phẩm thơ của ông Hữu Thỉnh, hiện nay đã đăng trên mấy website nhất là ở Hải ngoại... Trong VNTQ này tôi xin ghi lại toán bộ bài bình luận phê phán ấy của anh để bà con cùng tham khảo:

Đem tác phẩm thấp kém dự giải thưởng HCM của ông Chủ tịch HNVVN

                                  Hữu Thỉnh - Chủ tịch HNVVN

                     HỮU THỈNH: MỘT CHÂN DUNG THƠ TRUNG BÌNH

                                                                               Phạm Ngọc Thái

     Đó là hai tác phẩm thơ: Tập "Thương lượng với thời gian" (TLVTG) - NXB Hội nhà văn 2005 và tập "Trường ca biển" mà ông Chủ tịch HNVVN đã mang nó dự, nói đúng hơn là định chiếm một giải thưởng văn chương Quốc gia lớn! Như nhà thơ Trần Mạnh Hảo đã viết: " Trong một thành phần ban giám khảo do chính Hữu Thỉnh đã thiết kế... rồi ông Chủ tịch "tế nhị, khách quan?..." xin rút ra khỏi Hội đồng xét giải".

      Hay như nhà văn Nguyễn Quang Thân đã lên tiếng phê ông Hữu Thỉnh (HT) ăn tham, kiểu tự mình cho mình giải thưởng là vừa đá bóng vừa thổi còi, vừa lĩnh thưởng, vừa khen ban chấm giải... công minh! ( trích bài TMH).
      Người ta tính đến nay ông HT đã 05 lần "ăn" giải thưởng văn học Quốc gia, kể cả giải thưởng Vua Thái Lan gọi là "giải Asean - 1000 USD" mà chính ông Chủ tịch đã tự đề cử cho mình... cùng với nhiều giải khác. Như kết luận của Trần Mạnh Hảo: Ông Hữu Thỉnh đã đạt kỉ lục ăn giải văn chương trong thời đại ngày nay là... vô địch thế giới!

    Xin quay trở lại với 2 tác phẩm của HT đã nêu trên - Vậy dư luận trong giới văn chương đã nói gì về các tập thơ "Thương lượng với thời gian" & "Trường ca biển" của ông? Ngay từ khi 2 tác phẩm đó ra đời đã bị rất nhiều sự phê phán, chỉ trích:
     Nào là Tập TLVTG dở và nhạt nhẽo vô cùng, viết cẩu thả. Nào là không có gì nổi hơn so với mặt bằng thi ca. Là một bước lùi, xuống dốc không phanh của nhà thơ Hữu Thỉnh. Nào là thơ sáo mòn, nhạt hơn nước ốc. Về thi pháp thì "râu ông nọ cắm cằm bà kia", nhiều bài giả tạo, khiên cưỡng, triết lý vớ vẩn, nhiều câu viết y chang những câu cũ tầm thường, lại thừa chữ vô tội vạ.
      Dư luận với "Trường ca biển" là một tác phẩm làng nhàng, nhạt nhẽo, đọc Trường Ca Biển ta bắt gặp cách nói phúng chỉ, ví von thẽo thọt, tủi phận...lặp lại từ các tập thơ trước của chính tác giả. Nói tóm lại, Trường Ca Biển thiếu hẳn giá trị nghệ thuật, thiếu xúc cảm, thiếu một trái tim chân thành với thi ca.
     Trong bài viết này tôi xin chính thức bình luận về hai tập thơ ấy của ông. Trước hết:

                             NÓI VỀ TẬP THƠ " THƯƠNG LƯỢNG VỚI THỜI GIAN"

       Hữu Thỉnh làm thơ rất ẩu, tư duy khá lung tung, rồi tìm những từ hay hình ảnh hoa hoét hoặc có nỗi đoan trường ghép lại. Có bài mới đọc lên cứ tưởng... cũng thấy là lạ hay hay... nhưng rồi gấp lại thì bài thơ chỉ màng màng như một lớp sương khói, hay đó cũng chỉ là một ý tưởng nhạt thếch, nông choèn. Tôi có thể nêu các kiểu làm thơ tạp-pí-lù ra đây có đến vài chục bài trong tập thơ trên năm mươi bài của ông. Thí dụ như bài "Bóng mát":
       Tôi như cây biết giấu lá vào đâu/ Giữa gió bụi cõi người/ Nếu giấu lá thì còn đâu bóng mát/ Bóng mát mà không che nổi chính tôi.
    Mới đọc thì có vẻ nỗi đời, nỗi người, nỗi trần ai đây? nhưng ngẫm kỹ bài thì không biết anh ta đang định nói về cái gì? "bóng mát" kia biểu thị cho cái gì? Không rõ! ,"gió bụi cõi người" nghe cũng đoạn trường đấy chứ? nhưng gắn với hình ảnh "lá" ở câu trên - "lá" kia là cái gì của anh ta? Vì câu thơ "Tôi như cây biết giấu lá vào đâu" mà. Nó tượng trưng cho khuôn mặt, ý nghĩ, tình cảm hay tư tưởng chăng? Chưa hẳn, trái tim? cũng không phải.
                       Nếu giấu lá thì còn đâu bóng mát
    "lá" của anh ta đã cho cái gì mà làm ra "bóng mát", cho đời hay cho chính cuộc đời anh? Vậy là nửa bài thơ rồi vẫn chưa biết nó là cái gì? Ta lại xem câu kết:
                       Bóng mát mà không che nổi chính tôi
     Cái cây nó có bóng mát để che cho đời, nhưng "lá" của anh ta thì chẳng rõ là cái gì - mà nói cái "bóng mát" ấy không che nổi chính anh ta? Thế là nghĩa cũng như tứ thơ lung lung tứ mẹt. Hữu Thỉnh viết văng mạng ra chẳng cần biết nó biểu thị cho cái gì hết - Và, bài thơ trở thành...vô nghĩa!
        Trần Mạnh Hảo nói Hữu Thỉnh làm thơ rất ẩu chính là vậy.
Thơ HT nhiều bài bất cần tính lôgich trong tư duy triết lý dù chỉ là một bài thơ ngắn vài câu, tôi thí dụ một bài thơ khác:
Đôi luống thời gian/ Ai ải mùi đời/ Hì hục câu thơ/ Gieo chỗ không người/ Tấm chăn ngôn từ/ Dầy sao không ấm/ Thi nhân dậy chưa/
Gà đang chuyển sớm/ - (Mồ hôi đón ngõ).
Đọc lên cũng đã thấy cái thời gian ai ải mùi đời kia, chắc là thời gian như cuộc đời thum thủm toàn phân tro chăng? Mấy từ "ai ải mùi" mà tác giả sử dụng cốt chỉ để thơ cho có vẻ hình tượng "kêu" đấy thôi, nhưng đó là cách sử dụng vơ váo bất kể ý nghĩa. Sau đó tự nhiên lại chuyển sang ý thi nhân làm thơ gieo vào chỗ không người? Chắc là muốn nói thiên hạ rất mông muội về thi ca, nên anh ta gieo vào họ như gieo vào chỗ không người, rồi đến gà qué báo sáng...thế là hết thơ! Cũng chẳng biết cái thời gian ai ải mùi đời kia với người thi nhân làm thơ nó có quan hệ với nhau thế nào, và nó được đưa vào trong bài thơ để nói lên ý nghĩa gì? cũng đã được thêm một bài. HT làm thơ rất nhiều bài đại loại nham nhúa như thế!
Cũng có khi chỉ do một ý tưởng nào đó chợt vụt đến, thoáng qua mà tác giả vội ghi lại, đáng lý nó mới chỉ là tư liệu trong một bản nháp. Nhưng HT đã sử dụng ngón nghề của một tay thơ chuyên nghiệp, thêm dăm ba chữ mắm muối vào đó hoặc tìm đại vài hình ảnh cho có vẻ kêu kêu, bất cần hình ảnh đó ý nghĩa có hợp với bài thơ không, xào xáo nó lên - lại được thêm một bài thơ nữa, hay gộp nó lại thành tập lấy một giải thưởng văn chương. Tôi ví dụ thêm bài thơ "Năm đi":
      Gió sao là lạ. Mây khang khác/ Không hiểu. Hay là nhịp cuối năm/ Hôm qua thì tiếc. Mai thì sợ/ Tuột cương trăng cũ lại sang rằm.
   Một câu kết kêu như chuông nhưng lạc lõng, từ ngữ bóng bẩy có vẻ đẹp mà chẳng ăn nhập gì với những ý của bài thơ. Tôi không muốn dùng 2 chữ "ý tưởng" nữa, vì bài thơ ngắn ngủn của một đôi suy nghĩ chợt đến chưa đạt được đến mức độ có ý tưởng? Bài thơ này chắc là HT nhặt nhạnh lung tung trong đống giấy nháp, rồi sửa chữa qua quít để thêm một bài nữa cho tập. Cũng chỉ là một bài "thơ rác".
Ôi, ông Chủ tịch HNV ơi! Đúng là thời buổi cào cào châu chấu lên ngôi cả rồi.
Cần phải ví dụ cho bạn đọc thấy thêm hàng loạt các bài thơ HT đã làm như vậy. Bài "Ngẫu cảm" chẳng hạn:
Thu hết mọi tiếng chuông/ Cõi thiện xa xăm câu kinh vượt dốc/ Bao nhiêu kỳ quan che không kín những gì lầm lạc/
Mây vừa đi vừa ngoái lại trông người/.
   Chưa nói đến bạn đọc mà ngay một nhà thơ nào yếu bóng vía, có khi chỉ cần đọc mấy câu của bài thơ này phải "sợ tài nhà thơ chết khiếp" , phục lăn ra mà cho rằng có lẽ nó sắp đạt độ ... kiệt tác. Nhưng thực ra bài thơ chỉ là những sự lắp ghép loạn xạ, tư duy lung tung chẳng đâu vào đâu. Chẳng biết bài thơ nói cái gì? Đây cũng đích thị là một bài thơ để...loè đời! Cái ngón nghề mà HT tìm ra trong quá trình sáng tác thơ của mình chính là thủ thuật rất sảo ấy đã thành sở trường trong quá trình làm thơ của ông. Trong bài viết Trần Mạnh Hảo nói Hữu Thỉnh làm thơ hay lấy "râu ông nọ cắm cằm bà kia" là vậy.
Có lẽ không phải là HT không biết cái hạn chế trong sáng tác thơ của mình... và có lẽ cũng không phải là không biết sự kém cỏi của tập thơ "Thương lượng với thời gian"! Cho nên cũng đã có lúc ông tự thú - Ta hãy đọc bài thơ "Người làm mùa" thì rõ:
Những gié vàng lại tụ hội vàng tươi/ Mùa hoàn hảo? Thiên nhiên bầy kiệt tác/ Sao với ta vẫn chỉ vài nét phác/
Tẩy xoá hoài người vẽ mãi chưa xong?
      Ý muốn liên hệ với "mùa thi ca" của ông ta đây? Đã biết thơ mình mới chỉ là những nét phác, nhạt nhẽo còn nông cạn. Còn với mình thì "tẩy xoá" mãi vẫn không viết nổi một bài thơ hay - Thế mà vì lòng tham, ông Chủ tịch đã 05 lần lấy giả thưởng Quốc gia rồi, lần này vẫn mang ra định lấy tiếp cái giải thưởng HCM kèm với 200 triệu đồng cơ đấy!
HT viết nhiều thơ dở quá, định thôi nhưng lại xin ví dụ tiếp một bài thơ nữa - Đó là bài "Những người đi lại phía tôi":
Những người đi lại phía tôi/ Bao nhiêu bóng mát một lời lá bay/ Mặc ai xô dạt mỗi ngày/ Múc đau lòng giếng vẫn đầy sao hôm.
     Hình ảnh thì cũng có vẻ hoa mỹ, rồi nỗi mình, nỗi đời - Nhưng bài thơ nói gì nhỉ? Nếu kết lại thì hình như là... vô nghĩa! Nó "vô nghĩa" bởi vì nó tư duy theo kiểu ba-chi-khươn, vơ váo và lắp ghép nhằng.
Tôi xin phân tích hình ảnh "bao nhiêu bóng mát" kia là gì? Có phải bao nhiêu người đang đi lại phía nhà thơ đã đem cho ông ta bóng mát không? Nếu thế thì cũng có tính nhân văn đấy, nhưng liền ngay sau đó lại là hình ảnh:
... một lời lá bay
   Chả lẽ để đáp lại "những bóng mát" mà người đời đã đem lại cho ông (đó tức là những danh lợi mà ông đã được hưởng), ông chỉ đáp lại cho họ, tức là cho cộng đồng... "một lời lá bay" ư? Nghĩa là, tao cũng chả cần phải trả cho chúng mày nhiều, một đôi lời ve vuốt suông, hay chút bổng lộc gì đó cỏn con thôi, sau đó ông thoảng qua như ...lá bay!... và ông cứ ung dung hưởng "những bóng mát" mà người đời mang lại cho ông. Bởi vì ngay câu thơ thứ 3 viết:
       Mặc ai xô dạt mỗi ngày...
Thể theo sự liên kết trong tư duy bài thơ thì: Ông cứ mặc cho cuộc sống những kẻ đã mang lại bóng mát cho ông bị xô dạt, chìm nổi...Ông mặc xác tất cả - và bài thơ kết:
      Múc đau lòng giếng vẫn đầy sao hôm
   Hình ảnh "múc đau lòng giếng" có vẻ ghê, nhưng để nói cái gì? Ta giả sử nếu cái giếng kia biểu thị cho đời - Ông cứ việc múc đau lòng đời, tức là ông cứ việc vơ vét, hưởng thụ những lợi lộc của đời mang lại... cho đến cuối đời ông. Bởi vì hình ảnh "sao hôm" sẽ biểu thị cái nửa đời chiều của ông mà... "vẫn đầy sao hôm" là vậy.
Còn nếu ta giả sử hình ảnh "cái giếng" kia để chỉ bản thân nhà thơ - Ông múc đau ông, nghĩa là ông sẵn sàng hy sinh bản thân cho hạnh phúc của mọi người, tức là cho đời - Thì sao câu thơ trên ông lại viết: "Mặc ai xô dạt mỗi ngày"???... Thế là bài thơ trở thành khập khiễng, ý thơ phi lý, hình ảnh như những cánh hoa giấy đẹp nhưng lung tung. Bài thơ này cũng chỉ để ... vứt đi!
Tôi lại ví dụ thêm bài nữa, bài "Vô thanh":
     Tôi ngồi nhặt sỏi đếm buồn/ Gió đi tìm khói chon von mấy đồi/ Mây kia ham sự nhất thời/ Bao nhiêu oan nghiệt mắt người ngước lên.
   Ví von, nhặt nhạnh hình ảnh lắp ghép bừa đi, bài thơ như đánh đố người ta vậy. Chẳng ra tả, mà cũng chẳng biết nói về sự đời gì... gì?
Đấy là tôi mới ví dụ một số bài thơ ngắn cho dễ đọc. Để bạn đọc khỏi nhàm chán tôi chỉ xin ví dụ thêm một bài thơ dài hơn, nhưng cũng viết ẩu làm nhàm như thế. Đó là bài "Lời mẹ" - Nói về mẹ thường là những bài thơ rất máu thịt, da diết. Nhưng Lời Mẹ của HT thì phải nói thơ viết hồ đồ đến mức độ hơi nhăng nhít. Bài thơ chia làm 3 khúc, mỗi khúc có 8 câu, tổng cộng toàn bài có 24 câu. Đây là:
Khúc I- Khúc đầu tiên này thì nó còn kể lể có chuyện một tý, tuy cũng chỉ viết nôm na tung hứng bừa đi thôi, chẳng có gì gọi là chắt lọc hay nghệ thuật tinh tuý. Nhưng thôi, ta chấp nhận như thế, tạm gọi là cũng được:
Mẹ đã sinh ra tôi/ Đặt tên cho tôi nữa/ Một cái tên nõn nà/ Hồn nhiên như sói nhỏ/ Cái cối và cái chày/ Con mèo và con cún/
Yêu mấy vẫn chưa vừa/ Thoắt trở thành người lớn.
   Mấy câu sau là tác giả đã nhặt nhạnh bừa đi rồi đấy, ghép lại thành một khúc - Chưa thể gọi là ăn nhập với nghĩa trong cả bài. Ta cứ đọc tiếp sẽ thấy. Đến khúc thứ 2, thứ 3 mới thật là thứ thơ... hô khẩu hiệu. Mà đây là khẩu hiệu rất sáo rỗng, nhạt nhẽo. Nhưng tác giả không phải chỉ hô khẩu hiệu một lần đâu - Hai khúc thơ, mỗi khúc 8 câu - Chỉ có 2 câu đầu là khác, còn 6 câu sau lặp lại y hệt nhau, ý tứ vơ váo. Chợt nghĩ được cái gì là đưa luôn vào, cứ như là viết đại cho xong, đọc chối không chịu nổi. Để bạn đọc thấy rõ xin chép lại cả 2 khúc sau ra đây:
Khúc II - Tôi bước ra ngoài ngõ/ Gió thổi. Nước triều lên...
      Đi hoài không gặp tiên/ Đành quay về hỏi mẹ/ Hãy yêu lấy con người/ Dù trăm cay nghìn đắng/                    Đến với ai gặp nạn/ Xong rồi, chơi với cây!
     Khúc III- Tôi lại bước dưới trời/ Không tiếc mòn tuổi trẻ/... (6 câu sau giống hệt ở khúc 2)
   Đi hoài không gặp tiên/ Đành quay về hỏi mẹ/ Hãy yêu lấy con người/ Dù trăm cay nghìn đắng/ Đến với ai gặp nạn/ Xong rồi, chơi với cây!
   Xin phân tích một chút ở câu thơ cuối khúc - Sao lại kết "Xong rồi chơi với cây"? Nếu là những người chán sự thế, chán chốn quan trường... đi ở ẩn như Nguyễn Khuyến chẳng hạn, hay như thi sĩ Tản Đà chán chốn hồng trần tìm đường lên núi "tu tiên" đã đành... đằng này HT còm ham danh lợi thế cơ mà? Đọc thơ ta có thể hiểu: Mẹ từng dặn anh ta rằng, con người nó hay lừa lọc, gian sảo lắm, tốt thì ít mà xấu thì nhiều... đừng nên "chơi" với con người mà chỉ nên chơi với cây thôi!
Nhưng mẹ lại cũng dặn anh ta: Phải làm một con người cao thượng. Con người tuy xấu thế đấy, nhưng lúc họ gặp nạn... thì phải đến cứu vớt họ (như ở câu thơ trên đó đã viết "Đến với ai gặp nạn") - Xong rồi lại về..."chơi với cây"! Vậy lời dặn ấy HT đã cao thượng đến thế nào mà sao còn tham lam thế? Đây là một bài thơ viết cẩu thả. Cái đoạn lặp đi lặp lại dài đến 6 câu nào có hay gì, có nghệ thuật thi ca gì cho cam, chỉ là cách nói đạo lý sáo rỗng. Câu thơ : Đi hoài không gặp tiên/ - Hình ảnh ấy chắc HT chợt nhớ về chuyện cổ tích, có cô bé hoặc cậu bé nghèo khổ... đã mơ thấy ông tiên hay bà tiên hiện về - Thế là bê luôn vào thơ, mà lại là bài thơ nói về nỗi đời, đoạn trường người lớn hẳn hoi. Một bài viết về mẹ thuộc dạng nhàm chán nhất, nhì đối với một nhà thơ chuyên nghiệp mà tôi từng được đọc.
Thế đấy, thơ ông Chủ tịch đã lãnh đạo HNVVN đến 3 khoá của chúng ta hôm nay là thế đấy!
Nói dài, bình thêm làm gì nữa cho bạn đọc càng nhàm chán. Quá đủ để nhìn nhận về tập thơ "Thương lượng với thời gian" thấp kém, cũng như tầm vóc chân dung thơ ông - Hữu Thỉnh: Một chân dung thơ trung bình!
Tôi sẽ có đánh giá riêng về toàn bộ chân dung đời thơ của ông ở một bài viết khác.
-      Không phải là không có lý trong lần ông được giải Quốc gia đầu tiên với tập trường ca "Đường vào thành phố" - Đã bị nhà thơ Xuân Diệu phê phán là dở vô cùng, là không biết làm thơ, là tào lao chi khươn... ngay trên báo Văn Nghệ. (trích bài TMH).
-     Cũng không phải là không có lý trong lần thứ 2 ông ăn giải HNV với tập thơ "Thư mùa đông", đã bị nhà văn Tô Hoài viết bài chê bai rằng: Thơ Hữu Thỉnh chỉ là một gánh chè chai đồng nát.

Còn với tập "Trường ca biển" - Nếu tôi bình thêm nữa thì dài quá. Song như dư luận hiện nay đã phê phán rất nhiều về giá trị tầm thường, nhàm nhúa của tác phẩm. Tôi chỉ nói thêm: Ý tưởng và cấu tứ thơ luộm thuộm, nội dung ý nghĩa thơ vụn vặt nhàm chán, có nhiều chỗ viết như nói dông dài, nghĩ ra cái gì viết cái đó ào đi chứ không phải thơ. Lời nhiều nghĩa ít, đọc thơ thấy chẳng ra đâu vào đâu. Thơ viết dài dặc, lan man hầu như không có cảm xúc. Một trường ca viết hết sức ẩu và coi thường sự thẩm thấu thơ thiên hạ. Tôi cam đoan rằng: Loại trường ca này không tồn tại với thời gian, không có giá trị và không lưu được đối với nền văn hiến Quốc gia.
Tóm lại - "Trường ca biển" là một trường ca thuộc loại kém, tầm vóc dưới trung bình.
Thế mà Hữu Thỉnh dám cả gan mang nó đi để dự một giải thưởng lớn của Quốc gia - Đúng là đã coi trời bằng vung, nhìn đời dưới con mắt - Tôi xin dừng bài bình luận của mình về 2 tập thơ của ông Chủ tịch HNVVN ở đây, không muốn nói gì thêm nữa.

Phạm Ngọc Thái
Hà Nội* Cuối tháng 9/2011

                 *    Đăng trên website banvannghe.com ở Hoa Kỳ- link:
                          http://www.banvannghe.com/D_1-2_2-77_4-991_5-4_6-1_17-84_14-2/
                  *   Đăng trên Tuổi trẻ Việt Hải ngoại ở Hoa Kỳ:
           http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=N3haVDc4VFRaN1EwOVQwOTgwUTg=
                  *    Đăng trên Website vanganh.info Hải ngoại:
            http://vanganh.info/dem-tac-pham-thap-kem-du-giai-thuong-lon-cua-ong-chu-tich-hnvvn/
                  *    Đăng trên hung-viet.org ở châu Âu:
http://hung-viet.org/blog1/2011/09/28/h%E1%BB%AFu-th%E1%BB%89nh-m%E1%BB%99t-chan-dung-th%C6%A1-trung-binh/
                  *     Đăng trên nsvietnam.com ở Canada:
                             http://www.nsvietnam.com/online/sangtac/1002.ht.html
                  *     Đăng trang Văn học Nguồn cội - Hải ngoại:
https://trangvhntnguoncoi.wordpress.com/2011/10/01/ph%E1%BA%A1m-ng%E1%BB%8Dc-thai-chan-dung-nha-th%C6%A1-trung-binh/
                  *   Đăng trên Bản tin ngày - Hải ngoại:
http://tintuchangngay4.wordpress.com/2011/10/02/h%E1%BB%AFu-th%E1%BB%89nh-m%E1%BB%99t-chan-dung-th%C6%A1-trung-binh/
                   * Đăng trên luanhoan.net - Hải ngoại:
                 http://www.luanhoan.net/gocchung/html/gc746.htm
                    * Đăng trên thonginberlin.de link:
                http://thongtinberlin.de/diendan/sept2011/huuthinhmotchandungthotrungbinh.htm

<bài viết được chỉnh sửa lúc 16.12.2011 11:56:00 bởi Nhân văn >

#157

Nhân văn 26.10.2011 11:29:23 (permalink)

.

          "Chùm thơ tình thời con gái" cũng là một chùm thơ thi vị & được bạn đọc cảm mến, nhất là giới sinh viên - Xin đăng ở đây để mọi người thấm tháp cái tình yêu thưở còn trẻ mơ mộng và đáng yêu bao nhiêu:

       CHÙM THƠ TÌNH THỜI CON GÁI - PHẠM NGỌC THÁI

       MÁI TÓC CON GÁI

Mái tóc phố màu mây
Xõa ngang đời con gái
Em đi lấy chồng rồi
Lòng anh buồn biết mấy.

Hàng phố người có thấy
Những vòm cây đứng thầm
Chiều hoàng hôn cũng vậy
Gió như là để tang.

Đây bông hoa yêu thương
Ta ủ vào nỗi nhớ
Em đã không còn nữa
Chỉ có sao trên trời.

Vầng trăng khuyết, em ơi!
Giống đời anh cô độc
Sáng ngày treo tưởng chết
Hắt hiu và nhỏ nhoi.

Em đi lấy chồng rồi!
Màu hoa xưa trinh trắng
Tháng năm cùng mưa nắng
Tóc hoá thành mây bay…
                1981

ĐÊM THIẾU NỮ

Tiếng ếch chùa động vỡ “Đêm thiếu nữ“
Mây từng đàn trôi nổi phận thiên nhiên
Ta khỏa lòng ta đằm sương gió
Sau chuyện tiền nong với áo cơm.

Ôi, thân thiết chặng đời gió bụi
Những tháng năm đá, sỏi... đến cùng em,
Em đã nuôi ta bằng nhị hoa phấn dại
Một chặng đời sôi nổi giống bướm ong.

Làn tóc ướt, môi thơm chùm ớt ngọt...
Nhớ thương nhau nhưng chẳng thể đi tìm
Mặt nguyệt đêm này nhòe sương bạc
Anh một mình ngồi hát ru em!
1992

MỐI TÌNH KHÔNG BẾN ĐỖ

Mỗi sáng sáng anh ra hồ dạo bước
Thấy bóng hình em hắt xa xa...
Anh mới hỏi: phải chăng nàng đã thức
Đêm mộng mơ còn in trên nét mặt nàng kia?

Cành liễu gió vi vu lời tình tự
Thơ anh ru tiếng khẽ động bên bờ
Tình yêu đến tháng năm không có tuổi
Anh xao lòng thổn thức giữa hư vô.

Tình cũng thể bóng mây qua vô định
Như phù sa bồi đắp cõi hư không
Em bé bỏng - Đời người rồi vụt biến
Hạnh phúc sẽ ào đi trong bể sóng mênh mông.

Mùa xuân tới, em ơi! Tình ta như lá trúc
Bay trên không xáo xác giữa màu xanh
Anh thầm thì vọng gọi tên em
Bên sóng hồ reo bâng khuâng nỗi nhớ.

Chân anh bước dưới vuông trời thành phố
Tán lá bay che rợp bóng cuộc đời
Mối tình nhỏ líu lo đùa một tí
Biết đùa rồi mà vẫn máu tim rơi!

Ôi, mối tình không bến đỗ em ơi!
Mai anh chết, nếu khi đời nhắc đến
Em hãy nói với đời: anh đã từng cảm mến
Mang bóng hình em trong tim để đi xa.
1/2008

      CHIỀU CON GÁI EM ĐI

Hai bàu em như đôi vầng trăng
Ánh mắt mùa thu bay phảng phất
Chiều con gái em đi biền biệt
Sóng hồ Tây xôn xao...

Nơi bến vắng anh đang tư lự
Thành phố chìm trong mơ sương
Trời cúi nghiêng mình xác xao lá rụng
Đời thiếu nữ thơm hương.

Khát vọng hoá anh thành sa mạc
Em là ốc-đảo cứ rờn xanh
Anh muốn bế bồng ru em như thưở trước
Trái tim yêu thương tha thiết chẳng muốn yên.

Đôi mắt lệ đưa sóng hồ trong gợn gió
Rất hiền hoà mà sâu nhói ruột gan
Chiều tiễn chân theo để lòng ai luyến nhớ
Cả thiên nhiên vang khúc hát về em!

                   Phạm Ngọc Thái
                       29/4/2006

                                 Một số website tiêu biểu trong nước & Hải ngoại đăng như sau:
                                        . Nguyệt san Việt Nam ở Canada:
                                       http://www.nsvietnam.com/online/sangtac/0918.pnt.html
                                       . Một website văn học ở Huế:
                                          http://bichkhe.org/home.php?cat_id=147&id=2000
                                      . Đất Việt ở Hải Phòng:
                                          http://www.datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&pid=8&cid=32&id=1798

<bài viết được chỉnh sửa lúc 26.10.2011 11:49:56 bởi Nhân văn >

#158

Nhân văn 24.11.2011 10:35:38 (permalink)

.

Tiếp theo bài bình luận về tác phẩm thơ của Ông Hữu Thỉnh - Chủ tịch HNVVN, đã gây nhiều dư luận xôn xao trong giới văn chương & báo chí...
         Vừa qua nhà thơ PNT lại tung ra một bài bình luận về Bằng Việt: Không chỉ là một nhà thơ mà còn là Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật Thủ đô, Phó chủ tịch HVHNT Việt Nam đồng Chủ tịch Hội đồng thơ HNVVN - Bài viết của anh không chỉ thuần tuý trên lĩnh vự văn chương, còn mang tính thế sự thời đại sâu sắc - Tôi xin đăng lại ở đây để bạn đọc nào chưa biết tham khảo. Bài bình luận ấy với tên đề:

                                BẰNG VIỆT PHÊ PHÁN XÃ HỘI BẰNG THƠ
                                                    Tôi xin bình luận tập thơ “Nheo mắt nhìn thế giới của Ông.

                                                                                                         Phạm Ngọc Thái

      “Nheo mắt nhìn thế giới” – NXB Văn học 2008, là một tập thơ có tiếng vang và hay nhất của Bằng Việt. Trong lời giới thiệu tập thơ, Ông đã viết:
- Thơ đối với tôi (tức tác giả) không chỉ là thơ mà còn là một thái độ sống. Đã là một thái độ sống, thì bút pháp thể hiện cốt sao nói được hết điều mình cần nói, cần tỏ thái độ…
Một đoạn khác cũng lời giới thiệu ấy, Ông còn nhấn mạnh:
- “Nheo mắt nhìn thế giới” – đầu đề tập thơ này thoạt nghe có vẻ hơi kênh kiệu, thậm chí có phần xấc lược! Nhưng đọc kỹ các bạn sẽ thấy, thực ra là một thái độ, một tâm trạng khá kìm nén, đến mức có phần nhẫn nhịn, lặng lẽ chiêm nghiệm, đôi khi chua chát, ngậm ngùi…

              Bìa tập thơ "Nheo mắt nhìn thế giới" & Nhà thơ Bằng Việt

      Nhìn tổng thể tập thơ bắt nguồn từ một cách nhìn của một cõi lòng có phần u uẩn, dồn ứ cảm xúc mà tạo thành thi phẩm, mang tính phê phán xã hội sâu sắc. Vậy ta hãy xem, qua những bài thơ Bằng Việt đã phê phán xã hội thế nào? Xin mở đầu trang bình luận này bằng việc phân tích bài “Nhớ Trịnh”:

Có khi/ Một ngày ruổi rong, một ngày tất bật/ Cũng không làm xong một việc ra hồn!/ Có khi/
Cả tuần lao lung, cả tuần suy ngẫm/ Cũng không nhìn thấu bản thể mình!

Tôi nói về đoạn thơ giữa trước:

Ngày sống vội, tuần sống vội, năm sống vội/ Tuổi hoa niên, trung niên, kế tiếp tuổi già/ Chong chóng quay, rút cuộc được gì?/…
Được chuyển động – làm bù nhìn của gió…

Bằng Việt (BV) không chỉ là nhà thơ, mà còn thuộc hàng thủ lĩnh chính trị trong cơ quan tuyên huấn Đảng, Chủ tịch Hội liên hiệp Văn học Nghệ thuật Thủ đô, phó Chủ tịch Hội liên hiệp Văn học nghệ thuật VN, đồng Chủ tịch Hội đồng thơ HNVVN. Có thể nói suốt cuộc đời Ông luôn tỏ ra trung thành, mẫn cán, phụng sự chế độ như một cái …“chong chóng quay” ( như thơ đã viết). Vậy sao lại phải thốt lên:

Chong chóng quay, rút cuộc được gì?

Ông tự trả lời:

Được chuyển động – làm bù nhìn của gió…

Có nghĩa là, tất cả sự phụng sự không biết mệt mỏi ấy: Ngày sống vội, tuần sống vội, năm sống vội/- Cả đến những bổng lộc, vinh quang mà Ông đã có (tôi xin nói về ý nghĩa của sự “vinh quang” này sau), cũng chỉ để làm…”một bù nhìn”! Nhưng là bù nhìn của ai?

               bù nhìn của gió…

Gió thổi thì chong chóng phải quay! “gió” ở đây nó biểu thị cho một thế lực – Đó
chính là bộ máy nhà nước! Ta đọc tiếp những câu thơ dưới:

            Và gió, quẩn quanh đầu sông, cuối bãi,
Cũng một kiểu bù nhìn của nóng lạnh, Âm-Dương

Khí trời thay đổi… lúc nóng, khi lạnh thì tạo thành gió – Vậy “gió” lại cũng chỉ là “một thứ bù nhìn”… của trời đất ( tức Âm-Dương)! Hình tượng “Âm-Dương” tác giả sử dụng, chính là để chỉ về chế độ cũng chỉ như… “một thứ bù nhìn” theo chủ nghĩa Marx hoang tưởng mà thôi! Nó vận hành như gà mắc tóc:

            cứ quẩn quanh nơi đầu sông, cuối bãi

     Đó là một bộ máy cổ hủ, thậm chí còn bị tha hoá… (ta sẽ xét ở các bài khác thì thấy ý nghĩa này rõ hơn: như bài “Ngô đồng”, “Người của thế kỷ trước”, hay “Ngôn ngữ và chính trị” v.v…). Để rồi tác giả kết luận:

               Còn Âm-Dương có từ đâu, tồn tại tới đâu
              Thì mở hết giác quan, ta vẫn là mù tịt!

    Với kiến thức của một học giả, sự từng trải một đời người và chân dung của một văn nghệ sĩ có tầm vóc, mà Bằng Việt phải than: mở hết các giác quan, ta vẫn là mù tịt!/ - Ông hoài nghi, nói đúng ra là Ông không còn tin vào thể chế của chủ nghĩa Marx là đúng nữa? Ôi, nhưng đó lại chính là lý tưởng mà cả đời Ông cống hiến, để bây giờ sụp đổ thế ư? rồi tác giả buồn bã kết luận:

           Rầu rĩ trở về câu thơ của Trịnh:
         “Đêm thấy ta là thác đổ…”
            Vậy ngày ơi, ta là gì?

Nghĩa là, hôm nay chỉ là đêm trường – Vậy ngày mai khi trời sáng lạn thì sao? Ông chợt thấy mình rồi sẽ chẳng là gì cả! Mai ngày khi thời thế đổi thay, chủ nghĩa Marx đã không còn, xã hội đi theo một hướng khác đúng đắn và hợp lý hơn!? Nói một cách cụ thể: tên tuổi với niềm vinh quang mà Ông có hôm nay sẽ chỉ giả ảo nhất thời, nó giống như một “bóng ma” trong chốn quan trường, một thứ bù nhìn… của cái thế thời này! Lòng Bằng Việt tan nát, nên mới nhắc đi nhắc lại mãi câu thơ:

“Đêm thấy ta là thác đổ…”
Có lẽ nào, chỉ thế thôi sao?

Tôi phân tích sang bài “Ngô đồng”:

Thất vọng với ngàn xưa hay thương xót ngô đồng/ Trót được tôn quá cao, đẩy mãi vào lịch sử/
Để đến nỗi hậu duệ giờ thoái hoá/ Lưu luyến thưở vàng son xa lạ với đời thường!

Ngay vào câu thơ đầu ta đã thấy: Phải chăng như vua Ngô xưa, ngồi ở quá cao không nghe lời ai, có mắt như đui – để đến lúc cả thành trì bị đốt cháy mới chịu tỉnh ra? thì nước đã mất, nhà đã tan rồi! Đồng thời còn tồi tệ hơn, thất vọng và chua xót bởi cả đến lớp hậu duệ giờ cũng theo đó… mà bị đổ đốn và tha hoá. Tức là Ông thất vọng cho guồng máy nhà nước đương đại đó! Hình tượng”ngô đồng” mà BV dùng trong bài thơ là để chỉ cho lớp quan chức chốn cung đình. Luận theo ý nghĩa thực tiễn thì ta thấy: từ trên cao nhà nước xuống đến dưới các cấp địa phương vẫn bao tệ nạn, tha hoá. Không ít vùng nông thôn Việt Nam ngày nay, chính quyền bạo hành, đè nén dân tình… lại hình thành các kiểu địa chủ phong kiến ngày xưa. BV đã lên án, Ông chỉ trích sự xuống cấp về cả nhân cách, phẩm giá của những lớp “ngô đồng” ấy – giờ chỉ còn là:

Những chậu cảnh rẻ tiền, bầu cây thô tháp/ Lá nhăn nhúm răng cưa, xoè rẻ quạt/
Giống lai tạp bình dân, xa rời danh giá cũ/ Chỉ khiến nguội tanh trí tưởng tượng ngàn đời!

Đã cổ hủ, thoái hoá mà vẫn cố bám lấy quyền vị và những vàng son để hưởng lợi lộc, vinh hoa… thì tất yếu sẽ sinh ra ung nhọt trong xã hội. Xét ra cả nhiêù nước trên thế giới trên con đường tiến đến chủ nghĩa xã hội – Tầng lớp giai cấp vô sản trong guồng máy lãnh đạo nhà nước, từ giai cấp vô sản thuần tuý sẽ biến chất thành “Tầng lớp giai cấp vô sản hoá lưu manh”, hoặc “Tập đoàn giai cấp vô sản tham nhũng, lũng loạn…” ! Đó cũng là kết quả tất yếu để đến cuối thập kỷ 90, sang 1991 của thế kỷ XX, hàng loạt các nước XHCN ở Đông Âu bị sụp đổ. Hệ thống chủ nghĩa cộng sản tan rã lan rộng trên phạm vi toàn thế giới. Ông than:

Ngô đồng ơi, ngô đồng/ Có phải nhầm không đấy?
Giờ hoá hèn mọn vậy/ Biết trách ai, ngô đồng?

Ta nói như thế không phải là thương xót cho những sự đổ vỡ ấy, mà để nhìn thấy sự hoang tưởng của chủ nghĩa Marx – khi Người đã vạch ra một viễn vọng của chủ nghĩa cộng sản? Viễn vọng cùng chủ nghĩa đó đã tan tành!
Tôi phân tích bài “Người của thế kỷ trước” – Nói về những gương mặt đặc trưng cho một chế độ của một thế kỷ đã đi qua, song những con người cổ hủ của thế kỷ đó vẫn tiến tới, cùng với lớp hậu duệ kế thừa trong guồng máy đương đại cũng bị thoái hoá (như đã phân tích ở bài trên): Để đến nỗi hậu duệ giờ thoái hoá/ – đang ngất ngưởng phán xét, điều hành xã hội ở thế kỷ mới này:

Anh đâu cần ai thương, anh bình giá mọi điều bằng cái nhìn khinh bạc/ Anh đứng trên mọi điều để xét nét thời gian/
Nhưng có ích gì đâu!/ Khi trên khuôn mặt anh đã in vết thẫm mầu…

Với những con người đã bất chấp cả điều hay, lẽ dở – Tức là khinh bạc cả quyền lợi cộng đồng, coi thường luân lý… để xét nét mà phán quyết! Thì đâu còn phải là người của nhân dân, của đất nước nữa? Đó chính là lớp quan lại đang dẫm đạp lên quyền lợi dân tộc mà chúng ta thấy không ít trong xã hội ngày nay. Nếu lớp quan lại đó chiếm nhiều trong bộ máy nhà nước, thì tất dẫn đến lúc bọn họ sẽ bán cả nước để cầu vinh!? Như thơ Ông viết:

Anh đầy khôn ngoan, đầy so đo, đầy tránh né/ Anh sống đến hôm nay, dương dương tự đắc/
Nhưng than ôi!/ …Tôi ngồi uống với anh như uống cùng ảo ảnh/ Uống cùng bao nhiêu khát vọng không thành?

Đó cũng chính là hình ảnh của cái guồng máy “như một thứ bù nhìn” mà BV đã tả trong bài “Nhớ Trịnh”.

Về bài “Một đàn thằng ngọng đứng xem chuông” – Bài thơ chế nhạo những kẻ hợm hĩnh, đó là phường ngu dốt, kệch cỡm… lại luôn luôn lên mặt dậy dỗ, thuyết giáo cho đời. Tác giả không có ý bôi xấu hoặc chế giễu những người bị khuyết tật, như Ông viết:

Không phải ngọng bẩm sinh
Chúng đánh lưỡi, chúm môi… dần hoá ngọng.

“ngọng” cũng chỉ là biểu tượng tác giả dùng để ám chỉ lớp quan cách dởm đời. Đó chính là những thứ quan hay hống hách thường thấy nhan nhản thời nay, chúng như phường trưởng giả học làm sang. Có khác nào Tú Xương cũng đã từng giễu cợt những phường như thế ở thời xưa:

Lẳng lặng mà nghe nó chúc sang/ Đứa thì mua tước đứa mua quan/
Phen này ông quyết đi buôn lọng/ Vừa chửi vừa rao cũng đắt hàng.

Đọc bài thơ của BV ta thấy cả một sự nực cười và chua chát. Những loại quan ngọng đó càng tỏ ra oai vệ, càng lên cao giọng, ỷ quyền đe nạt mọi người, thì chúng lại càng “ngọng”, ngọng đặc quánh lại. Người đời bây giờ biết nhiều loại quan ngọng như thế lắm! Người ta không dại gì nói chuyện tử tế, đứng đắn với chúng, có khi lại mang vạ vào thân. Cho nên:

Người đời thừa hơi nói mãi chuyện khôn
Thì ngọng hùa nhau cùng dồn đến dại…

Có thể chúng sẽ đổ xô vào cấu xé, dẫm đạp lên cả những người dân yêu nước? Và nếu một khi luật pháp lại thuộc về những kẻ quan lại cầm quyền như thế, thì xã hội này đâu có còn là của nhân dân?

Tôi nói đến bài “Sự kiện tày đình” – Tác giả chỉ đi từ sự việc thay đi, đổi lại của pháp luật: Cấm đăng kí xe, xong rồi lại cũng pháp luật – cho đăng kí xe thoải mái! Nhưng đây cũng chỉ là một hiện tượng lấy ra làm minh chứng. Thực tế sự thay đổi pháp luật ở xã hội ta nó diễn ra tuỳ tiện tới mức, như Ông viết:

Mình tự trói tay mình, rồi lại tự cởi ra/ Tự biểu quyết xong, lại tự chê mình phạm vào hiến pháp!
Khi quyết đáp, cũng viện đủ lý do quyết đáp/ Khi huỷ đi lại cười trừ: “Chưa hợp lòng dân!”

Ông muốn chỉ trích sự méo mó, một sự ẩm ương đến nực cười của lớp quan chức nhà nước đương thời, những người làm ra pháp luật, cầm cương nẩy mực ở xã hội. “pháp luật” có khác nào thứ trò và những thứ trò đó cứ ngang nhiên diễn đi, diễn lại. Một bài thơ mang tính chất rất điển hình của thời thế hôm nay.
Giờ tôi phân tích về bài “Ngôn ngữ và chính trị” – Tác giả đứng trên bình diện của thời đại, thế giới mà phân tích nhân tình thế thái:

Tôi đến Vácsava khi Liên Xô đã đổ
Thấy tiếc toà nhà cao như trường Lômônôxốp
Kiến trúc thời Xtalin, giờ bỗng bị bỏ hoang!

Khi Liên Xô còn vững, nước Nga trở thành thành trì trung tâm của khối XHCN. Nhưng khi Liên Xô bị đổ rồi, thì than ôi!… đến cái tiếng Nga cũng không ai muốn dùng. Ngay cả người Nga lúc ra nước ngoài cũng không muốn sử dụng cái tiếng nói mẹ đẻ của họ nữa. Thứ ngôn ngữ của một dân tộc lớn như thế, mà nay cả thế giới khinh miệt nó. Ông đã phải than lên:

Ngôn ngữ tội tình gì?…/ Mà dâu bể khó lường, mà giậu đổ bìm leo?
Hay cũng nhiễm thói đời, như đồng tiền đen bạc/ Lúc thắng thế vung vinh, lúc tủi phận bọt bèo?!

    Thế mới biết thế thời “Được làm vua, thua làm giặc” là vậy!

         Nhà thơ Bằng Việt

     Sự sụp đổ của Liên Xô cùng hàng loạt các nước XHCN ở châu Âu – Nó báo hiệu sự tan vỡ của Chủ nghĩa Marx-Lenin! Một số lãnh thổ trong Liên bang Nga rơi vào cảnh nội chiến tương tàn, không biết khi nào mới hồi phục được như trước, lại trở về thời kỳ của “tư bản dã thú” đã qua từ hàng trăm năm trước. Marx hoang tưởng đã đành, mà ngay cả lãnh tụ Lê Nin cũng ngộ tưởng khi tuyên bố rằng: Những nước vừa ra khỏi ách thuộc địa như Việt Nam, Trung Quốc… ở châu Á, hay các nước nhược tiểu ở các châu lục khác trên thế giới, có thể tiến thẳng lên CNXH không cần qua TBCN (nghĩa là đốt cháy giai đoạn) – Khi đã có Liên bang Xô viết làm chỗ dựa. Thì chính Liên Xô lại đổ đầu tiên!

    Như thế là sự ngộ tưởng của Lê Nin không chỉ trở thành một hệ quả đối với nhân dân Nga, đất nước Nga – mà còn kéo theo sự lầm lạc trên con đường đi tới của lịch sử các nước vừa giải phóng ra khỏi ách đô hộ của thực dân hay đế quốc? Nó sẽ dẫn đến sự thoái hoá của bộ máy nhà nước và xã hội đó!

   Đứng trước thực tế ấy, Bằng Việt hoài nghi về Học thuyết Marx? Ông không còn lòng tin vào thể chế, dù cả đời Ông đã phụng sự cho thể chế ấy! Khi Ông nhận ra mình cũng chỉ là… “thứ bù nhìn” của một guồng máy bù nhìn, trong cái chủ nghĩa hoang tưởng kia mà thôi – như ở bài “Nhớ Trịnh”:

Chong chóng quay, rút cuộc được gì?
Được chuyển động – làm bù nhìn của gió,
Và gió, quẩn quanh đầu sông, cuối bãi,
Cũng một kiểu bù nhìn của nóng lạnh, Âm-Dương…

    Giờ ta xem xét đến bài thơ “Nheo mắt nhìn thế giới” – mà ngay cái đầu đề của bài cũng được lấy để đặt tên cho cả tập thơ của Ông.

   Bài thơ gồm có ba đoạn ngắn. Hai đoạn trên chỉ là sự tả: Ở trên máy bay với độ cao 3000m nhìn xuống – người thì như hạt bụi, các cao ốc như hộp diêm, rừng già như tóc rối. Còn trông ra cả vũ trụ kia… toàn mây trắng mây, như vẩy rồng, vẩy cá, một màu xanh da trời vô cùng, vô tận.

    Thực ra Ông chỉ lấy đó làm hình tượng – Ý nói, ta hãy rút ra một tầm xa mà nhìn và suy xét cả thời đại mà xem?…Sau mỗi đoạn ấy tác giả đều bung ra một câu kết, thán rằng:

- Kết đoạn 1/. Nheo mắt biết buồn gì?
- Kết đoạn 2/. Nheo mắt biết vui gì?

Có nghĩa là: Khi đứng trên một tầm để bao quát cả xã hội cùng thế giới thì… chẳng biết nên vui hay buồn vì lẽ gì? Tức là lòng Ông hoang mang. Nhưng Ông hoang mang vì cái gì? Chính là “Thế sự”! Như đã phân tích: Ông không biết cả chủ nghĩa Marx cùng thế chế mà Ông đã suốt đời phụng sự đó, rồi sẽ đi về đâu? đến đâu?… Bài thơ mang ý nghĩa ẩn dụ – Lý tưởng cùng tình hình xã hội tác động lên tư tưởng, nhân sinh quan của Ông… nó trở nên mờ mịt. Ông thảng thốt cảm thấy đời Ông có thể sẽ trở thành vô nghĩa? Bởi thế ở đoạn thơ thứ 3, Ông viết với một tâm trạng nửa vời nhưng mang đầy sự phẫn chí:

Nheo mắt vì rợn ngợp/ Nheo mắt vì bất cần/ Có thể đầy phấn kích/
Có thể đầy phân vân/ Hay nhuốm màu khinh bạc/ hay chan hoà bao dung…

Để cuối cùng dồn nén vào một câu tổng quát: Nheo mắt nhìn thế giới/ - Ông “rợn ngợp” trước bao sự kiện lớn thế giới đã đành, nhưng cũng vì cả những điên đảo, sự rối loạn của xã hội và thế thời đang bao phủ lên tâm hồn cùng nhỡn quan – mà Ông đã viết:

Có mở hết giác quan, ta vẫn là mù tịt!

Ông “bất cần” vì chán cái thời thế có quá nhiều sự đen bạc, giả tạo này! Tôi xin chép ra đây những vần thơ của Chế Lan Viên:

Lũ ta là con rối
Cho cuộc đời giật dây…

Phải chăng: Bởi Ông không muốn làm một con rối và thứ “bù nhìn” như thế nữa? Cái lý tưởng cùng chủ nghĩa suốt đời Ông theo đuổi bỗng trở thành bong bóng, vừa hoang tưởng lại vừa chìm trong sự tha hoá, nên tâm trạng mới: Có thể đầy phấn kích/ Có thể đầy phân vân/ - Cũng không biết mình nên “khinh bạc” hay nên “độ lượng mà bao dung”? Với tâm trạng ấy, ở một bài thơ khác Bằng Việt tự thán:

Người đàn ông đã đến tuổi gàn
Đã đến tuổi không còn gì để mất
Mới hiểu được góc nhìn ngoài sự vật
Thấy rõ hình hài những thứ vô vi…

“những thứ vô vi” ở đây chính là sự vô nghĩa bao quanh cuộc đời, những “đạo nghĩa” tưởng như cao cả mà Ông tâm huyết, thì nay tất cả đã tan vỡ!… Rồi, cũng giống như nỗi lòng của Tú Xương ngày xưa, Ông tự vỗ an mình:

Ngủ đi! Ngủ đi…
“Ngủ quách sự đời thây kẻ thức”
…
Ngủ đi!… Ngủ ư?… lại mất ngủ rồi!

Ông muốn ngủ đi để quên tất cả mà không ngủ được, bởi thế Ông… “bất cần”! Ông không muốn mở to mắt nhìn ra xã hội và thế giới nữa, nên ông:

“Nheo mắt nhìn thế giới”…

Đó là một thái độ phủ nhận và phủ nhận một chủ nghĩa hoang tưởng, cùng guồng máy hiện hành của Bằng Việt.

Trang viết đã dài, tôi chỉ xin bình thêm một bài nữa: “Rượu của Nguyễn Cao Kỳ”, thuộc trong những bài thơ có tiếng tăm nhất của tập Nheo Mắt Nhìn Thế Giới này – Hơn 30 năm sau chiến tranh, Nguyễn Cao Kỳ từ Mỹ trở về Việt Nam thăm quê, có tặng cho vị thiếu tướng công an một chai rượu. Vị thiếu tướng mang ra cho anh em uống. Mọi người thì vui vẻ:

- Ồ, rượu ngon thì cứ uống! Đâu cần cố chấp mãi chuyện xưa.

Nhưng một người thì nhất quyết: “không”!
Đấy, câu chuyện diễn tả lại chỉ có thế. Bài thơ đặt ra trước chúng ta một câu hỏi: Chiến tranh qua lâu rồi, trong chúng ta những người ở hai chiến tuyến, có nên giữ thái độ hận thù và mặc cảm nữa hay không? Một câu hỏi không phải dễ trả lời! Nhưng đọc lên ta thấy cũng phân vân? Không thể trách những người bỏ qua tất cả, cứ uống tràn, nhưng cũng không thể trách anh chàng đã nhất định không chịu uống kia! Và thế là:

Bữa rượu bỗng dưng trở thành đắng đót.

Nó khoáy vào một vết thương của cả hai bên, chưa sao lành lại được:

Vì sao không? Chẳng cố chấp quá ư!/ Cậu là lính phòng không, chúng tớ đều cựu chiến binh cả chứ!
Cũng bom đạn, cũng Trường Sơn, cũng vào sinh ra tử/ Sống đến hôm nay, đâu phải để hận thù!

Nhưng rượu dù ngon mà sao vẫn đắng? Thế đấy! Sự đời, chuyện đất nước, chuyện con người:

Có phải tự đáy lòng không vượt qua mặc cảm/ Không vượt qua nỗi buồn của cuộc chiến tranh xưa,
Không vượt qua chính mình, không vượt qua quá khứ/ Vết thương cũ còn đau khi gió chuyển sang mùa…

    Thái độ của nhà thơ trung thành với hiện thực, tác giả giữ sự khách quan với ý nghĩ của các nhân vật trong việc mô tả. Ông chỉ đặt ra câu hỏi, chứ không có ý định phê phán ai, hay lên tiếng ủng hộ ai – Bởi vì, chính Bằng Việt cũng có trả lời được câu hỏi đó đâu?
Ông cũng uống, nhưng chẳng qua là muốn quên đi tất cả: cứ uống! Ông không thể trả lời được về cả cuộc chiến tranh xưa cùng những bối rối của hôm nay?

Tác giả - nhà thơ" Phạm Ngọc Thái"

- Ừ thì giải phóng xong rồi, nhưng để phụng thờ cái gì và… ” lý tưởng” gì đây? Chủ nghĩa Marx ư? Hoang tưởng! Thế thời này đâu còn phải là của dân tộc, của nước non?… Ta lại trở về với bài thơ Nhớ Trịnh – Và Ông thấy mình bỗng nhiên đã trở thành một “con rối”, một thứ bù nhìn quay như ‘chong chóng”… trong cái guồng máy có phần phi nhân nghĩa của đương đại này.

     Bài thơ trăn trở trong đó một câu hỏi: Chúng ta đang ở đâu và… phải đi đến đâu đây?
Tôi đã được xem một bức tranh lớn nổi tiếng của danh hoạ Pháp Henri Paul Gauguin (1848-1903), có một cái tên rất dài, tôi nhớ đại để là: Chúng ta là ai? đang ở đâu? và sẽ đi đến đâu? - Nhân sinh quan chủ đạo của nhà thơ trong tập thơ này chính là ở câu hỏi đó! Hơn thế, về một phương diện nhất định… Bằng Việt đã phủ nhận chính cái thế thời mà chúng ta đang sống hôm nay!

    Đến đây – Tôi xin tặng Bằng Việt đôi khúc thơ nhỏ, trích ra từ trong thiên sử thi gọi là: “Tiểu trường ca Thế Giới Tự Do – Phạm Ngọc Thái”, như sau:

Khúc 1 – Năm xưa ta đã trải thảm đỏ cho Mỹ rút về nước
Nay ta lại trải thảm đỏ để Mỹ vào Việt Nam
Nếu Mỹ không mang bá mộng xâm lăng…
(Chuyện thời thế – Thế thời: Phải thế!).
Khúc 2 – Thằng Tàu – ta cố tranh thủ kết đồng minh
Nhưng bản chất chúng là kẻ thù truyền kiếp của Việt Nam…
Ngàn năm trước đã thế!
Ngàn năm sau vẫn thế!
(Nếu một khi ta không đủ mạnh).

……..

“Nheo mắt nhìn thế giới” là một tập thơ mở – Nó mở cái gì? Nó mở ra một câu hỏi: Chúng ta là ai? đang ở đâu? và chúng ta sẽ đi đến đâu đây?
Bằng Việt đáng quí ạ:

Chúng ta đi về phía “Tượng thần tự do” – Nước Mỹ.
Việt Nam đi về phía “Tượng thần tự do” – Nước Mỹ.
“Tượng thần tự do” muôn năm!!!

Phạm Ngọc Thái
Hà Nội * Tháng 11/2011
——————————–

                   Bài viết được loan tải trên rất nhiều các website trong nước & thế giới -
               Một số tiêu biểu như sau:

                       ở trong nước:
                         * Website vandanviet.net - link:
           http://vandanviet.net/shop_news.php?l=vn&ac=235&start=0&cn=633&sort=1&item=1&from=&to=&mode=n&cn=633&n=8562
                     * datdung.com ở Tây Ninh:
           http://www.datdung.com/modules.php?name=News&op=viewst&sid=4889#axzz1dVJ7Pulq
                      * Đăng trên nguyenduyxuan.net:
          http://nguyenduyxuan.net/tac-gi-tac-phm/vn-hc-cuc-sng/1883-bng-vit-phe-phan-xa-hi-bng-th-phm-ngc-thai


*http://vannghecuocsong.com/home/vi/news/Nghien-Cuu-Ly-Luan-Phe-Binh/Bang-Viet-phe-phan-xa-hoi-bang-tho-435/
* http://badamxoe.blogspot.com/2012/07/bang-viet-phe-phan-xa-hoi-bang-tho.html
*http://ban1946.vnweblogs.com/post/18418/374698
*http://banhthanhban.com/Default.aspx?Module=Site&Function=News&Id=393

* Đăng trên 4phuong.net:
          http://4phuong.net/ebook/70934417/bang-viet-phe-phan-xa-hoi-bang-tho.html


              Và rất nhiều trên các Website Hải ngoại - Tiêu biểu như:

                       * Trên bản tin online hàng ngày Hải ngoại - link:
           http://tintuchangngay4.wordpress.com/2011/11/08/nha-th%C6%A1-b%E1%BA%B1ng-vi%E1%BB%87t-phe-phan-xa-h%E1%BB%99i-b%E1%BA%B1ng-th%C6%A1/
                     * hung-viet.org ở châu Âu:
          http://hung-viet.org/blog1/2011/11/07/b%E1%BA%B1ng-vi%E1%BB%87t-phe-phan-xa-h%E1%BB%99i-b%E1%BA%B1ng-th%C6%A1/
                     * vanganh.info Hải ngoại:
         http://vanganh.info/nha-tho-bang-viet-phe-phan-xa-hoi-bang-tho/
                     * Tuổi trẻ Việt ở Hoa Kỳ:
         http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=NzAwWlEwMFpUODlhWjk2OVE4OFQ=
                     * nsvietnam.com ở Canada:
         http://www.nsvietnam.com/online/sangtac/1113.bl.html
                      * banvannghe.com Hoa Kỳ:
         http://www.banvannghe.com/D_1-2_2-66_4-1115_14-2/
                      * Một blog với tên đề "hẹn nhau Sàigòn 2015" ở Mỹ:
         http://www.hennhausaigon2015.com/forums/viewtopic.php?f=3&t=1155&sid=3a731a3921abd4117aac7ebdf8999d74
                       * Báo Tổ-quốc ở Hoa Kỳ:
         http://to-quoc01.blogspot.com/2011/11/pham-ngoc-thai.html#more
                        * đăng trên website luanhoan.net Hải ngoại:
         http://www.luanhoan.net/gocchung/html/gc1002.htm
                        * Đăng trên sangtao.org Hải ngoại:
         http://sangtao.org/2011/11/13/bang-viet-phe-phan-xa-hoi-bang-tho/
                        * Một website Hải ngoại gọi là DÂN LÀM BÁO đăng link:
          http://danlambaovn.blogspot.com/2011/12/bang-viet-phe-phan-xa-hoi-bang-tho.html
                        * Đăng trên Tuần Báo Nam Úc link:
         http://www.namuctuanbao.net/tiengnoi/tntn_19.php
                         * Đăng trên luanhoan.net Hải ngoại link:
         http://www.luanhoan.net/gocchung/html/gc1002.htm
                          * Đăng trên danchimviet.info Hải ngoại link:
    http://www.danchimviet.info/archives/48105
                           * Đăng trên Sài Môn Thi đàn Hải ngoại từ 10/11/2011 link:
       http://www.saimonthidan.com/?c=article&p=7257
                        * Đăng trên Hải ngoại phiếm Đàn link:
         http://www.haingoaiphiemdam.com/news/index.php?mod=article&cat=V%C4%83nH%E1%BB%8Dcamp;Ngh%E1%BB%87Thu%E1%BA%ADt&article=3372&page_order=1&act=print
                          * Đăng trên truclamyentu.info link:
        http://www.truclamyentu.info/tlls_nhungdongtho/bangvietphephanxahoibangtho1.htm

                            Cùng số báo đăng ở Úc Châu & Mỹ.

<bài viết được chỉnh sửa lúc 31.07.2012 10:59:48 bởi Nhân văn >

#159

Nhân văn 21.12.2011 10:36:52 (permalink)

.

                                      CHÙM THƠ MÙA ĐÔNG

         Cũng là một chùm thơ tình khá thi vị - Nó cũng được loan tải trên nhiều website
         trong nước cũng như thế giới - Đăng vào đây xin Quí vị cùng tham khảo:

LẠC GIỮA MÙA ĐÔNG

Phố không vắng mà tình anh vắng
Giọt thơ rơi xuống tận đáy lòng
Gió du đãng leo cành du đãng
Anh vẩn vơ hoài lạc giữa mùa đông...
Thành phố quay cuồng cơn lốc sống
Cả bọn kéo nhau cuộc nhậu nhoẹt bốc đồng,
Lời quan trọng của mấy ông nhà thơ đầu dê, chả chó...
Anh chẳng buồn đâu chỉ nhớ em!
Cô gái trẻ nhà bên nên thơ quá
Nhìn cô ta anh đốt thuốc tràn,
Lại thoáng bóng em tận trời cánh nhạn
Lúc này có nhớ anh không?
Ngoài kia hoa rơi hay lá rụng
Gậm mòn anh đêm chia tay cuối cùng
Mái tóc xưa bay làn hương gió thoảng
Cánh bướm vàng đâu đó vẫn hồn nhiên.
Tình là trận gió rền hay mưa trút
Theo em rồi và anh hát cô đơn!
                             Phạm Ngọc Thái
                                 8/10/1994

CÔ GÁI ĐI BÊN HỒ

Hồ mùa đông dại nắng
Em bước nhẹ trong hàng cây nghiêng bóng
Gió khẽ reo sau tà áo thanh tân
Mắt em thầm mang cả mùa xuân.
Cánh buồm đỏ đưa em vào xa vắng
Anh mải nhìn theo màu áo trắng
Cái màu mây con gái dịu hiền
Em đi rồi... còn lại một trái tim!
Em xa rồi, còn lại nỗi đau êm
Tiếng gì đó âm thầm bên vệ cỏ...
Chỉ thiên nhiên mãi mãi là tươi trẻ
Tuổi ta ơi, vội héo làm gì?
Cánh buồm đỏ anh đưa em vào xa vắng
Năm tháng đời anh, tóc trắng đầu anh,
Nhưng rồi ngày mai em cũng sẽ già và chán?
Cô gái đi bên hồ - ta sẽ hoá ra chim...
Mùa đông * 1994

NGHĨ VỀ HÀ NỘI

Hà Nội cứ suốt đời nghe lá rụng
Những ngọn đèn ô cửa mùa đông
Trái sấu nhỏ bàng hoàng như kỉ niệm
Nước hồ xanh rêu bám kín Tháp Rùa...
Hà Nội cứ rầm rì trang tình tự
Của những đôi trai gái bên bờ...
Tà áo trắng em bay một thời thiếu nữ
Theo anh hoài tới tận lúc già nua.
Hà Nội mới mà như là cổ tích
Phía nhà ga đoàn tầu đến rồi đi
Những giọng nói lẫn vào lời gió thổi
Ai trở về... và ai sắp chia ly?
Đêm tóc trắng lại nghĩ về Hà Nội
Nằm thở dài, nhớ quá bóng em xưa...
Đầu thiên niên kỷ.

VỆT SÁNG MÙA ĐÔNG

Màu thành phố mưa sa liễu rủ
Không mặt trời chói lói xuyên qua
Một vệt sáng mùa đông nhợt nhạt
Tiếng chim nào quanh quất rướn lên ca! (**)
Đoàn thiếu nữ áo váy màu phấp phới
Nét thanh xuân khêu gợi mắt đa tình
Sưởi ấm lại vầng trăng toan hấp hối
Anh trong lòng cũng nhói thương em.
Mảnh trăng khuyết sáng ngày treo như chết
Tình rách tan ai vá lại cho lành?
Và trong vệt sáng mùa đông ẩm ướt
Có cái gì vỡ vụn giống... Em - Anh!
Phạm Ngọc Thái
(một đêm cuối năm)

(**) Có tiếng một con chim đã cất lên ca trong bài thơ:
Tiếng chim nào quanh quất rướn lên ca...

Tôi xin cam đoan con chim đang rướn lên ca kia nhất định nghe được tiếng nói trái tim người? Vì đó là con chim của tình yêu! Cũng lạ, trong vệt sáng mùa đông nhợt nhạt, vầng mây thì toan hấp hối, mảnh trăng cũng chẳng khác nào cái xác... hoà điệu với lòng người đang ... tan vỡ! Nhưng con chim vẫn khát vọng, nó khắc khoải ca: Đau khổ, sướng vui cũng vì khát vọng ấy!
Đó vừa là bi kịch, vừa là hạnh phúc mà tạo hoá đã ban cho con người. Và chính trong cái thế giới đầy mâu thuẫn ấy, đã chứa đầy ắp sự u uẩn bởi tình yêu của bài thơ "Vệt sáng mùa đông" này.

                       MỘT SỐ WEBSITE TIÊU BIỂU ĐÃ ĐĂNG NHƯ:

  . Đăng trên Đất Việt trong nước:
           http://datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&pid=8&cid=32&id=1850
. Trên vanthoviet.com link:
           http://vanthoviet.com/news/n/494/3331/chum-tho-mua-dong-pham-ngoc-thai.html?l=vn
. Trên bichkhe.org link:
http://www.bichkhe.org/home.php?cat_id=147&id=2111
. Tuổi trẻ Việt Hải ngoại ở Hoa Kỳ:
        http://www.tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=VHgwYTdRNnh4MHhUNzc2OTd4eHg=
. "Chùm thơ mùa đông" ở website nsvietnam.com tại Canada:
       http://www.nsvietnam.com/online/sangtac/1204.pnt.html

<bài viết được chỉnh sửa lúc 21.12.2011 10:43:10 bởi Nhân văn >

#160

Nhân văn 18.01.2012 10:31:35 (permalink)

             Chùm thơ xuân Nhâm Thìn - Phạm Ngọc Thái




                    KHÚC XUÂN TUỔI SÁU TƯ

Ta đi trong xuân đời ta và xuân ngoài vũ trụ
Nơi cát bụi cuộc đời hoa những nở đầy hương
Sáu tư tuổi già chưa nhỉ?
Qua bể khổ trầm luân đã hé cửa thiên đường...

Ta vừa sống giữa đất trời vừa nhập thân trong màn kịch
Thông minh không kém đời mà lại vào vai kẻ điếc, câm
Cứ giả bộ hề tuồng cho dễ sống
Nuốt nước mắt mình đi như uống nước chè đường.

Sáu tư xuân trôi...
Cũng nhanh như bóng câu qua vậy
Trẻ với con nhưng già giữa dân gian
Ta hoá chớp, hoá mây mưa thế kỉ
Với cả trời thi ca toả giữa dương trần.

Ôi, bài thơ ta khai bút đầu năm
Nhìn ngợp cánh hoa bay, sao tim mình còn rớm máu?
Chỉ lặng lẽ cười...
Hàn lại những vết đau trong vai diễn hề tuồng trên sân khấu
Sáu tư tuổi rồi, cũng vẫn chửa già đâu!

Đi giữa mùa xuân đã thấy vĩnh cửu ở trên đầu
Cõi Phật rước ta về đất thánh
Để lại nhân gian hồn thơ ngợp ánh
Ta bay... ta bay trong xa xanh...

Có thể khép lại được chưa?
Cái màn kịch cuộc đời ta từng sống tháng năm...
Hỡi thế gian! Sao nặng nề số kiếp
Cũng đã đi sắp hết đường mình cần bước
Trước khi vùi xác xuống mồ
                              ta muốn khóc để mừng xuân...

                                       Xuân Nhâm-Thìn * 2012

   THÀNH PHỐ TRONG XUÂN

Thành phố chìm nghe mùa xuân gọi
Sương giá rơi, dãy nhà đứng trầm tư
Sóng hồ, gió thổi
Bóng ngôi chùa lặng lẽ trong khuya.

Thành phố ấy của những đôi trai gái
Bên nhau ân ái vui vầy
Trời đất lạnh nhưng trái tim nóng hổi
Trong màn đêm cuộc sống vẫn yêu đời.

Thành phố lặng im nhưng chắc là chưa ngủ?
Nghĩ suy gì cây xao xác thâu canh...
Tiếng niệm phật lầm rầm như thủ thỉ
Để cầu cho số phận chúng sinh!

Thế giới bao nơi còn đang chiến tranh
Chỉ mong xứ sở bình yên...
Cuộc sống cứ quay, hòn xúc xắc không yên nghỉ
Trai gái vẫn yêu nhau
                cả trong bom đạn lẫn hoà bình.

                   CẢM XUÂN

Xuân ngẩn ngơ rơi xuống mái nhà
Chim bay bay mãi cõi bao la
Vợ ơi! Ngày tháng lo kiếm chợ
Anh cười ra lệ chép vào thơ...

        NGẪU BÚT XUÂN ẤT DẬU

Một cây quất nho nhỏ quả vàng treo nũng nịu
Vài nhành hoa vi-ô-lét đưa hương
Xuân đến trong nhà ta và xuân ngoài vũ trụ
Vui con con mà hồn bay mênh mông

Đời bình dị hơn đế vương thanh thản!
Cõi bình yên ta sống giữa thanh tao
Mặc ai đó cứ đua nhau xô đẩy
Hiện đại văn minh ta cũng chẳng cần nào.

Ấy, thời thế thế thời bơ phớt hết!
Rồi ngày mai cát bụi cũng ra tro
Chỉ còn lại những vần thơ ta viết
Khói hương bay và hoa cỏ mọc trên mồ...

                        Đêm 2 Tết 2005


     ĐÊM XUÂN LÝ GIẢI

Đêm xuân chợt giấc với sóng lòng
Vườn thanh hoa nở cánh bay hương
Hư - thực trên đời ai biết hết?
Ngoài miếng ăn rồi khéo khói sương...

Vũ trụ quay theo vòng con ốc
Lịch sử cuối cùng dễ nguyên sơ?
Toà sen - Bụi cát: hai mà một,
Quan trọng chẳng qua cố tạo ra.

Khổ nghèo rồi cũng thoáng chiêm bao
Giàu sang chắc đã sướng hơn đâu?
Thế sự phần nhiều sân khấu cả
Nghị trường lắm nộm với ma treo.

Đêm xuân mình lý giải sự đời
Nửa khinh, nửa trọng - cửa thiền ngồi!
Tốt nhất chớ ham tiền của quá,
Người còn có vận, nhẩn mà chơi...

        EM GÁI DƯỚI XUÂN

Ô kìa, em gái dưới xuân
Anh đi tiếng gió ru ngân giữa trời
Thoáng trông đôi mắt em cười
Trời không rét nữa, có vài lá buông
Mưa phả bạc mắt em trong
Chim xuân sao vắng, cành đông ngập ngừng
Em xinh xinh đến quá chừng
Lòng không thể dứt nên mình ngẩn ngơ...
Thôi đừng hát nữa hồn thơ!
Gái trong thiên hạ sao vơ được vào
Vô tình để trái tim đau
Dòng tương tư chảy về đâu, hỡi người?

                            Phạm Ngọc Thái


                      MỘT SỐ WEBSITE ĐÃ ĐĂNG NHƯ:


* "Chùm thơ xuân Nhâm Thìn -2012"
Đăng trên nguoibanduong.net ở Liên Bang Nga:
http://nguoibanduong.net/index.php?nv=News&at=article&sid=6287
.  Đăng trên vandanviet.net trong nước:
   [link=http://vandanviet.net/shop_news.php?l=vn&ac=235&start=0&cn=631&sort=1&item=1&from=&to=&mode=n&cn=631&n=8932]http://vandanviet.net/shop_news.php?l=vn&ac=235&start=0&cn=631&sort=1&item=1&from=&to=&mode=n&cn=631&n=8932
    . Đăng trên nguyenduyxuan.net trong nước:
           http://nguyenduyxuan.net/tac-gi-tac-phm/th/2143-chum-th-xuan-phm-ngc-thai-
   . Đăng trên thuviengiadinh.com ở trong nước:
      http://www.thuviengiadinh.com/giao-duc/tho-hay/chum-tho-xuan-pham-ngoc-thai
. Đăng trên Đất Việt trong nước:
          http://www.datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&pid=8&cid=32&id=1939

<bài viết được chỉnh sửa lúc 18.01.2012 11:04:53 bởi Nhân văn >

#161

Nhân văn 15.02.2012 21:58:51 (permalink)

Chùm thơ tình trong mây - Phạm Ngọc Thái

MÂY BAY GIÓ THOẢNG

Sóng cứ vỗ ngày đêm xô bờ cát
Tình mây trôi...toàn mộng em ơi!
Bao nụ hôn anh vương vãi trong trời đất
Để bây giờ thành kẻ mồ côi.

Tuổi trẻ đi qua - chiều về, tuy hoàng hôn vẫn đẹp
Ta luôn nghĩ tới em trên mọi nẻo đường đời
Người thiếu nữ tận khung trời xa thẳm
Quá xa rồi, chỉ còn bóng mà thôi.

Bóng em vờn như mây bay, gió thoảng
Ta chẳng bao giờ nắm được gió và mây
Phố hiu hiu một chiều buồn lằng lặng
Chỉ có tiếng thơ ta vang vọng tháng năm dài...

Mùa đông 2011

            THIẾU NỮ ĐI TRONG CHIỀU MÂY

Hoàng hôn buông tím đổ mặt hồ
Gương nước xôn xao với nhà thơ
Lá bay xào xạc khua vọng gió
Một cõi lòng ai tận bến mơ...

Em đi bảng lảng bên hồ Tây
Đôi mắt huyền trong gió heo may
Dáng em mềm mại như nhành liễu
Cô gái chiều mây khuất đám cây.

Tiếng mõ chùa buông nơi ngả vắng
Thiếu nữ nghe mà vẫn lặng thinh
Để cả lòng ai thầm vương vấn
Nào phải mình anh bước cô đơn?

Ôi, hồ Tây - Chiều mây sương buông,
Thiếu nữ đi rồi trời khóc không?
Thơ anh từng giọt tan trong nước
Hồn trôi vào gió tới nơi em...

                            11/9/2005

      NGỬA MẶT NGẮM MÂY TRÔI

                       . Nhớ bài thơ "Mộng uống rượu với Tản Đà" của Huyền Trân

Ngửa mặt ngắm những vì sao xa lắc
Trời mênh mang tôi gọi... thế gian ơi,
Mây trôi, mây trôi, mây trôi, mây trôi
Xin mời cụ Tản Đà chén rượu uống cho vui!

Này cụ ạ: Kiếp sau đừng làm thi sĩ nữa!
Tôi sẽ ra bờ sông kiếm chiếc cần câu cá
Hay cái vó bè thả lưới dưới trăng sao…
Ừ nhỉ, nhưng không thơ hồn biết trú vào đâu?

Ngày xưa cụ nửa đời những muốn quên trần thế (1)
Sống chán chường lên núi định tu tiên
Chẳng thoát được đâu cụ ơi?
Cõi hồng trần đày đọa kiếp chúng sinh
Thân thi sĩ mảng bèo trôi dâu bể.

Tôi thay bác Huyền Trân mời cụ thêm ly nữa! (2)
Ừ thì theo, làm thi sĩ cũng chẳng sao
Hôm nay đời ca ngợi cụ bao nhiêu
Khi xưa sống thì lận đà lận đận...

Giờ tôi sống cũng bập bềnh như bọt biển
Mai người có ca... đã chết còn đâu?
Thôi uống đi! Mời cụ, hãy cạn cả ly sầu
Cho quên hết chuyện nhân tình thế thái.

Dẫu say rồi vẫn xin cụ uống thêm
Chẳng vì ta, cũng chẳng phải vì chung
Có lẽ vì cái chi chi của…kiếp!?
Nào, uống đi cụ!
Bởi càng tỉnh thì lòng càng xa xót
Sống trên đời chẳng ai thoát được - cụ ơi!
                            Đêm 6/12/2010

(1) “Trần thế em nay chán nửa rồi!” – Câu thơ của Tản Đà
Thi sĩ Tản Đà có thời chán đời đã bỏ lên núi định tu tiên - nhưng rồi ông
vẫn phải quay về cuộc sống ở cõi trần ai để tiếp tục chịu cảnh đọa đầy.
(2)   Nhà thơ Trần Huyền Trân đã viết bài thơ nổi tiếng “Mộng uống rượu với Tản Đà”:
          Cụ hâm rượu nữa đi thôi
          Be này đã cạn hết rồi còn đâu!
          Rồi lên ta uống với nhau
          Rót đau lòng ấy vào đau lòng này.

          MÂY BAY ĐƯỜNG NGUYỄN DU

Đường hoa sữa Nguyễn Du say ngái
Em đi rồi... tha thẩn giữa hư vô
Trong bóng sáng ảnh hình em chụp lại
Tình gió trăng tất có lúc lìa xa.

Em là đoá hoa thơm cho anh phải hoá buồn
Tình anh khát - ơi, người con gái nhỏ
Anh đi giữa trời mây bay lại nhớ
Tấm thân nàng trắng muốt, nguyệt còn non...

                                  2/1995

           ÂM THẦM BÓNG LẶNG

Màn sương khói anh ngồi như ảo
Âm thầm bóng lặng phố phường
Ôi mặt trăng, mặt trăng không thấy mọc
Tối buông rèm cây lá vẫn du dương.

Đời không tình là đời tẻ lạnh
Giữa lòng buồn anh hát khúc quê hương
Trái tim bay trong cô quạnh
Mơ tình xưa say đắm mộng yêu đương.

Những đêm hồ tai nghe lá rụng
Nước xô bờ sóng vỗ lao xao
Đôi mắt mùa thu em trong biếc
Cả hồn anh tình nhạc vút lên cao!

Nhớ em màn sương khói
Anh say cõi mộng huyền
Bảng lảng mây hồ Tây bối rối
Dĩ vãng êm đềm gió cuốn đêm sương...

                       11/10/2005

                 MỘT SỐ WEBSITE ĐẠI DIỆN ĐÃ ĐĂNG:

. trên website Đất Việt trong nước:
          http://datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&pid=8&cid=32&id=1921
. Đăng trên nguoibanduong.net Liên bang Nga:
http://nguoibanduong.net/index.php?nv=News&at=article&sid=6266
. Đăng trên nguyenduyxuan.net trong nước:
   http://nguyenduyxuan.net/tac-gi-tac-phm/th/2248-chum-th-tinh-trong-may-phm-ngc-thai-
. Đăng trên thuviengiadinh.com link:
   http://www.thuviengiadinh.com/giao-duc/tho-hay/chum-tho-tinh-trong-may-pham-ngoc-thai
            v.v....

<bài viết được chỉnh sửa lúc 15.02.2012 22:33:35 bởi Nhân văn >

#162

Nhân văn 12.03.2012 10:31:10 (permalink)

.
        Để chuẩn bị việc nhà thơ PNT tiến hành cho xuất bản tập thơ mới với tên đề "Hồ Xuân Hương tái lai" - Hôm nay Nhân Văn xin giới thiệu tiếp 2 chùm thơ của anh đã quảng bá trong thời gian qua trên các website & blog trong nước cùng thế giới!
          Theo dự kiến của tác giả: Tập thơ "Hồ Xuân Hương tái lai" ngót 300 bài với độ dày sách khoảng trong vòng 400 trang - Theo tôi là một tập thơ hấp dẫn, hay cũng khá nhiều mà kỳ... cũng không thiếu - ý tác giả muốn nếu có cá nhân hoặc đơn vị nào com măng XB thì liên hệ trực tiếp với tác giả... nhà thơ chỉ xin độ 150 cuốn làm sách biếu & không đòi hỏi nhuận bút!
         Email của tác giả phamngocthai48@yahoo.com.vn    ĐT   0168 302 4194
Ngoài hai chùm thơ sẽ giới thiệu sau để bà con tham khảo đôi chút về tập thơ tới, thì những chùm mà Nhân Văn hoặc nhà thơ cho đăng lên mạng trong những năm qua (trừ những bài đã in ở trong tập "Rung động trái tim" sẽ không in lại) đều nằm trong tập HỒ XUÂN HƯƠNG TÁI LAI lần này.

                                 Chùm thơ Hồ Xuân Hương tái lai - Phạm Ngọc Thái



               ĐÀN BÀ ĐẸP NHẤT LÀ KHI ĐÈN ĐÃ TẮT

Bi kịch đằng sau hạnh phúc đó, em ơi!
Dầu biết thế nhưng đã chót yêu rồi
Ta gặp nhau chỉ trong chốc lát
Giữa đêm tối anh lần vào em thăm thiên thai...

Khi tắt đèn da em là ánh sáng để anh soi
Mọi khe ngách trên em... anh đều tìm đến đó
Mặc cho mưa gió đầy trời
Cũng chẳng bằng tình ta ngất ngây.

Dù mai nỗi nhớ thương dầy vò anh đau khổ
Thì đêm nay, em ạ! Cứ đắm say...
Mọi phiền não trên đời này quên hết
Lòng cứ yêu, hạnh phúc cứ tràn đầy.

Trong đêm tắt đèn em đẹp nhất trần gian!
Hôn đôi trái em tưởng mình du ngoạn khắp không trung
Chơi dỡn nguyệt một thiên đường tuyệt thế...
Mong trời cứ đêm để cùng em vui chút nữa.

Hạnh phúc đời ta, tình qua trong tiếc nuối
Vì em ơi: Hết đêm ta đã phải lìa rồi!
Đàn bà đẹp nhất là ở trong đêm tối
Để nhớ nhau suốt đời...

Đêm tắt đèn thành ánh sáng của thơ tôi!



   VIẾT TRONG ĐÊM NOEL

Trái tim anh mưa tạnh, sóng lặng rồi
Dẫu nhớ nhung lòng chỉ hơi man mác
Em ngủ bên chồng chắc cũng đã yên bề ngon giấc
Tình chúng mình chấm hết, thế là xong.

Những đêm yêu thành cổ tích, phải không em?
Ôi cái thời không chiếu, không màn bên trăng gió
Đời thiếu nữ em trôi hoá câu vọng cổ
Anh cũng chỉ ru anh trong bóng lạnh khuya về.

Nhớ ngày nào anh vẫn đón em đi
Tối phố, trời sao... tình yêu tuổi trẻ
Ta trút cho nhau cả trời lẫn bể
Năm tháng qua, tất cả ngỡ chiêm bao....

Đêm Noel đó em! Trai gái vẫn rủ nhau
Chỉ có hai ta hai trời cách biệt!
                      Đêm Noel 2011

     NGƯỜI ĐÀN BÀ KHÔNG NĂM THÁNG

Bảng lảng thu bay một đêm sương lạnh
Bên Tây Hồ hồn anh đẫm yêu thương
Người đàn bà tháng năm không gặp lại
Gió hắt hiu sầu vương khắp nẻo đường...

Ta ôm một mảnh tình trống rỗng
Sống như người hờ giữa hư không
Bao thời gian cùng nàng ân ái
Chẳng bài ca nào có thể tuyệt hơn!

Cuộc đời, tâm hồn, tinh thần, lý trí ta
Sống trong nàng hồi sinh và phát triển!
Nàng đứng trên đài cao hơn
                  các nguyên thủ quốc gia
Trái tim đưa lương tri và phẩm giá hài hoà.

Tháng năm em không còn có tuổi...
Ru êm đềm giấc mộng tình anh
Nhớ những lúc em để "lờ..."
              đã làm lệch cán cân tạo hoá
Nay xa em trong lòng vẫn còn thương!



    THÊM YÊU THÀNH PHỐ QUÊ MÌNH
               KHI ĐÃ VÀO ĐÊM

Những chiều tắt sương đầm trên phố
Hàng cây ru ngủ đám chim muông
Anh không còn cùng em như dạo đó
Tiếng hồ xưa buồn than thở trong đêm.

Khắp nẻo đường vương vào bóng tối
Hương khuya lan toả cõi trời xa
Nhớ dáng em vẫn khoả mình nằm lộng lẫy
Như làn mây nõn nà cởi xiêm áo bên ta.

Ôi, cuộc tình! Cuộc tình, sao nhớ thế!
Ta không còn trẻ như thưở vẫn ru em
Thân thiết cả tiếng chuông chùa trong chiều gió
Tiếng nam-mô lại êm dịu tâm hồn.

Vẫn thấy em thường về trong bóng lá
Tấm thân mềm thiếu nữ hoá vô biên
Anh ve vuốt cả nguyệt và trái vú
Thêm yêu thành phố quê mình khi đã vào đêm...

           BÀI THƠ TRONG PHỐ LẺ

Tối phố nay trăng lên đầu ngọn cây
Để lại một cung tròn sứt mẻ
Anh lặng lẽ trầm mình trong phố lẻ
Càng về đêm càng đẫm giọt sương sa.

Tối phố xưa... liệu em còn có nhớ
Hay tháng năm bận bịu sống quên rồi?
Ôi, mảnh tình cuối cùng tan vỡ!
Anh theo gió mây trời, em bèo dạt sông trôi...

Đời cứ thế đến già rồi chết
Ta sống thực mà tình như màn kịch
Nghĩa lý ư? Chết nửa trái tim người
Như đám mưa trời tan thành bọt cả thôi.

Những tối xưa, em ơi! Vụt qua khoảnh khắc
Nghe tiếng gió rì rào tha thiết
Mà chúng mình lặng lẽ tựa người câm
Hồn thơ anh vất vưởng giữa không trung.

Những tối... chỉ còn trong tưởng tượng
Phố vẫn đây, bên hồ sóng đưa về
Con người với con người yêu thương và khát vọng!
Bản xô-nát tình anh thả khúc đam mê...


                 & chùm thứ 2:

       Thơ tình có tiếng chim & tiếng ếch - Phạm Ngọc Thái

                   LỜI HÓT CON CHIM KHÁCH
                           Em trở về với ốc đảo xanh trinh bạch
                                  (Thơ Đinh Thị Hồng Minh)

Em một mình mang ốc-đảo bỏ đi
Anh trở lại phố thành nghe gió hú
Nghe cả lá và hồn đời khẽ vỗ
Con-tim-buồn hoá trăm mảnh vỡ tan!

Con tim buồn không còn thuộc về anh
Những mảnh vụn lẫn vào trong cát bụi
Có một mảnh hoá thành "Con chim khách"
Bay đi tìm bóng lạc giữa vu vơ...

Chầm chậm đừng đi người con gái của ban sơ
Anh thả xuống ốc-đảo xanh em một mối tình nguyên thuỷ
Mốt mai lỡ đau nỗi khổ đau của loài tim vỡ
"Con chim khách" vẫn về để hót ru em!
                                  Viết bên bờ hồ Gươm

Vào một buổi sáng tôi có gặp một người thiếu nữ, nói dăm ba câu chuyện về thơ phú văn chương rồi người thiếu nữ ấy bỏ đi. Trái tim bỗng cồn cào, da diết - Tôi đi vào một cái quán thành phố trông sang bóng mặt hồ xanh và viết bài thơ này.
"Lời hót con chim khách" là một bài thơ tình thi vị mà hoang xơ...

            NGHE CON CUỐC GỌI

Em có nghe tiếng cuốc gọi sang hè?
Đêm hoang dã anh nhớ về thưở ấy
Tình yêu lang thang con đường cỏ rối
Tuổi hoa niên hoá tượng đá buồn.

Người đàn bà dẫn anh đi trong trăng
Đêm chiếu sáng, mây lênh đênh lạc lối
Đôi mắt em trôi hồn anh chết đuối

Ôi, bông hoa ủ đáy trời hương!

Gió bay đi xoá hết dấu mùa xuân
Mùa hè vắng tanh, thu còn chưa đến
Đông sẽ lạnh trên đường hoa sữa trắng
Con cuốc giữa trời kêu vọng tháng năm...


            TIẾNG RÚC CHIM ĐÊM
             Những tối trăng ngời, dưới ánh sao khuya...
                 Anh vẫn đắm mình về phương ấy
                 Những câu thơ như ngôi sao bùng cháy
         Và cuộc chia ly đã hoá cánh buồm...

Con chim đêm rúc mãi ngoài cây
Nó nói gì không biết?
Chắc con mái ham nơi vui thú khác
Đã không về! Con trống gọi suốt đêm...

Chim gọi đàn - Anh gọi tên em
Năm tháng, nắng mưa, non ngàn, bão tố
Có lẽ nào em không về nữa
Để hồn anh hoang mạc bơ vơ.

Đã xa rồi! Mùa dĩ vãng trăng mơ...
Đời vui vẻ cuốn theo dòng gió bụi
Bao ý nghĩa trong cuộc đời tồn tại
Thành quách loài người em thiêu trụi thành tro!

Ngàn năm xưa cho tới bây giờ
Ta muốn hỏi đến muôn đời sau nữa:
Mọi giá trị vĩnh hằng - nếu có,
Sẽ là gì... khi thiếu vắng em ta?

Con chim đêm run rẩy bóng xanh già
Anh bổi hổi một thời qua vọng lại
Và tất cả đã trở thành trống trải
Sao em lại phụ bạc tình: Con mái thương yêu?...

            TIẾNG ẾCH

Đêm nghe tiếng ếch vọng đền sang
Mấy đám mây đàn bay lang thang
Nguyệt cũng cười tình đi tứ xứ
Sân nhà có kẻ đứng trông trăng...

Đêm nghe ếch trầm trầm hồ nước
Buồn như con trống cô đơn!
Tóc ai vương trong gió êm đềm
Tình năm ấy em về quyến luyến.

Em đến để làm sông, làm sóng
Để cuộc đời đang vắng bỗng phi lao
Với đôi hồn ong bướm xôn xao
Hoá mây trắng trôi mãi vào vô định.

Em đã đi! Rất xa, không thể nào cứu vãn
Anh nhặt lên đôi mảnh vỡ hoang tàn
Cái tiếng ếch lẫn vùi vào bụi cát
Giọt thơ lòng anh xoã tóc
                                   áp môi hôn...


Đêm mưa gió - cái tiếng ếch vọng sang từ đền Quán Thánh, bên kia hồ Tây nghe thật não nùng. Đêm hoang xơ. Trên đầu bóng nguyệt trôi nhàn nhạt,
em lại về với tôi! Mái tóc em bay, tình em quyến luyến giữa một đống tro tàn đổ nát của cát bụi cuộc đời. Hồn mây trắng tôi trôi mãi vào nơi vô định...

         TRÚC HỒ ĐÊM & TIẾNG CHÃO CHUỘC

Đêm nghe Trúc Hồ động
Tiếng chão chuộc vọng đưa
Chợt lòng anh thổn thức
Chuyện ngày xưa, ngày xưa...

Tình yêu như cơn mưa
Thấm sũng đời bãi cát
Hồn thiếu nữ ngây thơ
Một chân trời tím sắc.

Cuộc sống bờ bến nước
Đầm khoả ánh trăng vàng
Song cuộc sống còn cả
Dông bão và ly tan!

Vòm xanh kia vẫn cũ
Chỉ có hương bay ra
Sóng vỗ không thấy khác
Bóng nước xa mờ xa.

Anh nhìn bao đôi lứa
Đến chỗ ta ngày xưa
Nụ hôn thành dấu hỏi
Cháy lên trời hư vô?

Trúc Hồ đêm, hồ đêm
Hương mãi vòng ký ức
Tiếng chão chuộc, em ơi!
Còn vọng bên bờ nước...


                 Ngoài ra quí vị có thể thưởng lãm một số
                          chùm thơ của anh cũng sẽ đăng trong tập
               "Hồ Xuân Hương tái lai" sắp tới của Phạm Ngọc Thái qua link sau:

               http://www.haiphong.net.vn/forum.php?mod=viewthread&tid=23247

<bài viết được chỉnh sửa lúc 22.03.2012 10:15:10 bởi Nhân văn >

#163

Nhân văn 10.04.2012 12:06:21 (permalink)

Trong sáng tác thơ của nhà thơ Phạm Ngọc Thái những năm gần đây - có hai bài thơ tình hay và rất đáng yêu!
Mỗi bài thơ ấy anh đã cho quảng bá riêng & đăng trên rất nhiều các website trong nước cũng như thế giới.
Xin đăng lại chùm thơ tình hay ấy ở đây để bạn đọc thưởng lãm:

Chùm thơ tình hay của Phạm Ngọc Thái

ĐÊM NAY TRỜI LẠI KHÔNG MƯA

Trời không mưa áo em đâu có ướt
Chỉ ướt lòng em: cô gái nhỏ của anh!
Em ngả vào anh mà hình như có khóc...
Tiếng con tim thật rõ bên mình.

Mùa thu đã qua ta nghe lá rụng
Buổi cuối cùng em đến để chia tay
Ngày mai em lấy chồng phải xa vĩnh viễn
Chẳng sao mà, trời có mưa đâu, em ơi?

Kìa không mưa mà áo anh lại ướt,
Mùa thu đi... sao nắm mãi bàn tay?
Ai nói tình gió mây sẽ quên trong chốc lát
Bao năm trời hồn anh vẫn mưa bay...

Tại đêm đó không mưa hay bởi vì anh nhớ
Phố vắng em buốt giá cả canh dài
Em dại lắm lấy chồng làm chi vội
Đưa em sang sông rồi lòng mới biết đã yêu ai!

Ta lại bước lang thang trên phố ấy
Đến mỗi gốc cây có vệt cũ em ngồi
Tiếng hát xưa đưa bờ hồ gió thổi
Bóng với mình đi mãi tới ban mai...

Cứ tưởng buổi cuối cùng em đến... đã chia tay?

Hà Nội - Đêm 19/11/2010

ANH VẪN Ở BÊN HỒ TÂY

Tình để lại vết thương không lành được
Soi mặt hồ in mãi bóng thời gian
Em hiền dịu trái tim từng tha thiết
Người con gái anh yêu nay hóa khói sương tan...

Ta cũng già rồi, em ơi! Vết thương còn đau buốt
Hạnh phúc qua như một cánh chim bay
Nông nỗi đời người để đâu cho hết
Tình thơ ngây! Tình sao mãi thơ ngây!

Nhớ buổi đón em cổng trường sư phạm
Đôi mắt từ xa đã nhận ra người...
Tình yêu có cái nhìn trong linh cảm
Giờ ở đâu, người con gái xa xôi?

Thế đó, em ơi! Tình qua không trở lại
Xế chiều rồi mà máu tim chảy mãi không thôi
Em có nghe gió hồ Tây đang thổi
Anh ở đây, vẫn bên hồ Tây mây trôi...

Đêm 2012

Những website đăng bài "Đêm nay trời lại không mưa" như sau:
https://vuontaodan.wordpress.com/2012/03/01/8/
http://evan.vnexpress.net/news/tac-pham/tho/2010/12/9190-dem-nay-troi-lai-khong-mua/
vanthoviet đăng cả hai bài:
http://vanthoviet.com/news/n/494/4919/chum-tho-tinh-cua-pham-ngoc-thai.html?l=vn
Một số website khác đăng "Đêm nay trời lại không mưa":
http://violet.vn/nhocbql/entry/show/entry_id/4901486

Một số website tiêu biểu đăng bài "Anh vẫn ở bên hồ Tây" như sau:

http://www.truclamyentu.info/tlls_trang_phamngocthai/anhvanobenhotay.htm
http://www.thuviengiadinh.com/giao-duc/tho-hay/anh-van-o-ben-ho-tay
http://nguyenduyxuan.net/tac-gi-tac-phm/th/2393-anh-vn-ben-h-tay-th-phm-ngc-thai
http://trangvhntnguoncoi.wordpress.com/2012/03/16/th%C6%A1-ph%E1%BA%A1m-ng%E1%BB%8Dc-thai-anh-v%E1%BA%ABn-%E1%BB%9F-ben-h%E1%BB%93-tay/
http://www.datvietjsc.net.vn/index.php?act=newsdetail&pid=8&cid=32&id=2013
http://lyhuong-rachgia.blogspot.com/2012/03/anh-van-o-ben-ho-tay.html
http://vandanviet.net/shop_news.php?l=vn&ac=235&start=0&cn=631&sort=1&item=1&from=&to=&mode=n&cn=631&n=9307
http://tuoitrevhn.com/?act=news&cat=84&sub=&id=eDhRMDZhWjkwNng2YWE4OVF4UTg=

<bài viết được chỉnh sửa lúc 10.04.2012 12:29:57 bởi Nhân văn >

#164

Nhân văn 06.05.2012 11:57:42 (permalink)

.

PHẠM NGỌC THÁI VỚI NHỮNG TÌNH THƠ ÁO TRẮNG

Đình Bồng

Có thể nói “Chùm thơ tình áo trắng” của Phạm Ngọc Thái là một chùm thơ gối đầu đối với lớp sinh viên, đặc biệt là các nữ sinh. Trong đó có hai bài được trích ra từ tập “Rung động trái tim” – NXB Thanh niên 2009, còn bài Cô Áo Trắng nghe tác giả giới thiệu trên Việt Nam Thư Quán thì ở trong tập “Hồ Xuân Hương tái lai” mà anh đang chuẩn bị cho xuất bản tới. Đó phải chăng là những hoài vọng của ký ức nhà thơ về kỷ niệm tình yêu thưở ban mai hay cảm xúc trước một mối tình nữ sinh xa xưa nào đấy? Tôi xin bắt đầu bình bài thơ thứ nhất:

A- THỜI ÁO TRẮNG
Trả lại cho anh một thời áo trắng
Em đi rồi, mai thành phố cô đơn!
Những bông hoa mùa xuân thôi không nở
Đi dưới bóng điện đêm lòng sẽ rất buồn.
Vào đầu bài ta đã thấy tiếng gọi của nhà thơ như muốn níu kéo một thời nào đó của tình yêu? Đó là "thời áo trắng" - Cái thưở tình ban mai trong trắng như pha lê, trinh khiết và thơm mát. Tiếng vọng từ trái tim về một khoảng xa xăm, mỗi khi nghĩ lại lòng anh lại quặn lên đau xót.
" Em đi rồi "! Hình ảnh ra đi của người con gái - Nhưng cái sự đi ở đây nó không phải là cuộc chia tay bình thường như một cuộc tan vỡ tình yêu? Đứng bên bờ của sự hẫng hụt, mất mát…lòng anh vẫn say đắm nồng nàn, tha thiết yêu em. Câu thơ bật ra nghe thảng thốt. Bóng người thiếu nữ cùng anh bao buồn vui, hạnh phúc , giờ đã khuất xa. Tiếng của nhà thơ trong sự nuối tiếc:
Trả lại cho anh...
Cái thời yêu ấy đã quá xa với anh rồi, nhưng ta cảm thấy như nhà thơ vừa mới bị mất thôi. Đến cả đất trời cùng luyến tiếc: hoa mùa xuân thì thôi không nở, anh chỉ còn biết lang thang trong những ánh đèn đêm thành phố mà thương nhớ! Tình yêu để lại trong anh bao nhiêu kỉ niệm ngọt ngào tựa như những giọt sương mai, động mạnh vào là có thể vỡ tan. Đoạn sau đó nhà thơ đã thốt lên:
Ôi! Yêu dấu cái thời còn cắp sách
Mắt em cười mùa thu xanh lên!
Thực ra sự đi này là sự rời bỏ tình yêu tuổi thanh xuân của người con gái với cuộc đời anh khi đã về chiều. Người thiếu nữ đi để lại cả một thành phố hiu hắt vì buồn:
Em đi rồi, mai thành phố cô đơn!
Cái thành phố có trái sấu rụng , lá me rơi với bao tháng năm tuổi trẻ anh đã từng sống êm đềm trong tình yêu, nhưng nó vừa là thành phố tượng trưng trong hoài niệm. Thành phố của cuộc đời anh! Giờ em đã bỏ đi chỉ còn lại mình anh trống vắng. Câu thơ hiện lên vừa thực, vừa ảo. Nghĩa là, cái thành phố ấy cũng cô đơn như trái tim chàng! Một thành phố của tình yêu mà không có bóng của người yêu? Hai câu thơ đầu như một khúc tình ly biệt - Đó là sự ly biệt bởi thời gian, quy luật của sự tàn úa, già nua trong cuộc đời.
Những lá vàng theo tuổi tác thi nhau rụng xuống, rêu phong nhoà nhoạt phủ lên trên cả trái tim tình vẫn tha thiết yêu thương. Hai câu thơ đó cũng đã là cả một bài thơ, để đến cuối cùng còn được nhà thơ hạ xuống làm câu thơ kết:
Trả lại cho anh một thời áo trắng
Em đi rồi, mai thành phố cô đơn!
Khi xưa còn em thơ mộng biết bao. Thế mà hôm nay:
Những bông hoa mùa xuân thôi không nở
Đi dưới bóng điện đêm lòng sẽ rất buồn.
Ta thấy bóng của nhà thơ đang lang thang với những ngày tháng hắt hiu, lạnh lẽo. Cái thời áo trắng của người yêu sẽ không bao giờ còn quay trở lại với anh nữa dù những kỉ niệm xưa vẫn trở về:
Mắt em cười mùa thu xanh lên!
Những buổi chúng mình tìm ánh trăng để học
Tà áo trắng động vào...khe khẽ nát tim anh!
" khe khẽ nát" - Ta nghe trái tim như những mảnh thuỷ tinh đang tan vỡ. Khi tà áo trắng của em động vào là trái tim ấy bồi hồi, xao xuyến. Âm thanh phát ra “khe khẽ”… nhưng chính là lòng anh thổn thức.
"...khe khẽ nát tim anh " là hình ảnh của câu thơ hay! Hé ra những ham muốn, khao khát được tìm tòi, lần cởi những gì có bên trong người con gái. Đó là những cảm giác yêu đầu tiên của cuộc đời.
Đoạn thơ ba nỗi thơ đã được đẩy cao lên để nói về sự mất mát khi cái thời trong sáng, mộng mơ đã trôi đi, lòng anh không khỏi choáng váng, bàng hoàng:
Trả lại cho anh một thời áo trắng
Đã đi qua và...đã đi qua...
Với cả dòng sông trôi mơ mộng
Lá lá rụng vàng, tóc tóc hoá sương pha.
Trên con đường đời tóc cũng bạc dần, anh không thể níu kéo lại cái thời áo trắng cho mình được nữa… và, những người con gái trẻ xinh cứ dần rời xa anh mãi mãi. Chỉ còn lại những mùa thu tàn, những chiếc lá vàng ngày ngày rơi phủ dày mãi lên cuộc đời cũng đang về chiều của anh. Đoạn thơ đã kết ở đó!
Nhà thơ Chế lan Viên cũng từng thốt lên: “ Chiều rồi! Phải, chiều rồi!...” . Bài thơ “Thời áo trắng” đã được viết ra trong cái cảnh vào chiều của đời người như thế! Những câu thơ thảng thốt bay ra từ trong tâm trạng bàng hoàng và trái tim rỉ máu vẫn còn khao khát, tưởng như lệ cũng đẫm cả hồn thơ.

B- PHỐ THU & ÁO TRẮNG.
Nếu như bài Thời Áo Trắng là sự hoài cảm kỉ niệm của một thời, thì Phố Thu & Áo Trắng (PT&AT) – tâm trạng nuối tiếc, xa xót của tác giả lại bồng lên như xé ruột, xé gan mà cào cấu trong tim.
Có một buổi nhà thơ đang đi trên phố bỗng nhiên anh bắt gặp những tà áo trắng các nàng thiếu nữ phấp phới bay lướt qua anh. Trái tim anh xôn xao tưởng chừng chỉ muốn vỡ tan ra:
Tà áo trắng em đi qua phố
Mùa thu rơi phủ mắt anh
Tà áo trắng của người sinh nữ
Anh nhìn xác phượng khóc rưng rưng.
Đó là những chiếc áo dài trắng của các nữ sinh mặc trong buổi khai trường vào mùa thu. Nhà thơ nhìn những cánh hoa phượng đang rụng rơi xuống đất, lòng anh chạnh nhớ lại những ngày được cùng em đến trường mà khóc. Câu thơ :
Anh nhìn xác phượng khóc rưng rưng…
Đã ra đời như thế! Vậy tà áo trắng này là tà áo trắng thực và phố này cũng là phố thực. Nó khác với thành phố và tà áo trắng ở bài thơ Thời Áo Trắng chỉ là những hình ảnh mang màu sắc tượng trưng. Chàng kêu lên! Mà không, chàng nấc lên:
Chỉ còn lại con tim rớm đỏ
Áo quệt vào máu rỏ hai tay...
Ôi mùa thu, mùa thu êm ả
Sao lòng anh tơi tả thế này?
Nếu như trong Thời Áo Trắng, khi:
Tà áo trắng động vào... khe khẽ nát tim anh!
Thì ở bài PT&AT này mức độ xao xiết lên trái tim người thi sĩ đã mạnh hơn. Anh bàng hoàng nhớ về một thưở đã yêu thương ngọt ngào những người thiếu nữ, giờ như con dao cứa vào cào nát trái tim anh! Mặc dù mùa thu vẫn đang êm ả trong xanh nhưng cũng còn đâu được yên lành nữa:
Áo trắng in ngang trời, sét đánh!
Lưỡi dao nào cào nát tim thu?
Đến đây hình tượng thơ lại trở thành thơ tượng trưng. Hình ảnh lưỡi dao cào nát cả trái tim mùa thu là một hình tượng đã được thăng hoa, nó đẩy nỗi thơ cao lên! Có một đoạn quyện giữa mùa thu và tà áo trắng như một bức hoạ in trên nền trời làm cho hình ảnh thơ thêm sinh động và rất bay:
Tà áo trắng trôi dưới dòng mây bạc
Lang thang vài cánh bướm bơ vơ...
Cái cảnh có vài con bướm vàng bay bơ vơ, chính là hồn của nhà thơ cũng đang bơ vơ trong những làn mây bạc ấy - Nó bộc lộ khát vọng yêu đương vô biên của một con người khi bước vào tuổi hoa niên. Tuổi trẻ qua đi, nhưng tâm hồn và trái tim thi sĩ thì cứ trẻ mãi, khát vọng mãi với tình yêu trai gái ấy. Người ta nói “nhà thơ không có tuổi” là vậy, dường như nó còn mãnh liệt hơn. Những giây phút anh bồi hồi tưởng lại năm tháng đã từng được ân ái bên người con gái:
Anh cũng có một thời bên áo trắng
Cũng bế bồng và cũng đã ru em
Cái thời ấy chìm vào xa vắng,
Phút gặp lòng đâu hết ngổn ngang...
Tình yêu cuồng nhiệt và nóng bỏng, nhưng giờ thì chỉ còn những năm tháng lạnh tanh, nhạt nhoà của đời chàng. Chàng nghĩ đến cái thời từng ôm tấm thân thiếu nữ mềm mại, ấm áp trong vòng tay. Khoảnh khắc ấy bỗng trở thành như kỉ vật thiêng liêng… mà theo thời gian nay đã trôi vào tàn úa, qua đi không thể còn có thể lấy lại được nữa. Nó lý giải cảnh ngộ vì sao khi gặp những tà áo trắng đi qua lòng anh lại rạo rực, cảm xúc mãnh liệt đến thế!
Nhà thơ phác hoạ lên sự đối nghịch của lòng mình với cảnh thiên nhiên đang thanh bình quanh anh, như Nguyễn Du đã viết:
Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ?
Phút gặp lại lòng trăm mối ngổn ngang…để anh kết lại đoạn thơ cuối cùng:
Thêm một mùa thu, một mùa thu vỡ
Câu thơ nấy những bông hoa buồn
Thôi, đừng hát để ướt lòng trinh nữ
Em đi rồi, anh chết cả mùa đông!
Tác giả chỉ than như thế thôi, cũng vô vọng mà. Nói là: " thôi đừng hát..." - thực ra nhà thơ muốn hát mãi về em. Câu thơ mang ý ẩn dụ, bộc lộ một tình cảm mạnh mẽ của nhà thơ với khát vọng tình yêu trai gái! Mỗi một mùa thu đến lại thêm một lần trái tim anh tan nát, anh đi trong mùa đông càng cô đơn hiu hắt vì buồn.
Tôi xin bình sang bài:

C- CÔ ÁO TRẮNG.
Riêng bài “Cô áo trắng” này lại không phải tình thơ thưở ban mai, mà là một bài thơ tình trong buổi hoàng hôn cuộc đời – Như anh đã viết:
Anh lại có một cô áo trắng
Vào buổi hoàng hôn hoang vắng cuộc đời
Đôi mắt nàng cả trời thu đẹp lắm
Bàu vú nàng mùa hoa trái sinh sôi...
Tôi không biết người đó còn là một thiếu nữ hay đã là thiếu phụ? Chỉ biết rằng anh cảm xúc người đẹp mà nảy ra tình thơ chỉ qua một bức ảnh. Nghe nói bức ảnh đó cô em mặc một chiếc áo cánh trắng mỏng bó sát lấy tấm thân thon thả của một thục nữ thành phố Sàigòn.
Vào một mùa xuân muôn hoa đua nở, nhà thơ thương nhớ người đẹp ở trong mơ:
Đất Sàigòn mùa xuân đến trong mơ
Có em tôi đi giữa đêm dài thành phố
Em ơi em… những khi trời trở gió
Có thấy bóng anh về thao thức bên em?
Tình thơ chứa chất một tình cảm lãng mạn xen lẫn sự ham muốn về thân thể của người yêu. Tình thơ được khai thác khá sâu sắc. Tác giả diễn tả về cái thế giới bên trong người đẹp như cả vũ trụ:
Đêm Sàigòn khi ấy sẽ như mơ
Em bọc trong anh không cần quần áo
Ôi! Nguyệt của em đây một động sâu huyền ảo
Chứa cả thiên đường và vũ trụ bên trong
Hình ảnh thơ mang màu sắc triết học càng làm cho tình thơ trở nên huyền thẳm. Ngôn ngữ sắc bén, sinh động tựa lưỡi dao cứa ngọt vào trái tim làm ta tê tái, kết hợp với giọng thơ uyển chuyển du dương. Tuy là thơ tự do mà cảm xúc không chê vào đâu được.
Anh nhè nhẹ hôn thầm ở dưới ánh đêm
Em khoả thân mình để hoá thành nữ thánh!
Áo em trắng hay là da em trắng
Có em rồi cuộc sống sẽ vô biên…
Hay là:
Ta mặc cho năm tháng chảy, nghe em!
Chỉ có anh và em, chỉ có trời và đất
Thế giới văn minh ta không cần gì hết
Em dẫn anh vào buổi hoang muội nguyên sơ…
Cô Áo Trắng là một tình thơ sâu sắc & gợi cảm. Tuy có nơi, có chỗ tác giả đã sử dụng hình ảnh thân thể như “bàu vú nàng”, hoặc “nguyệt của em đây…” – Nhưng đọc lên không làm cho tình thơ trở thành dung tục. Nó chỉ cốt tăng thêm sự hấp dẫn, đáng yêu hơn, hay hơn & viên mãn.
Nói chung thơ Phạm Ngọc Thái viết theo cảm xúc được tung toả ra nhiều khía cạnh của cuộc đời. Tác giả thường đi hết gam để đẩy nỗi thơ đến tận cùng mà vẫn giữ được sự hồn nhiên trong trẻo. Nhà thơ như thể bóc cả trái tim mình cho thơ tuôn trào ra như suối vẫn không kém phần khúc triết - Qua đó mà bật lên toàn bộ tình cảm trái tim thơ!

Áo Trắng là một chùm thơ có tầm vóc và hay. Chúc mừng anh!

Đình Bồng
Giáo viên Trường THPT
Ba Đình - Hà Nội

* Quí vị có thể thưởng lãm "Chùm thơ tình áo trắng" của tác giả qua link sau:
http://www.bichkhe.org/home.php?cat_id=147&id=1578

+ Đã được đăng trên nhiều website trong nước & thế giới - Qua các link sau:

http://vandanviet.net/shop_news.php?l=vn&ac=235&start=0&cn=633&sort=1&item=1&from=&to=&mode=n&cn=633&n=9413

http://www.bichkhe.org/home.php?cat_id=147&id=2437
http://vanthoviet.com/news/n/499/5081/pham-ngoc-thai-voi-nhung-tinh-tho-ao-trang-dinh-bong.html?l=vn
http://www.nhuygialai.com/2012/05/pham-ngoc-thai-voi-nhung-tinh-tho-ao.html
http://vietinfo.cz/thu-vien/pham-ngoc-thai-voi-nhung-tinh-tho-ao-trang.html
http://datdung.com/modules.php?name=News&op=viewst&sid=5764#axzz1ty8SJs2Q
http://nguyenduyxuan.net/tac-gi-tac-phm/vn-xuoi/2479-phm-ngc-thai-vi-nhng-tinh-th-ao-trng-inh-bng
http://vanhac.org/04/pham-ngoc-thai-voi-tho-tinh-ao-trang.html
http://www.truclamyentu.info/tlls_trang_phamngocthai/phamngocthaivoinhungtinhthoaotrang.htm
http://sacmauthoigian.wordpress.com/2012/05/03/pham-ngoc-thai-voi-nhung-tinh-tho-ao-trang/

<bài viết được chỉnh sửa lúc 06.05.2012 12:24:04 bởi Nhân văn >

#165

Thay đổi trang: << < 10 11 12 > >> | Trang 11 của 20 trang, bài viết từ 151 đến 165 trên tổng số 293 bài trong đề mục

Chuyển nhanh đến:

Thống kê hiện tại

Hiện đang có 0 thành viên và 2 bạn đọc.

Kiểu:

2000-2024 ASPPlayground.NET Forum Version 3.9