Hương của yêu thương. Nó nhớ mãi lời nói đó của mẹ từ lúc còn rất nhỏ. Rơm lúa nhặm chát, ngứa khắp người, lá lúa còn cứa vào tay nhiều lúc xót chảy lấy gì mà hương. Mẹ nó cười" ừ thì nhặm chát, cha bố anh, nó nhặm chát thế đấy, nó gây ngứa khắp người thế đấy, nhưng đó là cái nhặm có tình, cái ngứa có vị đấy.Lại thêm những từ khó hiểu. nhặm có tình, ngứa có vị? Ngứa gãi đỏ cả sống lưng, nổi hết gai lên tay thế mà...
      Sáu tuổi, nó đã lội bùn. Mẹ nó mắng vì sợ bẩn hay đúng hơn là vì biết nó chưa làm nên cơm cháo gì ở dưới đám ruộng. Nhưng nó vẫn cứ mê. Mê lội xuống bùn cầm nắm mạ xé từng dãnh mạ cắm xuống. Nó cấy đấy. Nó cứ cắm xuống quanh chân cho đến khi xung quanh nơi nó đứng chi chít những cây lúa chẳng thành hàng ngang hàng dọc gì. Nó thích thú. Nó nhận ra mùi bùn, bùn của ruộng lúa, mùi đen đặc, nồng xộc vào mũi khi cúi xuống. Bùn bắn vào áo, nắng lào làm khô cháy khét chẳng giống mùi gì.
    Vào lớp một, đi học một buổi còn một buổi chăn trâu. Dáng nhỏ thó, loắt choắt, đánh độc cái quần đùi rách dưới ngã ba đáy. Nó một tay cầm dây thừng, tay kia cầm liềm chọc vào đất moi lên những cây rau má. Khoắng mấy cái xuống vũng nước dưới ruộng, nó vo lại bỏ vào miệng nhai ngon lành. Nó nhận ra vị chát của rau già, vị đắng, vị bùn hôi. Tối vể chẳng cần tắm rửa gì, nó ăn cơm rồi đi ngủ. Giấc ngủ của nó mang theo mùi mồ hôi trâu còn vương trên đũng quần lúc nó cưỡi về. Thứ mùi vừa khét, vừa tanh.
   Sáng, đánh một bát cơm, còn lại là khoai. Nó được ưu tiên ăn khoai củ luộc. còn cả nhà thì ăn khoai khô. Nó ăn hết phần của mình cũng vèn sang phần của mẹ. Khoai khô có lát bị sùng đục, nấu lên rồi vẫn còn đen thâm. Nó ăn thấy đắng. Nó buột miệng hỏi mẹ đắng thế mà ăn được! Mẹ nó chỉ cười: đắng nhưng nhai lâu thì mới ngọt con ạ!
    Lên lớp hai. Bố mẹ nó thỉnh thoảng mua cho nó tờ báo Thánh Gióng (giống như báo thiếu nhi bây giờ) nó đọc bài thơ trong báo "đen ơi là đen, mẹ bảo thằng đen, con vàng con bạc, mẹ đổi tạ thóc, mẹ cũng lắc đầu"   Nó nhận ra nó được quý hơn tạ thóc như lời trong bài thơ. Con là con vàng con bạc mẹ nhỉ! "Ừ! con là con vàng của mẹ!" nhưng không phải như con chó vàng nhà mình đâu đấy nha.

    Vậy thì vàng phải quý lắm mẹ nhỉ?-nó thủ thỉ. Ừ, quý lắm, nhưng làm sao quý bằng con của mẹ được- mẹ nó trả lời và nựng nó. Nhưng vàng có màu gì hở mẹ?-nó lại hỏi. Màu vàng chứ còn màu gì nữa ( Thực ra màu của vàng là do mẹ nó tự đoán thế - theo tên gọi của nó chứ mẹ nó đã bao giờ nhìn thấy vàng đâu). Thế nó có nùi vị gì?-bao giờ cũng thế, nó luôn hỏi đến màu và mùi vị của mọi thứ. Mùi... bạc - mẹ nó trả lời cho qua. Nhưng bạc là màu chứ có phải là mùi đâu? Nó cãi lại với vẻ mặt đầy băn khoăn. Ừ thì có khi con mắt bị cái tai đánh lừa, và cái mũi thì thường hay lừa cái miệng- mẹ nó bao giờ cũng có kiểu trả lời lạ như thế. Thật khó hiểu, nhưng nó tạm chấp nhận câu trả lời bởi lẽ đến lúc này nó biết nếu có hỏi nữa thì câu trả lời cũng sẽ chỉ là "lớn lên rồi con sẽ biết". Nó nhận ra thêm một thứ mùi, thứ mùi mới lạ không phải cảm nhận được bằng mũi như mùi trâu, mùi bùn, mùi rau má già...
   Chiều ba mươi Tết, một người lạ đến nhà, người đó tự giới thiệu là cậu. Nó nghe và tưởng tượng đến người cậu mà mẹ thường hay nhắc tới. Mẹ nói nhà mẹ có bốn cậu, một cậu thì mất từ nhỏ, một cậu thì hy sinh thời chống Thực dận Pháp, một cậu hy sinh  thời chống Đế quốc Mĩ mẹ cỉ còn duy nhất một cậu hiện đang sống trong ĐakLak. Bà và ông ngoại mất từ lúc mẹ còn rất nhỏ nên cậu rất thương mẹ. cuộc sống khó khăn, cậu phải bỏ xứ đi làm kinh tế mới. Nó nghe và biết thế. Nó ngờ ngợ đây chính là người cậu duy nhất của nó. Biết thế nhưng nó vẫn e dè đứng xa, đến khi cậu gọi lại cho quà thì nó mới mon men bước tới. Cậu đưa cho nó một tờ giấy bạc và một gói bội màu đen, bảo cậu mừng tuổi cháu và quà cho bố. Tờ giấy bạc thì nó biết. Nó nhận ra đó là tờ tiền 50 đồng màu xanh mà nó có dịp nhìn thấy khi người ta đưa cho mẹ trong lần mẹ bán con lợn; còn gói bột đen thì nó chịu. Biết sự băn khoăn của nó, cậu nó bảo đó lá cà phê, thứ này chỉ có ở Miền Nam. À thì ra là cà phê! Nó à ra thế như đã từng biết mà do quên nhưng thực ra nó đã bao giờ nhìn thấy đâu!
   Tối, bố và cậu pha cà phê uống. Lần đầu tiên nó thấy cách pha chế cà phê -thật lạ và thật cầu kì đối với nó, pha cà phê mà như nấu xôi, chồng lên nhau đến mấy lớp "nồi". Nó đòi thử uống. Cậu chiều nó. Cầm chén nước đen đặc sền sệt bốc mùi là lạ, nó nhăn mũi nhưng muốn thử nên nó vẫn uống. Cho dù đã rất dè dặt thì nó vẫn phì ra ngay khi thứ nước đó chưa kịp trôi vào cổ. Đắng quá-nó kêu lên rồi lấy nước súc miệng.
  Đắng hơn khoai sùng - vừa nhổ nước súc miệng nó vừa nói vậy.
  Cậu nó cười...