CON ĐƯỜNG RỖNG
 tháisan
 
 
Tôi chưa lớn thì con đường đã có từ thời nào, mỗi lần đi nhà thờ xem lễ phải đi qua ngã ba chỗ nhà ông chánh Chước, từ đó đi đến con đường rỗng khoảng vài chục mét thôi nhưng chẳng mấy ai đi theo con đường đó bao giờ.
Vì nó là một con đường không tên chỉ tôi đặt cho nó là con đường rỗng mà thôi. Cái chiến tranh nó khốn nạn đã để lại trong tôi những ký ức mà cũng có nhiều người biết được nhưng cho đến nay viết ra để đọc thì ít nên tôi cố gắng nhớ lại chừng nào hay chừng nấy, quý vị nếu thấy thiếu sót thì chen vào cho là cám ơn vô cùng, nhưng chắc chắn rằng chẳng thiếu sót mà chỉ không dám ghi những chuyện người lớn xẩy ra mà thôi.
Pháp là quân giặc.
Vì tôi quyết định như vậy là như vậy. Chính mắt tôi thấy nó đánh thằng bạn tôi mà chẳng có tội gì rõ ràng. Tức nó chỉ lảng vảng đến gần đồn chơi với lũ tây khác mà là chơi bài.
Đúng ra mẹ nó cũng chẳng cho nó chơi nhưng nó có cái tính hay cãi mẹ nên nó chết cũng là phải, thế mà tây nó treo lên trên cao trên cây sắn thuyền đó chứ vừa đâu quất cho khoảng đâu cả chục roi mây ngày xưa mới có bây giờ đâu có nổi.
Thằng bé vừa chạy vừa khóc ầm như heo bị cắt tiết, thấy lạ tôi đứng coi chúng cũng hầm hà hầm hừ cả tôi, như vậy là tôi không thích thằng tây nào cả,  cho đến gia đình tôi đi vào nam và kể cả cho đến bây giờ tôi vẫn chẳng thể yêu mến được lấy dù một thằng thôi cũng chẳng, bởi thế nhà nước dù có dậy khôn thêm tôi vẫn chẳng bao giờ nghĩ đến thằng tây nào cả mà nói làm chi cho nhiều.
Sau về trên tỉnh bố tôi mới dụ dỗ mãi tôi mới vào trường của tây mà học nên mà cả với bố như sau:
-Khi nào chịu phép thêm sức bố phải mua cho con bộ áo dài trắng chứ không mặc áo quần theo tây mặc đâu con mới chịu. Bố gật đầu từ đó có nhiều lần mẹ cũng hỏi:
-Tại sao con ghét tây thế hở?
 
Đi qua cái mương thì đến chỗ con đường mà tôi có kỷ niệm đớn đau của người vn, từ từ tôi sẽ nói cho các bạn nghe và đừng hỏi gì thêm nhé.
Có tiếng báo động báo máy bay đến bỏ bom na pan (tức là bom cháy nhà đó các bạn biết chưa vậy) Tôi  chạy thật nhanh qua cầu đá, nhanh hơn con sóc thì may mới không chết, tôi và những đứa em chạy nhanh hết sức mình để trốn qua nhà thờ. Nói nhà thờ lại sao an toàn cả.
Là vì xây bằng vữa vôi, mật đường thường tường dầy hai ba chục phân, dầy cả hoặc hơn gang tay vì tỉnh tôi ở gần biển nên phải làm nhà cho thật chắc chắn chứ không thì chỉ một cơn gió là tiêu tan ngay với gió lớn chứ chưa nói đến bão.
Từ nhà tới ngã ba về hướng nhà thờ cũng chỉ vừa đủ một trăm mét là cùng, mỗi lần tôi bị bu bắt buộc đi lễ thì y kỳ kiếm cớ trốn, trốn sao cho đúng đến khi lễ về là phải về nên chẳng gì hay bằng trốn vào trong những khóm rau đậu.
Nhất là về những mùa này gần đông hạt mưa kéo lê thê làm cho cây cối um tùm hơn trước chính tôi thường hay đến vẫn ngại vì quá tối om chẳng thường xuyên như vậy, thì tôi làm sẵn tại đó một cái áo tơi cố định.
Hôm nay tôi đến vừa tới đầu luống đậu đũa thì nghe một tiếng thì  thầm nhẹ, nhưng là một tiếng không phải người ta nói, mà giống như tiếng một thằng tây nên tôi chạy bay về với mẹ hỏi cho ra lẽ, nhưng tôi đang trốn nên định về hỏi sau lúc chiều về tôi hỏi:
-Bu à hình như có một thằng tây nó nằm với ai trong khóm rau đậu đũa. Mẹ tôi ngắt ngay:
-Không phải chuyện của cậu đâu nhá đừng có vào trong đó chúng bắn chết đó con à.
-Dạ thưa con biết nhưng chúng làm gì trong đó mà có tiếng đàn bà kêu la vậy hở bu?
-Cái đó cậu biết làm chi. Chắc chúng trêu gái đó chứ còn gì nữa cậu biết gì hơn được nào, tây nào chả thích ham gái cậu có biết điều đó chưa.
-À con nhớ ra rồi chúng thích gái vn lắm, nhưng mấy cô có cái gì mà làm chúng thích mới được chứ, vì chính tôi cũng biết mấy cô chẳng có cái gì hết, bèn hỏi cặn kẽ:
-Vậy có phải lỗi cũng tại các cô không hở bu? Sao biết vậy thì đừng khoe ra, cất đi và đừng bao giờ gặp chúng thấy cái chúng thích thì mới đúng chứ ạ.
Trong tuổi này chúng tôi làm sao biết được chúng, và biết được những điều đó chỉ mơ hồ là chúng bắt các cô hôn sâu chúng, xuống nữa như xuống ngực chẳng hạn mà thôi, nhưng cũng chẳng sao mà la hét quá thể như vậy, nếu không chịu thì chúng đưa môi cứ cắn chết hoặc đứt chúng ra có gì mà la kêu ầm ỹ.
Mẹ tôi gạt phăng câu chuyện, làm tôi không hiểu thêm được điều chi nữa. Tôi từ đó cũng ít đi đến ngã ba và con đường hàng ngày tới nhà thờ là vì tôi bắt buộc phải theo ý của bố đi học lối sau nên quên hẳn câu chuyện đó không bao giờ có dịp để nhắc đến nữa.
Những ngày tháng dần qua, khi tôi được bố mẹ cho đi học với một ông giáo già cũng đã nghỉ hưu nay đưa ông về quê gần nhà tôi khoảng chừng hai ba cây số đường bộ.
Nên từ đó cứ ngày đến thầy dậy cho đến khi tôi lên tỉnh và rồi cho đến khi gia đình chúng tôi đi vào nam.
Bất chợt chúng tôi nghe tiếng trong máy thu thanh gần đây:
-Đừng ngoại giao kiểu loa phóng thanh, và đừng nói kiểu, làm kiểu tiếng nói của bác sỹ Mahatthia và mọi người trông chừng nói và làm không trùng khớp.
Có người nói to:
-Nói cũng bằng thừa đó nói chung là chính sách của mọi nước tùy theo cách sử dụng và ngoại giao theo các kiểu.
Thời này nước tôi  có thủ tướng Hinh.
Đúng ra chúng tôi ngần này tuổi chưa phải việc bàn tán đến những việc như vậy nhưng người lớn hay đề cập, riết dần quen dần và cũng thấm nhuần những tiếng nói và việc làm của từng người từng nước.
Nhiều khi tôi vẫn tự hỏi rằng:
-Những thằng tây, chúng làm gì các cô gái VN trong con đường rỗng mà tôi thường xuyên chơi với lũ bạn trong đó và cũng chẳng bao giờ tự trả lời nổi chỉ suy nghĩ tủn mủn như cao lắm thì chúng bóp vú hay cùng chúng ú tí cô gái thì có sao đâu thế thôi nhưng sau này nghe nhiều câu chuyện thương tâm tôi mới hiểu thêm ra.
Tức trong bất kỳ cuộc chiến nào cũng đều đa phần những đứa con rơi rớt trên mảnh đất thân yêu đó và càng ngày hình ảnh những cách hành xử thô bạo chúng càng phô diễn trong đầu tôi mạnh hơn và kinh khiếp hơn.
Đến độ ít ai dám nghĩ về những sự ấy nữa rồi từ đó mọi người nhận chân được những khổ đau mà dân tộc bị trị mới xuất hiện dần trong trí non nớt của tôi.
Sau này đôi khi tôi cũng trở lại con đường dành cho trẻ con vào chơi trốn chỉ cho tôi được một chút kỷ niệm như chỗ nằm của con đường lỳ phẳng hết như cán xi vì sự trơn láng của con đường do sự dẫy giụa của cô gái hay vì những sự hành lạc của thằng tây quá sức con người phải chịu ư?
Nhưng càng hỏi càng không thể trả lời dứt khoát vì chính tôi chỉ nhớ mài mại mà thôi. Tôi quên đi mất, giả dụ như lúc đấy tôi đi thật nhẹ, thì sẽ hoàn toàn những hình ảnh đó sẽ thu thập đầy đủ nhưng tôi vẫn không ân hận, vì mẹ tôi cũng cấm là không được như vậy nên đành phải chịu, nhưng đứng xa tôi cũng nhìn toàn cảnh mà chưa hiểu nổi có gì thêm thôi.
Mấy hôm sau tôi và thằng Trân bạn hay vào xem lại con đường đó nhưng không phán đoán thêm gì được nữa chúng tôi đành phải hỏi những người lớn nhưng chẳng bao giờ được một câu trả lời ngay thẳng, hình như họ dấu kỹ và chẳng bao giờ kể ra với chúng tôi, thế là không hay rồi. Trân nói:
-Hay để tao rình xem một ngày nào đó cho chính xác khỏi phải đoán ốc đi mò, dù rằng bao người lớn can ngăn chúng tôi chớ và đừng bao giờ đứng xem như vậy sẽ chết mù như xem gà đẻ vậy.
Thế là chúng tôi dứt khoát không được rình xem những gì của thằng tây ở trong chính cái con đường mà chúng tôi thường xuyên đến chơi với nhau. Nhưng có một lần chính mắt tôi thấy rõ hết trơn, cho đến khi thằng tây nằm vật xuống thở phì phì. Làm cho chính bản thân tôi là con trai cũng tha thiết cái nhìn và những chuyện như vậy.
Có hôm thằng Trân đề nghị tôi và bé Mận (vì người nó bé nhất trong bọn) thử làm những việc như thằng tây làm, tôi đồng ý và cả ba đều cùng làm tôi mới chịu.
Câu chuyện đến chỗ buồn cười ra nước mắt với lũ trẻ.
Cả ba bước vào trong con đường rỗng. Mận cởi quần cũng đồng ý cách chơi như vậy và cởi ngay tức thì cô bé mới lớn cũng đâu biết cái gì nên quy thuận ngay, nhưng thực tế đó là một trò chơi không hay, nếu người lớn biết được thì sẽ bị đánh đòn ngay tức khắc. Mận ngơ ngáo hỏi:
-Ai trước.
Có tiếng trả lời nhanh như cắt lại chưa biết gọi nó tên là gì!
Trân nói thật nhanh:
-Để tớ làm trước cho cậu coi rồi cậu làm theo. Tôi lặng nghe và nhìn Trân làm, anh chàng vạch chim đái vào đấy, nhưng làm sao được vì khi đó cu của cậu nó cương cứng, nhưng cố gắng mãi vẫn rỉ ra được một chút. Xong đến lượt tôi.
 Tôi nói:
-Làm như vậy cậu bẩn quá đi Mận ạ, tớ không chơi kiểu đó nữa đâu. Nhưng bỗng dưng tôi cảm thấy thích nhìn cậu ấy như vậy hơn, tôi nói:
-Cậu nằm nguyên như vậy được không tớ phải được đến bên cạnh nằm với cậu học giả vờ làm vợ chồng ý mà.
Đến đây tôi nhớ bà có tên người khu trong làng đặt cho là “ bà đồ ấm”
Con người bà lúc nào cũng mặc chiếc áo vá những miếng vá lại mầu khác để cho nó sặc sỡ hơn.
Thí dụ áo nâu bà vá một miếng đỏ vào hay miếng trắng.
Mục đích chỉ để cho Tây nó thấy nó ghét bà, chứ đừng thích vì thực tế bà rất đẹp, nên sợ nó gặp thích rồi nó sẽ hiếp.
Bà cũng hay đi chợ dùm cho những người hàng xóm vì bà thuộc tiếng Việt.
Hồi đó người ta hay khảo chữ nghĩa là những người khảo chữ họ đến gần chợ, có dựng sẵn cái bảng đen và họ viết chữ trắng hễ có người đàn bà đi chợ nào vào chợ phải đọc thuộc câu viết trên bảng mới được vào nên bà biết chữ chẳng ai cấm cản được và đi chợ dùm nhiều người  hầu như cho cả làng.
Vì như câu chuyện bây giờ tức người Pháp họ tự do quá trớn, ngược lại tại nước mình chẳng có được một chút tự do, nghĩa là tự do trong khuôn khổ nhà nước cho phép.
Khi qua VN chúng làm như tự do như cho cả người VN chỉ huy chúng, vì vậy có những cai xếp VN cũng ọc đơ như thường, liên tục và cũng phạt người pháp chúng ra gì, nên nhiều người những tưởng như vậy là tốt.
Thằng Trâm qua mặt, tôi gọi tôi đến để tiếp tục chơi cái trò chơi đó với Mận nhưng tôi định bỏ chạy luôn và rồi mọi chuyện cũng chấm dứt luôn kể từ đó. Tôi nói như ra lệnh:
-Chuyện đó từ nay chấm dứt nhé các cậu, nếu không tớ chẳng chơi với cậu nữa. Thấy thế Trâm yên lặng cả Mận và chấp nhận thấy cái sai của mình. Thế là câu chuyện trẻ con chấm dứt hẳn từ đây. Tôi cũng mừng thầm vì mỗi lần chúng tôi trốn chui trốn nhủi vào trong kẹt giữa hai đống rơm của hai nhà gần đấy nó vướng víu bụi bậm mà phải trốn.
Cái này do thằng Trâm mà ra cả, nó học theo mấy thằng Tầu con nghịch ngợm, bẩn thỉu, tầm bậy tầm bạ học đòi người lớn, và cuối cùng tuyên truyền khắp xóm làm mang tiếng mang tai, tôi nghỉ phải chấm dứt ngay là tốt.
Từ đó tôi cũng đã biết được việc phải như vậy, và nhất định không cho bất kỳ đứa nào chơi những trò như vậy và nhất là sau một ngày tôi nhặt được chiếc lược nhựa mầu hồng nhạt đến giờ tôi vẫn âm thầm theo dõi xem đứa nào dám cãi lời tôi nhưng chẳng thấy một tí tín hiệu nào của lũ chúng.
Chắc của một bà nào tình nguyện cho tây nhưng muốn trốn tránh mọi người.
Đấy cũng là điều tôi chẳng hề muốn vì nó mang nhiều nỗi nhục của một quốc gia tức là chấp nhận làm tình với tây.
Tôi quyết định đưa chuyện này ra trong đám đông để cùng theo dõi và trừ khử những cái nhục đó. Tôi gặp được cả bốn đứa, nay thêm được con Mơ nữa:
-Các cậu đồng ý trừ khử chuyện này không, tôi hôm nay hỏi các cậu có muốn tránh những việc nhơ nhuốc này không?
-Đồng ý. Tất cả cùng nói. Tôi nói:
-Nhưng việc trước là chính mình phải làm gương đã.
-Đồng ý.
Chúng tôi bắt tay vào truy tìm kẻ có cái lược sau này mới biết là mấy bà bán lược đó chuyên bán cái gì cho nó cứ sau mỗi lần chúng lấy cái túi đựng tiền moi tiền trả thì chúng tôi mới biết chính xác là của những bà già gần như mẹ, bu của chúng tôi vậy, sau này tôi thấy họ gọi những người đó là gái bán dâm hẳn hòi.
Gần đến ngày lễ chịu phép thêm sức trong đạo Thiên chúa bố tôi may một bộ quần áo dài, khi tôi mặc giống như.Mẹ tôi nói:
-Ông cụ non.
-Đa số ai cũng cười tôi nhưng riêng tôi lại tự hào hơn những đứa kia vì chúng lai căng mặc quần áo theo Tây, đấy là cách nói của tôi. Bu tôi phì cười ghẹo trêu tôi mà tôi chẳng sượng sùng gì vì chính tôi muốn như vậy.
Nhiều đứa cũng muốn như vậy nhưng lại chẳng được vì chúng chưa có ý đặt bu thầy chúng cả. Thời này may áo dài là thường và còn đẹp nữa.
Buổi chiều trời lạnh lắm.
Nhìn đàn cò, vạc hoặc vịt trời chú tôi nói:
-Chúng di cư về phía Nam đó cho nên chắc mình cũng phải đi thôi vì ở đây không có việc làm mà bão lụt liên tu ti bất tận nên phải đi thôi cháu.
Ý hướng gia đình chúng tôi cũng đã định đi khỏi nơi này nhưng chưa có dịp nên chắc rằng bu thầy tôi sẽ di chuyển.
Nhưng vào buổi chiều, chú và thầy tôi di chuyển một số cống về tôi chẳng biết họ chuẩn bị gì. Trong thắc mắc tôi hỏi:
-Thưa chú những cái đó để làm gì?
-Con đường rỗng tránh bom, tránh cháy, cháu hiểu nổi không?
-Chưa ạ.
Thế là bọn chúng tôi có một con đường rỗng mới sạch sẽ hơn để chơi với nhau. Tôi bèn rủ chúng đến chơi thường xuyên Mận, Mơ, Trân và vài thằng bé hơn không dám đến chỉ đứng xa nhìn thèm thuồng mà thôi, tôi rủ chúng đến nhưng chúng không dám bén mảng, làm như chúng có một cái gì xa lánh nhưng thèm thuồng, tôi đặt ra luật lệ cho chỗ chơi mới là. Tôi đề nghị:
-Này chúng mày tao nói như vầy nhé.
-Không được đứa nào chơi cái trò chơi cũ là một. Đừng đưa món ăn nào làm bẩn chỗ này là hai. Ba là không được đái bậy. Mận đã cãi to:
-Cậu quá lắm, cậu là ông tướng ở đây ư? Cậu chỉ cấm đái vào trong đó thôi chứ, còn ngoài này. Đuôi mắt Mận có vẻ giận dữ tợn trừng nhìn tôi làm tôi cúi mặt xuống không dám nhìn thẳng vào nó nữa. Mận sợ tôi giận nói:
-Thì miễn mình đừng làm cái chuyện kia là được chứ gì, nhưng chỉ với cậu không thôi được không? Tôi lắc đầu nhưng trong lòng tôi cảm thấy Mận thích cái trò chơi đó hơn tôi, nên hình như tôi đang do dự vì nhiều lần cũng thấy hay hay nhưng mẹ tôi dặn nhiều lần là đừng chung đụng với con gái nhớ thật kỹ nhé tôi chỉ vâng dạ cho qua rồi lại quên mau.
Từ phía trên cầu đổ dốc xuống thì sẽ đến chợ, muốn đi qua hướng chợ phải đẩ dốc nếu ai đủ can đảm xuống bằng xe đạp lại càng hiếm.
Mầy thằng bạn thách đố tôi nhiều lần, ban đầu tôi vẫn sợ nhưng sau cùng bản tính liều nên cứ thả đại đến đâu thì đến.
Bèn chạy về nhà lấy dấu xe của ông via và chạy thẳng một mạch từ trên dốc đổ xuống ai ngờ bánh trước chui thẳng vào háng bà đồ ấm. Bèn phải chịu nghe bà oai oải:
-Ơ cái cậu này, trúng hôm bà đang đội thúng cá, cái bánh xe trước kẹp chặt giữa đùi bà.
Tôi loay hoay mãi trèo xuống xin lỗi rồi dắt xe ra. Nếu không bình thường là ăn của bà ngay cái tát tai chứ chẳng phải chơi ạ, thế là thằng bé vội chạy về cất xe.
Thời này gia đình nào có chiếc xe đạp là oai phong lắm, nhiều đứa thèm thuồng nhưng chẳng sao được.
Theo bố tôi đi khắp hang cùng ngõ hẻm để làm nghề hớt tóc dạo, đi qua nhiều chặng đường và qua nhiều đò tôi cũng chẳng thể nhớ nổi. Có một lần bố mua cho cái bánh để ăn sáng thì ăn trúng một ngón tay.
Những năm đó thuộc về năm đó hình như năm ất dậu. Đói quá do người Nhật gây lên.
Theo bố tôi kể lại là chúng mua hết thóc  xong đem bỏ hết xuống sông làm cho thối và không trồng được nhân dân không giống trồng cấy, có mùa đã gặt rồi những gié khác lại mọc cũng ra hoa trái đàng hoàng, tuy nhiên rất đói đến đỗi, có những hàng cơm nắm thôi mà phải có những chàng trai lực lưỡng đứng cạnh để gác kẻo mở thúng cắp chạy, có bà bán bún thì hai ba đứa nó chộp và trét vào áo chạy lấy thân sau vào chỗ nào ngồi gỡ từng chút mà gặm để nuôi sống mình.
Riêng tôi thì được nhiều người giúp đỡ vì trước làm trong dòng ở trong nhà thờ nên có người mang đến phúng điếu cứ việc lấy ăn như người nhà phật.
Thấy những nỗi cơ cực từ đó cho nên chẳng bao giờ biết phí phạn gạo, thóc, và cũng từ đó con người trở nên có biết sự chịu đựng là gì và nhất là tiết kiệm rồi kế đến chế độ CS đến, kéo theo những đau khổ sau càng mãnh liệt, tiết giảm từ cơ thể cho chiến tranh hoàn toàn do chính người tây gây lên làm cho dân tộc việt quá kinh khiếp với những cái no, đói là như thế nào, từ đó chúng tôi kể cả những đứa cùng chơi với chúng tôi ngày xưa đều trở thành những ông hay bà đều thấu hiểu những gì no và đói, và quên khuấy những chuyện nghịch ngợm với con gái một cách quá quắt như vậy.
Mỗi lần nhớ dến những chuyện đó Mận và Mơ mặt đỏ như gấc. Không biết sau này khi đi kấy chồng mấy cô có đến những cái nghịch đó nữa không chứ chúng tôi chẳng thể quên vì, thực ra tất cả đều là lũ dại khờ.
Chính bây giờ tôi nghĩ mãi mà chẳng hiểu những chuyện đó xuất xứ từ đâu ra được mới lạ kỳ, vì chúng tôi chẳng hiểu những chuyện người lớn khi làm những chuyện đó thường không cho trẻ chúng xem. Hay chúng rình mò hiểu biết rồi truyền bá không biết nữa.
Riêng tôi cũng một lần Mận đến tận nhà nói nhỏ:
-Nay chúng mình đi chơi riêng.
-Riêng là sao?
-Không cho chúng biết.
Lúc đó mình cũng đã lớn. Theo các cụ ngày xưa nói là nữ thập tam, nam thập lục, thì có lẽ tôi chắc cũng suýt soát tuổi đó tức có thể làm bố được rồi.
Mận kêu nhè nhẹ làm tôi cũng sợ rằng nàng muốn lên cơn sốt.
Xấu như vậy, tôi và Mận còn kéo theo thêm dăm lần nữa là chia tay vónh viễn vì tôi phải lên tỉnh bỏ lại cả xóm làng.
Những lần sau Mận đòi hỏi tôi kéo dài hơn nhưng theo sự hứng chí của tôi chỉ vài phút là cao lắm nó đã phun ra như vòi nước bắn tung nếu tôi kéo ra ngoài.
Nhưng cái lạ khi đó là chẳng mấy khi lại uổng phí vì phải kéo ra cả, thường thì ấn thật sâu và nhưng chẳng bao giờ đụng đến bất kỳ, làm như cái giếng không đáy.
Và dần dà tôi mới tự hiểu ra bọn tây thỏa mãn tình dục ở nơi các cô gái trong con đường rỗng mà chúng tôi thành lập, như vậy chúng  tôi vẫn có phần lỗi vì đã kiến tạo một con đường để thỏa mãn cho bọn chúng. Và thế từ đó tôi phá hết, không cho cây cối rậm rạp như trước nữa.
Trước khi gia đình chúng tôi chạy vào nam chúng tôi còn được nhìn cả cái cảnh chúng mang cả các cô chúng bắt được vào trong các ống cống mà chú Khuân và thầy tôi mua về chúng tôi cũng định phá hủy nhưng các ông không cho, lấy lý do ngộ nhỡ nhà cháy còn có chỗ chạy, chúng tôi đành phải chịu.
Cũng khoảng vài ba tháng thì thầy bu chuẩn bị thu đồ đạc vào nam.
Chúng tôi long đong mãi lấy cớ xin đi khu tư, xong cố gắng đi bộ lên Hải phòng, và đi theo đường bay, việc đầu tiên là họ cho tất cả gia đình lên cân, xong họ phân  công và hẹn đúng hai giờ trưa bay.
Thầy tôi và bu đã cố gắng hứa hẹn với ba gia đình khác:
-Nếu gia đinh tất cả đi đâu thì cùng đi, là ông Hãn, ông bà Đĩnh, bà cố Hồng. Tại sao lại gọi là bà cố vì bà có một đứa con làm cha nên đa phần cả xứ và khu vực đều gọi như vậy.
Gia đình tôi như vậy cũng là oai phong lắm rồi, là vì được đi máy bay chứ không đi tầu thủy, hồi đó họ thường gọi đó là cái tàu há mồm.
Sau kể lại những tàu há mồm đi mà ai không quen thì mấy giờ chạy ngay đó ói đến mật xanh mật vàng.
Chúng tôi đi theo đường bay thì quá nhanh chỉ hơn nửa giờ đã vào đến trong nam.
Những gì để lại về con đường rỗng cũng vẫn chưa hết.
Ác nhân.
Chiều hôm sau tôi vô tình lại gặp Mận nàng chèo kéo tôi đon đả mời bằng được tôi đến nhà đứng cách hàng dậu mới nơi ở mới cũng gặp nàng nữa câu chuyện tưởng chừng như sẽ đổ bể nhưng có lẽ chúng tôi quá nhỏ bé làm chẳng mấy ai để ý đến.
Kể như vậy là chỉ quá hai tuần đúng qua hướng khác mà vẫn gặp lại những nhân vật trong con đường rỗng của tôi.
Thật ra tất cả là nhân chứng sống cho đời và là nhân chứng sống cho lịch sử cận đại nước Việt.
Tôi quay qua nói với mận rằng:
-Em nhớ những gì của mình hết và kỹ không?
-Nhớ lắm chứ sao mà quên được nhất là anh. Em chỉ sợ anh lại phải ra đi nữa không thôi, vì rằng đất nước chúng chia cắt hai mảnh để điều khiển theo ý đồ của những siêu cường, số phận mình nhược tiểu chỉ nín lặng thi hành trong đau khổ oán thán chứ làm gì được hơn, hả anh?
Dáng chiều đã lên. Mận và tôi đi bên nhau những yêu thương dâng cao vời vợi vì tình yêu thì ít, nhưng vì đau chung cái đau của đất nước cũng chẳng kém. Nàng nép sát vào tôi như muốn tôi che chở nàng, mùi bồ kết xưa kia dìu quyện chúng tôi lại vào một cuộc vui mới, phương trời mới.
Hai đứa đi bên nhau dìu nhau vào căn lều đơn sơ mộc mạc nằm bên nhau thực thụ là người tình và lắng nghe tận đáy lòng mình dạt dào đau khổ, riêng tôi.
Chính bản thân tôi muốn gào thét lên cho đất nước chắc riêng nàng có thể chưa hiểu nổi những đớn đau của nước mình phải chịu như vậy được.
Hai đứa chưa bỏ được nhau lại càng ngày càng sâu đậm thêm, nên cuối cùng tôi vẫn suy nghĩ cách để chỗ dành riêng cho nàng bằng mọi cách.
Nhưng chuyện đời đâu theo ý mình muốn. Vẫn lại chuyện dở dang theo bám sát chúng tôi như hình bóng chưa xoay xở được chuyện này thì chuyện khác lại đến. Tôi phải về sài gòn vừa học vừa thuê nhà trọ cho Mận. Chính là cái  trời bắt tội chúng tôi suốt kiếp.
Hai đứa bàn tính cứ tạm thời sống trốn tránh như vậy thì không thể được nữa vì có thể nàng sẽ có thai thì chỉ có nước tự tử, và giải pháp cuối là.
 
Xa nhau.
 
Trong lòng thực sự chúng tôi chẳng muốn vậy nhưng không còn cách nào vì giải quyết được hai sự việc. Tự tôi nói với chính mình:
-Một là tôi phải tiếp tục học.
-Hai là không thể cưới nhau được trong thời gian này.
-Ba là gian díu với nhau sẽ có những chuyện phải xẩy ra. Cái gì chứ chuyện đó tôi làm nhanh lắm, tôi đã hy sinh vì tình yêu và vì với nàng mà tôi bán mất gọi là cái xe “lambéttúyt” loại thời đó coi như là cậu ấm rồi đó loại bảng hiệu số ED.
Nàng vẫn níu giữ tôi bằng cách này hay cách khác nhưng chính bản thân thường lo lắng sẽ xẩy ra những chuyện không hay nên cuối cùng nghe chị bạn can ngăn đành phải để cho Mận ra đi và thực sự ra đi mãi mãi.
Cuối cùng nắng chiều vẫn đẹp như mọi chiều nhưng dù sao tôi và Mận chưa hòa hợp chắc chắn.
Những chuyện không đâu xẩy đến.
Tôi viết một câu truyện ngắn, trong đó có một câu chuyện về một người, và viết một câu:
-Dù sao anh cũng đã yêu một người tên là Nền, và chỉ có thế. Cuộc tình đã chấm dứt.
Nàng có đi lại với tôi sau này là vì nàng chưa tìm được ý trung nhân khác và chúng tôi chia tay hẳn từ khi gia đình di chuyển hẳn về vùng bán khai giữa cao nguyên và đồng bằng, nên lâu lắm chuyện tình cũng nhạt dần và chúng tôi cũng quên hẳn nhau trong mọi lúc, cứ mỗi lúc gặp nhau dù sao cũng phải tập trung trong nhà một người bạn nào cũng khoảng vài giờ. Nhưng trong chúng tôi đã ra khỏi đời nhau, kể từ ngày nàng không đồng ý về chuyện phải là bốn nước đã xâm lăng nước mình là:
Trung hoa, Pháp, Nhật, Mỹ. Chuyện cuối cùng sau khi giải phóng. Bằng mọi cách nàng đi bằng được nước Mỹ hay nước ngoài.
Theo tôi nàng có vẻ không chú tâm vào xây dựng đất hay nước bao giờ dù chỉ một tí xíu.
Đành phải theo những gì trời đã định. Sau khi làm đám cưới cho đứa con gái nàng thoải mái ra đi theo tiếng lòng bảo.
Trời hôm nay sáng sớm hơn mọi nàng và gần như thúc bách tôi dậy thật sớm để nhớ những kỷ niệm.
Ông trời như muốn như oán trách tôi không biết gìn giữ những gì đã có sẵn trong tầm tay.
Những kỷ niệm của chính bản thân xuôi theo niềm đau đất nước khôn nguôi…..
 
 
thái san