Vấn Đề Đạo Văn, Đạo Thơ
Nguyên Đỗ 09.02.2008 16:53:16 (permalink)
Vấn Đề Đạo Văn, Đạo Thơ

Cám ơn các bạn đã góp ý về vấn đề này, tuy rất phức tạp và tế nhị, Nguyên Đỗ nhân dịp này xin viết chung chung, không trả lời trực tiếp hay gián tiếp tới ai, mà chỉ viết trên nguyên tắc của một người yêu và làm văn nghệ một thời gian dưới các mái trường, diễn đàn, và báo chí.  Nguyên Đỗ đã hai ba lần viết về vấn đề này rồi, nhưng tiếc là những bài viết giữ lại ở diễn đàn Trinh Nữ đã mất nên không thể tìm lại được, đành viết bài này, sẽ có nhiều thiếu sót, nhưng có thể giúp mọi người, nhất là các bạn mới bắt đầu bước vào con đường thơ văn.

Thế nào là đạo văn, đạo thơ ?  Nói chung chung,  nếu đem những  gì của người  khác viết nhận làm của mình mà không cho độc giả biết nguyên chủ của bài văn, bài thơ đó thì mình đã đi vào con đường đạo chích ăn cắp thơ, văn của người ta.  Đó là điều tối kỵ cho những người làm văn nghệ chân chính.

Trường hợp xướng họa thơ với nhau, đôi khi dùng ý từ họa vui, có sự trùng hợp với nhau là khác, nhưng chẳng bao giờ dùng nguyên bản của một câu thơ, câu văn.  Nếu có trong một diễn đàn, cùng một thể tài, trong nhóm với nhau, bạn bè thông cảm cũng dễ tha thứ, nhưng nếu lấy nguyên câu thơ ở một diễn đàn này, đem sang một diễn đàn khác mà không viết nghiêng, đóng ngoặc, chú thích là câu thơ của ai, cũng là một trường hợp không thể chấp nhận.  Ý thơ có thể trùng hợp, câu chuyện có thể trùng hợp, nhưng chẳng bao giờ trùng nguyên văn một câu hay một bài,
một câu chuyện hay cả một cuốn sách...

Chúng ta đang ở một thời điểm rất đặc biệt, mọi việc đều rất nhanh và rất gần, bạn có thể đang ở Hà Nội, Việt Nam, còn tôi đang ở Chicago, Hoa Kỳ, bạn vừa viết ra điều gì, thì tôi ở bên đây có thể đọc được rồi, chúng ta có thể nói chuyện ngay trên mạng lưới như là đang đối diện.  Tin tức trên thế giới ngay ở trước mắt bạn từng phút giây.  Sự phát triển của mạng lưới thông tin quá mạnh và quá nhanh nên sự kiểm soát tác quyền cũng như sự thật không được chặt chẽ, nhưng người làm văn nghệ chân chính phải tự kiểm soát mình, không thể lầm lẫn đi vào con đường đạo chích.

Tôi nhớ một số nhà văn đã dịch hoặc phóng tác những tác phẩm nổi tiếng từ những danh phẩm thế giới hồi xưa.  Có lần tôi đọc một số tác phẩm của nhà văn nổi tiếngHồ Biểu Chánh với lời văn mộc mạc bình dân gây nhiều ấn tượng, đọc được gần một phần ba cuốn sách tôi ngờ ngợ nghĩ mình là một nhà tiên tri, hay là một nhà văn trong tương lai hay sao đó lúc tôi mới 12 tuổi vì tôi đoán được chuyện gì sẽ xảy ra sau đó.  Đến nửa cuốn sách tôi vỗ đùi, " Mẹ ơi!  Cốt truyện lấy ra từ tác phẩm danh tiếng của nhà văn Pháp Victor Hugo đây mà!" 

Tôi đoán hồi xửa hồi xưa các cụ dịch sát nghĩa thì viết là truyện dịch, còn phóng tác thêm tình tiết thời điểm lịch sử nước mình thì xí xóa coi như là sáng tác hay sao đó.  Lúc lớn hơn chút nữa tôi đọc cuốn Kiều Giang hay Đỉnh Gió Hú cũng ngờ ngợ như vậy, ngẫm nghĩ hoài khi đang đọc tôi mới tát vào mặt mình cho tỉnh bảo, "Chắc nhà in lậu nào xuất bản bậy bản dịch của nhà văn nổi tiếng Hoàng Hải Thủy mà không ghi rõ nguồn xuất xứ từ Jane Eyre hay The Wuthering Heights của Charlotte Bronte!  Chứ lẽ nào lại như vậy!"  Bởi vì tôi may mắn đã được đọc nguyên bản các tác phẩm đó.

Thời nay, những thiếu sót như vậy không thể được chấp nhận, xứ mình còn nghèo nên người ta chưa để ý mấy thôi, chứ lạng quạng cháy túi vì bị kiện tụng mà tiếng tăm chui xuống mồ cũng không yên.

Nói thì nói vậy thôi, chứ cũng lắm trường hợp dở khóc dở cười, có những ông nhà văn này, bà nhà thơ nọ chẳng có viết lấy một chữ, chỉ có chút quyền, chút tiền mua đứt công lao của các nhà văn nhà thơ nghèo rồi lấy làm của mình, đi đâu cũng khư khư giữ ghế ông này bà nọ huyênh hoang với xóm làng hay có những người mạo danh của nhà văn này, nhà thơ nọ để in sách bán lậu những tiểu thuyết của mình ( có khi là một tác phẩm hay, có thiên tài nữa, nhưng tác giả đã chưa đủ tự tin, hay đang cần tiền ngay ).

Có lần tôi đọc thơ của một bạn mới vào một diễn đàn kia, bạn ấy làm thơ nghe quen quen, dùng những chữ quen thuộc, chỉ có hai chữ tự nhiên không đi với bài.  Tôi ngẫm nghĩ sao cả bài nghe được, mà có hai chữ kia sao hơi lạ, lọt vào đây, làm trật cả bài thơ vì trái vần.  Tôi lấy đầu đề bài thơ đem về Trinh Nữ truy lục.  Mèn ơi, bài thơ ấy lại là của tôi đã viết 6 năm về trước, chỉ có hai chữ lạc là do bạn ấy thay vào.  Tôi vội vàng ghi danh vào Diễn Đàn ấy và cám ơn bạn ấy đã đăng bài thơ mình đã viết, nhưng nhắc nhở bạn ấy nên ghi tên tác giả vào những bài thơ sưu tầm kẻo tam sao thất bản hay thành khuyết danh, hay lại mang tội đạo thơ đạo văn không mấy  tốt đẹp với đầy đủ chứng cớ vì bài thơ ấy đã có người phổ nhạc, ghi danh tác giả, ca sĩ và tác giả ngày tháng hẳn hoi.

Nhưng thôi, đó là những câu chuyện bên lề văn học, coi như là tạo nụ cười ý nhị cho bớt căng thẳng bầu không khí  đạo văn đạo thơ.  Tóm lại các bạn yêu thơ văn nên để ý một chút để tránh chuyện cầm nhầm phải ngượng ngùng với bạn bè, còn các bạn được cuỗm thơ hãy xem đó là một bằng chứng giá trị hay bài thơ được bạn bè đồng trang lứa hay nhỏ hơn học thuộc đến nhập tâm.

Làm thơ viết văn không khó khăn lắm, chỉ cần một cây viết, một mảnh giấy là có thể làm bài thơ, điều quan trọng nhất  là lòng mình muốn làm gì cho bản thân mình, xã gội và thăng tiến  Hons
(Còn tiếp)
#1
    Chuyển nhanh đến:

    Thống kê hiện tại

    Hiện đang có 0 thành viên và 1 bạn đọc.
    Kiểu:
    2000-2024 ASPPlayground.NET Forum Version 3.9