Hương vị của biển
Hương vị của biển Đào thị Thanh Tuyền
Bắt đầu từ tháng 3 âm lịch biển trong xanh, dưới làn nước trong vắt đó người đi tắm thỉnh thoảng bị sứa quất vào người. Ai đã từng một lần bị loài sinh vật biển này chạm lướt qua chắc không thể nào quên được cái cảm giác bỏng rát hàng giờ liền đó. Thế nhưng, cảm giác này sẽ qua mau nếu bạn nhanh chân chạy lên bờ lấy cát khô chà xát vào người và ác cảm về loài sinh vật biển này cũng sẽ qua nhanh nếu sau đó bạn được thưởng thức một tô bún sứa!
Thật ra, không phải loài sứa nào cũng gây cảm giác bỏng rát khi chạm phải chúng. Chỉ có những con sứa có những tia màu đỏ trên mình mới là sứa độc, còn những con sứa có hình tròn lùm lùm, có kích thước khoảng chừng bằng cái chén đến cái tô là loại sứa ăn được. Ở biển Hòn Tằm có rất nhiều loại sứa này, chúng bơi lẩn quẩn bên chân người , nếu chịu khó, một buổi tắm biển có thể bắt được cả xô. Tôi nhớ ngày còn nhỏ, mỗi lần mẹ đi chợ mua sứa về, lũ chúng tôi thường xúm xít quanh xem mẹ để nghe đến thuộc lòng câu chuyện tiếu lâm: có bà vợ ở cữ, sai anh chồng đi chợ, dặn: “Mua cá gì ít xương về nướng ăn”. Anh chồng ra chợ tìm mãi không thấy cá gì ít xương, bèn mua sứa đem về. Nướng mãi không được vì nước cứ nhỏ xuống làm tắt bếp! Người ta gọi sứa là bông hoa biển bởi hình ảnh đẹp rực rỡ và kỳ lạ của chúng khi trôi lập lờ trên nước. Toàn thân sứa mềm nhũn, có dạng tròn lùm lùm với nhiều tua ở bên dưới với vô số tế bào xúc giác là vòi phun ra những luồng móc nhỏ xíu mang nọc độc để chích đốt, tiêu diệt kẻ thù. Khi bị sứa “quất”, nọc độc sẽ bám chặt vào da làm sưng phồng và đau rát. Chà xát bằng cát khô là cách để kéo các mang nọc độc này ra khỏi da. Sứa là loài hải sản đặc biệt, sinh sản theo cấp số hình học, tốc độ lớn của chúng thật kỳ diệu. Sứa con từ khối lượng 3mg, đến giai đoạn trưởng thành có khối lượng 10kg chỉ trong vòng 3 tháng. Sứa có khả năng dự báo bão, trước các trận bão 10 – 12 giờ người ta thấy có sứa trôi nổi lập lờ vào tận sát bờ. Các nhà khoa học khám phá ra rằng loài động vật này có khả năng nhận biết được các dao động sóng siêu âm ở tần số thấp phát sinh từ các con sóng lớn do bão tạo ra lan truyền vào không gian với khoảng cách rất xa mà đa số các loài động vật khác không cảm nhận được.. Mùa chợ có sứa thường từ tháng 3 đến hết tháng 9 âm lịch. Thịt sứa ngon, bổ và mát. Sứa được chế biến dưới dạng ướp nước phèn, ướp nước muối, hay phơi khô. Sứa mới bắt về, nếu ăn liền thịt không giòn, hơi mềm, không ngon. Thường người ta phải rọng sứa trong nước một thời gian cho con sứa nhỏ lại, lúc đó thịt mới săn và giòn, càng rọng nước lâu sứa càng ngon. Đặt biệt, sứa tươi không phải mua bằng ký mà bằng chén, người bán hàng đong sứa theo từng chén bán để bán. Có nhiều cách chế biến món ăn từ sứa như : bún sứa, gỏi sứa…. Có người không ăn được sứa, nhưng đã biết ăn rồi thì không sao quên được bởi mùi vị đặc trưng của nó mà không một hải sản nào có được : giòn giòn, nhạt nhạt và có mùi của biển (đó là một hỗn hợp mùi : mùi nước biển, mùi muối, mùi cá, mùi rong, mùi các loài động vật giáp xác …..). Người nhà quê có nhiều cách chế biến sứa. Sứa mua về trụng qua nước ấm sau đó ngâm nước muối rửa lại cho thật sạch cát còn bám ở chân. Xà lách , rau thơm (tía tô, húng quế…) xắt ghém , trộn với bắp chuối thái nhuyễn, nếu làm gỏi thì sau khi trộn sứa vào bỏ thêm ít đậu phộng giã dập dập. Ăn với bánh tráng nướng.
Gọi là bún sứa nhưng thật ra sứa không phải là nguyên liệu “chủ lực” để chế biến mà chỉ để sắp lên mặt. Bún sứa muốn thật ngon phải được nấu bằng cá bò hay cá ngừ , cũng có thể nấu với cá chù, cá chấm, cá dưa gang…. nhưng không ngon bằng . Cá tươi ướp hành , ớt , mắm cho thấm , sau đó nấu nước lèo, thêm chút màu (kho cá) để nồi nước có màu vàng và nêm nếm hơi đậm một chút mà người nhà quê thường gọi là nấu mẵn. Sắp bún vào tô, bỏ lên trên một nhúm sứa, múc nước lèo chế vào, gạn thêm ít cá dầm …. Chan thêm tí mắm ớt, vắt tí chanh… , ăn kèm với rau ghém (xà lách, rau thơm, bắp chuối …). Ngon tuyệt vời! Sứa còn là một món ăn với cơm. Nước mắm ớt tỏi thật ngon và …. chấm sứa, kèm thêm một gắp rau sống. Là món ăn thường thấy trong mâm cơm của người dân miền biển khi vào mùa sứa. Món ngon đặc biệt nữa của sứa là cuốn tôm thịt. Tôm luộc chín, bóc vỏ lấy nõn. Thịt ram thái mỏng. Gừng , dưa leo thái mỏng bóp muối, ngâm dấm. Hành trụng. Cuốn bánh tráng tôm , thịt , sứa …. chấm nước mắm chanh ớt .
<bài viết được chỉnh sửa lúc 01.05.2008 17:04:30 bởi Ct.Ly >
Thống kê hiện tại
Hiện đang có 0 thành viên và 1 bạn đọc.
Kiểu: