TỤC NGỮ VÀ CA DAO VIỆT NAM

CA DAO

1. Ở xa nghe tiếng em cười
Trong tay cầm nén vàng mười cũng trao.

1. Ra đi là sự đã liều
Mưa mai cũng chịu, nắng chiều cũng cam.

1. Sông dài cá lội biệt tăm
Phải duyên chồng vợ ngàn năm cũng chờ.
2. Sông sâu cá lội vào bờ
Phải duyên thì lấy, đợi chờ nhau chi.

1. Sống ở dương gian không bắt được tay chàng
Thác xuống âm phủ em giở nắp hàng cho anh vô.

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Thân em như thể bèo trôi
Sóng dập, gió dồi biết tựa vào đâu?
2. Thân em như thể trái chanh
Lắt lẻo trên cành nhiều kẻ ước ao.
 
1. Thiếp như cam, quýt, bưởi, bòng
Đắng the ngoài vỏ, trong lòng ngọt thanh.
 
1. Thuyền ai trôi trước
Đợi bước tới cùng
2. Chiều về trời đất mông lung
Phải duyên thì xích lại cho đỡ não nùng tuyết sương.

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Tay cầm cành bứa, lệ ứa hàng hàng
Thủa xuân xanh sao không gặp, để lúc hoa tàn mới gặp nhau?
 
1. Tiếc công lao đào ao thả cá
Năm bảy tháng trời người lạ đến câu
2. Tiếc công trang điểm bấy lâu
Trai tơ không gặp, gặp râu ba chòm
 
1. Tiếc công vạch lỗ, chui rào
Vô không gặp bậu, gai cào trầy lưng.
2. Tôi với mình thề trước miếu ông
Sống nằm một chiếu, chết chung một mồ.

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Trải chiếu ra chàng ngồi một góc, thiếp ngồi một góc
Chàng than, thiếp khóc, tình hỡi là tình
Nằm đêm nghĩ lại anh bạc tình hay em?
 
1. Trông em đã mấy thu tròn
Khăn lau nước mắt muốn mòn con ngươi.
 
1. Tôi xa anh một ngày không ốm cũng đau 
Mặt nhìn trăng trăng lặn, tay đếm sao sao tàn.
 
 

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Trai ba mươi hãy đang xoan
Gái ba mươi tuổi đã toan về già.
 
1. Trâu kia gặm cỏ bờ ao
Anh kia không vợ đời nào có con?
2. Người ta con trước, con sau,
Thân anh không vợ như cau không buồng
3. Cau không buồng ra tuồng cau đực
Trai không vợ cực lắm anh ơi!
4. Người ta đi đón, về đôi
Thân anh đi lẻ, về loi một mình.

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
IV. HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH
 
1. Làm thân con gái phải lo
Mùa đông rét mướt ai cho mượn chồng.
 
1. Bấy lâu sao chẳng nói năng
Bây giờ năng nói thì trăng xế tà.
 
1. Tròng trành như nón không quai,
Như thuyền không lái, như ai không chồng.
2. Gái có chồng như gông đeo cổ,
Gái không chồng như phản gỗ long đanh
3. Phản long đanh anh còn chữa được,
Gái không chồng chạy ngược chạy xuôi.
Không chồng khốn lắm chị em ơi!

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Con dế kêu sầu, sao anh không bắt ngắt râu
Để nó kêu rỉ rả suốt đêm thâu, em buồn.
 
1. Con chim trên cành cắn cây ngậm lá
Con cá dưới biển ẩn đá ngậm sao
2. Gặp mặt anh đây không nói không chào
Hay là em có nơi nào bỏ anh?
 
1. Cục đá lăn nghiêng lăn ngửa
Khen ai khéo sửa cục đá lăn tròn.
Giận thời em nói vậy chứ dạ còn thương anh.

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Không chồng trông dọc, trông ngang,
Có chồng cứ thẳng một đàng mà đi
 
1. Phải duyên thì bám như keo
Trái duyên chổng chểnh như kèo đục vênh.
 
1. Hỏi vợ thì cưới liền tay
Chớ để lâu ngày lắm kẻ gièm pha.
 
1. Một cành tre, năm bảy cành tre,
Lấy ai thì lấy chớ nghe họ hàng.
 
1. Còn duyên kén cá, chọn canh
Hết duyên ếch đực, cua kềnh cũng vơ.

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Còn duyên buôn cậy bán hồng
Hết duyên buôn mít cho chồng gặm xơ.
 
1. Cô kia nước lọ, cơm niêu
Chồng con chẳng có, nằm liều nuôi thân.
- Chồng con là cái nợ lần,
Thà rằng ở vậy nuôi thân béo mầm!
 
1. Già thời bế cháu đỡ con
Già đâu lại ước cau non trái mùa.
- Già nay ước những của chua
Cau non trái mùa già vẫn muốn ăn!

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1.Đi đâu mà chẳng lấy chồng
Người ta lấy hết, chổng mông mà gào
2. Gào rằng: "đất hỡi, trời ơi!
Sao không thí bỏ cho tôi tấm chồng". (1)
 
1. Còn duyên kẻ đón người đưa
Hết duyên đi sớm, về trưa mặc lòng.
 
1. Tám mươi ngả gậy ra ngồi
Hỏi rằng xuân có tái hồi nữa chăng?
- Xuân rằng xuân chẳng tái hồi
Bốn dài, hai ngắn mà lôi xuân vào. (2)
 
(1). Có bản chép:
  Gào rằng đất thấp, trời cao
Sao không thí bỏ cho tao chút chồng?
 
(2). Bốn dài, hai ngắn: ám chỉ cái quan tài.
 

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Chàng về thiếp cũng xin về
Chàng về Hồ Bắc, thiếp về Hồ Tây
2. Chàng bao nhiêu tuổi năm nay?
Chàng rằng mười tám, thiếp rày bốn ba.
3. Mồ cha đứa chê thiếp già
Thiếp còn gánh nổi một và trăm kim.
4. Trăm kim đổi lấy lạng vàng
Mua gương tư mã thiếp chàng soi chung.
 
1. Chàng về sắm sửa loan phòng,
Thiếp xin điểm phấn, tô hồng thiếp theo.

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Bà già ra chợ Cầu Đông
Xem một quẻ bói lấy chồng lợi chăng?
2. Thầy bói gieo quẻ nói rằng:
"Lợi thì có lợi nhưng răng không còn"
 
1. Tiếc thay hạt gạo trắng ngần,
Đã vo nước đục lại vần than rơm.
2. Tiếc thay hạt gạo tám xoan
Thổi nồi đồng điếu lại chan nước cà.
 
1. Đường đi những lách cùng lau
Cha mẹ tham giầu ép uổng duyên con.

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Bắc thang lên đến tận trời
Bắt ông Nguyệt Lão đánh mười cẳng tay
2. Đánh rồi lại trói vào cây
Hỏi ông Nguyệt Lão nào dây tơ hồng?
3. Nào dây xe bắc, xe đông
Nào dây xe vợ, xe chồng người ta.
4. Ông vụng xe tôi lấy phải vợ già
Tôi thì đốt cửa, đốt nhà ông đi.
 
1. Lấy chồng chẳng biết mặt chồng
Đêm nằm tơ tưởng ngỡ ông láng giềng.

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Trách duyên lại giận trăng già
Xe tơ lầm lỗi hóa ra chỉ mành
2. Biết ai than thở sự tình
Chẳng qua mình lại biết mình mà thôi.
 
1. Mẹ em cấm đoán em chi
Để em sắm sửa em đi lấy chồng
2. Lấy chồng cho đáng tấm chồng
Bõ công trang điểm má hồng răng đen.
 
1. Thầy mẹ tham bạc, tham tiền
Tham con lợn béo, cấm duyên em già.
2. Để đến nay anh cưới em một nửa con gà
Dăm ba sợi bún, một và hạt xôi.

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Mẹ em thấy của thời tham
Hang hùm cứ tưởng hang vàng ép con.
2. Nói ra thẹn với nước non
Ngậm vào cay đắng lòng con đêm ngày.
 
1. Chồng lên tám, vợ mười ba
Ngồi rỗi nu nống, nu na đỡ buồn
2. Mười tám vợ đã lớn khôn
Nu na nu nống chồng còn mười ba.
3. Mẹ ơi con phải gỡ ra
Chồng con nu nống nu na suốt ngày.
Đêm nằm khắc khoải canh chầy!...
 

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Mẹ em tham thúng xôi rền
Tham con lợn béo, tham tiền Cảnh Hưng
2. Em đã bảo mẹ rằng đừng
Mẹ hấm, mẹ hứ, mẹ bưng ngay vào
3. Bây giờ kẻ thấp, người cao
Như đôi đũa lệch so sao cho bằng!
 
1. Tiếc thay hòn ngọc mà rơi xuống bùn!
Tiếc tờ giấy bạch để thằng bé cỏn con nó vẽ vời!
 
1. Răng đen nhưng nhức hạt na
Kén đi kén lại nó ra hạt bầu.

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Mẹ em tham gạo, tham gà
Bắt em để bán cho nhà cao sang
2. Chồng em thì thấp một gang
Vắt mũi chưa sạch, ra đàng đánh nhau...
3. Nghĩ mình càng tủi, càng đau
Trách cha, trách mẹ tham giầu, tham sang.
 
1. Vô duyên, vô phúc!
Múc phải anh chồng già
Ra đường người hỏi rằng cha hay chồng?
2. Nói ra đau đớn trong lòng
Ấy cái nợ truyền kiếp, có phải chồng em đâu!

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Tiếc thay nước đục mà đựng chậu thau
Cái mâm chữ triện đựng rau thài lài.
2. Tiếc người da trắng, tóc dài,
Đương xuân cha mẹ ép nài lấy lão sáu mươi.
 
1. Chẳng tham nhà ngói bức bàn
Trái duyên coi bẵng một gian chuồng gà
2. Ba gian nhà rạ lòa xòa
Phải duyên coi tựa chín tòa nhà lim.
 
1. Rung rinh nước chảy qua đèo
Bà già tấp tểnh mua heo cưới chồng.

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Cái cò lặn lội bờ ao
Hỡi cô yếm đào lấy chú tôi chăng?
2. Chú tôi hay tửu hay tăm
Hay nước chè đặc, hay nằm ngủ trưa.
3. Ngày thì ước những ngày mưa,
Đêm thì ước những đên thừa trống canh.
 
1. Bắt ông Tơ mà cho ba đấm
Bắt bà Nguyệt đánh bốn mươi hèo
2. Duyên người ta xe buổi sớm
Duyên em buổi chiều mới xe.

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Bà già đã tám mươi hai
Ngồi trong quan tài hát ví thợ sơn.
 
1. Công anh làm rể Chương Đài
Một năm ăn hết mười hai vại cà
2. Giếng đâu thì dắt anh ra
Kẻo anh chết khát vì cà nhà em.
 
1. Công anh làm rể ba năm
Chiếu chả được nằm, đất lại cắm chông
2. Con bà bà lại gả chồng
Để tôi vất vả, tốn công nhiều bề.

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Rau răm cắt ngọn còn tươi
Những nơi phải lứa thì trời không xe.
2. Những nơi bạc ác, gớm ghê
Tôi không muốn lấy trời xe tôi vào
3. Tiếc thay cái sợi chỉ đào
Áo rách chẳng vá, vá vào áo tơi
4. Bực mình tôi lắm trời ơi!
Muốn chôn bà Nguyệt, muốn vùi ông Tơ!
5. Giận người làm mối vẩn vơ
Duyên tôi đã lỗi, ông Tơ lại lầm.

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Em như con hạc đầu đình
Muốn bay chẳng nhấc nổi mình mà bay.
 
2. Vắn (ngắn) tay với chẳng tới kèo
Cha mẹ anh nghèo cưới chẳng được em.
 
1. Cái bống cõng chồng đi chơi
Đi đến chỗ lội đánh rơi mất chồng
2. Cho tôi mượn cái gầu sòng
Để tôi tát nước cho chồng tôi lên.
 
1. Bữa cơm múc nước rửa râu
Hầu cơm, hầu rượu, hầu trầu, hầu tăm,
2. Đêm đêm dắt cụ đi nằm
Than thân phận gái ôm lưng lão già
3. Ông ơi, ông buông tôi ra
Kẻo ai trông thấy, người ta chê cười.

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Gà tơ xào với mướp già
Vợ hai mươi tuổi, chồng đà sáu mươi
2. Ra đường chị giễu, em cười
Rằng hai ông cháu kết đôi vợ chồng
3. Đêm nằm tưởng cái gối bông
Giật mình gối phải râu chồng nằm bên
4. Sụt sùi tủi phận hờn duyên
Oán cha trách mẹ tham tiền bán con.
 
1. Nơi thương cha mẹ biểu không
Nơi chẳng bằng lòng cha mẹ biểu ưng.

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Trách lòng cha mẹ vụng toan
Bông búp không bán để tàn ai mua!
 
1. Chồng ta áo rách ta thương
Chồng người áo gấm xông hương mặc người.
 
1. Xấu xa cũng thể chồng ta
Dù cho tốt đẹp cũng ra chồng người.
 
1. Vợ chồng như đôi cu cu
Chồng đi trước, vợ gù gù theo sau
 
1. Chồng giận thì vợ làm lành
Miệng cười hớn hở: "rằng anh giận gì?"
2. Chồng giận thì vợ bắt lời
Cơm sôi nhỏ lửa một đời không khê.

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Râu tôm nấu với ruột bầu
Chồng chan, vợ húp gật đầu khen ngon.
 
1. Đói no một vợ một chồng
Một niêu cơm tấm, dầu lòng ăn chơi.
 
1. Làm trai lấy được vợ hiền
Bằng cầm đồng tiền mua được miếng ngon.
2. Làm gái lấy được chồng khôn
Cầm bằng cá vượt vũ môn hóa rồng

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Qua đồng ghé nón thăm đồng
Đồng bao nhiêu lúa thương chồng bấy nhiêu.
 
1. Chim Quyên ăn trái nhãn lồng
Thia lia quen chậu, vợ chồng quen hơi.
 
1. Đôi ta lấm tấm hoa nhài
Chồng đây, vợ đấy kém ai trên đời
2. Muốn cho gần chợ ta chơi
Gần sông tắm mát, gần nơi đi về.
 
 

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Cơm trắng ăn với chả chim
Chồng đẹp, vợ đẹp, những nhìn mà no
2. Cơm hẩm ăn với cà kho
Chồng xấu, vợ xấu những lo mà gầy.
 
1. Ai kêu, ai hú bên sông
Tôi đang sắm sửa cho chồng xuống ghe.
2. chồng xuống ghe, quạt che, tay ngoắt
Cất mái chèo, ruột thắt từng cơn
3. Đi đâu cho thiếp đi cùng
Đói no thiếp chịu, lạnh lùng thiếp cam.

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Tay nâng khăn gói sang sông
Mồ hôi ướt đẫm, thương chồng phải theo.
 
1. Đôi ta là nghĩa tao khang,
Xuống khe bắt ốc, lên ngàn hái rau.
 
1. Ai làm cho cải tôi ngồng
Cho dưa tôi khú, cho chồng tôi chê
2. Chồng chê thì mặc chồng chê
Dưa khú nấu với cá trê ngọt lừ.
 
1. Vợ chồng là nghĩa già đời
Ai ơi chớ nghĩ những lời thiệt hơn.
 

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Mẹ cha bú mớm, nâng niu
Tội trời đành chịu không yêu bằng chồng.
 
1. Chồng yêu cái tóc nên dài
Cái duyên nên đẹp, cái tài nên khôn.
 
1. Ớt nào là ớt chẳng cay
Gái nào là gái chẳng hay ghen chồng.
2. Vôi nào là vôi chẳng nồng
Gái nào là gái có chồng chẳng ghen.
 
1. Dốc bồ thương kẻ ăn đong
Vắng chồng thương kẻ nằm không một mình.

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu

CA DAO
 
1. Đốn cây ai nỡ đứt chồi
Đạo chồng, nghĩa vợ giận rồi lại thương.
 
1. Dẫu rằng da trắng, tóc mây
Đẹp thì đẹp vậy, dạ này không ưa
2. Vợ ta dù có quê mùa
Thì ta vẫn cứ sớm trưa vui cùng.
 
1. Một thuyền, một bến, một dây
Ngọt bùi chung hưởng, đắng cay chịu cùng.
 
1. Không thiêng cũng thể bụt nhà
Dầu khôn dầu dại cũng là chồng em.
 

Nguyễn Thành Dũng
________________

Đường dẫn:
* Trang chính
* Trang lưu