[image]http://diendan.vnthuquan.net/upfiles/29839/6E435D4D00864F429C5A2828A5CDA5A1.jpg[/image]
VANILLIER - CÂY VA-NI.
Nếu nói đến Lan thì không thể không nhắc đến cây Vanillier, có cùng họ Orchidaceae với lan. Trên toàn cầu có khoảng 100 giống Vanillier nhưng chỉ có khoảng 15 giống là thực chất có mùi thơm.
Loại phổ biến nhứt là Vanillia planifolia, tìm thấy ở vùng Đông -Nam của Mễ Tây Cơ. Nhà truyền giáo Bernardio de Sahagun đã đem tài liệu về giống hoa này vào Châu Âu năm 1560. Ông cho biết người Mễ tây cơ thường dùng củ hoa để pha trộn vào thức dùng yêu thích của họ thời bấy giờ : Cacao!
Hoa vanille rất chóng tàn, chỉ tươi mát trong vòng 8 tiếng đồng hồ, sau đó hoa biến dần thành một củ đậu có hình dạng dài thuôn, rất thơm, bên trong là những hạt li ti . Người ta hái củ đậu vanille khi còn xanh, vừa chớm chín, bỏ ngay vào nước sôi, sau đó đem phơi khô. Củ đậu vanille chuyển sang màu nâu đậm, bao bọc bởi một lớp tinh thể bóng sáng tỏa hương ngào ngạt.
Ta phải đợi đến năm 1677, giống Vanillier mới được đem thử trồng ở khắp các vùng nhiệt đới khác, nhưng kết quả thất bại, vì hoa vanille chỉ thụ phấn hoa , kết trái nhờ vào các chú ong và loài chim sâu ( Colibri ).
Cây vanillier đầu tiên được thụ phấn nhân tạo tại Paris trong vườn kính của Jardin de Plantes, do nhà thực vật học Joseph Neumann thực hiện. Ở Bĩ quốc, việc thụ phấn nhân tạo do ông Charles Morren thực nghiệm.
Việc thương mại chính thức với giấy phép của Hoàng gia pháp quốc thực hành vào tháng 1 năm 1692, chỉ có hai hải cảng được quyền nhập cảng vanille là: Rouen và Marseille.
Từ năm 1830 trở đi, cây vanille đã được đem trồng ở các thuộc địa Pháp quốc lúc bấy giờ : Antilles , đảo Bourbon ( hiện nay là Ile de la Réunion ) , Tahiti, đảo Nossi-Bé ( Madagascar ). Năm 1914 thì các thuộc địa của Pháp bảo toàn việc cung cấp Vanille cho toàn cầu chiếm đến 60%.
Hoa vanille được dùng trong việc làm bánh trái, kẹo ngọt, mỹ phẩm, rượu thơm, nước hoa, kẹo chocolat và chiếc nước tinh chất nguyên vị . Giá trị của vanille lúc nào cũng đắt đỏ.
Có 3 loại vanilles được biết đến nhiều nhứt: Vanillia fragans , Vanillia pompona và Vanillia tahitensis ; chỉ có giống đầu tiên là có giá trị nhứt.
Ngày 27-10-2008.
Tóc nâu