Cổ Thi Việt Nam - Nguyễn Tâm Hàn phỏng dịch

   Phương Nam Khúc
                                         ***
Trượng phu sanh bất năng phi can chiết hạm vị thế phù cương thường
Tiêu dao tứ hải, hồ vị hồ thử hương
Hồi đầu nam vọng mạc vô cực hề, thiên vân nhất sắc đồ thương thương
Lập công bất thành, học bất tựu, thiếu tráng hữu cơ thời hề, toạ thị bách niên thân thế khu âm dương
Phủ chưởng cuồng ca vấn tư thế, mang mang thiên địa, an đắc tri nhất tri kỷ (4) hề, , thí lai đối chước hữu dư thương.
Dư thương trịch hướng đông minh thủy, đông minh chi thủy vạn đội khởi cuồng lan
Dư thương trịch hướng tây sơn vũ, tây sơn chi vũ nhất trận hà uông dương
Dư thương trịch hướng bắc phong khứ, bắc phong dương sa tẩu thạch phi thù phương
Dư thương trịch hướng nam thiên vụ, vụ trung hữu nhân khai khẩu nhất ẩm cừ nhiên túy
Thiên địa vũ trụ hồn tương vong, dư bất túy hĩ, dư hành dư chí
Nam nhi tự cổ sự tang bồng, hà tất cùng sầu khấp phần tử
 
*** Theo một tài liệu mới được nhà nghiên cứu Phạm Hoàng Quân tìm ra thì bài này nguyên là một bài ca của Trung Hoa đã được cụ Nguyễn Bá Trác phổ thành bài thơ Hồ Trường
 
                      Bài Ca Phương Nam ( Bài Phóng Tác Của Nguyễn Tâm Hàn)
 
Nam nhi sao không vạch gan, bẻ cột
Chẳng lo đời lại bốn biển rong chơi
Quê hương là đâu ?
Ngó về Nam mịt mù vời vợi …
Khắp cả vòm trời . . .
Chỉ thấy thăm thẳm một mầu xanh
Công danh chẳng đạt, học đã không thành
Tuổi xuân được mấy ?
Trăm năm rồi cũng một thoáng qua nhanh
Vỗ tay điên cuồng hát
Giữa đất trời mờ mịt
Ai người tri kỷ rót dùm ta cho chén rượu tràn đầy
Đổ rượu xuống biển đông
Biển ầm ầm dậy sóng
Hắt vào mưa núi tây
Một vùng sao toả rộng
Ném tràn theo gió bắc
Cát đá bay tan hoang
Tạt vào mây mù nam
Có một ngươì điềm nhiên đứng hứng uống say tràn
A ha !
Sao chẳng say cho được
Khắp đất trời ngang dọc nát tan
Thân nam nhi hồ thỉ
Há nhớ quê hương để mắt lệ tuôn tràn
***
NguyễnTâmHàn
 
 

Bồi Băng Hồ tướng công du xuân giang
*
Tam xuân mị yên cảnh
Nhất trạo kích thương lương
Tập khí câu hồ hải
Ưu tâm chỉ miếu đường
Thanh thi ngư điểu cộng
Giai cú chỉ lan hương
Hứng tận trung lưu phản
Sơn gian nhật dĩ hoàng

Nguyễn Phi Khanh
 
***
Theo Băng Hồ tướng công du xuân trên sông
*
Tháng ba mây khói phủ ven sông
Thả mái chèo khua nước thuận dòng
Chí cả lâng lâng niềm hồ hải
Miếu đường tâm trí vẫn vời trông
Múa bút dệt vần thơ tức cảnh
Lời hay, ý đẹp đượm hương nồng
Quay chèo trở lại khi tàn hứng
Sườn núi ánh vàng toả mênh mông
*
NguyễnTâmHàn
 
 
 
 

Cảm hoài
*
Thế sự du du nại lão hà
Vô cùng thiên địa nhập hàm ca
Thời lai đồ điếu thành công dị
Vận khứ anh hùng ẩm hận đa
Trí chúa hữu hoài phù địa trục
Tẩy binh vô lộ vãn thiên hà
Quốc thù vị báo đầu tiên bạch
Kỷ độ Long Tuyền đới nguyệt ma
*
Đặng Dung
*******
Cảm hoài
 
*
Tuổi đã xế chiều việc chẳng xong
Buồn phiền nhắp chén giữa mênh mông
Thời may cũng độ phường vô thức
Vận xấu nào tha kẻ khí hùng 
Sẻ đất không đường phò thánh chúa
Vạch mây chẳng lối giúp non sông
Quốc thù còn đó, đầu sương phủ
Vàng võ mài gươm bóng nguyệt lồng
 
*
NguyễnTâmHàn

滿覺
1052-1096
 
 
春去百花落
春到百花開
事逐眼前過
老從頭上來
莫謂春殘花落盡
庭前昨夜一枝梅
 
Cáo tật thị chúng:
 
Xuân khứ bách hoa lạc
Xuân đáo bách hoa khai
Sự trục nhãn tiền quá
Lão tòng đầu thượng lai
Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận
Đình tiền tạc dạ nhất chi mai
 
Mãn Giác Thiền Sư
 
Nói khi lâm bệnh
 
Hoa tơi tả lúc xuân đi
Muôn hoa nở đón xuân về thế gian
Việc đời cứ mãi tuần hoàn
Tóc trên đầu đã đổi sang trắng rồi
Hoa chưa rụng hết đâu người
Đêm một cành nở rạng ngời trước sân
 
NguyễnTâmHàn
 
 

Chu Trung


Nhất diệp biên chu hồ hải khách,
Sanh xuất vi hàng phong thích thích.
Vi mang tứ cố vãn triều sinh,
Giang thủy liên thiên nhất âu bạch.
Huyền Quang
 
 
Trong thuyền
 
Thuyền con một mảnh trên hồ
Mái chèo khua nước ven bờ sậy lau
Mênh mông triều lớn dâng mau
Trời xa một cánh hải âu trắng ngần
*
NguyễnTâmHàn

Chu trung ngẫu thành

Tiêu tiêu lữ mấn thương xuân mộ
Cảnh cảnh cô hoài khiếp chướng phần
Tục luỵ bất quan thanh hứng túc
Khan sơn khan thuỷ hựu khan vân
Nguyễn Phi Khanh
 
***
Ngẫu hứng làm trên thuyền
 
Xa nhà lòng tủi buổi xuân tàn
Một bóng tâm sầu, dạ héo hon
Ngán ngẩm cảnh đời đành phó mặc
Trông non, nhìn nước, ngắm mây ngàn
*
NguyễnTâmHàn

Đại thánh Hựu quốc tự tảo khởi
*
Tiên gia cung khuyết tận bồng lai
Nhĩ bạn quân thiên mộng dị hồi
Thụy khởi xuân triều vô liễu sự
Đông phong đình viện khán hoa khai

*******
Nguyễn Phi Khanh
 
Thức Dậy Nơi Chùa Đại Thánh Hựu Quốc
*
Chùa cao chót vót cạnh bồng lai
Nghe nói cảnh tiên mộng ước hoài
Trở dậy sáng xuân lòng thanh thản
Gió đông đùa bỡn cánh hoa tươi
*
NguyễnTâmHàn

Đáp Quốc Vương Tô Chi Vấn
*
Thiền Sư Pháp Thuận
(915-990)

Quốc tộ như đằng lạc
Nam thiên lý thái bình
Vô vi cư điện các
Xứ xứ tức đao binh

 *
Đáp Lời Vua Hỏi Về Vận Nước
*
Vận nước như mây toả khắp trời
Nhà Nam an lạc khắp nơi nơi
Ngai trên hành thuận theo thiên đạo
Ắt hẳn đao binh sẽ lánh rời
*
NguyễnTâmHàn

Đề động Từ Thức
*
Văn đạo thần tiên sự diểu mang
Bích đào động khẩu thái hoang lương
Càn khôn nhất hạt cùng Từ Thức
Vân thủy song nga lão Giáng Hương
Thạch động hữu thanh khao hiểu nguyệt
Diêm điền vô vị nát thu sương
Thế nhân khổ tác Thiên Thai mộng
Thùy thức Thiên Thai diệc hí trường

Lê Quý Đôn
Đề Động Từ Thức
*
Cõi tiên trần thế vẫn hằng mơ
Động Bích lạnh tanh khói phủ mờ
Áo vải Từ lang tìm chốn cũ
Mắt quầng Giáng nữ ngóng người xưa
Trăng tàn động đá âm khua vọng
Muối thấm sương thu vị nhạt lờ
Ví giống Lưu du Thiên Thai trước
Cũng thôi Tiên cảnh truyện vu vơ
*
Phỏng dịch: NguyễnTâmHàn
 
 

Đề Tiên Du tự

Thiên Đức san hà cổ đế đô
Danh lam hình thắng tiểu phương hồ
Nhân gian hà xứ phi trần tích
Hư phóng thần tiên sự dĩ vô

Nguyễn Phi Khanh
 
Đề Nơi Chùa Tiên Du
*
Núi sông Thiên Đức tựa đế đô
Cảnh ngỡ bồng lai …đẹp mơ hồ
Phảng phất bụi trần vương đây đó
Thần tiên ai dệt truyện vu vơ
*
Phỏng dịch: NguyễnTâmHàn

Điếu Hưng Đạo đại vương

Trường lạc chung thanh hưởng nhất trùy
Thu phong tiêu tán bất thăng bi
Cửu trùng minh giám kim dĩ hĩ
Vạn lý trường thành thục hoại chi
Vũ ám trường giang không lệ huyết
Vân dê phức đạo tỏa sầu mi
Ngưỡng quan khuê tảo tứ phi dật
Ngư thủy tình thâm kiến vịnh thi

Phạm Ngũ Lão
 
Điếu Hưng Đạo Đại Vương
*
Cung Trường  chuông báo vọng ngân vang
Toả ngập trời thu nỗi bẽ bàng
Một tấm lòng trong vừa vụt tắt
Dậm ngàn thành quách bỗng tan hoang
Sập sùi lệ máu tuôn sông rộng
Hiu hắt mây sầu ngập lối giăng
Ngước ngó sao Khuê thi phú đó
Thấy tình cá nước đã hằng mang
*
NguyễnTâmHàn

Điếu nội nhị thủ

I
Phụ vong tài bát nguyệt
Mẫu bệnh dĩ kinh tuần
Huống tử khuê trung phụ
Phục vị tuyền hạ nhân
Tử sinh hồn di biệt
Tân cựu lệ nan phân
Tạo vật cố vi giả
Du du thử nhất thân

II
Lệ kết băng hàn lệ vị tàn
La y huống phục lệ lan can
Phương tương bạch thủ kỳ giai lão
Ninh quán thanh thiên cự tác quan
Hoa lạc dĩ vô đăng hạ chiếu
Nguyệt minh duy hữu mộng trung khan
Thương quân bất cảm cao thanh khốc
Chỉ khủng quân tâm bất tự an
Cao Bá Quát
 
Hai Bài Khóc Vợ
Bài 1
Tiễn cha đi mới vừa tám tháng
Giờ Mẹ nằm ốm đã tuần qua
Lệ biệt ly bỗng lại nhạt nhoà
Nhìn xác vợ xa lìa trần thế
Âm dương tình hồ dễ
Đau thương đến vậy thôi
Đã đành sinh tử do trời
Nhưng nào ngăn được ngậm ngùi xót xa
*
Bài 2
Nguôi gì nổi…!
Lệ thành băng tuyết
Nước mắt tràn thấm ướt áo tơ
Lời nguyền thoắt đó phai mờ
Xa nhau lúc tuổi mới vừa thanh xuân
Đèn nào chiếu hoa tàn rơi rụng
Trăng ơi … soi hồn mộng cô đơn
Cố ngăn xúc động từng cơn
Để hồn không vướng nỗi buồn từ ly
*
NguyễnTâmHàn

Đông ngạn xuân mộng
*
Lô thuỷ đông biên Lô ngạn thôn
Phiên phiên hồng vũ ám tiền môn
Nhĩ biên tân tống xuân quy khứ
Vạn lục tùng trung đỗ vũ hồn


Nguyễn Phi Khanh

 
 ***
Mộng xuân nơi bờ Đông
 
*
Bờ đông Lô Thủy cảnh thôn Lô
Lất phất mưa bay lối cổng mờ
Văng vẳng chừng mang hồn xuân lại
Giữa rừng tiếng cuốc vọng vu vơ
*
NguyễnTâmHàn
 

Vịnh Giáng Hương

Bách thế nhân duyên nghĩ tục hoàn
Tiên trần lộ quýnh khước vô đoan
Ngọc tiêu hưởng đoạn thương phi phượng
Bích động đài thâm trướng biệt loan
Đáo để anh tài đa mạnh lãng
Do lai tiên tử nại u nhàn
Thùy thông Quỳnh đảo ngư thư sứ
Kim mã đường trung hữu mẫu đan
Ngô Thì Nhậm

Gíang Hương

 
Duyên trăm năm ngỡ đã xe
Ngờ đâu tiên tục lối về chẳng chung
Phượng vừa khuất bóng tiêu ngưng
Oanh xa để động rêu phong phủ mờ
Tài danh phóng đãng thuở giờ
Cõi trên là chốn tiên du thanh nhàn
Ai về Quỳnh đảo nhờ mang
Tin hoa mẫu nở lan tràn nhà Kim
 
*
Phỏng dịch: NguyễnTâmHàn

Giang thôn xuân cảnh
*
Nhiễu thôn xuân liễu lục thành đôi
Nhất đái khê lưu bão kính hồi
Ngạn lệ vũ tình yên sắc bạc
Đỗ quyên thanh cấp luyện hoa khai
*
Nguyễn Phi Khanh
***
Cảnh Xuân Nơi Xóm Bên Sông
*
Quanh thôn liễu biếc một mầu xanh
Khe suối quanh co cảnh hữu tình
Bàng bạc cỏ non vương khói toả
Gọi hoa âm cuốc vọng lênh đênh
*
NguyễnTâmHàn

Hoá thành thần chung

Viễn viễn tòng tăng tự
Đông đông lạc khách bồng
Trào sinh thiên địa hiểu
Nguyệt bạch hựu giang không
*
Nguyễn Phi Khanh
*******
Chuông Sớm Hoá Thành
*
Xa xa vọng tiếng chuông đưa
Khách ngơ ngẩn ngỡ ghé bờ bồng lai
Ánh mờ nhẹ tỏa khung trời
Sông in bóng nguyệt chơi vơi giữa dòng
*
Phỏng dịch: NguyễnTâmHàn

Hoàng Giang dạ vũ
*
Liệu phố tam thu vũ
Quân bồng bán dạ thanh
Cô đăng minh hựu diệt
Hồ hải thập niên tình

Nguyễn Phi Khanh
 
Mưa Đêm Bến Hoàng Giang
*
Dầm dề Phố Liệu mưa ba tháng
Đêm gió tre khua tiếng xạc xào
Khêu ngọn đèn lên rồi vụt tắt
Mười năm trôi nổi ngỡ chiêm bao
*
NguyễnTâmHàn

Hữu không
***
Tác hữu trần sa hữu,
Vi không nhất thiết không.
Hữu không như thủy nguyệt,
Vật trước hữu không không
Đạo Hạnh thiền sư
 
*****
Có, Không
***
Bảo là có thì li ti cũng có
Nói là không thì vũ trụ cũng không
Có và không như trăng nước trên dòng
Tâm tinh khiết, đời chẳng màng không có
 
***
NguyễnTâmHàn

閨 怨
睡 起 鉤 廉 看 墜 紅
黃 鸝 不 語 怨 東 風
無 端 落 日 四 樓 外
花 影 枝 頭 盡 向 東

陳 仁 宗

Khuê oán

Thụy khởi câu liêm khán trụy hồng,
Hoàng li bất ngữ oán Đông phong.
Vô đoan lạc nhật tây lâu ngoại,
Hoa ảnh, chi đầu tận hướng đông

Trần Nhân Tôn
 

Nỗi Oán Nơi Khuê Phòng
 
*
Vừa dậy vén rèm ngó hoa rơi
Oanh im chừng giận gió Đông rồi
Lầu Tây ngày xuống vô tình quá
Thương cảm nỗi niềm chỉ hoa thôi
 
*
NguyễnTâmHàn

Hoá thành thần chung

Viễn viễn tòng tăng tự
Đông đông lạc khách bồng
Trào sinh thiên địa hiểu
Nguyệt bạch hựu giang không
*
Nguyễn Phi Khanh
*******
Chuông Sớm Hoá Thành
*
Xa xa vọng tiếng chuông đưa
Khách ngơ ngẩn ngỡ ghé bờ bồng lai
Ánh mờ nhẹ tỏa khung trời
Sông in bóng nguyệt chơi vơi giữa dòng
*
Phỏng dịch: NguyễnTâmHàn

Hoàng Giang dạ vũ
*
Liệu phố tam thu vũ
Quân bồng bán dạ thanh
Cô đăng minh hựu diệt
Hồ hải thập niên tình

Nguyễn Phi Khanh
 
Mưa Đêm Bến Hoàng Giang
*
Dầm dề Phố Liệu mưa ba tháng
Đêm gió tre khua tiếng xạc xào
Khêu ngọn đèn lên rồi vụt tắt
Mười năm trôi nổi ngỡ chiêm bao
*
NguyễnTâmHàn

Hữu không
***
Tác hữu trần sa hữu,
Vi không nhất thiết không.
Hữu không như thủy nguyệt,
Vật trước hữu không không
Đạo Hạnh thiền sư
 
*****
Có, Không
***
Bảo là có thì li ti cũng có
Nói là không thì vũ trụ cũng không
Có và không như trăng nước trên dòng
Tâm tinh khiết, đời chẳng màng không có
 
***
NguyễnTâmHàn

閨 怨
睡 起 鉤 廉 看 墜 紅
黃 鸝 不 語 怨 東 風
無 端 落 日 四 樓 外
花 影 枝 頭 盡 向 東

陳 仁 宗

Khuê oán

Thụy khởi câu liêm khán trụy hồng,
Hoàng li bất ngữ oán Đông phong.
Vô đoan lạc nhật tây lâu ngoại,
Hoa ảnh, chi đầu tận hướng đông

Trần Nhân Tôn
 

Nỗi Oán Nơi Khuê Phòng
 
*
Vừa dậy vén rèm ngó hoa rơi
Oanh im chừng giận gió Đông rồi
Lầu Tây ngày xuống vô tình quá
Thương cảm nỗi niềm chỉ hoa thôi
 
*
NguyễnTâmHàn

Loạn hậu đáo Côn Sơn cảm tác
Nguyễn Trãi

Nhất biệt gia sơn kháp thập niên
Quy lai tùng cúc bán tiêu nhiên
Lâm tuyền hữu ước na kham phụ
Trần thổ đê đầu chỉ tự liên
Hương lí tài qua như mộng đáo
Can qua vị tức hạnh thân tuyền
Hà thời kết ốc vân phong hạ
Cấp giản phanh trà chẩm thạch miên


Sau Loạn về CônSơn cảm tác
*
Mười năm trôi dạt muôn phương
Trở về tùng cúc sắc hương phai tàn
Suối rừng ơi,
Trót phụ phàng
Ngập trời cát bụi, bẽ bàng lắm thay
Phải chiêm bao . . .?
Làng xưa đây
Chiến tranh còn đó , may thay vẹn toàn
Bao giờ dưới núi mây ngàn
Trà pha nước suối, đá làm gối đêm
*
NguyễnTâmHàn