Mặc dù không muốn, nhưng trong những ngày tết chúng ta khó mà có thể hoàn toàn tránh khỏi các tình huống xấu xảy ra, như ngộ độc, hoặc tai nạn nhỏ...Vì vậy cách tốt nhất để không bị bất ngờ, không xử lý kịp mỗi gia đình chúng ta nên chuẩn bị tốt một số thuốc và dụng cụ y tế đơn giản.
Về thuốc Nam, cần chuẩn bị gừng tươi 200 g, củ gừng khô thái lát 50 g, trà gừng 1 hộp, tỏi ta 100 g, lạc nhân 100 g, hạt đậu xanh xay nát 200 g, cam thảo bắc 100 g.
Chuẩn bị thêm các loại thuốc và dụng cụ sau:
- Bông hút nước 1 gói, băng Urgo 10 miếng, băng vải 5 cuộn, nước muối (1%) 1-2 lít, cao sao vàng 1 hộp.
- Thuốc Astemizol 10 mg (hoặc Cetirizin) 10 viên; Polynu 1 hộp (10 gói), Polyvidon Iodin (10%) 1 lọ, Rhumenol Flu500 2 vỉ, vitamin C (100 mg) 100 viên, Perskindol (hoặc Deepheat) 1 tuýp.
- Sorbitol (5 g) 2 gói, than thảo mộc hoặc than hoạt tính 20 g.
Các thuốc trên được sử dụng trong các trường hợp sau:
- Cảm lạnh:
Nếu bị cảm nhẹ, dùng trà gừng 2 gói pha với 60 ml nước sôi, 10 phút sau cho bệnh nhân uống, kết hợp xoa dầu cao vào chân tay. Hoặc: Uống một viên Rhumenol Flu500, 3 viên vitamin C 100 mg và 1 lát gừng tươi
Chú ý: Rhumenol có 3 loại: Flu500, D500 và NF500. Hai loại sau chứa PPA - một chất chống chỉ định đối với các trường hợp cao huyết áp, huyết khối, mạch vành, đau thắt ngực, cường giáp, tiểu đường.Nhiều loại thuốc cảm (như Tiffy, Decolgen...) cũng chứa PPA.
Trường hợp mê man bất tỉnh, chân tay lạnh, nên đặt bệnh nhân nằm nơi kín gió, đắp chăn ấm. Giã nát một củ gừng tươi (50 g), vắt lấy nước, thêm nước sôi để nguội vào bã để lấy được tất cả 30 ml nước gừng, bón cho bệnh nhân. Lấy bã xát vào lòng bàn tay, bàn chân.
- Say rượu: Nếu bị say nhẹ, uống 3 gói Polynu pha trong 100 ml nước sôi còn ấm, hoặc uống 100 ml nước thổ phục linh (sắc từ 20 g thuốc). Cũng có thể lấy 100-200 g lá hoặc cuống lá dong giã nát, hòa với 100 ml nước, gạn uống.Nếu bị ngộ độc rượu nặng, nên gây nôn rồi mới cho uống thuốc; sau đó nhai thêm một lát gừng tươi.
- Bụng đầy chướng: Uống Polynu 2 lần/ngày, mỗi lần 2 gói, pha với 50 ml nước sôi còn nóng. Cũng có thể uống Domperidon 10 mg (ngày 3 lần, mỗi lần 1 viên) hoặc nhai gừng tươi nướng 2 lần/ngày, mỗi lần 15 g.
- Đầy bụng do bí trung tiện: Lấy 1-2 nhánh tỏi ta giã nát, đắp lên rốn (nên lót một lớp giấy mỏng, cứ 2 phút lại bỏ ra để tránh bỏng da). Bệnh nhân sẽ trung tiện được, bụng trở lại bình thường.
- Rối loạn tiêu hóa: Nếu bị rối loạn do ăn uống, nên uống Polynu 2 lần/ngày, mỗi lần 2 gói; hoặc nhai gừng tươi nướng ngày 2 lần, mỗi lần 15 g.
Nếu rối loạn tiêu hóa do cảm lạnh (đau bụng, đi ngoài ra nước, có khi nôn dữ dội), lấy gừng tươi 50 g nướng chín, cạo sạch vỏ, giã nát, hòa với nước ấm để gạn lấy 30 ml nước, uống bằng nước cháo hoặc nước cơm. Có thể lấy 50 g tỏi giã nát, đắp vào 2 lòng bàn chân.
- Dị ứng do ăn uống: Tía tô 50 g, gừng tươi 20 g, sắc 2 lần lấy 300 ml nước, chia 3 lần uống trong ngày. Hoặc: Uống Astemizol 10 mg (ngày 1 lần, 3 viên) hoặc Cetirizin 10 mg (1 viên/ngày).
- Ngộ độc thức ăn: Gây nôn, cho uống 10-12 g than thảo mộc (hoặc than hoạt tính) cùng 5 g Sorbitol. Đồng thời, lấy cam thảo bắc 30 g, đậu xanh cả vỏ xay nát 50 g, sắc lấy 100 ml nước cho nạn nhân uống ngay. Sau đó sắc uống tiếp nước 2. Nếu ngộ độc nặng (mê man), bệnh nhân cần được chuyển đến bệnh viện cấp cứu ngay.
- Chấn thương phần mềm: Rửa vết thương bằng nước muối 1% (hoặc nước lá vối đặc, nước chè tươi đặc), sát trùng bằng dung dịch Polyvidon Iodin 10%. Bôi Perskindol hoặc Deepheat để giảm đau. Những chỗ xước da và chảy máu ít, dùng băng Urgo dán lại.
Nếu chảy máu nhiều, giã nát 100 g cỏ nhọ nồi tươi lấy nước uống, dùng bã băng chặt vào vết thương; hoặc lấy 15 g gừng khô sao cháy đen, sắc lấy nước uống. Việc ăn 1-2 quả cam (cả múi) và 50 g lạc rang cũng giúp cầm máu.
Mỗi ngày uống 10 viên vitamin C 100 mg, chia 2 lần. Nếu vết thương phù nề, đặt dưới lưỡi 1 viên alpha Chymotryspin (ngày 5 lần).
Nên đến bệnh viện ngay nếu bệnh nhân bị chấn thương nặng ở phần mềm (nát thịt), gãy xương hay chấn thương sọ não.